Đánh giá hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn thị trấn trâu quỳ,huyện gia lâm, thành phố hà nội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC
H
TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
NG HÀ
H NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

HOÀNG THÙY LINH

ĐỀ TÀI: ĐÁNH
ÁNH GIÁ HI
HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT
T NÔNG NGHIỆP
NGHI
TRÊN ĐỊA BÀN THỊỊ TRẤN TRÂU QUỲ, HUYỆN GIA LÂM, THÀNH
PHỐ HÀ NỘI

Hà Nội - 2015


TRƯỜNG ĐẠI H
HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
NG HÀ
H NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

HOÀNG THÙY LINH

ĐỀ TÀI:
ÀI: Đ
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ SỬ DỤNG ĐẤT

NÔNG NGHIỆP
NGHI
TRÊN ĐỊA BÀN THỊ TRẤN TRÂU QUỲ,
QU
HUYỆ
ỆN GIA LÂM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

Chuyên ngành: Quản lý đất đai
Mã ngành: 51 85 01 03

NGƯỜI HƯỚ
ỚNG DẪN: TS. NGUYỄN THỊ HỒNG
NG HẠNH
HẠ

Hà Nội - 2015


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt đồ án tốt nghiệp, ngoài sự nỗ lực của bản thân, tôi đã nhận
được nhiều sự giúp đỡ của tập thể, cá nhân trong và ngoài nhà trường.
Trước hết tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ts.Nguyễn Thị Hồng Hạnh
giảng viên khoa Quản lý đất đai - người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo, giúp đỡ tôi
trong suốt quá trình thực hiện và hoàn thành đồ án tốt nghiệp.
Tiếp đó, tôi xin chân thành cảm ơn lãnh đạo UBND, các ban ngành và nhân
dân thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội đã tận tình giúp đỡ và tạo
điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành đề tài này.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thầy, cô giáo và các cán bộ của
khoa Quản lý đất đai cùng toàn thể các thầy cô trong trường Đại học Tài nguyên và
môi trường Hà Nội, những người đã dạy dỗ và dìu dắt tôi trong suốt thời gian học

tập tại trường.
Cảm ơn gia đình, bạn bè đã quan tâm, động viên tôi trong suốt quá trình học
tập và thực hiện đồ án tốt nghiệp.
Với quỹ thời gian có hạn và kinh nghiệm còn hạn chế nên không tránh khỏi
được những thiếu sót. Kính mong sự đóng góp ý kiến của các Thầy, Cô giáo để đồ
án được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 30tháng 05 năm 2015
Sinh viên
Hoàng Thùy Linh

i


MỤC LỤC
Trang
Lời cảm ơn ............................................................................................................... i
Mục lục ................................................................................................................... ii
Danh mục viết tắt ................................................................................................... iv
Danh mục bảng ....................................................................................................... v
Danh mục hình ....................................................................................................... vi
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
1.

Tính cấp thiết của đề tài ................................................................................ 1

2.

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài ..................................................................... 2

3.

Yêu cầu của đề tài ......................................................................................... 2

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU................................... 3
1.1.

Tổng quan về đánh giá đất đai ...................................................................... 3

1.1.1. Một số khái niệm cơ bản trong đánh giá đất theo FAO ................................. 3
1.1.2. Quan điểm và nội dung của các phương pháp đánh giá đất ........................... 5
1.2.

Đất nông nghiệp và hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ............................... 10

1.2.1. Khái quát về đất nông nghiệp và vai trò của đất trong sản xuất nông nghiệp ..... 10
1.2.2. Khái quát về hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp .......................................... 11
1.2.3. Nguyên tắc sử dụng đất nông nghiệp .......................................................... 14
1.2.4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp ..................... 14
1.2.5. Quan điểm sử dụng đất nông nghiệp bền vững............................................ 17
1.3.

Một số công trình nghiên cứu liên quan đến sử dụng đất nông nghiệp
trên địa bàn huyện Gia Lâm ........................................................................ 18

CHƯƠNG II. ĐỐI TƯỢNG NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........ 20
2.1.

Đối tượng nghiên cứu ................................................................................. 20

2.2.

Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 20

2.3.

Nội dung nghiên cứu................................................................................... 20

2.4.

Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 20

2.4.1. Phương pháp thu thập số liệu sơ cấp ........................................................... 20
2.4.2. Phương pháp điều tra số liệu thứ cấp .......................................................... 21
2.4.3. Phương pháp tính hiệu quả của các loại hình sử dụng đất ........................... 21

ii


2.4.4. Phương pháp tính toán, tổng hợp và phân tích số liệu ................................. 22
2.4.5. Phương pháp chuyên khảo .......................................................................... 22
3.1.

Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế- xã hội của thị trấn ............................. 23

3.1.1. Điều kiện tự nhiên ...................................................................................... 23
3.1.2. Điều kiện kinh tế - xã hội ............................................................................ 25
3.2.

Các loại hình và các kiểu sử dụng đất nông nghiệp ở thị trấn Trâu

Quỳ, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội ..................................................... 29

3.2.1. Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp của thị trấn Trâu Quỳ ......................... 29
3.2.2. Các loại hình và các kiểu sử dụng đất sản xuất nông nghiệp chủ yếu .......... 31
3.3.

Đánh giá hiệu quả của các loại hình và các kiểu sử dụng đất nông
nghiệp ở thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội .................. 33

3.3.1. Hiệu quả kinh tế.......................................................................................... 33
3.3.2. Hiệu quả xã hội........................................................................................... 39
3.3.3. Hiệu quả môi trường ................................................................................... 42
3.4.

Xác định các kiểu sử dụng đất có hiệu quả ở thị trấn Trâu Quỳ, huyện
Gia Lâm, thành phố Hà Nội ........................................................................ 46

3.5.

Đề xuất các giải pháp sử dụng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất
nông nghiệp ở địa bàn thị trấn Trâu Quỳ, huyện Gia Lâm, thành phố
Hà Nội ........................................................................................................ 47

3.5.1. Giải pháp thị trường .................................................................................... 47
3.5.2. Giải pháp về vốn ......................................................................................... 48
3.5.3. Tăng cường công tác khuyến nông và ứng dụng tiến bộ KHKT vào sản
xuất nông nghiệp ........................................................................................ 49
3.5.4. Giải pháp về cơ sở hạ tầng .......................................................................... 49
3.5.5. Giải pháp về nguồn nhân lực....................................................................... 49
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................... 51

4.1.

Kết luận ...................................................................................................... 51

4.2.

Kiến nghị .................................................................................................... 52

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 53

PHỤ LỤC

iii


DANH MỤC VIẾT TẮT

Viết tắt

Diễn giải

ATLT

An toàn lương thực

BVTV

Bảo vệ thực vật

CGKHKT

Chuyển giao khoa học kỹ thuật

CLĐ

Công lao động

CLĐGĐ

Công lao động gia đình

CPTG

Chi phí trung gian

ĐHSDĐTQH

Định hướng sử dụng đất theo quy hoạch

FAO

Tổ chức nông lương thế giới

GTNC

Giá trị ngày công

GTNCLĐ

Giá trị ngày công lao động

LUT

Loại hình sử dụng đất ( Land Use Type)

MĐG

Mức đánh giá

NTTS

Nuôi trồng thủy sản

TCP

Tổng chi phí

TNHH

Thu nhập hỗn hợp

TNT

Thu nhập thuần

TSLN

Tỷ suất lợi nhuận

TTN

Tổng thu nhập

UBND

Ủy ban nhân dân

iv


DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 3.1:

Biến động diện tích đất nông nghiệp giai đoạn 2008 – 2014 ............... 31

Bảng 3.2:

Hiện trạng sử dụng đất xản xuất nông nghiệp với các kiểu sử
dụng đất năm 2014 ............................................................................. 32

Bảng 3.3:

Phân cấp các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh tế .................................. 34

Bảng 3.4:

Hiệu quả kinh tế của các kiểu sử dụng đất thị trấn Trâu Quỳ .............. 35

Bảng 3.5:

Phân cấp các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả xã hội ................................... 40

Bảng 3.6:

So sánh hiệu quả xã hội các loại hình sử dụng đất .............................. 41

Bảng 3.7:

So sánh mức đầu tư phân bón với tiêu chuẩn bón phân cân đối và
hợp lý ................................................................................................. 43

Bảng 3.8:

Mức độ sử dụng thuốc BVTV cho các cây trồng ................................ 45

Bảng 3.9:

Các kiểu sử dụng đất có hiệu quả ở thị trấn Trâu Quỳ ........................ 47

v


DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 3.1:

Cơ cấu kinh tế thị trấn Trâu Quỳ ........................................................ 25

Hình 3.2:

Cơ cấu sử dụng đất thị trấn Trâu Quỳ năm 2014 ................................ 30

Hình 3.3:

Ruộng trồng nhãn giống trong LUT chuyên cây giống ....................... 36

Hình 3.4:

Vườn ổi trong LUT cây ăn quả........................................................... 37

Hình 3.5:

Ruộng đậu tương trong kiểu sử dụng đất đậu tương – 2 vụ cải ........... 38

Hình 3.6:

Ruộng lúa vụ xuân trong kiểu sử dụng đất lúa xuân – lúa mùa ........... 38

vi


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đất đai là nguồn tài nguyên vô cùng quý giá, là điều kiện cho sự tồn tại và phát
triển của mọi sự sống trên trái đất. Đất đai được sử dụng cho nhiều mục đích khác
nhau, đặc biệt trong nông nghiệp đất đai là tư liệu sản xuất vô cùng quan trọng và
không thể thay thế. Dân số ngày càng gia tăng, tốc độ đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ,
nhu cầu của con người về những sản phẩm lấy từ đất ngày càng cao, nhu cầu đất đai
cho các hoạt động dịch vụ nhà ở... đã làm cho quỹ đất nông nghiệp bị thu hẹp đáng

kể khi mà khả năng khai hoang đất mới lại rất hạn chế và vấn đề thiếu lương thực,
thực phẩm sẽ xảy ra như một điều tất yếu.Đó còn chưa kể đến nguy cơ suy thoái đất
đai đang tăng nhanh dưới tác động của thiên nhiên và sự thiếu ý thức của con người
trong quá trình sử dụng. Do vậy, việc đánh giá hiệu quả sử dụng đất hợp lý theo
quan điểm sinh thái và phát triển bền vững đang trở thành vấn đề mang tính chất
toàn cầu và rất cần thiết đối với một nước có nền kinh tế nông nghiệp chủ yếu như ở
Việt Nam chúng ta.
Trâu Quỳlà một thị trấn khá phát triển củahuyện Gia Lâm,nằm ởphía bắc
Sông Hồng. Những năm gần đây, theo xu thế chung, thị trấn đã đẩy mạnh chuyển
dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực, giảm dần tỷ trọng ngành nông nghiệp, tăng
tỷ trọng ngành công nghiệp- tiểu thủ công nghiệp, thương mại- dịch vụ đã làm cho
diện tích đất nông nghiệp bị thu hẹp dần. Tuy nhiên,trên địa bàn có nhiều tiềm năng
phát triển một số loại cây trồng đem lại giá trị kinh tế khá cao. Vì vậy, rất cần có
định hướng chỉ đạo và cơ chế chính sách của các cấp, các ngành để giúp thị trấn có
hướng đi đúng đắn trong phát triển nền kinh tế nông nghiệp, giúp người dân lựa
chọn được phương thức sản xuất phù hợp để nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông
nghiệp, đáp ứng yêu cầu phát triển nền nông nghiệp bền vững là việc làm hết sức
quan trọng và cần thiết.
Xuất phát từ tình hình thực tế trên, được sự phân công của khoa Quản lý đất đai
- Trường Đại học Tài nguyên và môi trường Hà Nội, được sự đồng ý của UBND

1


thị trấn Trâu Quỳ, dưới sự hướng dẫn của cô Nguyễn Thị Hồng Hạnh em tiến hành
thực hiện đề tài: “Đánh giá hiệu quả sử dụng đấtnông nghiệp trên địa bànthị
trấn Trâu Quỳ,huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội”
2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
- Đánh giá điều kiện tự nhiên, kinh tế, xã hội.
- Đánh giá hiện trạng và hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn thị

trấn.
- Đề xuất hướng sử dụng đất có hiệu quả cao phù hợp với điều kiện tự nhiên
kinh tế xã hội và môi trường của thị trấn.
3. Yêu cầu của đề tài
- Đánh giá đúng khách quan, toàn diện và trung thực thực trạng sử dụng đất
nông nghiệp của địa phương.
- Nguồn số liệu, tài liệu điều tra thu thập được phải tin cậy, đảm bảo tính
pháp lý và chính xác.
- Đề xuất những giải pháp sử dụng đất mang tính khả thi nhằm phát triển bền
vững đất sản xuất nông nghiệp trên địa bàn thị trấn Trâu Quỳ.

2