GA van8 tuan 23 mau moi nhat

Giáo án Ngữ Văn 8
Năm học : 2008 - 2009
Tuần 22 Ngày soạn :
Tiết 85 Ngày dạy:
Bài 21- Văn bản: Ngắm trăng
(Vọng nguyệt)
Đi đờng
( Tẩu lộ) - Hồ Chí Minh
A. Mục tiêu giáo dục
1- Giúp học sinh cảm nhận đợc tình yêu thiên đặc biệt sâu sắc của Bác Hồ, dung trong
hoàn cảnh tù ngục , Ngời vẫn mở rộng tâm hồn tìm đến thiên nhiên để giao hoà với thiên
nhiên, với vầng trăng ngoài trời. Thấy đợc nghệ thuật thơ thất ngôn tứ tuyệt đặc sắc: Giọng
điệu tự nhiên, thanh thoát có phép đối, phép nhân hoáThể hiện tâm hồn thanh gắn bó với
thiên nhiên.
- Tích hợp với những bài thơ trăng của Bác.
2- Giáo dục tình yêu thiên nhiên, kính yêu lãnh tụ.
3- Rèn kĩ năng phân tích thơ , cảm nhận thơ thất ngôn tứ tuyệt.
B. Chuẩn bị :
-Thầy : Tìm đọc, giới thiệu về Nhật kí trong tù
-Trò: Chuẩn bị bài theo sự hớng dẫn
C. Tổ chức các hoạt động dạy và học.
Hđ 1. ổ n định tổ chức
Hđ2 . Kiểm tra bài cũ
? Đọc thuộc lòng và trình bày cảm nhận của em về bài thơ Tức cảnh Pác Bó của Hồ
Chí Minh.
Hđ3. b ài mới
*Giới thiệu bài.
Nói đến những sáng tác trong tù của những chiến sĩ cộng sản ta không quên Nhật kí
trong tùcủa Hồ chí Minh- với những nh bài Ngắm trăng , Đi đ ờng
Bài : Ngắm trăng .
? Đọc chú thích trong SGK?

GV: Nhấn mạnh bổ sung thêm
Giới thiệu nội dung tập thơ .
GV: Giới thiệu và hớng dẫn cách đọc.
? Đọc phần phiên âm. dịch nghĩa, dịch
thơ?.
Vọng nguyệt : Vọng : Ngắm
I. Tìm hiểu chung về văn bản
1. Giới thiệu về vài nét Nhật kí trong tù
- Tập Nhật kí trong tù ra đời khi bác sang
Trung quốc vận động cho cách mạng Việt
Nam, Bị chính quỳen Tởng Giới Thạch bắt
giam từ mùa thu 1942 đến mùa thu 1943
- tập thơ bằng Chữ Hán gồm 130 bài
2. Đọc ,chú thích.
===============================================================
Gv : Nguyễn Thị Ngọc Tr ờng
THSC Thiện Phiến
Giáo án Ngữ Văn 8
Năm học : 2008 - 2009
Nguyệt : trăng
là đề tài phổ biến trong thơ cổ. Thi nhân
xa thờng thảnh thơi uống rợu ngắm
trăngvà sáng tác thơ( nhất là có bạn tri âm
ngắm hoa)
?nêu hoàn cảnh ra đời của bài thơ
? Bài thơ viết theo thể loại gì?
? Nêu cấu trúc của thể thơ?
? Đọc câu 1 Ngục trung vô tửu diệc vô
hoa
? Hãy giải nghĩa từng yếu tố trong từng

câu thơ?
HS: ngục- nhà tù, tung- trong, vô- không,
tửu- rợu , diệc-cũng,hoa- hoa
? nghĩa của câu thơ 1 là gì?
? Em hiểu ngời tù ngắm trăng trong hoàn
cảnh nh thế nào ?
GV: Rợu và hoa là điều kiện vật chất để
làm thơ- ngời tù ở đây là Bác
? Câu thơ 1 thông báo điều gì?
? Từ Vô- không đợc nhắc đến hai lần
trong dòng thơcó ý nghĩa gì?
? Nhìn lại toàn câu thơ , giúp em cảm
nhận đợc điều gì?
HS: - Bác ngắm trăng trong hoàn cảnh rất
đặc biệt, thiếu thốn mọi điều kiện cần
thiết.
? Đọc câu 2
- Đối thử lơng tiêu lại nhợc hà
? Giải nghĩa từng từ trong câu thơ?

? Nghĩa của cả cả câu thơ là gì?
? Đọc câu dịch thơ
- cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ? So
3. Tác phẩm.
- Ngắm trăng đợc viết trong cảnh tù đầy.
- thể thơ thất ngôn tứ tuyệt
Gồm 4 phần: khai- thừa- chuyển- hợp
II. Phân tích .
Câu 1: Khai đề.
- Trong tù cũng không rợu cũng không hoa

- Ngời tù ngắm trăng trong hoàn cảnh ngục tù,
thiếu hẳn hoa và rợu
- Bác ngắm trăng trong hoàn cảnh rất đặc biệt,
thiếu thốn về điều kiện cần thiết.
-- Nhắc đến hai lần có ý nghĩa nhấn mạnh điều
kiện gợi cảm hứng để làm thơ ở đây là thiếu
hẳn.
- Bác ngắm trăng trong hoàn cảnh rất đặc biệt,
thiếu thốn về điều kiện cần thiết.
2, Câu 2: Thừa đề:
Đối =đứng trớc, đối với, hớng về
Thử- này, lơng tốt lành( có nghĩa là đẹp)
- tiêu- đêm, lại nhợc hà- biết làm thế nào
- Trớc cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào?
===============================================================
Gv : Nguyễn Thị Ngọc Tr ờng
THSC Thiện Phiến
Giáo án Ngữ Văn 8
Năm học : 2008 - 2009
sánh nghĩa và cấu trúc câu thơ nguyên tác
với câu thơ dịch thơ?
GV: Giảng bổ sung.
? Câu thơ giúp em hiểu tâm trạng gì của
ngời tù?
.
? Vì sao ngời ngắm trăng lại có tâm trạng
ấy?
GV: Sau giây phút xúc động ấy ngời tù có
quyết định nh thế nào
Đọc câu 3?

- Nhân hớng song tiền khán minh nguyệt
? Em hãy giải nghĩa từng từ trong câu
thơ?
? Câu thơ có nghĩa nh thế nào?
-Ngời tù hớng ra trớc song cửa ngắm
trăng sáng
?Em hiểu ngời tù đã làm gì ?
GV: Câu thơ dịch tơng đối sát nghĩa
? Câu thơ thể hiện tình cảm gì của Bác?
- thể hiện tình yêu trăng( yêu thiên nhiên)
tha thiết
GV: Từ phòng giam tăm tối ngời tù hớng
tới vầng trăng sáng, ngoài trời tự do
? Câu thơ còn thể hiện tình cảm gì của
Ngời?
GV Quả thật đây là một cuộc vợt ngục về
tinh thần. Đúng là: Thân thể ở trong
lao .Tinh thần ở ngoài lao
* Dù trong hoàn cảnh tù đầy khắc nghiệt,
ngời tug vẫn vợt lên trên hoàn cảnh, tâm
hồn tràn đầy cảm hứng trớc cảnh đẹp
thiên nhiên
?Câu thơ còn thể hiện điều gì ở ngời tù?
.
* Chuyển: Cảm động trớc tình cảm của
Ngời tù, ánh trăng khi ấy ra sao? Hãy đọc
câu thơ cuối?
? Hãy giải nghĩa các từ trong câu thơ?
? Em hiểu câu thơ có nghĩa nh thế nào?
- Câu thơ dịch mất đi phần bộc lộ thái độ bối

rối vì đây là câu trần thuật- câu thơ nguyên tác
là câu hỏi
- Tâm trạng xúc động bối rối không biết làm
gì trớc cảnh đẹp của đêm trăng.
- vì đang bị giam tù- cảnh đêm trăng đẹp hữu
tình làm rung động tâm hồn dào dạt cảm xúc
của Bác.
3, Câu 3: Câu chuyển
-nhân- ngời, hớng- hớng về phía trơc, song-
cửa sổ, tiền- trớc, khán- xem, nhìn, ngắm :
minh- sáng, nguyệt- trăng.
Ngời tù chủ động hớng ra song cửa của nhà
giam để ngắm vầng trăng sáng- thể hiện tình
yêu trăng.

-Thể hiện tình yêu tự do
- thể hiện tinh thần lạc quan yêu đời
4, Câu hợp
- Nguyệt tòng song khích khán thi gia
===============================================================
Gv : Nguyễn Thị Ngọc Tr ờng
THSC Thiện Phiến
Giáo án Ngữ Văn 8
Năm học : 2008 - 2009
? Đọc câu dịch thơ? Câu thơ dịch sát
nghĩa.
? Em hiểu ánh trăng đã làm gì?
? Nhận xét cấu trức và phép tu từ ở hai
câu thơ cuối?
? Phép nhân hoá và phép đối này có ý

nghĩa diễn tả điều gì?
? Trăng và ngời gặp nhau trong hoàn cảnh
nào?- Trăng trên trời cao bao la tự do sà
xuống gặp nhà thơ bị giam trong ngục tối.
GV: trăng và ngời tâm sự với nhau qua
song sắt nhà tù. Sự giao cảm thiên nhiên
và ngời xuất hiện một sự hoá thân kì
diệu.
? Đó là sự hoá thân nào?
GV: Trăng và ngời hoá lên thành một đôi
bạn nghệ sĩ lặng ngắm nhau trong cuộc
hội ngộ đầy cảm động.Lời thơ ở đây rất
đẹp , đầy ý vị thể hiện một t thế ngắm
trăng rất hiếm thấy. T
Thế ấy thể hiện một phong thái ung dung
tự tại, một tinh thần lạc quan, yêu tự do,
yêu thiên nhiên , yêu trăng- Phong thái tự
tin ấy gọi là chất thépcủa ngời chiến sĩ
cộng sản.- Liên hệ với những bài thơ khác
mà Bác cũng nói tới trăng
? em hãy nêu những đặc sắc về nội dung
và nghệ thuật của bài thơ .

? Đọc diễn cảm bài thơ dịch của nam
Trân?
Bài thơ ghi lại cảnh gì?
- Tình cảm của bác đợc thể hiện ra sao?
- nguyệt trăng, tòng- từ, theo; khích- khe
cửa, chỗ ở; thi gia- nhà thơ
- Từ khe cửa trăng ngắm nhà thơ.

- ánh trăng từ trên cao sà xuống gần khe cửa
để ngắm nhà thơ
- phép nhân hoá, phép đối
- Trăng và ngời trở lên gần gũi, bình đẳng nh
hai ngời bạn chan hoà gắn bó với nhau.
- Trăng hoá thành ngời bạn.
- tù nhân biến thành thi sĩ
Trăng và ngời hoá lên thành một đôi
bạn nghệ sĩ lặng ngắm nhau trong cuộc hội
ngộ đầy cảm động -> Thế ấy thể hiện một
phong thái ung dung tự tại, một tinh thần lạc
quan, yêu tự do, yêu thiên nhiên , yêu trăng
III, Tổng kết
1, Nghệ thuật:
Cấu trúc đăng đối . Tinh thần cổ điển và tinh
thần thép kết hợp hài hoà.Hồn thơ giản dị, hàm
súc d ba .
2, nội dung:
Bài thơ ghi lại một buổi ngắm trăng bất th-
ờng :Thiếu thốn về vật chất nhng nhà thơ vẫn
chủ động ngắm trăng. Đặt bài thơ trong hoàn
cảnh sáng tác cụ thể, ta nhận ra một tâm hồn
có trí tởng tợng phong phú, phóng
khoáng,nhạy cảm, một tâm hồn tinh tế khoẻ
khoắn, một cốt cách thanh cao, một tấm lòng
yêu thiên nhiên sâu sắc, sáng ngời chất thép.
===============================================================
Gv : Nguyễn Thị Ngọc Tr ờng
THSC Thiện Phiến
Giáo án Ngữ Văn 8

Năm học : 2008 - 2009
Ghi nhớ (sgk)
Văn bản : Đi đờng
GV:Yêu cầu học sinh đọc rõ ràng khi
đọc cần ngắt nhịp 4-3thể hiện sự suy
ngẫm
GV:Đọc phần phiên âm dịch nghĩa
,dịch thơ
? Bài thơ đợc dịch theo thể thơ nào ?
? Bài thơ ra đời trong hoàn cảnh nào ?
? Bài thơ ghi lại việc gì ?
GV:Bản dịch làm mất đi sự rắn rỏi ở
nguyên tác
? Đọc nguyên tác câu 1?
? Tẩu lộ có nghĩa là gì ?
? Giải nghĩa từ "tài chi ,nan"
? Dịch nghĩa cả câu thơ ?
? Em có nhận xét gì về câu thơ đầu ?
? ở câu thơ chữ Hán tác giả sử dụng
nghệ thuật gì ?
Nêu tác dụng của biện pháp nghệ thuật
đó ?
GV: Câu thơ có phần khái quát vợt qua
chuyện đi đờng thông thờng
? Nỗi gian lao vất vả đợc rút ra từ đâu ?
Bác rút ra từ sự thật ,từ bao cuộc đi đ-
ờng chuyển lao liên miên đầy khổ ải
Bác thấu hiểu nỗi vất vả cực nhọc có đi
đờng mới biết đờng đi khó
GV?: Vậy đi đờng khó nh thế nào ?

Trùng san chi ngoại hựu trùng san
? Giải nghĩa từ "trùng san ,chi ngoại
,hựu "
I. Tìm hiểu chung về văn bản .
1.Đọc, tìm hiểu chú thích
2. Tác phẩm
* Hoàn cảng sáng tác :
Bác bị chính quyền Tởng Giới Thạch bắt
giam từ mùa thu năm 1942-1943 bị giải đi
hơn 30 nhà tù mà không đợc giải quyết.
Bài thơ ghi lại tâm tình cảm của Bác khi bị
giải đi
II. Phân tích .
III.Tìm hiểu chi tiết văn bản
1.Câu khai đề
Giọng điệu thơ tự nhiên ,thể hiện rõ sự
suy ngẫm thấm thía nh một sự kết luận đ-
ợc rút ra từ sự trải nghiệm
Điệp ngữ "Tẩu lộ "
Làm nổi bật ý thơ đi đờng thật khó khăn
Giới thiệu nỗi gian lao vất vả khi đi đờng
Ngời đi đờng gặp phải khó khăn chồng chất
2, Câu thừa đề
Nói về nỗi gian lao vất vả mà ngừơiđi đ-
===============================================================
Gv : Nguyễn Thị Ngọc Tr ờng
THSC Thiện Phiến