TIỂU LUẬN NÂNG CAO đạo đức CÁCH MẠNG, CHỐNG CHỦ NGHĨA cá NHÂN với VIỆC CHỐNG SUY THOÁI đạo đức của một bộ PHẬN KHÔNG NHỎ cán bộ ĐẢNG VIÊN HIỆN NAY THEO tư TƯỞNG hồ CHÍ MINH

NÂNG CAO ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG, QUÉT SẠCH CHỦ NGHĨA CÁ
NHÂN VỚI VIỆC CHỐNG SUY THOÁI ĐẠO ĐỨC CÁCH MẠNG
TRONG MỘT BỘ PHẬN CÁN BỘ, ĐẢNG VIÊN GIAI ĐOẠN HIỆN NAY
THEO TƯ TƯƠNG HỒ CHÍ MINH
----------*****---------Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân là một tư
tưởng rất quan trọng trong hệ thống tư tưởng cách mạng của Hồ Chí Minh. Đây
là cơ sở lý luận và thực tiễn để chống lại suy thoái đạo đức cách mạng, nạn quan
liêu, tham nhũng của một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện nay. Hồ Chí Minh đã
dồn bao tâm huyết để giáo dục, thuyết phục mọi người phải nâng cao đạo đức
cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Người đã vạch ra một cách sâu sắc
nguồn gốc, bản chất và những biểu hiện cụ thể “mn hình, vạn trạng” của chủ
nghĩa cá nhân.
Trong cơng cuộc giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con
người Chủ tịch Hồ Chí Minh đã xác định có nhiều đối tượng cản trở những đối
tượng này Người gọi là những kẻ thù, những loại giặc vì vậy kẻ thù chính của
cơng cuộc giải phóng Người xác định đó là:
Thứ nhất: Kẻ thù là thực dân đế quốc xâm lược và bọn tay sai.
Thứ hai: Kẻ thù là bất công, nghèo nàn, lạc hậu.
Thứ ba: Kẻ thù là chủ nghĩa cá nhân.
Trong 3 kẻ thù trên thì kẻ thù chủ nghĩa cá nhân là một trong nhưng kẻ
thù nguy hiểm Người xác định là kẻ địch nội xâm, là bạn đồng minh của của
giặc ngoại xâm. Theo Hồ Chí Minh chống chủ nghĩa cá nhân khơng có nghĩa là
chà đạp lên lợi ích cá nhân, chống suy thối về đạo đức, đặc biệt phải tập trung
chống chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân là một thứ vi trùng rất độc, đẻ ra
hàng trăm thứ bệnh khác nhau. Nó khơng chỉ ảnh hưởng tới từng cá nhân, đối
với dân tộc, mà còn làm mất niềm tin của nhân dân đối với Ðảng. Nói ngắn gọn,
theo quan điểm Hồ Chí Minh, chủ nghĩa cá nhân là một trở lực trên con đường
xây dựng chủ nghĩa xã hội, là đối lập với chủ nghĩa xã hội.
1

Những người mang tư tưởng chủ nghĩa cá nhân, việc gì cũng nghĩ đến lợi
ích riêng của mình trước hết. Họ khơng lo "mình vì mọi người" mà chỉ muốn
"mọi người vì mình", "Do cá nhân chủ nghĩa mà ngại gian khổ, khó khăn, sa vào
tham ơ, hủ hóa, lãng phí, xa hoa. Họ tham danh trục lợi, thích địa vị quyền hành.
Họ tự cao tự đại, coi thường tập thể, xem khinh quần chúng, độc đoán, chuyên
quyền. Họ xa rời quần chúng, xa rời thực tế, mắc bệnh quan liêu mệnh lệnh. Họ
khơng có tinh thần cố gắng vươn lên, không chịu học tập để tiến bộ, cũng do cá
nhân chủ nghĩa mà mất đồn kết, thiếu tính tổ chức, tính kỷ luật, kém tinh thần
trách nhiệm, khơng chấp hành đúng đường lối, chính sách của Ðảng và của Nhà
nước, làm hại đến lợi ích của cách mạng, của nhân dân.", "Chủ nghĩa cá nhân là
việc gì cũng chỉ lo cho lợi ích riêng của mình, khơng quan tâm đến lợi ích của
tập thể", "Nó là mẹ đẻ ra tất cả mọi tính hư, nết xấu như: lười biếng, suy bì, kiêu
căng, kèn cựa, nhút nhát, lãng phí, tham ô v.v... và nó là kẻ thù của chủ nghĩa xã
hội". Vì sự nghiệp lớn, vì lợi ích của nhân dân, Hồ Chủ tịch luôn luôn nhắc nhở
mọi người phải kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân. Bác nói: “Tư tưởng cộng
sản với tư tưởng cá nhân ví như lúa và cỏ dại. Lúa phải chăm bón rất khó nhọc
thì mới tốt được. Cịn cỏ dại khơng cần chăm sóc cũng mọc lu bù. Tư tưởng
cộng sản phải rèn luyện gian khổ mới có được. Cịn tư tưởng cá nhân cũng
giống như cỏ dại sinh sôi nảy nở rất dễ”. Trong mỗi người đều phải có sự đấu
tranh giữa cái “thiện” và cái “ác”, cái “tích cực” và cái “tiêu cực”, cái “chung”
và cái “riêng”, đó là cuộc đấu tranh để bồi dưỡng phẩm chất đạo đức, hành động
cách mạng, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa. Chủ nghĩa cá nhân, theo
Người, “là một thứ rất gian giảo, xảo quyệt, nó khéo dỗ dành người ta đi xuống
dốc. Mà ai cũng biết rằng xuống dốc thì dễ hơn lên dốc, vì thế mà càng nguy
hiểm”. Người lên án: “Chủ nghĩa cá nhân đẻ ra trăm thứ bệnh nguy hiểm: Quan
liêu, mệnh lệnh, bè phái, chủ quan, tham ô lãng phí... Những người này bất kỳ
việc gì cũng xuất phát từ lòng tham muốn danh lợi, địa vị cho cá nhân mình, chứ
khơng nghĩ gì đến lợi ích của giai cấp, của nhân dân”. Hồ Chủ tịch đã chỉ rõ
rằng: “Chủ nghĩa cá nhân là một kẻ địch hung ác của chủ nghĩa xã hội. Người
cách mạng phải tiêu diệt nó”

2


Là người sáng lập và rèn luyện Đảng ta, Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm đến
vấn đề xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành tổ chức cách mạng chân
chính, đại biểu cho lợi ích giai cấp, nhân dân và dân tộc. Và cũng chính Hồ Chí
Minh, từ rất sớm đã chỉ ra chủ nghĩa cá nhân, kẻ địch “nội xâm” của những người
cộng sản, một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng, trong các tác
phẩm của Người từ năm 1927 đến năm 1969. Cùng những hoạt động tích cực,
Nguyễn Ái Quốc ở Quảng Châu trong những năm 1925-1927, chuẩn bị về chính
trị, tư tưởng và tổ chức cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam sau đó, một
trong những vấn đề được Người đặc biệt quan tâm là giáo dục đạo đức cách mạng
cho lớp cán bộ cốt cán đầu tiên. Điều này được thể hiện rõ trong 23 điều răn về Tư
cách người cách mệnh trong tác phẩm Đường Kách mệnh, xuất bản đầu năm 1927.
Theo Người, sự rèn luyện và nêu gương đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá
nhân của những người cộng sản là một trong những u cầu quan trọng để phịng
chống nguy cơ suy thối của Đảng Mác xít chân chính.
Tiên đốn trước được những thuận lợi, khó khăn trong những ngày đầu
giữ cương vị Chủ tịch nước, Hồ Chí Minh đã tuyên bố chống quan liêu, chống
lại những thói hư, tật xấu, xây dựng một Chính phủ liêm khiết với đội ngũ cán
bộ là “cơng bộc của dân”. Tuy nhiên, có những cán bộ, đảng viên ít nhiều khi có
quyền hạn trong tay, trở nên kiêu ngạo, quan liêu, xa xỉ, phạm vào tham ơ, lãng
phí, “khơng tự giác, mà biến thành người có tội với cách mạng”. Hiện tượng này
đã được Hồ Chí Minh cảnh báo kịp thời khi viết Thư gửi Uỷ ban nhân dân các
kỳ, tỉnh, huyện và làng ngày 17-10-1945. Trong thư, Người chỉ ra những lỗi lầm
nặng nề mà các nhân viên nhà nước, những người được coi là “công bộc” của
dân, do nhân dân tin cậy và Đảng trao trọng trách đã phạm phải như: trái phép,
cậy thế, hủ hoá, tư túi, kiêu ngạo, chia rẽ, v.v..
Khi cuộc kháng chiến chống Pháp đang ở vào giai đoạn gay go, quyết liệt,
Hồ Chí Minh đã có hai bức thư Gửi các đồng chí Bắc Bộ tháng 3-1947 và Gửi

các đồng chí Trung Bộ năm 1947 và tiếp đó, từ những cảnh báo rất sớm của Hồ
Chí Minh, có thể thấy, Người đã tiên liệu được tình hình, đã dự báo chính trị về
3


những biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân - nguy cơ suy thoái của một Đảng cầm
quyền. Sau nữa, qua tác phẩm Sửa đổi lối làm việc tháng 10-1947, Đạo đức cách
mạng tháng 12-1958, Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân
tháng 2-1969 và cuối cùng là Di chúc, Hồ Chí Minh nhất quán khẳng định: chủ
nghĩa cá nhân là nguồn gốc của những căn bệnh, làm tha hoá, hư hỏng đội ngũ
cán bộ đảng viên, làm suy thoái Đảng Cộng sản.
Chủ nghĩa cá nhân là thứ vi trùng mẹ, đẻ ra nhiều bệnh khác, trái với đạo
đức cách mạng. Chừng nào chủ nghĩa cá nhân cịn lại trong mình, dù thật ít,
chừng đó, nó sẽ che lấp đạo đức cách mạng, “ngăn trở” người cán bộ đảng viên
đấu tranh cho sự nghiệp cách mạng, làm mất lịng tin cậy của dân, hại đến uy tín
của Chính phủ và làm Đảng khơng cịn trong sạch, vững mạnh. Cũng theo Hồ
Chí Minh, chủ nghĩa cá nhân là một trở ngại lớn cho việc xây dựng CNXH, cho
nên, thắng lợi của CNXH do Đảng Cộng sản lãnh đạo không thể tách rời thắng
lợi của cuộc đấu tranh “trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân”.
Từ đó, Hồ Chí Minh chỉ ra một số biểu hiện của chủ nghĩa cá nhân, những
vi khuẩn thâm nhập vào “cơ thể Đảng”, là “kẻ địch nội xâm” trong Đảng, làm
giảm nguồn sức mạnh nội lực, sự đoàn kết thống nhất của Đảng, và biến Đảng
thành xa lạ, đối lập với nhân dân. Người đặc biệt nhấn mạnh tác hại của chủ
nghĩa cá nhân và đề cập nó một cách cụ thể trong tác phẩm Đạo đức cách mạng
và Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Hồ Chí Minh
từng nhấn mạnh rằng: Đảng là đội tiền phong của giai cấp và dân tộc, nhưng
Đảng cũng ở trong xã hội, vì vậy “cũng mang trong mình hoặc nhiều hoặc ít vết
tích xấu xa của xã hội đó về tư tưởng, thói quen” và vết tích nguy hiểm nhất, xấu
xa nhất đó chính là chủ nghĩa cá nhân. Thực tế cũng cho thấy, bên cạnh những
người con ưu tú của Đảng, sẵn sàng đặt lợi ích của Đảng, của Tổ quốc, của nhân

dân lên trên hết, trước hết, vẫn cịn có khơng ít cán bộ đảng viên mang nặng chủ
nghĩa cá nhân, chưa làm được bốn chữ “chí cơng vơ tư”, “việc gì cũng nghĩ đến
lợi ích của riêng mình trước hết. Họ khơng lo “mình vì mọi người” mà chỉ muốn
“mọi người vì mình”. Đó là những người “tự thấy mình cái gì cũng giỏi”, ngại
4


gian khó, sa vào kiêu ngạo, hiếu danh, tự ái, thiếu kỷ luật là những thứ bệnh
nguy hiểm do chủ quan, hẹp hịi, ích kỷ, tham lam, do cá nhân chủ nghĩa mà ra.
Lênin - người thầy của cách mạng vô sản thế giới đã từng coi kiêu ngạo là kẻ
thù của Đảng cầm quyền, và cùng với thói tự ái, óc lãnh tụ sẽ gây mất dân chủ
trong Đảng. Hồ Chí Minh cũng chỉ rõ, từ những căn bệnh này, dẫn đến việc
không tôn trọng, lắng nghe ý kiến của quần chúng, khơng phát huy được tính
tính cực trong mỗi đảng viên, trong từng quần chúng, do đó Đảng cũng không
thể tập hợp được quần chúng, lãnh đạo được quần chúng. Đặc biệt hơn, những
cán bộ đảng viên có những biểu hiện nêu trên, đã “ln đặt lợi ích của mình lên
trên lợi ích của Đảng, của dân tộc”, ln “tự tư tự lợi”, gây mất đồn kết, chia rẽ
nội bộ Đảng, làm mất dân chủ trong Đảng. Họ luôn “dùng của công làm việc
tư”, “tự cao, tự đại, ham địa vị, hay lên mặt”, chỉ ưa người khác “tâng bốc mình,
khen ngợi mình”, “ưa sai khiến người khác”, “khơng lấy Đảng làm nền tảng.
Mình muốn làm thế nào thì làm thế ấy”, “tỏ ra khinh thường kỷ luật của Đoàn
thể, làm rối loạn hàng ngũ của Đoàn thể”,v.v… Kết quả là quần chúng không
ưa, không phục, càng không yêu quý họ, rời xa họ và chung quy là họ “khơng
làm nên trị trống gì”. Vì cịn nặng cá nhân chủ nghĩa, họ, người ít, người nhiều
“khơng những khơng biết sửa lỗi mình mà cịn khinh thường kỷ luật” và như vậy
“nếu kỷ luật của Đoàn thể lỏng lẻo, những phần tử phản động sẽ có cơ hội chui
vào hàng ngũ ta để phá hoại Đồn thể ta”.
Hồ Chí Minh cũng đã nhấn mạnh rằng, ỷ thế vào quyền hạn và trách
nhiệm được trao, ỷ thế vào quyền lực tại các cơ quan công quyền, một số cán
bộ, đảng viên mắc phải căn bệnh địa phương chủ nghĩa, óc bè phái, kéo bè kéo

cánh, óc hẹp hịi, chỉ chăm chú lợi ích của địa phương mình mà khơng nhìn đến
lợi ích của tồn bộ. Đối với họ, “Ai hẩu với mình thì dù nói khơng đúng cũng
nghe, tài khơng có cũng dùng. Ai khơng thân với mình thì dù họ có tài cũng tìm
cách dìm họ xuống, họ nói phải mấy cũng khơng nghe”. Dù ngụy biện thế nào,
đó cũng là tư tưởng mị dân, cục bộ, trái với lý tưởng và đạo đức cộng sản, dễ
đẩy con người vào con đường vụ lợi, xa rời mục tiêu của CNXH.
5


Hồ Chí Minh chỉ rõ “một vài người, một vài cơ quan hãy chưa tẩy hết cái
bệnh chủ nghĩa cá nhân. Bệnh ấy tỏ rõ ra nơi:
Ngày thường, thì kỷ luật kém.
Khi có vấn đề nghiêm trọng, thì hoang mang.
Lúc tính tốn cơng việc, thì đặt lợi ích của cá nhân mình, của nhóm mình lên
trên lợi ích chung.
Bệnh ấy dễ đưa đến chỗ trái kỷ luật, trái lợi ích của dân tộc.
Muốn tẩy sách bệnh ấy, thì cần phải nâng cao trình độ giác ngộ của mình;
phải học theo cái tinh thần kiên quyết, dũng cảm, hy sinh, của nhân dân và của
chiến sĩ…
Do chủ nghĩa cá nhân mà sinh ra bệnh quan liêu. Kềnh càng. Kiêu ngạo.
Chậm chạp. Làm cho qua chuyện. Ham chuộng hình thức.
Muốn tẩy sạch bệnh ấy, thì phải:
Thực hành tự phê bình và phê bình đồng sự mình. Phê bình một cách thiết
thực mà thân ái. Phê bình từ cấp trên xuống và từ cấp dưới lên. Phê bình nhau và
giúp nhau sửa chữa.
Phải vào sâu dân chúng, vào sâu bộ đội. Hỏi ý kiến và hỏi sáng kiến của
quần chúng. Gom góp kinh nghiệm của quần chúng để giải quyết các vấn đề, và
trao đổi những kinh nghiệm mới cho cơ quan khác, địa phương khác.
Cơng việc hàng ngày thì phải cẩn thận mà nhanh nhẹn, kịp thời, làm đến nơi
đến chốn”.

Hồ Chí Minh nêu kết luận: những chứng bệnh này rất nguy hiểm, dẫn đến
“trong Đảng thì khơng biết cất nhắc những người tốt, sợ người ta hơn mình; ở
ngồi Đảng thì khinh người, cho ai cũng không cách mạng, không khôn khéo
bằng mình…vì thế mà người ta uất ức và mình thành ra cô độc”. Tất cả những
biểu hiện cá nhân chủ nghĩa, dưới hình thức nào cũng đều “rất tai hại cho Đảng,
làm hại cho sự thống nhất”, “làm cho Đồn thể mất cán bộ, kém nhất trí, thường
6


hỏng việc”, và “khơng thể phát triển” vì làm mất sự thân ái, đoàn kết, gây mối
nghi ngờ giữa những người đồng chí.
Khơng dừng lại, Hồ Chí Minh cịn chỉ ra căn bệnh óc quân phiệt, quan liêu,
“chỉ biết khai hội, viết chỉ thị, xem báo cáo trên giấy, chứ khơng kiểm tra đến
nơi, đến chốn”; bệnh lãng phí sức lao động, thời giờ, tiền của nhân dân; bệnh
tham ô, tham nhũng, xa hoa, “ăn cắp của công làm của tư”, “đục khoét của nhân
dân”, “ăn bớt của bộ đội”, v.v.. vốn là con đẻ của chủ nghĩa cá nhân, có nguồn
gốc sâu sa, tác hại to lớn, trực tiếp làm suy thoái đạo đức cách mạng của người
cán bộ, đảng viên. Theo Hồ Chí Minh, “những kẻ tham ơ, lãng phí và quan liêu
thì phá hoại tinh thần, phí phạm sức lực, tiêu hao của cải của Chính phủ và nhân
dân. Tội lỗi ấy cũng nặng như tội lỗi Việt gian, mật thám”. Người cũng nói, chủ
nghĩa cá nhân đẻ ra bệnh hữu danh, vô thực, “làm việc không thiết thực, khơng
từ chỗ gốc, chỗ chính”, “làm cho có chuyện, làm lấy rồi”; bệnh cận thị, khơng
nhìn xa thấy rộng, muốn làm cho xong việc “ai có ưu điểm cũng khơng chịu học
theo, ai có khuyết điểm cũng khơng dám phê bình”; bệnh lười biếng và óc lãnh
tụ, tự cho mình là tài giỏi, có quyền nên thi hành lệnh của cấp trên một cách
miễn cưỡng, không đến nơi đến chốn.
Trong lần nói chuyện tại lớp chỉnh huấn trung, cao cấp của Bộ Quốc
Phòng và các lớp trung cấp của các tổng cục căn dặn “Phải học để phát huy
tư tưởng đúng, uốn nắn tư tưởng không đúng. Tư tưởng khơng đúng, cũng
cịn có nhiều. Nhưng có một tư tưởng mẹ: đó là chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa

cá nhân là trái với chủ nghĩa tập thể. Do chủ nghĩa cá nhân mà đẻ ra các tư
tưởng sai lệch khác. Trước hết là tư tưởng công thần. Do công thần sinh ra
kiêu ngạo, kèn cựa, địa vị. Đảng và quân đội ta có truyền thống đấu tranh anh
dũng; điều đó ta có quyền tự hào…
Để phân biệt Đảng Mácxít chân chính với tất cả các đảng phái khác, Hồ
Chí Minh khẳng định: Đảng không phải là một tổ chức để làm quan phát tài. Vì
thế, nếu cán bộ đảng viên sa vào cá nhân chủ nghĩa, đồng nghĩa với việc họ làm
biến chất Đảng, suy thối Đảng. Do đó, thực hiện những cảnh báo, chỉ dẫn của
7


Hồ Chí Minh về chủ nghĩa cá nhân, chống những căn bệnh của chủ nghĩa cá
nhân, chính là giữ vững bản chất, sinh mệnh của một Đảng Mác xít, là chống kẻ
thù bên trong của chính bản thân Đảng. Từ việc nhấn mạnh: cá nhân chủ nghĩa
là kẻ thù bên trong, làm mất đoàn kết, phá hỏng tổ chức, phá vỡ kỷ luật của
Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, làm hại đến lợi ích của cách mạng,
của nhân dân, Hồ Chí Minh yêu cầu cán bộ, đảng viên phải nâng cao đạo đức
cách mạng, phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Người nhận thức sâu sắc rằng, để
tránh những sai lầm, chống nguy cơ suy thoái của Đảng cầm quyền, và xây dựng
Đảng trong sạch vững mạnh, nhất định phải kiên quyết gột rửa sạch những vết
tích, tàn dư của chế độ cũ, đó là trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân, thực hiện nghiêm túc
tự phê bình và phê bình trên cơ sở có tình đồng chí thương yêu lẫn nhau. Chỉ có
làm được như vậy, mỗi người cán bộ, đảng viên mới tự cải tạo mình, tự tiến bộ,
“để khi gặp khó khăn, gian khổ, thất bại cũng không sợ sệt, rụt rè, lùi bước”; để
họ thực sự là những người cộng sản gương mẫu, luôn “vì lợi ích chung của
Đảng, của cách mạng, của giai cấp, của dân tộc và của lồi người mà khơng
ngần ngại hy sinh tất cả lợi ích của cá nhân mình”.
Quá trình đổi mới, dưới tác động của nhiều nhân tố, trước hết là từ mặt
trái của nền kinh tế thị trường, đã làm cho chủ nghĩa cá nhân phát triển với
những biểu hiện ngày càng phức tạp, lấn át những chuẩn mực đạo đức cách

mạng ở cán bộ, đảng viên. Trong nhiệm kỳ khoá VII, nhận diện của Đảng về
chủ nghĩa cá nhân có sự phát triển. Tại Hội nghị giữa nhiệm kỳ Đảng ta cho
rằng tham nhũng, quan liêu trở thành một trong bốn nguy cơ đối với chế độ
mà Đảng, nhân dân ta đã lựa chọn và là biểu hiện tập trung của chủ nghĩa cá
nhân, suy thoái đạo đức lối sống trong cán bộ, đảng viên. Đến Đại hội VIII,
chủ nghĩa cá nhân với rất nhiêu biểu hiện, đặt Đảng trước thách thức lớn hơn.
Đại hội nhận định: một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng
bản thân, phai nhạt lý tưởng, mất cảnh giác, giảm sút ý chí, kém ý thức tổ
chức kỷ luật, sa đoạ về đạo đức lối sống. Bệnh quan liêu, độc đoán, cục bộ
địa phương, kèn cựa, địa vị rất nặng. Số thối hố về chính trị tuy ít, nhưng
8


hoạt động của họ gây hậu quả rất xấu, ảnh hưởng khơng nhỏ đến q trình
phát triển đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta.
Đảng viên là hạt nhân trong đội ngũ cán bộ của bộ máy Nhà nước và các
tổ chức chính trị xã hội. Quan điểm "Đảng viên đi trước, làng nước theo sau"
không bao giờ lỗi thời, giờ đây đang cần toàn đảng nghiêm chỉnh thực hiện để
khơi phục lại lịng tin của quần chúng, khắc phục hiện tượng dân chỉ tin đảng
nói chung, khơng cịn nguyên vẹn niềm tin đối với những đảng viên cụ thể. Giải
pháp nêu gương trong xây dựng con người không phát huy được hiệu quả, cũng
như trong sự nghiệp cách mạng, ở chiến lược xây dựng con người, xây dựng
đảng ln ln giữ vai trị then chốt. Bên cạnh cơng tác giáo dục, quản lý cán
bộ, đảng viên thì tư tưởng Hồ Chí Minh cũng đề cập đến vấn đề cấp bách là phải
giáo dục tư tưởng cho thanh niên học sinh, sinh viên, đặc biệt là về chính trị. Đối
với họ, chính trị đứng ngồi cuộc sống hằng ngày, đó là cơng việc của chính
khách, của các lãnh tụ, của các nhà ngoại giao, của các tổ chức chính trị, các
đảng phái, sự tham gia chính trị vào cơng việc của họ chỉ làm rắc rối thêm các
mối quan hệ.
Trong thời kỳ đẩy mạnh cơng nghiệp hố, hiện đại hoá mà nước ta đang

tiến hành hiện nay đang tồn tại song song hai vấn đề về lối sống đạo đức của con
người mà tiêu biểu là đội ngũ cán bộ, đảng viên - những người chủ trì của đất
nước, đó là hai mặt tích cực và tiêu cực. Mặt tích cực được thể hiện ở chỗ vẫn có
nhiều người vẫn duy trì và phát huy được phẩm chất đạo đức cách mạng, đạo
đức nghề nghiệp, sống và làm việc theo lý tưởng của Đảng, có lối sống văn
minh, ý chí phấn đấu xây dựng nước nhà giàu mạnh và chủ nghĩa quốc tế trong
sáng. Bên cạnh đó tồn tại mặt trái là lối sống tiêu cực về đạo đức của một bộ
phận cán bộ, đảng viên mà hội nghị Trung ương lần thứ sáu đã nhận định: "Tình
trạng cán bộ thoái hoá, biến chất chưa được ngăn chặn và đẩy lùi. Trong đội ngũ
cán bộ vẫn tồn tại tình trạng trì truệ, thiếu trách nhiệm và tính chiến đấu chưa
cao". Biểu hiện của tình trạng thối hố khá phức tạp và đa dạng như bệnh
chun quyền độc đốn, khơng tôn trọng dân chủ, bệnh quan liêu xa rời thực
9


tiễn, xa rời nhân dân, bệnh xu nịnh và tâm lý cầu an hưởng lạc, không giám đấu
tranh bảo vệ cái đúng, chống cái sai, chống chủ nghĩa cá nhân, thực dụng; chủ
nghĩa địa phương hẹp hòi; lối sống xa hoa, đua địi, thậm chí mê tín, dị
đoan...Khơng chỉ có vậy mà cịn có: ''biểu hiện của tư tưởng sùng ngoại, tôn
sùng Chủ nghĩa Tư bản, chạy theo lối sống của xã hội tiêu thụ, tuyệt đối hoá giá
trị vật chất, tiền bạc ''văn hoá'' lai căng, tự ti dân tộc, thậm chí phai nhạt ý thức
giai cấp, niềm tin và lý tưởng cộng sản...đã xuất hiện một cách báo động". Trong
tất cả những vấn nạn đó phải đặc biệt quan tâm đến nạn tham nhũng, có thể coi
tham nhũng đang là quốc nạn, là vấn đề chính trị ở nước ta.
Cơng cuộc đổi mới tồn diện của đất nước trên mọi lĩnh vực là một sự
nghiệp cách mạng, tất yếu khách quan để thúc đẩy sự phát triển của đất nước
trên mọi lĩnh vực do vậy không thể không cần đến những con người vừa có sức
khoẻ, vừa có đạo đức, đặc biệt là người cán bộ, đảng viên trong sự nghiệp đổi
mới không thể thiếu yếu tố năng động và thích nghi, đó là sự nhạy bén, linh hoạt
trong mọi hoàn cảnh và điều kiện; là sự mền dẻo trong tư duy, sáng suốt trong

hành động, sắc xảo trong quan hệ, "dĩ bất biến, ứng vạn biến" theo tư tưởng Hồ
Chí Minh. Ngày nay, chúng ta đang xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng
XHCN, do vậy tính năng động, khả năng thích nghi cao là những yếu tố vô cùng
cần thiết đối với người cán bộ, đảng viên. Nếu khơng có những yếu tố này,
người cán bộ, đảng viên có thể rơi vào bị động, khơng làm chủ được trong mọi
hồn cảnh, tình huống. Nhờ sự năng động, thích nghi người cán bộ sẽ tìm ra
được những giải pháp "đột phá" trong mọi hồn cảnh có vấn đề, chẳng hạn,
trong quá trình mở cửa và hội nhập, người cán bộ giỏi có thể làm sống dạy một
doanh nghiệp hay một vùng kinh tế...
Để thiết thực nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân
trong q trình đẩy mạnh cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay cần
thực hiện một số giải pháp vừa cấp bách vừa mang tính lâu dài. Tiếp tục đổi mới
công tác cán bộ theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ 3 BCHTW khóa VIII
(về chiến lược cán bộ của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
10


nước) và nghị quyết Đại hội IX của Đảng, kiên quyết xử lý nghiêm những cán
bộ, đảng viên tham nhũng, thối hóa biến chất, phát động phong trào tun
truyền, giáo dục đạo đức cách mạng; thường xuyên tổ chức những đợt sinh hoạt
nghiêm túc trong đội ngũ cán bộ, đảng viên về phê bình và tự phê bình theo tinh
thần xây dựng, đẩy mạnh đấu tranh chống tham nhũng, đẩy mạnh cải cách hành
chính, chống quan liêu cửa quyền, nhũng nhiễu nhân dân; tiếp tục hoàn thiện hệ
thống pháp luật; kiên quyết phê phán lối sống thực dụng, lai căng, ngăn chặn sự
xâm nhập của văn hóa độc hại; kiên quyết đấu tranh chống các tư tưởng phản
động, ly khai, chống âm mưu “Diễn biến hịa bình” xây dựng con người mới phù
hợp với điều kiện hiện nay, đề cao gương “người tốt việc tốt” có chính sách, cơ
chế phù hợp để giải quyết hài hòa mối quan hệ, thực hiện nghiêm túc quy chế
dân chủ ở cơ sở, đẩy mạnh xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư.
Vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn

minh”, Đảng ta đang phát động toàn Đảng, toàn dân “Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh”, phải mở một cuộc tấn công mới chống chủ nghĩa
cá nhân - chống lại sức ỳ, bảo thủ, trì trệ, ích kỷ, nhỏ nhen! Vì chủ nghĩa cá nhân
khơng thể chung sống “hịa bình” với chủ nghĩa xã hội, bởi chủ nghĩa cá nhân
hàng ngày hàng giờ tìm cách móc túi Nhà nước và nhân dân để làm giàu cho
mình và cho gia đình mình, thậm chí cho một tập thể nhỏ dưới danh nghĩa “phục
vụ nhân dân”. Đây là vấn đề tư tưởng cần phải loại bỏ ra ngoài đời sống xã hội
xã hội chủ nghĩa. Để giúp cho mọi người cảnh giác và tiêu diệt nó, vấn đề là
phải tiến hành một cuộc đấu tranh thực sự, gay go và quyết liệt thể hiện trong
phịng chống tham ơ, tham nhũng hiện nay. Ơn lại những lời dạy bảo của Bác
Hồ đặc biệt là tác phẩm Nâng cao đạo đức cách mạng quét sạch chủ nghĩa cá
nhân trong lúc này chính là động lực thúc đẩy mỗi người trong chúng ta góp
phần tích cực trong việc chống suy thoái về lối sống đạo đức, quan liêu, tham ơ,
lãng phí, chi tiêu tiết kiệm, đẩy lùi lạm phát... để đẩy mạnh tiến hành cơng
nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.

11