Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn tiếng anh ở các trường THPT tỉnh thái nguyên

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
–––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ CHẤT

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TIẾNG ANH
Ở CÁC TRƯỜNG THPT TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

THÁI NGUYÊN - 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
–––––––––––––––––––––

NGUYỄN THỊ CHẤT

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TIẾNG ANH
Ở CÁC TRƯỜNG THPT TỈNH THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS PHÙNG THỊ HẰNG

THÁI NGUYÊN - 2016
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn này do bản thân tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn
khoa học của Phó giáo sư - Tiến sỹ Phùng Thị Hằng, trường Đại học Sư phạm - Đại
học Thái Nguyên. Các kết quả và số liệu nêu trong Luận văn là hoàn toàn trung thực,
khách quan, có căn cứ.
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2016
Tác giả

Nguyễn Thị Chất

i


LỜI CẢM ƠN
Kính thưa các thầy giáo, cô giáo!
Với tất cả sự kính trọng và tình cảm chân thành của mình, cho phép tôi được bày
tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với Ban Giám hiệu, Phòng Quản lý đào tạo sau đại học thuộc
trường Đại học Sư phạm - ĐHTN, toàn thể các thầy giáo, cô giáo Khoa Tâm lý Giáo
dục, các thầy cô giáo đã trực tiếp giảng dạy và tham gia quản lý tôi trong quá trình học
tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS Phùng Thị Hằng, trường Đại

học Sư phạm - Đại học Thái Nguyên, đã hướng dẫn, chỉ bảo tận tình và giúp đỡ tôi
hoàn thành luận văn này.
Xin cảm ơn Ban Giám hiệu, các giáo viên môn tiếng Anh và các em học sinh các
trường THPT tỉnh Thái Nguyên, cùng bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ, tạo điều kiện thuận
lợi cho tôi trong quá trình học tập và thực hiện luận văn tốt nghiệp.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng, song luận văn không tránh khỏi những thiếu sót,
hạn chế, kính mong nhận được sự chỉ dẫn, góp ý chân thành của các nhà khoa học,
các thầy cô giáo và bạn bè đồng nghiệp để kết quả nghiên cứu ngày càng được hoàn
thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn./.
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2016
Tác giả

Nguyễn Thị Chất

ii


MỤC LỤC
Lời cam đoan .................................................................................................................. i
Lời cảm ơn .....................................................................................................................ii
Mục lục ........................................................................................................................ iii
Danh mục các chữ viết tắt............................................................................................. iv
Danh mục các bảng, sơ đồ ............................................................................................. v
MỞ ĐẦU .......................................................................................................................1
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................................. 1
2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................................2
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu ...........................................................................2
4. Giả thuyết khoa học ...................................................................................................2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................................3

6. Phạm vi nghiên cứu ...................................................................................................3
7. Phương pháp nghiên cứu ...........................................................................................3
8. Cấu trúc luận văn .......................................................................................................4
Chương 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA,
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG THPT .......5
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề ......................................................................5
1.1.1. Trên thế giới .........................................................................................................5
1.1.2. Ở Việt Nam ..........................................................................................................6
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ........................................................................9
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý trường học ................................................9
1.2.2. Kiểm tra, đánh giá .............................................................................................. 11
1.2.3. Kết quả học tập và hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập .....................13
1.2.4. Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập ......................................15
1.3. Một số vấn đề cơ bản về quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh ở trường THPT ............................................................................................ 15
1.3.1. Hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở trường THPT .................15
1.3.2. Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập môn tiếng Anh ở
trường THPT ................................................................................................................33

iii


1.3.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập
môn tiếng Anh ở trường THPT....................................................................................38
Kết luận chương 1 ........................................................................................................40
Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH
GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG
HỌC PHỔ THÔNG TỈNH THÁI NGUYÊN .......................................................... 42
2.1. Khái quát về các trường THPT tỉnh Thái Nguyên................................................42
2.1.1. Khái quát tình hình đội ngũ CBQL, GV tiếng Anh ở các trường THPT tỉnh

Thái Nguyên ................................................................................................................43
2.1.2. Khái quát tình hình HS và kết quả học tập môn tiếng Anh ở các trường
THPT tỉnh Thái Nguyên .............................................................................................. 44
2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh ở các trường THPT tỉnh Thái Nguyên ........................................................46
2.2.1. Mục tiêu, nội dung và phương pháp khảo sát ....................................................46
2.2.2. Kết quả khảo sát .................................................................................................48
Kết luận chương 2 ........................................................................................................72
Chương 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG TỈNH THÁI NGUYÊN ....................................................................74
3.1. Những nguyên tắc xây dựng các biện pháp .......................................................... 74
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính pháp lý và tính khoa học ...........................................74
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính phù hợp và tính khả thi .............................................74
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả và tính công bằng .......................................74
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính mục tiêu, nội dung, chương trình ............................. 75
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và tính phát triển ..........................................75
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở
các trường THPT tỉnh thái nguyên ..............................................................................75
3.2.1. Biện pháp 1: Tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức của CBQL,
GV tiếng Anh, HS về tầm quan trọng và yêu cầu của hoạt động KT,ĐG kết quả
học tập môn tiếng Anh ở trường THPT .......................................................................75

iv


3.2.2. Biện pháp 2: Tổ chức bồi dưỡng kỹ năng KT, ĐG kết quả học tập của HS
cho giáo viên tiếng Anh ở các trường THPT ............................................................... 77
3.2.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo tăng cường các hình thức tự KT,ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh cho HS ..........................................................................................................80

3.2.4. Biện pháp 4 : Chỉ đạo đổi mới quản lý các khâu trong quy trình KT, ĐG kết quả
học tập môn tiếng Anh ...................................................................................................81
3.2.5. Biện pháp 5: Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chống hiện tượng
tiêu cực trong thi cử .....................................................................................................86
3.2.6. Biện pháp 6: Chỉ đạo tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt
động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ............................................................. 89
3.2.7. Biện pháp 7: Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong và
ngoài nhà trường để thực hiện tốt hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh .......91
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ...........................................................................93
3.4. Khảo nghiệm các biện pháp quản lý đã đề xuất ...................................................94
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ......................................................................................94
3.4.2. Quá trình khảo nghiệm ......................................................................................94
3.4.3. Kết quả khảo nghiệm .........................................................................................94
Kết luận chương 3 ........................................................................................................96
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ............................................................................97
1. Kết luận ....................................................................................................................97
2. Khuyến nghị .............................................................................................................99
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................................101
PHỤ LỤC

v


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Nội dung

BGH

:

Ban giám hiệu

CBQL

:

Cán bộ quản lý

GD

:

Giáo dục

GD&ĐT

:

Giáo dục và đào tạo

GS

:

Giáo sư

GV

:

Giáo viên

HS

:

Học sinh

HT

:

Hiệu trưởng

KQHT

:

Kết quả học tập

KT,ĐG

:

Kiểm tra, Đánh giá

PGS

:

Phó giáo sư

QL

:

Quản lý

QLGD

:

Quản lý giáo dục

THPT

:

Trung học phổ thông

TS

:

Tiến sĩ

iv

DANH MỤC CÁC BẢNG, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1. Quy mô phát triển trường, lớp, GV, CBQL các trường THPT ...................42
Bảng 2.2. Sự chênh lệch về kết quả học tập môn tiếng Anh giữa các vùng năm
học 2014 - 2015 .......................................................................................... 45
Bảng 2.3. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về mục đích của
hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ...................................49
Bảng 2.4. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về ý nghĩa của
hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn Tiếng Anh ..................................50
Bảng 2.5. Nhận thức của cán bộ quản lý, giáo viên và học sinh về yêu cầu của
hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ...................................51
Bảng 2.6. Mục tiêu kiểm tra đánh giá của giáo viên ...................................................53
Bảng 2.7. Kĩ năng/ kiến thức được kiểm tra ................................................................ 55
Bảng 2.8. Mối quan hệ giữa hình thức kiểm tra và kĩ năng/kiến thức của HS ............57
Bảng 2.9. Thực trạng về ảnh hưởng của các hình thức KT, ĐG đến hoạt động dạy
của giáo viên ............................................................................................... 59
Bảng 2.10. Đánh giá chung của CBQL,GV tiếng Anh và học sinh về hoạt động
KT, ĐG KQHT môn tiếng Anh ở các trường THPT tỉnh Thái Nguyên ....60
Bảng 2.11. Công tác chỉ đạo việc lập kế hoạch, ra đề thi, kiểm tra............................. 63
Bảng 2.12. Thực trạng công tác tổ chức thi, kiểm tra..................................................65
Bảng 2.13. Thực trạng chỉ đạo công tác chấm bài, công bố kết quả ........................... 66
Bảng 2.14. Thực trạng công tác quản lý hồ sơ thanh tra, kiểm tra, đánh giá, xử lý
vi phạm quy chế thi ....................................................................................68
Bảng 2.15. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả quản lý hoạt động kiểm tra,
đánh giá kết quả học tập môn tiếng Anh ....................................................71
Bảng 3.1. Mức độ cần thiết và tính khả thi của các biện pháp quản lý .......................94

v

DANH MỤC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1. Các chức năng quản lý .................................................................................9
Biểu đồ 3.1. Tỷ lệ % mức độ cần thiết của các biện pháp ...........................................95
Biểu đồ 3.1. Tỷ lệ % tính khả thi của các biện pháp ...................................................96

vi


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Giáo dục - đào tạo luôn được Đảng và Nhà nước ta hết sức quan tâm, coi đó là
chìa khóa để thực hiện sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Quan điểm
chỉ đạo của Đảng và Nhà nước xem giáo dục - đào tạo cùng với khoa học, công nghệ
là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của toàn Đảng, toàn dân.
Chiến lược phát triển giáo dục 2011 - 2020 đã quán triệt và cụ thể hoá các chủ
trương, định hướng đổi mới giáo dục và đào tạo. Vai trò của kiểm tra, đánh giá trong tiến
trình đổi mới nền giáo dục nhằm nâng cao chất lượng đào tạo đã được khẳng định.
Hoạt động KT, ĐG kết quả học tập là một khâu quan trọng của quá trình đào
tạo trong nhà trường. Nó là động lực của đổi mới phương pháp dạy học, góp phần
nâng cao chất lượng đào tạo và đảm bảo thực hiện các mục tiêu giáo dục . Đối với
người học, hoạt động KT, ĐG kết quả học tập giúp học sinh xác định được mức độ
lĩnh hội tri thức, mức độ đáp ứng yêu cầu của hoạt động học tập, trên cơ sở đó tự điều
chỉnh bản thân về nội dung học tập, về phương thức lĩnh hội tri thức… . Đối với
phương diện đào tạo, hoạt động KT, ĐG giúp các nhà quản lý, giáo viên xác định
được mức độ đáp ứng mục tiêu dạy học, từ đó tạo động lực cho việc đổi mới nội
dung, phương pháp dạy học. Trong dạy học, việc kiểm tra đánh giá là khâu không thể
thiếu, nó vừa là động lực, vừa là nhân tố nâng cao chất lượng dạy học trong nhà
trường. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh nhằm đánh giá trình độ nhận
thức của học sinh hiện tại so sánh với mục tiêu đào tạo. Từ đó đánh giá trình độ

nhận thức của học trò và khả năng giảng dạy của giáo viên. Kiểm tra đánh giá nhằm
để phát hiện kịp thời những lệch lạc trì trệ và các nguyên nhân của nó để từ đó đề ra
các quyết định khắc phục, nhằm điều chỉnh quá trình điều hành, cải tiến các biện
pháp chỉ đạo nhằm đạt kết quả cao nhất của quá trình dạy học. Kiểm tra đánh giá
còn phát hiện mối quan hệ ngược để nắm được các hiệu quả của các quyết định,
các kế hoạch và tính khả thi của chúng. Kiểm tra đánh giá khách quan đúng mức
còn nhằm phân loại đối tượng học sinh để có kế hoạch định hướng đào tạo cho phù
hợp với mục tiêu đào tạo. Vì thế muốn thực hiện có kết quả mục tiêu nội dung giáo
dục cần phải quan tâm tới hoạt động kiểm tra đánh giá, qua đó có thông tin quản lý để
thực hiện các chức năng quản lý khác như: hoạch định, tổ chức bộ máy và tổ chức
thực hiện kế hoạch, chỉ đạo các hoạt động giáo dục có kết quả.

1


Thực tế hiện nay, với yêu cầu của việc đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục phổ
thông thì nhận thức về hoạt động KT,ĐG ở một số bộ phận CBQL, GV, nhân dân
chưa đầy đủ, sâu sắc; năng lực đội ngũ CBQL, GV, tham gia hoạt động KT,ĐG còn
nhiều hạn chế; điều kiện tài chính, cơ sở vật chất của các nhà trường chưa đáp ứng
được tốt nhất nhu cầu KT,ĐG. Điều đó đã gây trở ngại lớn cho công tác phát triển
giáo dục.
Công tác KT,ĐG kết quả học tập của HS ở các bộ môn nói chung và môn tiếng
Anh nói riêng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã có sự thay đổi, nhưng chưa đồng bộ,
thống nhất, nhìn chung còn mang tính tự phát. Yêu cầu tìm ra những giải pháp cụ thể,
phù hợp hơn trong quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập để tạo mặt bằng chung
trong hoạt động đo lường tri thức HS THPT ngày càng cấp bách.
Xuất phát từ thực tế về hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở các
trường THPT trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, những tồn tại và bất cập, đặc biệt là
những hạn chế của kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia năm 2015 bộ môn tiếng
Anh, chúng tôi lựa chọn vấn đề "Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học

tập môn tiếng Anh ở các trường THPT Tỉnh Thái Nguyên” để nghiên cứu, với
mong muốn có những đóng góp nhất định, hữu hiệu cho hoạt động dạy học môn tiếng
Anh tại các trường THPT ở tỉnh Thái Nguyên.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn, luận văn đề xuất một số biện pháp
quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh, góp phần nâng cao chất
lượng dạy học ở các trường THPT tỉnh Thái Nguyên.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở các trường
THPT
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Biện pháp quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở các
trường THPT tỉnh Thái Nguyên.
4. Giả thuyết khoa học
Hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở các trường THPT tỉnh Thái
Nguyên còn có nhiều hạn chế nhất định, chưa đáp ứng được yêu cầu đổi mới giáo
dục. Một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến thực trạng này là do việc quản lý

2


hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh chưa được quan tâm đúng mức,
các biện pháp quản lý chưa thực sự khoa học… Nếu đề xuất và thực hiện một cách
đồng bộ các biện pháp quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh phù
hợp với tình hình thực tiễn thì có thể tác động tích cực đến hoạt động này, góp phần
nâng cao chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường THPT nói chung và các
trường THPT ở tỉnh Thái Nguyên nói riêng
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lí luận về quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn

tiếng Anh ở trường THPT
5.2. Khảo sát thực trạng về hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh và
quản lý KTĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở các trường THPT tỉnh Thái Nguyên.
5.3. Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh ở các trường THPT tỉnh Thái Nguyên
6. Phạm vi nghiên cứu
- Về thời gian và địa bàn khảo sát: Luận văn sử dụng các số liệu về kết quả học
tập của học sinh trong năm học 2014 - 2015 của 9 trường THPT trong tỉnh.
- Về nội dung khảo sát: Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu và đề xuất một số biện
pháp quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở các trường THPT
(9 trường) thuộc địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lí luận
Phân tích, tổng hợp và hệ thống hóa những vấn đề lý luận qua các tài liệu khoa
học, các văn bản, báo cáo… có liên quan đến hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh ở trường THPT để xây dựng khung lý thuyết cho đề tài.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
7.2.1. Phương pháp quan sát: Quan sát các hoạt động chuyên môn liên quan đến
hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh và việc quản lý hoạt động KT,ĐG
kết quả học tập môn tiếng Anh tại các trường THPT được nghiên cứu.
7.2.2. Phương pháp điều tra: Sử dụng hệ thống các câu hỏi đóng, mở đối với
CBQL, GV, HS ở các trường THPT tỉnh Thái Nguyên, nhằm phát hiện thực trạng về
nhận thức của các khách thể điều tra đối với hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh và việc quản lý hoạt động này. Ngoài ra nhằm phát hiện thêm những thông
tin cần thiết theo hướng nghiên cứu của đề tài.

3


7.2.3. Phương pháp chuyên gia: Lấy ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia,

các CBQL có kinh nghiệm, GV giảng dạy có uy tín về vấn đề KT,ĐG kết quả học tập
và quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở trường THPT.
7.2.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: Tiến hành sưu tầm, nghiên cứu và
phân tích kinh nghiệm hoạt động của CBQL tạo căn cứ cho việc đề xuất các biện
pháp nâng cao hiệu quả của công tác quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh ở trường THPT.
7.2.5. Phương pháp phỏng vấn: Tiến hành phỏng vấn một số hiệu trưởng, một số
GV môn tiếng Anh và HS để thu thập thêm thông tin về hoạt động KT,ĐG kết quả
học tập và quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở trường THPT.
7.3. Phương pháp nghiên cứu bổ trợ:
Sử dụng các phương pháp thống kê toán học để xử lí số liệu thu thập được từ
các phương pháp nghiên cứu khác nhau.
8. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, khuyến nghị và tài liệu tham khảo, luận văn
gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lí luận về quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh ở trường THPT
Chương 2: Thực trạng quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng
Anh ở các trường THPT tỉnh Thái Nguyên.
Chương 3: Biện pháp quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh
ở các trường THPT tỉnh Thái Nguyên.

4


Chương 1
CƠ SỞ LÍ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG KIỂM TRA,
ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP MÔN TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG THPT
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới

Hoạt động kiểm tra, đánh giá được hình thành khá sớm cùng với việc xuất hiện
của xã hội loài người. Việc chọn người “phối ngẫu” trong các bộ lạc nguyên thuỷ có
thể là loại kiểm tra, đánh giá sớm nhất. Người tù trưởng qua “kiểm tra” có thể chọn
cho mình các phối ngẫu ưng ý. Những kiểu thử như vậy, mà phương Tây gọi là test
(trắc nghiệm) có thể xuất hiện sớm hơn phương Đông so với các dạng kiểm tra khác.
Từ thế kỷ XVIII việc nghiên cứu lý thuyết phương pháp trắc nghiệm khách
quan đã được bắt đầu và đến đầu thế kỷ XIX đã được triển khai rộng rãi ở các nước
kinh tế phát triển như Anh, Pháp, Mỹ… Nhiều công trình nghiên cứu đo lường, đánh
giá kết quả học tập đã được công bố: Erwin T.D., Hopkins K.D., Stanley K.D.,
Mehrens W.A., Lehmann I.J... các tác giả này đi sâu vào phương pháp đo lường từng
lĩnh vực của mục tiêu giáo dục, phân biệt rõ từng loại trắc nghiệm, xác định nguyên
tắc xây dựng và sử dụng từng loại trắc nghiệm. S.J. Osterlind nghiên cứu về xây dựng
câu trắc nghiệm. Về kỹ thuật xây dựng và sử dụng MCQ (Multiple Choice Questions:
câu hỏi trắc nghiệm khách quan dạng nhiều lựa chọn) trong KT,ĐG và tự KT,ĐG.
Các bài KT,ĐG của họ được sử dụng rộng rãi trên thế giới. Đã có nhiều công trình
nghiên cứu quy trình xây dựng và lựa chọn cách xây dựng ngân hàng đề và sử dụng
nó để đảm bảo hiệu quả cao cho việc đo lường và đánh giá tuỳ theo yêu cầu của từng
môn học và từng mục đích đánh giá.
Về lý luận giáo dục hiện đại, trước hết phải kể đến tác giả Bloom B. S. với
những phân loại mục tiêu giáo dục trong cuốn Taxonomy of education objectives
(Tạm dịch: Thang bậc các mục tiêu trong giáo dục) [34], đó là: Biết, hiểu, áp dụng,
phân tích, tổng hợp, đánh giá. Có thể nói đây là những thang bậc “lượng giá” khái
niệm mang tính rất định tính “mục tiêu kiến thức”.
Cơ sở lý luận về công cụ KT, ĐG có thể kể đến quan điểm “Kiểm tra, đánh giá
là giải thích và miêu tả thành tích học tập, rèn luyện của sinh viên” của Mechrers và
Lehmann trong cuốn Measurement and evaluation in education and psychology
(Tạm dịch: Đo lường và đánh giá trong giáo dục và tâm lý) [35]; có thể kể đến quan

5

điểm của tác giả Rowntree D trong cuốn Assessing students: How shall we know
them?: “Mục đích của đánh giá” là nhằm đánh giá thành tích, năng lực, và sự tiến bộ
của người học; đánh giá bao hàm luôn cả những yếu tố của hoạt động dạy học có tác
động đến chất lượng học tập” [36].
Như vậy vấn đề kiểm tra, đánh giá kết quả học tập được các tác giả nghiên cứu
ở nhiều góc độ khác nhau, nhưng tất cả các tác giả đều nhấn mạnh ý nghĩa và tầm
quan trọng của kiểm tra, đánh giá kết quả học tập, đồng thời từng bước xây dựng,
hoàn thiện cơ sở lí thuyết, cơ sở thực tiễn và quy trình cho kiểm tra, đánh giá kết quả
học tập.
1.1.2. Ở Việt Nam
Lịch sử khoa cử ở Việt Nam được hình thành khá sớm, các khoa thi chọn
người tài, người có học vấn được tổ chức định kỳ. năm 1070, vua Lý Thái Tông cho
lập Văn Miếu. Khoa thi đầu tiên được tổ chức năm 1075 đời Lý Thái Tông. Trên đại
thể, chế độ khoa cử thời phong kiến bắt buộc sĩ tử để đạt học vị cao nhất phải trải qua
ba kỳ thi: thi Hương, thi Hội, thi Đình. Thi cử thời phong kiến Việt Nam có luật khá
nghiêm ngặt, thể lệ khắc khe, bất công, nhưng cũng đào tạo tuyển chọn được hàng
loạt trí thức tài giỏi góp phần quan trọng trong xây dựng và bảo vệ đất nước.
Từ năm 1920, chế độ thi cử ở Việt Nam đã được tây hóa. Kế thừa những thành
tựu nghiên cứu về kiểm tra, đánh giá tri thức HS của một số nước trên thế giới. Ở
nước ta đã có một số công trình nghiên cứu và nhiều bài viết của các tác giả tiêu biểu
được đăng tải trên các tạp chí chuyên ngành, các kỷ yếu khoa học trong các cuộc hội
thảo cấp quốc gia bàn về kiểm tra, đánh giá chất lượng học tập của HS.
Tác giả Dương Thiệu Tống với tác phẩm “Trắc nghiệm và đo lường thành tích
học tập”, đã đi sâu nghiên cứu những nguyên lí căn bản về đo lường và đưa ra nhận
định KT, ĐG phải dựa trên mục tiêu dạy học. Ông chỉ ra những điểm khác biệt giữa
phương pháp luận đề và phương pháp trắc nghiệm, cách sử dụng từng phương pháp
phù hợp với mục tiêu đánh giá. Chính từ những quan điểm đó, năm 2003 trong bài
phỏng vấn “Giáo dục Việt Nam - Ngôi nhà cần đổ lại móng”, tác giả Dương Thiệu
Tống cho rằng “Kết quả thi cử là những dữ liệu rất quý giá để ta nghiên cứu đánh giá

khả năng của HS, theo từng vùng, từng loại người, đánh giá đề thi, đánh giá chương
trình và phương pháp giảng dạy, tiên đoán việc học tập của học sinh trong tương lai”
[33]. Qua đó, Ông đã đưa ra những nhận định quan trọng về việc KT, ĐG cho chúng ta
cái nhìn tổng quan về thực trạng KT, ĐG hiện nay để có những thay đổi cho phù hợp.

6


Sau đó, có nhiều tác giả nghiên cứu vấn đề này như: Nguyễn Phụng Hoàng và
Võ Ngọc Lan (1997): “Phương pháp trắc nghiệm trong kiểm tra và đánh giá thành
quả học tập”; Nguyễn Trọng Phúc (2001) với đề tài “Trắc nghiệm khách quan và vấn
đề đánh giá trong giảng dạy địa lí”; Lâm Quang Thiệp (2008) nghiên cứu đề tài
“Đánh giá thành quả học tập ở trường đại học”; Nguyễn Bảo Hoàng Thanh (2011):
“Kiểm tra đánh giá trong giáo dục”. Những nghiên cứu trên giúp cho hoạt động
KT,ĐG ngày càng có những hướng đi đúng đắn, những cái nhìn thống nhất, làm tiền
đề để đổi mới hoạt động này tại các trường.
Các tác giả Lê Khánh Bằng [2], Hà Thị Đức [14],…với các bài viết xoay quanh
thực trạng và giải pháp kiểm tra, đánh giá trong giáo dục ở nước ta trong vài thập
niên gần đây như: “Một số vấn đề kiểm tra, đánh giá tri thức của học sinh”, “Kiểm
tra, đánh giá tri thức của học sinh trong lịch sử giáo dục nhà trường”,...
Trong tác phẩm Lý luận giáo dục đại học, tác giả Đặng Vũ Hoạt và Hà Thị Đức
đã nêu: “Về tiêu chuẩn đánh giá phải đảm bảo tính toàn diện, đảm bảo tính khách
quan, đảm bảo có tác dụng phát triển trí tuệ, năng lực và tư duy độc lập sáng tạo của
sinh viên” [18].
Ngoài ra, có thể kể tới một số nhà khoa học khác như: Tác giả Nguyễn Kế Hào
với công trình Đổi mới phương pháp dạy học và phương pháp đánh giá đối với giáo
dục phổ thông, Cao đẳng và Đại học sư phạm [16], tác giả Trần Bá Hoành với công
trình Đánh giá trong giáo dục [17], tác giả Lê Đức Ngọc với công trình Nâng cao
năng lực xây dựng cấu trúc đề thi và biểu điểm trong đào tạo giáo viên trung học cơ
sở [26] và Đo lường và đánh giá thành quả học tập [27], tác giả Trần Thị Tuyết Oanh

với công trình Đánh giá và đo lường kết quả học tập [28],... Hầu hết các công trình
này đều có hai phần nội dung chính là đề cập tới cơ sở lý luận của hoạt động giảng
dạy nói chung, hệ thống lý luận về hoạt động KT, ĐG nói riêng, các khái niệm công
cụ và quan trọng là xây dựng cơ sở lý luận của các phương pháp, nội dung, hình thức
KT, ĐG, các kỹ thuật xây dựng công cụ đo và đánh giá.
Hội thảo khoa học “Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá trong dạy học”
năm 2005 tại Huế và “Kiểm tra đánh giá để phát huy tính tích cực của HS ở bậc trung
học” năm 2006 tại Thành phố Hồ Chí Minh, các nhà nghiên cứu đã đánh giá thực
trạng hoạt động KT, ĐG hiện nay, những giải pháp cần thiết nhằm phát huy tính tích
cực, chủ động của HS phổ thông qua KT, ĐG.

7


Trong thời gian vừa qua, nhiều luận văn thạc sĩ đã nghiên cứu về vấn đề
KT,ĐG. Tuy mỗi luận văn, có đề cập đến những khía cạnh khác nhau, nhưng nhìn
chung đều đưa ra các lí luận và các biện pháp cần thiết cho hoạt động KT,ĐG. Tác
giả Nguyễn Bân (2006), ĐHSP Huế nghiên cứu việc KT, ĐG thông qua các phương
pháp trắc nghiệm khách quan, từ đó xây dựng các biện pháp quản lý việc áp dụng
phương pháp trắc nghiệm khách quan vào KT,ĐG. Các tác giả Nguyễn Thị Kim
Bông (2006); Phạm Đại Cảnh (2011), ĐHSP Huế; Lê Thị Bích Huệ (2013) quản lý
hoạt động KT,ĐG kết quả học tập của HS THCS thành phố Cẩm Phả - tỉnh Quảng
Ninh; Lê Xuân Hiệp (2013) quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập của HS trường
văn hóa 1- Bộ Công an; Nguyễn Tiến Minh (2014) quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả
học tập của HS các trường THPT thành phố Việt Trì - tỉnh Phú Thọ; Nguyễn Đức
Quốc (2014) quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn Toán của HS các
trường THPT tỉnh Kon Tum; Phạm Khắc Quân (2015) quản lý hoạt động KT,ĐG
kết quả học tập của HS ở trường THPT Thủy Sơn, huyện Thủy Nguyên, thành phố
Hải Phòng; Phousinh Khounsyliheuang (2015) quản lý hoạt động dạy học môn
tiếng Anh ở trường Cao đẳng sư phạm Luông Nặm Tha - CHDCND Lào; Đinh Thị

Phương Mai (2012) một số biện pháp đổi mới kiểm tra, đánh giá môn tiếng Anh
10 - hệ cơ bản ở trường THPT dân tộc nội trú tỉnh Hòa Bình…với mong muốn tìm
ra các biện pháp hữu hiệu nhằm phát huy tối đa hiệu quả của việc đổi mới KT,ĐG
kết quả học tập của HS.
Như vậy, KT, ĐG là hoạt động rất quan trọng trong quá trình giáo dục.
KT,ĐG là đề tài được rất nhiều nhà khoa học giáo dục quan tâm nghiên cứu. Các
công trình nghiên cứu đã đưa ra những lí luận chung về hoạt động KT,ĐG, định hướng
cho sự đổi mới hoạt động KT,ĐG. Các công trình nghiên cứu hoặc ở tầm vĩ mô hoặc
nghiên cứu ở từng địa phương cụ thể với những môn học khác nhau. Tuy nhiên, chưa có
công trình nào nghiên cứu về quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh
ở các trường THPT một cách có hệ thống theo yêu cầu đổi mới giáo dục hiện nay.
Chúng tôi nhận thấy đây là vấn đề cần được nghiên cứu đầy đủ hơn. Đây chính là lý do
chúng tôi lựa chọn vấn đề “Quản lý hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở
các trường THPT tỉnh Thái Nguyên” làm đề tài luận văn để nghiên cứu.

8


1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài
1.2.1. Quản lý, quản lý giáo dục và quản lý trường học
a. Quản lý
* Bản chất của quản lý
Hoạt động quản lý bắt nguồn từ sự phân công, hợp tác lao động. Chính sự
phân công, hợp tác lao động nhằm đạt hiệu quả, năng suất cao hơn trong công việc
đòi hỏi phải có sự chỉ huy, phối hợp, điều hành, kiểm tra, chỉnh lý. Đây là hoạt động
để người lãnh đạo tập hợp sức mạnh của các thành viên trong nhóm, trong tổ chức đạt
được mục tiêu đề ra.
Hiện nay tồn tại khá nhiều những khái niệm, định nghĩa về quản lý khác nhau,
song có thể khái quát : “Quản lý là một quá trình thực hiện các công việc xây dựng kế
hoạch hành động (bao gồm cả xác định mục tiêu cụ thể, chế định kế hoạch, qui định

tiêu chuẩn đánh giá và thể chế hóa), sắp xếp tổ chức (bố trí tổ chức, phối hợp nhân
sự, phân công công việc, điều phối nguồn lực tài chính và kỹ thuật...), chỉ đạo, điều
hành, kiểm soát và đánh giá kết quả, sửa chữa sai sót (nếu có) để đảm bảo hoàn
thành mục tiêu của tổ chức đã đề ra”.[15,tr.35]
* Chức năng quản lý
Chức năng quản lý là hình thức biểu hiện sự tác động có chủ đích của chủ thể
QL lên đối tượng quản lý. Quản lý có các chức năng cơ bản, chức năng cụ thể với
nhiều cách tiếp cận khác nhau. Hiện nay, đa số các nhà khoa học và các nhà quản lý
cho rằng quản lý có 4 chức năng cơ bản, đó là:

Kế hoạch

Kiểm tra

Tổ chức

Chỉ đạo

Sơ đồ 1.1. Các chức năng quản lý

- Chức năng lập kế hoạch : Lập kế hoạch là giai đoạn quan trọng của quá trình
QL. Từ trạng thái xuất phát của hệ thống, căn cứ vào mọi tiềm năng đã có và sẽ có,

9


dự báo trạng thái kết thúc của hệ thống, vạch rõ mục tiêu, nội dung hoạt động và các
biện pháp nhằm đưa hệ thống đến trạng thái mong muốn.

- Chức năng tổ chức : Được xem như một quá trình thực hiện kế hoạch đã

được xây dựng. Tổ chức là sắp đặt một cách khoa học những yếu tố, bộ phận phân
chia toàn bộ công việc thành các nhiệm vụ cụ thể nhằm đạt được mục tiêu của kế
hoạch. Nếu người quản lý biết cách tổ chức có hiệu quả, có khoa học thì sẽ phát huy
được sức mạnh của tập thể. Lênin đã khẳng định: “Liệu một trăm có mạnh hơn một
ngàn hay không? Có chứ! Khi mà một trăm được tổ chức lại. Tổ chức sẽ nhân sức
mạnh lên mười lần”.

- Chức năng chỉ đạo : Là quá trình người quản lý huy động lực lượng vào việc
thực hiện kế hoạch, là phương thức tác động của chủ thể quản lý, điều hành mọi
việc nhằm đảm bảo cho hệ vận hành thuận lợi. Chỉ đạo là biến mục tiêu quản lý
thành kết quả, biến kế hoạch thành hiện thực.

- Chức năng kiểm tra : Kiểm tra là giai đoạn cuối cùng của chu kỳ quản lý.
Giai đoạn này làm nhiệm vụ là đánh giá, kiểm tra, tư vấn, uốn nắn, sửa chữa,… để
thúc đẩy hệ thống đạt được những mục tiêu, dự kiến ban đầu và việc bổ sung điều
chỉnh và chuẩn bị cho việc lập kế hoạch tiếp theo.
b. Quản lý giáo dục
QLGD thuộc lĩnh vực quản lý xã hội. Giáo dục là một hệ thống của xã hội với
sứ mệnh là truyền kinh nghiệm lịch sử - xã hội của loài người, của thế hệ trước cho
thế hệ sau để thế hệ sau kế thừa, phát triển một cách sáng tạo; làm cho xã hội, hệ
thống giáo dục và bản thân con người phát triển không ngừng. Để giáo dục làm được
sứ mệnh đó, QLGD được coi là nhân tố tổ chức, hoạch định kế hoạch - mục tiêu, tổ
chức, điều khiển, điều phối, kiểm tra… hoạt động của hệ thống nhằm đạt được kết
quả tối ưu.
Vậy, QLGD là hoạt động điều hành, phối hợp các lực lượng trong xã hội
nhằm đẩy mạnh công tác đào tạo thế hệ trẻ theo yêu cầu phát triển xã hội.
c. Quản lý trường học
Có nhiều quan niệm khác nhau về quản lý trường học, chẳng hạn:
Theo tác giả Nguyễn Ngọc Quang: “Quản lý nhà trường là hệ thống những
hoạt động có mục đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý nhằm làm cho

10


nhà trường vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được
các tính chất của nhà trường XHCN Việt Nam” [29].
Theo tác giả Nguyễn Sĩ Thư, quản lý trường học là “hệ thống những tác động
tự giác có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật của chủ thể
quản lý đến tập thể GV, công nhân viên, tập thể HS, cha mẹ HS và các lực lượng xã
hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu
giáo dục của nhà trường” [31, tr. 37].
Như vậy, có thể hiểu: “Quản lý trường học là hệ thống những tác động có chủ
đích, có kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý đến tập thể người dạy, nhân viên,
người học, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm
thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục” [19, tr.27]
1.2.2. Kiểm tra, đánh giá
a. Kiểm tra
Theo Từ điển Tiếng Việt, kiểm tra được định nghĩa như sau: “Kiểm tra là xem
xét tình hình thực tế để đánh giá, nhận xét” [22, tr.308].
Trong quá trình dạy học, kiểm tra là đo lường kết quả học tập của HS giúp
nắm được thông tin về trạng thái và kết quả học tập của HS, về những nguyên nhân
cơ bản của thực trạng đó để tìm ra những biện pháp khắc phục, củng cố và tiếp tục
nâng cao hiệu quả của hoạt động dạy - học.
Theo tác giả Nguyễn Phúc Châu “Kiểm tra trong thanh tra - kiểm tra là một
hoạt động nhằm thẩm định, xác định những hành vi của một tổ chức hay một cá nhân
để mang lại những kết luận đối với những hành vi đó hoặc có những biện pháp xử lí
hành vi khi nó vượt quá giới hạn đã được qui định” [8, tr.27].
Tác giả Trần Kiểm cho rằng “Kiểm tra là một quá trình. Quá trình này gồm 3
bước: xây dựng các tiêu chuẩn - đo đạc việc thực hiện - điều chỉnh các sai lệch” [21,
tr.129-130], mặt khác tác giả cũng cho rằng “kiểm tra chỉ một hoạt động nhằm thẩm

định, xác định một hành vi của cá nhân hay một tổ chức trong quá trình ra quyết
định” [21, tr.128].
Như vậy, có thể hiểu: trong lĩnh vực giáo dục, kiểm tra là một thuật ngữ chỉ sự
đo lường, thu thập thông tin để có được những phán đoán, xác định xem mỗi HS sau

11


khi học đã nắm được gì, làm được gì và bộc lộ thái độ ứng xử ra sao, đồng thời có
được những thông tin phản hồi để hoàn thiện quá trình dạy - học.
b. Đánh giá
Tùy theo cách tiếp cận mà có nhiều định nghĩa khác nhau về đánh giá: Theo tác
giả Trần Kiểm cho rằng “Đánh giá trong QLGD là nhằm xem xét hoạt động của cá
nhân và tổ có phù hợp với nhiệm vụ đề ra hay không, xem xét ưu điểm, thiếu sót và
những nguyên nhân tương ứng để kịp thời điều chỉnh quyết định quản lý” [21, tr.131].
Theo tác giả Nguyễn Phúc Châu: “Đánh giá trong quản lý giáo dục là một
quá trình hoạt động được tiến hành có hệ thống nhằm xác định mức độ đạt được của
đối tượng quản lý theo chuẩn mực có trong mục tiêu quản lý đã định; nó bao gồm sự
mô tả định tính và định lượng kết quả quản lý đạt được thông qua những nhận xét, so
sánh với mục tiêu” [8, tr.39].
Ngoài ra, tác giả Nguyễn Phúc Châu còn cho rằng đánh giá trong hoạt động
thanh tra, kiểm tra “là một hoạt động nhằm nhận định, xác nhận giá trị thực trạng về
mức độ hoàn thành nhiệm vụ, chất lượng, hiệu quả công việc, trình độ, sự phát triển,
kinh nghiệm được hình thành ở thời điểm hiện tại so với mục tiêu hay những chẩn
mực đã được xác lập; trên cơ sở đó nêu ra những biện pháp uốn nắn, điều chỉnh và
giúp đỡ đối tượng hoàn thành nhiệm vụ” [8, tr.37].
Mặc dù có những khía cạnh khác nhau trong cách tiếp cận về đánh giá nêu trên
nhưng nhìn chung các tác giả đều có chung quan điểm là: Đánh giá là hoạt động của
chủ thể quản lý nhằm xác định mức độ đạt được của đối tượng quản lý so với mục
tiêu đề ra để kịp thời điều chỉnh các hoạt động nhằm đạt được mục tiêu mong muốn.

c. Mối quan hệ giữa kiểm tra và đánh giá
Đánh giá là việc đưa ra những kết luận, nhận định, phán xét về trình độ của đối
tượng. Muốn đánh giá kết quả hoạt động của đối tượng thì việc đầu tiên là phải kiểm
tra, xem xét lại toàn bộ hoạt động của đối tượng đó, sau đó tiến hành đo lường để thu
thập những thông tin cần thiết, cuối cùng là đưa ra một kết luận. Do đó, kiểm tra và
đánh giá là hai khâu có mối quan hệ mật thiết với nhau. Kiểm tra nhằm cung cấp
thông tin để đánh giá và đánh giá thông qua kết quả của kiểm tra. Hai khâu đó hợp
thành một quá trình thống nhất là kiểm tra - đánh giá.

12


1.2.3. Kết quả học tập và hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập
* Kết quả học tập
Hoạt động dạy học là hoạt động cơ bản trong nhà trường, kết quả mà học sinh
đạt được trong quá trình học tập là cơ sở quan trọng để đánh giá chất lượng của hoạt
động dạy học.
Học tập, theo lý luận dạy học hiện đại là hoạt động nhận thức của người học,
được thực hiện dưới sự tổ chức điều khiển của nhà sư phạm. Mục đích của hoạt động
học tập là tiếp thu nền văn hóa nhân loại và chuyển chúng thành năng lực thể chất,
năng lực tinh thần của mỗi cá nhân. Đối tượng của hoạt động học là hệ thống tri thức,
kỹ năng, kỹ xảo tương ứng được thể hiện ở nội dung của môn học, bài học với hệ
thống khái niệm khoa học và môn học.
Sản phẩm của hoạt động dạy học, của lao động sư phạm trên lớp học, trong
phòng thí nghiệm,... rất đa dạng và phức tạp. Nhưng sản phẩm quan trọng nhất của quá
trình dạy học chính là sự thay đổi tích cực trong phẩm chất và năng lực của người học
sau một thời gian học tập nhất định, đó chính là kết quả học tập của người học, thành tố
chủ yếu tạo nên chất lượng của hoạt động dạy học trong nhà trường.
Kết quả học tập thể hiện chất lượng của quá trình dạy học, nó chỉ xuất hiện khi
có những biến đổi tích cực trong nhận thức, hành vi của người học. KQHT được hiểu

theo hai nghĩa trong khoa học cũng như trong thực tế. Thứ nhất, là mức độ người học
đạt được so với mục tiêu đã xác định. Thứ hai, là mức độ người học đạt được so sánh
với những người cùng học khác thế nào.
Như vậy, kết quả học tập là những thông tin cho biết mức độ đạt được mục
tiêu về kiến thức và kĩ năng của người học trong quá trình học tập. Kết quả học tập
được biểu hiện thông qua việc đánh giá bằng điểm số. Hay kết quả học tập còn là
những thông tin giúp cho việc phán đoán, xác định về mặt số lượng (định lượng) hay
chất lượng (định tính) về mức độ lĩnh hội kiến thức, kỹ năng, thái độ của người học
làm cơ sở cho việc đánh giá kết quả học tập của người học.
* Hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập

13


Hoạ t đ ộ ng KT,Đ G kết quả học tập là quá trình nhà giáo dụ c
sử dụ ng các tiêu chuẩ n, các tiêu chí đ ể

đ o lư ờ ng, xác đ ị nh

mứ c đ ộ đ ạ t đ ư ợ c các mụ c tiêu họ c tậ p củ a ngư ờ i họ c.
Quá trình kiểm tra, đánh giá kết quả học tập bao gồm 2 hoạt động : hoạt động
kiểm tra và hoạt động đánh giá kết quả học tập. Để kiểm tra mức độ lĩnh hội của HS
trong quá trình học tập, người giáo viên phải thiết kế thang đo (công cụ kiểm tra). Kết
quả kiểm tra sẽ là căn cứ xác thực cho việc đánh giá kết quả học tập
Theo tác giả Trần Thị Tuyết Oanh: “Đánh giá kết quả học tập là quá trình thu
thập, xử lý thông tin về trình độ, khả năng mà người học thực hiện các mục tiêu học
tập đã xác định, nhằm tạo cơ sở cho những quyết định sư phạm của giáo viên, của
nhà trường và cho bản thân người học giúp họ tiến bộ hơn” [28]. Đánh giá kết quả
học tập của học sinh là đánh giá mức độ hoàn thành các mục tiêu đề ra cho học sinh
sau một giai đoạn học tập. Các mục tiêu này thể hiện ở từng môn học cụ thể. Thông

qua đánh giá kết quả học tập của học sinh sẽ thể hiện được kết quả của quá trình giáo
dục và đào tạo.
Đánh giá kết quả học tập đòi hỏi phải xác định mức độ nắm được kiến thức, kỹ
năng, kỹ xảo của học sinh so với yêu cầu của chương trình đề ra. Nội dung đánh giá
là những kết quả học tập hàng ngày, cũng như kết quả phản ánh trong các kỳ thi,
kiểm tra. Kết quả của đánh giá được thể hiện chủ yếu bằng điểm số theo thang điểm
đã được quy định. Ngoài ra, nó còn được thể hiện qua nhận xét của người giáo viên.
Việc đánh giá kết quả học tập có tác dụng quyết định đối với quá trình dạy học vì nó
khẳng định và công nhận những thành quả đã đạt được và định hướng những mục
tiêu cần phấn đấu trong tương lai.
Yêu cầu của đánh giá kết quả học tập là đưa ra những kết luận tin cậy về kết
quả học tập của người học, giúp cho giáo viên có những quyết định phù hợp trong
quá trình dạy học, đồng thời thúc đẩy động cơ học tập và nâng cao trách nhiệm của
người học. Để đạt được điều đó, đánh giá phải thực hiện được các chức năng của
mình, phải dựa và bằng chứng được thu thập từ nhiều hoạt động khác nhau. Các

14


phương pháp sử dụng trong đánh giá kết quả học tập của người học rất đa dạng như:
Phương pháp kiểm tra tự luận, trắc nghiệm, vấn đáp,... Các phương pháp phải được
lựa chọn phù hợp với mục tiêu dạy học và tuân thủ những nguyên tắc nhất định, phải
là bộ phận khăng khít của quá trình dạy học.
1.2.4. Quản lý hoạt động kiểm tra, đánh giá kết quả học tập

Quả n lý hoạ t đ ộ ng KT,Đ G kế t quả họ c tậ p là nhữ ng
tác đ ộ ng củ a nhà quả n lý đ ế n quá trình KT,Đ G kế t quả họ c tậ p
củ a HS nhằ m đ ạ t đ ư ợ c các mụ c tiêu củ a giáo dụ c.
Để làm được điều này, nhà quản lý phải thực hiện tốt các nội dung quản lý
như: Quản lý việc xác định mục tiêu KT,ĐG kết quả học tập, cụ thể là xác định

những gì người học cần biết, cần làm được sau khi kết thúc chương trình học, đối với
nhà trường thì đó là mục tiêu đào tạo, còn đối với người học thì đó là mục tiêu học
tập; Quản lý công tác ra đề thi, KT : Đề thi, kiểm tra phải được xây dựng theo những
nguyên tắc nhất định, phải đảm bảo đạt được mục tiêu môn học, phù hợp với đối
tượng kiểm tra và phân loại được năng lực, trình độ nhận thức của học sinh; Quản lý
công tác coi thi, KT: Đó là công việc giám sát, kiểm tra việc thực hiện kế hoạch thi,
kiểm tra của giáo viên; đánh giá về tinh thần trách nhiệm, thái độ của giáo viên trong
công tác coi thi ; Quản lý công tác chấm thi, KT : Việc chấm thi, kiểm tra là công tác
chuyên môn thường xuyên của giáo viên. Hiệu trưởng chỉ đạo quản lý công tác chấm
thi, kiểm tra tốt sẽ tạo động lực thúc đẩy quá trình dạy học phát triển, tránh được các
hiện tượng tiêu cực, gian lận trong thi cử ; Quản lý công tác thu thập thông tin phản
hồi từ phía HS : Đây là cơ sở để giáo viên và học sinh điều chỉnh hoạt động dạy và
hoạt động học của mình; là cơ sở để Hiệu trưởng theo dõi, đôn đốc, nhắc nhở việc
dạy, việc học của giáo viên và học sinh…
1.3. Một số vấn đề cơ bản về quản lý hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn
tiếng Anh ở trường THPT
1.3.1. Hoạt động KT,ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở trường THPT
1.3.1.1. Mục đích, ý nghĩa của hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh ở
trường THPT
* Mục đích của hoạt động KT, ĐG kết quả học tập môn tiếng Anh của học sinh

15