Sáng kiến kinh nghiệm lứa tuổi tiểu học 1

......

1


Ubnd quËn ®èng ®a
trêng tiÓu häc C¸t linh
––––––––––––––––––––––

S¸ng kiÕn kinh nghiÖm
Mét sè biÖn ph¸p rÌn viÕt ®óng
CHO
HäC SINH LíP 1
Môn: Tiếng Việt
Người thực hiện: Phan Thị Tuyết Liên
Giáo viên cơ bản

2


Năm học2010 - 2011
a- PHầN Mở ĐầU
I- Lí do chọn đề tài:
1. Cơsởlí luận :
Chữ viếtlà mộttrong những phátminh vĩ đại nhấtcủa
con ngời. Từ khi rađời, nólàcôngcụ đắclựctrongviệcghi lại,
truyền bá toàn bộ kho tri thức của nhân loại. Chẳng những thế
con ngời còn coi chữ viếtnhmộtngời bạn thờngxuyên gần gũi
thânthiếtvới mình.
Trẻ em tới trờng, đợc học đọc, học viếtđó là niềm hạnh
phúc lớn nhấtkhông chỉ của bản thân các em mà còn là hạnh

phúccủacácbậclàm cha, làm mẹ. Biếtđọc, biếtviếtthì cảmột
thếgiới mới rộnglớn mênhmôngsẽmởratrớcmắtcácem. Học
chữchínhlàcôngviệcđầu tiênkhi cácem tới trờng.
Tập viếtlà phân môn có tầm quan trọng đặc biệtở tiểu
học, nhấtlàđối với lớp 1.Phânmôntập viếttrangbị chohọcsinh
bộchữ cái Latinhvànhữngyêu cầu kĩ thuậtđể sử đụngbộchữ
cái đótronghọctập vàgiaotiếp. Vì vậy chữ viếtcủahọcsinhlà
vấn đề đợc mọi ngời trong và ngoài ngành Giáo Dục Đào tạo
quan tâm lo lắng. Ngời xa đã nói: nét chữ ời
nếtlà
nghàm ý
hai vấnđề: Thứnhất, nétchữthểhiện tínhcáchconnguời; thông
quarèn luyện chữ viếtmà giáodụcnhân cách con ngời. Vì vậy
phong trào vở
- chữ
sạch
đẹp vừa là mục đích,ơvừa
ng là ph
tiệntrongquátrìnhrènluyệnhọcsinhviếtđúng, dẫntới việcviết
đẹp cho học sinh, nó góp mộtphần vào việc giáo dụctoàn diện
chohọcsinhngaytừ lớp 1.

3


Tập viếtvới nhữngquy tắcchặtchẽ góp phần rèn luyện mộttrongnhững

kĩ năng hàng đầu của việc học tiếng Việttrong nhà trờng- kĩ năng viếtchữ.

Điều đóliên quan trựctiếp đến chấtlợnghọctập củamôn TiếngViệtnói riêng

và các môn học khác nói chung. Nếu viết đúng chữ mẫu , rõ ràng, tốc độ

nhanhthì họcsinhcóđiều kiện ghi chép bài họctốt, nhờvậykếtquảhọctập sẽ

caohơn. Viếtxấu, tốcđộchậm sẽ khôngcóthời gian chú ý nghe côgiáogiảng

bài, khônghiểu bài... sẽdẫn đến chấtlợnghọctập kém. Nh vậyyêu cầu đối với

học trò là phải viếtđúng, đẹp, rõ ràng và vẫn đảm bảo tốc độ viết. Điều cơ

bản chi phối đến tốcđộviếtchínhlà kĩ thuậtviết.

Từ việcxácđịnhđợcvị trí quan trọngcủachữ viếtởlớp 1, tôi
đã chọn nghiên cứu đề
một
tài:số
biện pháp rèn

4


viết chữ đúng cho học sinh lớp 1 với hi vọngtìm
ranhữngbiệnpháp hiệuquảnhấtđểnângcaochữviếtchosinh.
2. Cơsởthựctiễn:
Ngàynay trongsựpháttriểncủanền kinhtếtri thức, thời
đại bùngnổthôngtin, chữ viếtcũngđãcó vi tínhlàm thay, vậy
việcrèn chữ viếtchohọcsinhliệucócòn quantrọng.
Mặtkhácđối với họcsinhlớp 1 ngày đầutiên đi họcởtrờng phổ thông thậtbỡ ngỡ, việc làm quen với chữ viếtthậtkhó
khăn. ở lớp 1, dotaycácem cònyếu, khảnăngtri giáccònchậm

nên ban đầu và cả ở trong quá trình học tập các em còn gặp
nhữngkhókhăn bỡngỡ, nhấtlàgiai đoạn chuyển từ bútchì sang
viếtbútmực, từgiai đoạnviếtchữ cỡvừasangchữcỡnhỏ.
Làmộtgiáoviêndạylớp 1 tôi nhậnthấyrằngđối với học
sinh lớp 1nếu cùng mộtlúc đòi hỏi các em viếtđúng, viếtđẹp
ngay làmộtđiều khôngthựctế, khócóthểthựchiệnđợc. Vì vậy
tôi đãxácđịnhmuốn viếtchữ đẹp thì việcđầu tiên cần làm ởlớp
1 làrèn chotrẻ cónề nếp vàkĩ thuậtviếtchữ đúngthì mới cócơ
sởđểviếtchữđẹp. Đây chínhlàyêucầucótínhquyếtđịnhtrong
việcrèn viếtchữđẹp chosuốtquátrìnhhọctập củahọcsinh.
II. mục đích- nhiệm vụ nghiên cứu:
- Đềtài nàynghiêncứuvới mụcđíchđaramộtsốbiệnpháp
rèn kĩ thuậtviếtchữ để làm cơsởchoviệcviếtchữ đẹp củahọc
sinhlớp 1.
- Nhiệm vụ: Nghiên cứu thựctrạngviếtchữ củahọcsinhở
lớp, trờng, cácphơngpháp dạyhọcTập viếtchủyếuthờngdùng:
Đề ra mộtsố giải pháp rèn kĩ thuậtviếtchữ cho học sinh lớp 1
nói riêngvàTiểuhọcnói chung.
III. phơng pháp nghiên cứu:
- Nghiêncứutài liệulí thuyết.
5


Nghiêncứuthựctiễnđiềutraquagiảngdạy, dựgiờ, tổngkết
kinh.
b- phần nội dung
I- Mục tiêu- nhiệm vụ của dạy tập viết:
Phân môn tập viếtởtiểu họctruyền thụ chohọcsinhnhững
kiến thức cơ bản về chữ viếtvà kĩ thuậtviếtchữ. Riêng với lớp 1,
họcsinhluyệntập viếtchữ dới hai hìnhthứcchủ yếu: luyệntập viết

chữ cái vàtập viếttheocácyêu cầu kĩ thuậttrongcáctiếttập viết.
Cụthểlà:
Về kiến thức: Giúp họcsinhcóđợcnhữnghiểu biếtvềđờng
kẻ, dòngkẻ, độ cao, cỡ chữ, hìnhdáng vàtên gọi cácnétchữ, cấu
tạochữ cái, khoảngcáchgiữacácnétchữ vàgiữacácchữ cái, chữ
ghi tiếng, cáchviếtcácchữviếtthờng, dấu thanhvàchữ số.
Về kĩ năng: Viếtđúng quy trình viếtnét, viếtchữ cái và liên
kếtchữ cái tạo chữ ghi tiếng theo yêu cầu liền mạch. Viếtthẳng
hàngcácchữtrên dòngkẻ. Ngoài rahọcsinhcònđợcrènluyệncác
kĩ năngnh: tthếngồi viết, cáchcầm bút, đểvở...
II- những thuận lợi, khó khăn trong dạy tập viết
ở lớp 1:
1. Thuận lợi:
- ở lớp 1, việc dạy viếtđợc phối hợp nhịp nhàng với dạy học
vần, chơngtrìnhdạyTập viếtđợcsắp xếp hợp lí.
- Cácnội dungviếtđợcsắp xếp từ nhữngnétcơbản đến chữ
phối hợp, từchữdễđếnchữkhó.
- Ban giám hiệu quan tâm sâu sát, trangbị cơ sởvậtchấttốt
cholớp học.
- Đa sốphụ huynhhọcsinhquan tâm đến côngviệcrèn chữ
nên trangbị chohọcsinhđầy đủđồdùng, vởtập viết.
6


- Đasốcácem đều quamẫu giáo.
- Lớp học đợc trang bị mẫu chữ theo chuẩn của Bộ Giáo dục.
Giáoviên cómẫu chữthờng, chữhoađầyđủ, chuẩn, đẹp.
- Các lực lợng trong và ngoài ngành Giáo dục quan tâm đẩy
mạnhphongtràorènchữtạokhí thếthi đuasôi nổi tronghọcsinh.
2. Khókhăn:

Bêncạnhđócũngcókhôngítnhữngkhókhăn.
- Về phíagiáoviên: Giáoviên Tiểu họctuy đãcoi trọnggiờ
tập viếtsongđây làmọttiếtkhó, khi dạy thờngkhôngđảm bảođợc
về mặtthời gian donội dung củamộttiếthọc quá dài và còn phải
phụ thuộcnhiều đến tốcđộ viếtcủa họcsinh. Vì thế khi hớngdẫn
viếtgiáo viên chỉ khắc sâu cho học sinh những điểm chính, nét
chínhcủachữ viếtchứ chahớngdẫn chohọcsinhtỉ mỉ về kĩ năng
viếtsao cho chữ chuẩn, đẹp mà lại mềm mại. Hớng dẫn quy trình
viếttừngchữ chiếm khánhiều thời lợngcủatiếthọcnên việcluyện
viếttrên bảngcon củahọcsinhchanhiều, chakĩ. Chínhvì vậy chất
lợng chữ viếtcha đảm bảo, tốc độ viếtchữ của các em cha nhanh,
cácem thờngmắcnhữnglỗi cơbảnvềkĩ thuậtviếtnh: điểm đặtbút
củacáccon chữ chađúngnên chữ chađều nét, độrộnghẹp củacác
con chữ chachuẩn, khoảng cách giữacác con chữ khi liên kếtcha
chínhxác, nétchữ chamềm mại, liền mạch...
- Vềphíahọcsinh: Làhọcsinhlớp 1 tuổi nhỏ, hiếuđộngmau
nhớ chóng quên nên những thuậtngữ và các kĩ thuậtviếtcô đa ra
cácconchanắm chắc. Cácconthờngkhôngkiêntrì, taylại yếunên
cácđộngtácviếtchađợckhéoléo, cẩnthận.
- Mộtsốhọcsinhviếtẩu, nguệchngoạckhôngđúngnét.
- Các em cầm bútcha đúng, cầm sátngòi bút, cầm bútchặt
quá, chabiếtcáchđểvở.
Chính vì vậy, vai trò của giáo viên, nhấtlà giáo viên lớp 1
trongviệcrènchữ làvôcùngquantrọngvàcần thiết.
7


III. các biện pháp tiến hành
1. Giáoviên cần nắm chắcyêu cầu cơbản củaphân môn Tập
viết:

Muốn nâng cao chấtlợng dạy viếtchữ giáo viên cần nắm
chắcchơngtrình và vở tập viếthiện hành củabộ GiáodụcvàĐào
tạođồngthời phối hợp với cácmôn họckhácnhằm pháthuy vai trò
công cụ của phân môn Tập viết.
ở lớp 1 ngoài việc tập viết
trongphân môn họcvần, chơngtrìnhcòn dànhriêngmỗi tuần 2 tiết
tập viếtchialàm 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1(1 tuần): Giúp học sinh nắm đợc nhữngthaotác
chungcủaquátrìnhtập viết, luyện độngtáccầm bút, cáchđể vở, t
thế ngồi viết, xác định dòng kẻ trên vở tập viếtvà trên khung chữ
cầntập viết, tập viếtcácchữ, cấutạocủachữcái.
- Giai đoạn 2 : Luyện viếtcác chữ cái viếtthờng, viếttừ ứng
dụng, viếtchữsốtheođúngquytrình...
- Giai đoạn 3: Học sinh nhìn bài viếttrên bảng để chép lại
theocỡchữ nhỏ, kếthợp nghe giáoviên đọctừngtiếngvàtrìnhbày
bài viết.
2. Chuẩn bị cácđiều kiện chohọcsinhviếtđúng:
Tập viếtlà phân môn thực hành. Tính chấtthực hành thể
hiện ởhoạtđộngcủagiáoviên vàtrọngtâm làởhoạtđộngcủahọc
sinh. Hoạtđộng của giáo viên và học sinh có đạtkếtquả cao hay
không phụ thuộc nhiều vào những điều kiện ban đầu về cơ sở vật
chấtnhlớp học, ánhsáng, bàn ghế, đồdùnghọctập... Cóchuẩn bị
tốtnhữngđiềukiệnnàymới cóthểtạođợctâm thếthoải mái duytrì
nềnếp họctập tốtởhọcsinh.
a. Nhữngđiều kiện vềcơsởvậtchất:
a.1. ánhsángphònghọc:

8

Phònghọcđợcthiếtkế theokíchthớcchuẩn phù hợp với
tầm nhìn củahọcsinh trong lớp, có đủ ánh sáng chomọi họcsinh
theoquy địnhcủavệ sinhhọcđờng. Chú ý ánhsángphải đảm bảo
họcsinhnhìnđợcchữtrênbảngđồngthời lại khônglàm bóngchữở
bảng.
a.2. Bảnglớp:
Bảng lớp đợc treo ở cao vừa phải, cạnh dới của bảng
ngang tầm đầu của học sinh ngồi trong lớp. Bảng có kích thớc tối
thiểu 1,2m x2,4 m, sơn màu phù hợp để làm nổi các nétchữ viết
bằng phấn (hoặc bút). Trên bảng có dòng kẻ, cự li 4cm đến 5cm,
chiađôi bảngmộtbên làdòngkẻ ngangmộtbên làdòngkẻ cóôli
giốngnhtrongvởviếtcủahọcsinh.
a.3. Bànghếhọcsinh:
Bànghếcủahọcsinhlớp 1 yêucầu
phải thấp hơn bàn ghế củacáckhối lớp trên để khi ngồi khuỷu tay
củacácem ngangvới mặtbàn. Bàn ghếphải đảm bảotínhthẩm mĩ
đểtạochohọcsinhniềm hứngthúhọctập.
a.4. Bảngconcủa họcsinh:
Bảng con là mộtphơng tiện dạy học rấtu việtvừa giúp
học sinh thuận tiện trong việc rèn chữ vừa dễ dàng cho giáo viên
uốn sửa kĩ thuậtviếtcho học sinh. Bảng con tiện ích nhấtlà làm
bằnggỗnhẹ, dễ viết, dễ xóa, kíchthớckhoảng20cm x 30cm. Trên
bảngcókẻôli giốngbảnglớp vàvởviết.
a.5. Phấn, khănlauvàbútviết:
- Phấn viếtchohọcsinhkhôngcứngquáđể cáccon cóthể
viếtdễ dàngtheoý. Vàcũngnên chọn loại phấn khôngbụi để đảm
bảovệsinh.
- Khăn lau bảngcần sạchsẽ, hơi ẩm vàyêu cầu cáccon chỉ
dùngđểlaubảng.
- Đối với họcsinhlớp 1 việcchọn bútlàvôcùngquan trọng

bởi cáccon tuổi nhỏtay còn yếu vàchađợckhéoléoch abiếtcách
9


điều chỉnhngòi bútviếttheoý. Theokinhnghiệm củabản thân khi
dạy tập viếtlớp 1 tôi đãthốngnhấtvàhớngdẫn chophụ huynhhọc
sinhcáchchọn bútviếtphù hợp. ở giai đoạn đầu khi họcsinhviết
bútchì nên chọn loại bútchì có độ cứng vừa phải . Nếu bútcứng
quá sẽ làm cho các con khi viếtphải tì mạnh tay khiến các con
nhanhmỏi. Còn bútmềm quáthì ngòi bútsẽ nhanhgãy, nétchữ to
không đẹp màcòn gây bẩn vở. Mỗi họcsinh cần có mộtchiếcgọt
bútvì trong quá trình viếtruộtchì mòn đi, đầu bútsẽ tokhiến nét
chữ củacácem khônggọn, chữ viếtsẽ khôngđẹp. Khi gọtbútgiáo
viên cũngcần hớngdẫn cáccon khônggọtnhọn quákhiến nétchữ
mảnhmàlại dễgãy. Với bútmựccầnchọn chocácconloại bútgọn
nétkhông thanh quá hoặcđậm quá, mựcxuốngđều, bútphải nhẹ,
kíchthớcphù hợp với bàntayđểcáccondễcầm khi viết.
a.6. Vởtập viết:
Đây là phơng tiện luyện tập thực hành quan trọng của
họcsinh, vì vậy yêu cầu mỗi họcsinhcần cóđủ vởviết. Giáoviên
cần nắm vững yêu cầu và đặc điểm của từng bài viếtđể hớng dẫn
cáchviếtthíchhợp.
b. Hớngdẫn tthế ngồi viết:
b.1. T thếngồi viết:
Muốnviếtđúngkĩ thuậtngaytừnhững
tiếthọcđầu tiên tôi đãchú ý rèn chohọcsinh t thế ngồi viếtđúng
vừa tạo điều kiện ngồi luyện viếtthoải mái vừa đảm bảo tính mĩ
học. Khi ngồi viết, họcsinhphải ngồi ngay ngắn, lngthẳng, không
tì ngựcvàocạnhbàn, hai chân để vuônggócthoải mái, đầu hơi cúi,
hai mắtcáchmặtvởtừ25cm đến30cm. Cánhtaytrái đặtvuônggóc

với cơ thể tì nhẹ lên vở để giữ vở không xê dịch khi viết, tay phải
cầm bút.
b.2. Cáchcầmbút:
Cầm bútđúng cách là điều kiện cơ bản để học sinh viết
đúngkĩ thuật. Cầm bútbằngtay phải. Khi viết, họcsinhcầm bútvà
điều khiển bútbằng ba ngón tay( ngón trỏ, ngón cái, ngón giữa).
Đầu ngón tay trỏ đặtở phía trên, đầu ngón tay giữa bên trái, phía
10