Phát triển môi trường học tập lý luận chính trị cho học viên ở trưởng chính trị nguyễn văn cừ tỉnh bắc ninh

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM

VŨ THỊ LƢƠNG

PHÁT TRIỂN MÔI TRƢỜNG HỌC TẬP LÝ LUẬN
CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN Ở TRƢỜNG CHÍNH TRỊ
NGUYỄN VĂN CỪ TỈNH BẮC NINH
Chuyên ngành: Quản lý Giáo dục
Mã số: 60.14.01.14

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN THỊ TÍNH

THÁI NGUYÊN - 2013

Số hóa bởi trung tâm học liệu

1

/>

LỜI CAM ĐOAN
Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả trình bày trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong
bất kỳ công trình nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng các thông tin trích dẫn trong luận văn đều đƣợc
chỉ rõ nguồn gốc.
Thái Nguyên, tháng 9 năm 2013
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

VŨ THỊ LƢƠNG

Số hóa bởi trung tâm học liệu

i

/>

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên cho phép tôi bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS.
Nguyễn Thị Tính đã giúp đỡ và chỉ dẫn tận tình cho tôi về định hƣớng đề tài,
hƣớng dẫn tôi trong việc tiếp cận và khai thác các tài liệu tham khảo cũng nhƣ
chỉ bảo cho tôi trong quá trình tôi viết luận văn và hoàn thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu, Ban chủ nhiệm khoa Tâm lý Giáo dục, khoa sau đại học trƣờng Đại học Sƣ phạm Thái Nguyên đã tạo mọi
điều kiện thuận giúp tôi nghiên cứu và hoàn thành luận văn này.
Xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo, đội ngũ cán
bộ quản lý, giáo viên các trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh đã
tạo điều kiện thuận lợi, giúp tôi có những tƣ liệu để hoàn thành luận văn.
Cuối cùng tôi muốn bày tỏ lòng cảm ơn đối với bạn bè, ngƣời thân trong
gia đình đã ủng hộ và tạo mọi điều kiện hỗ trợ tôi học tập và hoàn thành luận
văn này.
Do điều kiện thời gian và phạm vi nghiên cứu có hạn, luận văn không
tránh khỏi những thiếu sót, tác giả luận văn kính mong nhận đƣợc sự chỉ dẫn và
góp ý thêm của các thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn trở
nên hoàn thiện hơn.
Tác giả

VŨ THỊ LƢƠNG

Số hóa bởi trung tâm học liệu

ii

/>

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN .......................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ............................................................................................................... ii
MỤC LỤC ................................................................................................................... iii
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT .......................................................................... iv
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................... v
MỞ ĐẦU ...................................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ...................................................................................................... 1
2. Mục đích nghiên cứu ................................................................................................ 2
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu .......................................................................... 2
4. Giả thuyết khoa học .................................................................................................. 2
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................................ 2
6. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................................... 2
7. Những đóng góp của đề tài ....................................................................................... 3
8. Phạm vi nghiên cứu của đề tài .................................................................................. 3
9. Kết cấu của đề tài ...................................................................................................... 4
Chƣơng 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN MÔI TRƢỜNG HỌC
TẬP LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Ở TRƢỜNG CHÍNH TRỊ
NGUYỄN VĂN CỪ TỈNH BẮC NINH ............................................... 5
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ..................................................................................... 5
1.2. Một số khái niệm cơ bản của đề tài ....................................................................... 8
1.2.1. Khái niệm môi trƣờng ......................................................................................... 8
1.2.2. Môi trƣờng học tập, môi trƣờng học tập lý luận chính trị .................................. 9
1.2.3. Phát triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị cho học viên ........................... 14

1.2.4. Những vấn đề cơ bản về phát triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị
cho học viên ở trƣờng trung cấp chính trị ......................................................... 15
1.2.4.1. Học tập lý luận chính trị ...................................................................... 15
1.2.4.2. Mục tiêu phát triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị ..................... 16
1.2.4.3. Ý nghĩa của phát triển MTHT lý luận chính trị ................................... 17
1.2.4.4. Nội dung phát triển môi trƣờng học tập LLCT cho học viên .............. 18
Số hóa bởi trung tâm học liệu

iii

/>

1.2.5. Các yếu tố ảnh hƣởng tới phát triển môi trƣờng học tập LLCT của học viên ........ 20
1.2.6. Vai trò của hiệu trƣởng trƣờng Chính trị cấp tỉnh trong phát triển môi
trƣờng học tập lý luận chính trị ......................................................................... 22
KẾT LUẬN CHƢƠNG I ............................................................................................ 26
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN MÔI TRƢỜNG HỌC TẬP LÝ
LUẬN CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN Ở TRƢỜNG CHÍNH
TRỊ NGUYỄN VĂN CỪ TỈNH BẮC NINH ...................................... 27
2.1. Khái quát về đặc điểm, tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Ninh và trƣờng
Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh........................................................... 27
2.1.1. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Bắc Ninh........................................... 27
2.1.2. Một số nét khái quát về trƣờng chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh ........ 30
2.2. Tổ chức khảo sát .................................................................................................. 32
2.3. Thực trạng môi trƣờng học tập LLCT ở Trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ
tỉnh Bắc Ninh ..................................................................................................... 33
2.3.1. Thực trạng về biểu hiện về tinh thần, thái độ, động cơ học tập của học viên ...... 33
2.3.2. Nhận thức của giảng viên và học viên về mục đích, ý nghĩa của học tập LLCT .... 34
2.3.2.1. Nhận thức của giảng viên về vai trò, ý nghĩa học tập lý luận
chính trị đối với học viên ................................................................... 34

2.3.2.2. Nhận thức của học viên về mục đích, ý nghĩa của học tập lý luận
chính trị .............................................................................................. 36
2.3.3. Thực trạng môi trƣờng học tập lý luận chính trị ở trƣờng Chính trị
Nguyễn Văn Cừ ................................................................................................. 38
2.3.4. Thực trạng phát triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị cho học viên ở
trƣờng chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh hiện nay ................................ 44
2.3.4.1. Thực trạng về đổi mới hình thức dạy học của giảng viên .................. 44
2.3.4.2. Thực trạng mối quan hệ giữa cán bộ quản lý, giảng viên nhà
trƣờng đối với học viên...................................................................... 46
2.3.4.3. Thực trạng các biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng nhằm phát
triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị cho học viên .................... 48
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................... 60
Số hóa bởi trung tâm học liệu

iv

/>

Chƣơng 3. BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN MÔI TRƢỜNG HỌC TẬP LÝ
LUẬN CHÍNH TRỊ CHO HỌC VIÊN Ở TRƢỜNG CHÍNH
TRỊ NGUYỄN VĂN CỪ TỈNH BẮC NINH..................................... 61
3.1. Các nguyên tắc đề xuất giải pháp ........................................................................ 61
3.1.1. Nguyên tắc bảo đảm tính mục tiêu ................................................................... 61
3.1.2. Nguyên tắc bảo đảm tính hiệu quả ................................................................... 61
3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi ...................................................................... 61
3.1.4. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................... 62
3.1.5. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa và phát triển ................................................ 62
3.1.6. Nguyên tắc bảo đảm phát huy vai trò chủ thể của giảng viên và học viên ...... 62
3.2. Các biện pháp phát triển môi trƣờng học tập LLCT ở Trƣờng Chính trị
Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh ........................................................................... 62

3.2.1. Nâng cao nhận thức của cấp ủy các cấp về thực hiện quy định 54/QĐ TW của Bộ chính trị về chế độ học tập lý luận chính trị trong Đảng và quy
định 256/QĐ - TW về xác định trình độ trung cấp lý luận chính trị của Ban
chấp hành trung ƣơng .......................................................................................... 62
3.2.1.1. Mục đích của biện pháp.......................................................................... 62
3.2.1.2. Nội dung thực hiện biện pháp ................................................................ 63
3.2.1.3. Điều kiện để thực hiện biện pháp ........................................................... 63
3.2.2. Chỉ đạo các khoa, tổ chuyên môn hƣớng dẫn giảng viên thực hiện phong
cách ngƣời cán bộ giảng viên theo chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh. .............. 63
3.2.2.1. Mục đích của biện pháp ......................................................................... 63
3.2.2.2. Nội dung của biện pháp.......................................................................... 64
3.2.2.3. Điều kiện để thực hiện biện pháp ........................................................... 64
3.2.3. Chỉ đạo tổ chuyên môn, giảng viên đổi mới phƣơng pháp giảng dạy
LLCT ở Trƣờng Chính trị tỉnh Bắc Ninh ............................................................ 64
3.2.3.1. Mục đích của biện pháp ......................................................................... 64
3.2.3.2. Nội dung thực hiện biện pháp ................................................................ 65
3.2.3.3. Điều kiện thực hiện biện pháp ............................................................... 67
Số hóa bởi trung tâm học liệu

v

/>

3.2.4. Chỉ đạo tổ chuyên môn, giảng viên đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập của học viên nhằm tạo động lực cho ngƣời học......................... 67
3.2.4.1. Mục đích của biện pháp.......................................................................... 67
3.2.4.2. Nội dung thực hiện biện pháp ................................................................ 68
3.2.4.3. Điều kiện thực hiện biện pháp ................................................................ 69
3.2.5. Tăng cƣờng thiết lập môi trƣờng học tập thân thiện, các mối quan hệ ứng
xử có văn hóa trong nhà trƣờng.......................................................................... 69
3.2.5.1. Mục đích của biện pháp.......................................................................... 69

3.2.5.2. Nội dung thực hiện biện pháp ................................................................ 69
3.2.5.3. Điều kiện thực hiện biện pháp ................................................................ 72
3.2.6. Tăng cƣờng chỉ đạo thực hiện nề nếp học tập của học viên ............................. 72
3.2.6.1. Mục đích của biện pháp .......................................................................... 72
3.2.6.2. Nội dung biện pháp................................................................................. 73
3.2.6.3. Điều kiện thực hiện................................................................................. 74
3.2.7. Tăng cƣờng cơ sở vật chất theo hƣớng hiện đại, đáp ứng yêu cầu công tác
đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ của Tỉnh .................................................................... 74
3.2.7.1. Mục đích của biện pháp .......................................................................... 74
3.2.7.2. Nội dung và thực hiện biện pháp ............................................................ 74
3.2.7.3. Điều kiện thực hiện biện pháp ................................................................ 76
3.2.8. Tăng cƣờng quản lý đối với việc thực hiện các nội quy, quy chế trong dạy
học đối với giảng viên, học viên ......................................................................... 77
3.2.8.1. Mục đích của biện pháp .......................................................................... 77
3.2.8.2. Nội dung thực hiện biện pháp................................................................. 77
3.2.8.3. Điều kiện thực hiện................................................................................. 77
3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp đề xuất ............................................................. 78
3.4. Khảo nghiệm tính khả thi và tính hiệu quả của biện pháp đề xuất ...................... 79
3.4.1. Mục đích khảo nghiệm ..................................................................................... 79
3.4.2. Nội dung khảo nghiệm...................................................................................... 79
3.4.3. Đối tƣợng khảo nghiệm .................................................................................... 79
3.4.4. Phƣơng pháp khảo nghiệm ............................................................................... 79
3.4.5. Kết quả khảo nghiệm ........................................................................................ 79
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ........................................................................................... 81
TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................ 85
PHỤ LỤC................................................................................................................... 86
Số hóa bởi trung tâm học liệu

vi

/>

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CSVC

:

Cơ sở vật chất

LLCT

:

Lý luận chính trị

GD&ĐT

:

Giáo dục & Đào tạo

GDP

:

Tổng sản phẩm quốc nội

MTHTTT

:

Môi trƣờng học tập thực tế

MTHT

:

Môi trƣờng học tập

PGS-TS

:

Phó Giáo sƣ - Tiến sĩ

QĐ/TW

:

Quyết định/ Trung ƣơng

QĐ-UB

:

Quyết định/ Ủy ban

SL

:

Số lƣợng

STT

:

Số thứ tự

TS

:

Tổng số

UBND

:

Ủy ban nhân dân

XHCN

:

Xã hội Chủ nghĩa

Số hóa bởi trung tâm học liệu

iv

/>

DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1:
Bảng 2.2:
Bảng 2.3:
Bảng 2.4:
Bảng 2.5:
Bảng 2.6:
Bảng 2.7:
Bảng 2.8:
Bảng 2.9:
Bảng 2.10:
Bảng 2.11:
Bảng 2.12:
Bảng 2.13:
Bảng 2.14:
Bảng 2.15:
Bảng 2.16:
Bảng 2.17:
Bảng 2.18:
Bảng 2.19:
Bảng 3.1.

Tinh thần, thái độ, động cơ học tập của học viên ................................. 33
Nhận Thức của giảng viên về vai trò của học lý luận chính trị với
cán bộ là học viên.................................................................................. 34
Nhận thức của cán bộ quản lý và giảng viên về ý nghĩa của môi
trƣờng học tập đối với học viên ............................................................ 35

Nhận thức của học viên về vai trò của học tập lý luận chính trị ........... 36
Nhận thức của học viên về ý nghĩa của môi trƣờng học tập đối với
học viên ................................................................................................. 37
Đánh giá về thực trạng môi trƣờng học tập lý luận chính trị của
trƣờng chính trị Nguyễn Văn Cừ .......................................................... 38
Thực trạng nề nếp học tập lý luận chính trị của học viên ..................... 40
Thực trạng sử dụng phƣơng pháp dạy học thể hiện mối quan hệ
tƣơng tác................................................................................................ 42
Ý kiến của học viên về thực trạng sử dụng các phƣơng pháp dạy
học của giảng viên................................................................................. 43
Đánh giá của cán bộ quản lý về hình thức tổ chức dạy học của
giảng viên .............................................................................................. 44
Ý kiến của học viên về các hình thức học tập đƣợc giáo viên tổ chức ........ 45
Thực trạng ứng xử của giảng viên, nhân viên nhà trƣờng với học viên ...... 47
Ý kiến học viên mức độ hài lòng đối với giảng viên, nhân viên
nhà trƣờng ....................................................................................................... 47
Thực trạng các biện pháp chỉ đạo của Hiệu trƣởng nhằm phát
triển môi trƣờng tâm lý cho học viên .................................................... 48
Thực trạng biện pháp chỉ đạo của Hiệu trƣởng đối với giảng viên
nhằm tạo các mối quan hệ chia sẻ, hợp tác trong học tập ..................... 50
Thực trạng biện pháp chỉ đạo tăng cƣờng cơ sở vật chất của Hiệu trƣởng ....... 52
Ý kiến học viên về thực trạng biện pháp chỉ đạo tăng cƣờng cơ sở
vật chất của Hiệu trƣởng ....................................................................... 53
Thực trạng biện pháp kiểm tra, đánh giá, giám sát môi trƣờng học
tập của học viên (28 cán bộ quản lý và giáo viên) ................................ 56
Thực trạng biện pháp đánh giá, kiểm tra, giám sát môi trƣờng học
tập của học viên..................................................................................... 57
Khảo nghiệm tính cấn thiết và tính khả thi của các biện pháp ............. 80

Số hóa bởi trung tâm học liệu

v

/>

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Công tác giáo dục LLCT tƣ tƣởng luôn là nhiệm vụ quan trọng của Đảng và
Nhà nƣớc. Lênin đã dạy: “Không có lý luận cách mạng thì không có phong trào cách
mạng”, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng khẳng định: “Thực tiễn mà không có lý luận
hƣớng dẫn thì thành thực tiễn mù quáng, lý luận mà không có liên hệ thực tiễn là lý
luận suông”. Có thể nói chƣa bao giờ công tác lý luận lại cần thiết và có tầm quan
trọng đặc biệt nhƣ hiện nay. Đó là vì thực tiễn cách mạng, sự phát triển của xã hội
nƣớc ta cũng nhƣ các quá trình thế giới đang đặt ra cho lý luận hàng loạt vấn đề phức
tạp cần phải giải quyết. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng nhấn mạnh
việc quan trọng trƣớc hết là phải đổi mới tƣ duy, nâng cao trí tuệ của Đảng lên một
bƣớc phát triển mới: Đảng ta phải nâng cao trình độ hiểu biết và năng lực tổ chức
thực tiễn, từ việc nắm vững quy luật vận động của đời sống xã hội, quy luật vận động
của Đảng cho đến hiểu biết về thế giới, về thời đại; Đảng làm giàu trí tuệ của mình
bằng cách không ngừng nâng cao trình độ lý luận, nắm vững, vận dụng và phát triển
sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh đồng thời không ngừng tổng
kết kinh nghiệm thực tiễn sinh động.
Trong những năm gần đây, Trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh đã
thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị mà Học viện chính trị - hành chính quốc gia Hồ Chí
Minh và Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Bắc Ninh giao phó. Trong nhiệm vụ đào tạo, bồi dƣỡng
LLCT, trƣờng đã có những đóng góp không nhỏ vào việc xây dựng một đội ngũ cán bộ
chủ chốt và cán bộ nguồn cho tỉnh. Tuy nhiên, để giúp cho ngƣời học những ý thức đầy
đủ về việc học tập LLCT không phải chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là nhu cầu thực sự
nhằm trang bị tri thức toàn diện cho hành trang của ngƣời cán bộ lãnh đạo, quản lý thì
phải xây dựng một môi trƣờng học tập thật sự cuốn hút, có tính Đảng cao.

Bản thân tôi là một cán bộ quản lý của nhà trƣờng, với nhiều năm là giảng viên
trực tiếp giảng dạy LLCT, với kiến thức đã học tập và nghiên cứu, tôi lựa chọn vấn đề
“Phát triển môi trường học tập LLCT cho học viên ở Trường Chính trị Nguyễn Văn
Cừ tỉnh Bắc Ninh” làm Luận văn Thạc sĩ với mong muốn góp phần vào xây dựng môi
trƣờng học tập LLCT nói chung và ở trƣờng tôi đang công tác nói riêng.
Số hóa bởi trung tâm học liệu

1

/>

2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực tiễn, đề xuất một số biện pháp nhằm
phát triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị cho học viên ở Trƣờng Chính trị
Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh, thông qua đó nâng cao chất lƣợng học tập các môn lý
luận chính trị của học viên.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Môi trƣờng học tập của học viên ở trƣờng Chính trị cấp tỉnh.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Các biện pháp quản lý của Hiệu trƣởng nhằm phát triển môi trƣờng học tập
chính trị cho học viên ở trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh
4. Giả thuyết khoa học
Chất lƣợng học tập lý luận chính trị của học viên chịu ảnh hƣởng của môi
trƣờng học tập, nếu tìm đƣợc các biện pháp phát triển môi trƣờng học tập lý luận
chính trị, tạo văn hóa học hỏi, văn hóa chia sẻ, văn hóa chất lƣợng vv… trong học tập
sẽ nâng cao chất lƣợng hiệu quả của công tác đào tạo, bồi dƣỡng, giáo dục lý luận
chính trị cho học viên.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1. Nghiên cứu cơ sở lý luận về phát triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị

cho học viên ở trƣờng Chính trị cấp tỉnh.
5.2. Nghiên cứu thực trạng phát triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị ở
trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh.
5.3. Đề xuất một số biện pháp phát triển môi trƣờng học tập lý luận chính trị ở
trƣờng Chính trị Nguyễn Văn Cừ tỉnh Bắc Ninh.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Nhóm những phương pháp nghiên cứu lý luận
Đây là nhóm phƣơng pháp nhằm thu thập các thông tin lý luận để xây dựng cơ
sở lý luận của đề tài. Bao gồm các phƣơng pháp sau:
- Phƣơng pháp phân tích - tổng hợp tài liệu
- Phƣơng pháp khái quát hoá các nhận định độc lập
Số hóa bởi trung tâm học liệu

2

/>