Bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể

4/1/2016

Bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể

Bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể
20/07/2015

Để bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh, cần chú trọng công tác kiểm
kê để qua đó chỉ ra những thông tin cơ bản như: tên gọi của di sản; địa điểm có di sản; chủ thể của di sản;
quá trình ra đời và tồn tại của di sản; hình thái diễn biến, quy trình thực hành.... Thông qua kiểm kê còn
nhằm đánh giá giá trị lịch sử văn hóa, khoa học và vai trò, ý nghĩa của di sản văn hóa phi vật thể trong cuộc
sống đương đại; đồng thời tiến hành khảo sát, điều tra, sưu tầm, lưu trữ giá trị các di sản Hán Nôm trong
toàn tỉnh.

Múa rối nước xã Đông Các (Đông Hưng). Ảnh: Ngọc Linh

Trên địa bàn tỉnh hiện có hàng chục hội vùng, hội làng nổi tiếng như hội chùa Keo (Vũ Thư), hội đền Tiên La
(Hưng Hà), hội đền Đồng Bằng, hội đình La Vân, hội đình Lộng Khê (Quỳnh Phụ), hội đền Hét, hội đền Bà
Chúa Muối, chùa Hưng Quốc (Thái Thụy), hội đình Thượng Liệt (Đông Hưng)…, tạo nên sắc thái phong phú
của các hoạt động văn hóa trên địa bàn tỉnh. Nhiều lễ hội gắn với các trò diễn, múa dân gian đặc sắc như múa
bát dật, đánh bệt đuổi hổ, đốt cây đình liệu (Quỳnh Phụ), múa ông Đùng bà Đà, tục vật cầu (Thái Thụy), múa
giáo cờ, giáo quạt (Đông Hưng). Nhiều di sản văn hóa phi vật thể được khôi phục, khai thác, phát huy giá trị
trong đời sống văn hóa cộng đồng. Các phường rối nước, nghệ thuật hát chèo ở Đông Hưng và một số địa
phương được đầu tư, khôi phục và phát triển. Bên cạnh đó, nhiều di sản văn hóa phi vật thể khác như rối cạn
(Chiềng rối ở Quỳnh Phụ), đua thuyền ở An Lễ (Quỳnh Phụ), thi cỗ cá, rước chạ ở Vân Đài và Tam Đường
(Hưng Hà) cũng được khôi phục và phát huy giá trị. Đặc biệt, thi cỗ cá và rước chạ trong lễ hội đền Trần (xã
Tiến Đức, huyện Hưng Hà) đã được vinh danh là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia năm 2014.
Để bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh, cần chú trọng công tác kiểm kê
để qua đó chỉ ra những thông tin cơ bản như: tên gọi của di sản; địa điểm có di sản; chủ thể của di sản; quá trình
ra đời và tồn tại của di sản; hình thái diễn biến, quy trình thực hành, các công trình, đồ vật và không gian văn
hóa liên quan cùng các sản phẩm vật chất, tinh thần được tạo ra trong quá trình thực hành di sản văn hóa phi vật

thể; hiện trạng di sản. Thông qua kiểm kê còn nhằm đánh giá giá trị lịch sử văn hóa, khoa học và vai trò, ý nghĩa
của di sản văn hóa phi vật thể trong cuộc sống đương đại; đồng thời tiến hành khảo sát, điều tra, sưu tầm, lưu
trữ giá trị các di sản Hán Nôm trong toàn tỉnh. Căn cứ kết quả kiểm kê, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch
Thái Bình sẽ lập hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể trình UBND tỉnh có phương án bảo tồn, phát huy giá
trị và trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, từ đó tạo
cơ sở vững chắc cho việc xây dựng biện pháp và phân bổ nguồn lực bảo vệ thích hợp. Bên cạnh đó, cần làm
tốt công tác giáo dục, phổ biến rộng rãi các giá trị di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của tỉnh và tổ chức trình
data:text/html;charset=utf-8,%3Cdiv%20class%3D%22TieuDeTin%22%20style%3D%22font-size%3A%2014px%3B%20color%3A%20rgb(33%2C%20117%2C…

1/2


4/1/2016

Bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể

diễn văn hóa phi vật thể tại Bảo tàng tỉnh. Tổ chức truyền dạy, đào tạo các lớp nghệ nhân về hát ca trù, hát
chèo, múa rối nước ở các địa phương có di sản. Tích cực lập hồ sơ đề nghị Nhà nước phong tặng danh hiệu
nghệ nhân ưu tú, nghệ nhân nhân dân và chính sách đãi ngộ đối với nghệ nhân, nghệ sĩ nắm giữ và có công
truyền dạy di sản văn hóa phi vật thể.

Ông Vũ Đức Thơm,
Giám đốc Bảo tàng tỉnh

Ông Nguyễn Bá Thắng,
Phó phường múa rối
nước Nguyên Xá (Đông
Hưng)

Văn hóa phi vật thể ở Thái Bình khá phong phú, đa dạng, trong đó đặc sắc nhất

là hát chèo và múa rối nước. Để góp phần bảo tồn và phát triển văn hóa phi vật
thể trên địa bàn tỉnh, Bảo tàng tỉnh sẽ tiếp tục nghiên cứu, sưu tầm tài liệu về lịch
sử hình thành và phát triển của các loại hình nghệ thuật; tổ chức trưng bày, giới
thiệu tại Bảo tàng tỉnh, đồng thời phối hợp với bảo tàng các tỉnh, thành phố tuyên
truyền, quảng bá đến quần chúng nhân dân. Bên cạnh đó, trong thời gian tới,
thông qua nguồn kinh phí xã hội hóa, Bảo tàng tỉnh sẽ có kế hoạch phối hợp với
các địa phương trong tỉnh có di sản văn hóa phi vật thể đặc sắc mở các lớp
truyền dạy nhằm lưu giữ và phát triển những nét văn hóa đặc sắc của quê hương.

Phường múa rối nước Nguyên Xá có 18 thành viên, hoạt động dưới hình thức tự
thu tự chi. Trong quá trình hoạt động, phường gặp nhiều khó khăn như: các quân
trò đã cũ chưa có kinh phí để mua mới; một số diễn viên, nhạc công cao tuổi;
thu nhập cho diễn viên, nhạc công thấp. Nhưng bằng tình yêu với nghệ thuật
truyền thống, mỗi thành viên trong phường múa rối nước Nguyên Xá luôn động
viên nhau khắc phục khó khăn, biểu diễn phục vụ nhân dân đồng thời góp phần
bảo tồn, quảng bá nghệ thuật múa rối nước truyền thống của quê hương Nguyên
Xá nói riêng và của tỉnh nhà nói chung. Để chuẩn bị tham gia biểu diễn tại Bảo
tàng tỉnh, phường đã tiến hành sửa lại các quân trò, sân khấu, tập hát, tập đàn
các trò, dự kiến sẽ biểu diễn 14 trò, trong đó có nhiều trò độc đáo như bật cờ,
tích trò sản xuất, chọi trâu, câu ếch, lân tranh cầu, múa tứ linh…

Vũ Đức - Quỳnh Thanh
Báo Thái Bình

data:text/html;charset=utf-8,%3Cdiv%20class%3D%22TieuDeTin%22%20style%3D%22font-size%3A%2014px%3B%20color%3A%20rgb(33%2C%20117%2C…

2/2