Sáng kiến kinh nghiệm: một số biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong việc học môn toán

Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

A. ĐẶT VẤN ĐỀ:
* Lý do viết sáng kiến:
Môn toán là một môn học chiếm một vị trí rất quan trọng và then chốt trong
nội dung chương trình các môn học bậc tiểu học .Các kiến thức kĩ năng của môn
toán ở tiểu học có nhiều ứng dụng trong đời sống của người lao động, rất cần thiết
để học các môn học khác ở tiểu học và các lớp trên. Môn toán giúp học sinh nhận
biết các mối quan hệ về số lượng và hình dạng không gian của thế giới hiện thực
.Nhờ đó mà học sinh có phương pháp nhận thức một số mặt của thế giới xung
quanh và biết cách hoạt động có hiệu quả trong đời sống. Môn toán góp phần rất
quan trọng trong việc rèn luyện phương pháp suy nghĩ, phương pháp suy luận,
phương pháp giải quyết vấn đề .Nó góp phần phát triển trí thông minh, cách suy
nghĩ độc lập, linh hoạt, sáng tạo, nó đóng góp vào việc hình thành các phẩm chất
cần thiết và quan trọng của người lao động như: cần cù, cẩn thận , có ý chí vượt
khó khăn, làm việc có kế hoạch, có nề nếp và tác phong khoa học.
Trong dạy học Toán ở phổ thông nói chung, ở tiểu học nói riêng thì môn Toán
lớp 4 có vị trí vô cùng quan trọng, khi học Toán học sinh phải tư duy một cách tích
cực và linh hoạt huy động tích hợp các kiến thức và khả năng đã có vào tình huống
khác nhau. Vì vậy có thể coi việc học Toán là một trong những biểu hiện năng
động nhất của hành động trí tuệ học sinh, cũng qua việc dạy học Toán giáo viên
giúp học sinh từng bước phát triển năng lực tư duy, rèn luyện phương pháp và kỹ
năng suy luận lôgic, khêu gợi và tập dượt khả năng quan sát, phỏng đoán, tìm tòi.
Có thể nói : Dạy học toán không chỉ dạy tri thức và kỹ năng, mà còn hình thành và
phát triển ở học sinh phương pháp năng lực sáng tạo, năng lực giải quyết vấn đề.
Vậy làm thế nào để mỗi giờ học Toán đều diễn ra thật sôi nổi, có kết quả mà
tất cả học sinh háo hức mong đợi, hào hứng tham gia học tập và hiểu bài? Làm thế
nào để phát huy được tính ham hỏi và gây được hứng thú cho học sinh trong mỗi
giờ học, làm sao mỗi giờ học tạo ra nhiều cơ hội để thầy trò được rút ra những điều
cần học, cần biết, rèn kĩ năng, kĩ xảo trong học Toán.
Xuất phát từ thực trạng trên và xuất phát từ việc đổi mới phương pháp dạy

học với phương châm lấy học sinh là nhân vật trung tâm. Người thầy giữ vai trò
chủ đạo, tổ chức và hướng dẫn, còn học sinh giữ vai trò chủ đạo tích cực, chủ động
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

1


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

học tập có kết quả Tôi chọn sáng kiến " Một số biện pháp dạy học phát huy tính tích
cực cho học sinh lớp 4 trong việc học môn toán" áp dụng vào giảng dạy. Hy vọng góp
phần vào việc nâng cao chất lượng dạy Toán cũng như góp phần làm học sinh thích
học Toán, tiếp thu tri thức hiểu bài nhanh, khắc sâu, nhớ lâu kiến thức bài học. phát
triển được tư duy sáng tạo, độc lập suy nghĩ của học sinh. Giúp các em học sinh
miền núi đặc biệt là học sinh dân tộc mạnh dạn, tự tin hơn trước đám đông, biết
cách tự đánh giá việc học của mình cũng như biết đánh giá kết quả học tập của các
bạn khác. Từ đó các em có tính chủ động hơn trong học tập và biết phấn đấu thi
đua nhau để việc học có kết quả cao hơn.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ:
I. Cơ sở lý luận về dạy học môn toán:
Như chúng ta đã biết, toán học là khoa học suy diễn trừu tượng nhưng toán
học ở tiểu học lại mang tính trực quan, cụ thể bởi vì mục tiêu của môn toán học ở
tiểu học là hình thành những biểu tượng toán học ban đầu và rèn luyện kĩ năng toán
cho học sinh, tạo cơ sở phát triển tư duy và phương pháp toán học cho học sinh sau
này. Một mặt khác toán học còn có tính thực tiễn. Các kiến thức toán học đều bắt
nguồn từ cuộc sống. Mỗi mô hình toán học là khái quát từ nhiều tình huống trong
cuộc sống. Dạy học toán học ở tiểu học là hoàn thiện những gì vốn có trong học
sinh, cho học sinh làm và ghi lại một cách chính thức các kiến thức toán học bằng
ngôn ngữ và các kí hiệu toán học. Mỗi tiết học là dịp để học sinh hình thành những
kiến thức và kĩ năng mới, vận dụng một cách sáng tạo nhất, thông minh nhất trong

việc học toán trong cuộc sống sau này. Chính vì vậy, người giáo viên cần biết phát
huy tính tích cực, trí thông minh của học sinh thông qua giờ học toán
Chương trình môn toán tiểu học đã có những đổi mới đó là tăng cường thực
hành và ứng dụng kiến thức mới nhằm giúp học sinh học tập tích cực, linh hoạt,
sáng tạo theo năng lực của học sinh. Để đạt được mục tiêu chương trình đề ra,
trước hết giáo viên phải nắm vững mục tiêu, nội dung, khả năng có thể khai thác
trong từng bài. Điều quan trọng là giáo viên phải xây dựng những phương pháp huy
động tính tích cực của học sinh trong hoạt động học để các em nắm chắc và vận
dụng thành thạo các nội dung trong từng bài, góp phần phát triển năng lực tư duy
và năng lực thực hành của học sinh.
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

2


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

II. Thực trạng của dạy học môn toán ở trường Tiểu học Tân Bình.
1. Về phía giáo viên:
Phần đa giáo viên nhiệt tình, quan tâm đến chất lượng học sinh lớp mình chủ
nhiệm. Có đổi mới phương pháp và hình thức dạy học phù hợp với đặc trưng môn
học. Giáo viên giành thời gian cho sinh được luyện tập thực hành nhiều hơn song
bên cạnh đó còn một số hạn chế sau:
- Việc sử dụng đồ dùng dạy học trực quan, tranh ảnh, SGK còn hạn chế, chưa
khai thác hết tác dụng của đồ dùng dạy học, sử dụng chưa đúng lúc đúng chỗ.
- Chưa sử lý hết các tình huống trong tiết dạy, việc tổ chức các hoạt động còn
mang tính hình thức.
-Hệ thống câu hỏi gợi mở, dẫn dắt chưa lôgic, chưa phù hợp cho từng đối
tượng chưa khắc sâu kiến thức trọng tâm. Các kiến thức liên quan đến bài giảng
chưa biết sử dụng bài trước để giới thiệu dẫn dắt lôi cuốn học sinh một cách hấp

dẫn vào bài mới. Khai thác nội dung kiến thức giáo viên cũng chưa làm nổi bật
được khi nào bắt đầu, khi nào cao trào đỉnh điểm, khi nào kết thúc. Cách đặt ra tình
huống có vấn đề, tự nhớ lại kiến thức cũ và vận dụng làm bài, chủ động, sáng tạo
trong.giờ.học.
- Một bộ phận giáo viên còn chưa chú ý đúng mức đến đối tượng học sinh
yếu, chỉ chú ý đến học sinh Khá, Giỏi, thích tổ chức các hoạt động học tập trên lớp
với những học sinh khá, giỏi để tránh xử lí các tình huống phức tạp mất thời gian.
Giáo viên chỉ chú trọng vào các em HS khá, giỏi và coi đây là chất lượng chung
của lớp như vậy các em học yếu không có cơ hội bộc lộ khả năng của mình và đã
ngại học lại thêm tính ì, ngại suy nghĩ, ngại vận động..
Giáo viên còn chưa có sự chú ý đúng mức tới việc làm thế nào để đối tượng
học sinh nắm vững được lượng kiến thức. chưa đổi mới phương pháp dạy học theo
hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh. Tổ chức các hình thức dạy và
học chưa phong phú, chưa phù hợp với từng đối tượng học sinh. Do vậy, chưa lôi
cuốn được sự tập trung chú ý nghe giảng của học sinh. Từ đó dẫn đến tình trạng
dạy học chưa trọng tâm, kiến thức còn dàn trải.
2. Về phía học sinh:
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

3


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

Với nhiều năm trực tiếp giảng dạy lớp 4, 5 Tôi nhận thấy, hầu hết các em
chăm ngoan, có tinh thần học tập, tích cực xây dựng bài, thích học môn Toán. Tuy
nhiên kiến thức lớp 4 trừu tượng hơn, vận dụng một số tính chất của số, phép tính,
hình học dạng khái quát hơn. Các em thực hành, vận dụng nhiều: Dạy học dựa vào
hoạt động học của học sinh. Vì thế việc học của một số em gặp rất nhiều trở ngại.
Đặc biệt chưa nhận thức đúng vai trò của môn Toán. Học sinh chưa ý thức được

nhiệm vụ của mình, chưa chịu khó, tích cực tư duy suy nghĩ tìm tòi cho mình
những phương pháp học đúng để biến tri thức của thầy thành của mình. Cho nên
sau khi học xong bài, các em chưa nắm được lượng kiến thức thầy giảng, rất nhanh
quên và kỹ năng tính toán chưa nhanh. Ví dụ: Khi học xong các cách giải toán về
phân số các em làm rất lộn xộn: cộng hai phân số cùng mẫu số cũng quy đồng rồi
cộng tử số, có khi nhân phân số các em cũng quy đồng…mặc dù khi học xong bài
mới, ở lớp các em vân dụng làm bài rất tốt, nhưng khi làm luyện tập chung lại lộn
xộn. Tinh thần hợp tác học tập chưa cao nhiều em còn chưa tự tin, học thụ động.
Qua khảo sát chất lượng môn Toán lớp 4B của trường Tiểu học Tân Bình vào
đầu tháng 9 năm 2012, bằng đề của tổ khối chuyên môn tôi thu được kết quả như
sau:
Lớp
4B

Số HS
20

Giỏi
1= 5%

Khá
4 = 20 %

TB
11 = 55 %

Yếu
4 = 20%

III. Các giải pháp tổ chức thực hiện dạy học môn toán.

Trong công tác giảng dạy, vai trò của người Thầy rất quan trọng, đặc biệt là
môn Toán. Người giáo viên chủ yếu cung cấp cho học sinh một cách đầy đủ, chính
xác, có hệ thống kiến thức. Ngoài ra, còn thường xuyên rèn luyện cho các em
những kĩ năng cần thiết giúp các em có phương pháp, vận dụng kiến thức đã học
vào việc làm các bài tập liên hệ với thực tiễn. Vì vậy, môn học này có vai trò vô
cùng quan trọng trong hệ thống giáo dục phổ thông. Cho nên tôi đã vận dụng
những phương pháp này nhằm phát huy tính tích cực trong học tập của học sinh
như sau:
- Hướng dẫn học sinh thực hiện có hiệu quả chương trình và sách giáo khoa
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

4


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

toán 4.
- Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong phương pháp dạy học vấn đề
hình thành tri thức mới.
- Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong phương pháp phát hiện và giải
quyết vấn đề để tổ chức hoạt động dạy học.
- Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong phương pháp dạy học hợp tác
theo nhóm nhỏ để tổ chức hoạt động đạt hiệu quả.
- Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong việc giải các bài toán phát huy
tính trực quan cụ thể trong tư duy của học sinh.
- Giúp học sinh tham gia vào các hoạt động thực hành luyện tập theo khả năng
của mình.
IV. Các biện pháp đã thực hiện.
1. Hướng dẫn học sinh thực hiện có hiệu quả chương trình và SGK toán 4.
Những tiết học toán trong sách giáo khoa là những tiết học rất quan trọng,

nhằm cung cấp cho các em học sinh những yêu cầu cơ bản nhất mà chương trình
đặt ra. Bằng hình ảnh trực quan sinh động và phương pháp sư phạm của giáo viên,
các em dần dần nắm chắc kiến thức, rèn luyện các kĩ năng,.... Việc nắm chắc kiến
thức phụ thuộc rất nhiều vào nhận thức ban đầu của học sinh. Giáo viên cần xuất
phát từ những vấn đề rất cụ thể, chi tiết; học sinh phải nắm được bản chất của vấn
đề, các em phải có nền kiến thức đại trà vững chắc rồi mới đến ngọn là giải quyết
các bài toán ở mức độ cao hơn. Để làm được điều đó giáo viên cần:
Tổ chức tốt các hoạt động học tập trong các tiết học để học sinh giải quyết tốt
các bài tập trong sách giáo khoa. Học sinh phải hiểu sâu sắc vấn đề ,nắm chắc kiến
thức và vận dụng tốt vào thực hành.
Thời lượng dành cho thực hành, luyện tập trong mỗi tiết học chiếm từ 60%
-70%, nên ta cần tận dụng đặc điểm này để tăng cường thực hành, giúp học sinh
hình thành và phát triển các kĩ năng toán học, giải quyết về cơ bản các nhiệm vụ
thực hành ngay trong các tiết toán tại lớp.
Giáo viên cần giúp học sinh nắm chắc, thuộc lòng các quy tắc, các công thức
tính mà sách giáo khoa đã cung cấp. Có kĩ năng vận dụng công thức, quy tắc vào
giải quyết các bài toán trong sách giáo khoa phần thực hành.
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

5


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

Giáo viên nên chuyển nội dung từng tiết dạy học toán thành các phiếu học tập
hay phiếu thực hành ( nếu có điều kiện) để phát huy tính chủ động và sáng tạo của
học sinh, nêu cao hiệu quả và tăng năng suất học tập. Trong quá trình biên soạn các
phiếu học tập, giáo viên nên tích hợp nhiều nội dung giáo dục gắn với thực tế và
gần gũi thu hút được hứng thú của học sinh, có thể thiết kế các bài tập dưới dạng
bài tập trắc nghiệm, các trò chơi hay câu đố vui toán học mà không làm biến dạng

nội dung cơ bản của môn toán, góp phần tăng thêm gia vị cho môn toán để các em
tiếp thu bài tốt hơn.
Khi học sinh đã hoàn thành tốt các bài tập trong SGK , giáo viên cần dần
từng bước hình thành ở các em cách suy luận sáng tạo, biết giải các bài toán theo
các cách khác nhau.
2. Sử dụng tốt các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn toán:
Để chuyển tải được những kiến thức khoa học tới cho học sinh, giáo viên
phải sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học. Việc nắm bắt kiến
thức của học sinh phụ thuộc rất nhiều vào cách thức và phương pháp giảng dạy của
giáo viên.
Trong xu thế dạy học hiện nay, giáo viên không còn là người truyền thụ tri
thức theo một chiều, học sinh thụ động tiếp thu và làm theo. Người giáo viên cần
căn cứ vào vốn sống, khả năng hiểu biết của học sinh để thiết kế các hoạt động
nhằm giúp học sinh tự phát hiện và giải quyết vấn đề dưới sự trợ giúp của các bạn
trong nhóm, trong lớp hay của giáo viên. Giaó viên trở thành người thiết kế người
tổ chức hướng dẫn các hoạt động còn học sinh là người thi công, người trực tiếp
hoạt động để tìm tòi kiến thức.
Trong giảng dạy giáo viên cần biết lựa chọn các phương pháp dạy học sao cho
phù hợp với đối tượng học sinh của lớp mình. Xuất phát từ các ví dụ hay các bài
toán mẫu trong SGK, giaó viên cần tổ chức cho học sinh thảo luận để tìm ra cách
giải quyết vấn đề mà bài toán đưa ra.
Trên cơ sở đó giáo viên giúp các em biết tổng hợp để rút ra những nhận xét,
những quy tắc hay những kết luận cần thiết. Khi giảng dạy các kiến thức mới, dạng
toán mới giáo viên cần chú ý các bước sau đây:
*Phương pháp chung: Tự phát hiện - Tự giải quyết - Tự chiếm lĩnh
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

6

Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

* Các bước cụ thể:
Bước 1: Làm nảy sinh nhu cầu nhận thức của học sinh ( làm xuất hiện vấn đề
và tạo cho học sinh có nhu cầu tìm hiểu vấn đề đó)
Bước 2: Tổ chức các hoạt động học tập (theo cá nhân, theo nhóm hay cả lớp)
Bước 3: Hướng dẫn học sinh trình bày ý kiến trước nhóm, trước lớp.
Bước 4: Hướng dẫn học sinh nhận xét, đánh giá,bổ sung.
Bước 5: Giáo viên hệ thống, kết luận vấn đề, hướng dẫn học sinh trình bày
(GV chốt lại các vấn đề quan trọng)
Bước 6: Tổ chức cho học sinh luyện tập, thực hành, rèn các kĩ năng.
* Lưu ý: Để triển khai các bước trên một cách có hiệu quả cần có sự trợ giúp
của các phương tiện và đồ dùng dạy học, do đó trong quá trình tổ chức các họat
động học tập của học sinh, giáo viên cần sử dụng các đồ dùng dạy học sao cho phù
hợp và mang tính hiệu quả cao. Phương pháp dạy học ở tiểu học phải phát huy
được tính tự giác, tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc
trưng môn học, đặc điểm đối tượng học sinh và điều kiện của lớp học . Giáo viên
cần chủ động lựa chọn, vận dụng phối kết hợp các phương pháp dạy học để phát
huy hiệu quả cao nhất.
3. Vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng tích cực:
3.1 .Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong phương pháp dạy học vấn
đáp trong hình thành tri thức mới.
Học sinh muốn tiếp thu tri thức mới cần có sự hướng dẫn của giáo viên bắng
một hệ thống câu hỏi phù hợp. Giáo viên tổ chức các hoạt động dạy học nhằm
chuyển giao ý đồ sư phạm của thầy thành nhiệm vụ học tập của trò.
Ví dụ trong bài: "Phép nhân phân số". Hình thành phép tính nhân của 2 phân
số

3
2

3
2
và . Hình thành phép tính nhân của 2 phân số và cho học sinh là một
4
5
4
5

vấn đề mới. nếu giáo viên chỉ giới thiệu quy tắc tính, sau đó áp dụng vào luyên tập
thì không phát huy được tính tích cực, tư duy, sáng tạo của học sinh. Do đó, giáo
viên cần suy nghĩ, chuẩn bị hệ thống câu hỏi phù hợp để hướng dẫn học sinh tiếp
thu tri thức mới một cách tích cực, sáng tạo.
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

7


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

Với bài học này, giáo viên có thể tổ chức hoạt động dạy học bằng hệ thống
câu hỏi sau:
- Hãy tính

3
2
của .
4
5

Đây là một tình huống mà học sinh chưa thể thực hiện được ngay. Nhưng nếu

học sinh chịu khó suy nghĩ, vận dụng kiến thức đã học ( Cách cấu tạo phân số )
hoặc giáo viên hướng dẫn thì học sinh có thể thực hiện được. Ở đây, giáo viên
muốn học sinh thực hiện câu hỏi trên để dẫn đến cách tính
- Hãy phân tích
Ta có:

2
thành tổng của 4 phân số bằng nhau?
5

2
8
2
2
2
2
2× 4
=
=
=
+ + + .
5× 4
5
20 20 20 20 20

- Từ kết quả trên, hãy cho biết,
Ta có:

3
2

của là bao nhiêu?
4
5

3
2
2
2
2
6
của là
+ +
=
.
4
5
20 20 20
20

- Hãy so sánh

3
2
6
2×3
2×3
với kết quả của ? (
=
).
4×5

4×5
4
5
20

Kết luận: Ta nói tích của
Viết

3
2
x .
4
5

3
2
6
với
=
.
4
5
20

3
2
6
3× 2
×
=

=
.
4×5
4
5
20

Giáo viên nêu công thức tổng quát:

a
c
a×c
×
=
và yêu cầu học sinh nêu
b×d
b
d

quy tắc nhân hai phân số, sau đó tổ chức: luyện tập, củng cố.
3.2. Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong phương pháp phát hiện và
giải quyết vấn đề, để tổ chức hoạt động dạy học.
Ví dụ trong bài: " Phép cộng phân số " ( tiếp theo ).
Bài toán: "Có một băng giấp màu, bạn Hà lấy

1
2

băng giấy, Bạn An lấy

1
3

băng giấy. Hỏi cả 2 bạn lấy bao nhiêu phấn băng giấy màu? " ( Toán 4 trang 127 ).
Sau khi học xong học sinh biết cách cộng hai phân số khác mẫu số và rèn
luyện kỹ năng tính toán cho học sinh.
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

8


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

Hướng dẫn giải như sau:
+ Muốn tìm số phần băng giấy của 2 bạn Hà và An đã lấy, cần thực hiện phép
tính gì? ( phép cộng:

1
1
+ ).
2
3

Như vậy, việc yêu cầu học sinh tính tổng hai phân số khác mẫu số là một tình
huống gợi vấn đề, là một yêu cầu nhận thức mà học sinh chưa thể giải quyết được
bằng vốn kiến thức và kinh nghiệm sẵn có của mình (học sinh chỉ mới biết tính
tổng hai phân số có cùng mẫu số).
Tuy nhiên nếu học sinh chịu khó suy nghĩ hoặc được giáo viên hướng dẫn tìm
cách biến đổi để đưa hai phân số đã cho thành hai phân số có cùng mẫu số (Quy
đồng mẫu số) thì học sinh có thể giải quyết vấn đề kết hợp với phương pháp dạy

học vấn đáp để tổ chức hoạt động dạy học hình thành phép cộng 2 phân số khác
mẫu số.
3.3. Phát huy tính tích cực hóa của học sinh trong việc giải các bài toán phát
huy tính trực quan cụ thể trong tư duy của học sinh.
Để giải được các bài toán này giáo viên cần triển khai các hoạt động mang
tính chất thực tiễn, học sinh phải được thao tác trên đồ dùng trực quan. Từ đó các
em sẽ tự phát hiện và tự giải quyết nhiệm vụ bài học.
Ví dụ: Trong bài "Phép cộng phân số"
Để hình thành phép cộng hai phân số có mẫu số bằng nhau, giáo viên và học
sinh cùng thực hành trên băng giấy
- Chia băng giấy thành 8 phần bằng nhau, bằng cách gấp đôi ba lần theo
chiều ngang:
+ Tô màu vào

3
băng giấy
8

+ Tô màu vào

2
băng giấy
8

Nhìn vào băng giấy học sinh dễ nêu được hai lần đã tô màu được
giấy.

Học sinh nêu:

5

băng
8

3
2
3+ 2
5
+ =
= .
8
8
8
8

Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

9


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

Kết luận: Nêu được cách cộng hai phân số bằng cách lấy tử số cộng với nhau
và giữ nguyên mẫu số.
3.4. Giúp học sinh tham gia vào hoạt động thực hành, luyện tập theo khả năng
của mình:
- Cho các em làm các bài theo thứ tự trong sách giáo khoa, không bỏ bài nào,
kể cả bài dễ, bài khó.
- Không bắt học sinh chờ đợi nhau trong khi làm bài. Làm xong chuyển sang
bài tiếp theo.
- Học sinh này có thể làm nhiều bài hơn học sinh khác:

Ví dụ: Khi dạy bài : “ Tính bằng cách thuận tiện nhất ”
3
6
8
3
6
8
3
14
20
+
+
= +(
+
)= +
=
5
10
10
5
10
10
5
10
10

Có thể một số em vẫn thực hiện theo thứ tự của các phép tính trong biểu thức,
ra kết quả đúng nhưng chưa nhanh và chưa hợp lí. Giáo viên nên hướng dẫn học
sinh các tính chất đã học của phép cộng để tìm ra cách giải thuận tiện.Hoặc trong
bài luyện tập của phép nhân thì giáo viên phải dẫn dắt học sinh nhớ lại kiến thức đã

học đó là:
* Tính chất giao hoán của phép nhân.
* Tính chất kết hợp của phép nhân.
* Tính chất nhân một số với một tổng ( Hoặc một tổng nhân với một số ).
* Tính chất nhân một hiệu với một số ( Hoặc một số nhân với một hiệu ).
Học sinh phải vận dụng nhanh các tính chất này vào giải toán: Khi nào vận
dụng tính chất này, khi nào vận dụng tính chất kia:
Ví dụ: 2 × 10 + 10 × 5 = 10 × ( 2 + 5 ) = 10 × 7 = 70 ( Áp dụng tính chất
nhân một số với một tổng )
4. Thực hiện tốt khâu kiểm tra đánh giá học sinh:
Tích cực đổi mới kiểm tra đánh giá đó là đánh giá chất lượng dạy của thầy và
đánh giá chất lượng học của học sinh. Đánh giá thực chất sẽ tạo động lực nâng cao
chất lượng dạy và học. Những yêu cầu và nội dung kiểm tra phải bám sát quá trình
học tập, bám sát mục tiêu môn học, chuẩn kiến thức kỹ năng, có sự phân hoá theo
từng đối tượng học sinh. Kiểm tra đánh giá phải đảm bảo chính xác và khách quan,
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

10


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

tôn trọng kết quả của học sinh, động viên biểu dương học sinh kịp thời, nhắc nhở
phê bình khéo léo tránh cho các em mặc cảm, chán nãn.
Đánh giá học sinh là một khâu rất quan trọng nhằm: Nắm được năng lực tiếp
thu bài của học sinh trong lớp để đặt ra yêu cầu học tập đối với từng học sinh : yêu
cầu cao hơn đối với học sinh giỏi, yêu cầu ở mức độ cơ bản đối với học sinh trung
bình và yếu. Thu thập thông tin phản hồi về cách dạy của giáo viên để điều chỉnh
sao cho phù hợp, bổ khuyết những điểm yếu của học sinh. dụng đúng lúc, đúng
chỗ.

Giáo viên cần sử dụng nhiều công cụ đánh giá khác nhau để có thể đánh giá
đúng HS một cách khách quan:Kiểm tra vấn đáp, kiểm tra viết (Gồm kiểm tra ngắn,
kiểm tra một tiết). Trong các bài kiểm tra viết cần kết hợp cả bài tập trắc nghiệm và
bài tập tự luận, các bài tập cần sắp xếp theo thứ tự từ dễ đến khó và có đủ loại bài
đại diện cho các kiến thức kĩ năng cơ bản nhất.
Giáo viên cần vận dụng cách đánh giá theo nhiều chiều: Giaó viên đánh giá
học sinh, học sinh đánh giá lẫn nhau và nêu cao ý thức tự đánh giá ở mỗi học sinh.
Với những kinh nghiệm trên, sau nhiều năm vận dụng, tôi nhận thấy chất lượng dạy
học môn toán đã đạt được những thành tích đáng kể .
Học sinh nắm chắc kiến thức hơn, có hào hứng trong học tập, biết vận dụng
các kiến thức một cách sáng tạo vào giải quyết các bài toán thực tế, tạo cho các em
một sức bật mới trong nhận thức và hành động.
IV. Kết quả thực hiện.
Qua quá trình vừa nghiên cứu vừa áp dụng một số biện pháp vào thực tế giảng
dạy Toán ở lớp 4B tôi đã thu được kết quả khả quan.
Học sinh học tập rất tích cực, hứng thú, chủ động trong việc lĩnh hội tri thức,
không khí lớp học sôi nổi, hào hứng. Các em được tự mình phát hiện tìm tòi cái
mới, kiến thức mới, các em cảm thấy thú vị và thích thú. Giáo viên đóng vai trò là
người tổ chức điều khiển các hoạt động định hướng, gợi mở, dẫn dắt học sinh lĩnh
hội kiến thức mới. thấy chất lượng học sinh dần dần được nâng cao. Học sinh đó tự
giỏc, hứng thú, chủ động và tích cực tham gia các hoạt động dạy học, không rụt rè,
tự ti như trước nữa. Chất lượng học sinh ngày một tiến bộ do trình độ nhận thức
của các em ngày càng được nâng cao, tích cực phát biểu xây dựng bài hứng thú và
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

11


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

ham thích học toán, làm bài, học bài đầy đủ . học sinh dần dần chiếm lĩnh kiến thức
mới và giải quyết các vấn đề gần gũi với đời sống. Chất lượng học tập của các em
nâng lên rõ rệt, tỷ lệ học sinh khá giỏi tăng lên, học sinh yếu kém không còn. Sự
tiến bộ của các em được so sánh với kết quả các lần kiểm tra như sau::
Kết quả
KSđầu năm
KTĐK lần 1
KTĐK lần 2
KTĐK lần 3

Số HS
20
20
20
20

Giỏi
1= 5%
2= 10%
2= 10 %
3 = 15 %

Khá
4 = 20 %
5= 25%
8 = 40 %
8 = 40 %

TB
11 = 55 %

11= 55%
9= 45 %
9 = 45 %

Yếu
4 = 20%
2= 10 %
1= 5%
0

C. KẾT LUẬN
1. Kết luận.
Để nâng cao chất lượng dạy học mỗi giáo viên chúng ta cần đến với học sinh
bằng cả tình yêu nghề mến trẻ, bằng cả tấm lòng vì học sinh thân yêu. Biết quan
tâm lắng nghe thấu hiểu học sinh. Từ đó nắm bắt tâm lý, hoàn cảnh riêng, khả năng
nhận thức, tiếp thu của học sinh để có biện pháp dạy học tích cực phù hợp.
Dạy học phát huy tính tích cực của học sinh sẽ huy động được năng lực, nghệ
thuật sư phạm của giáo viên. Thực tế cho thấy rằng người giáo viên không chỉ cung
cấp cho học sinh những tri thức, kĩ năng cần thiết mà còn truyền đến cho các em cả
lương tâm, tình cảm và trách nhiệm của chính mình. Dạy học vừa mang tính khoa
học, vừa mang tính nghệ thuật, đòi hỏi người giáo viên phải nỗ lực, sáng tạo, không
ngừng cải tiến phương pháp để nâng cao hiệu quả giảng dạy, thực hiện tốt chủ đề
năm học: "Môi trường thân thiện- Học sinh tích cực".
"Dạy học phát huy tính tích cực, tự giác học tập của học sinh" là một việc làm
mới, rất khó khăn và lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì, tinh thần khắc phục khó khăn và sự
vận dụng linh hoạt các biện pháp để huy động tốt nhất xã hội cùng tham gia.
2. Bài học kinh nghiệm:
Muốn nâng cao hiệu quả và học tập hứng thú trong quá trình giảng dạy, đòi
hỏi người giáo viên phải chuẩn bị kế hoạch dạy học, hệ thống câu hỏi. Thâm nhập
kĩ giáo án, hiểu rõ ý đồ sách giáo khoa. Có thiết kế khoa học, hệ thống câu hỏi ngắn

gọn rõ ràng dễ hiểu. Lựa chọn phương pháp dạy học, có hiểu quả. Sử dụng tối đa
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

12


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

đồ dùng dạy học và có hiệu quả trong từng tiết dạy, trong từng môn học. Khi đứng
lớp phải bình tĩnh, tự tin, tác phong nhanh nhẹn, ngôn ngữ truyền đạt rõ ràng để
làm sao hướng dẫn học sinh cho hiểu nội dung bài một cách dễ dàng, đồng thời
khai thác nội dung để phát huy tính sáng tạo của học sinh khá, giỏi.
Xây dựng tốt nề nếp học toán cho học sinh, luôn động viên khuyến khích học
sinh trong các hoạt động học tập, luôn quan tâm đến mọi đối tượng học sinh. Căn
cứ vào đặc điểm lớp học để lựa chọn phương pháp dạy học cho phù hợp. Giáo viên
cần gần gũi với học sinh hơn nữa và có sự linh hoạt trong cách tổ chức các PPDH,
giúp học sinh mạnh dạn tự tin bộc lộ ý kiến,quan điểm của mình, giúp các em tự
giác biết cách làm bài Toán một cách khoa học, chính xác, sửa chữa những điểm
yếu, điểm sai. Mỗi giáo viên đều có nghệ thuật riêng của mình trong giảng dạy để
tạo sự lôi cuốn hấp dẫn học sinh.
Cần có sự kết hợp chặt chẽ giữa ba môi trường giáo dục: gia đình, nhà trường
và xã hội.
Trên đây là một số kinh nghiệm tôi đã vận dụng trong dạy học môn toán tại
trường Tiểu học Tân Bình, mong quí đồng nghiệp góp ý, bổ sung thêm cho tốt hơn,
tôi chân thành cảm ơn.
Xác nhận của thủ trưởng đơn vị

Tân Bình, ngày 10 tháng 4 năm 2013
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, không sao chép nội dung

của người khác.
Người viết

Hoàng Thị Đào

MỤC LỤC.
Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

13


Biện pháp dạy học phát huy tính tích cực cho học sinh lớp 4 trong học tập môn toán

NỘI DUNG
ĐẶT VẤN ĐỀ
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ

TRANG
1
2

Cơ sở lý luận về dạy học môn Toán.

2

Thực trạng của dạy học môn Toán ở trường tiểu học Tân Bình.

3

Các giải pháp thực hiện dạy học môn Toán.

4

Các biện pháp thực hiện.

5

Hướng dẫn học sinh thực hiện có hiệu quả chương trình và SGK
Toán 4.
Sử dụng các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học môn Toán.

5

Vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng tích cực.

7

Thực hiện tốt khâu kiểm tra, đánh giá học sinh.

10

Kết quả thực hiện

11

KẾT LUẬN.

6

12

Kết luận

12

Bài học kinh nghiệm

13

Hoàng Thị Đào - Giáo viên trường Tiểu học Tân Bình- Như Xuân

14