Đánh giá thực trạng công tác đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên địa bàn thị xã thái hoà

BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
========o0o========

Sinh viên : Lê Hoàng Tùng
ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐĂNG KÝ
ĐẤT ĐAI, CẤP GIẤY CHỨNG NHẬN QUYỀN SỬ
DỤNG ĐẤT QUYỀN SỞ HỮU NHÀ Ở VÀ TÀI SẢN
KHÁC GẮN LIỀN VỚI ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN THỊ XÃ
THÁI HOÀ
Chuyên ngành: QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Mã số:

Họ và tên: Lê Hoàng Tùng

Giáo viên hướng dẫn:

Th.S Vũ Lệ Hà.

HÀ NỘI - 2015



LỜI CẢM ƠN
Trong suốt những năm học tập, tu dưỡng và rèn luyện tại khoa Quản Lý
Đất Đai – Trường Đại học Tài Nguyên và Môi Trường Hà Nội, em đã luôn
nhận được sự dạy dỗ ân cần và sự quan tâm chỉ bảo tận tình của các thầy cô
giáo. Đây chính là những hành trang tốt nhất hỗ trợ cho em trong công việc
sau này. Xuất phát từ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, em xin chân thành
cảm ơn Ban Giám hiệu nhà trường, Khoa Quản Lý Đất Đai cũng như toàn thể
các thầy cô giáo đã quan tâm, giúp đỡ và dìu dắt trong suốt thời gian qua.

Bên cạnh đó, em cũng nhận được sự giúp đỡ, tạo điều kiện của UBND
Thị xãThái Hòa, Phòng Tài nguyên và Môi Trường, Văn phòng Đăng ký
quyền sử dụng đất và nhà, Phòng Thống kê Thị xãThái Hòa đã tạo điều kiện
cho em thu thập số liệu và những thông tin cần thiết liên quan.
Để hoàn thành đồ án tốt nghiệp này, ngoài sự phấn đấu của bản thân,
em còn nhận được sự giúp đỡ và chỉ bảo tận tình của cô giáo Th.s Vũ Lệ Hà
và các cô chú, anh chị trong phòng Tài Nguyên và Môi Trường Thị xãThái
Hòa – tỉnh Nghệ An. Qua đây, em cũng xin trân trọng gửi lời cảm ơn tới cô
và Ban lãnh đạo cùng toàn thể các cán bộ trong Phòng Tài nguyên và Môi
trường, Văn phòng Đăng ký Quyền sử dụng đất Thị xãThái Hòa đã tạo điều
kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình thực tập.
Do kiến thức và kinh nghiệm thực tế còn hạn chế nên đồ án không thể
tránh khỏi những sai sót, rất mong nhận được sự giúp đỡ, góp ý kiến và sự
thông cảm của quý thầy cô.
Em xin trân trọng cảm ơn!
Thái Hòa, tháng 06 năm 2015
Sinh viên
Lê Hoàng Tùng

i


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................ i
DANH MỤC BẢNG ................................................................................... iv
DANH MỤC HÌNH ..................................................................................... v
KÝ HIỆU VIẾT TẮT.............................................................................................. vi
MỞ ĐẦU.................................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ...................... 5
1.1. Cơ sở lý luận ........................................................................................................ 5

1.1.1. Khái niệm về đất đai, vai trò của đất đai đối với sự phát triển kinh tế-xã hội... 5
1.1.2. Khái niệm về quản lý nhà nước về đất đai........................................................ 6
1.1.3. Những vấn đề về quyền sử dụng đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất. ................................................... 7
1.1.4. Bộ máy quản lý nhà nước về đất đai và trách nhiệm cơ quan quản lý Nhà
nước về cấp GCN........................................................................................................ 8
1.1.5. Chức năng, nhiệm vụ của công tác cấp giấy chứng nhận................................. 9
1.2. Cơ sở thực tiễn ..................................................................................................... 9
1.2.1. Lịch sử quản lý đất đai qua các thời kỳ............................................................. 9
1.2.2. Kết quả đăng ký đất đai trên toàn quốc........................................................... 15
1.3. Cơ sở pháp lý ..................................................................................................... 17
1.3.1. Hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến đăng ký cấp GCN........................ 17
1.3.2. Một số quy định pháp luật hiện hành về đăng ký cấp GCN. .......................... 25
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ........................................................................................................ 32
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 32
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ..................................................................................... 32
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu......................................................................................... 32
2.3. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................... 33
ii


CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ............................................................ 34
3.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội thị xã Thái Hoà.......................................... 34
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ........................................................................................... 34
3.1.2. Điều kiện kinh tế-xã hội .................................................................................. 35
3.1.3. Tình hình xã hội .............................................................................................. 37
3.2. Đánh giá tình hình quản lý và sử dụng đất trên địa bàn Thị xã Thái Hoà ........... 39
3.2.1. Tình hình quản lý ............................................................................................ 39
3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất .................................................................................... 48

3.2.3. Phân tích tình hình biến động đất đai .............................................................. 55
3.3. Thực trạng cấp giấy chứng nhận trên địa bàn Thị xã Thái Hoà ........................ 61
3.3.1. Quy trình cấp giấy chứng nhận theo đơn vị hành chính. ................................ 61
3.3.2. Kết quả cấp GCN đối với hộ gia đình......................................................... 69
3.3.3. Kết quả cấp GCN cho các tổ chức .................................................................. 78
3.3.4. Đánh giá công tác cấp giấy chứng nhận trên địa bàn Thị xã Thái Hoà .......... 80
3.3.5. Một số thuận lợi và khó khăn, tồn tại trong quá trình cấp giấy chứng nhận .. 82
3.4. Một số giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất.......................................... 83
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 87
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 90

iii


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Hiện trạng diện tích, dân số, mật độ dân số Thị xã Thái Hòa .................. 38
Bảng 3.2. Kết quả thực hiện công tác quản lý tài chính giai đoạn 2010- 2013...... 44
Bảng 3.3. Thống kê diện tích đất đai các năm giai đoạn 2011 – 2014 ..................... 50
Bảng 3.4. Biến động sử dụng đất Thị xã Thái Hòa giai đoạn 2011- 2014 ............... 56
Bảng 3.5. Kết quả cấp GCN nông nghiệp của thị xã Thái Hòa................................ 71
Bảng 3.6. Các trường hợp chưa đủ điều kiện cấp GCN nông nghiệp của thị xã Thái
Hòa ............................................................................................................................ 73
Bảng 3.7. Kết quả cấp GCN đất ở của thị xã Thái Hòa............................................ 75
Bảng 3.8. Các trường hợp chưa đủ điều kiện cấp GCN đất ở của thị xã Thái Hòa . 77
Bảng 3.9: Kết quả cấp GCN cho các tổ chức của thị xã Thái Hòa........................... 78
Bảng 3.10. Các tổ chức chưa đủ điều kiện cấp GCN của thị xã Thái Hòa (Đến ngày
31/12/2014) ............................................................................................................... 79

iv

DANH MỤC HÌNH
Hình 3.1. Tỷ trọng các ngành kinh tế của thị xã Thái Hòa năm 2014...................... 36
Hình 3.2. Cơ cấu sử dụng đất rừng sản xuất Thị xã Thái Hòa năm 2014 ................ 51
Hình 3.3. Cơ cấu đất rừng phòng hộ Thị xã Thái Hòa năm 2014 ............................ 51
Hình 3.4. Cơ cấu sử dụng đất nông nghiệp Thị xã Thái Hoà năm 2014 .................. 52
Hình 3.5. Cơ cấu đất sản xuất kinh doanh phi nông nghiệp Thịxã Thái Hòa năm
2014........................................................................................................................... 53
Hình 3.6. Cơ cấu sử dụng đất có mục đích công cộng Thị xã Thái Hòa................ 53
năm 2014 .................................................................................................................. 53
Hình 3.7. Cơ cấu sử dụng đất phi nông nghiệp Thị xã Thái Hoà năm 2014............ 55
Hình 3.8. Biến động đất đai trên địa bàn Thị xã Thái Hòa 2011- 2014 ................... 61
Hình 3.9. Quy trình cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và
tài sản khác gắn liền với đất. ..................................................................................... 63

v


KÝ HIỆU VIẾT TẮT
GCN

Giấy chứng nhận

GCN QSDĐ

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

BTNMT

Bộ Tài nguyên Môi trường

UBND

Uỷ ban nhân dân

ĐK

Đăng ký

CP

Chính phủ

NĐ

Nghị định

TT

Thông tư

TCĐC

Tổng cục Địa chính

TTLT

Thông tư liên tịch

BTC

Bộ tài chính

ĐKTK

Đăng ký thống kê

NQ

Nghị quyết

UBTVQH

Uỷ ban thường vụ quốc hội

HĐND

Hội đồng nhân dân

VPĐK

Văn phòng đăng ký

BTP

Bộ tư pháp

BXD

Bộ xây dựng

QĐ

Quyết định

CT

Chỉ thị

vi


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá của mỗi quốc gia, là điều kiện tồn
tại và phát triển của con người và các sinh vật khác trên trái đất. Đó là tư liệu
sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là
địa bàn phân bố dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá xã hội, an ninh
quốc phòng. Mỗi quốc gia, mỗi địa phương có một quỹ đất đai nhất định được
giới hạn bởi diện tích, ranh giới, vị trí...Việc sử dụng và quản lý quỹ đất đai
này được thực hiện theo quy định của Nhà nước, tuân thủ luật đất đai và
những văn bản pháp lý có liên quan. Nhà ở không những là tài sản có tầm
quan trọng đặc biệt đối với mỗi gia đình mà còn là một trong những tiêu
chuẩn làm thước đo phản ánh trình độ phát triển kinh tế xã hội của mỗi nước,
mức sống dân cư của mỗi dân tộc. Trong điều kiện kinh tế xã hội phát triển
như hiện nay ở nước ta thì vai trò của đất đai và nhà ở lại càng to lớn hơn.
Theo Luật Đất Đai 2013 thì đất đai thuộc sở hữu của toàn dân do nhà
nước quản lý. Hiện nay đất nước ta đang trong quá trình đẩy mạnh công
nghiệp hóa hiện đại hóa cùng với sự tăng trưởng của dân số và phát triển của

nền kinh tế đã gây áp lực rất lớn đối với đất đai, trong đó diện tích đất lại
không hề tăng lên. Vậy đòi hỏi con người phải biết cách sử dụng một cách
hợp lý nguồn tài nguyên có giới hạn đó. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay các
vấn đề về đất đai là một vấn đề hết sức nóng bỏng, các vấn đề trong lĩnh vực
này ngày càng phức tạp và nhạy cảm. Do đó hoạt động quản lý về đất đai của
nhà nước có vai trò rất quan trọng để xử lý các trường hợp vi phạm luật đất
đai, tranh chấp đất đai, đảm bảo công bằng và ổn định kinh tế xã hội. Công
tác này không chỉ đảm bảo sự thống nhất quản lý mà còn bảo đảm các quyền
lợi và nghĩa vụ cho người sử dụng, giúp cho người sử dụng yên tâm đầu tư,
sản xuất, xây dựng các công trình... Hiện nay vấn đề về đất đai, nhà ở là vấn
1


đề được nhiều người quan tâm; tranh chấp, khiếu nại, lấn chiếm đất đai
thường xuyên xảy ra và việc giải quyết vấn đề này cực kỳ nan giải do thiếu
giấy tờ pháp lý. Cùng với quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
như ngày nay đã làm cho thị trường bất động sản trở nên sôi động, trong đó
đất đai, nhà ở là hàng hoá chủ yếu của thị trường này. Nhưng thực tế trong thị
trường này thị trường ngầm phát triển rất mạnh mẽ. Đó là vấn đề đáng lo ngại
nhất hiện nay. Để đảm bảo cho thị trường này hoạt động công khai, minh bạch
thì yêu cầu công tác đăng ký cấp giấy chứng nhận phải được tiến hành. Ngoài ra
một vấn đề quan trọng của việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền
sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là giúp cho nhà nước có cơ sở pháp
lý trong việc thu tiền sử dụng đất, tăng nguồn ngân sách cho nhà nước.
Để đảm bảo quản lý Nhà nước về đất đai một cách hợp lý, hiệu quả đến
từng thửa đất, từng đối tượng sử dụng, Thị xã Thái Hoà đã xác định đăng ký,
cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác
gắn liền với đất là nội dung quan trong để nâng cao trách nhiệm quản lý và
bảo vệ quyền lợi cho người sử dụng, Thời gian qua Thị xã Thái Hoà đã chú
trọng công tác tuyên truyền, vận động và tào điều kiện để người dân thực hiện

các hủ tục hoàn thành cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sử hữu
nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Ngoài ra một vấn đề quan trọng của
việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất là giúp cho nhà nước có cơ sở pháp lý trong việc thu tiền
sử dụng đất, tăng nguồn ngân sách cho nhà nước. Đăng ký, cấp giấy chứng
nhận của Thị xã Thái Hoà mặc dù đã được các ngành các cấp quan tâm nhưng
kết quả còn nhiều hạn chế. Việc đánh giá thực trạng đăng ký cấp giấy chứng
nhận giúp với tư cách đại diện nhà nước sở hữu về đất đai có những biện pháp
đẩy nhanh công tác này.

2


Từ thực tế cũng như nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của công
tác đăng ký đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu
nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên cả nước nói chung và trên địa bàn
Thị xã Thái Hoà, tỉnh Nghệ An nói riêng, được sự phân công của khoa Quản
lý đất đai – Trường Đại Học Tài Nguyên Và Môi Trường Hà Nội, dưới sự
hướng dẫn trực tiếp của cô giáo ThS. Vũ Lệ Hà em tiến hành thực hiện đồ án
tốt nghiệp“Đánh giá thực trạng công tác đăng ký đất đai, cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với
đất trên địa bàn Thị xã Thái Hoà”
2. Mục đích, yêu cầu
2.1 Mục đích
Áp dụng những kiến thức đã học vào thực tiễn.
- Tìm hiểu thực trạng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên đại
bàn Thị xã Thái Hoà – Tỉnh Nghệ An.
- Đánh giá hiệu quả và hạn chế trong công tác đăng ký đất đai, cấp giấy
chứng nhận, tìm ra những nguyên nhân, và biện pháp đẩy nhanh tiến độ cấp
giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn

liền với đất.
2.2 Yêu cầu
- Nghiên cứu, nắm vững chính sách pháp luật đất đai, chính sách cấp
GCN.
- Thu thập đầy đủ tài liệu và số liệu về việc giao đất, cấp giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất
trên địa bàn Thị xã.
- Nắm vững các kiến thức cơ bản đã học để phân tích, đánh giá được
các số liệu đã thu thập được một cách chính xác, trung thực và khách quan.

3


- Tiếp cận thực tế công việc để năm được quy trình, trình tự cấp giấy
chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền
với đấy.
- Phân tích đầy đủ, chính xác tiến độ, hiệu quả cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của hộ
gia đình, cá nhân trên địa bàn Thị xã.
- Đề xuất một số biện pháp có tính khả thi, phù hợp với điều kiện của
địa phương liên quan đến công tác cấp GCN.

4