bài giảng áp xe não nguyễn thanh thảo

ÁP XE NÃO
TS.BS. NGUYỄN THANH THẢO

BỘ MÔN CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
TRƯỜNG ĐH Y DƯỢC HUẾ


ÁP XE NÃO
—  Nhiễm trùng khu trú ở não do vi khuẩn sinh mủ
—  Tổn thương gây nên:
¡  Phá

huỷ nhu mô não
¡  Chèn ép nhu mô xung quanh
¡  Tăng áp lực nội sọ
¡  Tắc mạch…
¡  Bao

gồm: áp xe não, tụ mủ dưới/ngoài màng
cứng…


ÁP XE NÃO
—  ~ 1/10,000 bệnh nhân nhập

viện (1500-2500 ca/năm)


ÁP XE NÃO
—  Thế kỷ 19: 100% tử vong
—  Sau thế chiến thứ hai: 30-60%

¢ 

Kháng sinh (penicillin, chloramphenicol...)

¢  Kỹ

thuật phẫu thuật mới

—  Những năm gần đây: 0-24% :
¢  Các

kỹ thuậ chẩn đoán tiên tiến : CT (1974), MRI
¢  Tiến bộ trong kỹ thuật chọc hút dẫn lưu, phẫu thuật
¢  Kháng sinh mới (e.g. cephalosporins, metronidazole..)


BỆNH HỌC
—  Bắt đầu với viêm não khu trú (1-2 tuần)
—  Tụ mủ, tạo vỏ (3-4 tuần)

Các giai đoạn phát triển của tổn thương:
¡  Ngày

1-3:
¡  Ngày 4-9:
¡  Ngày 10-14:
¡  > 14 ngày:

“Giai đoạn viêm não sớm”
“Giai đoạn viêm não muộn”

“Giai đoạn tạo vỏ sớm”
“Giai đoạn tạo vỏ muộn”


BỆNH HỌC
Đường lan truyền của vi khuẩn:
—  Phát triển trực tiếp từ các tổn thương viêm kế cận (40-50%)
¡ 
¡ 
¡ 

Viêm tai giữa
Viêm xoang
Nhiễm trùng răng miệng

—  Đường máu (25-35%)
¡  Tràn mủ màng phổi, áp xe phổi, giãn phế quản, viêm nội tâm mạc,
nhiễm trùng vết thương, nhiễm trùng ở tiểu khung, ống tiêu hoá….
¡  Thường ở khu vực tưới máu của ĐM não giữa.
¡  Thường đa ổ.
—  Chấn thương hở, phẫu thuật (10%)
—  Không rõ nguyên nhân (15-20%)


Tác nhân gây bệnh:
—  Liên cầu hoặc vi khuẩn kỵ khí
—  Tụ cầu vàng, vi khuẩn ái khí: sau chấn thương hoặc
phẩu thuật.
—  30-60 % nhiều tác nhân đồng thời.

LÂM SÀNG
—  Không điển hình
—  Chủ yếu là các dấu hiệu của khối choán chổ nội sọ
¡  Dấu thần kinh khu trú
¡  Động kinh
¡  Phụ thuộc vào:
÷  Vị

trí
÷  Kích thước
÷  Độc lực


LÂM SÀNG
—  Đau đầu

70%
—  Sốt
50
—  Thay đổi tri giác
50-60
—  Dấu thần kinh khu trú 50
—  Nôn, buồn nôn
25-50
—  Co giật
25–35
—  Cứng gáy
25
—  Phù gai thị

25
CTID,2001. PPID,2000


CHẨN ĐOÁN
—  LÂM SÀNG
—  CT, CHT có tiêm thuốc cản quang tĩnh mạch
—  DẪN LƯU, SINH THIẾT à GIẢI PHẪU BỆNH, CẤY

MỦ


CHẨN ĐOÁN HÌNH ẢNH
—  CLVT, CHT
¡  Viêm não
¡  Hoại tử trung tâm
¡  Phù ngoại vi
¡  Ngấm thuốc dạng viền
¡  Tổn thương vệ tinh
÷ 

— 

Nang con (daughter cyst)


Before Rx

After completion of Rx

Armstrong ID,Mosby inc 1999