chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động

CÂU HỎI:
Thế nào là câu chủ động, câu bị động? Cho ví dụ minh họa.
ĐÁP ÁN:
- Câu chủ động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật thực hiện một
hoạt động hướng vào người, vật khác (chỉ chủ thể của hoạt
động).
Ví dụ: Mẹ khen em.
- Câu bị động là câu có chủ ngữ chỉ người, vật được hoạt động
của người, vật khác hướng vào (chỉ đối tượng của hoạt động).
Ví dụ: Bệnh nhân được bác sĩ tiêm.


TiÕt 99:
ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng

(TiÕp theo)


TiÕt 99:
ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng

(TiÕp theo)


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
*Ngữ liệu và phân tích

I. Bài học

1. Ngữ liệu 1
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
*Ngữ liệu và phân tích

I. Bài học

1. Ngữ liệu 1
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
*Ngữ liệu và phân tích
1. Ngữ liệu 1
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã được hạ xuống
Đối tượng của hoạt động

Hoạt động

từ hôm “hóa vàng”.

b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống
Đối tượng của hoạt động

Hoạt động

từ hôm “hóa vàng”.
Điểm giống nhau: - Cùng miêu tả một sự việc
- Cùng là câu bị động
Điểm khác nhau: Câu a có từ được, câu b không có từ được.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
*Ngữ liệu và phân tích

I. Bài học

1. Ngữ liệu 1
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
c. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở
đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm
“hóa vàng”.
Câu c là câu chủ động tương ứng với
câu a và câu b.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng

(TiÕp)
*Ngữ liệu và phân tích

I. Bài học

1. Ngữ liệu 1
a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã được hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông
vải đã hạ xuống từ hôm “hóa vàng”.
c. Người ta đã hạ cánh màn điều treo ở
đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm
“hóa vàng”.
Câu c là câu chủ động tương ứng với
câu a và câu b.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
*Ngữ liệu và phân tích
1. Ngữ liệu 1
c. Người ta /đã hạ cánh màn điều
treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống
từ hôm “hóa vàng”.

Chủ thể của hoạt động
HĐ

Đối tượng của HĐ

a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ
ông vải /đã được hạ xuống từ hôm
“hóa vàng”.

Đối tượng của hoạt động

b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ
ông vải /đã hạ xuống từ hôm “hóa
vàng”.

Đối tượng của hoạt động

bị/ được

Hoạt động

Hoạt động


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
*Ngữ liệu và phân tích
1. Ngữ liệu 1
c. Người ta /đã hạ cánh màn điều
treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống
từ hôm “hóa vàng”.

Chủ thể của hoạt động
HĐ

Đối tượng của HĐ

a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ
ông vải /đã được hạ xuống từ hôm
“hóa vàng”.

Đối tượng của hoạt động

b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ
ông vải /đã hạ xuống từ hôm “hóa
vàng”.

Đối tượng của hoạt động

bị/ được

Hoạt động

Hoạt động


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)

*Ngữ liệu và phân tích
1. Ngữ liệu 1

I. Bài học
*Cách chuyển đổi câu chủ
động thành câu bị động

a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ - Cách 1: Chuyển đối tượng
của hoạt động lên đầu câu
ông vải đã được hạ xuống từ hôm
thêm các từ bị hay được vào
“hóa vàng”.
sau nó.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ
- Cách 2: Chuyển đối tượng
ông vải đã hạ xuống từ hôm “hóa
của hoạt động lên đầu câu
vàng”.
đồng thời lược bỏ hoặc biến
chủ thể của hoạt động thành
2. Ngữ liệu 2
một bộ phận không bắt buộc
Ông ấy rời sân ga lúc bảy giờ.
trong câu.
Không thể biến đổi thành câu bị động.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)

*Ngữ liệu và phân tích
1. Ngữ liệu 1

I. Bài học
*Cách chuyển đổi câu chủ
động thành câu bị động

a. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ - Cách 1: Chuyển đối tượng
của hoạt động lên đầu câu
ông vải đã được hạ xuống từ hôm
thêm các từ bị hay được vào
“hóa vàng”.
sau nó.
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ
- Cách 2: Chuyển đối tượng
ông vải đã hạ xuống từ hôm “hóa
của hoạt động lên đầu câu
vàng”.
đồng thời lược bỏ hoặc biến
chủ thể của hoạt động thành
2. Ngữ liệu 2
một bộ phận không bắt buộc
Ông ấy rời sân ga lúc bảy giờ.
trong câu.
Không thể biến đổi thành câu bị động.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
*Ngữ
I. Bài học
(TiÕp) liệu và phân tích
1. Ngữ liệu 1
*Cách chuyển đổi câu
2. Ngữ liệu 2
chủ động thành câu bị
động

3. Ngữ liệu 3
a. Bạn em được giải Nhất trong kỳ thi
*Chú ý:
học sinh giỏi.
- Không phải trường
hợp nào cũng biến đổi
b. Tay em bị đau.
được câu chủ động
c. Em được cô giáo cho điểm mười.
thành câu bị động.
d. Em bị cô giáo cho điểm hai.
- Không phải câu nào
Câu a, b không phải là câu bị động vì
không tìm được câu chủ động tương ứng.
- Câu c, d là câu bị động. Câu c mang sắc
thái tích cực, câu d mang sắc thái tiêu cực.

có chứa các từ bị/
được cũng là câu bị
động.
*Ghi nhớ (SGK/ 64)


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
II. LUYỆN TẬP
Bài 1:
Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động khác nhau:
a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỷ XIII.
-> Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ thế kỷ XIII.

-> Ngôi chùa ấy xây từ thế kỷ XIII.
b. Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
-> Tất cả các cánh cửa chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim.
-> Tất cả các cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
c. Chàng kỵ sỹ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.
-> Con ngựa bạch được (chàng kỵ sỹ) buộc bên gốc đào.
-> Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
d. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
-> Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân.
-> Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
II. LUYỆN TẬP
Bài 1:
Chuyển đổi mỗi câu chủ động dưới đây thành hai câu bị động khác nhau:
a. Một nhà sư vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỷ XIII.
-> Ngôi chùa ấy được (một nhà sư vô danh) xây từ thế kỷ XIII.
-> Ngôi chùa ấy xây từ thế kỷ XIII.
b. Người ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
-> Tất cả các cánh cửa chùa được (người ta) làm bằng gỗ lim.
-> Tất cả các cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
c. Chàng kỵ sỹ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.
-> Con ngựa bạch được (chàng kỵ sỹ) buộc bên gốc đào.
-> Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
d. Người ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
-> Một lá cờ đại được (người ta) dựng ở giữa sân.
-> Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.

TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
(TiÕp)
Bài 2: Chuyển đổi mỗi câu chủ động cho dưới đây thành hai
câu bị động một câu dùng từ được, một câu dùng từ bị. Cho
biết sắc thái nghĩa của câu dùng từ được với câu dùng từ bị có
gì khác nhau?
a. Thầy giáo phê bình em.
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
c. Trào lưu đô thị hóa đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với
nông thôn.


TiÕt 99: ChuyÓn ®æi c©u chñ ®éng thµnh c©u bÞ ®éng
Bài 2:
(TiÕp)

a. Thầy giáo phê bình em.
-> Em được thầy giáo phê bình. (Tích cực)
-> Em bị thầy giáo phê bình. (Tiêu cực)
b. Người ta đã phá ngôi nhà ấy đi.
-> Ngôi nhà ấy đã được người ta phá đi. (Tích cực)
-> Ngôi nhà áy đã bị người ta phá đi. (Tiêu cực)
c. Trào lưu đô thị hóa đã thu hẹp sự khác biệt giữa thành thị với
nông thôn.
-> Sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn đã được trào lưu đô
thị hóa thu hẹp. (Tích cực)
-> Sự khác biệt giữa thành thị và nông thôn đã bị trào lưu đô thị
hóa thu hẹp. (Tiêu cực)

3. Bài tập 3: Đặt câu theo tranh sau đó chuyển đổi từ câu chủ động
sang câu bị động.

1

3

2


3. Bài tập 3: Đặt câu theo tranh sau đó chuyển đổi từ câu chủ động
sang câu bị động.

1

3

2


HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học bài.
- Chuẩn bị trước bài: Luyện viết đoạn văn chứng minh.


CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY GIÁO,
CÔ GIÁO ĐÃ ĐẾN DỰ GIỜ.