Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
T
S
ng)
Hàm s
NG GIAO C A HÀM PHÂN TH C
ÁP ÁN BÀI T P T LUY N
Giáo viên: LÊ BÁ TR N PH
NG
Các bài t p trong tài li u này đ c biên so n kèm theo bài gi ng S t ng giao c a hàm phân th c thu c khóa h c
Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph ng) t i website Hocmai.vn.
s d ng hi u qu , B n
c n h c tr
c Bài gi ng sau đó làm đ y đ các bài t p trong tài li u này.
Các bài đ c tô màu đ là các bài t p m c đ nâng cao
2 x 4
Bài 1. Cho hàm s : y
. G i d là đ ng th ng đi qua A (1; 1) và có h s góc k. Tìm k sao cho d
x 1
c t (C) t i 2 đi m M, N mà MN 3 10
Gi i
–
ng th ng d có ph ng trình: y = k(x – 1) + 1
d c t (C) t i 2 đi m phân bi t M, N thì ph ng trình:
2 x 4
k( x 1) 1 kx2 (2k 3) x k 3 0 (*) ph i có 2 nghi m phân bi t x 1.
x 1
k 0
k 0
3
9 24k 0 k
3 (1)
8
k 8
k.12 (2k 3).1 k 3 0 6 0
- G i M(x1, y1), N(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*))
Khi đó: MN 3 10 MN 2 90 ( x1 x2 )2 ( y1 y2 )2 90
x1 x2 k( x1 1) 1 (k( x2 1) 1 90
2
2
x1 x2 k 2 x1 x2 90
2
2
2
2
(1 k 2 ) x1 x2 90 (1 k 2 ) x1 x2 4 x1 x2 90
2k 3
k3
; x1 x2
(x1, x2 là nghi m c a (*) nên theo Viet ta có: x1 x2
)
k
k
2k 3 2
k 3
(1 k )
4
90
k
k
2
8k 3 27k 2 8k 3 0 (k 3)(8k 2 3k 1) 0
k 3
(Th a mãn (1))
k 3 41
16
k 3
áp s :
k 3 41
16
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -
Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
Bài 2. Cho hàm s : y
x 1
(C). Tìm m đ đ
x 1
ng)
Hàm s
ng th ng (d): y = 2x + m c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B
sao cho AB ng n nh t.
Gi i
–
(d) c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B thì ph ng trình:
x 1
2 x m 2 x2 (m 3) x m 1 0 (*) ph i có 2 nghi m phân bi t khác 1.
x 1
2
m
m 2m 17 0
2
m
2
0
2.1
(
3).1
1
0
m
m
- G i A(x1, y1), B(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*))
Ta có: AB
x1 x2
2
( y1 y2 ) 2
x1 x2 2 x1 m (2 x2 m)
2
2
5( x1 x2 ) 2 5 ( x1 x2 ) 2 4 x1 x2
3 m 2
m 1
5
4
2
2
5 2
5
2
(m 2m 17)
m 1 16 20
4
4
=> AB ng n nh t (d u = x y ra) khi m = -1
áp s : m = -1.
x3
(1). Tìm k đ đ ng th ng (d) đi qua đi m I(-1; 1) v i h s góc k c t đ th
Bài 3. Cho hàm s : y
x 1
hàm s (1) t i 2 đi m A, B sao cho I là trung đi m AB.
Gi i
– (d) có ph ng trình: y = k(x + 1) + 1
(d) c t đ th (1) t i 2 đi m phân bi t A, B thì ph ng trình:
x3
k( x 1) 1 ph i có 2 ngi m phân bi t khác -1.
x 1
kx2 + 2kx + k + 4 = 0 có 2 nghi m phân bi t khác -1.
k 0
' 4 k 0 k 0
k 0 (1)
k (1) 2 2k ( 1) k 4 0 4 0
- G i A(x1, y1), B(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*))
x1 x2
2 1
I là trung đi m AB ta ph i có:
y1 y2 1
2
x1 x2 2
x x 2
x1 x2 2
1 2
k x1 x2 2k 0
2k 2k 0
k( x1 1) 1 k( x2 1) 1 2
x1 x2 2 -2 = -2 (Luôn đúng)
V y v i k < 0 thì d luôn c t đ th hàm s (1) t i 2 đi m A, B và I là trung đi m.
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -
Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
ng)
Hàm s
2x 1
(C). G i I là giao đi m 2 đ ng ti m c n c a (C). CMR: V i m i m, đ ng
x3
th ng : y x m luôn c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B và tam giác AIB cân t i I. Tìm m đ AB2 =
Bài 4. Cho hàm s : y
3.IA2
Gi i
– I(-3; 2)
2x 1
x m; x 3
x3
x2 + (5 - m)x - 1 - 3m = 0 (*)
- Xét ph
ng trình:
m2 2m 29 0
m
m
Ta có:
2
7
0
m
m
(
3)
3(5
)
1
3
0
Ch ng t v i m i m thì (*) luôn có 2 nghi m phân bi t khác -3.
T c v i m i m thì : y x m luôn c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B.
M t khác: G i A(x1, y1), B(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*))
x x m 5
m 5
; yE xE m
Và g i E là trung đi m c a AB => E(xE, yE) v i xE 1 2
2
2
2
m 1 m 1
;
Ta có: IE.U d
(1;1) 0
2
2
IE AB AIB cân t i I.
+) AB2 ( x1 x2 )2 ( y1 y2 )2 ( x1 x2 )2 x1 m ( x2 m)
2
2( x1 x2 )2 2 ( x1 x2 )2 4 x1 x2 2 m2 2m 29
1
1
1
IA2 IE 2 EA2 (m 1)2 (m2 2m 29) ( Do EA AB)
2
2
2
AB2 3.IA2 m2 2m 13 0 m 1 14 .
2 x 3
Bài 5. Cho hàm s : y
(C). Tìm m đ đ ng th ng d: y = mx + 2 c t (C) t i 2 đi m phân bi t A,
x 1
1
B sao cho G (1; ) là tr ng tâm tam giác AOB (O là g c t a đ ).
3
Gi i
d c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B thì ph ng trình:
2 x 3
mx 2 ph i có hai ngi m phân bi t x 1.
x 1
mx2 – (m – 4)x – 5 = 0 (*) ph i có 2 nghi m phân bi t x 1.
m 0
m 0
m2 12m 16 0 m 6 2 5, m 6 2 5
2
1 0
m.1 (m 4).1 5 0
m 6 2 5 6 2 5 m 0 m 0 (1)
- G i A(x1, y1), B(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*))
1
Khi đó G (1; ) là tr ng tâm tam giác AOB
3
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -
Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
ng)
Hàm s
x1 x2 0
x1 x2 3
1 x1 x2 3
3
mx1 2 mx2 2 1 m x1 x2 4 1
0
y
y
1
1
2
3
3
3
3
3
3
m 4
3
4m 4
m
m 1 (Th a mãn (1))
3m 3
3m 4 1
áp s : m = 1.
x 2
Bài 6. Cho hàm s : y
(C). Tìm k đ đ ng th n d đi qua M(-1; -1) v i h s góc k c t (C) t i 2
2x 1
đi m phân bi t A, B sao cho A và B n m v 2 phía khác nhau c a tr c hoành.
Gi i
- Ph ng trình c a d là: y = k(x + 1) – 1
d c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B thì ph ng trình:
x 2
1
k( x 1) 1 ph i có 2 nghi m phân bi t x
2x 1
2
1
2kx2 + (3k - 3)x + k – 3 = 0 (*) ph i có 2 nghi m phân bi t x
2
2k 0
k0
k 0
2
(m 3) 0
k 3
(1)
k 3
3
2
2k 1 (3k 3) 1 k 3 0
0
2
2
2
- G i A(x1, y1), B(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*))
A, B n m v 2 phía c a Ox ta ph i có: y1.y2 < 0
(kx1 + k – 1)(kx2 + k – 1) < 0
k2.x1x2 + k2(x1 + x2) – k(x1 + x2) + k2 – 2k + 1 < 0
k 3 2 3 3k
3 3k 2
k2
k
k
k 2k 1 0
2k
2k
2k
-k – 1 < 0 k > -1
áp s : 1 k 0 k 0 .
2x 1
(C)
Bài 7. Cho hàm s : y
x 1
G i I là giao đi m hai đ ng ti m c n c a (C). Tìm m đ đ
phân bi t A, B sao cho SAIB
ng th ng d: y = -x + m c t (C) t i 2 đi m
5
2
Gi i
+) I(1; 2)
+)
d c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B thì ph ng trình:
2x 1
x m ph i có 2 nghi m phân bi t x 1.
x 1
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 4 -
Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
ng)
Hàm s
x2 (1 m) x m 1 0 (*) ph i có 2 nghi m phân bi t x 1.
m2 6m 5 0
m 1; m 5
2
m 1 m 5 (1)
1
0
m
m
1
(1
).1
1
0
- G i A(x1, y1), B(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*))
Ta có: AB ( x1 x2 ) 2 ( y1 y2 ) 2 ( x1 x2 ) 2 x1 m ( x2 m)
2
2
2( x1 x2 )2 2 x1 x2 4 x1 x2 2 m2 6m 5
3 m
d(I,AB) = d(I,d) =
SAIB
2
5
1
5
AB.d ( I , AB)
2
2
2
3 m
1
5
2 m2 6m 5 .
2
2
2
2 m2 6m 5 .(3 m)2 10 (m 3)2 4 .(m 3)2 5
t: (m – 3)2 = t; t 0
t 2 4t 5 0 t 5 (m 3) 2 5 m 3 5 m 3 5 (Th a mãn (1))
áp s : m 3 5 .
2x 1
(C)
x 1
G i I là giao đi m 2 đ ng ti m c n c a (C). Tìm m đ đ ng th ng d: y = -x + m c t (C) t i 2 đi m phân
bi t A, B sao cho tam giác AIB đ u.
Gi i
- I(1, 2)
d c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B thì ph ng trình:
2x 1
x m ph i có 2 ngi m phân bi t x 1.
x 1
x2 + (1 – m)x + m – 1 = 0 (*) ph i có 2 nghi m phân bi t x 1
Bài 8. Cho hàm s : y
2
m 1; m 5
m 6m 5 0
2
m 1 m 5 (1)
1 (1 m).1 m 1 0
1 0
- G i A(x1, y1), B(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*)) và g i H là trung đi m AB.
IA IB
IA2 IB2
=> Tam giác AIB đ u
3 2
2 3
IH
AB
.
IH AB .
4
2
( x1 x2 ) x1 x2 (m 1) 0
x1 x2 m 1
m 32 3
2
2
( x1 x2 ) 2
m 3 3 ( x1 x2 ) 4 x1 x2
2
2
m 1 m 1
2
m 3 6 (Th a mãn (1))
m 6m 3 0
áp s : m 3 6
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 5 -
Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
ng)
Hàm s
IH AB
* Có th gi i: Tam giác AIB đ u
3
IH AB.
2
BÀI T P THAM KH O THÊM
3x 1
. Ch ng minh r ng v i m i m đ ng th ng d m : y x m luôn c t đ th
2x 1
(C) t i hai đi m phân bi t A và B thu c hai nhánh khác nhau. Tìm m đ đo n th ng AB có đ dài nh
nh t.
Gi i:
3x 1
Xét ph ng tình hoành đ giao đi m c a d m và (C ) :
x m
2x 1
1
f ( x) 2 x2 2(m 2) x m 1 0 (1) x
2
y
Bài 1. Cho hàm s
5
1
Ta có: ' m2 2m 6 0, m và f 0, m nên ph ng trình (1) có hai nghi m phân
2
2
1
bi t khác v i m i m. V y h đ ng th ng dm luôn c t đ th (C) t i 2 đi m phân bi t A và B.
2
Gi s
A x1; y1 , B x2 ; y2 ta có x1 , x2 là nghi m c a ph
ng trình (1), theo đ nh lí Viet, ta có:
m 1
(2 x1 1)(2 x2 1) 4 x1 x2 2( x1 x2 ) 1 4
2(m 2) 1 5 0
2
1
x2 nên hai đi m A và B thu c hai nhánh c a đ th và:
2
y1 x1 m; y2 x2 m
x1
AB2 ( x2 x1 ) 2 ( y2 y1 ) 2 ( x2 x1 ) 2 ( x2 x1 ) 2
m 1
2
2( x2 x1 )2 2 ( x1 x2 )2 4 x1 x2 2 (m 2)2 4
2(m 1) 10 10
2
Suy ra AB 10 . V y min AB 10 khi m 1 .
2x 1
, tìm m đ đ ng th ng d: y x m c t đ th (C) t i hai đi m phân bi t A
x 2
và B sao cho OA vuông góc v i OB (v i O là g c t a đ ).
Gi i:
Xét ph ng trình hoành đ giao đi m c a d và (C):
Bài 2. Cho hàm s
y
x 2
2x 1
x m 2
x 2
x (4 m) x 1 2m 0 (1)
t g ( x) x2 (4 m) x 1 2m
m2 12 0 m
Ta có:
nên ph ng trình (1) có 2 nghi m phân bi t th a mãn x 2 . Suy ra d và
g (2) 0, m
(C) luôn c t nhau t i 2 đi m phân bi t A và B. G i A( xA; xA m), B( xB; xB m)
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 6 -
Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
ng)
Hàm s
Do OA OB nên OAOB
. 0 2xA.xB m( xA xB ) m2 0 (*)
xA; xB là nghi m c a ph
ng trình (1) nên có: xA xB m 4; xAxB 1 2m
Thay vào (*) ta đ c: 2(1-2m)-m(m-4)+m2 =0 ph ng trình vô nghi m.
V y không t n t i m th a mãn đ u bài.
2x 1
(C)
Bài 3. Cho hàm s : y
x 1
G i I là giao đi m hai đ ng ti m c n c a (C). Tìm m đ đ ng th ng d: y = -x + m c t (C) t i 2 đi m
phân bi t A, B sao cho SAIB
5
2
Gi i:
+) I(1; 2)
+)
d c t (C) t i 2 đi m phân bi t A, B thì ph ng trình:
2x 1
x m ph i có 2 nghi m phân bi t x 1.
x 1
x2 (1 m) x m 1 0 (*) ph i có 2 nghi m phân bi t x 1.
m2 6m 5 0
m 1; m 5
2
m 1 m 5 (1)
1 (1 m).1 m 1 0
1 0
- G i A(x1, y1), B(x2, y2) (x1, x2 là nghi m c a (*))
Ta có: AB ( x1 x2 ) 2 ( y1 y2 ) 2 ( x1 x2 ) 2 x1 m ( x2 m)
2
2( x1 x2 ) 2 2 ( x1 x2 ) 2 4 x1 x2 2 m2 6m 5
d(I,AB) = d(I,d) =
SAIB
3 m
2
5
1
5
AB.d ( I , AB)
2
2
2
3 m
1
5
2 m2 6m 5 .
2
2
2
2 m2 6m 5 .(3 m)2 10 (m 3)2 4 .(m 3)2 5
t: (m – 3)2 = t; t 0
t 2 4t 5 0 t 5 (m 3) 2 5 m 3 5 m 3 5 (Th a mãn (1))
áp s : m 3 5 .
Bài 4. Cho hàm s
y
6
x3
1
x3
x3
C Tìm trên (C) hai đi
m A,B thu c hai nhánh khác nhau sao
cho AB ng n nh t .
Gi i:
G i A thu c nhánh trái xA 3 v i s 0 , đ t
xA 3 3 yA 1
-T
6
6
6
1
1
xA 3
3 3
1
ng t B thu c nhánh ph i xB 1 v i s >0 , đ t :
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
- Trang | 7 -
Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
xB 3 ; yB 1
6
6
6
1
1
xB 3
3 3
ng)
Hàm s
2
V y:
AB xB xA yB yA
2
2
g ( ; )
2
6 6
3 3 1 1
2
2
2
2
2
6 6
1
2
1
2
2
2
2
2
6 1
2 2
2 1 36
2
1
4
2 2 148
8 8 2 4.148 8 8 37
g ( ; ) 2 2 1 36
AB 8 8 37
- D u đ ng th c x y ra khi :
1
4 ;
1 4
2
37
148 37
1
6
1
6
c hai đi m : A 3 4
;1 4
; B 3 4 ;1 4
37
37
37
37
x 2
3
Bài 5. Cho hàm s y
1
C Tìm trên (C) nh ng đi m M sao cho kho ng cách t M đ n
x 1
x 1
tr c Ox b ng ba l n kho ng cách t M đ n tr c Oy .
Gi i:
Theo gi thi t ta có :
- Do đó ta tìm đ
x 2
vô n 0
3x
2
3
3
2
2
0
y
x
x
x
x 1
2
2 10
2 10
x
y 3x
x 2 3 x
3 x 4 x 2 0
x
3
3
x 1
V y trên (C) có hai đi m M có hoành đ : x
Bài 6: Cho hàm s : y
2 10
2 10
x
, th a mãn yêu c u bài toán .
3
3
x 1
(C). Tìm m đ (C) c t đ
2x 1
ng th ng (dm): y = mx + 2m – 1 t i 2 đi m phân
bi t A, B th a mãn đi u ki n 4 OA.OB 5.
Gi i:
Xét ph
ng trình hoành đ giao đi m:
x 1
1
mx 2m 1 f ( x) mx2 (5m 1) x 2m 2 0 v i x
2x 1
2
(C) c t (dm) t i 2 đi m phân bi t A, B f(x) = 0 có 2 nghi m phân bi t khác
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
1
2
- Trang | 8 -
Khóa h c Luy n thi Qu c gia PEN-C: Môn Toán (Th y Lê Bá Tr n Ph
ng)
Hàm s
m 0
m 0
(*). Gi s A(x1; mx1 + 2m – 1); B(x2 ; mx2 + 2m -1)
17m2 2m 9 0
6
m
1
1
3
f m 0
4
2
2
5m 1
x1 x2 m
5
; 4 OA. OB 5 OA. OB 0
Theo Viet ta có:
4
x .x 2m 2
1 2
m
x1 x2 (mx1 2m 1)(mx2 2m 1)
5
0
4
(m2 1) x1 x2 m(2m 1)( x1 x2 ) (2m 1) 2
5
0
4
(m2 1)(2m 2) m(2m 1)(5m 1) m(2m 1) 2
4m3 m2 2m
5
0
4
3
3
1
3
0 (2m 1) 2 (m ) 0 m m
4
4
2
4
1 3
áp s : m ;
2 4
Giáo viên: Lê Bá Tr n Ph
Ngu n
Hocmai.vn – Ngôi tr
ng chung c a h c trò Vi t
T ng đài t v n: 1900 58-58-12
:
ng
Hocmai.vn
- Trang | 9 -