Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
Tiết1 Điện tích, định luật Cu lông
A.Mục tiêu bài học:
*Kiến thức:
-Ôn lại một số khái niệm đã học ở lớp dới và bổ sung thêm một số khái niệm mới : Hai loại
điện tích, lực tơng tác giữa hai điện tích điểm, ba cách nhiễm điện của các vật
-Hiểu đợc các khái niệm điện tích điểm, hằng số điện môi, làm quen với điện nghiệm. -
Nắm đợc phơng chiều và độ lớn của lực tơng tác giữa hai điện tích điểm trong chân không và trong
điện môi
* Kĩ năng:
-Sử dụng điện nghiệm
-Vận dụng đợc công thức xác định lực Cu lông, để xác định lực tơng tác giữa hai điện tích
điểm(trong chân không và trong điện môi)
-Biết cách biểu diễn lực tơng tác giữa các điện tích bằng vectơ lực và tìm lực tổng hợp của
nhiều điện tích điểm
B. Chuẩn bị:
1.Giáo viên :
-Thí nghiệm nhiễm điện của các vật
-Hình vẽ: 1.3; 1.4; 1.5
-Phiếu học tập
2.Học sinh:
-Xem lại khái niệm điện tích đã học ở THCS
C.Tổ chức các hoạt động dạy và học
Hoạt động 1 ( phút) ổn định tổ chức
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Báo cáo tình hình lớp -Kiểm tra tình hình học sinh
-Giới thiệu chơng trình
Hoạt động 2( phút) Tìm hiểu về hai loại điện tích
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Đọc SGK
- Thảo luận nhóm về hai loại điện tíchvà tơng
tác giữa hai điện tích
- Trình bày về hai loại điện tíchvà tơng tác
giữa hai điện tích
- Nhận xét trả lời của bạn
- Nêu ứng dụng tơng tác giữa hai loại diện
tích
- Đọc SGK
-Tìm hiểu các cách nhiễm điện cho các vật
-Thảo luận nhóm tìm các cách nhiễm điện
cho các vật
- Trình bày ác cách nhiễm điện cho các vật
- Nhận xét bạn trả lời
- Trả lời câu hỏi C
1
- Ghi đầu bài lên bảng
- Yêu cầu HS đọc phần 1a
- Chia nhóm tổ chức hoạt động nhóm
- Yêu cầu HS trình bày các loại điện tích và t-
ơng tác giữa các điện tích
- Nhận xét trả lời của HS
- Yêu cầu HS đọc phần 1b
- Chia nhóm tổ chức hoạt động nhóm
- Yêu cầu HS trình bày các cách nhiễm điện
- Nhận xét trả lời của HS
- Nêu câu hỏi C
1
Hoạt động 3( phút)Định luật Culông
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Đọc SGK -Yêu cầu HS đọc phần 2
GV nguyễn Công Nghĩa
1
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
- Tìm hiểu định luật Culông
- Thảo luận nhóm về định luật Culông
- Trình bày nội dung định luật
- Nhận xét bạn trình bày
- Đọc SGK
- Tìm hiểu tơng tác giữa các điện tích trong
chất điện môi
- Thảo luận nhóm về tơng tác giữa các điện
tích trong chất điện môi
- Trình bày sự tơng tác giữa các điện tích
trong chất điện môi
- Trả lời C
2
- Đọc SGK
- Tìm hiểu công thức tổng quát xác định lực
Culông
- Trình bày công thức và nhận xét
- Trình bày ý nghĩa các đại lợng trong công
thức
- Nhận xét bạn trình bày
- Trình bày nội dung định luật
- Chú ý biểu diễn tơng tác giữa hai loại điện
tích
- Nhận xét trình bày của HS
- Yêu cầu HS đọc phần 3
- Chia nhóm tổ chức hoạt động nhóm
- Nhận xét trả lời của HS
- Nêu câu hỏi C
2
- Yêu cầu học sinh đọc SGK
- Nhận xét trả lời của HS
Hoạt động 4( phút) Vận dụng, củng cố
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Trả lời câu hỏi
- Ghi nhận kiến thức
- Nêu các câu hỏi ,nêu bài tập trong SGK -
Nhận xét giờ học
Hoạt động 5( phút) Hớng dẫn về nhà
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Ghi câu hỏi và bài tập về nhà
- Ghi yêu cầu của GV
- Giao BT về nhà
- Yêu cầu HS chuẩn bị bài sau
***************************
Tiết 2 Thuyết electron, Định luật BTĐT
A.Mục tiêu bài học
Kiến thức:
- Nắm đợc những nội dung chính của thuyết electron cổ điển .Từ đó hiểu đợc khái niệm hạt mang
điện và vật nhiễm điện, chất dẫn điện và chất cách điện
- Hiểu đợc nội dung của định luật bảo toàn điện tích
Kỹ năng:
- Giải thích đợc tính dẫn điện, tính cách điện của một chất, ba cách nhiễm điện của một vật trên cơ
sở thuyết electron và định luật BTĐTB.
B.Chuẩn bị:
1.Giáo viên:
- Thí nghiệm nhiễm điện của các vật
- Vẽ một số hình SGK lên bìa
- Phiếu học tập
2.Học sinh:
- Ôn lại bài trớc,chuẩn bị làm các thí nghiệm về nhiễm điện của các vật
C. Tổ chức các hoạt động dạy và học
Hoạt động 1 ( phút) ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
GV nguyễn Công Nghĩa
2
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
- Báo cáo tình hình lớp
- Trình bày câu trả lời về hai loại điện
tích,cách nhiễm điện cho các vật
- Nhận xét câu trả lời của bạn
- Yêu cầu HS cho biết tình hình của lớp
- Nêu câu hỏi
- Yêu cầu HS nhận xét câu trả lời
- Nhận xét câu trả lời của học sinh, cho điểm
Hoạt động 2( phút) Thuyết electron
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Đọc SGK
- Thảo luận nhóm
- Tìm hiểu nội dung cơ bản của thuyết
electron
- Trình bày nội dung của thuyết
- Nhận xét bạn trả lời
- Trả lời câu hỏi C
1
- Trả lời câu hỏi C
2
- Đọc SGK
- Thảo luận nhóm, tìm hiểu chất dẫn điện,
chất cách điện
- Trình bày chất dẫn điện và chất cách điẹn
- Nhận xét bạn trả lời
- Yêu cầu HS đọc phần 1
- Yêu cầu học sinh trình bày ba nội dung của
thuyết
- Nhận xét trả lời của học sinh
- Nêu câu hỏi C
1
- Nêu câu hỏi C
2
- Nhận xét trả lời của học sinh
- Yêu cầu HS đọc phần 2
- Tổ chức hoạt động nhóm
- Yêu cầu HS trình bày hiểu biết của mình về
chất dẫn điện
- Yêu cầu HS nêu nhận xét
- Nhận xét câu trả lời của học sinh
Hoạt động 3( phút) Vận dụng thuyết electron giải thích ba hiện tợng nhiễm điện
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Đọc SGK
- Thảo luận nhóm tìm hiểu cách giải thích -
Trình bày giải thích nhiễm điện do cọ xát -
Nhận xét bạn trả lời
- Đọc SGK
- Thảo luận nhóm tìm hiểu cách giải thích
- Trình bày giải thích nhiễm điện do tiếp xúc
- Nhận xét bạn trả lời
- Đọc SGK
- Thảo luận nhóm tìm hiểu cách giải thích
- Trình bày giải thích nhiễm điện do hởng ứng
- Nhận xét bạn trả lời
- Đọc SGK
- Thảo luận nóm tìm hiểu nội dung định luật
- Trình bày tìm hiểu nội dung định luật BTĐT
- Nhận xét bạn trả lời
- Yêu cầu học sinh đọc phần 3a
- Tổ chức hoạt động nhóm
- Yêu cầu giải thích hiện tợng nhiễm điện do
cọ xát
- Nhận xét trả lời của học sinh
- Yêu cầu học sinh đọc phần 3b
- Tổ chức hoạt động nhóm
- Yêu cầu giải thích hiện tợng nhiễm điện do
tiếp xúc
- Nhận xét trả lời của học sinh
- Yêu cầu học sinh đọc phần 3c
- Tổ chức hoạt động nhóm
- Yêu cầu giải thích hiện tợng nhiễm điện do
hởng ứng
- Yêu cầu HS đọc phần 4
- Yêu cầu HS tìm hiểu nội dung định luật
BTĐT
- Nhận xét trả lời của học sinh
Hoạt động 4 ( phút) Vận dụng củng cố
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Đọc câu hỏi, suy nghĩ
- Trả lời câu hỏi
- Nêu câu hỏi trong phiếu học tập
- Nêu câu hỏi 1,2 SGK
- Tóm tắt bài
- Đánh giá nhận xét giờ học
Hoạt động 5( phút) Hớng dẫn HS học bài ở nhà
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Ghi câu hỏi và bài tập về nhà
- Ghi yêu cầu của GV
- Giao BT về nhà
- Yêu cầu HS chuẩn bị bài sau
GV nguyễn Công Nghĩa
3
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
*******************************
Tiết 4,5 Điện trờng và cờng độ điện trờng
Đờng sức điện
A.Mục tiêu
1.Kiến thức:
+Trình bày đợc khái niệm điện trờng, điện trờng đều.
+Phát biểu đợc định nghĩa cờng độ điện trờng, nêu đợc đặc điểm của vec tơ cờng độ điện trờng
+Biết cách tổng hợp các vectơ cờng độ điện trờng
+Nêu đợc khái niệm đờng sức điện và các đặc điểm của đờng sức điện
2.Kĩ năng:
+Xác định đợc vectơ cờng độ điện trờng tại mỗi điểm do điện tích điểm gây ra
+Vận dụng đợc quy tắc hình bình hành để tìm vectơ cờng độ điện trờng tổng hợp
+Giải đợc các bài tập về điện trờng
B. Chuẩn bị:
1.Giáo viên:
+Hình vẽ: 3.6 đến 3.9
+Thớc kẻ, phấn màu
2.Học sinh:
+Đọc trớc ở nhà
C.Tổ chức các hoạt động dạy và học
Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Trả lời câu hỏi 1
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Trả lời câu hỏi 2
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Trả lời câu hỏi 3
+Nhận xét câu trả lời của bạn
Giáo viên nêu câu hỏi:
1/+Nêu cấu tạo nguyên tử về phơng diện điên
+Đặc điểm của e, p, n?
2/+Điện tích nguyên tố là gì? Thế nào là ion
dơng; ion âm?
3/+Thế nào là chất dẫn điện? Chất cách điên?
Nhận xét, đánh giá
Hoạt động 2 Tìm hiểu về điện trờng
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Đọc SGK phần I.1,
+Thảo luận nhóm tìm hiểu môi trờng truyền
tơng tác điện là gì?
+Trình bày về môi trờng truyền tơng tác điện
+Nhận xét trình bày của bạn
+Đọc SGK phần I.2,
+Thảo luận nhóm tìm hiểu khái niệm điện
trờng, cách nhận biết điện trờng
+Trình bày về khái niệm điện trờng, cách
nhận biết điện trờng
+Nhận xét trình bày của bạn
+Đọc SGK phần I.1, tìm hiểu môi trờng
truyền tơng tác điện là gì?
+Trình bày về môi trờng truyền tơng tác điện
+Nhận xét
+Đọc phần I.2 tìm hiểu khái niệm điện tr-
ờng, làm thế nào để nhận biết điện trờng
+Tổ chức thảo luận nhóm
+Trình bày kết quả thảo luận nhóm
+Nhận xét,
GV nguyễn Công Nghĩa
4
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
Hoạt động 3 Xây dựng khái niệm cờng độ điện trờng
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Đọc SGK phần II.1 để tìm hiểu khái niệm c-
ờng độ điện trờng
+Trình bày khái niệm cờng độ điện trờng :
Đại lợng đặc trng cho điện tr-
ờng về phơng diện tác dụng
lực
+Nhận xét trả lời của bạn
+Đọc SGK phần II.2; II.4
+Tìm hiểu định nghĩa và đơn vị đo cờng độ
điện trờng ?
+Trình bày định nghĩa cờng độ điện trờng ;
đơn vị đo cờng độ điện trờng
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Đọc SGK phần II.3 để tìm hiểu cách biểu
diễn cờng độ điện trờng.
+Trình bày những đặc điểm của vec tơ cờng
độ điện trờng
+Trả lời câu hỏi C
1
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Đọc SGK phần II.5 và II.6
+Thảo luận xây dựng công thức (3.3)
+Tìm hiểu công thức (3.4) xét trờng hợp chỉ
có hai điện tích q
1
và q
2
gây điện trờng tại
M
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Đọc SGK phần II.1 để tìm hiểu khái niệm c-
ờng độ điện trờng
+Trình bày khái niệm cờng độ điện trờng
+Nhận xét
+Đọc SGK phần II.2; II.4 để trả lời câu hỏi:
*cờng độ điện trờng là gì?Trình bày định
nghĩa cờng độ điện trờng
*Đơn vị đo cờng độ điện trờng là gì
+Nhận xét
+Đọc SGK phần II.3 để trả lời câu hỏi:Cách
biểu diễn cờng độ điện trờng.Vec tơ cờng độ
điện trờng có nhữnh yếu tố nào?
+Nêu câu hỏi C
1
+Nhận xét
+Đọc SGK phần II.5 và II.6
*Xây dựng công thức (3.3)
*Tìm hiểu công thức (3.4)
+Yêu cầu trình bày nội dung trên, xét trờng
hợp chỉ có hai điện tích gây điện trờng tại M
+Nhận xét
Hoạt động 4 Xây dựng khái niệm đờng sức điện
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Đọc phần III.1 và III.2 để
*tìm hiểu cách tạo ra hình ảnh các đờng sức
điện
* định nghĩa đờng sức điện
+Trình bày cách tạo ra hình ảnh các đờng sức
điện, định nghĩa đờng sức điện
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Đọc SGK, nghiên cứu các hình vẽ từ (3.6)
đến (3.9)
+Đọc SGK
+Tìm hiểu các đặc điểm của đờng sức điện
+Trình bày các đặc điểm của đờng sức điện
+Trả lời câu hỏi C
2
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Đọc SGK phần III.5
+Tìm hiểu điện trờng đều
+ Tìm hiểu dạng đờng sức điện trong điện tr-
ờng đều
+ở đâu có điện trờng đều
+Trình bày các ý trên
+Đọc phần III.1 và III.2 để tìm hiểu cách tạo
ra hình ảnh các đờng sức điện, định nghĩa đ-
ờng sức điện
+Trình bày cách tạo ra hình ảnh các đờng sức
điện, định nghĩa đờng sức điện
+Nhận xét
+Yêu cầu học sinh đọc phần III.3 để tìm hiểu
cách vẽ đờng sức điện trong các trờng hợp
đơn giản (Hình 3.6 và 3.7; cách chụp ảnh
(hình 3.8 và 3.9)
+Đọc SGK phần III.4
+Trình bày các đặc điểm của đờng sức điện
+Nêu câu hỏi C
2
+Trả lời câu hỏi C
2
+Nhận xét câu trả lời của học sinh
+Đọc SGK phần III.5
+Thế nào là điện trờng đều? Đờng sức điện
trong điện trờng đều có dạng nh thế nào
GV nguyễn Công Nghĩa
5
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
+Góp ý, nhận xét
Hoạt động 5 Vận dụng-Củng cố
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Thảo luận
+Trình bày câu trả lời
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Thảo luận câu hỏi: PC7
+Nhận xét
Hoạt động 6 Hớng dẫn về nhà
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Ghi bài tập về nhà
+Ghi nhớ chuẩn bị bài sau
+Bài tập về nhà: 9-13 trang 20,21
+Chuẩn bị bài sau
****************************
Tiết 6
bài tập
A.Mục tiêu
- Hệ thống kiến thức đã học
* Xác định đúng phơng chiều của các vectơ cờng độ điện trờng.
* Xác định đuợc vectơ cờng độ điện trờng tổng hợp tại một điểm trên hình vẽ.
*Tính đợc cờng độ điện trờng tổng hợp bằng hình vẽ.
- Rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào giải bài tập
B.Chuẩn bị:
Giáo viên:
-Một số bài tập cần chữa trớc lớp
Học sinh:
-Ôn phần Điện trờng,cờng độ điện trờng
C.Tổ chức dạy và học:
I. Kiểm tra bài cũ:
1. Cờng độ điện trờng là gì ? Viết công thức tính cờng độ điện trờng gây bởi điện tích điểm.
2. Đờng sức của điện trờng là gì ? Có tính chất gì ?
3. Đờng sức của điện trờng có đặc điểm gì ?
II. Nội dung:
Trợ giúp của giáo viên Nội dung trình bày bảng
- Cờng độ điện trờng tại điểm đặt điện tích
q đợc tính nh thế nào ?
- Điện trờng này do điện tích nào gây ra ?
- Q đợc tính nh thế nào ?
Bài 6:
Cờng độ điện trờng tại điểm đặt điện tích q có độ
lớn:
E =
q
F
= 3.10
4
V.m
Độ lớn của điện tích Q đợc tính từ côngg thức:
E =
2
r
Q
k
Q = 3.10
-7C
GV nguyễn Công Nghĩa
6
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
- Vẽ hình.
- Học sinh giải trên bảng.
- Sữa chữa, nhận xét (Học sinh)
Bài 7:
Cờng độ điện trờng tại điểm đặt của mỗi điện tích
có giá trị nh nhau.
Cờng độ điện trờng do mối điện tích gây ra tại
điểm đặt điện tích còn lại có độ lớn bằng nhau:
E
1
= E
2
=
2
a
q
k
Do (
1
E
,
2
E
) = 60
0
nên cờng độ điện trờng tại
điểm đặt mỗi điện tích:
E = E
1
cos30
0
=
2
a
q
k
3
- Hớng dẫn tơng tự bài 7
- Lu ý: câu b có hai trờng hợp xảy ra.
Bài 8:
V. Củng cố kiến thức: Bài tập SGK
**********************************
Tiết 7 Công của lực điện
A.Mục tiêu:
1.Kiến thức
+Nêu đợc đặc điểm lực tác dụng lên điện tích trong điện trờng đều
+Lập đợc biểu thức tính công của lực điện trong điện trờng đều
+Phát biểu đợc đặc điểm của công dịch chuyển điện tích trong điện ttrờng bất kì
+Tình bày đợc khái niêm, biểu thức, đặc điểm của thế năng của điện tích trong điện trờng.
+Quan hệ giữa công của lực điện trờng và dộ giảm thế năng của điện tích trong điện trờng
2.Kỹ năng:
+Giải đợc các bài toán tính công của lực điện và thế năng điện trờng
B. Chuẩn bị:
1.Giáo viên:
+Hình vẽ 4.1; 4.2
+Thớc kẻ, phấn màu
2.Học sinh:
+Đọc SGK 10 ôn tập phần công
C.Tổ chức dạy và học
Hoạt động 1 ổn định tổ chức, kiểm tra bài cũ
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Báo cáo tình hình lớp
+Trả bài
+Công tác tổ chức
+Cờng độ điện trờng là gì? Nêu đặc điểm của
vectơ cờng độ điện trờng
+Nhận xét, đánh giá
Hoạt động 2 Tìm hiểu công của lực điện
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+ Đọc SGK
+Trả lời
+Nhận xét câu trả lời của bạn
Đọc SGK phần I.1
+Nêu đặc điểm của lực điện
F
+Nhận xét, khẳng định:
GV nguyễn Công Nghĩa
7
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
Đọc SGK phần I.2
+Xây dựng công thức A
MN
= qE
'' NM
+Phát biểu định nghĩa công của lực điện
+Trả lời câu hỏi C
1
Đọc SGK phần I.3
+Trả lời câu hỏi C
2
+Nhận xét câu trả lời của bạn
Phơng của đờng sức điện
Chiều hớng từ bản (+) (-)
Độ lớn: F=qE
Đọc SGK phần I.2
+Xây dựng công thức (4.1)
Vẽ hình nh sgk NC
+Xét công của q>0 c/đ từ M đến N
+
A
PQ
=q.E.PQ.cos
=qE.
''QP
+A=
=qE(
''...''...'' NSQPRM
+++
)
= qE
'' NM
+Nêu câu hỏi C
1
+Nhận xét
Đọc SGK phần I.3
+Nêu câu hỏi C
2
+Nhận xét A
MN
=0 vì lực điện luôn luôn vuông
góc với quãng đờng dịch chuyển
Hoạt động 3 Tìm hiểu thế năng của một điện tích trong điện trờng
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
Đọc SGK phần II.1và II.2
+Tổ chức thảo luận tìm hiểu khái niệm thế
năng, sự phụ thuộc của thế năng vào q
+Trình bày kết quả thảo luận
+Nhận xét
Đọc phần II.3
+ Thảo luận nhóm về (4.4)
+Trình bày kết quả thảo luận nhóm
+Nhận xét kết quả bạn trình bày
Đọc SGK phần II
+Tổ chức thảo luận
+Trình bày kết quả thảo luận
+Nhận xét
Thế năng của điện tích trong điện tr-
ờng sẽ đợc đo bằng công của lực điện
sinh ra trong sự dịch chuyển của điện
tích từ điểm ta xét đến điểm có thế
năng bằng không( Mốc thế năng)
W
M
=A
M
W
M
= V
M
q( V
M là
hệ số tỷ lệ khôn phụ
thuộc q chỉ phụ thuộc vị trí điểm M)
Đọc phần II.3
+Tổ chức thảo luận nhóm
+Trình bày kết quả thảo luận nhóm
+Nhận xét
Giả sử điện tích q di chuyển từ M qua
N tới vô cực A
M
=A
MN
+A
N
A
MN
= A
M
- A
N
= W
M
-W
N
Hoạt động 4 Vận dụng, củng cố
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Đọc SGK
+Trả lời
+Nhận xét câu trả lời của bạn
+Ghi nhận kiến thức
Đọc câu hỏi 4SGK
+Trả lời
+Nhận xét, đánh giá giờ dạy
Hoạt động 5 Hớng dẫn về nhà
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
+Ghi bài tập về nhà +Bài tập về nhà: Từ bài 5 đến bài 8
GV nguyễn Công Nghĩa
8
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
+Chuẩn bị bài sau +Chuẩn bị bài sau
**********************************
Tiết 8 Điện thế. Hiệu điện thế
A.Mục tiêu:
1Kin thc
Hiu c khỏi nim v c im ca in th .
Phỏt biu c nh ngha hiu in th gia hai im trong in trng .
Nờu c n v o in th v hiu in th .
Nờu c mi quan h gia cng in trng u v hiu in th gia hai im ca
in trng ú . Nhn bit c n v o cng in trng .
2.K nng
Bit cỏch o hiu in th gia hai im trong in trng .
Gii c bi tp v hiu in th v liờn h gia U v E .
B.Chuẩn bị:
1.Giỏo viờn
Tnh in k , t in phng .
H thng cỏc cõu hi v bi hc .
2.Hc sinh
ễn tp th nng ca mt in tớch trong in trng v cụng ca lc in .
Chun b bi t trang 26 n trang 28 SGK VL11 .
C.Tổ chức các hoạt động dạy và học
Hot ng 1(10 ) : Kim tra bi c v gii thiu bi mi
Hot ng ca hc sinh Tr giỳp ca GV
Hc sinh tr li cỏc cõu hi ca GV :
SGK trang 23 A = qEd
SGK trang 23
SGK trang trang 24
GV t cõu hi cho hc sinh :
1.Phỏt biu v vit cụng thc cụng ca lc in
khi di chuyn in tớch q trong in trng u
2.Nờu c im cụng ca lc in tỏc dng lờn
in tớch q khi q di chuyn trong in trng .
3.Th nng ca in tớch q trong 1 in trng
ph thuc vo q nh th no ? Suy ra mi liờn
h gia cụng ca lc in v gim th nng
ca in tớch trong in trng .
Nhn xột cho im v gii thiu bi mi .
Hot ng 2(10 ) : Tỡm hiu v in th
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
Hc sinh tr li cõu hi :
T nhn xột ca hc sinh nh ngha
in th (trang 26)
Hc sinh tr li cõu hi ghi n v
ca in th (trang 26)
Hc sinh tr li cõu hi tr li C1
ghi c im ca in th (trang 26)
Gv t cõu hi cho hc sinh :
T cụng thc th nng ca in tớch q trong
in trng : W
M
= A
M
= V
M
q
Nhn xột v h s V
M
?
T cụng thc trờn nu q = 1(C) , A
M
= 1(J)
thỡ V
M
cú n v l gỡ ?
T nh ngha in th , hóy nhn xột giỏ tr
ca in th ? Suy ra in th ca v mt t ?
Hot ng 3 (20 ) : Tỡm hiu hiu in th
GV nguyễn Công Nghĩa
9
Giáo án vật lý 11 Ban cơ bản Năm học 2007-2008
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
Hc sinh tr li cỏc cõu hi :
T tr li ca hc sinh nh ngha
hiu in th v ghi cụng thc (trang 27)
Gv t cõu hi cho hc sinh :
T cụng thc U
MN
= V
M
V
N
v nh ngha
Hc sinh nhn xột n v ca hiu in
th ghi n v ca hiu in th (tr.27)
Chia hc sinh lm hai nhúm v cho mi
nhúm trỡnh by cỏch o .
Hc sinh suy ra mi liờn h qua cụng
thc tỡm c Ghi mi liờn h (tr.28)
T cụng thc trờn nhn xột n v ca
cng in trng v ỏp dng cụng
thc trong in trng khụng u ?
in th suy ra cụng thc hiu in th nh
hiu in th v cụng thc ?
T cụng thc hiu in th suy ra n v ca
hiu in th nh th no?
Mun o hiu in th phi lm nh th no
v thc hin ra sao ?
T cụng thc tớnh cụng ca lc in khi di
chuyn in tớch q v hiu in th gia 2 im
ca ng i suy ra mi liờn h gia U v E ?
Hot ng 4(5 ) : vn dng v tng kt bi hc
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
Hc sinh lm cỏc cõu 5 , 6 , 7 tr.29 Cho hc sinh tr li cỏc cõu 5 , 6 , 7 tr.29
Lm cỏc bi tp 8 , 9 trang 29 SGK
Cho bi tp v nh
GV nguyễn Công Nghĩa
10
Vật lý 11 Ban cơ bản 2007-2008
Tiết 9 Tụ điện
I.Mục tiêu:
1.Kiến thức:
Trình bày đợc cấu tạo của tụ điện, cách tích điện cho tụ
Nêu rõ ý nghĩa, biểu thức, đơn vị của điện dung
Viết đợc biểu thức tính năng lợng điện trờng của tụ điện và giải thích đợc ý nghĩa của các đại l-
ợng trong biểu thức
2. Kĩ năng:
Nhận ra một số loại tụ điên trong thực tế
Giải bài tập tụ điện
II. Chuẩn bị:
1. GV: Một số loại tụ điện trong thực tế, đặc biệt là tụ xoay trong máy thu thanh
2.HS: Chuẩn bị bài mới
Su tầm một số linh kiện điện tử
III. Tổ chức các hoạt động dạy và học
Hoạt động 1 (6 phút) Kiểm tra bài cũ:
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáp viên
- Học sinh lên bảng trả bài
-Học sinh lên bảng trả bài
- Điện thế tại một điểm trong điện trờng là gì?
Nó đợc xácđịnh nh thế nào?
- GV nhận xét đánh giá, cho điểm
- Viết hệ thức liên hệ giữa U và E. Nêu điều
kiện áp dụng
- GV nhận xét đánh giá, cho điểm
Hoạt động 2 (7 phút) Tìm hiểu và cấu tạo của tụ điện và cách tích điện cho tụ
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáp viên
- Đọc SGK phần I, tìm hiểu cấu tạo tụ điện,
cách tích điện cho tụ?
- Trả lời câu hỏi của GV
- Nhận xét câu trả lời của bạn
- Ghi nhận kiến thức
-Yêu cầu HS đọc SGK phần I tìm hiểu cấu tạo
của tụ điện , cách tích điện cho tụ
- Trả lời: Tụ điện có cấu tạo nh thế nào?cách
tích điện cho tụ?
- GV chốt lại các vấn đề : Cấu tạo của tụ điện,
kí hiệu của tụ trong mạch điên, cách tích điện
cho tụ và một số nguồn điện thờng dùng để
tích điện cho tụ
Hoạt động 3(20 phút) Tìm hiểu về điện dung, các loại tụ điện và năng lợng điện trờng trong tụ
điện
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáp viên
-Đọc SGK tìm hiểu điện dung của tụ là gì?
-Trả lời điện dung là gì,biểu thức tính điện
dung
-Nhận xét trả lời của bạn
-Đọc phần II.2, tìm hiểu đơn vị của điện dung
và định nghĩa Fara
- Ghi nhận đơn vị của điện dung
-Đọc SGK phần II.3 tìm hiểu các loại tụ điện
-Quan sát các loại tụ điện mà giáo viên giới
thiệu, chú ý các chỉ số ghi trên tụ
- Đọc SGK phần II.4, tìm hiểu năng lợng điện
-Yêu cầu học sinh đọc phần II.1
- Phát biểu những vấn đề cần ghi nhận trong
phần này
- Nhận xét câu trả lời
- Yêu cầu học sinh đọc phần II.2
- Phát biểu định nghĩa Fara, các ớc của Fara
- Yêu cầu HS đọc phần II.3
- Giới thiệu một số tụ điện
- Yêu cầu học sinh đọc phần II.4
11
Vật lý 11 Ban cơ bản 2007-2008
trờng, biểu thức tính năng lợng điện trờng
- Ghi nhận : Khi tụ điện tích điện, điện trờng
trong tụ sẽ dự trữ một năng lợng, đó là năng l-
ợng điện trờng. Biểu thức tính năng lợng điện
trờng W=
C
Q
2
2
-Tìm hiểu lập luận chứng tỏ khi tụ tích điện,
điện trờng trong tụ dự trữ năng lơng
Hoạt động 4 (7 phút) Vận dụng củng cố
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáp viên
- Trả lời câu hỏi 11,2,3,4 SGK
- Nhận xét câu trả lời của bạn
- Câu hỏi 1,2,3,4 SGK
- Yêu cầu HS trả lời
-Nhận xét câu trả lời
Hoạt động 5 (5 phút)Hớng dẫn về nhà
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáp viên
- Ghi bài tập về nhà
- Chuẩn bị bài sau
- Bài tập SGK từ 5-8
-Đọc thêm 4 bài
- Yêu cầu chuẩn bị bài sau: Tiết Bài tập
****************************
Tiết 10 Bài tập
A.Mục tiêu
- Hệ thống kến thức về công của lực điện, điện thế- hiệu điện thế, tụ điện
-Vận dụng đợc các công thức đã học vào giải bài tập
-Rèn luyện kĩ năng giải bài tập
B.Chuẩn bị:
Giáo viên: Một số bài tập đã cho học sinh ghi ở tiết 9
Học sinh: Ôn phần công của lực điện trờng, điện thế- Hiệu điện thế, tụ điện
C.Tổ chức dạy và học:
Hệ thống câu hỏi hớng dẫn Nội dung trình bày bảng
GV đọc đề bài, yêu cầu học sinh chuẩn bị
lên bảng chữa bài
- Vẽ hình
- Phân tích chuyển động của electron ?
+ Quỹ đạo chuyển động của e có dạng nh
thế nào ?
+ Chuyển động của e có đặc điểm gì ?
+ Để mo tả chuyển động của e cần tính
những đại lợng nào ?
Bài 1
* Do e chuyển động dọc theo đờng sức về
phía bản tích điệ âm nên ban đầu chuyển
động của e là chậm dần đều với gia tốc a:
a =
s/m10.8,1
md
qE
m
qU
m
F
14
===
* Giả sử khi dừng lại (v
t
= 0), e cha tới bản
âm của tụ điện. Quâng đờng đi đợc của e đ-
ợc tính từ công thức:
as2vv
2
0
2
t
=
s =
a2
v
2
0
= 7,1.10
-2
m = 7,1cm.
Vì s < d nên e chuyển động dựoc đoạn đ-
ờng 7,1cm trong điện trờng rồi dừng lại,
chuyển động nhanh dần đều theo chiều ngợc
lại về phía bản dơng.
- Học sinh tự giải (hớng dẫn cách làm)
Bài tập bổ sung:
* Một e đợc bắn vào điện truờng đều của
hai bản kim loại song song cách nhau d =
12
Vật lý 11 Ban cơ bản 2007-2008
- Viết các phơng trình chuyển động của e.
- Tìm thời gian chuyển động của e.
- Tính độ lệch của e khi đi đợc 5cm trong
điện trờng.
- Tính hiệu điện thế từ độ lẹch vừa tìm đợc.
4cm với vận tốc v
0
= 10
6
m/s theo phơng
song song với hai bản. Tìm hiệu điện thế
giữa hai bản để e bị lệch đi đoạn 2cm khi đi
đợc 5cm trong điện trờng.
ĐS: U = V.
Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bị chữa
bài 2
- Học sinh giải bàt tập trên bảng.
-Gọi học sinh khác nhận xét, bổ sụng sửa
chữa.
Bài 2:
Điện dụng của mộ tụ gồm hai tụ C
1
và C
2
:
* Ghép nối tiếp: C =
F2,1
CC
CC
21
21
à=
* Ghép song song: C = C
1
+ C
2
= 5àF
Giáo viên yêu cầu học sinh lên bảng giải
bài 3
- Học sinh giải bàt tập trên bảng.
-Gọi học sinh khác nhận xét, bổ sụng sửa
chữa.
Bài 3:
a) Điện dung của bộ tụ điện:
C =
21
21
CC
CC
= 0,75àF
b) Vì hai tụ mắc nối tiếp nên điện tích
bằng nhau:
Q
1
= Q
2
= Q = U.C = 3àC
Giáo viên yêu cầu học sinh lên bảng giải
bài 4
- ĐIện đụng tơng đơng của bộ tụ gồm ba
tụ mắc nối tiếp đợc tính nh thế nào ?
Bài 4:
Điện dung C của bộ tụ điện:
2
C
1
C
1
C
1
C
1
321
=++=
C = 0,5àF
Giáo viên yêu cầu học sinh lên bảng giải
bài 5
- Các tụ đợc mắc với nhau nh thế nào ?
- Làm thế nào để tính điện dung tơng đợc
của bộ tụ ?
- Điện tích của các tụ có đặc điểm gì ?
- Điện tích của tụ C
1
đợc tính nh thế nào?
- Tính hiệu điện thế hai đầu C
2
và
C
3
.
- Tính Q
2
và Q
3
.
Bài 5:
a) * C
23
= C
2
+ C
3
= 15àF
* C =
231
231
CC
CC
= 2,5àF
b) Do C
1
và C
23
nối tiếp nên:
Q
1
= Q
23
= C.U = 10àC
U
23
= Q
23
/C
23
= 2/3V
Q
2
= U
23
.C
2
= 8àC
Q
3
= U
23
.C
3
= 2àC
H ớng dẫn về nhà
Hoạt động của học sinh Trợ giúp của giáo viên
- Ghi bài tập
-Chuẩn bị bài sau
- Bài tập SGK
-Chuẩn bị bài: Dòng điện không đổi, nguồn
điên
Tiết 11,12 dòng điện không đổi.Nguồn điện (2 tiết)
13
VËt lý 11 Ban c¬ b¶n 2007-2008
A Mơc tiªu :
1. Kiến thức:
- Ph¸t biểu được định nghĩa cường độ dßng điện vµ viết được c«ng thức
thể hiện định nghĩa
- Nu được điều kiện để cã dßng điện
- Ph¸t biểu được định nghĩa suất điện động của nguồn điện và viết được
công thức thể hiện đònh nghóa
2. Kỹ năng:
- Vận dụng được các hệ thức I =
t
q
∆
∆
,I =
t
q
và ξ =
q
A
để tính một đại lượng khi biết các đại lượng còn lại theo các đơn vò
tương ứng phù hợp.
B. Chn bÞ:
1. Giáo viên:
-Vôn kế có giới hạn đo 1V, độ chia nhỏ nhất là 0,1V
2. Học sinh:
- Cho mỗi nhóm HS:
* Hai mảnh kim loại khác loại
* Vôn kế có giới hạn đo 1V, độ chia nhỏ nhất là 0,1V
C. Tỉ chøc d¹y vµ häc :
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới
Hoạt động của HS Trợ giúp của GV
- Trả lời câu hỏi
- Nhận xét câu trả lời của bạn
- Điện dung của tụ điện: đònh nghóa, viết
công thức.
- Nhận xét câu trả lời của HS, cho điểm
- Giới thiệu bài mới
Hoạt động 2: Khái niệm về dòng điện
- HS nhớ lại kiến thức cũ đã học ở THCS
- Trả lời câu hỏi của GV
- GV đặt câu hỏi:
-Dòng điện là gì?
-Dòng điện trong kim loại là dòng dòch
chuyển có hướng của các hạt điện tích
nào?
- Quy ước về chiều của dòng điện?
- Tác dụng của dòng điện?
Hoạt động 3: Cường độ dòng điện, dòng điện không đổi
14
VËt lý 11 Ban c¬ b¶n 2007-2008
- Nhìn hình 7.1 SGK
-Trả lời câu hỏi
- Rút ra kết luận
- Trả lời câu hỏi
- GV mô tả: các điện tích dương dòch
chuyển theo phương vuông góc với tiết
diện thẳng S của vật dẫn
-Nếu có 1 điện lượng ∆q dòch chuyển qua
tiết diện thẳng S của vật dẫn trong
khoảng thời gian ∆t thì cường độ dòng
điện I được xác đònh bởi công thức nào?
- Câu hỏi C1, C2,C3,C4
Hoạt động 4: Nguồn điện
- Trả lời câu hỏi - Câu hỏi C5, C6,C7,C8
Hoạt động 5: Suất điện động của nguồn điện
- Đọc SGK - Yêu cầu HS tự đọc để hiểu đònh nghóa
khái niệm suất điện động của nguồn điện
và công thức xác đònh đại lượng này
Hoạt động 6: Củng cố và hướng dẫn về nhà
- Bài tập 13,15 SGK trang 45 - Giao bài tập cho HS về nhà
- Xem trước bài 8
************************
TiÕt 13 §iƯn n¨ng- c«ng st ®iƯn
A. Mơc tiªu
1. Nêu được cơng của dòng điện là số đo điện năng mà đọan mạch tiêu thụ khi có dòng điện
chạy qua. Chỉ ra được lực nào tạo ra cơng ấy.
2. Chỉ ra được mối liên hệ giữa cơng của lực lạ thực hiện bên trong nguồn điện và điện năng
tiêu thụ trong mạch điện kín.
3. Tính được điện năng tiêu thụ và cơng suất điện của một đọan mạch theo các đại lượng liên
quan và ngược lại.
4. Tính được cơng và cơng suất của nguồn điện theo các đại lượng liên quan và ngược lại.
B.Chn bÞ
1. Giáo viên
• Đọc sách giáo khoa lớp 9 để biết HS đã học những gì về cơng, cơng suất, định luật
Joule-Lentz
• Hình ảnh và dung cụ trực quan như Cơng tơ Điện; mạch đo cơng suất.
2. Học sinh
• Ơn tập kiến thức lớp 9 và các câu hỏi GV đặt ra ở tiết trước cùng các thơng tin theo
u cầu của GV.
• Phân cơng 4 HS đại diện các tổ ghi 4 phần tóm tắt giáo khoa trang 48, 49 SGK
lên bảng.
• Chuẩn bị trả lời kiến thức cũ:
15
Vật lý 11 Ban cơ bản 2007-2008
1. Cụng thc liờn h gia cụng vi hiu in th? Gia sut in ng v hiu
in th
2. Dng c o tớnh tin in hng thỏng nh? n v o?
* Trang Web:
C.Tổ chức dạy và học
Hot ng 1 (.7 phỳt) Kim tra kin thc c
Hot ng ca hc sinh S tr giỳp ca giỏo viờn
Tr li cõu hi chun b trờn
Nhc li kin thc lp 9 v s Watt; s
KWh?
Sỏch giỏo khoa tr 27, 40
ngh 1 hs c cho c lp sỏch lp 9
Bi 12, 13, 14 tr 36, 39, 45
Hot ng 2 (.7 phỳt) in nng tiờu th
Hot ng ca hc sinh S tr giỳp ca giỏo viờn
Tr li C3
Tr li C1
Chn 4 i din nhúm cho 4 phn
hot ng.
ngh HS nờu rừ n v o ca cụng
t in A cú dng U.I.t
Cỏch CM cụng thc trờn t A = U.q
Hot ng 3 (.7 phỳt) Cụng sut in ca mt an mch
Hot ng ca hc sinh S tr giỳp ca giỏo viờn
Tr li C2
HS tỡm ch ghi v c v cho bit ý
ngha k thut cỏc thit b in thng
dựng nh qut, búng ốn, bn l.
Ghi li cỏc cụng thc v tp phỏt biu .
Cho HS xem cỏc thit b in trờn ú cú
ghi s Volt s Watt v t vn ý
ngha ca nú Cụng sut
Bn l in cú cụng sut khong?
cụng sut nhit.
Ch nh vi HS ụn luyn
Hot ng 4 (7 phỳt) Cụng sut tỏa nhit
Hot ng ca hc sinh S tr giỳp ca giỏo viờn
Tr li C5
Nhc li nh lut Joule-Lentz lp 9
ễn luyn cụng thc cụng sut nhit.
Nhc cụng A õy = Q = RI
2
t
Cỏc n v W, kW, MeW
P = UI = RI
2
= U
2
/R
Hot ng 5 (7. phỳt) Cụng v cụng sut ca ngun in
Hot ng ca hc sinh S tr giỳp ca giỏo viờn
Nhc li n sut in ng v ý ngha
cụng lc l
Ch rừ cho HS thy lc l húa hc trong
Ngun in húa v lc t trong dynamo
16