Trách nhiệm xã hội tại hệ thống siêu thị big c việt nam – bài học cho các siêu thị việt nam”

Luận văn

Trách nhiệm xã hội tại hệ thống siêu thị Big C
Việt Nam – Bài học cho các siêu thị Việt Nam”.


LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh cạnh tranh và hội nhập toàn cầu hiện nay, các doanh nghiệp, dù
quy mô lớn hay nhỏ đều quan tâm và coi trọng hàng đầu việc tạo lập và phát triển hiệu
quả lợi thế cạnh tranh của mình. Các doanh nghiệp trong thời gian gần đây đã lựa
chọn một giải pháp tạo lợi thế cho mình, và đạt được hiệu quả ở mọi góc độ, đó là
việc thực hiện trách nhiệm xã hội doanh nghiệp (TNXHDN) – Corporate Social
Responsibility (viết tắt là CSR).
TNXHDN trong thời đại ngày nay đã trở thành triết lý kinh doanh cơ bản của
doanh nghiệp ở hầu hết các nước trên thế giới, góp phần vào sự phát triển bền vững
của các doanh nghiệp. Khảo sát do Viện Khoa học lao động và Xã hội tiến hành trên
24 doanh nghiệp Việt Nam thuộc hai ngành dệt may và da giầy đã chỉ ra rằng, nhờ
thực hiện các chương trình TNXHDN, doanh thu của các doanh nghiệp này tăng 25%
, năng suất lao động cũng tăng từ 34,2 lên 35,8 triệu lao động /năm, tỷ lệ xuất khẩu
tăng từ 94% lên 97% (Nguyễn Châu Hà 2008) . Ngoài hiệu quả kinh tế, các doanh
nghiệp này còn có lợi từ việc tạo dựng hình ảnh với khách hàng, sự gắn bó và hài lòng
của người lao động, thu hút lao động có chuyên môn cao. Tuy nhiên số lượng doanh
nghiệp thực sự quân tâm đến TNXHDN vẫn còn rất hạn chế, đặc biệt các doanh
nghiệp hoạt động trong lĩnh vực phân phối bao gồm các nhà bán buôn, trung tâm
thương mại, chuỗi siêu thị và các siêu thị. Thế nhưng hệ thống siêu thị Big C lại là
một ngoại lệ. Vận hành giữa cộng đồng, Big C luôn hiểu rằng làm tròn công việc của
một nhà kinh doanh vẫn chưa đủ để trở thành một doanh nghiệp có trách nhiệm được
cộng đồng yêu mến. Vì vậy hình ảnh “doanh nghiệp công dân gương mẫu”, gắn các
hoạt động của mình với hơi thở xã hội là mục tiêu mà Big C hướng tới. Do đó, Big C
đã, đang và sẽ không ngừng triển khai nhiều hoạt động hướng đến cộng đồng.

Trong suốt quãng 14 năm gia nhập vào hệ thống siêu thị Việt Nam, Big C đã
thực hiện rất nhiều những chương trình, dự án hướng tới cộng đồng. Đặc biệt, Big C
còn đưa những cam kết thực hiện TNXHDN vào trong đường lối, chính sách phát
triển của công ty. Bởi vậy, TNXHDN đối với siêu thị không chỉ là những lời nói


suông, những chương trình được tổ chức một cách lỏng lẻo và thiếu chuyên nghiệp
mà ngược lại, trong bất kỳ hoạt động nào của Big C dù lớn hay nhỏ đều có ý nghĩa
thực tế cao đối với cộng đồng và xã hội.
Chính những việc làm thiết thực với cộng đồng và toàn xã hội mà Big C đang
triển khai trong giai đoạn vừa qua và sẽ còn thực hiện nhiều hơn nữa trong thời kỳ sắp
tới đã là động lực thúc đẩy cho tác giả chọn nghiên cứu đề tài: “ Trách nhiệm xã hội
tại hệ thống siêu thị Big C Việt Nam – Bài học cho các siêu thị Việt Nam”.

2. Mục đích nghiên cứu
TNXHDN là vấn đề vẫn còn khá mới mẻ tại Việt Nam, bởi vậy nhiều doanh
nghiệp vẫn còn chưa nắm rõ bản chất cũng như vai trò và tầm quan trọng của nó trong
quá trình phát triển. Hiện nay, đã có một số ít các doanh nghiệp Việt Nam tham gia ký
kết các cam kết quốc tế về TNXHDN, nhưng con số ấy không nhiều hoặc có chăng
cũng chỉ là điều kiện để có thể hợp tác với các tập đoàn, công ty lớn trên thế giới. Vì
vậy, người viết đề tài này muốn đi sâu nghiên cứu tình hình thực hiện TNXHDN tại
Big C để:
 Khái quát cơ sở lí luận về TNXHDN
 Nắm bắt được tình hình thực hiện của các chương trình TNXHDN tại Big C.
 Đánh giá hiệu quả của các chương trình đó đối với doanh nghiệp, người tiêu
dùng, cộng đồng và toàn xã hội.
 Đưa ra những bài học kinh nghiệm cho các siêu thị tại Việt Nam.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Khóa luận nghiên cứu tình hình thực hiện TNXHDN tại hệ thống siêu thị Big

C Việt Nam bao gồm các trách nhiệm trên các bình diện về kinh tế, pháp luật, đạo đức
và từ thiện. Trong đó, khóa luận cũng đề cập đến cơ sở lý luận của TNXHDN bao


gồm: khái niệm, nguồn gốc, vai trò của nó đối với doanh nghiệp, người tiêu dùng,
cộng đồng và toàn xã hội. Khóa luận tập trung đi sâu xem xét hiệu quả của các
chương trình trách nhiệm mà Big C đã và đang triển khai để đưa ra những nhận xét
chủ quan của tác giả về hiệu quả cũng như tác động của nó đối với các bên liên quan.
Từ đó, khóa luận đưa ra một số bài học kinh nghiệm với mong muốn các siêu thị Việt
Nam có thể từ tấm gương của Big C mà tăng cường công tác thực hiện TNXHDN
trong thời gian tới.
Phạm vi nghiên cứu bao gồm:
-

Phạm vi về thời gian nghiên cứu đối tượng: từ năm 2007 đến nay.

-

Phạm vi về nội dung nghiên cứu: chỉ nghiên cứu cụ thể tình hình thực hiện

TNXHDN tại siêu thị Big C thông qua các chương trình, hoạt động mà Big C đã thực
hiện và có ý nghĩa thực tiễn cao.
4. Phương pháp nghiên cứu.
Để thực hiện khóa luận này, tác giả đã thực hiện việc nghiên cứu qua các bước:
Bước 1: Thu thập số liệu và thông tin của siêu thị bằng việc đến làm việc tại
Big C Nam Định trong khoảng thời gian hai tháng từ tháng 1/2012 đến tháng 3/2012.
Nhờ có thời gian thực tế tại siêu thị, tác giả có dịp tìm hiểu kỹ các hoạt động kinh
doanh cũng như tình hình thực hiện TNXHDN tại siêu thị, đồng thời có được những
thông tin đáng tin cậy từ bộ phận truyền thông của siêu thị.
Bước 2: Tìm hiểu thông tin lý luận về TNXHDN cũng như tình hình thực hiện

tại các siêu thị Việt Nam thông qua các sách tham khảo, bài viết nghiên cứu, tạp chí,
website để có những kiến thức, thông tin, dẫn chứng cụ thể làm phong phú cho nội
dung bài viết.
Bước 3: Phân tích, tổng hợp các tài liệu sau khi đã thu thập được sau đó sử
dụng phương pháp so sánh, đối chiếu nhằm có cái nhìn vừa chi tiết về các hoạt động
của Big C trong việc thực hiện TNXHDN, từ đó đưa ra bài học cho các siêu thị Việt
Nam.


5. Kết cấu của bài Khóa luận tốt nghiệp
Ngoài phần mở đầu và kết luận, nội dung của bài khóa luận có kết cấu gồm 3
chương:
Chương 1: Tổng quan về trách nhiệm xã hội doanh nghiệp
Chương 2: Trách nhiệm xã hội doanh nghiệp tại hệ thống Big C Việt Nam
Chương 3: Bài học kinh nghiệm cho các siêu thị Việt Nam trong việc thực
hiện trách nhiệm xã hội doanh nghiệp


CHƯƠNG 2: TRÁCH NHIỆM XÃ HỘI DOANH NGHIỆP TẠI HỆ THỐNG
SIÊU THỊ BIG C VIỆT NAM
2.1 Giới thiệu về Tập đoàn Casino và hệ thống Big C Việt Nam
2.1.1 Giới thiệu về Tập đoàn Casino
Năm 1892, tại thành phố Saint-Etienne, Pháp, ông Geofroy Guichard trở thành
chủ cửa hàng tạp hóa nằm trên đường Rue des Jardins. Nơi đây đã từng là một sòng
bạc giải trí, khi sòng bạc bị giải tán, cửa hàng tạp hóa xây dựng trên nền đất cũ nên
được đặt tên là Casino. Đây cũng chính là nơi đặt nền móng vững chắc cho sự phát
triển vượt bậc của một tập đoàn phân phối hàng đầu của Châu Âu: Tập đoàn Casino.
Trải qua quá trình phát triển trên 100 năm với những đổi mới không ngừng để phục vụ
khách hàng, Tập đoàn Casino đã khẳng định vị thế vững chắc của mình trên thị trường
bán lẻ thế giới. Với tầm nhìn “Nuôi dưỡng một thế giới đa dạng”, chìa khóa thành

công của tập đoàn Casino đến từ khả năng đón đầu và đáp ứng nhu cầu đa dạng của
người tiêu dùng qua từng thời kỳ phát triển của thị trường cũng như những cam kết
mạnh mẽ vì sự phát triển bền vững.
Tập đoàn Casino hiện nay thu hút khoảng 200.000 lao động trên toàn bộ thế giới,
có mặt tại nhiều nước gồm có: Pháp, Colombia, Brasil, Argentina, Urugoay, Thái Lan,
Việt Nam, Ấn Độ, Madagasca, Mauritius tổ chức tới 11.700 điểm bán lẻ khác nhau
theo nhiều mô hình khác nhau với diện tích lên tới 7,3 triệu m2 diện tích kinh doanh.
Mỗi năm doanh thu của tập đoàn lên tới 41,6 tỷ USD/năm.
Là đơn vị tiên phong trong việc phát triển các nhãn hàng độc quyền nhà (sản
phẩm đầu tiên ra đời năm 1901), Tập đoàn Casino sở hữu nhiều kinh nghiệm và kỹ
năng chuyên sâu trong lĩnh vực này. Từ 3 nhãn hiệu chính là Casino, Monoprix và
Leader Price, Tập đoàn Casino cho ra đời nhiều dòng sản phẩm độc quyền thật sự đáp
ứng được những xu hướng tiêu dùng mới nhất. Các sản phẩm độc quyền vô cùng
phong phú đã đáp ứng phần nào nhu cầu tiêu dùng đa dạng của khách hàng trên thế
giới gồm những dòng sản phẩm đến từ ngành nông nghiệp hữu cơ và cân bằng sinh
thái, sản phẩm ẩm thực cao cấp, sản phẩm giúp sống khỏe, sản phẩm giá rẻ, sản phẩm
đảm bảo thương mại công bằng.


Tập đoàn Casino cam kết vào sự phát triển bền vững
Là một trong những tập đoàn hàng đầu trên thế giới, Casino hiểu rằng sự phát
triển bền vững luôn là nền tảng căn bản để duy trì danh tiếng cũng như tạo ra những
bước đột phá trong kinh doanh. Tư tưởng này được các nhà quản lý tại Tập đoàn thể
hiện qua những cam kết dưới đây:
Chính sách nguồn nhân lực mở mang, mang tính sáng tạo: Casino chú trọng đào
tạo và thực hành quản lý cho tập thể trên 230.000 nhân viên đến từ nhiều nền văn hóa,
kỹ năng và cách sống khác nhau. Năm 2009, Casino vinh dự là nhà bán lẻ đầu tiên
nhận danh hiệu Label diversity của Pháp trao tặng nhờ những hành động thiết thực và
hiệu quả trong việc đảm bảo tính đa dạng của đội ngũ cũng như chống phân biệt đối
xử tại môi trường làm việc.

Hoạt động tích cực vì Trẻ em và Quyền con người: đảm bảo thu mua hàng hóa
được sản xuất trong điều kiện đúng với quy định của pháp luật. Bên cạnh đó, quỹ
Casino ra đời năm 2009 có nhiệm vụ đẩy mạnh các hoạt động xã hội hướng đến trẻ
em và giáo dục tại Pháp cũng như tại các nước đang phát triển nơi Tập đoàn có mặt.
Hướng đến các phương thức sản xuất có trách nhiệm: tập đoàn tăng cường thu
mua và kinh doanh các gam hàng hữu cơ, quảng bá các sản phẩm đến từ ngành
thương mại công bằng. Nhiều dự án bảo vệ môi trường cũng đã được triển khai : tiết
kiệm năng lượng, thu gom và xử lý nhiều loại rác thải độc hại, sử dụng năng lượng
mặt trời, xây dựng các trung tâm thương mại xanh.
2.1.2 Hệ thống siêu thị Big C Việt Nam
2.1.2.1 Quá trình hình thành và phát triển của hệ thống Big C trên thị
trường Việt Nam
Big C lần đầu có mặt tại Việt Nam với sự xuất hiện của siêu thị Big C Đồng
Nai. Năm 1998, từ một khu đất trống tại ngã ba Vũng Tàu, Big C Đồng Nai đã khai
trương với diện tích bán lẻ 6.000m2 và một hành lang thương mại rộng 3.000m2. Từ
đó đến nay, Big C không ngừng mở rộng và phát triển chuỗi 18 siêu thị có mặt hầu hết
các tỉnh trọng yếu trên toàn quốc bao gồm 8 siêu thị ở miền Bắc, 4 siêu thị ở miền


Trung và 6 siêu thị ở miền Nam. Hệ thống siêu thị Big C hoạt động kinh doanh theo
mô hình “Trung tâm thương mại” hay “Đại siêu thị”. Theo Quy chế siêu thị, trung tâm
thương mại của Bộ Thương mại năm 2004, “trung tâm thương mại loại hình tổ chức
kinh doanh thương mại hiện đại, đa chức năng, bao gồm tổ hợp các loại hình cửa
hàng, cơ sở hoạt động dịch vụ; hội trường, phòng họp, văn phòng cho thuê…được bố
trí tập trung, liên hoàn trong một hoặc một số công trình kiến trúc liền kề; đáp ứng các
tiêu chuẩn về diện tích kinh doanh, trang bị kỹ thuật và trình độ quản lý, tổ chức kinh
doanh; có các phương thức phục vụ văn minh, thuận tiện đáp ứng nhu cầu phát triển
hoạt động kinh doanh của thương nhân và thỏa mãn nhu cầu về hàng hóa, dịch vụ của
khách hàng”. Các đại siêu thị Big C được tổ chức theo mô hình kinh doanh tự chọn,
diện tích từ 4.000m2 đến 10.008 m2, kinh doanh gần 50.000 mặt hàng trong đó 95%

là hàng Việt Nam. Với tiêu chí “ Giá rẻ cho mọi nhà”, thế mạnh của các siêu thị Big C
là giá luôn cạnh tranh nhờ các chương trình giảm giá kéo dài, khuyến mại lớn và
những nỗ lực bình ổn giá.
2.1.2.2 Cơ cấu nguồn nhân lực tại Big C
2.1.2.3 Cơ cấu sản phẩm kinh doanh tại siêu thị
Tại các trung tâm thương mại và đại siêu thị Big C, phần lớn không gian được
dành cho hàng tiêu dùng và thực phẩm với giá rẻ và chất lượng cao. Sản phẩm kinh
doanh tại các siêu thị Big C có thể được chia ra thành 5 ngành chính, như sau:
Thực phẩm tươi sống: thịt, hải sản, trái cây và rau củ, thực phẩm chế biến,
thực phẩm đông lạnh, thực phẩm bơ sữa, bánh mì.
Thực phẩm khô: Gia vị, nước giải khát, nước ngọt, rượu, bánh snack, hóa
phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm cho thú cưng và những phụ kiện.
Hàng may mặc và phụ kiện: thời trang nam, nữ, trẻ em và trẻ sơ sinh, giày
dép và túi xách.
Hàng điện gia dụng: các sản phẩm điện gia dụng đa dạng bao gồm thiết bị
trong nhà bếp, thiết bị giải trí tại gia, máy vi tính, các dụng cụ và các thiết bị tin học.


Vật dụng trang trí nội thất: bàn ghế, dụng cụ bếp, đồ nhựa, đồ dùng trong
nhà, những vật dụng trang trí, vật dụng nâng cấp, bảo trì và sửa chữa, phụ kiện di
động, xe gắn máy, đồ dùng thể thao và đồ chơi.
2.1.3 Mối quan hệ giữa Big C và tập đoàn Casino
Big C là một thương hiệu có nguồn gốc xuất xứ từ Thái Lan, thuộc sự sở hữu
của Tập đoàn Casino. Tuy nhiên, ngay từ những ngày đầu có mặt ở thị trường Việt
Nam năm 1998, Big C lại có tên là Cora, một thương hiệu của Tập đoàn Cora tại
Pháp. Nguyên nhân của sự đổi tên này là vì Cora ban đầu được sở hữu bởi Tập đoàn
Bourbon (nhà đầu tư lớn trong lĩnh vực dịch vụ hàng hải và lưu thông). Tập đoàn
Bourbon đã ký kết một hợp đồng mượn tên với tập đoàn Cora. Cho đến năm 2003,
bản hợp đồng này chấm dứt. Tổng giám đốc hệ thống Cora của Bourbon quyết định
chọn Big C làm thương hiệu thay thế bởi cho rằng thương hiệu này đã rất nổi tiếng tại

Thái Lan. Trong khi đó Casino và Bourbon lại đang chia sẻ cổ phần tại công ty
Videmia nên việc hợp tác sử dụng thương hiệu Big C sẽ giúp thắt chặt quan hệ giữa
hai hãng. Và từ đó, Big C Việt Nam thuộc sở hữu của Tập đoàn Casino.
2.2 Tình hình thực hiện trách nhiệm xã hội doanh nghiệp tại hệ thống siêu
thị Big C Việt Nam
Là một nhà phân phối bán lẻ quy mô lớn, phục vụ hàng chục triệu lượt khách
đến mua sắm mỗi năm, Big C cùng đội ngũ của mình luôn cố gắng nỗ lực để làm hài
lòng khách hàng bằng chính sách kinh doanh năng động với giá cả tốt nhất, hàng hóa
chất lượng và dịch vụ phân phối hiện đại, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người
tiêu dùng. Vận hành giữa cộng đồng, trung tâm thương mại Big C luôn hiểu rằng làm
tròn công việc của một nhà kinh doanh vẫn chưa đủ để trở thành một doanh nghiệp có
trách nhiệm được cộng đồng tin tưởng và yêu mến. Vì vậy, hình ảnh “doanh nghiệp
công dân gương mẫu”, gắn các hoạt động của mình với hơi thở xã hội là mục tiêu mà
Big C hướng tới. Trong kinh doanh, ngoài những nỗ lực cung cấp hàng hóa, dịch vụ
chất lượng với giá cả tốt nhất mỗi ngày, Big C còn luôn cố gắng nắm bắt những trăn
trở của khách hàng để kịp thời đưa ra những giải pháp hiệu quả, bảo vệ quyền lợi và


sức mua của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, với các dịch vụ tiện ích như xe buýt Big C
miễn phí, Big C tạo điều kiện thuận lợi nhất để người dân ở các vùng xa có thể đến
tham quan mua sắm tại siêu thị hoặc tổ chức nhiều hoạt động hoạt náo, vui chơi, giải
trí… để tạo ra không khí mua sắm thoải mái và vui tươi cho khách hàng.
Trong công tác cộng đồng, Big C luôn lắng nghe, theo dõi những sự kiện, diễn
biến hằng ngày của cộng đồng, tích cực tham gia hưởng ứng phong trào, lời kêu gọi
của chính quyền, chung tay góp phần vào sự phát triển và tiến bộ của cộng đồng. Bên
cạnh đó, Big C cũng hết sức quan tâm đến vấn đề phát triển bền vững thể hiện qua
nhiều hoạt động, dự án đầu tư bảo vệ môi trường, tiết kiệm năng lượng…
Thông qua những hoạt động đã thực hiện, Big C đã bước đầu xây dựng được
niềm tin yêu của cộng đồng, thể hiện rõ qua kết quả khảo sát của Neilsen năm 2010
công bố Big C là một trong ba thương hiệu được ưa chuộng nhất tại Việt Nam và là

nhà bán lẻ dẫn đầu. Đây chính là những thành quả từ những nỗ lực không mệt mỏi của
toàn thể cán bộ, nhân viên Big C. Đồng thời nó cũng thể hiện tầm nhìn chiến lược và
nhạy bén của ban lãnh đạo trong việc đưa Big C thành một doanh nghiệp có trách
nhiệm xã hội. Nó cũng đồng thuận với giá trị mà Big C đặt ra và định hướng trong quá
trình kinh doanh đó là : trách nhiệm và tương trợ. Tầm nhìn này một lần nữa khẳng
định chiến lược kinh doanh của hệ thống Big C nói riêng và tập đoàn Casino nói
riêng. Hình ảnh Big C - doanh nghiệp công dân gương mẫu đã dần khẳng định trong
lòng cộng đồng.
2.2.1 Trách nhiệm kinh tế
Big C cũng như tất cả các doanh nghiệp khác đều đặt mục tiêu lợi nhuận lên
đầu. Đây là chân lý tất yếu, đi hợp với xu hướng tất yếu của thị trường. Lợi nhuận
đem đến cho doanh nghiệp một tiềm năng phát triển vô hạn. Các công dù có mong
muốn tăng trưởng mạnh mẽ, gia tăng thị phần đến đâu chăng nữa cũng chỉ có mục
đích cuối cùng là thu được lợi nhuận càng nhiều càng tốt. Nhắc đến lợi nhuận người ta
thường nghĩ đến những chiêu bài kinh doanh máy móc, những công thức dập khuôn.
Vẫn còn rất nhiều tách biệt giữa lợi nhuận và chất lượng của dịch vụ và sản phẩm
cung cấp cho khách hàng. Cái lợi một chiều không thể giữ chân doanh nghiệp lâu dài.
Muốn đứng vững trên thị trường hiện nay, doanh nghiệp phải biết kết hợp giữa mục
tiêu lợi nhuận với việc cung cấp cho khách hàng những sản phẩm có chất lượng tốt