Bộ giáo trình những kiến thức cơ bản về công nghệ thông tin và truyền thông cho lãnh đạo trong cơ quan nhà nước học phần 8 richard labelle

B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin
và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c

H c ph n 8
Các hình th c huy đ ng v n đ u t cho
d án CNTT&TT ph c v phát tri n

Richard Labell

ICS
TRUNG TÂM ÀO T O PHÁT TRI N
CÔNG NGH THÔNG TIN VÀ TRUY N THÔNG
CHÂU Á – THÁI BÌNH D
NG

TR
NG ÀO T O, B I D
NG
CÁN B QU N LÝ THÔNG TIN
VÀ TRUY N THÔNG



L I GI I THI U
Th k 21 đã đánh d u s tác đ ng l n nhau c a con ng i trên toàn c u. Th
gi i đang m ra c h i cho hàng tri u ng i nh công ngh m i, nh ng thông
tin và ki n th c thi t y u đ c m r ng đã c i thi n m t cách đáng k cu c
s ng c a con ng i và giúp gi m c nh nghèo nàn. i u này ch tr thành hi n
th c khi có s liên k t cùng v i vi c chia s giá tr , cùng cam k t và th ng

nh t s phát tri n t ng th và phù h p.
Trong nh ng n m g n đây, Châu Á Thái Bình D ng đ c bi t đ n nh khu
v c n ng đ ng nh t trong l nh v c công ngh thông tin và truy n thông (ICT).
Theo báo cáo c a Liên minh Vi n thông Th gi i, khu v c này đã có trên 2 t
thuê bao đi n tho i, trong đó có 1,4 t thuê bao di đ ng. Tinh đ n n m 2008,
ch riêng n
và Trung Qu c đã chi m ¼ s l ng thuê bao di đ ng trên
toàn th gi i. Khu v c Châu Á Thái Bình D ng đ c cho là chi m 40% s
l ng ng i s d ng internet trên th gi i và đ ng th i là th tr ng b ng
r ng l n nh t, chi m 39% th tr ng toàn c u.
Cùng v i t c đ phát tri n nhanh c a công ngh , nhi u v n đ đ c nh c
đ n khi kho ng cách s bi n m t. Nh ng đi u đáng ti c, kho ng cách s v n
hi n h u. Th m chí 5 n m, sau khi H i ngh Th gi i v Xã h i thông tin
(WSIS) di n ra Geneva vào n m 2003, b t ch p s phát tri n n t ng c a
công ngh và nh ng cam k t c a các n c l n trong khu v c. K t qu là
truy nh p truy n thông c b n v n còn xa l v i nhi u ng i, đ c bi t là
nh ng ng i nghèo.
H n 25 qu c gia trong khu v c g m nh ng n c đang phát tri n, đã có g n
10 ng i s d ng internet trên 100 dân, ph n l n t p trung các thành ph
l n. Trong khi đó m t vài n c đã phát tri n trong khu v c thì t l r t cao
v i h n 80 ng i s d ng internet trên 100 dân. S chênh l ch v m c đ ph
c p b ng r ng gi a các n c phát tri n và đang phát tri n v n còn gi m t
kho ng cách l n.
gi m d n kho ng cách s và nh n di n đúng ti m n ng c a ICT cho phát
tri n kinh t xã h i trong khu v c, nh ng nhà l p pháp các n c phát tri n
c n xây d ng các chính sách u tiên và khung đi u ch nh, ch đ nh ngu n qu ,
và t o đi u ki n cho xúc ti n đ u t vào l nh v c công nghi p ICT và nâng
cao k n ng ICT cho công dân n c h .

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

3


Trong K ho ch Hành đ ng c a WSIS có ch rõ, "… m i ng i s có c h i
ti p c n nh ng k n ng và ki n th c c n thi t đ hi u, th c hành và đ t đ c
nh ng l i ích t Xã h i Thông tin và Kinh t Tri th c". Trong ph n cu i c a
k ho ch này đã kêu g i s h p tác qu c t và khu v c trong nh ng l nh v c
có ti m n ng, đ c bi t nh n m nh vào vi c t o t p m t s l ng l n các
chuyên gia ICT.
h tr t t cho l i kêu g i t K ho ch hành đ ng c a WSIS, APCICT đã
xây d ng ch ng trình gi ng d y đ y đ v ICT – B giáo trình Nh ng ki n
th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho lãnh đ o trong c
quan nhà n c. Ch ng trình này bao g m 8 ph n có liên k t ch t ch v i
nhau, v i m c tiêu truy n đ t nh ng ki n th c và kinh nghi m c n thi t giúp
các nhà l p pháp xây d ng và thi hành sáng ki n ICT hi u qu h n.
APCICT là m t trong 5 h c vi n c a y ban Kinh t Xã h i Liên h p qu c
Châu Á Thái Bình D ng. APCICT xúc ti n ch ng trình phát tri n kinh t
xã h i phù h p và toàn di n Châu Á Thái Bình D ng thông qua vi c phân
tích, chu n hóa, khai thác ti m n ng, h p tác khu v c và chia s ki n th c.
Trong quá trình h p tác v i các c quan Liên h p qu c khác, các t ch c
qu c t , các qu c gia và nh ng t ch c liên quan, ESCAP, đ i di n là
APCICT, đ c giao nhi m v h tr vi c s d ng, c i ti n và d ch thu t các
bài gi ng cho các qu c gia khác nhau, phù h p v i các trình đ trung và cao
c p c a các nhân viên trong c quan nhà n c, v i m c đích đ a k n ng và
ki n th c thu th p đ c làm gia t ng nh ng l i ích t ICT và thi t l p nh ng
hành đ ng c th đ đ t đ c m c tiêu phát tri n.

Noeleen Heyzer
TL. T ng Th ký Liên h p qu c
và Giám đ c đi u hành c a ESCAP

4

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


L IT A
Ch ng đ ng phát tri n c a B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công
ngh thông tin và Truy n thông (CNTT&TT) cho lãnh đ o trong c quan nhà
n c th c s là m t kinh nghi m mang tính trí tu cao. B giáo trình không
ch ph c v cho vi c xây d ng các k n ng CNTT&TT, mà còn m đ ng
cho m t ph ng th c m i v xây d ng ch ng trình gi ng d y - thông qua s
h p tác c a các thành viên và t ch v quy trình.
B giáo trình là m t ch ng trình mang tính chi n l c c a APCICT, phát
tri n trên c s k t qu kh o sát đánh giá nhu c u m t cách toàn di n đ c
ti n hành trên 20 n c trong khu v c và s tham kh o ý ki n c a các nhân
viên thu c c quan nhà n c, thành viên các c quan phát tri n qu c t , các
vi n hàn lâm và c s giáo d c; nh ng nghiên c u và phân tích k l ng v
đi m m nh và đi m y u c a giáo trình đào t o; thông tin ph n h i t nh ng
ng i tham gia xây d ng chu i bài gi ng c a APCICT – t ch c các bu i h i
th o khu v c và qu c gia liên quan đ n n i dung bài gi ng và các ph ng
pháp đào t o khoa h c; và s trao đ i góp ý th ng th n c a các chuyên gia
hàng đ u trong các l nh v c ICT ph c v phát tri n. Các h i th o v giáo trình
di n ra các khu v c thu đ c nh ng l i ích vô giá t các ho t đ ng trao đ i
kinh nghi m và ki n th c gi a nh ng ng i tham d đ n t các qu c gia khác

nhau. ó là m t quy trình đ các tác gi xây d ng n i dung.
Vi c xây d ng 8 h c ph n trong b giáo trình đánh d u m t s kh i đ u quan
tr ng trong vi c nâng cao s h p tác hi n t i và xây d ng các m i liên h
m i nh m phát tri n các k n ng thi t l p chính sách phát tri n CNTT&TT
kh p khu v c. APCICT cam k t cung c p s h tr k thu t trong vi c gi i
thi u b giáo trình qu c gia nh m t m c tiêu chính h ng t i vi c đ m b o
r ng b giáo trình s đ c ph bi n t i t t c nh ng nhà l p pháp. APCICT
c ng đang xúc ti n m t cách ch t ch v i m t s vi n đào t o trong khu v c
và qu c t , nh ng t ch c có m i quan h m t thi t v i c quan nhà n c c p
trung ng và đ a ph ng đ c i ti n, d ch thu t và truy n đ t các n i dung
c a Giáo trình t i nh ng qu c gia có nhu c u. APCICT đang ti p t c m r ng
h n n a v đ i t ng tham gia nghiên c u giáo trình hi n t i và k ho ch phát
tri n m t giáo trình m i.

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

5


H n n a, APCICT đang xúc ti n nhi u kênh đ đ m b o r ng n i dung B
giáo trình đ n đ c nhi u ng i h c nh t trong khu v c. Ngoài ph ng th c
h c tr c ti p thông qua các t ch c l p h c các khu v c và qu c gia,
APCICT c ng t ch c các l p h c o (AVA), phòng h c tr c tuy n cho phép
nh ng h c viên tham gia bài gi ng ngay t i ch làm vi c c a h . AVA đ m
b o r ng t t c các ph n bài gi ng và tài li u đi kèm c ng nh b n trình chi u
và bài t p tình hu ng d dàng đ c truy nh p tr c tuy n và t i xu ng, s d ng
l i, c i ti n và b n đ a hóa, và nó bao g m nhi u tính n ng khác nhau nh bài
gi ng o, công c qu n lý h c t p, công c phát tri n n i dung và ch ng ch .

Vi c xu t b n và gi i thi u 8 h c ph n c a b giáo trình thông qua các bu i
h i th o khu v c, ti u khu v c, qu c gia có s t n tâm c ng hi n, tham gia
tích c c c a nhi u cá nhân và t ch c. Tôi mu n nhân c h i này đ bày t
lòng c m n nh ng n l c và k t qu đ t đ c c a nhóm c ng tác và các đ i
tác t các B , ngành, h c vi n, và các t ch c khu v c và qu c gia đã tham
gia h i th o v b giáo trình. H không ch c ng cung c p nh ng thông tin
đ u vào có giá tr , ph c v n i dung c a bài gi ng, mà quan tr ng h n, h đã
tr thành nh ng ng i ng h vi c truy n đ t b giáo trình trên đ t n c
mình, t o ra k t qu là nh ng th a thu n chính th c gi a APCICT và m t s
vi n đ i tác c a các qu c gia và trong khu v c đ c i ti n và phát hành bài
gi ng giáo trình chính th c cho đ t n c h .
Tôi c ng mu n g i l i c m n đ c bi t cho nh ng n l c c ng hi n c a nhi u
cá nhân n i b t, nh ng ng i đã t o nên thành qu cho bài gi ng này. H là
Shahid Akhtar C V n D án Giáo trình; Patricia Arinto, Biên t p; Christine,
Qu n lý xu t b n; toàn b tác gi b giáo trình; và nh ng nhóm APCICT.
Chúng tôi hy v ng r ng b giáo trình s giúp các qu c gia thu h p đ c
nh ng h n ch c a ngu n nhân l c CNTT&TT, xóa b nh ng rào c n nh n
th c v CNTT&TT, và xúc ti n ng d ng CNTT&TT trong vi c thúc đ y
phát tri n kinh t xã h i và đ t đ c m c tiêu phát tri n thiên nhiên k .

Hyeun-Suk Rhee
Giám đ c
UN-APCICT

6

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c

V CHU I H C PH N
Trong k nguyên thông tin ngày nay, vi c truy c p thông tin m t cách d dàng
đang làm thay đ i cách chúng ta s ng, làm vi c và gi i trí. N n kinh t s còn đ c g i là kinh t tri th c, kinh t m ng hay kinh t m i, đ c mô t
nh m t s chuy n ti p t s n xu t hàng hóa sang t o l p ý t ng. Công ngh
thông tin và truy n thông đang đóng m t vai trò quan tr ng và toàn di n trên
m i m t c a kinh t xã h i.
Nh m t k t qu , chính ph trên kh p th gi i đang quan tâm nhi u h n t i
CNTT&TT trong s phát tri n qu c gia.
i v i các n c, phát tri n
CNTT&TT không ch phát tri n v công nghi p CNTT&TT là m t l nh v c
c a n n kinh t mà còn bao g m c vi c ng d ng CNTT&TT trong ho t
đ ng kinh t , xã h i và chính tr .
Tuy nhiên, gi a nh ng khó kh n mà chính ph các n c ph i đ i m t trong
vi c thi hành các chính sách CNTT&TT, nh ng nhà l p pháp th ng không
n m rõ v m t công ngh đang s d ng cho s phát tri n qu c gia. Cho đ n
khi không th đi u ch nh đ c nh ng đi u h không hi u, nhi u nhà l p pháp
né tránh t o l p các chính sách v CNTT&TT. Nh ng ch quan tâm t i công
ngh mà không t o l p các chính sách thì c ng là m t sai l m vì nh ng nhà
công ngh th ng ít có ki n th c v thi hành nh ng công ngh h đang phát
tri n ho c s d ng.
B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n
thông cho lãnh đ o trong c quan nhà n c do Trung tâm ào t o Phát tri n
Công ngh thông tin và Truy n thông Liên h p qu c và Châu Á Thái Bình
D ng (UN-APCICT) xây d ng nh m ph c v cho:
1. Các nhà ho ch đ nh chính sách v CNTT&TT c
ph ng;

m c đ qu c gia và đ a

2. Quan ch c chính ph ch u trách nhi m v phát tri n và thi hành các ng
d ng c a CNTT&TT;
3. Nh ng nhà qu n lý trong l nh v c công đang tìm ki m ch c danh qu n lý
d án v CNTT&TT.

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

7


B giáo trình h ng đ n nh ng v n đ liên quan t i CNTT&TT ph c v phát
tri n trên c khía c nh chính sách và công ngh . M c đích c t y u c a giáo
trình CNTT&TT không t p trung vào k thu t mà truy n đ t s hi u bi t v
nh ng đi u công ngh s có kh n ng ho c đang h ng t i, tác đ ng t i nh
th nào trong vi c ho ch đ nh chính sách. Các ch đ trong bài gi ng đ c
thi t k d a trên phân tích nhu c u và kh o sát nh ng ch ng trình đào t o
trên kh p th gi i.
H c ph n đ c c u t o theo cách mà ng i h c có th t h c m t cách đ c
l p ho c bài gi ng cho m t khóa h c. H c ph n v a mang tính ch t riêng l
nh ng c ng liên k t v i nh ng ch đ và tình hu ng th o lu n trong ph n
khác c a chu i. M c tiêu là t o đ c s th ng nh t t t c các ph n.
M i ph n b t đ u v i vi c trình bày m t ch đ và k t qu mà ng i đ c s
thu đ c. N i dung các ph n đ c chia thành các m c bao g m bài t p và
tình hu ng đ giúp hi u sâu h n nh ng n i dung chính. Bài t p có th đ c
th c hi n b i t ng cá nhân ho c m t nhóm h c viên. Bi u đ và b ng bi u
đ c cung c p đ minh h a nh ng n i dung c a bu i th o lu n. Tài li u tham
kh o đ c li t kê đ cho ng i đ c có th t tìm hi u sâu h n v bài gi ng.
Vi c s d ng CNTT&TT ph c v phát tri n r t đa d ng, trong m t vài tình

hu ng ho c thí d
bài gi ng có th xu t hi n nh ng mâu thu n. ây là đi u
đáng ti c. ó c ng là s kích thích và thách th c c a quá trình rèn luy n m i
và c ng là tri n v ng khi t t c các n c b t đ u khai thác ti m n ng c a
CNTT&TT nh công c phát tri n.
H tr chu i h c ph n còn có m t ph ng th c h c tr c tuy n – H c vi n
o APCICT (AVA – – v i phòng h c o
s chi u b n trình bày c a ng i d y d i d ng video và Power Point c a
h c ph n.
Ngoài ra, APCICT đã phát tri n m t kênh cho phát tri n CNTT&TT (e-Co
Hub – m t đ a ch tr c tuy n dành cho
nh ng h c viên phát tri n CNTT&TT và nh ng nhà l p pháp nâng cao kinh
nghi m h c t p. E-Co Hub cho phép truy c p nh ng ki n th c v các ch đ
khác nhau c a phát tri n CNTT&TT và cung c p m t giao di n chia s ki n
th c và kinh nghi m, và h p tác trong vi c nâng cao CNTT&TT ph c v
phát tri n.

8

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


H C PH N 8
CNTT&TT ngày càng tr nên ph bi n, do đó, Chính ph các n c trên th
gi i ti n hành các d án và k ho ch v Chính ph đi n t đ đ y m nh vi c
cung c p d ch v t i ng i dân thông qua vi c ng d ng CNTT&TT. nhi u
qu c gia, n ng l c c v tài chính và công ngh c a Chính ph còn h n ch .
i u này làm gi m kh n ng và hi u qu c a Chính ph trong vi c ng d ng

CNTT&TT đ cung c p các d ch v đ n ng i dân. Tuy nhiên, các c quan
nhà n c có th ti p c n v i nhi u ph ng th c hi u qu và ý ngh a trong
vi c đ u t và nâng cao trình đ chuyên môn đ có th cung c p các d ch v
công m c đ cao nh t v i chi phí h p lý. H c ph n này th o lu n v các
cách th c huy đ ng v n đ u t khác nhau cho các d án CNTT&TT ph c v
phát tri n và các d án Chính ph đi n t . S h p tác công – t (publicprivate partnership) đ c xem nh m t cách huy đ ng v n có hi u qu cho
các sáng ki n và các d án cung c p d ch v d a trên CNTT&TT và các d án
Chính ph đi n t
các n c đang phát tri n.

M c tiêu c a h c ph n

H c ph n này nh m m c tiêu:
1. Th o lu n v các v n đ nh h ng đ n đ u t trong vi c tri n khai d án
CNTT&TT, đ c bi t là vi c đ u t cho Chính ph đi n t ;
2. Mô t các c ch tài chính khác nhau cho các d án CNTT&TT ph c v
phát tri n;
3. Mô t hình th c h p tác công - t nh m t cách th c huy đ ng v n đ u t cho
các d án CNTT&TT ph c v phát tri n và các d án Chính ph đi n t ;
4. Phác th o nh ng v n đ chính c n quan tâm khi quy t đ nh ph ng th c
huy đ ng v n đ u t nào đ c s d ng đ th c hi n các d án CNTT&TT
ph c v phát tri n và các d án Chính ph đi n t .

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

9

K t qu thu đ

c

Sau khi hoàn thành h c ph n này, h c gi có th :
1. Mô t các c ch huy đ ng v n đ u t khác nhau cho các d án CNTT&TT
ph c v cho phát tri n và các d án Chính ph đi n t ;
2. Th o lu n v hình th c h p tác công - t nh m t kênh đ huy đ ng v n
đ u t cho các d án CNTT&TT ph c v phát tri n và Chính ph đi n t ;
3. Chu n b m t chi n l

c huy đ ng ngu n l c;

4. Phát tri n b n d th o k ho ch đ u t cho d án CNTT&TT trong đó có
đ c p đ n các v n đ mà nh ng nhà đ u t th ng quan tâm khi tham gia
các d án Chính ph đi n t và các ho t đ ng CNTT&TT ph c v phát
tri n.

10

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


M CL C
L i gi i thi u ……………………………………………………………..

3

L i t a …………………………………………………………………….

5

V chu i h c ph n ……………………………………………………….

7

H c ph n 8 ……………………………………………………………….

9

M c tiêu c a h c ph n ...................................................................................... 9
K t qu thu đ c ............................................................................................... 10
Danh m c các hình ............................................................................................ 13
Danh m c các b ng ………………………………………………………....... 13
Danh m c t vi t t t ………………………………………………………...... 14

1. S ph bi n c a CNTT&TT và s t ng tr

ng kinh t toàn c u ……

17

1.1 T i sao l i đ u t vào CNTT&TT ph c v phát tri n? ............................... 18
1.2 Nh ng v n đ nh h ng đ n đ u t vào các d án CNTT&TT ………... 22
1.3 Nh ng c h i thu hút đ u t vào các d án CNTT&TT …………………. 24

2. Các hình th c huy đ ng v n đ u t ………………………………….
2.1 u t đ tri n khai CNTT&TT .................................................................

2.2 Huy đ ng v n đ u t cho các d ch v ng d ng CNTT&TT …………….
2.3 Các hình th c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ………………
2.4 L a ch n m t ph ng th c huy đ ng v n đ u t ………………………..
2.5 H p tác công – t …………………………………………………………

3. H p tác công – t (PPP) ……………………………………………….
3.1 B i c nh …………………………………..................................................
3.2 Khái ni m và phân lo i …………………………………………...............
3.3 Nh ng m t l i và h i c a mô hình h p tác công –t …………………….
3.4 Các nguyên t c th c hi n …………………………………………………

4. H p tác công – t và các d án Chính ph đi n t ……………………
4.1 Nh ng xu h ng trong Chính ph đi n t …..............................................
4.2 Nh ng lý do áp d ng hình th c PPP cho d án Chính ph đi n t ............
4.3 Nh ng d án Chính ph đi n t nào phù h p v i hình th c PPP .……….
4.4 Tiêu chu n đ thành công v i các d án Chính ph đi n t áp d ng mô
hình PPP …………………………………………………………………..
4.5 Các ví d đi n hình c a hình th c PPP trên th gi i ……………………..

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

31
31
33
34
41
45

49
49
51
59
62

67
67
71
75
77
80

11


5. Nh ng r i ro c a các d án áp d ng mô hình PPP đ i v i CP T ….

87

5.1 Các r i ro liên quan t i các d án CNTT&TT ..........................................
5.2 Qu n lý các d án CNTT&TT đ gi m r i ro …………………...............
5.3 Nh ng r i ro trong d án PPP …………………………………………...
5.4 Qu n lý và gi m nh r i ro trong d án PPP cho Chính ph đi n t ……

6. Nh ng kênh đ u t khác …………………………………………...…
6.1 u t tr c ti p t n c ngoài (FDI) …………........................................
6.2 Ngu n v n đ u t m o hi m …………………………………….............
6.3 Các công ty đa qu c gia ………………………………………………....
6.4 Các t ch c tài chính (các t ch c tài chính qu c tê) …………………..

6.5 Tài tr gi a các Chính ph ……………………………………………...

7. Chu n b chi n l

c huy đ ng ngu n l c ….……………………...…

87
89
90
94

103
103
111
113
114
115

117

7.1 T ng quan v huy đ ng ngu n l c ........................................................... 117
7.2 Chu n b h s đ trình huy đ ng v n ………………….......................... 119

Ph l c ………………………………………………………………...…
Tham kh o ......................................................................................................
L u ý v i gi ng viên …………………...........................................................
Gi i thi u v tác gi …………………………………………………………
L i c m n …………………………………………………………………..

12

124
124
126
128
129

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Danh m c các hình
óng góp c a CNTT&TT vào s t ng tr ng kinh t
18
Th tr ng tiêu dùng c a CNTT&TT giai đo n 2000-2008
19
M t đ đi n tho i di đ ng
21
Gi m khí th i nhà kính M trong m t vài ho t đ ng m u
28
Các y u t c n tr chính trong kinh doanh
46
Chu i các m c đ tham gia c a khu v c t nhân trong mô hình PPP
55
Phân b r i ro trong các d án PPP
94
Ví d bi u đ Gantt th hi n m t h th ng h tr ra quy t đ nh cho qu n lý
d án ICT
100

u t tr c ti p t n c ngoài tính trên th gi i và nhóm các n n kinh t
104
Hình 9.
Hình 1.
Hình 2.
Hình 3.
Hình 4.
Hình 5.
Hình 6.
Hình 7.
Hình 8.

Danh m c các b ng
B ng 1. Danh sách các Qu đ u t tài chính Nhà n c
B ng 2. B ng li t kê nh ng công vi c s d ng nh ng hình th c h p tác
công – t khác nhau
B ng 3. M t s đi u ki n tiên quy t đ hình th c PPP thành công
B ng 4. Tóm t t các d án PPP theo l nh v c t i EU
B ng 5. Tóm t t các d án PPP theo l nh v c t i các n c ngoài EU
B ng 6. Nh ng m u r i ro trong vi c chu n b d án và các c ch gi m nh
B ng 7. Nh ng m u r i ro trong b c xây d ng d án và các c ch gi m nh
B ng 8. Nh ng m u r i ro trong b c th c hi n d án và các c ch gi m nh

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

26
53
65

81
82
95
96
97

13


Danh m c t

vi t t t

ABT Hi p đ nh v vi n thông c b n
Agreement on Basic Telecommunication
AMS H th ng qu n lý ng i M
American Management Systems
APCICT Trung tâm đào t o phát tri n Công ngh thông tin Truy n thông Châu ÁThái Bình D ng
Asian and Pacific Training Centre for Information and Communication
Technology for Development
AVA L p h c o c a APCICT
APCICT Virtual Academy
BOO H p đ ng Xây d ng – s h u – v n hành
Build-Own-Operate
BOOT H p đ ng Xây d ng – s h u – v n hành – chuy n giao
Build-Own-Operate-Transfer
BOT H p đ ng Xây d ng – s h u – chuy n giao
Build-Own-Transfer
BRICS Nhóm 5 qu c gia: Braxin, Nga, n , Trung Qu c và Nam Phi
Brazil, Russia, India, China and South Africa

CIO Ch c danh giám đ c CNTT
Chief Information Officer
CMS H th ng qu n lý n i dung
Content Management System
CRM Qu n lý quan h khách hàng
Customer Relationship Management
y ban H tr Phát tri n c a kh i OECD
DAC
Development Assistance Committee
DB H p đ ng Thi t k - xây d ng
Design-Build
DFID B Phát tri n qu c t V ng qu c Anh
Department for International Development, United Kingdom
ECM Qu n tr n i dung
Enterprise Content Management
EMF Khung qu n lý tiên ti n
Enhanced Management Framework
ERP H th ng ho ch đ nh ngu n l c doanh nghi p
Enterprise Resource Planning
y ban kinh t và xã h i Châu Á Thái Bình D ng
ESCAP
Economic and Social Commission for Asia and the Pacific
u t tr c ti p n c ngoài
FDI
Foreign Direct Investment
GATS Hi p đ nh chung v th ng m i d ch v
General Agreement on Trade in Service
GoC Chính ph Canađa
Government of Canada
HP Công ty Hewlett Packard (HP)

Hewlett Packard

14

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


IDRC Trung tâm nghiên c u phát tri n th gi i c a Canada
International Development Research Centre
IFI Th ch tài chính qu c t
International Financial Institution
ITU Liên minh vi n thông th gi i
International Telecommunication Union
MDG M c tiêu phát tri n thiên niên k
Millennium Development Goal
NASCIO Hi p h i qu c gia các giám đ c thông tin nhà n c
National Association of State Chief Information Officers
NGO T ch c phi Chính ph
Non-Governmental Organization
ODA Vi n tr phát tri n chính th c
Official Development Assistance
OECD T ch c h p tác và phát tri n kinh t
Organization for Economic Co-operation and Development
OPEC T ch c các n c xu t kh u d u m
Organization of the Petroleum Exporting Countries
PFI Sáng ki n tài chính t nhân, Anh
Private Finance Initiative, United Kingdom
i tho i công – t

PPD
Public-Private Dialogue
PPP H p tác công –t
Private Public Partnership
RBM Qu n lý d a trên hi u qu
Results-Based ManagementHi p h i công nghi p thu âm Hoa K
SDNP Ch ng trình phát tri n b n v ng m ng l i c a UNDP
Sustainable Development Networking ProgrammeRecording Industry
SME Công ty v a và nh
Small and Medium Enterprise
SWF Qu đ u t tài chính Nhà n c
Sovereign Wealth Fund
TNC Công ty đa qu c gia
Transnational Corporation
UNCTAD H i ngh v th ng m i và phát tri n c a Liên h p qu c
United Nations Conference on Trade and Development

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

15


M t vài đi u c n làm

Xây d ng tình hu ng: T m quan tr ng c a CNTT&TT ph c v phát
tri n n c b n
G i ý: Hãy đánh giá t m quan tr ng c a CNTT&TT ph c v phát tri n
n c b n b ng cách s d ng các câu h i đ nh h ng sau đây:

1.

âu là nh ng ngu n l c chính trong vi c l p qu cho các ho t đ ng
CNTT&TT n c b n?

2. Có đ các ngu n l c cho vi c th c hi n CNTT&TT ph c v phát
tri n hay không?
3. Có m t chi n l c huy đ ng ngu n l c CNTT&TT ph c v phát tri n
hay không? Nó là gì? Nó có đang ho t đ ng không?
4. Có hay không m t b n k ho ch chi ti t hay m t d ng t
v y cho CNTT&TT qu c gia?

ng t nh

5. K ho ch hay Chi n l c CNTT&TT qu c gia và Chính ph đi n t
đã đ c tri n khai th c hi n ch a? L a ch n m t s miêu t thích
h p nh t d i đây và gi i thích s l a ch n đó.
a) Không có chi n l
b) Ch a h b t đ u
c) V a m i b t đ u
d) ang tri n khai
e) ã ng ng l i

c

Chú ý: Khi th c hi n bài t p này trong m t khóa đào t o, nó s rèn luy n
nh ng h c viên tham gia khóa đào t o t gi i thi u v i gi ng viên v b n
thân và s hi u bi t c a h v CNTT&TT ph c v phát tri n. Nó c ng s
cho phép rèn luy n các h c viên h c h i t nh ng h c viên khác và bài
t p này c ng có th coi nh ph n m đ u tìm hi u c a khóa h c.

16

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


1. S PH BI N C A CNTT&TT VÀ S
TR
NG KINH T TOÀN C U

T NG

Ph n này nh m m c đích:
• Cung c p m t cái nhìn t ng quan v các v n đ kinh t và tài chính
toàn c u tác đ ng đ n quy t đ nh đ u t c a các d án CNTT&TT;
• Phác th o các c h i đ u t trong khi l p k ho ch cho các d án
CNTT&TT.

R t nhi u v n đ nh h ng đ n vi c đ u t vào các d án CNTT&TT và các
nhà lãnh đ o nhà n c c n ph i đ c n m rõ chúng đ có kh n ng quy t
đ nh ch n l a ph ng th c t t nh t mang đ n s phát tri n và ngu n tài chính
cho d án CNTT&TT.
Các xu h ng hi n t i c a th ng m i và tài chính, hi n tr ng c a n n kinh t
th gi i và nh ng xu h ng c a nh ng dòng v n c ng nh các xu h ng tri n
khai và s d ng CNTT&TT c n đ c quan tâm khi l a ch n nh ng chi n
l c huy đ ng v n thích h p. Nh internet, nh ng thông tin này xu t hi n
nhi u và c p nh t trên các trang thông tin hàng đ u v tài chính, kinh doanh
hay các thông tin t ng h p qu c t ho c qua các d ch v tin t c nh Reuters,

Bloomberg, Associated Press, Agence France-Presse; các d ch v tin t c qu c
gia nh : Xinhua, các hãng phát thanh truy n hình qu c t nh : BBC, CNN và
Al-Jezeera; và / ho c các chuyên m c kinh doanh và tài chính c a các t báo
qu c gia và qu c t . Các tin t c v đ u t c ng đôi khi b tính phí b i thu c
các d ch v ph i đóng phí c a m t s ngu n đ c li t kê trên đây và các công
ty đ u t nh Standard và Poors.
N m v ng ki n th c v các xu h ng tài chính không ph i là ki n th c c n
thi t duy nh t c a m t nhà kinh t hay m t nhà ho ch đ nh c p cao làm vi c
trong các B tài chính hay k ho ch hay các B có ch c n ng t ng đ ng và
các c quan h u quan (ví d nh : V n phòng Chính ph , V n phòng Ch t ch
n c,…). T t c các nhà qu n lý và nhà ho ch đ nh c a nhà n c c n ph i
quan tâm đ n các phân tích và tin t c v tài chính đ có th đ a ra nhi u k ch
b n đ u t khác nhau đ đ u t vào CNTT&TT trong l nh v c công.

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

17


1.1 T i sao l i đ u t

vào CNTT&TT ph c v phát tri n?

Có r t nhi u lý do khác nhau đ gi i thích t i sao m t đ t n c mu n đ u t
vào CNTT&TT ph c v phát tri n, bao g m mong mu n duy trì và/ho c thúc
đ y l i th c nh tranh, l i th so sánh thông qua thúc đ y s phát tri n kinh t
và cung c p giáo d c ph c p, m r ng s ti p c n các d ch v xã h i. Phát
tri n kinh t ti p t c là m c tiêu chính c a các n c. V i nhóm nh ng ng i

tài tr , xóa đói gi m nghèo và đ t đ c các m c tiêu thiên niên k (MDGs) là
nh ng m c tiêu chính c a vi c h tr phát tri n bao g m c vi c đ u t cho
các ho t đ ng CNTT&TT ph c v phát tri n.
Trong n n kinh t thông tin toàn c u, thông tin và tri th c là nh ng y u t
chính c a s n xu t. Báo cáo g n đây c a Liên minh vi n thông th gi i (ITU)
ch ra r ng các vùng mi n kh p n i trên th gi i đang đ c h ng l i rõ
ràng t nh ng tác đ ng c a CNTT&TT t i n n kinh t c a h 1 (xem trong
Hình 1).
Hình 1. óng góp c a CNTT&TT vào s t ng tr

ng kinh t

(Ngu n: ITU, Vi n thông th gi i/Báo cáo phát tri n CNTT&TT 2006:
Measuring ICT for Social and Economic Development (Geneva: ITU, 2006), 44,
/>
1

18

ITU, Vi n thông th gi i/Báo cáo phát tri n CNTT&TT 2006: Measuring ICT for Social and Economic
Development (Geneva: ITU, 2006), /wtdr2006-e.pdf.

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


các n c đang phát tri n, s ph bi n c a CNTT&TT “mang đ n nh ng c
h i m i đ tham gia chu i giá tr toàn c u và đ đa d ng hóa các ho t đ ng
s n xu t và xu t kh u”2. H t ng CNTT&TT đ c đ c p đ n nh là y u t

thi t y u c a l i th c nh tranh c a các qu c gia. Th m chí nh ng qu c gia đã
phát tri n trên th gi i c ng thúc đ y các d ch v ph bi n nh t c a
CNTT&TT, v i tr ng tâm ch y u là b ng r ng, đ c bi t là có dây c ng nh
b ng r ng không dây v i t t c các bi n th c a nó. T ch c h p tác và phát
tri n kinh t th gi i (OECD) báo cáo r ng các n c Brazil, Nga, n
,
Trung Qu c và Nam Phi (BRICS), t l tiêu dùng cho CNTT&TT gia t ng n
t ng và t l này t ng v t c các n c OECD.

Hình 2. Th tr ng tiêu dùng c a CNTT&TT giai đo n 2000-2008
(USD giá hi n t i, đ c đ i t ng đ ng 2000 = 100)

(Ngu n: OECD, Communications Outlook 2007 (Paris: OECD, 2007), 280,
/>
2

UNCTAD, Báo cáo kinh t thông tin 2007-2008 - Science and technology for development: The new
paradigm of ICT (New York and Geneva: United Nations, 2007), 11,
/>
H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

19


Dung l ng Internet qu c t đang t ng lên hàng n m m c 2 con s và vào
kho ng 45%. Theo t p chí Broadband Properties3, 10 th tr ng b ng r ng
t ng tr ng nhanh nh t là Hy L p, Philippines, Inđônesia, Ailen, n
,

Ucraina, Thái Lan, Vi t Nam, Nga và Th Nh K . áng ghi nh n là 5 trong
s các n c này n m Châu Á.
Tóm l i, kh p n i đ u có s t ng tr ng đáng k trong l nh v c CNTT&TT.
S thâm nh p c a CNTT&TT đã d n đ n cái mà m t s nhà nghiên c u t i
M đã g i là “tin h c m i n i m i lúc” – Ubiquitous computing4. Hi n nay,
CNTT&TT dành cho t t c m i ng i và làm nhi u vi c khác nhau. R t nhi u
nh ng ho t đ ng th công và n ng nh c t n nhi u n ng l ng (energyintensive) tr c đây đã đ c t đ ng hóa, t ng t c t c đ th c hi n công vi c
và gi m l ng cácbon th i ra t nh ng ho t đ ng đó. Hai công ngh n i b t
nh kh n ng c a chúng trong vi c thúc đ y s ph bi n c a CNTT&TT và
thúc đ y vi c s d ng các thi t b , ng d ng CNTT&TT m t cách r ng rãi và
t ng tr ng m nh m , đó là công ngh truy n tín hi u không dây, công ngh
này cho phép th c hi n đi n toán di đ ng và công ngh b ng r ng, công ngh
này cho phép truy c p nhanh t i các đ n v x lý máy tính phân tán, các thi t
b và ng d ng liên quan.
Tuy nhiên, không ph i ai c ng có l i nh s ph c p c a d ch v không dây.
Dù 58% thuê bao di đ ng n m các n c đang phát tri n và s l ng thuê
bao di đ ng t ng lên g p ba l n trong 5 n m qua, thì theo Báo cáo kinh t
thông tin 2007-20085 c a H i ngh v th ng m i và phát tri n c a Liên h p
qu c (UNCTAD), kho ng 40 n c đang phát tri n m t đ di đ ng ch đ t
10% dân s . M c dù 40% thuê bao d ch v di đ ng trên th gi i n m Châu
Á, t l m t đ tính trên ph n tr m dân s
các n c nghèo h n trong vùng
nh Myanmar và Nê-pan v n m c th p. S có s t ng tr ng m nh m
nh ng qu c gia có quy đ nh đ khuy n khích c nh tranh nh
Mông C , hay
nh ng qu c gia thúc đ y đ u t vào h t ng CNTT&TT nh
Trung Qu c.
Trung Á, t l m t đ th p h n 5% (xem trong Hình 3).

3

4
5

20

Broadband Properties Magazine, .
Wikipedia, “Ubiquitous computing,” Wikimedia Foundation, Inc., />Trích t xu t b n c a UNCTAD

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Hình 3. M t đ đi n tho i di đ ng

Ngu n: UNCTAD, Information Economy Report 2007-2008 - Science and Technology for
development: The new paradigm of CNTT&TT (New York and Geneva: United Nations,
2007), 23, />
Cùng v i s t ng tr ng trong doanh thu t CNTT&TT, d ch v th ng m i
đi n t và Chính ph đi n t c ng t ng tr ng đ y ý ngh a. S ng i mua s m
tr c tuy n nhi u h n, đ c bi t là nh ng qu c gia phát tri n. T t c các d ng
c a th ng m i đi n t đ u phát tri n m nh. Tuy nhiên, m t trong nh ng h n
ch chính c a t l t ng tr ng th ng m i đi n t
các n c đang phát tri n là
t l h p thu CNTT&TT c a nh ng công ty v a và nh (SMEs). Các công ty v a
và nh r t quan tr ng b i chúng là đ ng l c t o ra vi c làm và t ng tr ng.
Nhi u qu c gia đang ti p t c n l c đ thúc đ y n ng l c c a các công ty v a và
nh trong vi c s d ng CNTT&TT. Chúng bao g m c vi c s d ng đi n tho i
di đ ng đ trao đ i công vi c, nh đó, các qu c gia đang phát tri n, thi t b di
đ ng tr thành ph bi n nh t trong các thi t b CNTT&TT. S d ng đi n tho i di

đ ng trong ho t đ ng kinh doanh đã đ c ch ng minh là làm t ng s tho i mái
trong công vi c đ i v i t t c các bên liên quan. Giao ti p v i các nhà cung ng
hay v i các khách hàng đ c t ng lên và hi u qu đ c hi n rõ, hi u qu trong
vi c ti t ki m chi phí và ph m vi th tr ng m r ng h n. Các c ch huy đ ng
v n khác nhau có th đóng nh ng vai trò quan tr ng trong vi c khuy n khích s
phát tri n c a các doanh nghi p v a và nh trong ngành công nghi p CNTT&TT
c a m t qu c gia. Nh ng ngu n đ u t đó c ng đ c trích ra đ huy đ ng v n
cho các v n m doanh nghi p n i mà cung c p m t n n móng v ng trãi v
doanh nghi p đi n t cho các ch doanh nghi p v a m i kh i nghi p.

H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

21


T ng t nh th ng m i đi n t , Chính ph đi n t ti p t c t ng tr ng
đáng k trên kh p th gi i.6 Tuy nhiên, nh ng n c đang phát tri n ti p t c
g p khó kh n tr ng i trong vi c cung c p các d ch v c a Chính ph đi n t
b i thi u ngu n l c và v n. Nhi u qu c gia đã phát tri n nh ng chi n l c và
nh ng k ho ch CP T nh ng thi u h t các ngu n l c đ tri n khai chúng.
Vi c này đang h n ch vi c tri n khai các d ch v Chính ph đi n t cùng v i
nh ng l i ích mà nó mang l i.

1.2 Nh ng v n đ

nh h

ng đ n đ u t

vào các d

án CNTT&TT

n n kinh t thông tin các n c đang phát tri n ti p t c t ng tr ng, c u
và cung c a hàng hóa và d ch v CNTT&TT c n ph i đ c duy trì n đ nh.
Cùng v i nó, nhà n c ph i đ m b o đ t t c các thành viên c a c ng đ ng
có th đ c h ng l i t m t xã h i tri th c.
Khu v c t nhân có th ti p t c cung c p hàng hóa và d ch v mà ng i dân
s n sàng chi tr đ đ c cung c p, nhà n c ti p t c đ m b o m t môi tr ng
đi u ti t khuy n khích. Chính sách c nh tranh lành m nh, m t th tr ng m ,
c nh tranh và t t c các lo i hàng hóa, d ch v và đ c bi t là các hàng hóa,
d ch v CNTT&TT đ u có kh n ng tham gia th tr ng, m t ch đ đi u ti t
đ c phát tri n t t, có th d báo v ph ng th c ho t đ ng c a nhà n c,
tôn tr ng lu t pháp và s khuy n khích c a nhà n c là t t c nh ng đi u ki n
c n cho đi u này x y ra. M t s nguyên lý này đã đ c l u trong Hi p đ nh
th ng m i toàn c u c a WTO, hi n nay, r t nhi u qu c gia đã ký k t hi p
đ nh. Hi p đ nh chung v th ng m i d ch v (GATS) và Hi p đ nh v vi n
thông c b n (ABT) c a WTO đ c bi t khuy n khích t do hóa th ng m i
trong th tr ng toàn c u.7

6

7

22

United Nations, UN e-Government Survey 2008: From e-Government to Connected Governance (New York:
United Nations, 2008), />Tina James, ed. An Information Policy Handbook for Southern Africa: A Knowledge Base for DecisionMakers (Ottawa: IDRC, 2001), />

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


nhi u qu c gia m i n i, đ c bi t là Châu Á, s t ng lên c a t ng l p trung
l u đang đ m b o cho nhu c u đ i v i các d ch v CNTT&TT ti p t c t ng
tr ng vì s gia t ng c a thu nh p thu n. Nh ng đ đ m b o c ng đ ng có
th đ c h ng nh ng l i ích t n n kinh t thông tin, vi c ti p t c đ u t vào
h t ng CNTT&TT và vào CP T là c n thi t. i u này nói d h n là làm, có
nh ng v n đ c p bách khác giành s quan tâm c a Chính ph . Th m chí v i
s t ng tr ng ngân sách t thu thu và thu t các doanh nghi p nh s t ng
tr ng c a n n kinh t qu c dân và s t ng lên c a t ng l p trung l u, chi phí
đ cung c p các d ch v công và Chính ph đi n t c ng r t đáng k .
Nh ng khó kh n khác c ng xu t hi n. Có r t nhi u m c tiêu toàn c u nh
h ng đ n các qu c gia trên th gi i. Chúng s có nh h ng lên n ng l c
c a các n c trong vi c b o đ m ngu n đ u t c n đ th c hi n CP T, c ng
nh n ng l c c a các n c trong vi c huy đ ng v n nói chung. M t s v n đ
đ c trình bày d i đây:
• Cu c kh ng ho ng cho vay d i chu n (sub-prime crisis) M đã làm nh
h ng đ n th tr ng tài chính toàn c u và đã làm d báo t ng tr ng
nhi u qu c gia phát tri n và r t phát tri n b sai l ch b i s gi m c u và s
gia t ng yêu c u vay m n c a các th ch tài chính. Nh m t h qu , th
gi i đang n m ch c m t s suy thoái toàn c u. D i nh ng đi u ki n này,
nh ng bên cho vay s khó kh n h n trong vi c cho vay ti n và th ng m i
cùng v i s n xu t cho xu t kh u c a các qu c gia Châu Á và kh p n i
trên th gi i đang ph i tr i qua m t th i k khó kh n.
• Vi c chi phí n ng l ng cao th m chí còn có th t ng h n n a đã làm gia
t ng chi phí ho t đ ng kinh doanh trong khu v c nhà n c và t nhân,
c ng nh chi phí cu c s ng c a ng i tiêu dùng. Trong khi giá n ng l ng

đã r i t do vì s suy thoái toàn c u, các nhà phân tích d báo r ng nhu
c u n ng l ng c a th gi i s “gia t ng thêm 50% t n m 2005 đ n n m
2030”, đi u này có th d n đ n m t s t ng giá. “Giá t ng cao nh t là
các n n kinh t không thu c kh i OECD”8.
• Chi phí l ng th c t ng lên đã nh h ng nghiêm tr ng t i t t c các qu c
gia, đ c bi t là vùng Châu Á Thái Bình D ng. S t ng giá c a n ng
l ng và l ng th c đang đ c trông đ i s có th làm xao lãng nh ng
ngu n l c đ phát tri n và m r ng CNTT&TT và các d ch v cung c p.

8

B N ng l ng Hoa K , International Energy Outlook 2008 (Washington D.C.: Energy Information
Administration, US Department of Energy, 2008), 7, />
H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

23


• Vi c thi u h t h t ng phát đi n các n c nh Trung Qu c và Nam Phi có
ngh a là ngu n đ u t s ph i đ c huy đ ng đ gi i quy t v n đ này. Thi u
ngu n n ng l ng r t ng đ i và phù h p, nh ng n c này s không th
cung c p đ đi n cho n n kinh t c a h và không th đáp ng đ c nhu c u
l n và ngày càng t ng c a ng i dân.
• Nhu c u n ng l ng t ng lên là k t qu c a vi c t ng dân s và khí th i nhà
kính kh p n i. S thay đ i khí h u d n đ n m t thách th c nghiêm tr ng
cho nhiên li u hóa th ch hi n nay d a trên mô hình phát tri n kinh t . Ng i
dân kh p n i trên th gi i đang kêu g i đ cho môi tr ng n i h sinh s ng
trong s ch h n.

• V i vi c bi n đ i khí h u, nh ng thiên tai ngày càng nhi u và chi phí cho vi c
x lý thiên tai c ng l n h n nhi u. Nh ng ng i nghèo đang b đe d a vì h
đ nh c trên nh ng khu v c c a th gi i mà có nguy c x y ra thiên tai nghiêm
tr ng nh t. Vi c đ cao công tác chu n b s n sàng đ i phó v i thiên tai và
nh ng chi n l c thâu tóm c ng nh th c hi n gi m nh thiên tai s sinh ra
m t kho n chi phí l n v h u c n và tài chính đ i v i các n c trên th gi i.

1.3 Nh ng c

h i thu hút đ u t

vào các d

án CNTT&TT

m t khía c nh khác, có m t s phát tri n kh quan đáng ghi nh n.
Gia t ng s giàu có c a m t s n c đang phát tri n: M t vài đ t n c đang
t ng d tr ngo i t nh m t k t qu t ng lên c a các ho t đ ng kinh t . Ví d ,
ngu n d tr ngo i h i c a Trung Qu c gi
m c trên 1.5 nghìn t USD vào
9
cu i n m 2007 .
T ng vai trò c a các Qu đ u t tài chính Nhà n c (Sovereign wealth funds SWFs): V i s gia t ng c a ngân sách t các kho n phí, thu và/ ho c ti n thuê
khai thác m , xu t kh u d u và khoáng s n (ví d các n c vùng v nh hay Nga)
ho c t cán cân th ng m i l n và r t thu n l i nh
Trung Qu c và Singapore,
nhi u n c thu đ c m t kho n ngo i h i l n và đang trông đ i c h i đ đ u t
nh ng ngu n v n m i có này. C quan qu n lý Thông tin N ng l ng M thu c B
N ng l ng đã c l ng “các thành viên c a T ch c các n c xu t kh u d u m
- OPEC thu đ c 671 t USD v i doanh thu ròng xu t kh u d u trong n m 2007,

t ng lên 10% so v i n m 2006.”10 B n n c vùng v nh chi m kho ng h n m t n a
c a s thu nh p đó. OPEC c ng chi m kho ng h n m t ph n ba l ng s n xu t d u
trên toàn th gi i.
9
10

24

Chinability, “China’s foreign exchange reserves, 1977-2008,” />US Energy Information Administration, “OPEC Revenues Fact Sheet,”
/>
Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Các Qu đ u t tài chính Nhà n c là m t ph ng ti n tài chính đ c t o ra
đ giúp các qu c gia qu n lý và đ u t ph n thu nh p d th a c a mình. M t
s qu đã c u cho nh ng ngân hàng l n nh t c a M b ng cách b m
t
nhi u t đô ti n m t đ mua th ph n ho c góp v n vào các công ty. Trang
The Globe and Mail ch ra r ng các n c OPEC đang:
Xây d ng các qu đ u t l n ra n c ngoài đ nó quay vòng
ti n t d u m vào các n n kinh t ph ng Tây, đáng chú ý là
kho n l i t c hàng n m c a Qu đ u t qu c gia Kuwait –
Kuwait Investment Authority đ u t 3 t đô la M vào
Citigroup Inc. và 2 t đô la vào c phi u c a Merrill Lynch &
Co.Inc. N m ngoái, Qu đ u t qu c gia Kuwait đã đ u t 7,5
t đô la vào Citigroup Inc. S quay vòng c a nh ng đ ng đô la
x ng d u đ c coi là m t s h ng l i t n n kinh t th gi i,
nó đ a đ n m t s chuy n đ i quy n l c tài chính t i nh ng

n c giàu hàng hóa và ngày càng xa các n c tiêu th . Tuy
nhiên, các n c OPEC đ i m t v i vi c gia t ng áp l c đ đ m
b o các Qu nhà n c đ c ho t đ ng b ng vi c ch p nh n
các quy đ nh c a ph ng Tây trong vi c qu n lý và s minh
b ch. Chúng tôi đang lãnh th không đ c ghi trên b n đ
v i nh ng dòng tài chính đang ch y v m t nhóm nh các
n c, David Pumphrey – Vi n s có thâm niên Trung tâm
chi n l c và nghiên c u qu c t
Washington, nói. Chúng
tôi đang th y m t s l p l i th cân b ng c a các qu c gia trên
th gi i… và h s đóng nh ng vai trò khác nhau trong t ng
lai, vì v y các qu c gia đã đ c thi t l p s ph i t o ra đ c
m t v trí đ tham gia.11
Xu h ng này c ng g n nh đang ti p di n và t o thành m t c h i cho
Chính ph các n c c g ng m r ng các d án hay các đ u t c a h vào
CNTT&TT. Ngân hàng th gi i – World Bank, đã khuy n khích các Qu đ u
t tài chính Nhà n c đ u t vào các n c nghèo12. B ng 1 th hi n danh
sách m i nh t (2/2009) c a các Qu đ u t tài chính Nhà n c trích t trang
web Wikipedia.

11

12

Shawn McCarthy, “Barrelling Ahead: Cartel members are using record crude prices to finance their
global ambitions,” The Globe and Mail, 8 May 2008,
/>Christopher Swann, “World Bank Urges Sovereign Wealth Funds to Invest in Africa,” Bloomberg, 12
April 2008, />
H c ph n 8 Các hình th

c huy đ ng v n đ u t cho d án CNTT&TT ph c v phát tri n

25