Bộ giáo trình những kiến thức cơ bản về công nghệ thông tin và truyền thông cho lãnh đạo trong cơ quan nhà nước học phần 7 maria juanita r macapagal, john j macasio

B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin
và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c

H c ph n 7
Lý thuy t và th c hành v qu n lý d án
Công ngh thông tin và Truy n thông

Maria Juanita R. Macapagal and John J. Macasio

ICS
TRUNG TÂM ÀO T O PHÁT TRI N
CÔNG NGH THÔNG TIN VÀ TRUY N THƠNG
CHÂU Á – THÁI BÌNH D
NG

TR
NG ÀO T O, B I D
NG
CÁN B QU N LÝ THÔNG TIN
VÀ TRUY N THÔNG



L I GI I THI U
Th k 21 đã đánh d u s tác đ ng l n nhau c a con ng i trên toàn c u. Th
gi i đang m ra c h i cho hàng tri u ng i nh công ngh m i, nh ng thông
tin và ki n th c thi t y u đ c m r ng đã c i thi n m t cách đáng k cu c
s ng c a con ng i và giúp gi m c nh nghèo nàn. i u này ch tr thành hi n
th c khi có s liên k t cùng v i vi c chia s giá tr , cùng cam k t và th ng

nh t s phát tri n t ng th và phù h p.
Trong nh ng n m g n đây, Châu Á Thái Bình D ng đ c bi t đ n nh khu
v c n ng đ ng nh t trong l nh v c công ngh thông tin và truy n thông (ICT).
Theo báo cáo c a Liên minh Vi n thông Th gi i, khu v c này đã có trên 2 t
thuê bao đi n tho i, trong đó có 1,4 t thuê bao di đ ng. Tinh đ n n m 2008,
ch riêng n
và Trung Qu c đã chi m ¼ s l ng thuê bao di đ ng trên
toàn th gi i. Khu v c Châu Á Thái Bình D ng đ c cho là chi m 40% s
l ng ng i s d ng internet trên th gi i và đ ng th i là th tr ng b ng
r ng l n nh t, chi m 39% th tr ng toàn c u.
Cùng v i t c đ phát tri n nhanh c a công ngh , nhi u v n đ đ c nh c
đ n khi kho ng cách s bi n m t. Nh ng đi u đáng ti c, kho ng cách s v n
hi n h u. Th m chí 5 n m, sau khi H i ngh Th gi i v Xã h i thông tin
(WSIS) di n ra Geneva vào n m 2003, b t ch p s phát tri n n t ng c a
công ngh và nh ng cam k t c a các n c l n trong khu v c. K t qu là
truy nh p truy n thông c b n v n còn xa l v i nhi u ng i, đ c bi t là
nh ng ng i nghèo.
H n 25 qu c gia trong khu v c g m nh ng n c đang phát tri n, đã có g n
10 ng i s d ng internet trên 100 dân, ph n l n t p trung các thành ph
l n. Trong khi đó m t vài n c đã phát tri n trong khu v c thì t l r t cao
v i h n 80 ng i s d ng internet trên 100 dân. S chênh l ch v m c đ ph
c p b ng r ng gi a các n c phát tri n và đang phát tri n v n còn gi m t
kho ng cách l n.
gi m d n kho ng cách s và nh n di n đúng ti m n ng c a ICT cho phát
tri n kinh t xã h i trong khu v c, nh ng nhà l p pháp các n c phát tri n
c n xây d ng các chính sách u tiên và khung đi u ch nh, ch đ nh ngu n qu ,
và t o đi u ki n cho xúc ti n đ u t vào l nh v c công nghi p ICT và nâng
cao k n ng ICT cho công dân n c h .

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

3


Trong K ho ch Hành đ ng c a WSIS có ch rõ, "… m i ng i s có c h i
ti p c n nh ng k n ng và ki n th c c n thi t đ hi u, th c hành và đ t đ c
nh ng l i ích t Xã h i Thơng tin và Kinh t Tri th c". Trong ph n cu i c a
k ho ch này đã kêu g i s h p tác qu c t và khu v c trong nh ng l nh v c
có ti m n ng, đ c bi t nh n m nh vào vi c t o t p m t s l ng l n các
chuyên gia ICT.
h tr t t cho l i kêu g i t K ho ch hành đ ng c a WSIS, APCICT đã
xây d ng ch ng trình gi ng d y đ y đ v ICT – B giáo trình Nh ng ki n
th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho lãnh đ o trong c
quan nhà n c. Ch ng trình này bao g m 8 ph n có liên k t ch t ch v i
nhau, v i m c tiêu truy n đ t nh ng ki n th c và kinh nghi m c n thi t giúp
các nhà l p pháp xây d ng và thi hành sáng ki n ICT hi u qu h n.
APCICT là m t trong 5 h c vi n c a y ban Kinh t Xã h i Liên h p qu c
Châu Á Thái Bình D ng. APCICT xúc ti n ch ng trình phát tri n kinh t
xã h i phù h p và tồn di n Châu Á Thái Bình D ng thơng qua vi c phân
tích, chu n hóa, khai thác ti m n ng, h p tác khu v c và chia s ki n th c.
Trong quá trình h p tác v i các c quan Liên h p qu c khác, các t ch c
qu c t , các qu c gia và nh ng t ch c liên quan, ESCAP, đ i di n là
APCICT, đ c giao nhi m v h tr vi c s d ng, c i ti n và d ch thu t các
bài gi ng cho các qu c gia khác nhau, phù h p v i các trình đ trung và cao
c p c a các nhân viên trong c quan nhà n c, v i m c đích đ a k n ng và
ki n th c thu th p đ c làm gia t ng nh ng l i ích t ICT và thi t l p nh ng
hành đ ng c th đ đ t đ c m c tiêu phát tri n.

Noeleen Heyzer
TL. T ng Th ký Liên h p qu c
và Giám đ c đi u hành c a ESCAP

4

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


L IT A
Ch ng đ ng phát tri n c a B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công
ngh thông tin và Truy n thông (CNTT&TT) cho lãnh đ o trong c quan nhà
n c th c s là m t kinh nghi m mang tính trí tu cao. B giáo trình khơng
ch ph c v cho vi c xây d ng các k n ng CNTT&TT, mà còn m đ ng
cho m t ph ng th c m i v xây d ng ch ng trình gi ng d y - thơng qua s
h p tác c a các thành viên và t ch v quy trình.
B giáo trình là m t ch ng trình mang tính chi n l c c a APCICT, phát
tri n trên c s k t qu kh o sát đánh giá nhu c u m t cách toàn di n đ c
ti n hành trên 20 n c trong khu v c và s tham kh o ý ki n c a các nhân
viên thu c c quan nhà n c, thành viên các c quan phát tri n qu c t , các
vi n hàn lâm và c s giáo d c; nh ng nghiên c u và phân tích k l ng v
đi m m nh và đi m y u c a giáo trình đào t o; thông tin ph n h i t nh ng
ng i tham gia xây d ng chu i bài gi ng c a APCICT – t ch c các bu i h i
th o khu v c và qu c gia liên quan đ n n i dung bài gi ng và các ph ng
pháp đào t o khoa h c; và s trao đ i góp ý th ng th n c a các chuyên gia
hàng đ u trong các l nh v c ICT ph c v phát tri n. Các h i th o v giáo trình
di n ra các khu v c thu đ c nh ng l i ích vơ giá t các ho t đ ng trao đ i
kinh nghi m và ki n th c gi a nh ng ng i tham d đ n t các qu c gia khác

nhau. ó là m t quy trình đ các tác gi xây d ng n i dung.
Vi c xây d ng 8 h c ph n trong b giáo trình đánh d u m t s kh i đ u quan
tr ng trong vi c nâng cao s h p tác hi n t i và xây d ng các m i liên h
m i nh m phát tri n các k n ng thi t l p chính sách phát tri n CNTT&TT
kh p khu v c. APCICT cam k t cung c p s h tr k thu t trong vi c gi i
thi u b giáo trình qu c gia nh m t m c tiêu chính h ng t i vi c đ m b o
r ng b giáo trình s đ c ph bi n t i t t c nh ng nhà l p pháp. APCICT
c ng đang xúc ti n m t cách ch t ch v i m t s vi n đào t o trong khu v c
và qu c t , nh ng t ch c có m i quan h m t thi t v i c quan nhà n c c p
trung ng và đ a ph ng đ c i ti n, d ch thu t và truy n đ t các n i dung
c a Giáo trình t i nh ng qu c gia có nhu c u. APCICT đang ti p t c m r ng
h n n a v đ i t ng tham gia nghiên c u giáo trình hi n t i và k ho ch phát
tri n m t giáo trình m i.

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

5


H n n a, APCICT đang xúc ti n nhi u kênh đ đ m b o r ng n i dung B
giáo trình đ n đ c nhi u ng i h c nh t trong khu v c. Ngoài ph ng th c
h c tr c ti p thông qua các t ch c l p h c các khu v c và qu c gia,
APCICT c ng t ch c các l p h c o (AVA), phòng h c tr c tuy n cho phép
nh ng h c viên tham gia bài gi ng ngay t i ch làm vi c c a h . AVA đ m
b o r ng t t c các ph n bài gi ng và tài li u đi kèm c ng nh b n trình chi u
và bài t p tình hu ng d dàng đ c truy nh p tr c tuy n và t i xu ng, s d ng
l i, c i ti n và b n đ a hóa, và nó bao g m nhi u tính n ng khác nhau nh bài
gi ng o, công c qu n lý h c t p, công c phát tri n n i dung và ch ng ch .

Vi c xu t b n và gi i thi u 8 h c ph n c a b giáo trình thơng qua các bu i
h i th o khu v c, ti u khu v c, qu c gia có s t n tâm c ng hi n, tham gia
tích c c c a nhi u cá nhân và t ch c. Tôi mu n nhân c h i này đ bày t
lòng c m n nh ng n l c và k t qu đ t đ c c a nhóm c ng tác và các đ i
tác t các B , ngành, h c vi n, và các t ch c khu v c và qu c gia đã tham
gia h i th o v b giáo trình. H khơng ch c ng cung c p nh ng thơng tin
đ u vào có giá tr , ph c v n i dung c a bài gi ng, mà quan tr ng h n, h đã
tr thành nh ng ng i ng h vi c truy n đ t b giáo trình trên đ t n c
mình, t o ra k t qu là nh ng th a thu n chính th c gi a APCICT và m t s
vi n đ i tác c a các qu c gia và trong khu v c đ c i ti n và phát hành bài
gi ng giáo trình chính th c cho đ t n c h .
Tơi c ng mu n g i l i c m n đ c bi t cho nh ng n l c c ng hi n c a nhi u
cá nhân n i b t, nh ng ng i đã t o nên thành qu cho bài gi ng này. H là
Shahid Akhtar C V n D án Giáo trình; Patricia Arinto, Biên t p; Christine,
Qu n lý xu t b n; tồn b tác gi b giáo trình; và nh ng nhóm APCICT.
Chúng tơi hy v ng r ng b giáo trình s giúp các qu c gia thu h p đ c
nh ng h n ch c a ngu n nhân l c CNTT&TT, xóa b nh ng rào c n nh n
th c v CNTT&TT, và xúc ti n ng d ng CNTT&TT trong vi c thúc đ y
phát tri n kinh t xã h i và đ t đ c m c tiêu phát tri n thiên nhiên k .

Hyeun-Suk Rhee
Giám đ c
UN-APCICT

6

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c

V CHU I H C PH N
Trong k nguyên thông tin ngày nay, vi c truy c p thông tin m t cách d dàng
đang làm thay đ i cách chúng ta s ng, làm vi c và gi i trí. N n kinh t s cịn đ c g i là kinh t tri th c, kinh t m ng hay kinh t m i, đ c mô t
nh m t s chuy n ti p t s n xu t hàng hóa sang t o l p ý t ng. Công ngh
thông tin và truy n thông đang đóng m t vai trị quan tr ng và tồn di n trên
m i m t c a kinh t xã h i.
Nh m t k t qu , chính ph trên kh p th gi i đang quan tâm nhi u h n t i
CNTT&TT trong s phát tri n qu c gia.
i v i các n c, phát tri n
CNTT&TT không ch phát tri n v công nghi p CNTT&TT là m t l nh v c
c a n n kinh t mà còn bao g m c vi c ng d ng CNTT&TT trong ho t
đ ng kinh t , xã h i và chính tr .
Tuy nhiên, gi a nh ng khó kh n mà chính ph các n c ph i đ i m t trong
vi c thi hành các chính sách CNTT&TT, nh ng nhà l p pháp th ng không
n m rõ v m t công ngh đang s d ng cho s phát tri n qu c gia. Cho đ n
khi không th đi u ch nh đ c nh ng đi u h không hi u, nhi u nhà l p pháp
né tránh t o l p các chính sách v CNTT&TT. Nh ng ch quan tâm t i công
ngh mà khơng t o l p các chính sách thì c ng là m t sai l m vì nh ng nhà
cơng ngh th ng ít có ki n th c v thi hành nh ng công ngh h đang phát
tri n ho c s d ng.
B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n
thông cho lãnh đ o trong c quan nhà n c do Trung tâm ào t o Phát tri n
Công ngh thông tin và Truy n thông Liên h p qu c và Châu Á Thái Bình
D ng (UN-APCICT) xây d ng nh m ph c v cho:
1. Các nhà ho ch đ nh chính sách v CNTT&TT c
ph ng;

m c đ qu c gia và đ a

2. Quan ch c chính ph ch u trách nhi m v phát tri n và thi hành các ng
d ng c a CNTT&TT;
3. Nh ng nhà qu n lý trong l nh v c cơng đang tìm ki m ch c danh qu n lý
d án v CNTT&TT.

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

7


B giáo trình h ng đ n nh ng v n đ liên quan t i CNTT&TT ph c v phát
tri n trên c khía c nh chính sách và cơng ngh . M c đích c t y u c a giáo
trình CNTT&TT khơng t p trung vào k thu t mà truy n đ t s hi u bi t v
nh ng đi u cơng ngh s có kh n ng ho c đang h ng t i, tác đ ng t i nh
th nào trong vi c ho ch đ nh chính sách. Các ch đ trong bài gi ng đ c
thi t k d a trên phân tích nhu c u và kh o sát nh ng ch ng trình đào t o
trên kh p th gi i.
H c ph n đ c c u t o theo cách mà ng i h c có th t h c m t cách đ c
l p ho c bài gi ng cho m t khóa h c. H c ph n v a mang tính ch t riêng l
nh ng c ng liên k t v i nh ng ch đ và tình hu ng th o lu n trong ph n
khác c a chu i. M c tiêu là t o đ c s th ng nh t t t c các ph n.
M i ph n b t đ u v i vi c trình bày m t ch đ và k t qu mà ng i đ c s
thu đ c. N i dung các ph n đ c chia thành các m c bao g m bài t p và
tình hu ng đ giúp hi u sâu h n nh ng n i dung chính. Bài t p có th đ c
th c hi n b i t ng cá nhân ho c m t nhóm h c viên. Bi u đ và b ng bi u
đ c cung c p đ minh h a nh ng n i dung c a bu i th o lu n. Tài li u tham
kh o đ c li t kê đ cho ng i đ c có th t tìm hi u sâu h n v bài gi ng.
Vi c s d ng CNTT&TT ph c v phát tri n r t đa d ng, trong m t vài tình

hu ng ho c thí d
bài gi ng có th xu t hi n nh ng mâu thu n. ây là đi u
đáng ti c. ó c ng là s kích thích và thách th c c a quá trình rèn luy n m i
và c ng là tri n v ng khi t t c các n c b t đ u khai thác ti m n ng c a
CNTT&TT nh công c phát tri n.
H tr chu i h c ph n cịn có m t ph ng th c h c tr c tuy n – H c vi n
o APCICT (AVA – – v i phòng h c o
s chi u b n trình bày c a ng i d y d i d ng video và Power Point c a
h c ph n.
Ngoài ra, APCICT đã phát tri n m t kênh cho phát tri n CNTT&TT (e-Co
Hub – m t đ a ch tr c tuy n dành cho
nh ng h c viên phát tri n CNTT&TT và nh ng nhà l p pháp nâng cao kinh
nghi m h c t p. E-Co Hub cho phép truy c p nh ng ki n th c v các ch đ
khác nhau c a phát tri n CNTT&TT và cung c p m t giao di n chia s ki n
th c và kinh nghi m, và h p tác trong vi c nâng cao CNTT&TT ph c v
phát tri n.

8

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


H C PH N 7
Ph n này gi i thi u v nh ng khái ni m qu n lý d án c b n liên quan đ n
d án CNTT&TT ph c v phát tri n bao g m ph ng pháp, quy trình và th c
hi n qu n lý d án th ng đ c s d ng cho nh ng h c viên phát tri n và
qu n lý d ch v CNTT&TT. M t s ví d th c ti n, cơng c th c hành và các
m u bi u đ c cung c p, và nh ng thách th c đi n hình trong vi c l p k

ho ch và qu n lý các d án CNTT&TT s đ c nh n m nh.

M c tiêu c a h c ph n

H c ph n này nh m m c tiêu:
1. Cung c p nh ng nét t ng quan v khái ni m, nguyên t c và quy trình c a
k ho ch và qu n lý d án CNTT&TT;
2. Th o lu n nh ng v n đ và các thách th c trong k ho ch và qu n lý d án
CNTT&TT trong vi c phát tri n đ t n c;
3. Miêu t ph

K t qu thu đ

ng pháp và công c cho qu n lý d án CNTT&TT.

c

Sau khi hoàn thành h c ph n này, h c gi có th :
1. Th o lu n khái ni m, nguyên lý và quy trình qu n lý d án ICT;
2. Th o lu n v n đ và thách th c trong vi c l p k ho ch và qu n lý d án
CNTT&TT khi phát tri n đ t n c, và đ xu t nh ng gi i pháp và ph ng
pháp liên quan;
3. T n d ng nh ng công c khác nhau cho các ph n c a qu n lý d án;
4. ánh giá s qu n lý các d án CNTT&TT hi n t i và các d án đã đ
xu t.

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

cđ

9


M CL C
L i gi i thi u ………………………………………………………………

3

L i t a ………………………………………………………………………. 5
V chu i h c ph n ……………………………………………………….

7

H c ph n 7 ……………………………………………………………….

9

M c tiêu c a h c ph n ...................................................................................... 9
K t qu thu đ c ............................................................................................... 9
Danh m c các h p ……………………………………………………………. 11
Danh m c các hình ............................................................................................ 12
Danh m c b ng ………………………………………………………............. 12
Danh m c các t vi t t t……………………………………………………… 13

1. Nh ng khái ni m c b n v qu n lý d án CNTT&TT ……………..

15

1.1 Qu n lý d án và ICT ph c v phát tri n .................................................... 16
1.2 Qu n lý d án là gì? ……….……………………………………………... 23
1.3 Các giai đo n qu n lý d án ICTD ………………………………………. 26
1.4 Các nhân t trong d án : con ng i, quy trình và cơng ngh …………… 35
1.5 Bài h c t th c ti n ……………………………………………………..... 36

2. Qu n lý d án ICT, ngu n nhân l c và s tham gia c a các bên ……..

43

2.1 Qu n lý ngu n nhân l c và s thay đ i t ch c .......................................... 43
2.2 S phân tích và tham gia c a các bên liên quan …………………….…… 44
2.3 Ch đ u t d án ………………………………………………………..... 48
2.4 D án tài tr và các nhà tài tr …………………………………………… 49
2.5 Nh ng ng i có nh h ng …………………………………………….... 49
2.6 Nh ng ng i đem đ n thành công ……………………………………….. 50
2.7 Ng i qu n lý d án…………………………………………………….... 50
2.8 Nhóm d án ……………………………………………………………..... 54

3. Kh i t o d án, l p k ho ch và xác đ nh ph m vi: Nguyên t c, các v n đ

10

và th c ti n tri n khai …………………………………………………..

59

3.1 Kh i t o d án: Xây d ng tình hu ng kinh doanh c a d án .....................
3.2 Nghiên c u kh thi ………………….........................................................
3.3 Ph ng pháp mô th c lu n (Logical Framework Approach – LFA) …….

3.4 Ph m vi c a k ho ch d án ……………………………………………...
3.5 M c th c hi n và s n ph m bàn giao c a d án …………………………
3.6 L p k ho ch các ho t đ ng chính c a d án ……………………………
3.7 V n phòng qu n lý d án …………………………………………………

59
65
73
89
90
92
94

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


4. Th c hi n và ki m soát d án: Nguyên t c, các v n đ và th c ti n

97

4.1 Th c hi n các quy trình qu n lý d án ICT .............................................. 98
4.2 Qu n lý th i gian …………….................................................................. 99
4.3 Qu n lý chi phí ………………………………………………………….. 102
4.4 Qu n lý ch t l ng ……………………………………………………... 103
4.5 Qu n lý thay đ i ………………………………………………………… 104
4.6 K ho ch truy n thông: chi n l c cho vi c qu n lý thay đ i …….……. 106
4.7 Qu n lý r i ro …………………………………………………………… 108
4.8 Qu n lý mua s m ……………………………………………….……….. 111

4.9 Qu n lý ch p nh n ………………………………………………….…… 114

5. Ki m soát và giám sát d án: Nguyên t c, các v n đ và th c ti n..

117

5.1 Ti n trình giám sát ….…………………................................................... 117
5.2 Ti n trình báo cáo ……………………..................................................... 119

6. K t thúc d án: Nguyên t c, các v n đ và th c ti n ……………….

123

6.1 Nghi m thu k t qu c a d án ….............................................................. 123
6.2 ánh giá d án …………………………………….................................. 124
6.3 Rút ra bài h c kinh nghi m ……………………………………............... 127

7. Nh ng ho t đ ng sau khi k t thúc d án:

a h th ng ICT vào

ho t đ ng và các v n đ v tính b n v ng c a d án ……………….... 131
7.1 Mơi tr ng chính sách ….......................................................................... 132
7.2 Kh n ng b o trì và nâng c p ………………………................................ 132
7.3 S ng h liên t c ……………………………………............................. 133

Danh m c các tr

ng h p nghiên c u

1. H th ng t đ ng back office c i thi n hi u qu ho t đ ng
2. D án m ng đơ th Brazil
3. Ch ng trình giáo d c đi n t c a Chile

19
26
45

Danh m c các h p
H
H
H
H

p 1.
nh ngh a c a d án
p 2.
nh ngh a qu n lý d án
p 3. Bài h c t các d án ICTD
p 4. Nh ng thói quen v sáng ki n phát tri n có kh n ng cho ICT hi u qu cao

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

17
24
37
40

11


Danh m c các hình
Hình 1.
Hình 2.
Hình 3.
Hình 4.
Hình 5.
Hình 6.
Hình 7.
Hình 8.
Hình 9.
Hình 10.
Hình 11.
Hình 12.
Hình 13.
Hình 14.

Ch ng trình chi n l c gi m nghèo, các d án ICTD và ICT
Chu trình d án
Vịng đ i c a các h th ng ICT
Con ng i, quy trình và công ngh v i qu n lý d án
Các giai đo n c a quá trình l p k ho ch d án
Ví d bi u đ v n đ hình cây
L c đ phân tích v n đ
Bi u đ v n đ hình cây liên k t v i ma tr n LFM
Ph m vi c a ho ch đ nh qu n lý d án
Ví d c u trúc t ch c c a m t d án
Các ho ch đ ng qu n lý d án trong pha th c hi n

Chu i các ho t đ ng qu n lý trong pha th c hi n d án ICT
Mô t s l c v r i ro
K t h p gi a ho t đ ng đánh giá, giám sát/quan sát v i th b c LFA c a
các m c tiêu

21
32
33
36
61
75
78
79
89
96
97
99
109
118

Danh m c các b ng
B ng 1. M t vài đi m khác nhau gi a nh ng d án thông th ng và nh ng d án
ICT
B ng 2. Các th i đi m quan tr ng trong các lo i hình d án
B ng 3.
nh ngh a các giai đo n qu n lý d án theo lo i d án
B ng 4. S thi t k lý t ng và th c t c a qu n lý d án ICT
B ng 5. Tóm t t nh ng ph m ch t và k n ng c a m t ng i qu n lý d án có hi u
qu
B ng 6. M u phân tích các bên liên quan

B ng 7. B ng tính tốn ngân sách cho trung tâm vi n thông
B ng 8. M t s kho n l i nhu n/k t qu đ u ra có th thu đ c t d án trung tâm
vi n thông
B ng 9. Ph ng pháp mô th c lu n
B ng 10. Ma tr n mô th c lu n
B ng 11. Mô t ma tr n LFM theo c p đ
B ng 12. Ví d v m t logframe hoàn ch nh
B ng 13. B n li t kê m u v m c th c hi n và s n ph m bàn giao c a d án
B ng 14. L p k ho ch các ho t đ ng, nhi m v và k t qu đ u ra
B ng 15. Ví d v bi u đ Gantt cho pha s n xu t
B ng 16. Ví d v k ho ch th c hi n cơng vi c
B ng 17. Ví d các tiêu chu n ch t l ng
B ng 18. Xác đ nh l i ích

12

18
28
29
39
51
57
69
71
73
82
83
86
90
93

100
101
104
126

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Danh m c t

vi t t t

APCICT Trung tâm đào t o phát tri n công ngh thông tin và truy n thơng Châu Á
Thái Bình D ng
Asian-Pacific Training Center for Information and Communication
Technology for Development
AusAID C quan phát tri n qu c t Úc
Australian Agency for International Development
CIDA C quan phát tri n qu c t Canada
Canadian International Development Agency
CPM Ph ng pháp phân tích đ ng t i h n
Critical Path Analysis Method
y ban Châu Âu
EC
European Commission
ESCAP
y ban kinh t và xã h i Châu Á Thái Bình D ng
Economic and Social Commission for Asia and the Pacific

FAO T ch c nông lâm
Food and Agricultural Organization
ICT Công ngh thông tin và Truy n thông
Information and Communication Technology
ICTD Công ngh thông tin và truy n thông ph c v phát tri n
Information and Communication for Development
IDRC Trung tâm nghiên c u phát tri n qu c t
International Development Research Center
IPPP Ch ng trình h p tác ng i b n đ a
Indigenous Peoples Partnership Program
LDC N c ch m phát tri n
Least Developed Country
LFA Phê chu n khung logic
Logical Framework Approach
LFM Ma tr n khung logic
Logical Framework Matrix
MDG M c tiêu phát tri n thiên nhiên k
Millennium Development Goal
MSF Khung gi i pháp Microsoft
Microsoft Solutions Framework
NGO T ch c phi chính ph
Non-Governmental Organization
OGC Phịng Th ng m i Chính ph , V ng Qu c Anh
Office of the Government of Commerce, UK
P3M3 Portfolio, Programme and Project Management Maturity Model
PCM Qu n lý chu trình d án
Project Cycle Management
PERT K thu t xem xét đánh giá d án
Project Evaluation Review Technique
PM Ng i qu n lý d án

Project Manager

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

13


PMBOK Sách v qu n lý d án
Project Management Book of Knowledge
PMI Vi n qu n lý d án
Project Management Institute
PMO V n phòng qu n lý d án
Project Management Office
PRSP Ch ng trình chi n l c gi m nghèo
Poverty Reduction Strategy Paper
QA B o hi m ch t l ng
Quality Assurance
RUP Rational Unified Process
SDC C quan phát tri n và h p tác Th y S
Swiss Agency for Development and Cooperation
SLA Tiêu chu n m c đ d ch v
Service Level Standard
SMART Chi ti t, đo đ c, có th th c hi n đ c, có liên quan,
có kh n ng ki m tra
Specific, Measurable, Achievable, Relevant and Testable
SRS Trình bày yêu c u h th ng
System Requirement Statement
UK V ng qu c Anh

United Kingdom
UML Unified Modelling Statement
UN Liên h p qu c
United Nations
USA Liên bang M
United States of America
USAID C quan phát tri n qu c t Hoa K
United Sates Agency for International Development
USDA CADI Phòng th m tra c s d li u k toán trung tâm nông nghi p Hoa K
United States Department of Agriculture Central Accounting Database
Inquirer

14

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


1. NH NG KHÁI NI M C
D ÁN CNTT&TT

B N V

QU N LÝ

Ph n này nh m m c đích:
• Trình bày t ng quan v qu n lý d án trong khuôn kh CNTT&TT
ph c v s phát tri n;
•

nh ngh a nh ng khái ni m c b n v qu n lý d án, bao g m ph m vi
ki n th c, các b c và quy trình c b n đ th c hi n d án, nh ng y u
t quan tr ng và nh ng bi n s trong vi c qu n lý d án CNTT&TT.

H u h t nh ng c quan nhà n c đ u l p k ho ch và th c hi n các ch ng
trình phát tri n. Nh ng d án dù ph m vi l n hay nh đ u là m t ph n c a
m t ch ng trình l n. Chúng liên quan t i các k ho ch, m c tiêu c a m t t
ch c. D án hoàn thành dù ch m t l n c ng có th tr thành ho t đ ng c a t
ch c. Theo h ng này, d án đóng góp vào m c tiêu, s m nh và t m nhìn
c a t ch c.
V i lý do này, m t khung bao quát trong b i c nh s t n t i và thi hành c a
d án là c n thi t. Chu i H c thu t ICT c n thi t cho nhà lãnh đ o c quan
nhà n c là m t s phát tri n đ y ý ngh a đ c s ch p nh n, đ c bi t khi
th c hi n M c tiêu Thiên nhiên k (MDGs), khung c a k ho ch, thi hành và
đánh giá d án có h tr ICT. Ph n 1 – Liên k t gi a ng d ng ICT và s
phát tri n ý ngh a c a chu i này k t n i v i khung s d ng ICT trong phát
tri n qu c gia.
Nh ng h c ph n s t p trung vào vi c qu n lý trong các d án ICT. Qu n lý
d án ICT đang là m t thách th c. Qu n lý d án c n t p trung vào t t c các
n i dung trong k ho ch và th c hi n d án, bao g m thi t l p m c tiêu, t
ch c, ngu n l c, và qu n lý chi phí, và x lý đ u ra c a d án và chuy n giao
cho ch d án. Nhi m v c a ng i qu n lý d án tr nên ph c t p h n khi
các d án ICT đ c tri n khai trong các c quan nhà n c. Nhà n c có m c
tiêu phát tri n t ng th và c quan nhà n c có k ho ch đ thi hành m c tiêu
và nhi m v . Các d án và ch ng trình ICT c n h ng theo m c tiêu và
nhi m v đó. Ngồi ra, c ng c n quan tâm t i nh ng ng i r t quan tâm t i
d án, đó là nh ng đ i t ng liên quan t i d án và ch ng trình ICT.

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

15


Nh ng thách th c đáng chú ý c a vi c l p k ho ch và thi hành các d án ICT
đ c nêu b t trong h c ph n này. N i dung quan tr ng trong qu n lý d án
ICT, c ng nh các giai đo n và quy trình qu n lý d án t i m i ph n c ng
đ c th o lu n.

1.1 Qu n lý d

án và ICT ph c v phát tri n

D án là gì?
T “d án” là đã tr nên quá ph bi n và khơng ch có m t đ nh ngh a. Tr c
khi xem xét m t vài đ nh ngh a trong bài gi ng, hãy hoàn thành m t vài yêu
c u d i đây.

M t vài vi c c n làm

Trên c s kinh nghi m và s am hi u c a b n, vi t v n t t m t vài đi m v :
a. D án
b. D án ICT

D

16

i đây là m t vài đ nh ngh a v c m t “D án”:

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


H p 1.

nh ngh a c a d

án

“D án là cơng vi c t m th i, có gi i h n v đi m kh i đ u và k t thúc
v i m c tiêu là t o m t s n ph m ho c d ch v duy nh t.”

(Sách tr ng v khung gi i pháp Microsoft: Ph ng pháp Qu n lý d án MSF v.1.1
(6/2002), 8, />
“D án là n l c t m th i đ t o m t s n ph m ho c d ch v duy nh t.
D án th ng bao g m ti n đ và chi phí r i ro, danh m c và k t qu
th c hi n.”
(James R. Chapman (1997), />
“D án là m t s thi t l p ho t đ ng h p tác đáng chú ý, v i vi c xác đ nh
th i đi m b t đ u và k t thúc, đ c đ m trách b i m t cá nhân hay m t
nhóm đ đáp ng nh ng m c tiêu c th v i các tham s v th i gian, chi
phí và th c hi n, di n ra ch y u trong các ho t đ ng kinh doanh.”
(Phòng Th ng m i Chính ph , Qu n lý d án”,
/>
“D án là môt chu i các ho t đ ng nh m đ n m t m c tiêu rõ ràng trong
gi i h n v th i gian và ngu n qu .”
( y ban Châu Âu, Ph ng pháp chuy n phát c u tr : t p 1 –

quy trình d án (Brussels: y ban Châu Âu, 2004), 8,
opeaid/multimedia/publications/documents/tools/
europeaid_adm_pcm_guidelines_2004_en.pdf)

nh h

ng qu n lý

Tóm l i, d án là ho t đ ng mang tính t m th i mà s d ng các ngu n l c và
chi phi h n ch và s n xu t các s n ph m trong m t kho ng th i gian xác đ nh
đ đ t đ c m c tiêu đ c bi t. D án t n t i d i nhi u hình th c, quy mô và
ph m vi r ng hay ph c t p.
Theo Ciano, “D án t ng t các ho t đ ng v n hành và xây d ng ch ng
trình đ s n xu t s n ph m, s d ng ngu n l c và có gi i h n chi phí.” Nh ng
ho t đ ng th ng mang liên t c và l p l i trong khi trong d án thì khơng nh
v y. “Theo m t cách hi u khác thì ch ng trình l n h n nhi u d án; ph c
t p h n; có các ho t đ ng l p đi l p l i nh b o d ng và qu n lý ph ng
ti n. Ch ng trình th ng đ c h ch tốn trong n m tài khóa. V i nh ng d
án th ng c n nhi u th i gian h n ch ng trình.

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

17


Ba th p k cu i cùng c a th k 20, d án ICT đã đ c đ c p. V i m c đích
là xác đ nh d án ICT nh nh ng gi i pháp v ng d ng ICT ph c v yêu c u
v ho t đ ng và chi n l c c a chính ph . Nh ng d ân này gi i thi u các

quy trình và ph ng pháp mà ICT có th h tr . S thay đ i cơng ngh trong
t ch c c ng đ c gi i thi u nh m ph c v cho nh ng l i ích và khách hàng
m c tiêu c a nó.
S khác nhau gi a nh ng d án khơng ICT và ICT
B ng 1. M t vài đi m khác nhau gi a nh ng d

D án thông th ng/khơng ICT
• Tr c ti p đáp ng nhu c u d ch v
và chi n l c c a chính ph
• Có s h tr t ch đ u t
• Th i gian hồn thành
• Xác đ nh và ghi nh n quy mơ
• Ngu n qu h n ch
• K t qu cu i cùng
• Cam k t ch t l ng
• Phân b ngu n l c

án thơng th

ng và nh ng d án ICT

D án ICT
• Tr c ti p đáp ng nhu c u d ch v
và chi n l c c a chính ph
• Có s h tr t ch đ u t
• Th i gian hồn thành
• Xác đ nh và ghi nh n quy mơ
• Ngu n qu h n ch
• K t qu cu i cùng
• Cam k t ch t l ng

• Phân b ngu n l c
• S d ng gi i pháp trên c s ICT
đ đáp ng ho t đ ng và nhu c u
chi n l c c a chính ph
• Gi i thi u quy trình và ph ng
pháp đ c h tr t cơng ngh
thông tin

Source: John Macasio, ICT Project Management Practitioner Network (2008),
.

M t vài đi u c n làm

B n có th ngh m t vài đi m khác gi a d án thông th
ICT? B sung ý t ng vào b ng 1.

18

ng và d án

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


M c đích c a d án là gì?
M t d án th ng hình thành do thơi thúc c a nhu c u, m t v n đ phát sinh
hay theo cách nói qu n lý d án, m t “tr ng h p kinh doanh” trong m t t
ch c. Trong khi m c tiêu c a m t d án là m t đáp ng nhu c u ngay l p t c,
thì d án c n thi t đ bám ch t vào các m c tiêu l n h n. D án ICT th ng

đ m trách b i chính ph đ bù đ p nh ng kho ng tr ng t các quy trình thi u
hi u n ng và hi u qu c a chính ph . M t vài d án ICT h ng đ n h tr
nh ng m c tiêu l n h n nh các M c tiêu thiên nhiên k .
B t k quy mơ hay chi phí c a m t d án nh th nào, đi u quan tr ng cho
ng i qu n lý d án ph i bi t và hi u đ c c s h p lý cho vi c thi hành d
án và nó liên quan th nào t i m c tiêu l n h n c a t ch c. Bên d i là
nh ng ví d trong ch ng trình chính ph đi n t mà đ c rút ra t các d án
ICT đ c thi hành nh nh ng k ho ch phát tri n qu c gia trung và dài h n.

H th ng t đ ng Back Office: C i thi n hi u qu ho t đ ng

Quy trình chính ph t đ ng có th đang thách th c nh ng n c đang
phát tri n, nhi u qu c gia tr nên khó kh n h n khi tham nh ng tràn lan
và quan ch c kém hi u qu . Trong tr ng h p nh v y, phát tri n h
th ng đi n t d a trên công ngh thông tin, bao g m đánh giá và c u trúc
l i ph ng th c qu n lý nhà n c, gi gìn b n ghi và qu n lý tri th c.
Quy trình này quy t đ nh thành công hay th t b i c a d án chính ph
đi n t . B t ch p nh ng khó kh n, chính ph các qu c gia và các bang
tr c thu c nh Brazil, Chile, n
và Philippines đã thi hành quy trình
t đ ng tồn b q trình đ u th u, qu n lý thu và h th ng chính ph
khác. Nh ng h th ng này đã nâng cao trách nhi m và s tin t ng v
kh n ng c a chính ph đ cung c p d ch v cơng t i cơng dân.
Chính ph Karnataka, n
đã xây d ng h th ng đ ng ký đ t đai
Bhoomi và nh n đ c nhi u khen ng i. S d ng công ngh nh n d ng
sinh tr c h c, quét v n b n và phân tán đi m thông tin, h th ng đã t
đ ng th c hi n cho 20 tri u b n ghi đ t k t khi b t đ u vào n m 1998.
Ngoài ra, Bang Bihar đã thi hành M ng thông tin qu n lý thu kinh
doanh, c i thi n vi c thu th p thu kinh doanh và giúp ng n ng a s tr n

thu . Nh đó thu mà bang thu đ c t ng nhanh chóng k t n m 2001.

H c ph n 7 Lý thuy

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

19


H th ng t

đ ng Back Office: C i thi n hi u qu ho t đ ng (ti p)

Philippine, h th ng đ u th u đi n t đã đ c tri n khai và cho phép
đ ng ký và đ u th u tr c tuy n, xác nh n giá và danh m c cung c p và
giá h p đ ng. Mơ hình c ng thơng tin chính ph t i đ a ch th ng m i
đi n t
y ban H i quan đã cung c p m ng h u c n đi n t 24 gi cho
công nghi p v n chuy n. M t d án b i C quan C nh sát Qu c gia
khuy n khích vi c s d ng tin nh n đã t o thu n tiên h n cho tr giúp
kh n c p, c nh sát và c quan chính quy n khác có th ti p nh n yêu c u
và ki m tra tính xác th c m t cách d dàng.
T i Chile, c ng Compra Chile bao g m thông tin c a các c quan công
quy n t i m t đ a ch tr c tuy n duy nh t đ truy nh p thơng tin v hàng
hóa và d ch v . a ch bao g m b ng thông báo v nhu c u c a chính
ph hi n t i, đ ng ký tr c tuy n c a các công ty t nhân khi h p tác v i
chính ph và c p nh t nh ng chính sách và đi u ch nh đ u th u. Ngoài
ra, di n đàn th o lu n tr c tuy n cho phép nh ng ng i cung c p và c
quan chính ph h c h i nhi u h n v kinh nghi m tri n khai, nh ng
thông tin v h p đ ng có kh n ng và liên quan t i đ u th u.

Ngu n: Abridged from John paul, Robert Katz and Sean Gallagher, Bài h c t các
l nh v c. T ng quan v s d ng công ngh thông tin hi n t i cho phát tri n (World,
Resource Institute, 2004), 33, />
Nh ng d án miêu t
trên đã mang nh ng thay đ i quan tr ng trong h
th ng và quy trình chính ph trong các n c, c i thi n s trao đ i ho t đ ng
trong và gi a các c quan chính ph , t i các doanh nghi p và cơng dân.
D án ICTD là gì?
Cơng ngh đang thay đ i m t cách l c quan, đ c bi t là trong l nh v c ICT, có
th giúp các n c phát tri n đ t đ c nh ng m c tiêu và thúc đ y c i cách
hành chính. Nhi u nghiên c u đ ngh r ng đ u t s n xu t ICT và đ u t
trong thi t b ICT giúp đ y m nh t ng tr ng kinh t . Tuy nhiên, ICT v n
ch a v n t i đ c nh ng ng i nghèo vùng nông thôn mà chi m m t
ph n l n dân s
các n c đang phát tri n. Thu t ng ‘kho ng cách s ’ đ c
đ t ra đ miêu t kho ng tr ng gi a nh ng l i ích thu đ c t nh ng ng i
truy c p ICT m t cách d dàng và nh ng ng i khơng có kh n ng đ ti p
c n. T i nh ng n c đang phát tri n kho ng cách s r t r ng.
20

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Các t ch c phát tri n xã h i và các c quan h p tác phát tri n qu c t đã đ a
ra sáng ki n và ch ng trình phát tri n nh m cho phép nh ng ng i dân ti p
c n và đ t đ c l i ích c a vi c s d ng ICT. Trong khi đó m t vài nghiên
c u khoa h c c ng ch ng minh m i quan h tr c ti p gi a gi m nghèo và
t ng tr ng và s d ng ICT trong các n c đang phát tri n, b ng ch ng và thí

d đi n hình c a c ng đ ng có sáng ki n đ i m i trên c s ICT đã minh
ch ng cho các ni m v s d ch chuy n phát tri n nh ICTD. Ph n 1 trong
chu i đào t o đ c p đ n nh ng thí d v sáng ki n c a c ng đ ng mà th
hi n s thay đ i cu c s ng c a ng i ngheo nh nh ng d án có s h tr c a
ICT.
K t gi a n m 1990, nhi u c quan h p tác qu c t đã h tr d án ICTD
v i mong mu n c i thi n ch t l ng cu c s ng c a nh ng nhóm ng i đang
b cơ l p. M c tiêu c a ICTD là bình đ ng hóa nh ng nh h ng tích c c ICT
đem l i cho ng i nghèo – v i ph ng pháp đ c s d ng l n đ u tiên và
mang tính đ i m i nh m làm gi m kho ng cách chênh l ch gi a các t ng l p
v đi u ki n và m c đ s d ng ICT.
Hình 1 bi u di n : 1) M i quan h lý t ng gi a các chính sách gi m nghèo,
2) ch ng trình và chi n l c ICTD, và 3) qu n lý d án ICT thành công 4)
c i thi n ch t l ng cu c s ng c a con ng i.
Hình 1. Ch

ng trình chi n l

c gi m nghèo, các d án ICT

(1) M c tiêu và u tiên qu c t
và qu c gia
Ví d . MDGs và chính sách
gi m nghèo

(2) Ch ng trình và
chi n l c ICTD

(4) K t qu : Thay đ i ch t l

H c ph n 7 Lý thuy

(3) D án: Qu n lý d
án ICT thành công

ng cu c s ng

Citizens

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

21


Chính ph
các n c đang phát tri n ti p t c đ u t nhi u h n trong ICT.
Tuy nhiên, các d án ICT luôn mang nhi u r i ro. Các nghiên c u đ ngh
r ng các cơng ty , chính ph và các t ch c xã h i trong nh ng n c kém phát
tri n (LDCs) g p ph i nh ng khó kh n trong vi c khai thác ICT phù h p v i
ti m n ng c a h . Nghiên c u c a Ngân hàng Th gi i n m 2005 đánh giá
ch ng trình ng d ng ICT trong chính ph
các n c kém phát tri n khơng
th t b i hồn tồn thì c ng có m t ph n nào đó. Th t b i đ c quy cho s y u
kém trong s thi t k d án, thi u đi u ki n đ truy c p t i h t ng, v n đ
lu t pháp và quy đ nh, chính ph không hi u qu và đi u ki n th tr ng.
Liên quan t i chi phí c h i c a vi c đ u t d án ICT và ICTD, d án c n
ph i đ c thi t k chi ti t, rõ ràng ngày t b c kh i đ u trên c s th c
nghi m thành công.
Nh đ c p ph n tr c, d án không quan tr ng v m t quy mô v n nên liên
quan t i môi tr ng l n h n c a t ch c. Nh ng d án c n có s cam k t đào

t o k n ng, hay đ m b o v cu c th nghi m đ u tiên. Nh ng d án này
th ng có m t m c tiêu chung là gi i thi u và xúc ti n s thay đ i trong t
ch c và trong môi tr ng l n h n.
M c tiêu c a t ch c h ng đ n cung c p d ch v
m c đ t t h n cho các
c tri c a h . Quá trình xúc ti n chính ph đi n t h ng t i cung c p các
d ch v t t h n và h p lý h n c ng có th ng d ng ICT đ c i thi n. Nh ng
sáng ki n này t n kém chi phí b i chúng yêu c u s d ng công ngh và nh ng
ngu n l c khác. Th c hành qu n lý t t đ c yêu c u đ đ m b o s an toàn
v m t tài chính. Ph ng pháp chi n l c là chia các k ho ch và khung
thành m t vài ph n công vi c và hay d án. Vi c thi hành nh ng d án này
c n yêu c u b trí k ho ch và tuân th quy trình h p lý trong qu n lý d án.
Danh sách 7 kinh nghi m thành công trong qu n lý d án:
1. Xác đ nh ph m vi và m c tiêu c a d án – bi t đi u gì c n đ t đ c
2. Xác đ nh đ u ra – bi t v s n ph m s đ c t o ra cu i c a d án và đ c
s đ ng ý c a các đ i t ng liên quan
3. K ho ch d án – xác đ nh k t qu thu đ c c a d án và l a ch n đ u vào
c n có, ch ng h n con ng i, ngu n l c (công c ), ho t đ ng và qu đ d
án hi u qu
4. Truy n thông và k ho ch truy n thông – xây d ng k ho ch đ truy n
thông hi u qu t i các đ i t ng liên quan

22

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


5. Ki m soát d án – ki m tra liên t c và cơng b ng v thình hình ph m vi,

c u trúc và chi phí
6. Qu n lý s thay đ i – quy t đ nh ch p nh n, t b hay thay đ i đúng h ng
7. Qu n lý r i ro – xác đ nh các v n đ có th gây b t l i t i d án s m nh t
có th và th c hi n hành đ ng c n thi t đ tránh ho c gi m nh nh ng r i
ro này
Ph n th c hành s đ

1.2 Qu n lý d

c trình bày chi ti t h n

các ph n sau c a bài gi ng.

án là gì?

Qu n lý d án đ c bi t đ n nh m t môn h c n a cu i c a th k 19 khi
các công ty b t đ u ng d ng các nguyên lý khoa h c trong t ch c lao đ ng
c ng nh các ho t đ ng khác trong tồn b ngành cơng nghi p. T i th k 20,
khi công ngh và công nghi p tr nên ph c t p h n m t cách nhanh chóng,
qu n lý d án b t đ u phát tri n thành nh m t ho t đ ng riêng bi t trong
qu n lý kinh doanh chung.
Qu n lý d án đ

H c ph n 7 Lý thuy

c đ nh ngh a theo m t s ph

ng pháp (H p 2).

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

23


H p 2.

nh ngh a qu n lý d án

"Qu n lý d án là s thi t l p nguyên lý, th c hành và k thu t đ h ng
d n nhóm d án và đi u khi n quy trình, chi phí và r i ro d án nh m đ t
đ c s th a mãn c a khách hàng."
(Jame R. Chapman (1997), />
"M t ph ng pháp qu n lý d án t t s đ nh h ng d án thông qua m t
s thi t l p đi u khi n, qu n lý t t và rõ ràng đ đ t đ c k t qu nh
yêu c u."
(Phòng Th

ng m i chính ph ,

qu n lý d án thành cơng (Norwich : TSO, 2007, 3)

"Qu n lý d án là m t ph n c a ki n th c, k n ng, công c và k thu t
đ c s d ng đ hoàn thành m c tiêu c a d án v i các gi i h n v ch t
l ng, chi phí, c u trúc và th i gian hoàn thành."

(Trang tr ng v khung gi i pháp Microsoft: Ph ng pháp Qu n lý d án MSF v.1.1
(6/2002), 8, />pdf)

"Qu n lý d án là m t s thi t l p ph ng pháp và k thu t t t đ qu n
lý m t nhóm ng i nh m hồn thành m t chu i cơng vi c trong m t quy

trình và ngu n qu ."

(Ez-B-Process Inc., ‘ nh ngh a thu t ng ’,
/>
"Qu n lý d án là nh ng ng d ng c a tri th c, k n ng, công c và k
thu t vào các d án đ đáp ng ho c v t trên yêu c u hay mong đ i c a
các đ i t ng liên quan."
(Biên t p d án, />
Nh ng đ nh ngh a qu n lý d án này t p trung vào m t vài đi m sau:
• Qu n lý d án là m t ph ng pháp, m t ngành h c và m t quy trình.
• Bao g m s thi t l p nh ng công c cho k ho ch, thi hành, b o d ng,
ki m tra, đánh giá quy trình ho t đ ng.
• T ng ng v i nh ng m c tiêu l n c a t ch c, nó đ c xác đ nh đi u gì
c n đ t t i.
• Nh ng thách th c chính trong qu n lý d án là ph m vi và ngu n l c d
án, đ c bi t là th i gian, chi phí và con ng i.

24

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Qua nhi u n m, nh ng quan đi m và ph ng pháp khác nhau v qu n lý d
án đ c đ a ra các tr ng, các chu n th c hành và tham kh o t t nh t c ng
đã đ c đ a ra. M t vài s đó là:
 Sách Qu n lý d án (hay PMBOK) đ c xu t b n b i Vi n Qu n lý d án
M v i b n tóm t t 182 trang. Vi n s ch ng nh n cho ng i qu n lý d án
khi đáp ng tiêu chu n c a h . ()

 D án trong môi tr ng đi u khi n (Prince 2) phát tri n t n m 1989 nh
m t tiêu chu n cho qu n lý d án IT b i chính ph Anh. Sau đó ph ng
pháp đã đ c nâng lên thành ph ng pháp chung cho qu n lý t t c các
lo i d án, và đã đ c áp d ng cho c l nh v c IT và trong chính ph . T
ch c đ c ch ng nh n thông qua bài ki m tra tiêu chu n đ c đ a ra b i
H i Qu n lý d an. Prince 2 đ c đ ng ký d i Phịng Th ng m i chính
ph Anh (OGC). ( /> Khung gi i pháp Microsoft (MSF) đã cung c p nh ng kinh nghi m th c
hành t t nh t trong phát tri n ph n m m. Microsoft kh ng đ nh r ng nó đ c
ng d ng thành công trong các d án phát tri n h t ng khi nó đ c thi t k
‘đ cung c p nh ng giá tr trong k nguyên máy tính internet ngày nay.’
( /> Rational Unified Process (RUP) đ c phát tri n b i công ty Rational. ó là
m t khung phát tri n ph n m m liên t c áp d ng cho các s n ph m t IBM.
Nó có m i liên h v i Ngơn ng hình m u phát tri n (UML) mà đã đ c s
ch p thu n r ng rãi cho thi t k và phát tri n ph n m m.
 Qu n lý chu trình d án (PCM) miêu t các ho t đ ng qu n lý và các trình
t t o quy t đ nh đ c s d ng trong chu trình c a m t d án (bao g m các
nhi m v chính, vai trị và trách nhi m, v n b n chính và l a ch n quy t
đ nh). Nhi u t ch c nh nhóm các vi n tr song ph ng và đa ph ng đã
áp d ng cơng c và quy trình PCM.
 Ph ng pháp Khung Logic (LFA) là m t công c phân tích, trình bày và
qu n lý phát tri n b i C quan phát tri n Qu c t M (USAID) và nh ng
nhóm h tr khác. Nó thi t l p m t h th ng c p b c đi u ki n mà m c tiêu
c n đ t đ c, v i các ch d n, r i ro và các gi đ nh, và xác đ nh đ u vào và
đ u ra. ( />M t vài ph ng pháp qu n lý d án này đ
3 c a ph n này.
H c ph n 7 Lý thuy

c trình bày chi ti t h n trong m c

t và th c hành v qu n lý d án Công ngh thông tin và Truy n thông

25