một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường mầm non điền trung bá thước

Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
I. ĐẶT VẤN ĐỀ.

Với vị trí là ngành học mở đầu, là khâu đầu tiên trong hệ thống giáo dục
quốc dân nhằm hình thành con người Việt nam một cách toàn diện nhất. Ngành
học Mầm non luôn chú trọng trong việc nghiên cứu xây dựng và cải tiến nội
dung chương trình. Cho đến nay chương trình chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục
trẻ Mầm non được củng cố và nâng cao chất lượng đã thực sự đa dạng phong
phú về nội dung lẫn hình thức, đáp ứng kịp thời những yêu cầu đổi mới của
ngành học Mầm non nói riêng, của đất nước nói chung. Song hành cùng chương
trình chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ là sự quan tâm đầu tư chăm sóc trẻ
thơ của mọi gia đình, của cha mẹ học sinh đối với trẻ thơ từ 0 - 6 tuổi.
Cùng với sự phát triển chung của xã hội, mỗi người chúng ta ngày nay đều
có cuộc sống đầy đủ sung túc hơn. Chính vì vậy trẻ em ngày nay được hưởng sự
chăm sóc đặc biệt của gia đình và toàn xã hội . Nhiều người cho rằng có điều
kiện cho con ăn nhiều là tốt nhưng phải cho trẻ ăn với chế độ như thế nào, cần
ăn những gì.....đa số phụ huynh chưa biết được, vì vậy tuy cho con mình ăn rất
nhiều nhưng trẻ không lớn được.
Trong lúc mức độ báo động về thể thấp còi của trẻ ở Trường Mầm non
Điền Trung nói riêng và trẻ từ 0 - 6 tuổi của huyện nhà nói chung và cần thiết
quan tâm của xã hội đối với trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi được ưu tiên hàng
đầu.
Từ những thực trạng khó khăn trên. Bản thân tôi là một cán bộ quản lý
giáo dục Mầm non phụ trách công tác chăm sóc nuôi dưỡng và sức khỏe của trẻ
tại trường Mầm non Điền Trung tôi rất băn khoăn và đã mạnh dạn chọn đề tài “
Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở Trường
Mầm non Điền Trung - Bá Thước”

1

Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
Nhằm tìm ra giải pháp tốt nhất phù hợp phù hợp với điều kiện địa phương, điều
kiện của nhà trường... để phòng chống và giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp
còi xuống mức thấp nhất.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.

1. Cơ sở lý luận của vấn đề.
- Suy dinh dưỡng ở trẻ em đang còn là thời sự ở các nước nghèo và đang
phát triển. Các bằng chứng khoa học cho thấy những năm đầu tiên của cuộc đời
từ trong bụng mẹ đến 2 tuổi nếu bị suy dinh dưỡng có thể để lại hậu quả về thể
chất và tinh thần không phục hồi được và kéo dài sang thế hệ sau.
- Như chúng ta đã biết trẻ có khỏe mạnh thì mới tích cực tham gia vào các
hoạt động vui chơi, học tập, lao động...thông qua các hoạt động hàng ngày giúp
trẻ phát huy được tính tò mò ham hiểu biết, óc sáng tạo đó là điều kiện để giúp
trẻ phát triển hài hòa 5 mặt giáo dục: Đức, Trí, Thể, Mỹ và Lao động.
-Việc phòng chống suy dinh dưỡng thể thấp còi cho trẻ Mầm non là việc
làm thường xuyên, liên tục. Đã trải qua nhiều năm thực hiện nhưng mỗi địa
phương, mỗi nhà trường đều có cách làm khác nhau. Đối với trường Mầm non
Điền Trung việc giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi được xác định ngay
từ đầu năm học. Nhưng đến năm học 2012-2013 kết quả đạt được vẫn không như
mong muốn. Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi toàn trường qua khảo sát gia
đoạn I là 15%.
Vì vậy việc tiếp tục giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi là việc làm
cấp bách và dài lâu, đòi hỏi cán bộ quản lý, giáo viên, phụ huynh cần phối kết
chợp chặt chẽ, nhịp nhàng để đạt được kết quả như mong muốn.
2. Cơ sở thực tiễn.
Chăm sóc nuôi dưỡng trẻ trong các trường Mầm non là việc làm thường
xuyên, liên tục và thực hiện nghiêm túc. Đặc biệt chuyên đề: “Dinh dưỡng và vệ

2


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
sinh an toàn thực phẩm” đã được triển khai đến tất cả các trường Mầm non, nó
có tác dụng thiết thực đến việc chăm sóc nuôi dưỡng. Đó là mục tiêu giúp trẻ
được tăng cân và làm giảm tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng xuống mức thấp nhất
trong các trường Mầm non.
3. Thực trạng chung của vấn đề.
Trong nhiều năm người ta thường dùng cân nặng theo tuổi để đánh giá
tình trạng dinh dưỡng trẻ em vì cho rằng chiều cao theo tuổi phụ thuộc vào yếu
tố di truyền. Tuy vậy từ những năm 1970 nhiều tác giả đã nhận thấy chiều cao
theo tuổi là chỉ số có giá trị để đánh giá tình trạng dinh dưỡng cùng với cân nặng
theo tuổi. Trên cơ sở đó, năm 2006 tổ chức y tế thế giới đã công bố chuẩn tăng
trưởng mới cho trẻ em và khuyến nghị ứng dụng thống nhất toàn cầu.
Như vậy chiều cao theo tuổi đã được khẳng định là chỉ tiêu dinh dưỡng
quan trọng nhất và các điều kiện môi trường hơn là yếu tố di truyền là các yếu tố
quyết định chính đến sự khác biệt về tăng trưởng trẻ em. Đó là căn cứ để giảm
suy dinh dưỡng thể thấp còi trở thành mục tiêu quan trọng nhất của các chương
trình phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em.
a. Thuận lợi
-Trường Mầm non Điền Trung thành lập năm 1996. Sau những năm thành
lập nhà trường từng bước phát triển và lớn mạnh đạt danh hiệu “ Trường Mầm
non đạt chuẩn Quốc gia” giai đoạn I.
- Nhà trường nhận được sự chỉ đạo sát sao của Phòng giáo dục và Đào tạo
huyện Bá Thước, được cung cấp, trang bị nhiều tài liệu hướng dẫn thực hiện
chăm sóc nuôi dưỡng phòng chống suy dinh dưỡng và VSATTP cho trẻ Mầm
non.
- Nhà trường có đội ngũ giáo viên chuẩn về trình độ, có nghiệp vụ chăm

sóc nuôi dưỡng trẻ tốt, có năng lực và ý thức trách nhiệm nhiệt tình trong công
tác.
3


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
- Nhà trường nằm ngay trung tâm của xã, nên việc tiếp cận với các kênh
thông tin nhanh và chính xác.Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác
bán trú của nhà trường tương đối đầy đủ.
- Chính quyền địa phương luôn quan tâm đến mọi hoạt động của nhà
trường.
b. Khó khăn:
- Là một xã nghèo đời sống của đại đa số phụ huynh chủ yếu làm nghề
nông nghiệp, thu nhập không đều nên việc quan tâm đến con cái có nhiều hạn
chế, chế độ ăn của trẻ phụ thuộc vào rất nhiều thu nhập hàng ngày của cha mẹ
trẻ.Phụ huynh luôn coi thường việc ăn của con mình, luôn ỷ lại cho nhà trường.
- Một số gia đình khá giả hơn lại quá cưng chiều con, cho con ăn uống tùy
thích không khoa học dẫn đến tình trạng trẻ biếng ăn, hay uốn éo nũng nịu , chế
độ ăn chưa hợp lý, chế độ sinh hoạt thất thường nên trẻ thường mệt mỏi, nhiều
trẻ suy dinh dưỡng.
- Tỷ lệ trẻ ăn bán trú so với tổng số trẻ toàn trường còn thấp.Số phụ
huynh đi làm ăn xa (Đi Miền Nam), bỏ con cái cho ông bà già nuôi , vốn
ông bà quen cuộc sống kham khổ từ ngày xưa nên dẫn đến chế độ ăn cho
cháu bị ảnh hưởng.
c. Kết quả khảo sát sức khỏe trẻ đầu năm.
- Năm học 2012- 2013 Trường Mầm non Điền Trung thực hiện phần mềm
Quản lý Mầm non 3.2. Vì vậy chỉ số cân nặng, chiều cao thực hiện theo chuẩn
tăng trưởng cho trẻ em.
- Hiện tại khu trung tâm tổng số học sinh ăn bán trú 242 cháu. Trong đó:

Trẻ 5- 6 tuổi: 91 cháu.
Trẻ 4 - 5 tuổi: 60 cháu.
Trẻ 3 - 4 tuổi: 59 cháu.
Trẻ nhà trẻ: 32 cháu..
4


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
Tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng thể thấp còi giai đoạn I( tháng 15/9/2012)
Độ tuổi

Tổng

Kênh

5 - 6 tuổi
4 - 5 tuổi
3 - 4 tuổi
25 - 36 tháng
Tổng cộng

số trẻ
91
60
59
32
242

BT

76
52
49
28
205

%

Kênh

%

83
87
83
87
85

thấp còi
15
8
10
4
37

17
13
17
13
15

Ghi chú

4. Một số biện pháp giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung - Bá Thước.
Từ thực tế trên tôi mạnh dạn đưa ra một số biện phápcó tính khả thi nhằm
giảm tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trường Mầm non Điền Trung như
sau:
4.1. Biện pháp 1: Tuyên truyền về nội dung dinh dưỡng trẻ thơ.
- Đối với phụ huynh: Tuyên truyền đến từng phụ huynh qua các kênh:
băng zôn, loa đài, khẩu hiệu, qua các buổi họp phụ huynh...để tất cả các bậc phụ
huynh nhận biết rằng: Suy dinh dưỡng là tình trạng thiếu hụt các chất dinh
dưỡng cần thiết làm ảnh huởng đến quá trình sống, hoạt động và tăng trưởng
bình thường của cơ thể. Tất cả các chất đều thiếu, nhưng phổ biến nhất là chất
đạm và chất béo.
Nguyên nhân: Có rất nhiều nguyên nhân làm trẻ bị suy dinh dưỡng mà chúng ta
thường gặp như:
+ Trẻ sau sinh đã suy dinh dưỡng đó là do quá trình mang thai mẹ vì 1 lý
do gì đó mà cung cấp không đủ năng lượng để nuôi dưỡng bào thai dẫn đến sau
sinh trẻ nhẹ cân non yếu hoặc sinh non còn gọi là suy dinh dưỡng bào thai .

5


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
+Trẻ sau sinh mắc các dị tật bẩm sinh như sứt môi, hở hàm ếch làm cản
trở trong việc bú và ăn của trẻ.
+Trẻ bị mắc bệnh tim bẩm sinh, hẹp môn vị, phình đại tràng, trẻ bị dị tật
đầu nhỏ…cũng làm ảnh hưởng đến ăn uống của trẻ

+Trong quá trình nuôi dưỡng trẻ suy dinh dưỡng có thể xảy ra do 2 cơ
chế: giảm cung cấp chất dinh dưỡng và tăng tiêu thụ dưỡng chất hoặc cả hai.
*Đối với các cấp chính quyền địa phương, các đoàn thể tầng lớp trong xã hội:
Trong năm học thường xuyên tổ chức các lễ hội, hội thi...có lồng ghép nội
dung về chăm sóc nuôi dưỡng trẻ qua đó vận động mọi người cùng tham gia từ
đó khắc sâu được kiến thức về chăm sóc dinh dưỡng trẻ thơ.Tuyên truyền cho
các bậc phụ huynh cách phòng tránh suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trẻ như: Cần
phục hồi dinh dưỡng đến mức tối đa; Điều trị tất cả các bệnh lý, ít nhất đạt đến
mức ổn định. Cần ăn đủ lượng và đủ chất như: năng lượng, chất đạm, vitamin, và
khoáng chất như: Canxi, sắt, axit folic, kẽm, vitamin nhóm B, FOS, và chất xơ.
Tạo mọi điều kiện cho hệ tiêu hóa tốt để hấp thu tất cả các dưỡng chất trên.Khi
mang thai bà mẹ cần bổ sung thêm các chất dinh dưỡng cụ thể như sau :Về năng
lượng: thêm 300kcalo/ngày, có nghĩa là:
*Thêm ½ chén cơm cho mỗi bữa ăn.
*Thêm 2 ly sữa mỗi ngày
*Ăn thêm 02 bữa phụ: chuối, bánh, trứng...
*Về chất đạm: thêm 15g/ngày, có nghĩa là thêm 70 – 80g thịt, 02 ly sữa mỗi
ngày. Cá tốt cho cả mẹ và con hất là cá biển béo
*Về chất xơ tránh táo bón: ăn nhiều rau, trái cây tươi: 300g/ngày, thêm khoai củ
*Về Canxi: gấp rưởi bình thường 1200mg/ngày như: 2 ly sữa, 2 miếng đậu phụ
tươi, 100-200g cá tép nhỏ cả xương, 50g mè.

6


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
*Về chất sắt: 30mg/ngày có trong: huyết (heo, bò, gà, vịt), Gan, trứng, thịt, cá.
Lưu ý ăn thêm nhiều trái cây tươi cung cấp vitamin C để tăng cường hấp thu
sắt.Ngoài ra cần uống bổ sung viên sắt mỗi ngày từ khi khi bắt đầu có thai đến

sau sinh 1 tháng. Cần ăn uống các chất có acid folic, Iod và kẽm,: Có trong gan,
hải sản như hào, sò. Thêm vitamin B6 (2mg/ngày): các trường hợp đa thai,
nghiện thuốc, vị thành niên mang thai. Vitamin C 50mg/ngày cho người hút
thuốc lá, nghiện rượu, uống thường xuyên Aspirin, salicylat…Vitamin B12
2mg/ngày: đối với người ăn chay trường.
Tóm lại: Chǎm sóc ǎn uống của phụ nữ có thai để đạt mức tǎng cân 10 -12 kg
trong thời gian có thai, khám thai ít nhất 3 lần và tiêm đủ 2 mũi phòng uốn ván.
4.2.Biện pháp 2: Phối hợp giữa nhà trường và trạm ytế.Giữa nhà
trường và gia đình.
Hàng năm nhà trường kết hợp với trạm y tế khám sức khỏe định kỳ và
uống các loại vắc xin đầy đủ cho trẻ nhằm phát hiện nguy cơ trẻ bị suy dinh
dưỡng để có chế độ bồi dưỡng và chăm sóc kịp thời.
*. Tìm nguyên nhân suy dinh dưỡng.
- Sau khi tiến hành giám sát việc cân - Đo khám sức khỏe trẻ giai đoạn
I.Kết quả cho thấy trẻ bị suy dinh dưỡng thể thấp còi chiếm tỷ lệ cao, giáo viên
chủ nhiệm lớp cho biết số trẻ này chủ yếu nằm ở các gia đình có điều kiện khá
giả và các gia đình bố mẹ đi làm ăn xa. Khi đã có kết quả và danh sách trẻ trong
dạng báo động về sức khỏe ở từng nhóm lớp cụ thể. Bản thân tôi cùng phối kết
hợp với giáo viên các nhóm lớp trao đổi gặp từng phụ huynh thông báo về tình
trạng sức khỏe của con em mình và xây dựng chế độ chăm sóc phù hợp với trẻ
để từ đó thu thập thông tin để có cơ sở điều chỉnh cách chăm sóc trẻ.
- Bằng việc làm thực tế tôi yêu cầu giáo viên chủ nhiệm lớp phân nhóm trẻ
thuộc gia đình có điều kiện kinh tế khá giả 1 nhóm, trẻ thuộc nhóm gia đình bố
mẹ đi làm ăn xa một nhóm để có biện pháp khắc phục phù hợp. Trước hết tôi lên
7


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
kế hoạch cho giáo viên chủ nhiệm mời số phụ huynh này đến lúc này tôi thông

báo về kết quả trẻ bị suy dinh dưỡng cho phụ huynh biết, sau đó mời phụ huynh
dự bữa ăn của trẻ tại trường. Trong quá trình phụ huynh quan sát thực tế trẻ ăn
phụ huynh thấy rằng: Con mình không có nề nếp trong ăn uống, đòi cô giáo ăn
loại thức ăn theo sở thích giống ở gia đình, nếu không được đáp lại theo ý muốn
trẻ quấy khóc, làm ồn ánh hưởng đến các bạn trong lớp không ăn được (Đối với
nhóm 1 gia đình có điều kiện kinh tế cưng chiều con ăn uống không theo khoa
học, không đủ chất dẫn đến trẻ bị suy dinh dưỡng ). Còn đối với nhóm trẻ bố mẹ
đi làm ăn xa thì các cháu đòi cô giáo ăn nhiều thức ăn vì ở nhà các cháu ăn khổ.
Sau khi phụ huynh biết được về con em mình như vậy thì việc đầu tiên tôi phân
tích cho phụ huynh hiểu rõ về tầm quan trọng của việc ăn đủ chất thì trẻ có sức
khỏe trẻ sẽ tích cực, hăng hái tham gia các hoạt động, ăn nhiều thức ăn không
phải là tốt, ngược lại ăn thiếu chất thì trẻ sẽ mệt mỏi, thường xuyên ốm đau và
dễ mắc các bệnh.Nên việc ăn uống phải kết hợp giữa gia đình và nhà trường thì
mới đảm bảo đủ chất, đủ lượng các cháu mới khỏe mạnh.
4.3. Biện pháp 3: Chỉ đạo cách chăm sóc trẻ theo từng nhóm nguyên
nhân
- Với nhóm cung cấp thiếu chất dinh dưỡng do chưa cân đối khẩu phần ăn:
tôi trực tiếp cung cấp cho giáo viên kiến thức chăm sóc trẻ đối tượng này:
Cần đảm bảo các chất dinh dưỡng cân đối hợp lý trong khẩu phần ăn của trẻ.
Đảm bảo cung cấp đầy đủ năng lượng trong đó P từ 12 -14%, L từ 18 - 22%, G
từ 60 - 65%. Cần đảm bảo chất đạm trong khẩu phần ăn của trẻ từ nguồn gốc
thực phẩm
- Với trẻ bị suy dinh dưỡng do bị đẻ non: Cô giáo cần chăm sóc tỉ mỉ hơn
ở lớp cũng như ở nhà. Thời gia cho trẻ ngủ nhiều hơn, ăn đầy đủ các chất dinh
dưỡng và chế biến phù hợp với khả năng hấp thu của trẻ cần chú ý bổ sung hoa
quả chín và sữa cho trẻ hàng ngày
8


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường

Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
-Trẻ cần được sống trong môi trường sạch sẽ, ấm về mùa đông mát về
mùa hè.
-Trong suốt thời gian giáo viên thực hiện bản thân tôi thường xuyên đôn
đốc kiểm tra thực hiện công tác chăm sóc nuôi dưỡng trẻ nhằm phòng bệnh suy
dinh dưỡng và phục hồi trẻ suy dinh dưỡng theo chỉ tiêu đề ra.
4.4 Biện pháp 4: Tăng cường công tác kiểm tra qua các bữa ăn chính
và phụ nhằm đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ.
- Sau khi lên thực đơn trong tuần và điều tra khẩu phần ăn,tôi lên kế hoạch
kiểm tra cụ thể cho từng đối tượng, vận động phụ huynh cho trẻ uống thêm sữa
vào buổi chiều sau giờ ăn phụ. Trẻ bị suy dinh dưỡng không chỉ vì thiếu ăn mà
còn do gia đình thiếu kiến thức cần thiết về khoa học dinh dưỡng và một số bệnh
kèm theo như tiêu chảy, nhiễm khuẩn hô hấp…không được điều trị kịp thời.
Theo các chuyên gia nghiên cứu thì từ 0 - 5 tuổi là độ tuổi dễ bị chậm lớn, còi
xương. Ở giai đoạn này tốc độ tăng trưởng của trẻ cao, nếu như không đáp ứng
đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng sẽ rất dễ bị thiếu hụt. Tỷ lệ suy dinh dưỡng cao nhất
được ghi nhận ở trẻ từ 12 đến 24 tháng cho đến 5 tuổi và trẻ suy dinh dưỡng
trong 2 - 3 năm đầu đời sẽ ảnh hưởng đến phát triển thể lực cũng như chiều cao ở
tuổi trưởng thành. Để giảm tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng chúng tôi áp dụng biện pháp
có hiệu quả là: “Phục hồi cho trẻ suy dinh dưỡng bằng chế độ ăn”.
- Phân công các thành viên trong tổ thường xuyên kiểm tra sau giờ ăn xem
các lớp có cho trẻ ăn hết khẩu phần ăn của trẻ hay không, kiểm tra các món ăn
xem có phù hợp và mùi vị có hấp dẫn trẻ ăn hay không để có biện pháp cụ thể
đối với giáo viên và nhân viên cấp dưỡng. Tổ chức cho các tổ trưởng kiểm tra
chéo lẫn nhau để tăng cường công tác chăm sóc trẻ ăn ngủ đúng giờ giấc quy
định để đảm bảo tốt cho sức khỏe trẻ. Ngoài ra, khi trẻ bị suy dinh dưỡng cần
phải có chế độ nuôi dưỡng chăm sóc vệ sinh đặc biệt. Tăng thêm các thực phẩm
có đậm độ năng lượng cao như dầu mỡ. Tăng cường các thức ăn giàu Protein
9

Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
động vật, các loại rau chứa nhiều Vitamin và muối khoáng. Nếu trẻ không ăn
được số lượng nhiều thì chia nhỏ ra làm nhiều bữa ăn cho trẻ. Xây dựng khẩu
phần ăn và thực đơn cho trẻ nhằm đáp ứng nhu cầu về năng lượng và các chất
dinh dưỡng cân đối cần thiết cho cơ thể trẻ. Đảm bảo chế độ ăn cho trẻ được
biểu hiện bằng số bữa ăn trong ngày (bữa chính và bữa phụ), tổ chức các bữa ăn
vào giờ quy định và sự phân phối tỷ lệ năng lượng giữa các bữa ăn trong một
ngày theo khẩu phần ăn tính thành lượng thực phẩm được chế biến dưới dạng
các món ăn.
-Trường cung cấp năng lượng của bữa chính và bữa phụ cân đối tốt, đảm
bảo Calo trong ngày cho trẻ theo quy định 780 calo đối với các cháu nhà trẻ, 900
calo đối với các cháu mẫu giáo. Khâu chế biến món ăn cũng rất quan trọng, tạo
món ăn ngon, màu sắc hấp dẫn, mùi vị thơm giúp các cháu ăn ngon miệng. Bữa
ǎn nào cũng có đủ 4 món cân đối. Ngoài cơm (cung cấp nǎng lượng), còn có đủ
3 món nữa là: rau quả (cung cấp vitamin, chất khoáng và chất xơ); đậu phụ, vừng
lạc, cá, thịt, trứng (cung cấp chất đạm, béo) và canh cung cấp nước và các chất
dinh dưỡng bổ sung. Giáo viên là người trực tiếp cho cháu ăn cần hiểu rõ bầu
không khí bữa ăn cũng không kém phần quan trọng. Nếu trẻ thoải mái, vui vẻ thì
các cháu mới ăn ngon và hết xuất, cơ thể của trẻ tăng trưởng và tăng cân đều
đặn . Đồng thời, giáo viên còn chú ý giáo dục dinh dưỡng cho trẻ thông qua các
bữa ăn, các hoạt động hằng ngày của trẻ Bé tập làm nội trợ, dạy cho trẻ biết cách
sử dụng các nguồn dinh dưỡng qua nề nếp thói quen trong ăn uống, vệ sinh và
học tập.
hực hiện vệ sinh môi trường, dùng nguồn nước sạch, nhắc nhở phụ huynh
tẩy giun cho trẻ theo định kỳ, rửa tay trước khi ǎn và sau khi đi đại tiểu tiện.
Đảm bảo vệ sinh thực phẩm, thức ǎn không là nguồn gây bệnh.
VD: Đối với trẻ từ 3 - 5 tuổi có những đặc tính như:

10


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
- Phát triển rất nhanh và nhu cầu năng lượng
Cho trẻ từ 3- 4 tuổi là 1300- 1400 kcalo/ ngày
Cho trẻ từ 4- 5 tuổi là 1400- 1500 kcalo/ ngày
Thời điểm này, trẻ đã mọc đủ răng hàm, tò mò, hoạt động nhiều, thích tự
làm, dã có những hoạt động giao tiếp. Nên chúng ta cần cho trẻ ăn ít nhất 5
bữa/ngày đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm: ăn 3 bữa ăn chính cùng với gia đình ưu
tiên các thức ăn giàu năng lượng, giàu chất dinh dưỡng có thịt, cá, trứng, tép, rau
xanh, rau củ; 2- 3 bữa phụ như sữa, chè, chuối, khoai...Hạn chế cho ăn bámh
ngọt trước giờ ăn, cho trẻ tự xúc ăn dưới sự hỗ trợ của cha mẹ hay những người
thân trong gia đình
Tiếp tục cho trẻ uống thêm 200- 300 ml sữa / ngày để bổ sung canxi
4.5. Biên pháp 5: Giáo dục dinh dưỡng và sức khỏe cho trẻ qua các giờ
học và giờ hoạt động:
Muốn giúp trẻ hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt , phát triển hài hòa chiều
cao và cân nặng, cần phải có một chế độ dinh dưỡng hợp lý. Vì thế chúng ta nên
cho trẻ hiểu rõ giá trị dinh dưỡng của các nhóm thực phẩm theo sự chỉ dẫn ngắn
gọn và cụ thể thông qua từng bộ môn học, từng hoạt động trong ngày của trẻ mà
chúng ta lồng ghép vào như hoạt động vui chơi, bé tập làm nội trợ, làm quen môi
trường xung quanh, dạo chơi ngoài trời…nhằm giúp các cháu nắm được công
dụng và lợi ích của từng nhóm thực phẩm khác nhau.
Trên cơ sở hướng dẫn giúp trẻ có những hiểu biết tối thiểu về dinh dưỡng
và sức khỏe, biết ăn uống đúng cách, ăn nhiều bữa ăn, nhiều loại thức ăn khác
nhau, ăn uống hợp vệ sinh để trẻ khỏe mạnh, thông minh và góp phần phòng
chống suy dinh dưỡng.
4.6. Biện pháp 6: Bồi dưỡng kiến thức chăm sóc trẻ theo khoa học

11


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
Mỗi cán bộ giáo viên trong trường là một tuyên truyền viên. Thường
xuyên tuyên truyền phổ biến,m tư vấn cho phụ huynh học sinh. Đây là một
trong những khâu hết sức quan trọng trong việc phòng chống suy dinh dưỡng đối
với trẻ. Việc xây dựng và triển khai kế hoạch về dinh dưỡng và phòng chống suy
dinh dưỡng trẻ em tại trường được duy trì đều đặn, việc theo dõi, giám sát cũng
được thường xuyên và liên tục, công tác bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng thực hành
cho giáo viên, nhân viên cấp dưỡng, tuyên truyền tư vấn cho phụ huynh học
sinh, công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường về chăm sóc nuôi dưỡng và
giáo dục trẻ..... được nhà trường hết sức quan tâm bên cạnh đó cũng được các
bậc phụ huynh nhiệt tình ủng hộ.
Trong năm học qua, ngoài việc giáo viên tập huấn về vấn đề dinh dưỡng
và vệ sinh an toàn thực phẩm do trung tâm y tế huyện triển khai. Ban giám hiệu
đã tổ chức bồi dưỡng 2 lần/1 năm học về kiến thức và kỹ năng phòng chống suy
dinh dưỡng cho trẻ.
Đồng thời thường xuyên phổ biến kiến thức và kinh nghiệm cho giáo viên
nuôi dưỡng và giáo viên chủ nhiệm các nhóm lớp về công tác chăm sóc, phòng
chống suy dinh dưỡng trẻ qua sách báo, tài liệu sưu tầm được. Đồng thời ở mỗi
lớp học đều có góc tuyên truyền về nội dung trên để phụ huynh các cháu xem khi
đưa đón trẻ hàng ngày.
4.7. Biện pháp 7: Thực hiện tốt chăm sóc sức khỏe ban đầu cho trẻ bằng
cách cho trẻ được bú sữa mẹ, được tham gia chương trình tiêm chủng mở rộng
- Chúng tôi luôn quan tâm đẩy mạnh công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu,
đặc biệt là chương trình chăm sóc, bảo vệ bà mẹ và trẻ em. Tính ưu việt của sữa
mẹ đối với sự phát triển của trẻ được công nhận trên toàn thế giới, để bảo đảm

sức khỏe cho trẻ em cần đảm bảo cho trẻ được bú sữa mẹ. Tổ chức Sức khỏe Thế
giới kêu gọi các bà mẹ nên nuôi con thuần túy bằng sữa mẹ trong 4 tháng đầu sau
khi
12


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
sinh, cho trẻ ăn dặm vào tháng thứ 5 và tiếp tục bú mẹ cho đến 2 tuổi. Chúng tôi
đã giúp các bậc phụ huynh nhận thấy rằng sữa mẹ là chất dinh dưỡng hoàn hảo và
dễ hấp thu nhất. Trong sữa mẹ chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết ở tỷ lệ
cân đối và hợp lý đối với sự phát triển của trẻ sơ sinh. Trẻ em bú sữa mẹ tỷ lệ mắc
các bệnh nhiễm khuẩn và tử vong thấp hơn nhiều so với trẻ được nuôi nhân tạo.
- Cơ thể trẻ phát triển rất nhanh nhu cầu dinh dưỡng rất cao nhưng khả
năng phòng chống các bệnh tật lại kém nên công tác chăm sóc trẻ cần chú ý đặc
biệt đến khâu vệ sinh thân thể, vệ sinh môi trường để phòng tránh các bệnh ngoài
da, viêm đường hô hấp… Bởi vì các bệnh này làm hạn chế rất nhiều đến sự phát
triển thể lực của trẻ. Bên cạnh đó chúng tôi thường xuyên nhắc nhở phụ huynh
đưa trẻ tham gia đầy đủ, đúng thời hạn 10 bệnh trong chương trình tiêm chủng
mở rộng như: bệnh sởi, bại liệt, uốn ván, bạch hầu, ho gà, bệnh lao, viên gan B,
viêm não nhật bản, tả, thương hàn để giúp trẻ tránh được những khiếm khuyết
đáng tiếc sau này.
IV. KẾT LUẬN.
1. Kết quả đạt được:
- Nhờ hiểu được tất cả các nguyên nhân trên, luôn tích cực và đồng bộ các
biện pháp chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ trường Mầm non Điền Trung đã đạt được
kết quả tích cực như sau:

Độ tuổi

Tổng số
trẻ

5- 6 tuổi
4- 5 tuổi

91
60

Kết quả giai đoạn I
Kênh % Kênh %
BT

thấp

76
52

còi
15
8

83
87

17
13

Kết quả giai đoạn III
Kênh % Kênh %

BT

thấp

77
54

còi
14
6

85
90

15
10
13


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
3- 4 tuổi
59
49
83
10
17
51
86
8

14
25-36 tháng
32
28
87
4
13
30
94
2
6
Cộng
242
205
85
37
15
212
88
30
12
- Trẻ tăng cân đều trong từng quý, cuối năm học giảm tỷ lệ trẻ suy dinh
dưỡng thấp còi xuống 3% so với đầu năm học.
- Đội ngũ giáo viên, phụ huynh học sinh của trường được bồi dưỡng và
nâng cao về kiến thức và kỹ năng chăm sóc trẻ.Tham gia nhiệt tình, đầy đủ các
hoạt động, các phong trào có nội dung về chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ
- Đảm bảo tuyệt đối vệ sinh an toàn thực phẩm; các cháu khoẻ mạnh, vui
vẻ, vận
động tốt và tích cực tham gia các hoạt động trong ngày của trẻ.
- Thực hiện tốt các kế hoạch kiểm tra về công tác phòng chống suy dinh

dưỡng & VSATTP trong năm học.
2. Bài học kinh nghiệm.
a. Phải coi trọng đúng mức công tác tuyên truyền, tạo nhận thức đúng đắn
về ý nghĩa, tầm quan trọng của việc phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em, đồng
thời thường xuyên bồi dưỡng , tập huấn, tuyên truyền để phổ cập kịp thời và
không ngừng nâng cao kiến thức, kỹ năng về vấn đề dinh dưỡng và phòng chống
suy dinh dưỡng trẻ em cho đội ngũ giáo viên, nhân viên nhà trường, kể cả phụ
huynh học sinh để từ đó mọi người nâng cao trách nhiệm và biết cách phòng
chống suy dinh dưỡng trẻ em, chăm sóc nuôi dạy trẻ cho tốt.
b. Phải thực hiện tốt các khâu bảo đảm dinh dưỡng trong các bữa ăn của
trẻ, lưu ý lựa chọn thức ăn phù hợp, đa dạng và thường xuyên thay đổi, vừa bảo
đảm dinh dưỡng vừa tạo sự thích thú, hấp dẫn cho trẻ khi ăn. Có biện pháp và chế
độ chăm sóc cụ thể đối với từng trẻ suy dinh dưỡng.
c. Phải tiến hành kiểm tra một cách thường xuyên, liên tục đối với tất cả các
khâu liên quan đến vấn đề dinh dưỡng và vệ sinh an toàn thực phẩm như lựa
14


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
chọn thực đơn, khẩu phần ăn, kỹ thuật nấu ăn, cách tổ chức phục vụ bữa ăn, ngủ và
việc vệ sinh của trẻ … Đồng thời hết sức lưu ý kiểm tra bảo đảm tuyệt đối vệ sinh an
toàn thực phẩm.
d. Phải tạo sự phối hợp, cộng đồng trách nhiệm một cách tốt nhất giữa nhà
trường, gia đình và xã hội trong công tác phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em,
nhất là phát huy đầy đủ trách nhiệm của cha mẹ học sinh và tranh thủ sự hỗ trợ,
giúp đỡ thường xuyên và kịp thời của các ban ngành, đoàn thể liên quan mà trước
hết là cơ quan y tế ở địa phương.
3. Kết luận.
Tỷ lệ SDD thấp còi chiếm 15% ngay ở tháng đầu tiên, gấp đôi so với SDD

nhẹ cân và bắt đầu tăng nhanh sau 5 tháng tuổi. Trong giai đoạn 2 năm tuổi đầu
tiên, nuôi dưỡng có vai trò hết sức quan trọng đối với SDD thấp còi. Điều này có
liên quan tới chất lượng khẩu phần ăn bổ sung; thiếu protid (giúp xây dựng các
tế bào, tạo hình), lipit (giúp phát triển xương dài và hấp thụ các vi chất dinh
dưỡng) và còi xương sớm do thiếu vitamin D, canxi Tỷ lệ bú mẹ hoàn toàn
những tháng đầu thấp, ăn bổ sung sớm, thức ăn bổ sung nghèo protid, lipid sẽ
dẫn đến trẻ có nguy cơ cao bị thấp còi, tình trạng học vấn của người mẹ, điều
kiện sống, tình trạng vệ sinh môi trường cũng có ảnh hưởng có ý nghĩa đến thấp
còi ở trẻ em.Tại trường mầm non Điền Trung đã xây dựng thực đơn theo mùa
phù hợp với từng độ tuổi của trẻ, tỷ lệ cân đối các chất L, G, P được tính toán
cân đối và tỷ lệ ca lo trong ngày đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, với sự
chăm sóc khoa học nhiệt tình của các cô giáo tỷ lệ trẻ SDD thấp còi năm học
2012 - 2013 giảm 3 % đạt kế hoạch đề ra.
4. Đề xuất.
*Đối với nhà trường: Cần phối kết hợp với các ban ngành đoàn thể trong
toàn xã để tuyên truyền kiến thức về nuôi con theo khoa học.

15


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
* Đối với Phòng Giáo dục: Tổ chức các lớp chuyên đề, các hội thi: Giáo
viên dinh dưỡng giỏi, Bé tập làm nội trợ, gia đình và dinh dưỡng trẻ thơ... để
CBGV và phụ huynh cùng tham gia.
Trên đây là những việc làm thực tế của bản thân tôi tại
trường Mầm non Điền Trung, do trình độ và năng lực còn hạn chế, bản thân đã
mạnh dạn lựa chọn một số biện pháp tốt nhất để có thể áp dụng tại trường kết
quả chưa đạt được như mong muốn rất mong HĐKH các cấp góp ý để những
kinh nghiệm của bản thân tôi hoàn thiện hơn./.

Xác nhận của HĐKH trường

Điền trung, ngày 25 tháng 03 năm 2013
Tôi xin cam đoan SKKN này là của tôi
không sao chép nội dung của ai.
Người viết

Lê Thị Hương
MỤC LỤC
NỘI DUNG
A. PHẦN ĐẶT VẤN ĐỀ
B. PHẦN GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
2.1. Đặc điểm kinh tế, xã hội, giáo dục của trường mầm non Điền

Trang
01
02
02
04
04

16


Một số kinh nghiệm giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng của trẻ thể thấp còi ở trường
Mầm non Điền Trung huyện Bá Thước
Trung, Bá Thứơc, Thanh Hoá.

05
2.2. Thực trạng công tác kiểm tra - đánh giá hoạt động sư phạm của
giáo viên tại trường Mầm non Điền Trung, Bá Thước.
07
III. CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC THỰC HIỆN
07
3.1. Giải pháp 1: Một số định hướng cơ bản của việc đề xuất các biện
pháp kiểm tra- đánh giá hoạt động sư phạm của giáo viên.
08
3.2. Giải pháp 2: Những biện pháp kiểm tra - đánh giá hoạt động sư
phạm của giáo viên.
10
3.3. Giải pháp 3: Tiến hành kiểm tra- đánh giá hoạt động sư phạm của
giáo viên.
12
3.4. Giải pháp 4: Kiểm tra việc thực hiện quy chế chuyên môn.
12
3.5 .Giải pháp 5: Những công việc mà trường Mầm non Điền Trung đã
làm khi tiến hành kiểm tra hoạt động sư phạm của giáo viên.
14
IV. KIỂM NGHIỆM
16
C. KẾT LUẬN

17