Phân tích thực trạng rủi ro tín dụng của Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
---------------------

TRẦN MẠNH CƢỜNG

PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG
CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN
SÀI GÒN – HÀ NỘI

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------------------TRẦN MẠNH CƢỜNG

PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG
CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN
SÀI GÒN – HÀ NỘI
Chuyên ngành: Tài chính Ngân hàng
Mã số: 60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM QUANG VINH

XÁC NHẬN CỦA
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG
CHẤM LUẬN VĂN

Hà Nội – 2016


MỤC LỤC
Trang
Danh mục các ký hiệu viết tắt ............................................................................ i
Danh mục các bảng ........................................................................................... ii
Danh mục các hình vẽ ...................................................................................... iii
Danh mục các biểu đồ ...................................................................................... iv
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN

TRỊ RỦI RO TÍN DỤNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠIError! Bookma
1.1. Rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của Ngân hàng
thƣơng mại ..................................................... Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Những vấn đề cơ bản về tín dụng ngân hàngError! Bookmark not defined.
1.1.2. Khái niệm rủi ro tín dụng .................. Error! Bookmark not defined.
1.1.3. Hình thức của rủi ro tín dụng ............ Error! Bookmark not defined.
1.1.4. Nguyên nhân của rủi ro tín dụng ....... Error! Bookmark not defined.
1.1.5. Hậu quả của rủi ro tín dụng ............... Error! Bookmark not defined.
1.1.6. Các chỉ tiêu đo lường rủi ro tín dụng Error! Bookmark not defined.
1.1.7. Một số dấu hiệu cảnh báo rủi ro tín dụng từ phía khách hàngError! Bookmark
1.2. Quản trị rủi ro tín dụng trong hoạt động kinh doanh của Ngân
hàng thƣơng mại............................................ Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Khái niệm quản trị rủi ro tín dụng .... Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Quy trình quản trị rủi ro tín dụng ...... Error! Bookmark not defined.

1.2.3. Quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng thương mại theo Basel IIError! Bookma
1.3. Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số nƣớc trên thế
giới và bài học cho Việt Nam........................ Error! Bookmark not defined.

1.3.1. Kinh nghiệm quản trị rủi ro tín dụng của một số nước trên thế giớiError! Bookmark
1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam .. Error! Bookmark not defined.


CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG VÀ QUẢN TRỊ
RỦI RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN
SÀI GÒN – HÀ NỘI ..................................... Error! Bookmark not defined.

2.1. Tổng quan về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn – Hà NộiError! Bookma
2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển ....... Error! Bookmark not defined.
2.1.2.Cơ cấu tổ chức.................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thương mại cổ phần
Sài Gòn – Hà Nội trong thời gian qua ......... Error! Bookmark not defined.
2.2. Phân tích hoạt động tín dụng và thực trạng rủi ro tín dụng tại
Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn – Hà NộiError! Bookmark not defined.
2.2.1. Cơ cấu hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại cổ phần Sài
Gòn – Hà Nội .............................................. Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Chất lượng tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn –
Hà Nội....................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Thực trạng rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài
Gòn – Hà Nội ......................................... Error! Bookmark not defined.
2.3. Thực trạng công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng
mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội ..................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Cơ cấu tổ chức quản trị rủi ro tín dụngError!

Bookmark

not

defined.
2.3.2. Nội dung công tác quản trị rủi ro tín dụng của Ngân hàng thương mại
cổ phần Sài Gòn – Hà Nội .......................... Error! Bookmark not defined.
2.4. Đánh giá công tác quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại
cổ phần Sài Gòn – Hà Nội............................. Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Những kết quả đã đạt được................ Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Những tồn tại và hạn chế ................... Error! Bookmark not defined.
2.4.3. Nguyên nhân của các hạn chế ........... Error! Bookmark not defined.


CHƢƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM HẠN CHẾ RỦI RO TÍN
DỤNG VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG QUẢN TRỊ RỦI
RO TÍN DỤNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI
GÒN – HÀ NỘI ............................................. Error! Bookmark not defined.
3.1. Định hƣớng hoạt động của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài
Gòn – Hà Nội trong các năm tới .................. Error! Bookmark not defined.
3.2. Các giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng và nâng cao hiệu quả
hoạt động quản trị rủi ro tín dụng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần
Sài Gòn – Hà Nội ........................................... Error! Bookmark not defined.

3.2.1. Thắt chặt và thực hiện đúng quy trình, quy chế tín dụngError! Bookmark not d

3.2.2. Nâng cao chất lượng thẩm định và phân tích tín dụngError! Bookmark not def

3.2.3. Quản lý, giám sát chặt chẽ quá trình giải ngân và sau giải ngânError! Bookmar

3.2.4. Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộError! Bookmark not de
3.2.5. Khai thác có hiệu quả thông tin trong hoạt động tín dụngError! Bookmark not
3.2.6. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Error! Bookmark not defined.
3.2.7. Phát triển và ứng dụng công nghệ ngân hàngError! Bookmark not defined.
3.2.8. Thực hiện phân tán rủi ro tín dụng .... Error! Bookmark not defined.
3.3. Một số đề xuất và kiến nghị................... Error! Bookmark not defined.
3.3.1. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước.. Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Kiến nghị với Chính phủ ................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 6


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

STT

Ký hiệu

Nguyên nghĩa

1

HĐQT

Hội đồng quản trị

2

NHNN

Ngân hàng Nhà nước

3

NHTM

Ngân hàng thương mại

4

RRTD

Rủi ro tín dụng

5

SHB

Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội

i


DANH MỤC CÁC BẢNG

STT

Bảng

Nội dung

1

Bảng 1.1

Các chỉ tiêu tài chính doanh nghiệp

28

2

Bảng 1.2

Nguy cơ rủi ro đối với khách hàng

29

3

Bảng 1.3

Những hạng mục và biểu điểm được sử dụng
tại các Ngân hàng của Mỹ trong mô hình điểm
số tín dụng tiêu dùng

33

4

Bảng 1.4

Quy đổi điểm sang hạn mức cho vay

34

5

Bảng 2.1

Các chỉ tiêu hoạt động kinh doanh của SHB

59

6

Bảng 2.2

Khả năng thanh toán của SHB

67

7

Bảng 2.3

Dư nợ tín dụng theo thời hạn

68

8

Bảng 2.4

Dư nợ tín dụng theo đối tượng và loại hình
doanh nghiệp

70

9

Bảng 2.5

Dư nợ tín dụng theo ngành

71

10

Bảng 2.6

Chi tiết các nhóm nợ trong tổng dư nợ

73

11

Bảng 2.7

Tình hình nợ quá hạn và nợ xấu tại SHB

75

12

Bảng 2.8

Dự phòng rủi ro tín dụng tại SHB

77

13

Bảng 2.9

Tỷ lệ trích lập dự phòng theo địa bàn kinh
doanh

78

14

Bảng 2.10 Thẩm quyền phán quyết tín dụng của SHB

81

15

Bảng 2.11 Mức xếp hạng tín dụng khách hàng của SHB

85

ii

Trang


DANH MỤC HÌNH VẼ

STT

Hình

1

Hình 1.1

Quy trình quản trị rủi ro tín dụng

26

2

Hình 1.2

Mô hình 6C

27

3

Hình 2.1

Sơ đồ Cơ cấu tổ chức của SHB

58

Nội dung

iii

Trang


DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

STT

Biểu

Nội dung

1

Biểu 2.1

Quy mô tăng trưởng Tổng tài sản

60

2

Biểu 2.2

Quy mô tăng trưởng nguồn vốn huy động và
dư nợ cho vay

62

3

Biểu 2.3

Dư nợ tín dụng theo thời hạn

69

4

Biểu 2.4

Chi tiết tỷ trọng các nhóm nợ trong tổng dư
nợ

73

5

Biểu 2.5

Nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu của SHB

76

iv

Trang


MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Ngân hàng là một trong những tổ chức tài chính quan trọng nhất của nền
kinh tế. Trong cơ chế thị trường hiện nay, hoạt động kinh doanh của Ngân
hàng luôn tiềm ẩn nhiều rủi ro, như: Rủi ro lãi suất, rủi ro tín dụng, rủi ro
thanh khoản, rủi ro ngoại hối,… Trong các loại rủi ro kể trên thì rủi ro tín
dụng là loại rủi ro phổ biến và phức tạp nhất. Rủi ro tín dụng xảy ra không chỉ
gây nên những tổn thất về tài chính mà còn gây nên những thiệt hại to lớn về
uy tín và vị thế của Ngân hàng. Do tính lây lan của nó, rủi ro tín dụng có thể
là đầu mối của những cuộc khủng hoảng tài chính hoặc khủng hoảng kinh tế –
xã hội.
Đặc trưng của hệ thống Ngân hàng thương mại ở Việt Nam hiện nay là tỷ
trọng thu nhập từ hoạt động tín dụng chiếm khoảng 70% tổng thu nhập từ các
hoạt động của Ngân hàng. Tuy nhiên, từ thực tế hoạt động tín dụng của các
Ngân hàng thương mại Việt Nam thời gian qua cho thấy: Hiệu quả của hoạt
động tín dụng chưa cao, chất lượng tín dụng chưa tốt, thể hiện ở tỷ lệ nợ quá
hạn và nợ khó đòi còn ở mức cao so với khu vực và thế giới, xu hướng phát
triển chưa bền vững, và do đó rủi ro tín dụng luôn chiếm tỷ trọng cao và đang
là vấn đề quan tâm của những người quản trị Ngân hàng.
Việt Nam đang trong quá trình đổi mới nền kinh tế, từng bước phát triển
và hội nhập với nền kinh tế của các nước trong khu vực và trên thế giới. Hệ

thống Ngân hàng với tư cách là trụ cột của nền tài chính nước nhà vì thế đang
đứng trước nhiều cơ hội và thách thức mới. Theo xu thế này, các Ngân hàng
trong nước sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh vô cùng khốc liệt trong một môi
trường kinh doanh toàn cầu biến động khó lường. Vì vậy, việc nâng cao hiệu

5


TÀI LIỆU THAM KHẢO

TIẾNG VIỆT
Giáo trình, sách
1. Nguyễn Văn Tiến, 2009. Giáo trình Ngân hàng thương mại, 3. Hà Nội:
Nhà xuất bản Thống kê.
2. Nguyễn Văn Tiến, 2010. Quản trị rủi ro trong kinh doanh ngân hàng, 3.
Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê.
Văn bản pháp luật
3. Ngân hàng Nhà nước, 2013. Thông tư số 02/2013/TT-NHNN Quy định về
phân loại tài sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và
việc sử dụng dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín
dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Hà Nội, tháng 01 năm 2013.
4. Ngân hàng Nhà nước, 2014. Thông tư số 09/2014/TT-NHNN về việc sửa
đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 02/2013/TT-NHNN ngày
21/01/2013 của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước quy định về phân loại tài
sản có, mức trích, phương pháp trích lập dự phòng rủi ro và việc sử dụng
dự phòng để xử lý rủi ro trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh
ngân hàng nước ngoài. Hà Nội, tháng 03 năm 2014.
Tài liệu nội bộ
5. Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2012 – 2014. Báo cáo
thường niên. Hà Nội, năm 2012 – 2014.

6. Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2012. Hướng dẫn phân
tích tài chính doanh nghiệp. Hà Nội, năm 2012.
7. Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2012. Quyết định số
339/QĐ-HĐQT về việc ban hành Quy chế quản lý rủi ro tín dụng. Hà Nội,
tháng 08 năm 2012.

6


8. Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2012. Quyết định số
04/QĐ-HĐQT về việc ban hành Quy chế cho vay. Hà Nội, tháng 01 năm
2012.
9. Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2011. Quyết định số
117/QĐ-CTHĐQT về việc Phân quyền phán quyết cấp tín dụng. Hà Nội,
tháng 02 năm 2011.
10.Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2012. Quyết định số
711/QĐ-TGĐ về việc ban hành Quy trình quản lý công tác thẩm định tín
dụng toàn hệ thống. Hà Nội, tháng 07 năm 2012.
11.Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2012. Quyết định số
53/QĐ-HĐQT về việc ban hành và áp dụng chính thức Hệ thống xếp hạng
tín dụng nội bộ đối với khách hàng. Hà Nội, tháng 04 năm 2012.
12.Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2012. Quyết định số
335/QĐ-TGĐ về việc ban hành Quy định kiểm tra, giám sát sau cho vay.
Hà Nội, tháng 04 năm 2012.
13.Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn – Hà Nội, 2012. Quyết định số
52/QĐ-HĐQT về việc ban hành Quy chế về bảo đảm cấp tín dụng. Hà
Nội, tháng 04 năm 2012.
Luận văn Thạc sĩ
14.Ngô Thị Thanh Trà, 2010. Các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng tại Ngân
hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam Chi nhánh Nam Sài

Gòn. Luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.
15.Nguyễn Hồng Châu, 2008. Giải pháp quản trị rủi ro tín dụng đối với
Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông
thôn khu vực Thành phố Hồ Chí Minh. Luận văn Thạc sĩ, Trường Đại học
Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh.

7


TIẾNG ANH
Giáo trình, sách
16.Cossin, D. and Pirotte, H., 2001. Advanced credit risk analysis. New York:
Jonh Wiley & Sons, Inc.
TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ
17.Bích Diệp, 2015. “Vén màn” nguyên nhân nợ xấu SHB giảm sốc.
< [Ngày truy cập: 21 tháng 10 năm 2015].
18.Hoàng Yến, 2013. DATC và VAMC: Nợ xấu bên nào sẽ tốt hơn?.
< [Ngày truy cập:
20 tháng 09 năm 2015].
19.Minh Đức, 2015. Sau Habubank, SHB cưới thêm “gái đẹp”.
< [Ngày truy cập: 28 tháng 10 năm 2015].
20.Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, 2011. Hiệp ước vốn Basel (Basel I và II).
< />d=1594:hip-c-vn-basel-basel-i-va-ii&catid=43:ao-to&Itemid=90>. [Ngày
truy cập: 22 tháng 09 năm 2015].
21.Phan Thị Linh, 2012. Kinh nghiệm quản lý rủi ro tín dụng trên thế giới.
< />cập: 24 tháng 09 năm 2015].
22.www.shb.com.vn.

8

[Ngày

truy