Nâng cao hiệu quả giờ nghe lớp 8
Phần I
Đặt vấn đề
I-Lý do chọn đề tài :
1-Cơ sở lí luận:
Trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nớc hiện nay , Đảng và nhà nớc ta đặc
biệt chú trọng đến nền giáo dục và đã đề ra chủ trơng Nâng cao chất lợng giáo dục
và đàô tạo. Nhiệm vụ của năm học 2004-2005 là tiếp tục đổi mới chơng trình, nội
dung,phơng pháp giảng dạy ở các cấp bậc học ,triển khai việc thực hiện chơng trình
sách giáo khoa mới lớp 3,8,đổi mới phơng pháp dạy học nhằm mục đích phát triển
con ngời một cách toàn diện.
Để phát triển học sinh một cách toàn diện không chỉ chú trọng đến các môn
Toán,Văn,Lý,Sinh, Sử...mà còn phải chú trọng đến bộ môn Tiếng Anh, nhằm giúp các
em lĩnh hội tri thức,hiểu đợc hệ thống ngữ pháp từ đó tạo tiền đề cho việc phát triển
ngôn ngữ cung cấp cho các em về một nền văn hoá và ngôn ngữ trên thế giới.
2-
Cơ sở thực tiễn
:
Ngoại ngữ là một môn học tơng đối khó đối với học sinh ,đòi hỏi các em phải có
lòng say mê học bộ môn , yêu thích Tiếng Anh,có hứng thú học Tiếng Anh. Qua hai
năm học lớp 6 và 7,các em đã cơ bản đợc làm quen với Tiếng Anh,đồng thời nắm
vững ,lĩnh hội đợc tri thức thông qua nội dung của từng bài học nhằm phát huy vai trò
tích cực của học sinh ,phát triển năng lực học ngoại ngữ.Vì vậy việc rèn kỹ năng kỹ
xảo học ngoại ngữ cho học sinh là điều rất cần thiết. Đòi hỏi giáo viên phải phối hợp
đầy đủ các kỹ năng nghe-nói- đọc viết trong các tiết học để tạo điều kiện cho học
sinh phát huy hết khả năng ngôn ngữ của mình ,nâng cao chất lợng hoc tập nhằm nâng
cao chất lợng học tập nhằm phát triển một cách toàn diện.
Để giúp các em dễ dàng tiếp thu ,khắc sâu kiến thức, nội dung trong mỗi giờ dạy
cần rèn cho các em có đủ bbốn kỹ năng trên. Mỗi giờ dạy ngữ pháp,dạy nghe,dạy đọc
đều phải có những phơng pháp riêng khác nhau.Với giờ nghe các em thờng cảm thấy
khó,buồn tẻ và rất sợ nên việc tạo hứng thú cho các em trong giờ nghe là điều rất cần
thiết đối với mỗi giáo viên.Đòi hỏi phải biết vận dụng linh hoạt các phơng pháp ,các
thủ thuật nghe để tạo hứng thú tăng hiệu quả của giờ nghe cũng nh hiệu quả dạy học
nói chung .Vậy làm sao để giờ nghe sinh động và hấp dẫn? Làm sao để giờ nghe thực
sự có hiệu quả? Đó chính là vấn đề trăn trở của tôi.
Trần Thị Thu Huyền - 1 -
Nâng cao hiệu quả giờ nghe lớp 8
Qua quá trình thực tế giảng dạy ,tôi đã cố gắng vận dụng các phơng pháp mới vào
chơng trình lớp 8và đặc biệt là các phơng pháp ,các hoạt động nghe ... tôi đã tích luỹ
đợc một số kinh nghiệm. Tôi xin đợc trình bày trong đề tài nhỏ : nâng cao hiệu quả
giờ nghe lớp 8.
II- Mục đích của đề tài:
A-
Mục đích nghiên cứu
:
1-Đề tài nhằm nâng cao chất lợng dạy bộ môn Tiếng Anh 8 đặc biệt là chất lợng giờ
nghe.
2- Góp phần nâng cao chất lợng chung cho học sinh Lớp 8.
3-Giúp học sinh hiểu và yêuthích bộ môn Tiếng Anh .
4-Tự trau dồi, bồi dỡng, rút kinh nghiệm cho bản thân nhất là chơng trình thay sách
lớp 8.
B- Nhiệm vụ của đề tài:
1-Tìm hiểu thực trạng và nguyên nhân.
2-Quy trình dạy mọt giờ nghe nói chung
3-Một số nguyên tắc cơ bản và cách tiến hành các hoạt động nghe khác nhau nhằm
tăng hiệu quảgiờ nghe.
4-Ví dụ minh hoạ một tiết nghe cụ thể.
C-
Phạm vi đối tợng nghiên cứu
:
-Phạm vi đề tài :nhỏ,hẹp
-Phạm vi nghiên cứu : lớp 8 trờng THCS Nam Khê
-Đối tợng nghiên cứu :một số bài nghe lớp 8
D-Những phơng pháp nghiên cứu cụ thể:
- Nghiên cứu lí luận: đọc sách báo ,tài liệu ,sách giáo viên, lesson plan .
- Điều tra tình hình thực tế
- Thống kê các số liệu ,kết quả hoc tập...
- Quan sát thực tế:dự giờ thăm lớp, quan sát học sinh trong giờ học.
- Thực nghiệm các phơng pháp dạy học.
- Nghiên cứu sản phẩm
- Tổng hợp kết quả, rút kinh nghiệm từ đồng nghiệp...
Trần Thị Thu Huyền - 2 -
Nâng cao hiệu quả giờ nghe lớp 8
PHầN II:
Nội dung
Ch ơng I:
Thực trạng và nguyên nhân
Ngay từ đầu năm học khi đơc phân công giảng dạy hai lớp 8,tôi đã gặp gỡ và trò
chuyện với các em học sinh của hai lớp .Chất lợng chung các bộ môn cũng nh môn
Tiêng Anh năm học lớp 7 tơng đối cao trên 95% đạt trên trung bình .Nhng khi hỏi các
em có thích học giờ nghe hay không? Giờ nghe dễ hay khó?.Đa số các em đều tỏ ý
không thích vì nó khó nhất là nghe đài...đó cũng chính là vấn đề chung của những ng-
ời học ngoại ngữ chứ không chỉ của riêng các em .Đó cũng là điều trăn trở của tôi và
nhất là chơng trình lớp 8 lại mới mẻ đòi hỏi phải có sự đầu t,phải kết hợp linh hoạt các
biện pháp các kỹ năng các phơng pháp giảng dạy để đem lại hiệu quả cao nhất.
Qua tìm hiểu tôi thấy nguyên nhân là do Tiếng Anh là một môn học khó ,còn có
nhiều em lời học bị rỗng kiến thức ,không chú ý trong giờ học ,không tập chung
nghe.Các em thờng lợi dụng lúc nghe đài để nói chyện riêng ,làm việc riêng ,không
chú ý vào bài càng ngày càng sợ học môn Anh hơn.Các em cha có biện pháp học
khoa học ,thiếu thốn về điều kiện học tập nh băng ,đài ,sách tham khảo....
Ch ơng II :
Trần Thị Thu Huyền - 3 -
Nâng cao hiệu quả giờ nghe lớp 8
Quy trình một giờ nghe nói chung
I-
Tầm quan trọng của bài nghe:
Qua thực trạng và nguyên nhân trên trên tôi thấy :với t cách là môt giáo viên bộ
môn trực tiếp giảng dạy ở hai lớp này,tôi cần phải tạo cho các em niềm say mê hứng
thú học và niềm yêu thích môn Tiêng Anh nhằm nâng cao chất lơng giờ học cũng nh
chất lợng bộ môn.
Để nâng cao chất lơng bộ môn cần nâng cao chất lợng ngay từ mỗi giờ dạy trong đó
có giờ nghe bởi nghe là một trong những kỹ năng quan trọng giúp các em lĩnh hội tri
thức.
Giông nh kỹ năng đọc ,kỹ năng nghe cũng là một kỹ năng tiếp thụ ,song nghe thờng
khó hơn đọc vì ngôn bản tiếp thụ qua nghe là lời nói,có những đặc điểm khác với với
văn bản viết.
Trong chơng trình lớp 8 hoạt động nghe đợc sử dụng rộng rãi có trong từng bài là
phơng tiện quan trọng để giới thiệu ngữ liệu hoặc nội dung chủ điểm mới ,các kỹ năng
nghe đợc rèn luyện và phát triển thông qua các bài tập nghe khác nhau nh nghe lấy ý
chính ,nghe hiểu thông tin chi tiết hoặc nghe đoán nghĩa ,đoán ý thông qua ngữ
cảnh .Listen là bài luyện nghe hiểu có liên quan đến chủ đề bài học , một mặt nhằm
mục đích củng cố các cấu trúc ,từ vựng đã học,mặt khác nhằm bớc đầu giúp các em
rèn luyện kỹ năng nghe hiểu để lấy thông tin phục vụ cho mục đích trong đời sống
hàng ngày.
Có nhiều hoạt động nghe trong cuộc sống hàng ngàynh nghe đài ,xem ti vi nhng vẫn
tiến hành công việc khác cùng lúc(đó là nghe không tập trung).Các hoạt động nghe tập
trung là các hoạt động nghe có chủ ý.Ngời nghe tập trung vào những điểm quan
trọng ,cần thiết cho chủ ý của mình .ngời nghe biết rõ mình muốn nghe gì .Điều này
giúp ngời nghe hớng sự chú ý của mình vào đúng nội dung cần biết,do vậy cần nắm
bắt vấn đề có hiệu quả hơn.Trong môi trờng học tiếng ,các hoạt động nghe chủ yếu là
nghe có tập trung và nhằm phát triển các kỹ năng nghe khác nhau .Có các loại nghe
chính nh :nghe ý chính ,nghe để tìm thông tin cần thiết ,nghe để khẳng định phỏng
đoán trớc đó ,nghe để thực hiện những nhiệm vụ giao tiếp đặt ra ,nghe chi tiết....
II-Quy trình một bài nghe nói CHUNG :
Trần Thị Thu Huyền - 4 -
Nâng cao hiệu quả giờ nghe lớp 8
Trong thực tế ,nghe vẫn là một kỹ năng khó đối với học sinh . Để khắc phục những
khó khăn trong khi nghe ,tôi thờng sử dụng những biện pháp sau:
-Giới thiệu chủ đề ,liên quan đến bài nghe ,giải thích từ mới,các khái niệm sẽ nghe...
-Ra các câu hỏi giúp học sinh đoán trớc nội dung sẽ nghe.
-Giới thiệu từ mới hoăc ôn ,củng cố lại các từ vựng cần thiết cho bài nghe.
-Ra câu hỏi hớng dẫn khi nghe.
-Chia quá trình nghe thành từng bớc: nghe lần một,nghe ý chính ,trả lời các câu hỏi
đại ý.Nghe lần thứ hai :nghe chi tiết hơn..
-Nếu bài dài chia thành từng đoạn ngắn để cho hoc sinh nghe,có những yêu cầu cụ
thể khác nhau.
Thông thờng cấu trúc bài nghe thờng gồm ba phần chính:
Pre-listening
While -listening
Post-listening
Do đặc trng của giờ nghe khó nên đòi hỏi giáo viên chúng ta phải áp dụng đúng ,đày
đủ các bớc của một bài nghe.Trong mỗi giai đoạn phải lựa chọn cho phù hợp ,luôn
luôn thay đổi phơng pháp ,thủ thuật dạy để lôi cuốn học sinh ,các em sẽ cảm thấy
thích thú ,sẽ làm tăng hiệu quả giờ nghe.
Sau đây tôi xin trình bày một số phơng pháp ,thủ thuật tôi thờng áp dụng trong các
giờ dạy nói chung và đặc biệt là giờ nghe hiểu.
III-Một số nguyên tắc cơ bản và cách tiến hành bài nghe
:
Công việc đầu tiên mà ngời thầy thực hiện khi bớc vào lớp-mở đầu cho một giờ học
đều phải thực hiện đó là những mục đích s phạm nói chung để ổn định lớp, chuẩn bị
tâm lý ,kiến thức cho môn học .Với môn ngoại ngữ cũng vậy hoạt động vào bàicòn có
một ý nghĩa hết sức quan trọng nó nh một phần của bài học mà nếu thiếu nó sẽ làm
cho các bớc tiếp theo không hoặc khó mà thực hiện đợc .Cụ thể những hoạt động này
thờng có vai trò tạo tình huống,đặt ra có mục đíchcủa hoạt động dạy học -đây là điều
kiện cần thiếtđể bài học đạt hiệu quả cao.Đó là:
A-REVISION-WARM UP
Tuỳ theo mục đích và đặc thù của từng bài tôi lựa chọn hình thức ,thủ thuật cho phù
hợp nh :sau khi chào, hỏi thăm sức khoẻ, hỏi tình hình thời tiết, kiểm tra sĩ số ...Nhằm
tập trung sự chú ý của các em ,tạo hứng thú bằng một số trò chơi ngắn nh : bingo,
pelmanism,brainstorming ,guessing game,Kims game, chain game,crossword
puzzle ....
Ví dụ :
Trần Thị Thu Huyền - 5 -