Bộ giáo trình những kiến thức cơ bản về công nghệ thông tin và truyền thông cho lãnh đạo trong cơ quan nhà nước học phần 2 emmanuel c lallana

B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin
và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c

H c ph n 2
Công ngh thông tin và truy n thông cho
phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

Emmanuel C.Lallana

ICS
TRUNG TÂM ÀO T O PHÁT TRI N
CÔNG NGH THÔNG TIN VÀ TRUY N THÔNG
CHÂU Á – THÁI BÌNH D
NG

TR
NG ÀO T O, B I D
NG
CÁN B QU N LÝ THÔNG TIN
VÀ TRUY N THÔNG



L I GI I THI U
Th k 21 đã đánh d u s tác đ ng l n nhau c a con ng i trên toàn c u. Th
gi i đang m ra c h i cho hàng tri u ng i nh công ngh m i, nh ng thông
tin và ki n th c thi t y u đ c m r ng đã c i thi n m t cách đáng k cu c
s ng c a con ng i và giúp gi m c nh nghèo nàn. i u này ch tr thành hi n
th c khi có s liên k t cùng v i vi c chia s giá tr , cùng cam k t và th ng

nh t s phát tri n t ng th và phù h p.
Trong nh ng n m g n đây, Châu Á Thái Bình D ng đ c bi t đ n nh khu
v c n ng đ ng nh t trong l nh v c công ngh thông tin và truy n thông (ICT).
Theo báo cáo c a Liên minh Vi n thông Th gi i, khu v c này đã có trên 2 t
thuê bao đi n tho i, trong đó có 1,4 t thuê bao di đ ng. Tinh đ n n m 2008,
ch riêng n
và Trung Qu c đã chi m ¼ s l ng thuê bao di đ ng trên
toàn th gi i. Khu v c Châu Á Thái Bình D ng đ c cho là chi m 40% s
l ng ng i s d ng internet trên th gi i và đ ng th i là th tr ng b ng
r ng l n nh t, chi m 39% th tr ng toàn c u.
Cùng v i t c đ phát tri n nhanh c a công ngh , nhi u v n đ đ c nh c
đ n khi kho ng cách s bi n m t. Nh ng đi u đáng ti c, kho ng cách s v n
hi n h u. Th m chí 5 n m, sau khi H i ngh Th gi i v Xã h i thông tin
(WSIS) di n ra Geneva vào n m 2003, b t ch p s phát tri n n t ng c a
công ngh và nh ng cam k t c a các n c l n trong khu v c. K t qu là
truy nh p truy n thông c b n v n còn xa l v i nhi u ng i, đ c bi t là
nh ng ng i nghèo.
H n 25 qu c gia trong khu v c g m nh ng n c đang phát tri n, đã có g n
10 ng i s d ng internet trên 100 dân, ph n l n t p trung các thành ph
l n. Trong khi đó m t vài n c đã phát tri n trong khu v c thì t l r t cao
v i h n 80 ng i s d ng internet trên 100 dân. S chênh l ch v m c đ ph
c p b ng r ng gi a các n c phát tri n và đang phát tri n v n còn gi m t
kho ng cách l n.
gi m d n kho ng cách s và nh n di n đúng ti m n ng c a ICT cho phát
tri n kinh t xã h i trong khu v c, nh ng nhà l p pháp các n c phát tri n
c n xây d ng các chính sách u tiên và khung đi u ch nh, ch đ nh ngu n qu ,
và t o đi u ki n cho xúc ti n đ u t vào l nh v c công nghi p ICT và nâng
cao k n ng ICT cho công dân n c h .

H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

3


Trong K ho ch Hành đ ng c a WSIS có ch rõ, "… m i ng i s có c h i
ti p c n nh ng k n ng và ki n th c c n thi t đ hi u, th c hành và đ t đ c
nh ng l i ích t Xã h i Thông tin và Kinh t Tri th c". Trong ph n cu i c a
k ho ch này đã kêu g i s h p tác qu c t và khu v c trong nh ng l nh v c
có ti m n ng, đ c bi t nh n m nh vào vi c t o t p m t s l ng l n các
chuyên gia ICT.
h tr t t cho l i kêu g i t K ho ch hành đ ng c a WSIS, APCICT đã
xây d ng ch ng trình gi ng d y đ y đ v ICT – B giáo trình Nh ng ki n
th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho lãnh đ o trong c
quan nhà n c. Ch ng trình này bao g m 8 ph n có liên k t ch t ch v i
nhau, v i m c tiêu truy n đ t nh ng ki n th c và kinh nghi m c n thi t giúp
các nhà l p pháp xây d ng và thi hành sáng ki n ICT hi u qu h n.
APCICT là m t trong 5 h c vi n c a y ban Kinh t Xã h i Liên h p qu c
Châu Á Thái Bình D ng. APCICT xúc ti n ch ng trình phát tri n kinh t
xã h i phù h p và toàn di n Châu Á Thái Bình D ng thông qua vi c phân
tích, chu n hóa, khai thác ti m n ng, h p tác khu v c và chia s ki n th c.
Trong quá trình h p tác v i các c quan Liên h p qu c khác, các t ch c
qu c t , các qu c gia và nh ng t ch c liên quan, ESCAP, đ i di n là
APCICT, đ c giao nhi m v h tr vi c s d ng, c i ti n và d ch thu t các
bài gi ng cho các qu c gia khác nhau, phù h p v i các trình đ trung và cao
c p c a các nhân viên trong c quan nhà n c, v i m c đích đ a k n ng và
ki n th c thu th p đ c làm gia t ng nh ng l i ích t ICT và thi t l p nh ng
hành đ ng c th đ đ t đ c m c tiêu phát tri n.

Noeleen Heyzer
TL. T ng Th ký Liên h p qu c
và Giám đ c đi u hành c a ESCAP

4

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


L IT A
Ch ng đ ng phát tri n c a B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công
ngh thông tin và Truy n thông (CNTT&TT) cho lãnh đ o trong c quan nhà
n c th c s là m t kinh nghi m mang tính trí tu cao. B giáo trình không
ch ph c v cho vi c xây d ng các k n ng CNTT&TT, mà còn m đ ng
cho m t ph ng th c m i v xây d ng ch ng trình gi ng d y - thông qua s
h p tác c a các thành viên và t ch v quy trình.
B giáo trình là m t ch ng trình mang tính chi n l c c a APCICT, phát
tri n trên c s k t qu kh o sát đánh giá nhu c u m t cách toàn di n đ c
ti n hành trên 20 n c trong khu v c và s tham kh o ý ki n c a các nhân
viên thu c c quan nhà n c, thành viên các c quan phát tri n qu c t , các
vi n hàn lâm và c s giáo d c; nh ng nghiên c u và phân tích k l ng v
đi m m nh và đi m y u c a giáo trình đào t o; thông tin ph n h i t nh ng
ng i tham gia xây d ng chu i bài gi ng c a APCICT – t ch c các bu i h i
th o khu v c và qu c gia liên quan đ n n i dung bài gi ng và các ph ng
pháp đào t o khoa h c; và s trao đ i góp ý th ng th n c a các chuyên gia
hàng đ u trong các l nh v c ICT ph c v phát tri n. Các h i th o v giáo trình
di n ra các khu v c thu đ c nh ng l i ích vô giá t các ho t đ ng trao đ i
kinh nghi m và ki n th c gi a nh ng ng i tham d đ n t các qu c gia khác

nhau. ó là m t quy trình đ các tác gi xây d ng n i dung.
Vi c xây d ng 8 h c ph n trong b giáo trình đánh d u m t s kh i đ u quan
tr ng trong vi c nâng cao s h p tác hi n t i và xây d ng các m i liên h
m i nh m phát tri n các k n ng thi t l p chính sách phát tri n CNTT&TT
kh p khu v c. APCICT cam k t cung c p s h tr k thu t trong vi c gi i
thi u b giáo trình qu c gia nh m t m c tiêu chính h ng t i vi c đ m b o
r ng b giáo trình s đ c ph bi n t i t t c nh ng nhà l p pháp. APCICT
c ng đang xúc ti n m t cách ch t ch v i m t s vi n đào t o trong khu v c
và qu c t , nh ng t ch c có m i quan h m t thi t v i c quan nhà n c c p
trung ng và đ a ph ng đ c i ti n, d ch thu t và truy n đ t các n i dung
c a Giáo trình t i nh ng qu c gia có nhu c u. APCICT đang ti p t c m r ng
h n n a v đ i t ng tham gia nghiên c u giáo trình hi n t i và k ho ch phát
tri n m t giáo trình m i.

H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

5


H n n a, APCICT đang xúc ti n nhi u kênh đ đ m b o r ng n i dung B
giáo trình đ n đ c nhi u ng i h c nh t trong khu v c. Ngoài ph ng th c
h c tr c ti p thông qua các t ch c l p h c các khu v c và qu c gia,
APCICT c ng t ch c các l p h c o (AVA), phòng h c tr c tuy n cho phép
nh ng h c viên tham gia bài gi ng ngay t i ch làm vi c c a h . AVA đ m
b o r ng t t c các ph n bài gi ng và tài li u đi kèm c ng nh b n trình chi u
và bài t p tình hu ng d dàng đ c truy nh p tr c tuy n và t i xu ng, s d ng
l i, c i ti n và b n đ a hóa, và nó bao g m nhi u tính n ng khác nhau nh bài
gi ng o, công c qu n lý h c t p, công c phát tri n n i dung và ch ng ch .

Vi c xu t b n và gi i thi u 8 h c ph n c a b giáo trình thông qua các bu i
h i th o khu v c, ti u khu v c, qu c gia có s t n tâm c ng hi n, tham gia
tích c c c a nhi u cá nhân và t ch c. Tôi mu n nhân c h i này đ bày t
lòng c m n nh ng n l c và k t qu đ t đ c c a nhóm c ng tác và các đ i
tác t các B , ngành, h c vi n, và các t ch c khu v c và qu c gia đã tham
gia h i th o v b giáo trình. H không ch c ng cung c p nh ng thông tin
đ u vào có giá tr , ph c v n i dung c a bài gi ng, mà quan tr ng h n, h đã
tr thành nh ng ng i ng h vi c truy n đ t b giáo trình trên đ t n c
mình, t o ra k t qu là nh ng th a thu n chính th c gi a APCICT và m t s
vi n đ i tác c a các qu c gia và trong khu v c đ c i ti n và phát hành bài
gi ng giáo trình chính th c cho đ t n c h .
Tôi c ng mu n g i l i c m n đ c bi t cho nh ng n l c c ng hi n c a nhi u
cá nhân n i b t, nh ng ng i đã t o nên thành qu cho bài gi ng này. H là
Shahid Akhtar C V n D án Giáo trình; Patricia Arinto, Biên t p; Christine,
Qu n lý xu t b n; toàn b tác gi b giáo trình; và nh ng nhóm APCICT.
Chúng tôi hy v ng r ng b giáo trình s giúp các qu c gia thu h p đ c
nh ng h n ch c a ngu n nhân l c CNTT&TT, xóa b nh ng rào c n nh n
th c v CNTT&TT, và xúc ti n ng d ng CNTT&TT trong vi c thúc đ y
phát tri n kinh t xã h i và đ t đ c m c tiêu phát tri n thiên nhiên k .

Hyeun-Suk Rhee
Giám đ c
UN-APCICT

6

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c

V CHU I H C PH N
Trong k nguyên thông tin ngày nay, vi c truy c p thông tin m t cách d dàng
đang làm thay đ i cách chúng ta s ng, làm vi c và gi i trí. N n kinh t s còn đ c g i là kinh t tri th c, kinh t m ng hay kinh t m i, đ c mô t
nh m t s chuy n ti p t s n xu t hàng hóa sang t o l p ý t ng. Công ngh
thông tin và truy n thông đang đóng m t vai trò quan tr ng và toàn di n trên
m i m t c a kinh t xã h i.
Nh m t k t qu , chính ph trên kh p th gi i đang quan tâm nhi u h n t i
CNTT&TT trong s phát tri n qu c gia.
i v i các n c, phát tri n
CNTT&TT không ch phát tri n v công nghi p CNTT&TT là m t l nh v c
c a n n kinh t mà còn bao g m c vi c ng d ng CNTT&TT trong ho t
đ ng kinh t , xã h i và chính tr .
Tuy nhiên, gi a nh ng khó kh n mà chính ph các n c ph i đ i m t trong
vi c thi hành các chính sách CNTT&TT, nh ng nhà l p pháp th ng không
n m rõ v m t công ngh đang s d ng cho s phát tri n qu c gia. Cho đ n
khi không th đi u ch nh đ c nh ng đi u h không hi u, nhi u nhà l p pháp
né tránh t o l p các chính sách v CNTT&TT. Nh ng ch quan tâm t i công
ngh mà không t o l p các chính sách thì c ng là m t sai l m vì nh ng nhà
công ngh th ng ít có ki n th c v thi hành nh ng công ngh h đang phát
tri n ho c s d ng.
B giáo trình Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n
thông cho lãnh đ o trong c quan nhà n c do Trung tâm ào t o Phát tri n
Công ngh thông tin và Truy n thông Liên h p qu c và Châu Á Thái Bình
D ng (UN-APCICT) xây d ng nh m ph c v cho:
1. Các nhà ho ch đ nh chính sách v CNTT&TT c
ph ng;

m c đ qu c gia và đ a

2. Quan ch c chính ph ch u trách nhi m v phát tri n và thi hành các ng
d ng c a CNTT&TT;
3. Nh ng nhà qu n lý trong l nh v c công đang tìm ki m ch c danh qu n lý
d án v CNTT&TT.

H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

7


B giáo trình h ng đ n nh ng v n đ liên quan t i CNTT&TT ph c v phát
tri n trên c khía c nh chính sách và công ngh . M c đích c t y u c a giáo
trình CNTT&TT không t p trung vào k thu t mà truy n đ t s hi u bi t v
nh ng đi u công ngh s có kh n ng ho c đang h ng t i, tác đ ng t i nh
th nào trong vi c ho ch đ nh chính sách. Các ch đ trong bài gi ng đ c
thi t k d a trên phân tích nhu c u và kh o sát nh ng ch ng trình đào t o
trên kh p th gi i.
H c ph n đ c c u t o theo cách mà ng i h c có th t h c m t cách đ c
l p ho c bài gi ng cho m t khóa h c. H c ph n v a mang tính ch t riêng l
nh ng c ng liên k t v i nh ng ch đ và tình hu ng th o lu n trong ph n
khác c a chu i. M c tiêu là t o đ c s th ng nh t t t c các ph n.
M i ph n b t đ u v i vi c trình bày m t ch đ và k t qu mà ng i đ c s
thu đ c. N i dung các ph n đ c chia thành các m c bao g m bài t p và
tình hu ng đ giúp hi u sâu h n nh ng n i dung chính. Bài t p có th đ c
th c hi n b i t ng cá nhân ho c m t nhóm h c viên. Bi u đ và b ng bi u
đ c cung c p đ minh h a nh ng n i dung c a bu i th o lu n. Tài li u tham
kh o đ c li t kê đ cho ng i đ c có th t tìm hi u sâu h n v bài gi ng.
Vi c s d ng CNTT&TT ph c v phát tri n r t đa d ng, trong m t vài tình

hu ng ho c thí d
bài gi ng có th xu t hi n nh ng mâu thu n. ây là đi u
đáng ti c. ó c ng là s kích thích và thách th c c a quá trình rèn luy n m i
và c ng là tri n v ng khi t t c các n c b t đ u khai thác ti m n ng c a
CNTT&TT nh công c phát tri n.
H tr chu i h c ph n còn có m t ph ng th c h c tr c tuy n – H c vi n
o APCICT (AVA – – v i phòng h c o
s chi u b n trình bày c a ng i d y d i d ng video và Power Point c a
h c ph n.
Ngoài ra, APCICT đã phát tri n m t kênh cho phát tri n CNTT&TT (e-Co
Hub – m t đ a ch tr c tuy n dành cho
nh ng h c viên phát tri n CNTT&TT và nh ng nhà l p pháp nâng cao kinh
nghi m h c t p. E-Co Hub cho phép truy c p nh ng ki n th c v các ch đ
khác nhau c a phát tri n CNTT&TT và cung c p m t giao di n chia s ki n
th c và kinh nghi m, và h p tác trong vi c nâng cao CNTT&TT ph c v
phát tri n.

8

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


H C PH N 2
Các chính ph trên th gi i đang ngày càng h ng đ n các công ngh CNTT
cho vi c phát tri n (ICTD), không ch phát tri n ngành công nghi p
CNTT&TT cho n n kinh t mà còn s d ng CNTT&TT đ đem l i s t ng
tr ng v kinh t c ng nh chính tr và xã h i.
c bi t là các chính ph

mong mu n phát tri n chính sách CNTT&TT cho phát tri n, gi i quy t các
l nh v c nh môi tr ng th ch và pháp lý thu n l i, truy c p vào c s h
t ng thi t y u, đ y m nh phát tri n k n ng CNTT&TT c b n, phát tri n n i
dung và các ng d ng CNTT&TT phù h p cho vi c phát tri n, và nâng cao
vi c phát tri n và nghiên c u v CNTT&TT đ đ a ra các gi i pháp đ i m i.
H c ph n này t p trung vào v n đ xây d ng chính sách và qu n tr
CNTT&TT cho phát tri n, th o lu n các v n đ c t y u c a chính sách và
qu n tr CNTT&TT cho phát tri n, và đ a ra cách th c cho các chính ph đ
h có th đánh giá ti n trình c a mình và so sánh v i các n c khác.
M c tiêu c a h c ph n

H c ph n này nh m m c tiêu:
1. Cung c p thông tin thi t y u v các khía c nh khác nhau c a các chính sách
và chi n l c qu c gia, các công c pháp lý đ thúc đ y s d ng
CNTT&TT cho phát tri n;
2. Th o lu n các v n đ liên quan đ n vi c phát tri n và tri n khai chính sách
CNTT&TT cho phát tri n;
3. Trình bày cách th c cho các chính ph đ h có th đánh giá ti n trình c a
mình và so sánh v i các n c khác.
K t qu thu đ

c

Sau khi hoàn thành h c ph n này, h c gi có th :
1. Mô t quy trình chính sách CNTT&TT cho phát tri n;
2. Phân tích các chính sách CNTT&TT chính;
3. Th o lu n các v n đ chính v qu n tr CNTT&TT.

H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

9


M CL C
L i gi i thi u …………………………………………………………..….

3

L i t a …………………………………………………………………..

5

V chu i h c ph n ………………………………………………………..

7

H c ph n 2 ……………………………………………………………...

9

M c tiêu c a h c ph n ......................................................................................
K t qu thu đ c ............................................................................................
Danh m c các tr ng h p nghiên c u ............................................................
Danh m c các h p ...........................................................................................
Danh m c các hình ..........................................................................................
Danh m c các b ng .........................................................................................

1. Phát tri n chính sách CNTT&TT cho phát tri n …………………..

9
9
11
11
11
11

13

1.1 Mô hình phát tri n CNTT&TT ………………………………………..…. 17
1.2 C i cách công ngh , pháp lý và th ch ………………………………… 26
1.3 Phát tri n chính sách CNTT&TT các bên liên quan ……………………. 36

2. Các y u t c a chính sách CNTT&TT cho phát tri n qu c gia ……..

43

2.1 Phát tri n n ng l c CNTT&TT ………………………………….………. 44
2.2 Xây d ng n n công nghi p thông tin truy n thông …………………….. 53
2.3 Qu n lý hành chính đi n t ……………………………………………… 69

3. Qu n tr CNTT&TT …………………………………………………..

83

3.1 Khung qu n tr CNTT&TT ………………………………………….…... 84
3.2 Qu n tr đ u t CNTT&TT ……………………………………………… 92

Ph l c …………………………………………………………………..

100

Chú gi i thu t ng …………………………………………………………… 100
Ghi chú cho gi ng viên ……………………………………………………… 105
V tác gi …………………………………………………………………….. 108

10

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Danh m c các tr
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

ng h p nghiên c u

C i t ngành vi n thông c a Philippin
Công ngh s và b n quy n: Tr ng h p c a New Zealand
Ch ng trình phát tri n ngu n nhân l c CNTT c a Singapore

Trung Qu c – Trung tâm s n xu t CNTT&TT c a th gi i
n
- Ngôi nhà quy n l c v ph n m m toàn c u
Hàn Qu c - T Ch t bán d n đ n a ph ng ti n
Chi n l c Công nghi p n i dung s
Ai-len
Quy ho ch ph n m m ngu n m Malaysia
Tính t ng h p trong ngành An ninh công c ng Brazil

15
29
50
54
59
63
66
73
76

Danh m c các h p
H p 1. Nhà n c, th tr ng và xã h i dân s - th ng nh t hay r i r c?
H p 2. Các b c đ l p công th c chính sách và chi n l c CNTT&TT cho
phát tri n
H p 3. Gi y phép thông tin truy n thông
H p 4. Các nguyên t c c a đ i tác đa bên
H p 5. T i sao các d án chính ph th t b i
H p 6. "Nguyên t c đ u t CNTT toàn chính ph " c a Úc

23
25

33
39
78
93

Danh m c các hình
Hình 1. Chi n l c đi n t - Khai thác Công ngh c a Anh: Chuy n sang
giáo d c và các d ch v tr em

48

Danh m c các b ng
B ng 1.B ng so sánh các c quan CNTT-TT

H c ph n 2 Công ngh

châu Á

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

87

11


12

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c

1. PHÁT TRI N CHÍNH SÁCH CNTT&TT CHO
PHÁT TRI N
M c đích c a ph n này:
• Miêu t vai trò c a nhà n c, th tr ng và xã h i công dân trong vi c
xây d ng chính sách CNTT&TT;
• Th o lu n nhu c u c i t th ch và pháp lý cho vi c phát tri n
CNTT&TT;
• Miêu t v n đ liên quan trong vi c phát tri n chính sách CNTT&TT.

Vi c s d ng CNTT-TT cho phát tri n đòi h i s ch đ ng thúc đ y chính
sách công. Nó đòi h i không ch t m nhìn mà còn c chi n l c và k ho ch
hành đ ng. Cách ti p c n "đ t nhiên" s là không n b i vì CNTT-TT r t
t n kém và s d ng nó không h p lý s gây lãng phí tài nguyên có giá tr .
Tri n v ng c a CNTT-TT sáng s a nh ng nguy c th t b i c ng cao.
Tr c khi chúng ta ti p t c th o lu n chính sách CNTT-TT cho phát tri n,
đ u tiên chúng ta th o lu n v "chính sách". Chính sách là k ho ch hành
đ ng. Nó đ c đ nh ngh a chính th c là "t p h p các quy t đ nh liên quan
đ c th c hi n b i chính tr gia ho c nhóm các chính tr gia liên quan đ n
vi c l a ch n các m c tiêu và ph ng ti n nh m đ t đ c m c tiêu trong
tr ng h p c th mà các quy t đ nh nên thu c quy n l c c a các chính tr
gia"1. "Chính sách công" là ph n ng c a chính ph đ i v i các v n đ liên
quan đ n l i ích chung. Nó đ c g n v i các lu t pháp (pháp lý) c a qu c gia,
quy đ nh, quy t đ nh và hành đ ng c a chính ph 2.

1

2

William Jenkins. “Policy Analysis: A Political and Organizational Perspective,” in Wikipedia, “Policy,”
Wikimedia Foundation, Inc., />Legislation or ‘statutory law’ is law that has been promulgated (or ‘enacted’) by a legislature or other
governing body. The term may refer to a single law, or the collective body of enacted law, while ‘statute’
is also used to refer to a single law. (Wikipedia, “Legislation,” Wikimedia Foundation, Inc.,
Regulation is “a legal restriction promulgated by government
administrative agencies through rulemaking supported by a threat of sanction or a fine.” (Wikipedia,
“Regulation,” Wikimedia Foundation, Inc., />
H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

13


M t đi u quan tr ng là th c hi n c ng là chính sách. M t tuyên b chính th c
(d i d ng ch th ho c quy đ nh) không c n thi t đ nói r ng m t chính sách
t n t i. Ví d nh vi c s d ng r ng rãi ph n m m b n quy n trong chính ph
và vi c thi u m t chính sách chính th c v vi c s d ng ph n m m mã ngu n
m ng ý v m t chính sách ng h ph n m m có b n quy n trên th c t .
Tóm l i, chính sách công là nh ng gì đ c nêu rõ trong các tuyên b và các
v n b n, c ng nh nh ng gì đ c th c hi n b i chính ph .
Cho dù chính sách công vì l i ích công nh ng chính sách công không ph i
luôn luôn th hi n gi i pháp t t nh t có th cho m t v n đ ho c là khía c nh
nh t đ nh. Vi c xây d ng chính sách công không ch đáp ng v m t khoa h c
và k thu t đ i v i m t v n đ mà nó còn là gi i pháp t t nh t đáp ng nhu
c u chính đáng c a các bên liên quan. Và b i vì các bên liên quan th ng có
các quan đi m khác nhau v nh ng gì t o nên gi i pháp t t nh t, chính sách
công t t th hi n cho gi i pháp t t nh t có th ch p nh n.
M t lý do t i sao chính sách không nh t thi t ph i th hi n các gi i pháp k
thu t t t nh t có th là chính sách m i luôn đ c xây d ng trong biên đ c a

nh ng cái hi n có. Chính sách c ho t đ ng nh m t h n ch cho nh ng
chính sách m i. Ví d , các chính sách c có th đã t o ra nh ng quy n l i mà
nh n vào cái hi n có (không có chính sách m i) ho c ít nh t là m t chính sách
m i mà không làm t i t đi.
Tr ng h p c i t ngành vi n thông
c a vi c phát tri n chính sách ICT.

14

Philippin minh h a y u t “chính tr ”

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


C i t ngành Vi n thông c a Philippin

Vi c t do hóa c a ngành công nghi p vi n thông Philippin đ c kh i
x ng b i m t liên minh c i cách đã chi n l c hóa các giai đo n d n
đ n m c a th tr ng. Công ty đi n tho i đ ng dài Philippin (PLDT),
đ c quy n t nhân hi n nay, đã không ng h vi c t n công vào v trí êm
m c a h và ch ng l i chi n d ch qu ng cáo c a chính h . Tuy nhiên
khi v n đ tr nên sáng t thì T ng th ng Ramos đã phá v cam k t
ki m soát đ c quy n c a mình, ch s h u PLDT đã ch p ch n th a hi p
đã đ c th ng l ng. Ngay khi đ t đ c th a hi p này, các chi ti t c
th v t do hóa đã đ c g i đ n y ban Vi n thông Qu c gia – c quan
qu n lý nhà n c, và C c Truy n thông và V n t i – c quan xây d ng
chính sách.
Vi c t do hoá Philippin đã đ c th c hi n b i cam k t c a T ng

th ng và nhi m v c a nhóm các nhà c i cách đ c bi t. Nh ng nhà c i
cách này không ph i là ng i h ng l i tr c ti p c a vi c gia nh p th
tr ng, trái ng c v i tr ng h p c a Malaysia. T i Philippin, đ i t ng
th h ng c a gia nh p th tr ng ch y u là doanh nghi p l n. M t khi
s tín nhi m chính sách đ c xây d ng và nhà n c th hi n quy t tâm
c a mình đ m c a ngành này thì các doanh nghi p này nhi t tình b c
vào th tr ng vi n thông.
Không gi ng nh
Malaysia, nhi u c quan đã tham gia vào các n l c
c it
Philippin. Tr ng h p c a Malaysia, n i mà quy n l c đ c t p
trung trong tay c a Th t ng Chính ph , vi c t o thu n l i cho s thay
đ i chính sách và ban hành các c i cách chính sách t ng đ i d dàng
h n. Philippines, n i mà quy n l c phân tán trong ba phái khác nhau
c a chính ph và n i mà thành ph n kinh t hùng m nh nh h ng đ n
các b ph n c a b máy quan liêu nhà n c thì c i t chính sách ph c
t p h n, c n nhi u áp l c t chính ph bên ngoài c ng nh s ng h c a
các quan ch c ch ch t.
Ngu n: Abridged from Lorraine Carlos Salazar, Getting a Dial Tone: Telecommunications
Liberalization in Malaysia and the Philippines (Singapore: Institute of Southeast Asian Studies, 2007).

H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

15


Câu h i suy ngh

1. N l c c a đ t n c b n trong vi c t do hóa ngành vi n thông khác
nhau th nào so v i Philippin và Malaysia?
2. D a trên tình hu ng đ a ra, theo b n y u t nào s làm thu n l i vi c
t do hóa?
3. Theo b n có nh ng rào c n nào đ i v i vi c t do hóa ngành vi n
thông?

M t đi u c ng r t quan tr ng đ i v i các nhà ho ch đ nh chính sách đ tính
đ n vi c các chính sách đã không đ c l ng tr c h u qu . i u này đ c
minh h a trong tr ng h p tin h c hóa h s đ t đai (CLR) c a d án
Bhoomi3 Karnataka, n đ . Trong nghiên c u c a Amit Prakash và Rahul
De’ v vi c s d ng Bhoomi các qu n Mandya và Koppal k t lu n r ng
nh ng bi n đ ng trong b i c nh xã h i do các h th ng hành chính và l ch s
d n đ n k t qu không l ng tr c đ c. Theo Prakash và De’:
Khi chúng ta th y tác đ ng c u trúc thông qua vi c s d ng d
án Bhoomi Mandya (theo ngh a là ng i nông dân đ c t o
đi u ki n ti p c n tín d ng nhi u h n thông qua các kênh
chính th c và v i gi đ nh r ng tín d ng chính th c có tác
đ ng phát tri n tích c c đ n ng i nông dân) mà các nhà thi t
k d án mong mu n có, tuy nhiên Koppal vi c s d ng d
án có xu h ng t ng c ng cho m i quan h đ t đai hi n t i
(bóc l t) mà trái v i nh ng gì mà các sáng ki n c i t đ t đai
đòi h i - đ t cho dân cày4 (CLR và Bhoomi là nh ng b sung
m i nh t trong danh sách này).
Có th không tránh đ c h u qu không l ng tr c đ c nh ng đi u quan
tr ng là trong giai đo n ho ch đ nh chính sách các nhà ho ch đ nh chính sách
đánh giá b i c nh c ng nh các tác đ ng ti m tàng c a vi c can thi p đ gi m
thi u h u qu không l ng tr c đ c.

3

Department, “Bhoomi,” Karnataka State Government, />4 Amit Prakash and Rahul De’, “Enactment of Technology Structures in ICT4D Projects: A Study of
Computerization of Land Records in India” (paper presented at the 11th Pacific-Asia Conference on
Information Systems, Aukland, New Zealand, 3-6 July 2007), 11

16

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


1.1 Mô hình phát tri n CNTT&TT

Ng i ta đã g i ý r ng mô hình phát tri n chi ph i chuy n t phát tri n theo
c ch nhà n c sang c ch th tr ng n m 19785. Chi n l c phát tri n m i
- cu i cùng đ c đ t tên là “Tho
c Washington" sau khi tr s Ngân hàng
Th gi i và Qu Ti n t Qu c t (IMF) đ t thành ph này và là n i quy n
l c c a chính ph M - “nh n m nh thu g n b máy chính ph , bãi b quy
đ nh, đ y nhanh quá trình t do hoá và t nhân hoá”6.
Cách ti p c n ng h th tr ng c ng đ c ch p nh n trong l nh v c phát
tri n CNTT&TT7. Vi c phát tri n CNTT&TT ng h th tr ng đ c ghi
trong Tuyên b Geneva c a H i ngh th ng đ nh th gi i v Xã h i thông tin
(WSIS) do đó:
Các chính sách t o môi tr ng thu n l i cho s c nh tranh
lành m nh, có th d đoán và n đ nh t t c các m c đ c n
đ c phát tri n và tri n khai b ng ph ng th c mà không ch
thu hút đ u t t nhân cho phát tri n c s h t ng CNTT&TT
nhi u h n mà còn cho phép các ngh a v d ch v ph c p đ

đáp ng nh ng n i mà các đi u ki n th tr ng truy n th ng
không th c hi n đ c8.
Vi c d ch chuy n s phát tri n CNTT&TT t c ch nhà n c sang c ch th
tr ng đ c xem là gi i pháp ch đ o cho vi c phát tri n h t ng thông tin,
đ c bi t là ngành vi n thông. Cho đ n gi a nh ng n m 1970, ngành vi n
thông đ c xem là d ch v do chính ph cung c p (m t s tr ng h p đ c
quy n t nhân). Ngày nay thì tr ng h p này không còn n a. i u đáng chú ý
là nguyên t c đ u tiên trong các nguyên t c chung c a sáng ki n chính sách
Internet toàn c u cho “Nh ng kinh nghi m t t nh t v c i t ngành Vi n
thông” là:

5

David Howell, The Edge of Now: New Questions for Democracy in the Networked Age (London: Pan
Books, 2001), 59.
6 Joseph Stiglitz, Making Globalization Work (London: Penguin Books, 2006), 17.
7 The term ‘ICT development’ should be distinguished from ‘ICT for development’. ICT development
refers to development of ICT infrastructure and ICT-related industries.
8 See WSIS, “Declaration of Principles – Building the Information Society: A global challenge in the new
Millennium,” http://www. itu.int/wsis/docs/geneva/official/dop.html.

H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

17


1) Chính ph không nên là nhà cung c p các d ch v vi n
thông, các công ty t nhân cung c p s ho t đ ng hi u qu

h n. Vai trò c a chính ph là ch u trách nhi m v vi c xây
d ng k ho ch, t ch c và th ch chính sách. Vi c chuy n
giao trách nhi m cho khu v c t nhân và gi i thi u nh ng đ i
th c nh tranh ph i đ c th c hi n thông qua dàn x p minh
b ch (các h p đ ng qu n lý, cho thuê v n, sang nh ng, bán
tài s n và các quy n ho t đ ng).9
Ngay c m c tiêu đ m b o truy c p ph c p không còn đ c ch p nh n nh là
m t bi n minh cho d ch v do chính ph cung c p d ch v :
S thành công c a nh ng n l c truy c p ph c p s ph thu c
vào th c đo l n v s thành công c a vi c t nhân hóa và
c nh tranh. Các y u t l i nhu n quan tr ng nh t cho đ u t
nông thôn liên quan đ n các đi u ch nh chính sách (đ c bi t là
v k t n i và giá c c) nhi u h n là đ n r i ro và đi u ch nh
tài chính.10
S thay đ i theo h ng th tr ng trong phát tri n CNTT-TT c ng đ c th
hi n trong th c t . Theo Hi p h i vi n thông qu c t (ITU), “n m 2004 đánh
d u m t m c quan tr ng trong vi c m ra các d ch v vi n thông c b n đ
c nh tranh vì” các d ch v c b n hi n đang đ c cung c p d i đi u ki n
c nh tranh t i 54% qu c gia trên th gi i.11
Theo Scott H. Jacobs, nguyên Ph trách ch ng trình c i t lu t c a T ch c
h p tác và phát tri n kinh t (OECD), d ch v qu n lý công, các l i ích chính
c a c i t theo h ng th tr ng là:

9

Global Internet Policy Initiative, Best Practices for Telecommunications Reform (May 2002), 1,
/>10 Ibid., 2.
11 ITU, Trends in Telecommunication Reform 2004/05: Licensing in an era of convergence - Summary
(Geneva: ITU, 2004), 3, />
18

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


y m nh l i ích c a ng i tiêu dùng b ng cách gi m giá các d ch v và
s n ph m nh đi n, giao thông và y t , và b ng cách t ng s l a ch n và
ch t l ng d ch v ;
• Gi m c u trúc giá c a các l nh v c xu t nh p kh u đ t ng tính c nh
tranh t i các th tr ng trong khu v c và trên toàn c u;
• Ch ra s thi u linh ho t và đ i m i trong s tr ng cung c a n n kinh
t mà s càng ngày càng ki m ch n n kinh t phát tri n;
• Giúp t ng t l vi c làm b ng cách t o ra các c h i vi c làm m i, và
b ng cách gi m nhu c u tài chính cho an ninh xã h i, mà đ c bi t quan
tr ng trong dân tr ng thành.12
•

Philippin và Singapore là nh ng ví d v l i ích c a chính sách truy n thông
theo h ng th tr ng. T i Philippin, trong 6 n m đ u c a th tr ng vi n
thông c nh tranh đã l p đ t nhi u đ ng dây đi n tho i h n so v i 30 n m
d i ch đ đ c quy n. Ngày nay, Philippin là m t trong nh ng th tr ng di
đ ng c nh tranh nh t t i Châu Á.
V i tr ng h p c a Singapore, s t do hoá vi n thông “bùng n ” c a n c
này đã d n đ n s đ u t l n h n, phát tri n c s h t ng và các l i ích ph
tích c c cho các ngành khác. C c phát tri n CNTT-TT Singapore (IDA) c
tính r ng “t ng đ u t phát sinh t các ho t đ ng m i (bao g m đi n tho i di
đ ng 3G và các kho n đ u t không dây c đ nh) theo t do hoá th tr ng
đ y đ là g n 3 t đô Singapore (1,8 t USD) trong 3 n m g n đây v i 2,500
vi c làm m i đ c t o ra.13

Tuy nhiên, nh ng ng i ch trích vi c ti p c n th tr ng cho r ng Singapore
đã quan tâm quá ít t i các v n đ v tính công b ng, vi c làm và c nh tranh,
t i t c đ và trình t c a c i cách, ho c cách ti n hành t nhân hoá”.14 M t s
đ ng thu n m i - Th a
c Post Washington - đã xu t hi n đ nh m vào
nh ng v n đ này. Th a c m i, theo Kanishka Jayasuriya,

12 Scott H. Jacobs, “The Second Generation of Regulatory Reforms” (paper prepared for delivery at the
IMF Conference on Second Generation Reform, Washington, D.C., USA, 8-9 November 1999),
/>13 See IDA, Singapore’s Telecom Liberalization Draws ATT, MCI WorldCom and Other Global Players
(Press Release, 3 April
2000), />14 Joseph Stiglitz, Making Globalization Work, 17.

H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

19


v ch ra m t nhà n c m nh - dù đ c tái c c u - theo h ng
đi u ti t h n là đ nh tr c cho th tr ng t do. Hi n ng i ta
đã công nh n r ng trong tr ng h p không có các c c u nh
m t chính sách c nh tranh lành m nh, s xoá b đi u ti t có
th d n đ n m t s chuy n giao quy n l c t nhà n c sang
15
các t p đoàn đ u s t nhân m nh.
Vì v y, nhìn chung hi n nay ng i ta đã công nh n r ng vi c t o ra m t chính
sách đi u ti t đ c l p ph i đi kèm v i t do hoá th tr ng vi n thông.16 M t
chính sách đi u ti t đ c l p đ c coi là c n thi t đ b o v kh i các hành vi

phi c nh tranh c a ng i đi u hành có u th (tr c đây là đ c quy n) và đ
thi t l p các th c đo c nh tranh mà n u không có nó thì ng i ch i m i
không th b c vào th tr ng. Trong s các bài h c kinh nghi m t vi c t
nhân hoá ngành vi n thông c a Argentina có t m quan tr ng c a m t chính
sách đi u ti t đ c l p m nh:
M t môi tr ng th ch n đ nh, đáng tin c y s gi m r i ro
đ u t trong l nh v c này và gi m t su t l i nhu n mong
mu n mà các nhà đ u t t nhân mong mu n tham gia. Thi t
l p m t ch đ th ch n đ nh, đáng tin c y tr c khi t nhân
hóa s t ng giá tr c a hãng vi n thông t nhân đ i v i ng i
mua ti m n ng b ng cách gi m các nguy c liên quan đ n vi c
mua.
n l t mình, đi u này s nh h ng đ n giá do chính
ph quy đ nh. Do không k p thi t l p m t ch đ nh v y,
chính ph Argentina đã nh n đ c m t m c giá bán th p h n
và t ng xác su t v vi c ng i mua s đ c h ng m t kho n
l i nhu n b t th ng.17
Có b ng ch ng cho th y vai trò c a nhà n c trong phát tri n CNTT-TT
không ch đ n gi n là cho phép th tr ng v n hành đ y đ . Theo ghi nh n
c a nhà kinh t h c đo t gi i Nobel Joseph Stiglitz:

15 Kanishka Jayasuriya, Governance, Post Washington Consensus and the New Anti Politics (Southeast
Asia Research Center
Working Papers Series No. 2, 2001), 3, />16 See, for instance, Global Internet Policy Initiative, Best Practices for Telecommunications Reform.
17 Alice Hill and Manuel Angel Abdala, Regulation, Institutions, and Commitment : Privatization and
Regulation in the Argentine Telecommunications Sector, Policy Research Working Paper Series 1216
(Washington, D.C.: The World Bank, 1993),
wds.worldbank.org/servlet/WDSContentServer/WDSP/IB/1993/11/01/000009265_3961005141505/Rend
ered/PDF/multi_page.pdf.

20

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Th tr ng r t c n thi t; th tr ng giúp phân b ngu n l c,
đ m b o r ng các ngu n l c này đang tri n khai hi u qu , đi u
này đ c bi t quan tr ng khi ngu n l c khan hi m .... [Nh ng]
quan tr ng không kém ... [là] làm chính ph tr nên m nh và
18
s pha tr n đúng gi a chính ph và th tr ng có th là gì.
Stiglitz nh n m nh s c n thi t ph i cân b ng nhà n c và th tr ng. Nh ng
nó c ng r t quan tr ng đ i v i vi c công nh n vai trò c a các t ch c xã h i
công dân, th ng đ c bi t đ n nh là các t ch c phi chính ph (NGOs) trong
vi c phát tri n. Các t ch c xã h i dân s có th m nh là khi n vai trò c a h
trong phát tri n tr nên quan tr ng. Theo Ngân hàng Phát tri n Châu Á (ADB):
Trong s nh ng th m nh đ c bi t c a các NGO là h ph c v
nh c u n i cho c ng đ ng ch u nh h ng và đáp ng nhu
c u đ a ph ng. NGOs s d ng cách ti p c n đ i m i đ phát
tri n, giúp đ m b o d án đ c tri n khai nh d ki n, duy trì
tính liên t c trong tri n khai d án, ng h s minh b ch cao
và kh n ng qu n tr t t, và t o ti ng nói đ i v i các nhóm d
b t n th ng và/ho c ch u thi t thòi.19
K t n m 1987, ADB đã làm vi c v i các t ch c phi chính ph , coi đây là
"m t ph ng ti n h u hi u đ b sung n l c cho các l nh v c ho t đ ng đã
đ c l a ch n. "ADB đã công nh n r ng h có th “nâng cao hi u qu ho t
đ ng c a mình b ng vi c đ a ra các kh n ng đ c bi t và s thành th o c a các
t ch c phi chính ph "20. N m 1998, ADB đã xác đ nh" ba l nh v c h p tác

r ng rãi v i các NGO, bao g m h p tác trong cho vay và các ho t đ ng h tr
k thu t (TA), l p trình và làm vi c c p qu c gia, và phát tri n chính sách".21
Theo Yvonne Asamoah, các t ch c phi chính ph "có vai trò đ c bi t quan
tr ng trong tr ng h p các qu nhà n c còn h n ch , đ a v chính tr còn
mong manh, các th m h a thiên nhiên gây nên b i c các tình hu ng d đoán
đ c và không d đoán đ c, xung đ t dân t c c ng th ng và m c thu nh p
theo đ u ng i h n ch kh n ng mua các hàng hoá và d ch v c n thi t - xã
h i, giáo d c và kinh t ".22
18 Joseph Stiglitz, Making Globalization Work, 48.
19 ADB, ADB-Government-NGO Cooperation: A Framework for Action, 2003-2005 (May 2003), 2,
/>20 Ibid.
21 Ibid., 3.
22 Yvonne Asamoah, NGOs, Social Development and Sustainability (12 September 2003),
/>
H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

21


Vai trò c a các NGO trong phát tri n đã đ
Washington:

c công nh n trong Th a

Thu t ng c a h thuy t chính sách m
xây d ng th ch , m ng l i an sinh
đ c b sung vào thu t ng c a th a
tr ng m ”, “bãi b th ch ”, “t do

c u”.23

c Post

i … g m xã h i dân s ,
và đ c bi t là qu n tr ,
c Washington v i “th
hóa” và “đi u ch nh c

Xem xét t t c nh ng đi u này, thách th c phát tri n đ i v i các nhà ho ch
đ nh chính sách đang tìm cách khai thác s c m nh c a CNTT-TT cho s phát
tri n là ph i tìm ra s cân b ng gi a nhà n c, th tr ng và xã h i dân s
trong chi n l c phát tri n c a đ t n c h (xem H p 1).

23 Kanishka Jayasuriya, Governance, Post Washington Consensus and the New Anti Politics, 3.

22

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


H p 1. Nhà n

c, th tr

ng và xã h i — th ng nh t hay r i r c?

i v i các nhà tài tr , xã h i dân s là m t l c l ng đ dân ch hóa và

là thành ph n c a dân ch hóa, c ng nh là m t b ph n t nhiên c a
m t n n kinh t th tr ng... [D] Các nhà tài tr th ng xuyên tham kh o
kh n ng c a xã h i dân s , đ ki m soát đ c nhà n c, t o xung l c
cho phát tri n xã h i và thúc đ y các giá tr dân ch . B ng cách gi m s c
m nh c a nhà n c và t ng c ng vai trò c a th tr ng, ng i ta cho
r ng xã h i dân s s phát tri n và khuy n khích t do hóa kinh t h n
n a. Ngoài ra, xã h i dân s , nhà n c, th tr ng đ c gi đ nh đ t o
thành m t t ng th h u c , c ng sinh có đ c tr ng là th ng nh t ch
không r i r c và h p tác ch không xung đ t. Do v y, ng i ta k v ng
r ng xã h i dân s s có ch c n ng làm trung gian hòa gi i và cân b ng
quy n l c gi a nhà n c và th tr ng, ki m tra v đ o đ c đ i v i th
tr ng, và t ng t là duy trì s nguyên v n dân ch c a nhà n c.
... S th ng nh t ba bên gi a nhà n c, th tr ng và xã h i dân s c ng
t o ra ranh gi i rõ ràng gi a ba nhân t đó, các ch c n ng và vai trò
riêng bi t, và s hài hòa và cân b ng h u c . Tuy nhiên, nhi u t ch c
trong xã h i dân s đ c tài tr t c các nhà tài tr nhà n c và t nhân
đ thay đ i đ a v . m t s qu c gia, các quan ch c nhà n c t l p t
ch c phi chính ph c a riêng mình, coi đây là m t cách đ làm vi c sáng
t o h n, ti p c n các ngu n l c khác nhau, và có đ c các c h i m i.
T ng t , m t s t ch c phi chính ph không khác gì m t công ty nh ,
đ c thành l p đ tr n thu và thu l i cá nhân. H n n a, c ch đ i di n
ba bên có v t o đ c s phân chia quy n l c công b ng - ho c ít nh t là
không m h - gi a ba nhân t đó, ba l nh v c quy n l c th c s riêng
bi t. Tuy nhiên, các t ch c n m trong xã h i dân s không mu n có
cùng m c đ quy n l c. Ví d , các h i doanh nghi p mu n có các ngu n
l c t t h n và đòn b y chính tr l n h n so v i các công đoàn hay các
nhóm xã h i. S c m nh c a th tr ng vì th th m vào và hình thành các
b ph n c a xã h i dân s . Nh Wood (1990) đã l p lu n m t cách r t
thuy t ph c r ng, s x p c nh nhau m t dãy nhi u m ng th ch khác
nhau trong m t kho ng nh n th c c a xã h i dân s đã ng y trang cho

logic tính t ng c a ch ngh a t b n mà v c b n g n k t nh ng th ch
khác nhau này l i v i nhau và làm cho chúng có ngh a.
(ti p…)

H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

23


H p 1. Nhà n

c, th tr

ng và xã h i — th ng nh t hay r i r c? (ti p)

Dù nhà n c có th chào đón các t ch c t thi n và phúc l i ng h cho
nh ng ng i vô gia c , ng i già và ng i b b nh, nh ng không ph i vì
đi u này giúp gi m chi tiêu nhà n c, mà nó s d dàng h n cho các
nhóm bi n h khi vi c xúc ti n đi ng c l i chính sách c a chính ph
ho c các t ch c mà đòi h i tính h p pháp c a nhà n c... T ng t nh
v y, các doanh nghi p có th tài tr cho phát tri n c ng đ ng, nh ng h
có th ít ti p nh n h n nh ng đòi h i c a các t ch c lao đ ng ho c các
nhóm môi tr ng v nh ng tiêu chu n t i thi u v lao đ ng và môi
tr ng. Vì v y, s t ng tác gi a nhà n c, th tr ng, và xã h i dân s
đ c che ph b i các m c đích và giá tr mâu thu n mà khi gi i quy t nó
có th không dành u đãi đ c bi t cho ph ng ti n s ng c a xã h i dân s
c ng nh cho b o đ m n đ nh. Các liên minh, liên k t không ph i lúc nào
c ng hi n nhiên ho c có l i cho s phân b l i quy n l c và s giàu có.

Ngu n: Jude Howell and Jenny Pearce, in New Roles and Relevance: Development NGOs and The
Challenge of Change, ed. David Lewis and Tina Wallace (Kumarian Press, 2000), 76-78. Quoted in
Anup Shah, “Nongovernmental Organizations in Development Issues,”
/>
Câu h i suy ngh

1. n c c a b n, xã h i dân s có vai trò gì trong qu n tr ?
2. Mô t m i quan h gi a nhà n c và xã h i dân s
đ t n c c a b n.

M t vài đi u c n làm

Theo b n, s pha tr n là gì? Xác đ nh s l ng pha tr n hi n t i c ng
nh pha tr n t ng lai gi a nhà n c, th tr ng và các t ch c phi
chính ph trong chi n l c CNTT-TT c a đ t n c b n. S d ng t l
ph n tr m đ xác đ nh “s chia s ” c a m i b ph n trên trong s pha
tr n hi n t i và t ng lai.
Nhóm nh ng thành viên đ n t m t qu c gia vào m t nhóm đ th c hi n
bài t p này.

24

Nh ng ki n th c c b n v Công ngh thông tin và Truy n thông cho Lãnh đ o trong c quan Nhà n

c


Chính sách CNTT-TT thành công và công th c chi n l
sau (H p 2).
H p 2. Các b

c đ l p công th c chính sách và chi n l

c g m m t vài b

c

c CNTT&TT cho phát tri n

1. Phác th o t m nhìn và m t k ch b n ng n/dài h n cho phát tri n
CNTT-TT. Vi c này s g m các k t qu ho c tiêu chu n đo l ng
đ c d a trên khung th i gian đã cho. Do đó, nó có th có đóng vai
trò quan tr ng đ th c hi n các bài t p t p nhìn nh m m c đích này.
2. ánh giá tình hình hi n t i d a trên nh ng tham v n, nghiên c u, s
ki n và con s , nh n th c và quan sát. (Ho t đ ng này s giúp b n
th y rõ h n v trí c a mình và s h ng d n b n các b c đ b n đ t
đ n các m c tiêu đã đ t ra).
2.1 Xem l i các chính sách và k ho ch hi n t i, pháp ch c ng nh
các chính sách đ xu t và h ng chính sách. Ngoài ra, còn có các
v n đ khác liên quan đ n CNTT-TT có th c n đ c xem xét.
ó là vi c truy c p thông tin, các chính sách và quy đ nh vi n
thông, các quy đ nh t n s và vô tuy n, các chính sách th ng
m i đi n t và chính ph đi n t .
2.2 Xem xét b i c nh khu v c, g m các th a thu n th ng m i t do,
v.v mà có th nh h ng đ n vi c ho ch đ nh chính sách.
3. Th c hi n các tham v n đ i di n và b o đ m r ng nh ng b ph n có
vai trò th y u g m nh ng ng i nh ph n , ng i nghèo, ng i dân
nông thôn, thanh niên và ng i khuy t t t. C ng có th c n thi t đ
so n th o m t k ho ch c a “các bên liên quan” g m l ch trình và
ph ng pháp lu n c a tham v n. Nó g m các th o lu n nhóm t p

trung (FGDs), các cu c h p bàn tròn, tham v n và trao đ i tr c tuy n.
Tham v n ph i đ c liên t c.
4. D th o m t k ho ch hành đ ng (đ th c hi n th c t ). K ho ch này
c n bao g m m t danh sách đ xu t các d án, k t qu và các ch s
thành công d ki n, các k t qu và gi i trình d ki n, đánh giá và
gi m thi u r i ro, chi phí và các yêu c u ngu n l c chi ti t khác. K
ho ch c ng ph i đ a ra m t l ch trình th c hi n. Nó c ng có th r t
quan tr ng đ đ a ra m t s gi i thích / lý do h p lý đ có nh ng ph n
u tiên.
H c ph n 2 Công ngh

thông tin và Truy n thông cho phát tri n Chính sách, Quy trình và Qu n tr

25