Bài giảng kinh tế quốc tế giáo viên nguyễn hữu lộc chương 2 qui luật lợi thế so sánh

Chương 2: Qui

luật Lợi thế So sánh
The Law of Comparative Advantage
Mục tiêu: giúp sinh viên
Hiểu qui luật lợi thế so sánh
Hiểu quan hệ giữa chi phí cơ hội và giá so sánh hàng hóa
Giải thích cơ sở của thương mại quốc tế và trình bày các lợi ích có từ
thương mại quốc tế trong điều kiện chi phí không đổi
Nội dung
Chủ nghĩa Trọng thương
Thương mại quốc tế dựa trên Lợi thế tuyệt đối: Adam Smith
Thương mại quốc tế dựa trên Lợi thế so sánh: David Ricardo
Lợi thế so sánh và Chi phí cơ hội
Cơ sở và lợi ích thương mại quốc tế khi chi phí không đổi.
1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Chủ nghĩa Trọng thương

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Chủ nghĩa Trọng thương
 Đề cao vai trò xuất nhập khẩu:
ngoại thương gắn liền với tăng
trưởng và lợi ích quốc gia.
 Quốc gia phải duy trì tình trạng cán
cân thương mại thặng dư: X>M.
- Chính sách ngoại thương nhằm tăng
VA cho sản phẩm xuất khẩu.
- Bảo hộ mậu dòch: tariffs & subsidies.
- Tăng dự trử vàng.

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Độc quyền ngoại thương

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Nhận xét
 Nhấn mạnh đóng góp tích cực của ngoại thương
của một quốc gia vào tăng trưởng kinh tế.
 Can thiệp của chính phủ vào ngoại thương là cần
thiết: thuế quan & NTBs

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Mercantilism
- A belief, popular in the 16th century, that national
prosperity results from maximising exports and
minimising imports.
- The economic doctrine in which government intervention
of foreign trade is of paramount importance for ensuring
the prosperity and security of the state.

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


North Korea near-autarkic economy

 North Korea has an industrialised, near-autarkic, highly
centralized command economy. North Korea is one of
only two (along with Cuba) with an government-planned,
state-owned economy.
 North Korea's isolation policy means that international
trade is highly restricted, hampering a significant
potential for economic growth.

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


The North Korean economy is nationalized
 Food rations, housing, healthcare,
and education is offered from the
state for free.
 In order to increase productivity
from agriculture and industry, since
the 1960s the government has
introduced a number of management
systems such as the Taean work
system.
 Major industries include military
products, machine building, electric
power, chemicals, mining,
metallurgy, textiles, food processing
and tourism.
1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


GDP Growth of North Korea economy by year

2008
2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

1.3 %

3.7 %

1.2 %

1.8 %

2.2 %

1.0 %

1.6 %

1.8 %

3.7 %

• In the 21st century, GDP growth has been slow but
steady, although in recent years, growth has
gradually accelerated to 3.7% in 2008, the fastest
pace in almost a decade, largely due to a sharp
growth of 8.2% in the agricultural.

1/1/2013

GV NGUYEN HUU LOC

UEH


Chỉ số Openess -Index Triều Tiên thấp
 36% dân số làm nông nghiệp, đánh bắt thủy hải
sản, 24% làm công nghiệp.
 Trung Quốc là bạn hàng chủ yếu.
 Năm 2008 tổng kim ngạch thương mại giữa
Trung Quốc và Triều Tiên chỉ 2,8 tỉ USD.
1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Hàn Quốc - Openess Index cao
• Chỉ 3% dân số làm nông nghiệp.
• 2008, kim ngạch ngoại thương với
Trung Quốc 186 tỉ USD trong đó Hàn
Quốc xuất siêu đến 32,5 tỉ USD.
• Thượng Hải chiếm 50% tổng kim
ngạch. Trung Quốc mua của Hàn, máy
đào đất khổng lồ để bạt núi, đào kênh
chứ không phải xe Hyundai hay
Daewoo. Trung Quốc nhập siêu với
Hàn Quốc do trình độ công nghiệp
nặng vẫn cần thiết bị Hàn.
•

1/1/2013

(Tân

Hoa xã 14-1-2010)
GV NGUYEN HUU LOC

UEH


Hàn Quốc
• 2009 là quốc gia cải thiện tốt
về môi trường kinh doanh.

• 6 tháng đầu 2010, kinh tế
tăng trưởng 7,1%.
• 2012 là nước có mức nợ
thấp nhất trong 34 quốc gia
OECD. Tỷ lệ nợ quốc gia
trên GDP là 33,6% so với
Nhật là 211%, là chỉ số chính
về tình trạng lành mạnh tài
chính của quốc gia
(Nguồn Korea Herald, TTCN 16/9/12)

1/1/2013

GV NGUYEN HUU LOC

UEH


Hàn Quốc
• GDP năm 2011 là 1.100 tỷ
USD đứng thứ 13 trên
thế giới, ngang Australia.
• Về quy mô kinh tế và đây
là năm thứ hai liên tiếp
Hàn Quốc duy trì được vị
trí này.

1/1/2013

GV NGUYEN HUU LOC

UEH


Hàn Quốc
• Tăng trưởng kinh tế năm
2011 ở mức 5%.
• Năm 2010, thu nhập bình
quân đầu người của Hàn
Quốc (GNI) sẽ vượt 20.000
USD, lần đầu tiên kể từ sau
khi đạt kỷ lục 22.000
USD/người năm 2007.

1/1/2013

GV NGUYEN HUU LOC

UEH


S. Korea

v.s

N. Korea

• So với tổng kim ngạch thương mại giữa Trung
Quốc và Triều Tiên chỉ 2,793 tỉ USD năm 2008, thì
buôn bán TQ với Hàn Quốc gấp 66 lần so với Triều

Tiên.
1/1/2013

GV NGUYEN HUU LOC

UEH


S. Korea

v.s

N. Korea

GDP  2009 
S. Korea

N. Korea

GDP

809,7 tỉ USD 

28,2 tỉ USD

GDP per capita (PPP)

28.000 USD

1.900 USD

1/1/2013

(Nguồn: Yonhap, Ria Novosti, TT, PL 19/3/2010)

GV NGUYEN HUU LOC

UEH


Neo Mercantilism
 Chính sách trọng thương dù mang tính cực đoan nhưng
vẩn thấy áp dụng nhiều hiện nay thậm chí ở DCs như
bảo hộ mậu dòch nông sản CAP, thuế chống phá giá tại
châu Âu, trợ giá bông, bảo hộ công nghiệp dệt tại Hoa
kỳ, bảo hộ nông sản ở Nhật…

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


A case study: Neo Mercantilism


2002, ngại sức cạnh tranh cá nhập khẩu từ Việt Nam, ch ủ tr ại nuôi catfish M ỹ đã

thuyết phục Quốc hội thông qua một đạo luật khẳng định cá tra và cá ba sa Vi ệt
Nam không phải là catfish và không thể bán ra thị trường với nhãn catfish và ph ải bán
với tên“basa”, “tra”, “swai”. Dù vậy, ng ười Mỹ vẫn chu ộng cá ba sa và cá tra vì giá r ẻ
và ngon.



Không cạnh tranh được cá Việt Nam, 2003, các chủ trại cá l ại vận động DOC áp
thuế chống bán phá giá đối với cá ba sa và cá tra là 36% và 64%.



The Wall Street Journal (20-5-2009) phê phán chủ nghĩa bảo hộ của Mỹ: Bộ Nông
nghiệp Mỹ cân nhắc xếp cá ba sa và cá tra của Việt Nam vào hạng catfish trong Dự
luật Nông trại 2008: catfish nhập khẩu phải chịu ki ểm tra ch ất l ượng an toàn gay
gắt hơn so với cá tra và cá ba sa.

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Tích trữ vàng phòng sự mất giá tiền tệ

2011, Nga, Mexico và Thái Lan mua vàng trị giá 6 tỷ USD.

Mexico mua 100 tấn vàng từ tháng 1/2011, Nga mua thêm 18,8
tấn, nâng lượng vàng dự trữ của Nga lên 811,1 tấn, và Thái Lan
mua thêm 9,3 tấn, tổng dự trữ lên 108,9 tấn.
Mexico mua 4,6 tỷ USD; 3,5% tổng vàng sản xuất hàng năm trên
thế giới. Tổng lượng vàng dự trữ trong nước trị giá 131,3 tỷ USD
tính đến 4/2011.
Năm 1980, khi vàng thế giới tăng lên mức 850 USD/Oz, nhiều
quốc gia mua vàng để để phòng sự mất giá của hệ thống tiền tệ.
1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Hạn chế
 Chưa xác đònh được cơ sở mậu dòch quốc tế : một
quốc gia tham gia ngoại thương dựa vào lợi thế gì
với các nước khác?
 Không đề xuất được mô hình mậu dòch của một
nước: chính phủ cần can thiệp chuyên môn hoá tập
trung vào sản phẩm nào cho khu vực xuất khẩu và
nhập khẩu sản phẩm nào thì nguồn lực quốc gia
được sử dụng hiệu quả?
 Cho rằng không phải các nước tham gia mậu dòch
quốc tế đều thu lợi ích: nước nhập siêu bị thiệt hại.
1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Thương mại quốc tế dựa vào
Lợi thế tuyệt đối

1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH


Nội dung
 Vai trò cá nhân và kinh tế tư nhân.
 Bí quyết năng suất nằm trong nguyên
lý phân công lao động (Nguồn gốc Thònh vượng
của các Quốc gia, A Smith, 1776).

 Lợi ích của phân công lao động phụ thuộc
tỉ lệ thuận vào qui mô thò trường.
 Ngành kinh tế quốc gia khác nhau giử vò
trí như người công nhân trong việc phân
chia nhiệm vụ nhằm đạt sự chuyên môn

hoá quốc tế về lao động.
1/1/2013

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH









Cơ sở thương mại quốc tế là lợi thế tuyệt đối về năng
suất lao động.
Các nước có xu hướng xuất khẩu các sản phẩm có
năng suất lao động tuyệt đối cao và nhập khẩu các sp
có năng suất tuyệt đối thấp.
Mô hình: nếu trong một đơn vò thời gian như nhau,
QG1 sx a1 sp A, b1 sp B
QG2 sx a2 sp A, b2 sp B thì:
a1 > a2 QG1 xk A nk B;
b1 < b2 QG2 xk B nk A.
Theo mô hình nầy tài nguyên mỗi QG sử dụng hiệu
quả hơn, lợi ích thế giới tăng lên nhờ chuyên môn hoá
quốc tế.

1/1/2013

GV NGUYEN HUU LOC

UEH


Minh họa Lợi thế tuyệt đối

Sản Phẩm

Hoa kỳ

Anh Quốc

Lúa mì (giạ/h)

6W

1W

Vải

4C

5C

1/1/2013

(m/h)

GV

NGUYEN HUU LOC

UEH