Sáng kiến kinh nghiệm SKKN dạy học sinh lớp 5 một số mẹo chính tả

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
“DẠY HỌC SINH LỚP 5 MỘT SỐ MẸO CHÍNH TẢ”


PHẦN THỨ NHẤT
ĐẶT VẤN ĐỀ
i.

Lý do chọn đề tài

Phân môn chính tả trong bậc Tiểu học nói chung và ở lớp 5 nói riêng giúp học sinh
hình thành năng lực và thói quen viết đúng chính tả theo quy tắc hiện hành, nói rộng hơn
là năng lực và thói quen viết đúng chính tả văn hóa Tiếng Việt chuẩn mực. Vì vậy, phân
môn Chính tả có vị trí quan trọng như các môn khác trong cơ cấu chương trình môn
Tiếng Việt.
Giống như môn Chính tả từ lớp 2 đến lớp 4, tính chất nổi bật nhất của phân môn
Chính tả lớp 5 là thực hành. Bởi lẽ chỉ có thể hình thành các kĩ năng, kĩ xảo chính tả cho
học sinh thông qua việc thực hành, luyện tập. Do đó trong phân môn này, các quy tắc
chính tả, các đơn vị kiến thức mang tính chất lý thuyết không được bố trí trong tiết dạy
riêng mà dạy lồng ghép trong hệ thống bài tập chính tả. Điều này thoạt nghe thì có vẻ rất
phù hợp với học sinh, nếu nhìn từ góc độ tâm sinh lý lứa tuổi và khả năng tiếp thu của
học sinh. Nhưng cũng chính đó, học sinh rất dễ quên vì khả năng tổng hợp thành hệ
thống còn hạn chế. Do đó, giúp học sinh khắc phục tình trạng này là một yêu cầu cần
thiết.
Một trong các mục tiêu cơ bản của phân môn Chính tả lớp 5 là dạy thế nào để học
sinh viết đúng chuẩn mực tiếng Việt văn hóa để góp phần giữ gìn sự trong sáng của
Tiếng Việt - tiếng mẹ đẻ. Về mặt hình thức chữ viết, học sinh lớp 5 hiện đang có xu
hướng tiến bộ, chữ viết xấu đang được dần khắc phục bằng phong trào và hội thi. Nhưng
bên cạnh đó, không ít học sinh (kể cả học sinh viết chữ đẹp cấp huyện) cũng rất lúng túng

khi viết chính tả phân biệt và thường xuyên viết sai chính tả trong hành văn.
Trong hoàn cảnh hiện nay, học sinh phải học quá nhiều: nhiều môn, nhiều thời
gian. Nói theo cách của Giáo sư Phan Ngọc: Tuổi đời còn nhỏ mà điều phải học thì quá
nhiều. Do đó, cần có những quyển sách Mẹo để giúp học sinh lớp 5 học hiệu quả Chính
tả mà không mất quá nhiều thời gian và công sức.
Với những lý do trên đây, bằng kiến thức đại cương và với những kinh nghiệm
trong hơn 10 năm dạy học, tôi đã đúc kết thành bản sáng kiến kinh nghiệm “Dạy học sinh
lớp 5 một số mẹo chính tả”
ii.

Mục đích nghiên cứu


Mục đích chính của đề tài “Dạy học sinh lớp 5 một số mẹo chính tả” nhằm cung
cấp cho học sinh lớp 5 và giúp các em cách ghi nhớ quy tắc chính tả theo kiểu mẹo. Từ
đó các em dễ dàng phân biệt được, viết được đúng chính tả theo quy tắc.
Đề tài cung cấp cho đồng nghiệp một số mẹo chính tả thường gặp trong việc hướng
dẫn học sinh lớp 5 viết chính tả. Đề tài còn là một cẩm nang, một “sổ tay chính tả” của
bản thân tôi trong quá trình dạy học, nhất là chính tả.
iii.

Đối tượng nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu cả hai phương diện: học sinh lớp 5 và một số lỗi chính tả học
sinh lớp 5 thường mắc lỗi, đó là các từ, ngữ chứa phụ âm l / n ; ch / tr ; s/ x ; d / gi / r ;
vần iêu / iu / ưu và iêu / ươu / ưu.
iv.

v.

Nhiệm vụ nghiên cứu
1. Tìm hiểu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn về mẹo chữa lỗi chính tả
2. Tìm hiểu một số lỗi chính tả phổ biến mà học sinh hay mắc lỗi (thực trạng,
nguyên nhân, giải pháp)
3. Tìm hiểu và đưa ra một số cách chữa lỗi chính tả và tổng hợp thành mẹo chữa
lỗi chính tả.
Phương pháp nghiên cứu

1, Phương pháp nghiên cứu lí luận: Phương pháp này giúp tôi có cơ sở khoa học về
ngữ âm, chính tả từ đó giúp tôi có góc nhìn tổng quát và quan niệm đúng đắn về quy tắc
chính tả hiện hành.
2, Phương pháp điều tra, phỏng vấn: Qua điều tra bằng văn bản (phiếu) và các cuộc
phỏng vấn chính thống hoặc trao đổi ngẫu nhiên trong giao tiếp, phương pháp này giúp
chúng tôi có cơ sở thực tiễn về thực trạng học sinh viết (nói) sai chính tả.
3, Phương pháp tích lũy và thống kê: trong hơn 10 năm dạy học phương pháp này
đã cung cấp cho tôi khá nhiều vốn kinh nghiệm liên quan đến đề tài. Đó là thuận lợi đáng
kể.
4, Phương pháp phân loại: phương pháp này giúp tôi phân loại được nhóm lỗi
chính tả hoặc một số lỗi chính tả có nét tương đồng về mặt ngữ âm hoặc cánh chữa lỗi.
5, Phương pháp phân tích, tổng hợp: Phương pháp này hỗ trợ đắc lực trong việc cắt
nghĩa cơ sở lí luận.
6, Phương pháp miêu tả: Phương pháp có tác dụng trong việc giải thích, thuyết
trình cách khắc phục lỗi chính tả.


7, Phương pháp khảo sát: Trong quá trình thực hiện đề tài, vận dụng phương pháp
này để tìm hiểu và rà soát toàn bộ các bài chính tả phân biệt ở lớp 5
8, Phương pháp so sánh đối chiếu: Vận dụng phương pháp này để tránh được sự lặp
lỗi hoặc trùng hợp không cần thiết khi xây dựng mẹo chính tả.
Ngoài những phương pháp trên đây được sử dụng trong quá trình thực hiện đề tài,

tôi còn vận dụng một số phương pháp khác: phương pháp trắc nghiệm, phương pháp thực
hành, phương pháp trò chơi.
vi.

Phạm vi nghiên cứu

Vấn đề mẹo chính tả ở bậc Tiểu học là rất rộng. Vì vậy để tránh lan man, dàn trải,
tôi chỉ tập trung nghiên cứu về mẹo chính tả ở một số trường hợp mà học sinh lớp 5 ở địa
phương thường mắc phải như t / n ; ch / tr ; s/ x ; d / gi / r ; iêu / iu / ưu, iêu / ươu / ưu.
vii.

Dự kiến kế hoạch nghiên cứu

1, Phương hướng chung: Kết hợp tìm hiểu trên tất cả hai phương diện cơ sở lí
luận và cơ sở thực tiễn mà đề tài quan tâm.
2, Phương hướng cụ thể:
2.1 Thời gian nghiên cứu: 02 năm học (năm học 2008 - 2009 và năm học 2009 2010 )
2.2. Phân bố thời gian thực hiện kế hoạch
2.2.1. Năm học 2008 – 2009
Bước 1: Xây dựng và hoàn thiện ý tưởng đề tài
Bước 2: Xây dựng đề cương đề tài
Bước 3: Gửi đề cương cho GS.TS Lê Phương Nga (Khoa giáo dục Tiểu học Đại học Sư phạm Hà Nội I) phê duyệt.
Bước 4: Chỉnh sửa và hoàn thiện đề cương.
Bước 5: Áp dụng thử nghiệm tại lớp 5A, trường Tiểu học Hoàn Long.
2.2.2. Năm học 2009 - 2010.
Bước 1: Áp dụng tại lớp 5A và 5B trường tiểu học Hoàn Long
Bước 2: Tổng kết kinh nghiệm
Bước 3: Hoàn thiện đề tài
Bước 4: Nộp bản thảo về cho Hội đồng khoa học các cấp

PHẦN THỨ HAI
GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
I. Về Tiếng Việt chữ mẹ đẻ
1. Chữ cái chữ Việt
Chữ cái chữ Việt được xây dựng theo hệ thống chữ cái La tinh. Chữ cái tiếng Việt
gồm các chữ cái sau đây:
1.1. Có 11 nguyên âm đơn: (a, ă, â, e, ê, i (y), o, ô, u , ư và 3 nguyên âm đôi: iê
(yê, ia, ya) ; ươ (ưa) ; uô (ua).
1.2. Có 23 phụ âm: a, b (k, q), ch, d, đ, g (gh), h, kh, l,, m, n, nh, ng (ngh), p, ph, r,
s, t, th, tr, v, x .
Ngoài các chữ cái do tiếng Việt là ngôn ngữ có thanh điệu nên chữ viết tiếng Việt
còn sử dụng thêm 5 dấu để ghi 6 thanh điệu: \ (ghi thanh huyền), ~ (ghi thanh ngã), ?
(ghi thanh hỏi), / (ghi thanh sắc), . (ghi thanh nặng) và không dùng dấu để ghi thanh
ngang ( thanh không).
2. Nguyên tắc xây dựng chữ Việt
So với chữ viếtc của nhiều ngôn ngữ trên thế giới, chữ Việt có phần thuận lợi hơn.
Do đó, chính tả của nó cũng giản tiện hơn nhiều. Nguyên nhân sâu xa nhất của điều này
là ở chỗ chữ Việt được xây dựng theo nguyên tắc âm vị học ( còn gọi là nguyên tắc ngữ
âm học). Nguyên tắc âm vị học trong chữ viết yêu cầu giữa âm và chữ phải có quan hệ
tương ứng “một - một”. Để đảm bảo nguyên tắc này, chữ Việt phải thỏa mãn ít nhất hai
điều kiện; mỗi âm chỉ do một ký hiệu biểu thị và mỗi kí hiệu luôn luôn chỉ só một giá trị tức biểu thị chỉ một âm duy nhất ở mọi vị trí trong từ.
Về căn bản, chữ Việt được tạo ra có tính đến khá đầy đủ các điều kiện trên đó.
3.

Những bất hợp lý trong tiếng Việt

Do nhiều nguyên nhân - lịch sử, văn hóa, xã hội, ngôn ngữ khác nhau - những

người tạo ra tiếng Việt * đã không tuân thủ được một cách nghiêm ngặt những yêu cầu
của nguyên tắc âm vị học trong chữ viết. Do đó, đã để lại trong lòng cơ cấu chữ Việt
nhiều hiện tượng chính tả trái ngược với nguyên tắc ngữ âm học của chữ viết và đã làm


nhức nhối bao thế hệ học giả trong và ngoài nước một thế kỷ nay. Những bất hợp lý của
chữ Việt, có thể quy vào hai trường hợp chính dưới đây.
3.1. Vi phạm nguyên tắc tương ứng “ một - một” giữa kí hiệu và âm thanh. Điều
này thể hiện ở chỗ, dùng nhiều kí hiệu để biểu thị một âm. Thí dụ:
- Âm /k/ được biểu thị bằng ba kí hiệu c, k, q.
- Âm /i/ được biểu thị bằng hai kí hiệu i, y.
- Âm / γ / được biểu thị bằng hai kí hiệu g, gh.
- Âm / / được biểu thị bằng hai kí hiệu ng, ngh
- Âm /ie/ được biểu thị bằng bốn kí hiệu: iê, yê, ia, ya
- Âm /u ∂ / được biểu thị bằng hai kí hiệu: ươ, ưa.
- Âm /uo/ được biểu thị bằng hai kí hiệu uô, ua.
3.2. Vi phạm tính đơn trị của kí hiệu. Điều này thể hiện cụ thể ở một kí hiệu biểu
thị nhiều âm khác nhau tùy thuộc vào vị trí của nó trong quan hệ với những âm trước và
sau nó. Thí dụ như sau:
Thí dụ 1: chữ g khi đứng trước các chữ không phải là i, e, ê thì biểu thị là âm / γ /,
nhưng khi đứng trước i mà sau i là các chữ không phải là i, e, ê thì biểu thị là âm /z/ (gia,
giữ, giục, ... ) ; Khi g đi cùng với h thì biểu thị là âm / γ / (ghi, ghét, ghế, ... ) ; khi đứng
trước i hoặc iê thì một mình g lại biểu thị âm /z/ (gì, gìn, giết ..)
Thí dụ 2: Chữ O chủ yếu dùng để biểu thị nguyên âm / /; nhưng khi đứng ngay
sau a hoặc e, với tư cách là một âm cuối, thì biểu thị bán nguyên âm /u/ (gạo, kẹo, ... ) ;
còn khi đứng trước a hoặc e, thì lại biểu thị một giới hạn âm ( âm đệm), đó là /u/ (hoa,
hoe, ... )
* Tiếng Việt - chữ Quốc ngữ - do các giáo sĩ người Âu sáng tạo ra hồi thế kỷ XVI XVIII theo chữ La - tinh để tiện cho việc truyền giáo ở nước ta
Trên đây la hai trường hợp chính tả thể hiện các bất hợp lý trong chữ Quốc ngữ.
Nhiều nhà nghiên cứu ngôn ngữ còn phân vân về tình trạng dùng nhiều dấu phụ, như các

trường hợp: ă, â, ô, ơ, ư; hoặc ghép nhiều con chữ để biểu thị một âm, như các trường
hợp: ch, gh, kh, nh, ng, ngh, ph, tr, th.
Điều đó quả không thuận tiên lắm song cũng là giải pháp riêng. Đó không là
những bất hợp lý việc vi phạm nguyên tắc cơ bản của chính tả ngữ âm học, và không gây
cản trở hay sự lộn xộn nào do chính tả Quốc ngữ, thậm chí ngay cả khi dùng chữ Việt
trên máy vi tính.
2.
1.

Chính tả chữ Việt.
Đặc điểm tiếng Việt


Tiếng việt là ngôn ngữ phân tiết tính tức là các âm tiết được tách bạch rõ ràng trong
dòng lời nói. Đây chính là điểm khác biệt với các ngôn ngữ khác như Tiếng Anh, tiếng
Nga, ,Pháp *. Vì thế khi viết, các chữ biểu thị âm tiết được viết rời,tách biệt.
Mỗi âm tiếng Việt đều mang một thanh điệu nhất định. Khi viết chữ, phải đánh dấu
nhanh - ghi thanh điệu lên âm chính (hoặc bộ phận chính, đối với âm chính là nguyên âm
đôi) của âm tiết.
Khi xác định được kí hiệu ghi âm chính trong chữ, thì ghi dấu thanh điệu lên trên
(hoặc dưới) kí hiệu đó, chẳng hạn: bạn, toán, hòa, thuế, ... Trong trường hợp có hai ký
hiệu biểu thị âm chính là nguyên âm đôi thì ghi dấu thanh lên kí hiệu có dấu phụ, chẳng
hạn: tiến, chiến, quyển, yến, suối, chứa, ... ; ghi dấu thanh lên kí hiệu thứ hai (Từ trái
sang phải) khi cả hai kí hiệu đều có dấu phụ, chẳng hạn: nước, bưởi, ...; ghi dấu thanh lên
kí hiệu đầu tiên (trái sang phải) khi cả hai kí hiệu không có dấu phụ, chẳng hạn: phía, của,
múa, ...
Trong chính tả tiếng Việt, mỗi dòng chữ gồm những chữ, mỗi chữ tách riêng ra là
một âm tiết. Khi muốn nói đến mặt chính tả của tiếng “sách” chẳng hạn thì ta dùng
“chữ”; khi muốn nói đến mặt ngữ âm của nó thì ta dùng “âm tiết” (tiếng). Hai cách gọi
tuy khác nhau, nhưng đều chỉ một vật. Thí dụ miêu tả âm tiết “Toán”.

* Thí dụ tiếng Anh: baby (hai âm tiết) ;banana (ba âm tiết) ;television (4 âm tiết) ; ....
Trong chữ “toán”, ta phân biệt hai ,phần: phần thứ nhất (t) gọi là âm đầu hay phụ âm đầu
và phần thứ hai (oán) gọi là vần: trong phần vần (oán), ta có “án” là vần đơn và “o” đệm
vào “án” làm nên âm đệm; trong vần đơn “án”, ta có hai bộ phận là “a” gọi là nguyên âm
chính và “n” gọi là âm cuối. Người ta gọi âm đầu hay âm cuối là vì lí do trước âm đâu
hoặc âm sau âm cuối không thể có một âm gì nữa. Trong vần “oán” còn một bộ phận nữa
mà ta không thể bỏ quên, đó là dấu thanh.
Tóm lại, một âm tiết - chữ - tiếng Việt bao gồm có năm phần: âm đầu, âm đệm, âm
chính, âm cuối và dấu thanh (nếu ở dạng đầy đủ) . Trong năm phần này, có thể có những
phần vắng mặt. Chẳng hạn, âm đầu có thể vắng như “oán” ; âm cuối có thể vắng như
“ào” ; âm đệm có thể vắng như “á”. Tuy nhiên, tuyệt đối có hai phần bao giờ cũng có mặt
là nguyên âm chính và dấu thanh*. Khi trong chính tả không ghi dấu gì thì có nghĩa đó là
“dấu không” chứ không phải là không có dấu. Một âm tiết mất nguyên âm, hoặc dấu của
nó thì tan rã, không được coi là một âm tiết Việt.
2.
Một số quy định về chữ viết tiếng Việt.
2.1. Viết theo nguyên tắc ghi âm


Về nguyên tắc, chữ viết ghi âm phải căn cứ trên một cách phát âm. Mà tiếng Việt
thì tồn tại nhiều phương ngữ. Các cách phát âm địa phương có tính bảo thủ cao và thực tế
là chúng đều được tôn trọng. Người Hà Nội vẫn có niềm tự hào với phát âm “con châu”
thay vì “con trâu”. Cũng như vậy, người Sài gòn chẳng bao giờ mặc cảm khi hỏi “tai
đâu?” mà người nghe không biết chỉ vào tai hay đưa tay ra thay cho câu trả lời. Đặc biệt
Đài tiếng nói Việt Nam - cơ quan ngôn luận của Quốc gia cũng mặc nhiên phát đi bằng
cả ba thứ giọng: Hà Nội, Huế và Sài gòn đại diện cho ba phương ngữ lớn trên phạm vi cả
nước. Thế nhưng về mặt chữ viết, chỉ cho phép một cách duy nhất dùng để ghi mọi
phương ngữ. Vậy đâu là cơ sở cho chữ viết? Cách viết ấy tôn trọng chuẩn chính tả đã
được xác định và được phản ánh về cơn bản trong Từ điển phổ thông.
* Tiếng Việt có sáu dấu thanh: dấu không (ngang), dấu huyền, dấu ngã, dấu hỏi,

dấu sắc và dấu nặng.
Nghĩa là chữ viết tiếng Việt căn cứ trên cách phát âm của người Hà Nội cộng với năm sự
phân biệt mà cách phát âm địa phương này còn đồng nhất nói. Đó là tr/ch ; s/ x ; r/gi/d ;
ưu/iu ; ươu/iêu
2.2. viết rời từng chữ
Một âm tiết được ghi bằng một chữ. Viết “Yên Mỹ” chứ không viết “ Yên Mỹ”.
Tuy nhiên trong giao tiếp bằng văn bản , các kiểu chữ viết liền nhau như trên vẫn tồn tại
và được sử dụng đôi khi. Sự cố chấp ấy có thể có hai lý do:
Một là, cách viết đó đơn thuần chỉ mang tính cá nhân: Thư từ, nhật ký, ...
Hai là,cách viết đó mang tính cộng đồng nhưng được nhìn nhận như một địa danh
trong các văn bản giao dịch quốc tế. Thí dụ Hanoi, Pari, London, ... Còn các văn bản
khác, nhất là dùng trong nhà trường, kiểu viết ấy được coi là mắc ba lỗi: không viết rời
con chữ, không viết hao âm tiết thứ hai của tên riêng; không viết dấu phụ và dấu thanh.
2.3. Có dấu thanh cho mỗi chữ
Bất kỳ âm tiết nào của Tiếng Việt cũng phải mang thanh điệu. Nguyên tắc này triệt
để đến mức ngay cả từ vay mượn của tiếng nước ngoài khi đã “gia nhập” cũng phải tùy
tục, mỗi âm tiết cũng phải mang một trong sáu thanh điệu của tiếng Việt. Thí dụ “cafe”
vốn là một từ của tiếng Pháp không có dấu thanh nhưng khi đã trở thành vốn từ vựng của
tiếng Việt là “ cà phê” thì hiển nhiên, tiếng “cà” đã mang thanh huyền và tiếng “phê” đã
mang thanh ngang rồi.
Nguyên tắc trên cũng được thể hiện trên chữ viết. Mỗi chữ đều mang một trong sáu
dấu thanh và được thể hiện trên chữ viết. Dấu thanh thanh có tác dụng khu biệt như một


âm vị. Vì thế, trên chữ viết, việc không viết dấu thanh sẽ khiến người đọc, người nghe
lĩnh hội sai (có khi là cố ý, có khi là vô tình) điều mà người viết định truyền đạt.
Thí dụ 1: Khi đến thăm nhà máy cơ khí Gia Lâm, nhìn hàng chữ ghi: “ NHA MAY
CO KH GIA LAM”, Bác thản nhiên đọc: “Nhà máy cơ khí già lắm”. Vào hội trường,
thấy một dòng khẩu hiệu: “HO CHU TICH MUON NAM”, Người làm bộ mệt mỏi và nói
lớn: “ Hồ Chủ Tịch muốn nằm” làm cho đoàn tháp tùng vừa cười vui vẻ, vừa “ sợ xanh

mắt” về bài học chữ nghĩa mà bác vừa dạy
Thí dụ 2: Lệnh cấp trên đưa xuống: “ BAT BAN NGAY” với ý “bắt bắn ngày”
nhưng đã được cấp dưới thừa hành thực thi: “bắt bắn ngay”
Thí dụ 3: Trên nóc cao ốc một khách sạn ở thị xã Cửa lò (Nghệ An) có đắp dòng
chữ “MUONG THANH HOTEL” ; ngồi trên xe ô tô, du khách phải suy luận bở hơi tai
mới đoán ra được dó là khách sạn Mường Thanh.
3. Nguyên tắc kết hợp chính tả tiếng Việt.
3.1. Các chữ cái biểu thị các phần của âm tiết.
3.1.1. Tất cả các chữ cái ghi phụ âm đầu đều có thể làm kí hiệu ghi âm đầu của âm
tiết.
3.1.2. Tất cả các chữ cái gi nguyên âm đều có thể làm kí hiệu ghi âm chính của âm
tiết.
3.1.3. Hai chữ cái ghi âm đệm là o và u, giữa chúng có sự phân bố vị trí rõ rệt.
3.1.4. Các kí hiệu: p, t, m, n, c, ng (nh), i (y), u (o) biểu thị các âm cuối
3.2. Sự phân bố vị trí giữa các kí hiệu cùng biểu thị một âm. Một bộ quy tắc kết
hợp hoàn chỉnh, cần thiết, đủ mạnh để loại bỏ khả năng tùy tiện, nước đôi khi viết. Các
quy tắc bổ sung này đã được xã hội hóa và trở thành thói quen chính tả của người việt.
Nhờ chúng mà chính tả việt khắc phục được tính phức tạp, rắc rối. Sau đây là các quy tắc
bổ sung:
3.2.1. Đối với k/ c /q:
- K viết trước các kí hiệu ghi nguyên âm ( bộ phận nguyên âm đôi) :i, e, ê, iê, ia.
- C viết trước các kí hiệu ghi nguyên âm (bộ phận nguyên âm đôi): a, ă, â, o, ô, ơ, u,
ư, ua, uô, ưa, ươ.
- Q viết trước âm đệm u. Riêng trường hợp “ka ki” , “kách mệnh”, “ Bắc Kạn” là
do theo thói quen chứ “k” vẫn viết trước “a”.


3.2.2. Đối với g/gh và ng/ngh
- G và NG viết trước các kí hiệu ghi nguyên âm (bộ phận nguyên âm đôi): a, ă, â, o,
ô, u, ư.

- GH và NGH viết trước các kí hiệu nghi nguyên âm (bộ phận nguyên âm đôi): i, e,
ê.
3.2.3. Đối với IÊ/ IA/ YÊ/ YA.
- IÊ viết sau âm đầu, trước âm cuối: chiến , tiên tiến, ....
- IA viết sau sau âm đầu, không có âm cuối: chia, phía, ...
- YÊ viết sau âm đệm, trước âm cuối: tuyên, yến, ...
- YA viết sau âm đệm, không có âm cuối: khuya,
3.2.4. Đối với UA/ UÔ.
- UA viết khi không có âm cuối: múa, cua, sủa, ...
- UÔ viết trước âm cuối: chuối/ chuột, cuốn, ....
3.2.5. Đối với ƯA / ƯƠ.
- ƯA viết khi không có âm cuối: mưa, xưa, cửa, ...
- ƯƠ viết trước âm cuối: nước, thương, mượt, ...
3.2.6. O và U làm âm đệm.
- Sau chữ cái ghi âm Q, chỉ viết U: quang, quân, quýt, ...
- Sau các phụ âm khác hoặc mở đầu âm tiết:
+ Viết O trước các nguyên âm: a, ă, e (hoa, khoăn, toét, ...)
+ Viết i trước các nguyên âm: â, ê, y, yê, ya (huân, huệ, khuya, nguyên, huy, ...)
3.2.7. I và Y làm âm chính.
- I viết sau âm đầu: bi, kỉ, phi, ....
- Y viết sau âm đẹm: quy, quỳnh, quýt, ...
* Cần lưu ý, khi đứng một mình viết I đối với các từ thuần việt (ỉ eo, ầm ĩ, í a, ...)
cần viết Y đối với các từ gốc Hán ( y tá, ý kiến, ý nghĩa, ...)
4. Quy tắc viết hoa hiện hành
4.1. Chức năng của chữ viết hoa (3 chức năng)


Một là, đánh dấu sự bắt đầu một câu.
Hai là, ghi tên riêng của người, địa danh, cơ quan, tổ chức, ...
Ba là, biểu thị sự tôn kính.

Các chức năng trên, nhìn chung được thực hiện nhất quán trong chính tả Tiếng
Việt. Duy có chức năng thứ hai còn nhiều điểm chưa thống nhất trong cách sử dụng.
Thí dụ: Cùng một tên người, tồn tại những cách viết khác nhau như: Hồ Hoài Anh,
Hồ hoài Anh, Hồ - Hoài - Anh,....; cùng một tên địa danh, tồn tại những cách viết khác
nhau như: Liên Hợp quốc, Liên hợp quốc, Liên Hợp Quốc, ...
4.2. Quy định về cách viết hoa tên riêng:
4.2.1. Đối với tên riêng tiếng Việt: tên người và tên địa lý, viết hoa tất cả những
âm vị đứng đầu các âm tiết và không dùng dấu gạch nôi: Võ Thị Sáu, Hưng Yên, ... Tên
tổ chức, cơ quan ... thì chỉ viết hoa âm vị đứng đầu của các âm tiết thứ nhất trong tổ hợp
dùng làm tên: Trường tiểu học Hoàn Long, Phòng giáo dục Yên Mỹ, ...
4.2.2. Đối với tên riêng không phải tiếng Việt
Nếu chữ viết của nguyên ngữ dùng chữ cái La - tinh thì giữ đúng nguyên hình trên
chữ viết trong nguyên ngữ (kể cả các chữ cái f, j, w, z và dấu phụ ở một số chữ cái có thể
lược bỏ: Paris, London, ...)
Nếu chữ viết của nguyên ngữ dùng hệ thống chữ cái khác chữ cái La - tinh thì dùng
lối chuyển trị chính thức sang chữ cái La-tinh : “ 人” chuyển thành “ nhân”, “人” chuyển
thành “thượng”, “人” chuyển thành “cổ”.
Nếu chữ viết của nguyên ngữ không phải là chữ viết ghi âm bằng chữ cái thì dùng
lối phiên âm chính bằng chữ cái La - tinh.
Những chữ viết riêng có hình thức phiên âm Hán - Việt quen dùng trong tiếng việt
thì nói chung không thay đổi, trừ một số trường hợp như Anh, Pháp, Bắc Kinh, Lỗ Tấn,...
4.2.3. Viết hoa để đánh dấu đầu câu, đầu dòng thơ.
4.2.4. Viết hoa để biểu thị sắc thái tu từ tức là viết hoa chỉ khái niệm thiêng liêng
hay được người quý trọng (đôi khi theo chủ ý của người viết).
Thí dụ:

“Tự Do và Ái Tình
Vì các ngươi ta sống
Vì Tình Yêu lồng lộng
Xin hiến cả đời tôi ...”

(Pê - tô - nhi)
4.2.5. Viết hoa chữ thứ nhất của mỗi từ đối với tên người, tên địa danh nước ngoài
không phiên âm qua tiếng Hán - Việt : Lê - nin, Mat - xcơ - va, Oa - sinh - tơn, ... Viết
hoa tên người, tên địa danh của một số dân tộc ít người của Việt Nam: Chư - pa, Kơ - pa
- kơ - lơng, ...
5. Nguyên tắc thích hợp với đối tượng
5.1. Nguyên tắc phù hợp với đối tượng
Ở mỗi địa phương có những phương ngữ khác nhau tùy theo địa phương của mình.
Do đó, mẹo chính tả muốn dùng thuận phải phù hợp với từng đối tượng. Vì vậy, những
sự phân biệt đưa ra phải khách quan.
5.2. Nguyên tắc tôn trọng chính tả hiện hành.
Mẹo chính tả được xây dựng trên cơ sở quy tắc chính tả mà Bộ giáo dục và Đào tạo
quy định, đồng thời lấy Từ điển chính tả phổ thông của Viện ngôn ngữ học xuất bản năm
2005, Hà Nội làm chuẩn.
5.3. Nguyên tắc xét một âm trong một hệ thống những sự đối lập về mọi mặt.
Đây là mẹo của tất cả các mẹo và chỉ cần nắm một mẹo duy nhất này thôi là tìm
được mẹo, giảng được mẹo, dạy chính tả so sánh thành công. Lí do của nó là không một
âm nào lại “hoạt động” giống một âm khác. Chữ “ hoạt động” ở đây chỉ nhiều mặt kết
hợp với những âm khác, thứ hai là mặt lịch sử, thứ ba là láy âm, thứ tư là nghĩa.
5.4. Nguyên tắc chuẩn các quan hệ lịch sử thành các quan hệ hiện đại.
Trong khi đối lập, thế nào cũng đi đến những sự đối lập về lịch sử. Cần chuyển
những hiểu biết lịch sử thành những hiểu biết liên quan đến tình trạng hiện đại.
5.5. Nguyên tắc thống kê.
Các mẹo chính tả thường có ngoại lệ. Do đó, thế nào cũng còn lại một số chữ cần
phải nhớ. Muốn cho việc nhớ được dễ dàng, cần phải lựa chọn những chữ thường dùng
phải nhớ.
5.6. Nguyên tắc tìm nghĩa của những nhóm âm tiết, của những hình thức láy.
Chẳng hạn một cách rất tiện để phân biệt “ưt” với “ức” là tất cả những chữ viết với

vần “ưt” đều chỉ một cái gì đó đứt ra (rứt, đứt, bứt, giựt, ...). Những ngoại lệ chỉ thu hẹp
vào danh từ là những từ đã vay mượn từ tiếng nước ngoài chứ có rất ít ngoại lệ là động từ
hoặc tính từ là những từ khó vay mượn.
6. Một số cách phân biệt chính tả phổ biến ở bậc Tiểu học.


6.1. Cách phân biệt từ Hán - Việt.
Từ Hán - Việt chiếm quá nửa tổng số từ vựng trong kho tàng tiếng Việt. Chúng lại
có những đặc điểm riêng về chính tả rất khác những từ thuần Việt. Thí dụ: “gi” (Hán Việt), chỉ đi với dấu hỏi và dấu sắc; “d” (Hán - Việt) chỉ đi với dấu ngã và dấu nặng;
không có từ Hán - Việt nào viết với vần “ui”, “ơn”, “it”, ... Cho nên một điều căn bản
nhất đối với học sinh để viết đúng chính tả là sự phân biệt từ Hán - Việt với từ không
phải Hán - Việt.
6.2. Cách nhận mặt từ láy âm.
Một cơ sở chữa lỗi chính tả là xét hiện tượng láy âm. Vậy ta phải nhân mặt được
láy là gì. Chữ “nhận mặt” ở đây chỉ có nghĩa nhìn về mặt hình thức cấu tạo biết ngay
được một số từ có phải là láy âm hay không. Một từ láy âm là một từ trong đó hai chữ có
sự lặp lại nhau nào đó. Ngoài yêu cầu về hình thức, hai chữ này phải có ít nhất một chữ
không hoạt động một mình thành từ. Nếu cả hai chữ dù có vẻ láy âm đi nữa, những đều
hoạt động thành từ được thì đó không phải là từ láy âm (lành mạnh, thung lũng, bình
minh, tươi tốt, ...). Trong từ láy âm, ta cần phân biệt giữa điệp và láy. Điệp là láy lại hoàn
toàn một bộ phận nào đó. Vì âm tiết tiếng Việt có năm bộ phận nên có năm cách điệp và
có năm cách láy.
Trong việc chữa lỗi chính tả, các quy tắc điệp không có tác dụng bằng các quy tắc
láy, bởi vì nhờ quy tắc láy mà ta phục hồi được cái âm cần phải có. Chẳng hạn, căn cứ
vào quy tắc láy (dấu ngang đi với dấu hỏi, dấu ngã đi với dấu nặng) ta có thể kết luận
“nghĩ” trong “nghĩ ngợi” viết các dấu ngã; trái lại, “nghỉ” trong “nghỉ ngơi” viết với dấu
hỏi. Còn gặp hiện tượng điệp, cái âm mình vẫn viết sai thì ta không thể tự nhiên phân biệt
được nó và ta phải dùng con đường khác, đó là con đường từ vựng và con đường ngữ
nghĩa.
7. Tiểu kết:

Chúng ta có những cơ sở khách quan để tìm mẹo chính tả cho tiếng việt nói chung
và cho học sinh lớp 5 nói riêng. Cơ sở ấy là bất cứ âm nào trong tiếng việt cũng có hoạt
động riêng của nó khác tất cả các âm khác. Muốn phân biệt âm s với x chẳng hạn, ta chỉ
cần so sánh hoạt động của hai âm đó xem chúng khác nhau như thế nào. Hoạt động ấy
khác nhau về mọi mặt: mặt kết hợp ngữ âm, mặt lấy âm, mặt liên quan tới từ Hán - Việt,
mặt ngữ nghĩa của vần. Khi tổng kết những sự khác nhau khách quan này, ta có những
mẹo cần thiết. Gặp trường hợp ngoại lệ, ta xét những chữ thường dùng nhất (trong số
2000 chữ thông dụng) và lập danh sách.


Thực ra cái gọi là lỗi chính tả chẳng qua chỉ là sự đụng chạm tới cái vỏ âm thanh ở
một vài điểm cá biệt mà thôi. Còn toàn bộ các quan hệ về mọi mặt, quan hệ ngữ âm, quan
hệ láy âm, quan hệ lịch sử, quan hệ ngữ nghĩa có thể nói ra nguyên vẹn. Chính vì vậy,
con đường chữa lỗi chính tả bằng mẹo là đóng góp thiết thực vào việc chuẩn hóa tiếng
việt và cải tiến giảng dạy theo phương châm khoa học, dân tộc và đại chúng. Và việc
quan trọng hơn cả là học sinh lớp 5 nói riêng có mẹo chữa lỗi chính tả đơn giản và nhớ
lâu. Rõ ràng, cái vẻ dễ dàng của những mẹo chính tả là do khoa học ngôn ngữ đưa đến,
chứ không phải do chủ quan, mánh khóe cá nhân của người viết.
CHƯƠNG II
LỊCH SỬ VẤN ĐỀ
Sau hơn hai mươi năm, kể từ khi một số văn bản quy định về chữ viết của Bộ giáo
dục và đài tạo được ban hành, chữ Việt ngày càng được chuẩn hóa và dần dần khắc phục
được những hạn chế. Tuy nhiên, trong suốt mấy mươi năm ấy, vấn đề về quy tắc chính tả,
giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt mà ngay cả vấn đề dạy - học tiếng Việt mà cụ thể là
dạy - học chính tả trong trường phổ thông mà trực tiếp là bậc Tiểu học vẫn luôn là vấn đề
“nóng” thường xuyên được diễn đàn trên các báo, tạp chí. Đã xuất hiện một số công trình
nghiên cứu về mẹo chính tả, được công bố và xuất bản. Song đó chỉ là những quyển sách
có tính chất tham khảo là chính đối với lứa tuổi trưởng thành có nhu cầu về vấn đề chính
tả do ảnh hưởng của chuyên môn, công việc. Cũng có một số bài viết được giới thiệu trên
tạp chí như tạp chí Tiểu học, Nghiên cứu giáo dục. Đó là những bài viết trao đổi kinh

nghiệm ở một vài khía cạnh nhỏ lẻ hay một thủ pháp trong dạy học chính tả ở bậc Tiểu
học. Còn vấn đề về mẹo chính tả dành cho học sinh lớp 5 thì dường như chưa nhiều, nếu
không muốn nói là chưa có một công trình nào được công bố hay một bài viết nào chọn
vẹn được đăng tải trên diễn đàn giáo dục. Tuy nhiên, một số công trình nghiên cứu về
chính tả hay những bài viết trên diễn đàn dạy học cũng có ảnh hưởng ít nhiều tới đề tài
của tôi đây. Có thể phân loại như sau:
1. Một số công trình nghiên cứu về chính tả


1.1. Cuốn “ Từ điển chính tả tiếng Việt” của hai soạn giử Nguyễn Như í và Đỗ
Việt Hùng do nhà xuất bản giáo dục ấn hành năm 1997 thể hiện tầm vóc như chính “cha
đẻ” của nó. Cuốn sách thể hiện quan điểm hành dụng, phục vụ trực tiếp cho dạy học, rèn
luyện, tra cứu chính tả trong nhà trường phổ thông. Hình thức trình bày của cuốn sách
theo phép đối chiếu, so sánh thể hiện sự phân biệt cách viết khác nhau của những từ dễ
nhầm lẫn chính tả với nhau.
Với cuốn sách đồ sộ đó, các tác giả đã thực hiện được việc thu thập tất cả các
trường hợp có phụ âm đầu thường bị phát âm lẫn lộn như ch/tr ; d/gi/r/v ; l/n; s/ x ; các từ
có vần thường bị phát âm chệch đi so với tiếng toàn dân như ach/ăt, an/ang, anh/ăn, ăt/ăc,
...; hoặc thường bị phát âm và viết lẫn lộn như ây/ay và các từ thường bị phát âm lẫn lộn
các thanh hỏi, ngã, ....
1.2. Giáo trình “Tiếng việt thực hành” của nhóm tác giả Bùi Minh Toán, Lê A,
Đỗ Việt Hùng do Nhà xuất bản giáo dục ấn hành năm 1998 cũng dành một chương về
chữ viết - chính tả . Nội dung chính được đề cập đến chủ yếu là quy tắc viết hoa tiếng
Việt, một số lỗi chính tả thường mắc phải và một số dạng bài tập thực hành. Tiếc rằng,
sách chủ yếu dành cho sinh viên chuyên ngành ngữ văn nên chỉ có tác dụng trong việc
nghiên cứu cơ sở lý luận.
1.3. Cuốn sách “ Mẹo giải nghĩa từ Hán Việt và chữa lỗi chính tả” của giáo sư
Phan Ngọc do Nhà xuất bản Thanh niên phát hành năm 2000 đã nghiên cứu sâu sắc và cụ
thể hóa về chính tả. Cuốn sách giúp người đọc “quy nó ra thành công thức” từ “các mối
quan hệ ngữ nghĩa” của một nửa số từ Hán Việt đang lưu hành. Đặc biệt, cuốn sách còn

giúp giáo viên, học sinh phổ thông biết phân biệt dễ dàng một số trường hợp chính tả hay
mắc lỗi.
2. Một số bài viết nghiên cứu vè chính tả.
Các bài viết trên diễn đàn dạy học cảu tạp Tạp chí tiểu học, Nhà trường, nghiên cứu
giáo dục, v.v... đều só ích cho giáo viên trong việc dạy học chính tả ở bậc Tiểu học. Các
bài viết thường tập trung đưa ra các quan điểm dạy học, phương pháp dạy học, kinh
nghiệm dạy học về chính tả ở các lớp thuộc bậc Tiểu học. Có những bài viết hể hiện sự
phát hiện mới mẻ trong tổ chức dạy học, có những bài viết đề cập đến một số vấn đề còn
bỏ ngỏ trong quy tắc chính tả, phân biệt chính tả. Đó là những bài viết đáng trân trọng và


học tập. Song,các bài viết đó vẫn không tránh khỏi chủ quan, thiên về lý luận và tính áp
dụng vào thực tế chưa phù hợp và hiệu quả chưa cao.
Chương V: TỔNG KẾT KINH NGHIỆM
Khi nghiên cứu về đề tài chính tả, tôi không khỏi phân vân, đó là một trong nhiều
vấn đề về vấn đề môn Tiếng Việt được rất nhiều giáo viên quan tâm nghiên cứu. Tuy
nhiên về vấn đề mẹo chính xác và khả năng xây dựng hệ thống bài tập phong phú. Tất
nhiên càng không phải vì tính chất khó của đề tài mà tôi quan tâm, điều quan trọng hơn
cả là ý nghĩa thực tiễn của đề tài. Đối với học sinh tiểu học, quỹ thời gian thì quá ít mà
bài học, môn học thì quá nhiều. Do đó, phải cần có những cái gọi là Mẹo để giúp các em
đạt hiệu quả trong học chính tả.
Đề tài này không chuyên sâu về phương pháp dạy học chính tả đơn thuần ở lớp 5
mà dựa vào cơ sở khoa học của ngôn ngữ để tìm ra tính quy luật “hoạt động” của một số
âm như L và N, CH và TR, S và X... trong nội tại âm tiết là chủ yếu nhằm xây dựng một
hệ thống nhận biết về chúng.
Một trong những mục đích của đề tài là giúp giáo viên có góc nhìn thấu đáo, khá
đầy đủ về đặc điểm của một số âm, vần mà học sinh lớp 5 thường mắc lỗi chính tả để từ
đó có phương pháp phù hợp trong việc dạy học sinh lớp 5 một số mẹo chính tả. Có ý kiến
cho rằng chỉ cần dạy hoc sinh lớp 5 phân biệt L/N, CH/TR, S/X... ở trong sách giáo khoa.
Điều đó đúng nhưng chưa đủ và có vẻ bảo thủ, cố chấp. Thực tế cho thấy, càng lên lớp

cao, thì phương pháp học của học sinh - tìm ra quy luật phổ biến – càng được quan tâm –
không chú trọng trọng đến học thuộc mà học cách nhớ là quan trọng.
Từ năm học 2006 - 2009 đến năm học 2009 – 2010, qua nghiên cứu và áp dụng
thực nghiệm tại lớp 5A và 5B của trường Tiểu học Hoàn Long, đề tài cũng nhận được sự
giúp đỡ của Giáo sư, Tiến sĩ Lê Phương Nga (Đại học sư phạm Hà Nội). Tuy nhiên, đề
tài chắc chắn vẫn không tránh khỏi những thiếu sót, hạn chế cần khắc phục.


PHẦN THỨ BA
KẾT THÚC VẤN ĐỀ
I, Kết quả thành công khi áp dụng đề tài.
Đề tài “Dạy học sinh lớp 5 một số mẹo chính tả” được áp dụng ở hai lớp 5A và 5B
của trường tiểu học Hoàn Long. Trong suốt hai năm học áp dụng đề tài, tôi chia nội dung
thành 9 chuyên đề: mẹo phân biệt L, mẹo phân biệt N, mẹo phân biệt CH, mẹo phân biệt
TR, mẹo phân biệt S, mẹo phân biệt X, mẹo phân biệt Gi/D/R, mẹo phân biệt IÊU/IU/ƯU
và mẹo phân biệt IÊU/ƯƠU/ƯU. Sau mỗi chuyên đề, học sinh được chia thành hai phần:
làm bài tập trắc nghiệm chủ yếu đề cập đến lý thuyết nhằm kiểm tra khả năng nhớ mẹo
chính tả của học sinh. Nội dung thực hành bài tập có từ hai đến bốn lệnh nhằm kiểm tra
khả năng vận dụng mẹo chính tả vào việc làm bài tập chính tả trên ngữ liệu cho sẵn.
Trong hai năm học, tụi đó tiến hành áp dụng thử nghiệm như sau: Năm học 2008
-2009, triển khai áp dụng dạy mẹo chính tả cho học sinh lớp 5A, nhưng khi kiểm tra kết
thúc mỗi chuyên đề, tôi cũng xin phép giáo viên phụ trách lớp 5B cũng cho học sinh của
mình làm bài kiểm tra để tôi tiện so sánh, đối chiếu kết quả.
Năm học 2009-2010, triển khai áp dụng mẹo chính tả cho học sinh lớp 5A và 5B và
khi kiểm tra kết thúcc mỗi chuyên đề, tụi cũng cho học sinh lớp 5C và 5D làm bài sát
hạch để so sánh, đối chiếu kết quả.
Bảng 1
(Năm học 2008 – 2009)
Chuyên (1)
(2)

(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
đề
S
S
S
S
S
S
S
S
S
%
%
%
%
%
%
%
%
%
L
L
L
L

L
L
L
L
L
5A (37 3
em)
4

9
1

3
3

8
9

3
6

9
7

3
5

9
4

3
6

9
7

3
7

1
0
0

3
7

1
0
0

3
7

1
0
0

3
7

1
0
0

5B (38
8
em)

2
1

9

2
3

1
3

3
4

1
1

2
8

1
5

3
9

1
6

4
2

2
1

5
5

2
8

7
3

2
4

6
3


Bảng 2

Năm học (2009-2010)
Chuyên
đề

(1)
S
L

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

%

S
L

%

S
L

%

S
L

%

S
L

%

S
L

%

S
L

%

S
L

%

S
L

%

5A và
5
5B (60
7
em)

9
5

5
5

9
1

5
8

9
6

5
6

9
3

5
4

9
0

5
1

8
5

5
9

9
7

6
0

1
0
0

6
0

1
0
0

5C
và
1
5D (61
9
em)

3
1

2
3

3
7

2
0
0

3
2

2
5

4
0

2
7

4
4

2
4

3
8

3
5

5
7

3
7

6
0

3
2

5
2

Bảng 3(tham khảo)
Tần số xuất hiện của âm tiết mang phụ âm đầu và vần
Chuyên đề

(1)

Tần số xuất
103
hiện (lần)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

(7)

(8)

(9)

112

97

83

78

86

57

39

41

Ghi chú:
Chuyên đề:
(1): Mẹo phân biệt L
(2): Mẹo phân biệt N
(3): Mẹo phân biệt CH
(4): Mẹo phân biệt TR
(5): Mẹo phân biệt S
(6): Mẹo phân biệt X
(7): Mẹo phân biệt IÊU/IU/ƯU


(8): Mẹo phân biệt IÊU/ƯƠU/ƯU
(9): Mẹo phân biệt IÊU/IU/ƯU

Các chỉ số trong bảng 1 và bảng 2 cho ta thấy số học sinh không sai bất cứ lỗi chính
tả nào về L/N, CH/TR, S/X, D/Gi/R, IÊU/IU/ƯU đạt tỉ lệ cao. Nguyên nhân là do được
học mẹo chính tả một cách đầy đủ.
Hai là, trong các hiện tượng chính tả mà đề tài quan tâm, các trường hợp viết
IÊU/IU/ƯU và IÊU/ƯƠU/ƯU thì học sinh lại hầu như không viết sai. Qua tìm hiểu, tôi
cho rằng không chỉ do học sinh được học mẹo chính tả mà cũng do đặc điểm về lịch sử
và truyền thống ở địa phương ít viết sai các vần đó.
II, Phương hướng tiếp tục nghiên cứu đề tài:
Một số hạn chế của đề tài như đó nêu ở trên và những bất cập trong quá trình áp dụng đề
tài và theo xu hướng phỏt triển về phương pháp dạy học thì trong thời gian tới, tôi sẽ
nghiên cứu và phát triển trên cơ sở của đề tài ở góc độ trò chơi học tập nhằm cải tiến hình
thức làm bài tập hiện đó được áp dụng.
III, Lời kết
Nghiên cứu khoa học là một việc làm thường xuyên, nếu tránh nói bắt buộc, đối với
bất cứ ai làm công tác giáo dục. Mỗi kinh nghiệm hay một sáng kiến (dự chỉ là ý tưởng)
đều thể hiện trí tuệ và khả năng tư duy khoa học của người nghiên cứu khoa học. Có khi
đó là một ý tưởng mới được thai nghén, ấp ủ hàng năm trời mới được thành hiện thực.
Cũng có khi đó lại là một hay hơn một năm trong nghề dạy học để rồi kết thành cẩm
nang, bia quyết. Vì vậy, mỗi bản chứng chỉ mà quan trọng hơn thế là “tìm cho được nút
chấm phá”của đề tài để triển khai phổ biến trong thực tiễn dạy học.
Một trong bốn nhiệm vụ trọng tâm của môn Tiếng Việt là dạy học sinh kĩ năng
viết, trong đố có kĩ năng viết đúng chính tả. Trước và sau cải cách giáo dục, thay sách
giáo khoa, vấn đề về mẹo chính tả chưa được đề cập đúng mức. Trong khi một thực tế là
học sinh ngày càng phải học nhiều môn, nhiều bài khó hơn. Vì vậy, học chính tả theo
kiểu phân biệt, so sánh kiểu đương đại phải chăng không còn phù hợp nữa? Đó đến lúc,
chúng ta cần nhìn nhận vấn đề dạy học chính tả một cách thấu đáo hơn bởi không phải
phương pháp dạy học truyền thống nào cũng đều trở thành “đồ cổ” cả được. Trong khi
chúng ta cần phải chủ động đúc kết kinh nghiệm dạy học chính tả để gúp phần dạy tốt
phân môn chính tả.

Tôi hy vọng văn bản này khi đến tay những người làm công tác giáo dục, những
người giỏi về ngôn ngữ, thấu về phương pháp dạy chính tả và am tường xu hướng phát
triển giáo dục sẽ có những nhận định và đánh giá thấu lời đạt ý.