Hạn chế rủi ro tín dụng đối với các doanh nghiệp xây lắp tại sở giao dịch ngân hàng đầu tư và phát triển Việt nam

i

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Hoạt động tín dụng là họat động mang lại thu nhập chủ yếu và cũng là
hoạt động mang lại nhiều rủi ro nhất cho Ngân hàng. Hiện tại, dư nợ cho vay
đối với các Doanh nghiệp xây lắp tại Sở giao dịch BIDV chiếm tỷ trọng lớn
trong Tổng dư nợ đồng thời cũng chứa đựng nhiều rủi ro tín dụng nhất. Vì
vậy trong bối cảnh đó chúng tôi cho rằng đề tài “Hạn chế rủi ro tín dụng đối
với các doanh nghiệp xây lắp tại Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tƣ và Phát
triển Việt Nam” là hết sức cần thiết, có ý nghĩa lâu dài đối với Sở giao dịch
ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.
2. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là từ phân tích lý luận và thực tiễn để
đưa ra những giải pháp nhằm hạn chế rủi ro tín dụng đối với các doanh nghiệp
xây lắp tại Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của Luận văn
- Đối tượng nghiên cứu: hạn chế rủi ro tín dụng đối với các doanh nghiệp
xây lắp tại các NHTM.
- Phạm vi nghiên cứu: Trong bài luận văn chỉ xét trên giác độ ngân hàng
và tập trung nghiên cứu rủi ro tín dụng dưới giác độ cho vay đối với các
doanh nghiệp xây lắp tại Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam trong giai đoạn 2005-2007.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Các phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử và kết hợp phương
pháp thống kê kinh tế, phân tích kinh tế và tổng hợp một cách logic để làm
sáng tỏ các vấn đề đặt ra nhằm tìm ra các giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng đối
với các doanh nghiệp xây lắp.
5. Kết cấu của luận văn

ii

Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm 3 chương:
Chương 1: Những vấn đề cơ bản về rủi ro tín dụng đối với các Doanh
nghiệp xây lắp tại các Ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây lắp
tại Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam
Chương 3: Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp
xây lắp tại Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam


iii

CHƢƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ RỦI RO TÍN DỤNG
ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP CỦA NGÂN HÀNG
THƢƠNG MẠI
1.1. Những nét đặc thù của quan hệ tín dụng đối với các doanh nghiệp
xây lắp
1.1.1. Đặc điểm của Doanh nghiệp xây lắp
Xây lắp được hiểu một cách cơ bản là những công việc thuộc quá trình
xây dựng và lắp đặt thiết bị các công trình, hạng mục công trình.
Doanh nghiệp xây lắp là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực thi
công xây lắp để tạo ra những công trình xây dựng.
Các Doanh nghiệp xây lắp được Chủ đầu tư tạm ứng theo Giá trị Hợp
đồng xây lắp và thanh toán dựa trên khối lượng xây lắp hoàn thành đã được
nghiệm thu. Vòng quay vốn lưu động của các Doanh nghiệp xây lắp thường
từ 1-2vòng/năm (tương đương 6-12 tháng) và vòng quay này thường thấp hơn
vòng quay của các ngành khác (ngành thương mại vòng quay rất nhanh
thường từ 1-3 tháng,..). Khả năng tự chủ của Doanh nghiệp xây lắp thường
thấp

1.1.2. Hoạt động cho vay Doanh nghiệp xây lắp
Dòng tiền chủ đầu tư thanh toán cho các Nhà thầu và dòng tiền Nhà thầu
phải thanh toán cho các Nhà cung cấp vật liệu (xi măng, sắt, thép…) là không
trùng khớp nhau.
Thời gian cho vay thường kéo dài hơn thời gian cho vay của các doanh
nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khác
Nguồn thu để trả nợ vay là nguồn vốn thanh toán giá trị hoàn thành công
trình, do vậy trước khi cho vay, ngân hàng phải xác định rõ nguồn vốn thanh
toán của công trình về cơ cấu nguồn vốn (vay Ngân hàng, Vốn tự có, nguồn


iv

vốn khác), thời gian thanh toán, điều kiện thanh toán. Sau khi cho vay phải
theo dõi chặt chẽ tiến độ thi công, thanh toán để thu hồi nợ vay.
1.2. Rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây lắp.
Rủi ro tín dụng, theo khái niệm cơ bản nhất, là khả năng khách hàng
nhận khoản vốn vay không thực hiện, thực hiện không đầy đủ nghĩa vụ đối
với NH, gây tổn thất cho NH, đó là khả năng khách hàng không trả, không trả
đầy đủ, đúng hạn cả gốc và lãi cho NH.
Theo khái niệm trên, Rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây lắp
là rủi ro tín dụng xảy ra trong hoạt động cho vay đối với các doanh nghiệp
xây lắp.
Có nhiều chỉ tiêu phản ánh rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây
lắp, có thể chia làm 02 nhóm chính: chỉ tiêu định tính và chỉ tiêu định lượng.
Về mặt định tính, rủi ro tín dụng được đánh giá qua các chỉ tiêu như:
Khách hàng cố tình trì hoãn, hợp tác trong việc kiểm tra mục đích sử dụng
vốn vay, Doanh nghiệp có số dư qua tài khoản tiền gửi tại Ngân hàng giảm
sút, đặc biệt tiền thanh toán của các công trình về chậm, Doanh nghiệp chấp
nhận sử dụng nhiều nguồn tài trợ với chi phí cao với mọi điều kiện, Chênh

lệch giữa doanh thu và dòng tiền dự kiến trong dự án vay vốn, Thay đổi
thường xuyên về ban lãnh đạo điều hành Doanh nghiệp, bất đồng trong bộ
máy lãnh đạo Doanh nghiệp, tranh chấp trong quá trình quản lý.
Về mặt định lượng, rủi ro tín dụng thể hiện qua các chỉ tiêu: Tỷ số giữa
giá trị các khoản nợ quá hạn của DNXL so với tổng dư nợ cho vay của
DNXL, Tỷ số giữa giá trị các khoản nợ xấu của DNXL so với tổng dư nợ cho
vay của DNXL, Tỷ số giữa các khoản xóa nợ so với tổng dư nợ cho vay, Tỷ
số giữa dư nợ có tài sản đảm bảo so với tổng dư nợ, Tỷ số giữa phân bổ dự
phòng tổn thất tín dụng hàng năm của DNXL so với tổng dư nợ cho vay các
DNXL, Tỷ số giữa phân bổ dự phòng rủi ro tín dụng hàng năm của DNXL so


v

với tổng dư nợ cho vay, Tỷ số giữa phân bổ dự phòng rủi ro tín dụng hàng
năm của DNXL so với tổng vốn chủ sở hữu, Tốc độ tăng trưởng tín dụng của
DNXL.
1.3. Nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng đối với các doanh nghiệp xây lắp
Nguyên nhân thuộc về chủ quan người đi vay: Văn hóa kinh doanh của
các doanh nghiệp xây lắp, Năng lực quản lý, cơ chế quản lý kinh doanh của
Doanh nghiệp, Năng lực tài chính của Doanh nghiệp xây lắp, Bất cập trong cơ
chế đấu thầu.
Nguyên nhân thuộc về ngân hàng: Chính sách tín dụng của Ngân hàng,
Thông tin tín dụng trong quá trình phân tích tín dụng, Chất lượng cán bộ tín
dụng ngân hàng, Công tác kiểm tra nội bộ của Ngân hàng, Công tác giám sát
sau khi cho vay.
Những nguyên nhân khách quan: Môi trường tự nhiên, Môi trường
kinh tế, Môi trường pháp lý.

vi

CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG RỦI RO TÍN DỤNG ĐỐI VỚI CÁC
DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TẠI SỞ GIAO DỊCH NGÂN HÀNG ĐẦU
TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
2.1. Tổng quan hoạt động của Sở giao dịch NH ĐT&PTVN
2.1.1. Hoạt động huy động vốn:
Sở giao dịch NHĐT&PT VN luôn là đơn vị đầu ngành, đóng góp đáng
kể vào công tác huy động vốn và điều hoà vốn toàn hệ thống. Trong 3 năm
qua tình hình huy động vốn tại Sở giao dịch NHĐT&PT VN đã đạt được một
số kết quả đáng khích lệ, được thể hiện qua bảng 2.2
Bảng 2.2: Tổng hợp hoạt động huy động vốn tại Sở giao dịch
NHĐT&PT VN giai đoạn 2005-2007
Đơn vị: Tỷ đồng
TT

Chỉ tiêu

1

Huy động vốn cuối kỳ
Trđó: - Huy động từ tổ chức
- Huy động dân cư
Trđó: - Huy động VND
- Huy động ngoại tệ
Trđó: - Huy động ngắn hạn
- Huy động trung dài
hạn

2005

Số tiền
%
10.652
6.296 59%
4.356 41%
8.641 81%
2.011 19%
5.418 51%

2006
Số tiền
%
14.395
10.407 72%
3.988 28%
12.228 85%
2.167 15%
8.022 56%

2007
Số tiền
%
19.281
16.702 87%
2.579 13%
16.253 84%
3.028 16%
11.767 61%

5.234 49%

6.373 44%
7.514 39%
2 Huy động vốn BQ
9.065
11.295
18.543
(Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2005-2007 của Sở giao dịch NHĐT&PT VN)

2.1.2. Hoạt động tín dụng:
a. Về quy mô tăng trưởng tín dụng:
Trong 3 năm 2005 – 2007, Hoạt động tín dụng bám sát mục tiêu tăng
trưởng gắn với kiểm soát chất lượng, đảm bảo an toàn và phát triển các dịch
vụ trên nguyên tắc chấp hành nghiêm chỉnh giới hạn tín dụng được Hội sở
chính giao. Năm 2005 tổng dư nợ của SGD đạt 5.967 tỷ đồng, năm 2006 con


vii

số này là 5.918 tỷ đồng và năm 2007 là 6.360 tỷ đồng tăng 442 tỷ so với năm
2006 về số tuyệt đối, tăng 7% so với năm 2006 về số tương đối.
Bảng 2.3: Tổng hợp hoạt động tín dụng tại Sở giao dịch NHĐT&PT VN
Đơn vị: Tỷ đồng
Chỉ tiêu

Theo kỳ hạn
Ngắn hạn
Trung dài hạn TM
KHNN
Theo thành phần
Ngoài quốc doanh

Quốc doanh
Theo TSĐB nợ vay
Có TSĐB
Không TSĐB
Theo loại tiền
VND
Ngoại tệ
Tổng dƣ nợ
Dƣ nợ tín dụng BQ

2005

2006

2007

Số tiền

%

Số tiền

%

Số tiền

%

2,156
3,395

417

36%
57%
7%

2,450
3,147
321

41%
53%
5%

3,094
3,128
173

48%
49%
3%

727
5,240

12%
88%

1,205
4,713

20%
80%

2,252
4,143

35%
65%

2,984
2,984

50%
50%

2,663
3,255

45%
55%

3,251
3,144

51%
49%

2,924
3,044

5,968

49%
51%
100%

2,772
3,146
5,918

47%
53%
100%

2,849
3,546
6,395

44%
56%
100%

5.781

5.820

(Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2005-2007 của Sở giao dịch NHĐT&PT VN)

b. Về Cơ cấu tín dụng:
Thứ nhất, cơ cấu tín dụng theo kỳ hạn: dư nợ cho vay ngắn hạn đã tăng

lên trong 3 năm qua, tỷ trọng cho vay trung dài hạn thương mại mặc dù đã
giảm qua các năm nhưng vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong Tổng dư nợ. Mục tiêu
trong những năm tới của Sở giao dịch là tăng tỷ trọng cho vay ngắn hạn và
giảm tỷ trọng cho vay dài hạn để phù hợp với cơ cấu nguồn vốn huy động.
Thứ ba, cơ cấu tín dụng theo thành phần kinh tế: Năm 2004, Sở giao
dịch đã thành lập thêm Phòng tín dụng 3 với mục tiêu hoạt động là phục vụ
khách hàng ngoài quốc doanh, tăng tỷ trọng cho vay các Doanh nghiệp ngoài
quốc doanh. Vì vậy, Dư nợ cho vay Doanh nghiệp Ngoài quốc doanh về số
tuyệt đối tăng từ 727 tỷ đồng (năm 2005) lên 1.205 tỷ đồng (năm 2006) và


viii

2.252 tỷ đồng (năm 2007). Về số tương đối, tỷ trọng cho vay các doanh
nghiệp ngoài quốc doanh đã tăng từ 12%-35% trong vòng 03 năm qua.
Thứ tư, theo tài sản đảm bảo nợ vay, mặc dù dư nợ cho vay có TSĐB
giảm vào năm 2006 so với năm 2005 từ 2.984 tỷ đồng xuống còn 2.663 tỷ
đồng nhưng sang năm 2007 dư nợ cho vay có tài sản đảm bảo lại tăng lên là
3.216 tỷ đồng. Nhìn chung, dư nợ vay có tài sản đảm bảo và dư nợ vay không
có tài sản đảm bảo đều chiềm khoảng 50% Tổng dư nợ. Dư nợ cho vay có tài
sản càng thấp thì nguy cơ rủi ro tín dụng càng cao đối với hoạt động tín dụng
ngân hàng.
2.2. Thực trạng rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây lắp tại Sở
giao dịch Ngân hàng Đầu tƣ và Phát triển Việt nam
2.2.1. Tốc độ tăng trƣởng tín dụng của Doanh nghiệp xây lắp
Dư nợ vay các năm đối với DNXL được thể hiện qua Bảng 2.6
Bảng 2.6: Dƣ nợ theo ngành kinh tế tại Sở giao dịch NHĐT&PT VN
giai đoạn 2005 -2007
Đơn vị: tỷ đồng
Ngành

Bưu chính viễn thông
Dệt may
Điện
Khai thác mỏ
Kinh doanh BĐS

2005

2006

Tỷ trọng

2007

Tỷ trọng

2006/2005

2007/2006

-

191

3.23%

168

2.63%

100%

-12%

286

348

5.88%

370

5.79%

22%

6%

1,930

1,613

27.25%

1,546

24.17%

-16%

-4%

0.00%

-

0.00%

-100%

-100%

19
-

23

0.40%

59

0.93%

100%

153%

363

597

10.08%

613

9.58%

64%

3%

Xây lắp

1,112

1,165

19.68%

1,132

17.70%

5%

-3%

Dầu khí

1,718

678

11.46%

1,177

18.41%

-61%

74%

-

45

0.76%

49

0.76%

100%

8%

Cơ khí

270

579

9.78%

406

6.35%

115%

-30%

Ngành khác

269

680

11.48%

875

13.68%

152%

29%

5,968

5,918

100%

6,395

100%

-1%

8%

Thương mại

Công nghiệp

Tổng

(Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2005-2007 của Sở giao dịch NHĐT&PT VN)


ix

Quy mô Tổng dư nợ của Sở giao dịch có xu hướng tăng mặc dù tổng dư
nợ tại thời điểm 31/12/2006 có giảm 1% so với năm 2005. Dư nợ của ngành
xây lắp biến động không đồng đều, năm 2006 tăng 5% so với năm 2005
nhưng lại giảm đi 3% so với năm 2007.
Tỷ số Tổng dư nợ cho vay xây lắp/ tổng nguồn vốn qua các năm 2005,
2006, 2007 giảm dần từ 10.44% xuống còn 5.87% cho thấy vốn sử dụng cho

DNXL càng ngày càng ít đi, khả năng xảy ra rủi ro tín dụng cũng giảm đi.
Bảng 2.7: Dƣ nợ Doanh nghiệp xây lắp và Tổng nguồn vốn
Đơn vị: tỷ đồng
TT
1

2
3

Năm 2005
Năm 2006
Năm 2007
Chỉ tiêu
Số tuyệt
Tỷ
Số tuyệt Tỷ
Số tuyệt
Tỷ
đối
trọng
đối
trọng
đối
trọng
Dƣ nợ DNXL
1,112
1,165
1,132
- Ngắn hạn
494

44%
588
51%
495
44%
- Trung dài hạn
618
56%
576
49%
637
56%
14,395
19,281
Tổng nguồn vốn 10,652
Tỷ số dƣ nợ
10.44%
8.09%
5.87%
DNXL / Tổng
nguồn vốn
(Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2005-2007 của Sở giao dịch NHĐT&PT VN)

2.2.2 Nợ quá hạn của DNXL so với tổng dƣ nợ cho vay DNXL
Nợ quá hạn của DNXL so với tổng dư nợ cho vay DNXL được biểu hiện
qua Bảng 2.8
Tỷ lệ nợ quá hạn của các DNXL lớn hơn tỷ lệ Nợ quá hạn chung của
Sở giao dịch. Cụ thể nợ quá hạn tại Sở giao dịch thường xuyên duy trì ở mức
dưới 1% so với tổng dư nợ còn tỷ lệ nợ quá hạn của các DNXL duy trì ở mức
3% so với dư nợ cho vay các DNXL.

x

Bảng 2.8: Nợ quá hạn chung của Sở giao dịch NHĐT&PT VN và của các
DNXL
Đơn vị: Tỷ đồng
TT
1

2

Chỉ tiêu
Nợ quá hạn chung của SGD
Dư nợ
Dư nợ Quá hạn
Tỷ lệ NQH chung của SGD
Nợ quá hạn đơn vị TCXL
Dư nợ đơn vị TCXL
Dư nợ quá hạn đơn vị TCXL
Tỷ lệ NQH của đơn vị TCXL

2005

2006

2007

5.968
54

0,9%

5.918
48
0,8%

6.395
50
0.8%

1.112
47
4%

1.165
36
3%

1.132
37
3%

(Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2005-2007 của Sở giao dịch NHĐT&PT VN)

2.2.3. Nợ xấu của DNXL so với tổng dƣ nợ cho vay của DNXL
Theo quyết định 493/2005/QĐ-NHNN ngày 22/04/2005 thì nợ xấu là nợ
thuộc nhóm 3, 4, 5 theo phân loại nợ tại Điều 6 hoặc điều 7 QĐ 493.
Bảng 2.12: Nợ xấu của Doanh nghiệp xây lắp
Đơn vị: Tỷ đồng
Chỉ tiêu

Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007
Nợ xấu của SGD
245
408
222
Dư nợ của SGD
5,968
5,918
6,395
Tỷ lệ Nợ xấu/Tổng dƣ nợ của
4%
7%
3%
SGD
Nợ xấu của DNXL
197
204
190
Dư nợ DNXL
1,112
1,164
1,132
Tỷ lệ Nợ xấu của DNXL/Dƣ
18%
18%
17%
nợ DNXL
Tỷ lệ Nợ xấu của DNXL/Nợ
80%
50%

86%
xấu của SGD
(Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2005-2007 của Sở giao dịch NHĐT&PT VN)

Nợ xấu của Sở giao dịch trung bình trong 3 năm qua là 4.7%so với tổng
dư nợ, trong đó nợ xấu của các DNXL chiếm trung bình là 72% tổng só nợ


xi

xấu. Và tỷ lệ nợ xấu của DNXL/Tổng dư nợ DNXL trung bình trong 3 năm
qua cao gấp 3.9 lần so với tủ lệ nợ xấu chung tại Sở giao dịch.
2.2.4. Dƣ nợ có tài sản đảm bảo DNXL so với tổng dƣ nợ của DNXL
Tỷ trọng này càng cao thì mức độ rủi ro tín dụng càng giảm. Tỷ trọng
này thể hiện khi khách hàng gặp rủi ro không có khả năng trả nợ thì tài sản
đảm bảo là nguồn trả nợ thứ hai cho ngân hàng hay đây là chỉ tiêu phản ánh
mức độ bù đắp tổn thất cho Ngân hàng khi rủi ro xảy ra.
Bảng 2.13: Tỷ lệ dƣ nợ có TSĐB của DNXL
TT Chỉ tiêu
1 Tỷ lệ dƣ nợ có TSĐB tại SGD
2 Tỷ lệ DN có TSĐB DNXL
Dư nợ DNXL
Dư nợ có TSĐB DNXL

2005
50%
41%

Đơn vị: tỷ đồng
2006 2007

45% 51%
44% 45%

1,112

1,165

1132

456

513

511

(Nguồn: Báo cáo tổng kết năm 2005-2007 của Sở giao dịch NHĐT&PT VN)

2.2.5. Tỷ số giữa phân bổ dự phòng tổn thất tín dụng hàng năm của
DNXL so với tổng dƣ nợ cho vay các DNXL
Tùy vào các nhóm nợ, giá trị TSĐB mà tỷ lệ trích dự phòng rủi ro là
khác nhau. Theo QĐ 493, Các tổ chức tín dụng phải tiến hành trích dự phòng
rủi ro bao gồm Dự phòng chung và dự phòng cụ thể.
Dự phòng cụ thể của DNXL trong 3 năm qua luôn chiếm tới 70% số tiền
dự phòng cụ thể của Sở giao dịch cho thấy Số tiền trích lập dự phòng rủi ro
đối với các Doanh nghiệp xây lắp luôn chiếm tỷ trọng lớn trong Tổng số tiền
phải trích lập dự phòng rủi ro.
Chi tiết dự phòng cụ thể của DNXL được thể hiện qua bảng 2.14


xii

Bảng 2.14: Dự phòng cụ thể của DNXL
Đơn vị: tỷ đồng
Chỉ tiêu
Năm 2005 Năm 2006 Năm 2007
Dự phòng cụ thể của SGD
101
97
104
Dự phòng cụ thể của DNXL
69
67
72
Tỷ lệ dự phòng của DNXL/dự
68%
69%
69%
phòng của SGD
Dƣ nợ DNXL
1,112
1,165
1,132
Dƣ nợ của Sở giao dịch
5,968
5,918
6,395
Tỷ lệ dự phòng của DNXL/ Dƣ nợ
6.21%
5.75%
6.36%

DNXL
Tỷ lệ dự phòng của DNXL/ Tổng
1.16%
1.13%
1.13%
dƣ nợ của Sở giao dịch
(Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh năm 2005-2007 của Sở giao dịch
NHĐT&PT VN)

2.3. Đánh giá rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây lắp tại Sở giao
dịch Ngân hàng Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam
2.3.1. Những kết quả đạt được trong hạn chế rủi ro tín dụng đối với các
DNXL: Công tác thu nợ đạt kết quả tốt, tỷ lệ nợ quá hạn của Sở giao dịch duy
trì ở mức kiểm soát được, Công tác xử lý nợ xấu đạt được một số kết quả:
Trong năm 2007 Sở giao dịch đã tích cực tận thu nợ ngoại bảng của khách
hàng. Lũy kế đến 31/12/2007 thu 30,15 tỷ đồng nợ hạch toán ngoại bảng.
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân
2.3.2.1.Hạn chế:
Nợ quá hạn và nợ xấu của Doanh nghiệp xây lắp có tỷ lệ cao hơn nợ quá
hạn và nợ xấu chung tại Sở giao dịch.
Tỷ lệ nợ xấu DNXL là cao trong khi Dư nợ có TSĐB của DNXL lại thấp
Dư nợ cho vay trung và dài hạn vẫn chiếm tỷ trọng lớn
Khách hàng của Sở giao dịch vẫn tập trung vào một số khách hàng lớn là
các Tổng công ty, chưa đa dạng nền khách hàng


xiii

2.3.2.2.Nguyên nhân
Nguyên nhân thuộc về Ngân hàng

Việc quản lý danh mục đầu tư tại Sở giao dịch BIDV chưa được chú
trọng, Sở giao dịch chủ yếu cho vay các công trình trên cơ sở đề nghị của
khách hàng chứ chưa chủ động đề ra lĩnh vực Ngân hàng chú trọng cho vay
trong từng thời kỳ chỉ khi xảy ra rủi ro tín dụng hay tăng trưởng tín dụng quá
nóng mới đưa ra biện pháp hạn chế cho vay thu hồi nợ, Mặc dù CBTD tại Sở
giao dịch BIDV được đào tạo chính quy, có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ
vững vàng nhưng còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn, khả năng phân tích tổng
hợp mọi rủi ro đối với món vay, Việc xác định thời gian cho vay không phù
hợp với chu kỳ thanh toán nghiệm thu của công trình vay vốn, Hệ thống
thông tin phục vụ quản lý rủi ro tín dụng còn chưa chính xác và chưa đầy đủ,
việc xác định giá trị TSĐB chưa đúng với giá trị thực của TSĐB, Việc giám
sát sau khi cho vay còn lỏng lẻo, chưa chấp hành đầy đủ quy trình cho vay tín
dụng.
Nguyên nhân thuộc về các Doanh nghiệp xây lắp:
Tình hình tài chính của các DNXL: Tình hình tài chính của các DNXL ở
mức trung bình, tỷ trọng vốn tự có thấp, hoạt động chủ yếu vào vốn vay Ngân
hàng nên Doanh nghiệp không tự chủ được về mặt tài chính khi gặp khó khăn
, Nguồn vốn của công trình không rõ ràng, Các Nhà thầu bị chiếm dụng vốn
bởi chủ đầu tư, DNXL sử dụng vốn sai mục đích, DNXL làm sơ thanh toán
công trình A nhưng thực tế lại thanh toán cho công trình B.
Nguyên nhân khác:
Do giá cả biến động của thị trường diễn biến phức tạp như giá cả của
nguyên liệu đầu vào thép, xăng dầu, xi măng tăng mạnh dẫn đến giá thành của
các công trình thi công vượt giá trị Hợp đồng thi công xây lắp ban đầu gây


xiv

khó khăn cho các Nhà thầu. Từ đó ảnh hưởng đến khả năng trả nợ cho ngân
hàng.

CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP HẠN CHẾ RỦI RO TÍN DỤNG ĐỐI VỚI
CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP TẠI SỞ GIAO DỊCH NGÂN HÀNG
ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM
3.1.Định hƣớng hoạt động cho vay đối với các Doanh nghiệp Xây lắp tại
Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam thời kỳ 2008-2010
Thứ nhất, thực hiện theo đúng tinh thần chỉ đạo của BIDV tại các văn
bản hướng dẫn về cho vay đối với các Doanh nghiệp xây lắp và văn bản chỉ
đạo của Sở giao dịch NHĐT&PT VN.
Thứ hai, giảm tỷ trọng cho vay đối với Doanh nghiệp xây lắp, giảm dần
tỷ trọng cho vay trung và dài hạn đồng thời tăng tỷ trọng cho vay có tài sản
đảm bảo đối với Doanh nghiệp xây lắp
Thứ ba, nâng cao chất lượng cho vay, giảm dư nợ quá hạn đối với các
Doanh nghiệp xây lắp
Thứ tư, chỉ thiết lập quan hệ khách hàng đối với Doanh nghiệp xây lắp
có tình hình tài chính tốt, hoạt động sản xuất kinh doanh có lãi, dòng tiền tốt
Thứ năm, cho vay đối với các công trình có nguồn vốn thanh toán rõ
ràng
3.2. Giải pháp hạn chế rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây lắp
tại Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam
Để có thể hạn chế cho vay đối với các Doanh nghiệp xây lắp, trong thời
gian tới Sở giao dịch NHĐT&PTVN nên thực hiện một số giải pháp sau:
Thứ nhất, Đổi mới mô hình tổ chức trên cơ sở thành lập phòng Quản trị
giải ngân, Phòng quan hệ khách hàng và Phòng quản lý rủi ro: Việc thành lập
Phòng quan hệ khách hàng, Phòng quản trị giải ngân và Phòng quản lý rủi ro


xv

thể hiện sự chuyên môn hóa trong hoạt động tín dụng của Ngân hàng. Từ đó,
sẽ hạn chế được rủi ro tín dụng ở các khâu trong quá trình trước, trong và sau

khi cho vay của Ngân hàng.
Thứ hai, Tăng cường Áp dụng mô hình tín dụng khép kín đối với các
Doanh nghiệp xây lắp tại Sở giao dịch Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt
Nam: Việc áp dụng mô hình tín dụng khép kín đối với các Doanh nghiệp xây
lắp làm gia tăng quy mô dư nợ, nguồn trả nợ ngắn hạn được đảm bảo và quay
vòng tín dụng an toàn, gia tăng thu phí dịch vụ chuyển tiền, huy động được
tiền gửi không kỳ hạn.
Thứ ba, Nâng cao chất lượng đánh giá toàn diện Doanh nghiệp xây lắp
Thứ tư, Tăng cường kiểm tra, giám sát khách hàng vay vốn: Để hạn chế
khách hàng sử dụng vốn sai mục đích, không sử dụng vào đúng công trình
vay vốn tại ngân hàng dẫn đến mất khả năng thanh toán đồng thời qua đó phát
hiện được sớm những trường hợp khách hàng vi phạm mục đích sử dụng vốn
vay tại hợp đồng tín dụng
Thứ năm, Tăng cường công tác kiểm tra nội bộ, quản lý tín dụng đối với
Doanh nghiệp xây lắp
Thứ sáu, Nâng cao chất lượng cán bộ tín dụng: Con người luôn là trọng
tâm, cốt lõi của mọi vấn đề, việc nâng cao chất lượng bao gồm hai khía cạnh
là nâng cao phẩm chất, tư cách đạo đức của người cán bộ tín dụng và nâng
cao trình độ của cán bộ tín dụng.
Thứ bảy, Hoàn thiện chiến lược marketting khách hàng, tăng cường công
tác thông tin tín dụng
Thứ tám, Tích cực tham gia bảo hiểm tín dụng.
3.3. Kiến nghị
Về phía Ngân hàng Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam


xvi

BIDV cần phải xây dựng và đẩy nhanh quá trình ứng dụng công nghệ
thông tin, thiết lập phần mềm để quản lý khách hàng, lưu trữ thông tin tín

dụng, nghiên cứu, lưu trữ thông tin về các ngành nói chung và ngành xây
dựng nói riêng để bổ sung thông tin trong quá trình phân tích khách hàng,
công trình vay vốn.
Tăng cường hơn nữa trong việc thành lập các đoàn kiểm tra kiểm tra
hoạt động tín dụng ở các chi nhánh thay vì chỉ kiểm tra các chi nhánh có vấn
đề như hiện nay.
Về phía ngân hàng Nhà nƣớc Việt nam:
NHNN VN cần có biện pháp tăng cường chất lượng của hệ thống thông
tin CIC
Tăng cường hiệu quả hoạt động thanh kiểm tra hoạt động tín dụng tại các
Ngân hàng thương mại nhằm hạn chế rủi ro tín dụng đặc biệt kiểm tra đối với
những Doanh nghiệp xây lắp có dư nợ xấu cao.
NHNN cần phân tích diễn biến thị trường tiền tệ trong từng thời kỳ để có
thể có những dự báo vĩ mô các diễn biến tiền tệ, tín dụng từ đó có những
chính sách tiền tệ cho phù hợp.
Về phía nhà nƣớc và các bộ ngành liên quan đến hoạt động xây
dựng
Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý liên quan đến hoạt động xây lắp:
Hiện tại, hệ thống các văn bản pháp lý về xây dựng có quá nhiều, có
những văn bản còn chồng chéo lên nhau và chưa cập nhật với thực tế. Do vậy,
trong thời gian tới cần có những sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ ban ngành
trong việc ra các văn bản luật. Đồng thời quy định rõ trách nhiệm của từng
khâu trong việc quản lý nhà nước về xây dựng.
Về phía các Doanh nghiệp xây lắp


xvii

Cung cấp cho ngân hàng đầy đủ thông tin cần thiết và kịp thời về báo
cáo tài chính, công trình vay vốn đồng thời phải thường xuyên tự nâng cao bộ

máy tổ chức quản lý do các đặc điểm riêng vốn có của Doanh nghiệp xây lắp.
Đảm bảo được năng lực thi công của mình bằng cách đổi mới các trang
thiết bị thi công, áp dụng những biện pháp thi công tiến tiến từ đó giảm được
chi phí trong thi công.


xviii

KẾT LUẬN
Hạn chế rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây lắp tại Sở giao
dịch NHĐT&PT VN luôn là mục tiêu quan tâm hàng đầu của Ban lãnh đạo
Sở giao dịch NHĐT&PT VN. Trên cơ sở vận dụng các phương pháp, bám sát
mục tiêu nghiên cứu, Luận văn đã hoàn thành các nhiệm vụ sau:
- Hệ thống hoá những vấn đề lý luận về hạn chế rủi ro tín dụng đối với
các Doanh nghiệp xây lắp tại các NHTM.
- Phân tích, đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp
xây lắp tại Sở giao dịch NHĐT&PT VN. Từ đó rút ra những kết quả đã đạt
được, những hạn chế và nguyên nhân gây ra rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch
NHĐT&PT VN.
- Trên cơ sở đánh giá thực trạng rủi ro tín dụng tại Sở giao dịch
NHĐT&PT VN kết hợp với định hướng của Sở giao dịch trong giai đoạn
2008 -2010 luận văn đã đề xuất các giải pháp và kiến nghị nhằm hạn chế rủi
ro tín dụng đối với các Doanh nghiệp xây lắp tại Sở giao dịch NHĐT&PT
VN.
Do tác giả còn có nhiều hạn chế về lý thuyết cũng như kinh nghiệm thực
tế nên Luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được ý
kiến đóng góp của các thầy, cô giáo và bạn đọc quan tâm đến vấn đề này để
luận văn được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cám ơn PGS.TS Đàm Văn Huệ - người đã trực tiếp
hướng dẫn tôi thực hiện đề tài này và các thầy cô tại Khoa Ngân hàng - Tài

chính, trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà nội cũng như các đồng nghiệp tại
Sở giao dịch NHĐT&PTVN đã giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.
Hà nội, ngày 15 tháng 08 năm 2008