Đánh giá kết quả thực hiện đề án nông thôn mới tại xã hà lĩnh, huyện hà trung, tỉnh thanh hóa

TRƯỜNG ĐẠII HỌC
HỌ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
ỜNG HÀ NỘI

KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
------

------

NGUYỄN VĂN DŨNG

ĐÁNH GIÁ KẾT
ẾT QUẢ
QU THỰC HIỆN ĐỀ ÁN NÔNG THÔN
MỚI TẠI XÃ
à HÀ LĨNH,
L
HUYỆN HÀ
À TRUNG, TỈNH
THANH HÓA

HÀ NỘI – 2015


TRƯỜNG ĐẠII HỌC
HỌ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
ỜNG HÀ NỘI

KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
------

------

NGUYỄN VĂN DŨNG

ĐÁNH GIÁ KẾT
ẾT QUẢ
QU THỰC HIỆN ĐỀ ÁN NÔNG THÔN
MỚI TẠI XÃ
à HÀ LĨNH,
L
HUYỆN HÀ
À TRUNG, TỈNH
T
THANH HÓA

Chuyên ngành

: QU
QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

Mãã ngành

: 52850103
52

Người
Ngư hướng dẫn

: Ths. Chu Thanh Ng
Ngọc

HÀ NỘI - 2015


LỜI CAM ĐOAN
Em xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết
quả trong khóa luận đều trung thực và chưa sử dụng để bảo vệ một học vị
nào.
Em xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện khóa luận đều
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn chỉ rõ nguồn ngốc.
Hà Nội, ngày….tháng….năm 2015
Sinh viên

Nguyễn Văn Dũng

i


LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành tốt đồ án tốt nghiệp ngoài sự nỗ lực của bản thân, em đã nhận
được rất nhiều sự quan tâm, chia sẻ giúp đỡ nhiệt tình của các tập thể, cá nhân trong và
ngoài Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, vậy nên:
Em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến các thầy, cô giáo trong Khoa
Quản lý đất đai, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, những thầy cô
đã giúp tôi hoàn thiện kiến thức ở Đại học cùng với nhiều kỹ năng trải nghiệm trong
cuộc sống và tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đồ án tốt nghiệp
này.
Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Ths.Chu Thanh Ngọc, người
đã dành nhiều thời gian, tâm huyết và luôn tận tình hướng dẫn chỉ bảo em trong
suốt quá trình thực hiện đề tài.

Tôi cũng xin cảm ơn UBND xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa
đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi hoàn thiện đồ án tốt nghiệp.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè đã luôn
động viên, giúp đỡ tôi trong thời gian thực tập và hoàn thành tốt đồ án tốt nghiệp.
Mặc dù e đã cố gắng và nỗ lực nhưng vẫn còn hạn chế về kiến thức và kinh
nghiệp do vậy đồ án khó tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự
giúp đỡ và đóng góp ý kiến và thông cảm của quý thầy cô.
Em xin kính chúc quý thầy cô luôn dồi dào sức khỏe và đạt được nhiều thành
công trong sự nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày

tháng
Sinh viên:

Nguyễn Văn Dũng

ii

năm 2015


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .....................................................................................................i
LỜI CẢM ƠN .........................................................................................................ii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT.......................................................................... v
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................. vi
DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ .......................................................................vii
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
1. Tính cấp thiết của đề tài .................................................................................... 1

2. Mục tiêu nghiên cứu .......................................................................................... 2
2.1 Mục tiêu chung ................................................................................................ 2
2.2 Mục tiêu cụ thể ................................................................................................ 2
3. Yêu cầu nghiên cứu ........................................................................................... 2
4. Cấu trúc ............................................................................................................. 2
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU ....................................... 3
1.1. Cơ sở lý luận ................................................................................................... 3
1.1.1. Một số khái niệm cơ bản ............................................................................... 3
1.1.2. Vai trò của mô hình NTM trong phát triển kinh tế - xã hội ........................ 5
1.1.3. Mục đích xây dựng mô hình NTM của Đảng và Nhà nước ......................... 7
1.1.4. Những nội dung chủ yếu về xây dựng mô hình nông thôn mới ................... 8
1.1.5. Các tiêu chí xây dựng nông thôn mới ......................................................... 12
1.2. Cơ sở thực tiễn .............................................................................................. 15
1.2.1. Mô hình nông thôn mới của một số nước trên thế giới .............................. 15
1.2.2. Tình hình xây dựng nông thôn mới ở Việt Nam......................................... 18
1.2.3. Tình hình xây dụng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa và huyện
Hà Trung. ............................................................................................................. 20
CHƯƠNG 2: NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ..................... 25
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................ 25
2.1.1. Đối tượng nghiên cứu ................................................................................. 25
2.1.2. Phạm vi nghiên cứu .................................................................................... 25
2.2. Nội dung nghiên cứu ..................................................................................... 25
2.3. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 25
2.3.1. Phương pháp thu thập số liệu..................................................................... 25
2.3.2. Phương pháp xử lý thông tin ...................................................................... 26

iii


2.3.3. Phương pháp phân tích thông tin ............................................................... 26

CHƯƠNG 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ........................................................... 28
3.1. Đặc điểm địa bàn nghiên cứu ....................................................................... 28
3.1.1. Đặc điểm tự nhiên....................................................................................... 28
3.1.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội ............................................................................ 31
3.1.3. Thuận lợi và khó khăn của xã trong phát triển kinh tế xã hội ................... 35
3.2. Đánh giá quá trình thực hiện xây dựng nông thôn mới tại xã Hà Lĩnh ..... 36
3.2.1. Tổng quan quá trình triển khai xây dựng chương trình nông thôn mới tại
xã Hà Lĩnh ........................................................................................................... 36
3.2.1.1. Chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng nông thôn mới
tại xã Hà Lĩnh........................................................................................................ 36
3.2.1.2. Quản lý kinh phí trong xây dựng mô hình nông thôn mới .......................... 37
3.2.1.3. Ban quản lý dự án xây dựng nông thôn mới .............................................. 38
3.2.1.4. Tóm tắt nội dung đề án nông thôn mới xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung, tỉnh
Thanh Hóa ............................................................................................................ 40
3.2.2. Đánh giá kết quả thực hiện đề án NTM theo 19 tiêu chí............................ 50
3.2.2.1. Kết quả đạt được nhóm tiêu chí quy hoạch............................................... 50
3.2.2.2. Kết quả đạt được nhóm tiêu chí hạ tầng kinh tế - xã hội............................ 51
3.2.2.3. Kết quả đạt được nhóm tiêu chí kinh tế và tổ chức sản xuất ...................... 58
3.2.2.4. Kết quả đạt được nhóm tiêu chí văn hóa, xã hội, môi trường .................... 60
3.2.2.5. Kết quả đạt được nhóm tiêu chí hệ thống chính trị .................................... 65
3.2.2.6. Nhận xét chung việc thực hiện xây dựng nông thôn mới ............................ 66
3.3. Một số tác động của mô hình nông thôn mới tại xã Hà Lĩnh ..................... 70
3.3.1. Tác động về kinh tế ..................................................................................... 71
3.3.2. Tác động về xã hội ...................................................................................... 72
3.3.3. Tác động về môi trường .............................................................................. 73
3.4. Một số bài học kinh nghiệm xây dựng NTM tại xã Hà Lĩnh. ..................... 74
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................................. 75
1. Kết luận ......................................................................................................... 75
2. Kiến nghị ....................................................................................................... 76
TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................................................... 77

iv


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
CC

: Cơ cấu

CNH – HĐH

: Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa

GT

: Giá trị

MTTQ

: Mặt trận tổ quốc

GTSX

: Giá trị sản xuất

HTX

: Hợp tác xã

BHYT

: Bảo hiểm y tế

NN

: Nông nghiệp

NTM

: Nông thôn mới

PTNT

: Phát triển nông thôn

SL

: Số lượng

THCS

: Trung học cơ sở

THPT

: Trung học phổ thông

Tr.đ

: Triệu đồng

UBND

: Ủy ban nhân dân

HĐND

: Hội đồng nhân dân

v


DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.1: Các tiêu chí xây dựng nông thôn mới ........................................... 13
Bảng 2.1: Ma trận SWOT ............................................................................. 27
Bảng 3.1: Tình hình đất đai của qua 4 năm (2011 – 2014) ........................... 30
Bảng 3.2: Tình hình dân số và lao động của xã Hà Lĩnh năm 2011-2014 ..... 32
Bảng 3.3: Cơ cấu kinh tế của xã Hà Lĩnh qua 4 năm 2011-2014 .................. 34
Bảng 3.4: Phân bổ nguồn vốn xây dựng mô hình nông thôn mới xã Hà Lĩnh,
huyện Hà Trung, Tỉnh Thanh Hóa. ............................................................... 38
Bảng 3.5: Thành phần ban quản lý chương trình xây dựng nông thôn mới ... 40
Bảng 3.6: Đánh giá mức độ đạt được của nhóm tiêu chí quy hoạch ............. 51
Bảng 3.7: Nhà văn hoá xã, thôn như sau: ..................................................... 54
Bảng 3.8: Đánh giá mức độ đạt được của nhóm tiêu chí hạ tầng kinh tế xã hội
..................................................................................................................... 57
Bảng 3.9: Đánh giá mức độ đạt được của nhóm tiêu chí kinh tế và tổ chức
sản xuất ........................................................................................................ 60
Bảng 3.10: Đánh giá mức độ đạt được của nhóm tiêu chí văn hóa- xã hội môi trường ................................................................................................... 64
Bảng 3.11: Đánh giá mức độ đạt được của nhóm tiêu chí hệ thống chính trị 66
Bảng 3.12: Phân tích ma trận SWOT............................................................ 70

vi


DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
Hình 3.1: Trung tâm Văn hóa, thể thao xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung. .......... 55
Biểu đồ 3.1: Thu nhập bình quân đầu người của xã Hà lĩnh trong các năm
(2011-2014).................................................................................................. 58
Biểu đồ 3.2: Sự thay đổi hộ nghèo và tỷ lệ hộ nghèo qua các năm (2011-2014)
..................................................................................................................... 59
Biểu đồ 3.3: Chuyển dịch cơ cấu kinh tế xã Hà lĩnh qua các năm (2011-2014)
..................................................................................................................... 71

vii


Đồ án tốt nghiệp

Nguyễn Văn Dũng
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Nông thôn là nơi sinh sống của một bộ phận dân cư chủ yếu làm việc trong
lĩnh vực nông nghiệp. Nước ta hiện nay vẫn là một nước nông nghiệp với hơn 70%
dân cư đang sống ở nông thôn. Phát triển nông nghiệp nông thôn đã, đang và sẽ còn
là mối quan tâm hàng đầu, có vai trò quyết định đối với việc ổn định kinh tế xã hội
đất nước. Tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X Đảng ta đã khẳng định: “Hiện
nay và trong nhiều năm tới, vấn đề nông nghiệp, nông dân và nông thôn có vị trí
chiến lược đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp CNH - HĐH của đất nước”. Nông
nghiệp, nông dân và nông thôn là vấn đề chiến lược trong phát triển kinh tế - xã hội,

góp phần quan trọng trong thúc đẩy phát triển tăng trưởng kinh tế, là cơ sở để ổn
định chính trị và an ninh quốc phòng, là yếu tố quan trọng đảm bảo cho sự phát
triển bền vững của Đất nước trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo
định hướng xã hội chủ nghĩa.
Với vị trí và vai trò quan trọng như vậy tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ
X của Đảng xác định mục tiêu xây dựng nông thôn mới là: “Xây dựng nông thôn
mới ngày càng giàu đẹp, dân chủ, công bằng, văn minh, có cơ cấu kinh tế hợp lý,
quan hệ sản xuất phù hợp, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển ngày càng hiện
đại”. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 7 khóa X về “Nông nghiệp, nông dân và
nông thôn”, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành “Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn
mới” (Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 16/4/2009) và “Chương trình mục tiêu
Quốc gia xây dựng nông thôn mới” tại Quyết định số 800/QĐ-TTg ngày 06/4/2010
nhằm thống nhất chỉ đạo việc xây dựng nông thôn mới trên cả nước. Cùng với quá
trình thực hiện chủ trương của Đảng về phát triển nông thôn, xã Hà Lĩnh đã tiến
hành xây dựng mô hình nông thôn mới xây dựng làng, xã có cuộc sống no đủ, văn
minh, môi trường trong sạch.
Từ năm 2012, xã Hà Lĩnh đã triển khai áp dụng hoạt động nông thôn mới của
chính phủ và đạt được một số thành tựu đáng kể trong phát triển nông nghiệp ở địa
phương, nếp sống, mức sống, thu nhập tăng cao so với những thời kỳ trước. Người

1


Đồ án tốt nghiệp

Nguyễn Văn Dũng

dân đã áp dụng khoa học kĩ thuật vào trồng trọt chăn nuôi. Đời sống người dân đã
được nâng cao cả về vật chất lẫn tinh thần, bộ mặt làng xã đã thay đổi rõ rệt, cảnh
quan môi trường được đảm bảo hơn. Tuy nhiên trong quá trình xây dụng nông thôn

mới còn khá nhiều vấn đề bất cập cần xem xét để hoàn thiện hơn trong việc đảm
bảo thực hiện đúng mục tiêu nhiệm vụ của mô hình xây dựng nông thôn mới.
Xuất phát từ những vấn đề đó, được sự đồng ý của khoa Quản lý đất đai, cùng
sự giúp đỡ và hướng dẫn của Ths. Chu Thanh Ngọc, em chọn nghiên cứu đề tài:
“Đánh giá kết quả thực hiện đề án nông thôn mới tại xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung,
tỉnh Thanh Hóa”.
2. Mục tiêu nghiên cứu
2.1 Mục tiêu chung
Tìm hiểu thực trạng xây dựng nông thôn mới tại xã Hà Lĩnh, từ đó đánh giá
kết quả thực hiện xây dụng nông thôn mới và đưa ra giải pháp nhằm đẩy nhanh quá
trình xây dựng nông thôn mới tại xã Hà Lĩnh, huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa.
2.2 Mục tiêu cụ thể
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn về xây dựng mô hình nông thôn mới.
- Đánh giá kết quả thực hiện đồ án nông thôn mới tại xã Hà Lĩnh.
- Phân tích tác động của nông thôn mới tới đời sống của người dân.
- Phân tích những thuận lợi và khó khăn trong quá trình xây dựng nông thôn
mới tại xã.
- Rút ra một số bài học kinh nghiệm xây dụng NTM.
3. Yêu cầu nghiên cứu
-

Số liệu, tài liệu thu thập được phải trung thực, khách quan, chính xác.

-

Nội dung đồ án phải tuân thủ theo quy định của nhà trường.

4. Cấu trúc
Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, nội dung chính của đồ án gồm 3
chương:

Chương 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Chương 2: Nội dung và phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Kết quả nghiên cứu

2