Bai giang tam ly hoc THCS

Chương 2

Thiếu niên
(12-15t)


Tình huống
• Hì hì, anh chị ơi, em mới 13 tuổi mà...lớn hơn
chúng bạn trong lớp nhiều quá. Tụi nó cứ
trêu em hoài. Nhiều khi em ngượng chín cả
người mỗi khi chúng nó nhìn thấy “cái” của
em đang trở thành người lớn...
• Chị ơi, em là con gái, mới có 14 tuổi thôi
nhưng “đồi thông hai mộ” của em một bên
lớn hơn bên kia. Không chỉ bạn trai mà cả
bạn gái trong lớp mỗi khi nói chuyện với em,
họ đều liếc nhìn vào đấy....
* Đây là những biểu hiện của hiện tượng gì?


• Em năm nay 15 tuổi, đang học lớp 9, có
yêu một bạn trai cùng trường. Bạn ấy nói
yêu em da diết lắm, nhưng bạn ấy có rất
nhiều bạn gái, chắc bạn ấy không yêu em
thật lòng. Nhưng không hiểu sao lòng em
chỉ có bạn ấy, dù rất nhiều vệ tinh quanh
em. Em có nên tiếp tục hay bỏ bạn ấy?
=> Cảm xúc giới tính
Clip 1
Clip 2

clip 3


• VietNamNet - Gần đây, hiện tượng
học sinh (HS) tự tử tập thể, nhảy lầu,
bỏ nhà đi... vì những lý do nghe có
vẻ như rất nhỏ, không đáng… đã
không còn là hy hữu...
=> Nhiều khủng hoảng + Quan hệ bạn
bè, nhóm
• Clip 1
clip 2
clip 3


Nhóm học sinh trầm mình tự tử tập thể ở Hải
Dương


Trang phục
và kiểu tóc?




Câu đố
- Qua sông
- ...

• Điều gì thúc đẩy xúc cảm giới tính
xuất hiện?
• Vì sao dễ có những hành động bồng
bột?
• Vì sao gắn bó với nhóm bạn?
• Điều gì mới xuất hiện giúp HS THCS
có thể giải được những vấn đề đòi
hỏi tính phê phán của tư duy?
• ...



Hoạt động: thảo luận
1. HS THCS là trẻ con hay người lớn? Tại sao?
Hãy tìm một số tên gọi thường dùng để chỉ
lứa tuổi này và ý nghĩa của các tên gọi đó?
2. Tại sao HS THCS hay “hậu đậu”, hay “chóng
mặt - nhức đầu”? Mô tả hiện tượng dậy thì
của trẻ?
3. Nghĩa vụ và quyền lợi của HS THCS trong
gia đình – nhà trường – xã hội khác gì so với
tuổi HS tiểu học? Sự thay đổi này ảnh hưởng
gì đến sự phát triển của trẻ?


Hoạt động: thảo luận
4. HS THCS học vì động cơ gì? Từ đó
a/c có thể làm gì để kích thích động
cơ HS?
5. Tại sao HS THCS lại khó bị “dụ” hơn

HS tiểu học? Cho ví dụ?


I. VỊ TRÍ CỦA LỨA TUỔI THIẾU NIÊN

• - Đây là thời kỳ chuyển từ
thời thơ ấu sang tuổi trưởng
thành.


• II. NHỮNG ĐIỀU KIỆN
• CỦA SỰ PHÁT TRIỂN TÂM
LÝ
• Ở LỨA TUỔI THIẾU NIÊN


DẬY
THÌ

SINH LÝ

GIA
ĐÌNH
NHÀ
TRƯỜNG

HỌC
TẬP
GIAO
LƯU

NHẬN
THỨC

XÃ HỘI

ĐK
SỐNG

TÂM LÝ
NHÂN
CÁCH

HĐ CHỦ
ĐẠO


II. NHỮNG ĐIỀU KIỆN CỦA SỰ PHÁT TRIỂN
TÂM LÝ Ở LỨA TUỔI THIẾU NIÊN
1. Điều kiện về mặt giải
phẫu sinh lý
Phát triển mạnh mẽ nhưng
mất cân bằng.
a. Hệ xương và hệ cơ:
- Chiều cao bắt đầu tăng
vọt - thời kỳ kéo dài lần 2
(lần 1: 5-7 tuổi), nữ: 5 - 6
cm/năm; nam: 8 - 10 cm/năm)
• - Cơ bắp phát triển chậm
hơn

b. Hệ thần kinh, hệ tuần hoàn, tuyết
nội tiết:
• - Hưng phấn > ức chế; hệ thần kinh
chưa có khả năng chòu đựng kích
thích mạnh/ KT kéo dài.
• - Tim phát triển nhanh hơn các mạch
máu  tim đập mạnh, huyết áp cao.
• - Các tuyến nội tiết hoạt động
mạnh:
Testosteron & Progresteron


c. Hiện tượng dậy thì:
Kéo dài 3 – 5 năm, chia làm 2 giai
đoạn nhỏ:
- Gđ tiền dậy thì
- Gđ dậy thì chính thức.


• Kết luận:
• - Thời kì này phát triển nhanh nhưng
mất cân bằng về mặt giải phẫu
sinh lý (và xúc cảm tình cảm).
• - Sự phát dục có ý nghóa lớn trong
sự nảy sinh cấu tạo tâm lý mới:
• + làm nảy sinh cảm giác về “tính
người lớn”, + làm xuất hiện những

xúc cảm giới tính mới lạ.


2. Sự thay đổi điều kiện sống
a. Ở gia đình?
- Nghóa vụ:
+ Tự phục vụ
+ Giúp đỡ công việc gia đình
+ Có trách nhiệm, tham gia góp ý
bàn bạc công việc gia đình
- Quyền lợi:
+ Được học tập
+ Vò thế được nâng cao


1. Không muốn cha mẹ cãi nhau trước mặt
chúng.
2. Muốn cha mẹ đối xử công bằng giữa các
thành viên
3. Cha mẹ là những người lương thiện, thành
thật
4. Cha mẹ là những người bao dung, rộng lượng
5. Niềm nở với bạn bè của con
6. Cha mẹ xây dựng tinh thần tập thể cho con cái
7. Cha mẹ là những người biết lắng nghe và giải
đáp thắc mắc của con
8. Không kỷ luật con trước mặt người ngoài.
9. Tập trung vào ưu điểm hơn là khuyết, nhược
điểm của con.
10. Cha mẹ nhất quán trong lời nói

b. Ở nhà trường ?
- Nghóa vụ:
+ Học tốt theo hướng
phân nhiều môn với nhiều
GV khác nhau
+ Thay đổi phương pháp dạy học và
hình thức học tập.
+ Tham gia vào các hoạt động ngoài
giờ
- Quyền lợi:
+ Ý kiến riêng được Gv tôn trọng
hơn


•c. Trong xaõ hoäi?
- Nghĩa vụ: tuân thủ pháp luật
- Quyền lợi:
+ Được xã hội thừa nhận là
một thành viên tích cực. Được
cấp giấy CMND.
+ Tham gia công tác xã hội.
Do:
• Có sức lực
• Có hiểu biết
• Có nhu cầu làm người lớn
• Thích làm chung với tập thể