Bài giảng sinh học 8 t24 tiêu hóa và các cơ quan tiêu hóa (8)

Cơm

Bánh mì

Rau diếp

Cá

Rau cải

Thịt heo

Dầu ăn

Trái cây

Thịt gà

Sữa

Mỡ heo

Nước


Thức ăn

Các chất trong thức ăn

Cơm, bánh

Gluxit

Thịt, cá

Prôtêin

Dầu, mỡ

Lipit

Rau, quả

Vitamin

Nhóm chất

Chất hữu cơ

Gluxit, Prôtêin, Lipit, Vitamin
Sữa
Muối khoáng, nước

Chất vô cơ


Hình 24.1 Sự biến đổi các chất qua quá trình tiêu hóa
Các chất hấp thụ
được

Các chất trong T Ă
Gluxit

Chất
hữu
cơ
Chất
vô cơ

Lipit
Protein

Đường đơn
Hoạt động
Tiêu hóa

Axit béo & glyxerin
Axit amin

A.Nucleic

Các TP nucleotit

Vitamin

Vitamin

Muối khoáng

Muối khoáng

Nước

Nước

Hấp
thụ


Sơ đồ khái quát các hoạt động tiêu hóa
Tiêu hóa thức ăn
Biến đổi lí học

Ăn
Tiết dịch tiêu hóa

Biến đổi
hóa học

Hấp thụ
chất dinh
dưỡng

Thải
phân

Đẩy các chất trong ống tiêu hóa
- Cơ thể lấy thức ăn từ đâu ? Thức ăn gồm các
chất nào ?
- Quá trình tiêu hóa gồm những hoạt động nào ?

- Cơ thể lấy thức ăn từ môi trường. Thức ăn gồm
các chất hữu cơ và chất vô cơ
- Quá trình tiêu hóa thức ăn gồm các hoạt động:
+ Ăn và uống
+ Đẩy thức ăn vào ống tiêu hóa
+ Tiêu hóa thức ăn
+ Hấp thụ chất dinh dưỡng
+ Thải phân



Các cơ quan
trong ống tiêu
hóa

Các tuyến tiêu hóa




I. Tiêu hóa ở khoang miệng:
Quan sát hình và nhớ lại khi em ăn cơm đã có những
cơ quan nào trong khoang miệng tham gia vào quá
trình tiêu hoá thức ăn?
Răng cửa

Môi

Răng nanh
Răng hàm
Vòm miệng
Tuyến nước bọt
Nơi tiết nước bọt

Má
lưỡi


Trong những hoạt động dưới đây hoạt động nào là
biến đổi lí học, hoá học?
- Tiết nước bọt
- Nhai
- Đảo trộn thức ăn
- Tạo viên thức ăn
- Hoạt động của enzim
amilaza trong nước
bọt.

Biến đổi lí học

Biến đổi hóa học


Quan sát đoạn hình sau, cho biết: Tại sao khi nhai cơm
hoặc bánh mì lâu trong khoang miệng ta có cảm giác ngọt ?
Enzim Amilaza

Tinh bột chín

pH = 7,2
to = 37oC

Amilaza

Đường mantôzơ


Biến đổi thức
Các thành
Các hoạt động
ăn ở khoang
phần tham gia
tham gia
miệng
hoạt động

Tác dụng của hoạt
động

- Tiết nước bọt
Biến đổi lí học

- Nhai
- Đảo trộn thức ăn
- Tạo viên thức ăn

Biến đổi hóa
học

- Hoạt động của
enzim amilaza
trong nước bọt

Những nội dung lựa chọn

1/Răng, lưỡi, các
cơ môi và má
2/Răng
3/Các tuyến nước
bọt
4/Enzim amilaza

1/Tạo viên thức ăn và nuốt
2/Làm ướt và mềm thức
ăn
3/Làm mềm và nhuyễn
thức ăn
4/Biến đổi 1 phần tinh bột
chín trong thức ăn thành
đường mantozơ
5/Làm thức ăn thấm đẫm
nước bọt


Biến đổi thức
ăn ở khoang
miệng

Các hoạt động

tham gia
- Tiết nước bọt

Biến đổi lí học

Các thành phần
tham gia hoạt
động

Tác dụng của hoạt động

3/Các tuyến nước
bọt

2/Làm ướt và mềm thức ăn

1/Răng, lưỡi, các
cơ môi và má
2/Răng

1/Tạo viên thức ăn và nuốt
3/Làm mềm và nhuyễn thức ăn

- Nhai
- Đảo trộn thức ăn
- Tạo viên thức ăn

Biến đổi hóa
học

- Hoạt động của
enzim amilaza
trong nước bọt

Những nội dung lựa chọn

4/Enzim amilaza

4/Biến đổi 1 phần tinh bột chín
trong thức ăn thành đường
mantozơ
5/Làm thức ăn thấm đẫm
nước bọt


Biến đổi thức
ăn ở khoang
miệng

Các hoạt động
tham gia
- Tiết nước bọt

Biến đổi lí học

- Nhai

Các thành phần
tham gia hoạt
động

3/Các tuyến nước
bọt
2/Răng

Tác dụng của hoạt động

2/Làm ướt và mềm thức ăn
3/Làm mềm và nhuyễn thức ăn

- Đảo trộn thức ăn
- Tạo viên thức ăn
Biến đổi hóa
học

- Hoạt động của
enzim amilaza
trong nước bọt
1/Răng, lưỡi, các
cơ môi và má
4/Enzim amilaza

Những nội dung lựa chọn

1/Tạo viên thức ăn và nuốt
4/Biến đổi 1 phần tinh bột
chín trong thức ăn thành
đường mantozơ
5/Làm thức ăn thấm đẫm
nước bọt

Biến đổi thức
ăn ở khoang
miệng

Các hoạt động
tham gia
- Tiết nước bọt
- Nhai

Biến đổi lí học
- Đảo trộn thức ăn

Các thành phần
tham gia hoạt
động
3/Các tuyến nước
bọt
2/Răng
1/Răng, lưỡi, các
cơ môi và má

Tác dụng của hoạt động

2/Làm ướt và mềm thức ăn
3/Làm mềm và nhuyễn thức ăn
5/Làm thức ăn thấm đẫm
nước bọt

- Tạo viên thức ăn

Biến đổi hóa
học

- Hoạt động của
enzim amilaza
trong nước bọt
1/Tạo viên thức ăn và nuốt
4/Enzim amilaza

Những nội dung lựa chọn

4/Biến đổi 1 phần tinh bột
chín trong thức ăn thành
đường mantozơ


Biến đổi thức
ăn ở khoang
miệng

Biến đổi lí học

Các hoạt động
tham gia

Các thành phần
tham gia hoạt
động

- Tiết nước bọt

3/Các tuyến nước
bọt

2/Làm ướt và mềm thức ăn

- Nhai

2/Răng

3/Làm mềm và nhuyễn thức ăn

- Đảo trộn thức ăn 1/Răng, lưỡi, các
cơ môi và má
- Tạo viên thức ăn 1/Răng, lưỡi, các
cơ môi và má

Biến đổi hóa
học

Tác dụng của hoạt động

5/Làm thức ăn thấm đẫm
nước bọt
1/Tạo viên thức ăn và nuốt

- Hoạt động của
enzim amilaza
trong nước bọt

Những nội dung lựa chọn

4/Enzim amilaza

4/Biến đổi 1 phần tinh bột
chín trong thức ăn thành
đường mantozơ


Biến đổi thức
ăn ở khoang
miệng

Các hoạt động
tham gia
- Tiết nước bọt
- Nhai

Biến đổi lí học

Biến đổi hóa
học

Các thành phần
tham gia hoạt
động
3/Các tuyến nước
bọt

2/Làm ướt và mềm thức ăn

2/Răng

3/Làm mềm và nhuyễn thức ăn

- Đảo trộn thức ăn 1/Răng, lưỡi, các
cơ môi và má
- Tạo viên thức ăn 1/Răng, lưỡi, các
cơ môi và má
- Hoạt động của
enzim amilaza
4/Enzim amilaza
trong nước bọt

Những nội dung lựa chọn

Tác dụng của hoạt động

5/Làm thức ăn thấm đẫm
nước bọt
1/Tạo viên thức ăn và nuốt
4/Biến đổi 1 phần tinh bột chín
trong thức ăn thành đường
mantozơ


Biến đổi lí học gồm những hoạt động nào?
Tác dụng của biến đổi lí học?
Biến đổi hóa học gồm những hoạt động nào?
Tác dụng của biến đổi hóa học?

I. Tiêu hóa ở khoang miệng:
1. Biến đổi lí học:
- Gồm các hoạt động: Tiết nước bọt, Nhai và đảo
thức ăn, Tạo viên thức ăn
- Tác dụng: Làm cho thức ăn mềm, nhuyễn, thấm
đẫm nước bọt và dễ nuốt
2. Biến đổi hóa học:
- Hoạt động của enzim amilaza trong nước bọt
- Tác dụng: Biến đổi một phần tinh bột chín thành
đường mantôzơ.


I. Tiêu hóa ở khoang miệng:
II. Nuốt và đẩy thức ăn qua thực quản:


Khi nào phản xạ nuốt
bắt đầu?


Nuốt diễn ra nhờ hoạt động của cơ quan
nào là chủ yếu và có tác dụng gì?

Nhờ hoạt động của lưỡi
là chủ yếu làm đẩy viên
thức ăn chuyển xuống
họng vào thực quản.

Cơ quan nào giúp thức ăn không bị lọt lên khoang
mũi hoặc rơi vào thanh quản khi nuốt?
Trả lời:
Nhờ khẩu cái mềm nâng lên đóng kín 2 lỗ thông
lên mũi và nắp thanh quản đóng kín lỗ khí quản .