Bài 9 thứ tự kể trong văn tự sự

Trường THCS Nguyễn Trực - TTKB

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ ĐẾN
DỰ TIẾT HỌC !


KIỂM TRA BÀI CŨ
Thế nào là ngôi kể? Nêu đặc điểm và tác dụng của
ngôi kể thứ nhất trong văn tự sự?
Trả lời:

Ngôi kể là vị trí giao tiếp mà người kể sử dụng để kể
chuyện.
- Ngôi kể thứ nhất: người kể xưng ‘tôi’, người kể có
thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, mình thấy,
mình trải qua, có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý
nghĩ của mình.


1. Tóm tắt các sự việc chính trong truyện "Ông lão đánh
cá và con cá Vàng":
- Giới thiệu gia cảnh hai vợ chồng ông lão.
- Ông lão bắt được cá vàng, thả cá mà không đòi hỏi trả ơn.
- Ông lão kể cho vợ nghe. Mụ vợ đòi hỏi cá vàng đền ơn:
* Lần 1 : Đòi cái máng lợn mới
* Lần 2 : Đòi cái nhà rộng
* Lần 3 : Đòi làm nhất phẩm phu nhân
* Lần 4 : Đòi làm nữ hoàng
* Lần 5 : Đòi làm Long Vương, bắt cá vàng hầu hạ
- Cá vàng trừng trị mụ vợ.
 Sự việc nào xảy ra trước, kể trước, sự việc xảy ra sau, kể sau.

(Kể theo trình tự thời gian)


- Giới thiệu gia cảnh hai vợ chồng ông lão.
- Ông lão bắt được cá vàng không đòi hỏi trả ơn.
- Ông lão kể cho vợ nghe. Mụ vợ đòi hỏi cá vàng đền ơn:
* Lần 1 : Đòi cái máng lợn mới
* Lần 2 : Đòi cái nhà rộng
* Lần 3 : Đòi làm nhất phẩm phu nhân
* Lần 4 : Đòi làm nữ hoàng
* Lần 5 : Đòi làm Long Vương, cá vàng hầu hạ
- Cá vàng trừng trị mụ vợ.

Theo em,
có thể đảo
trật tự các
sự việc
này hay
không? Vì
sao?

 Không thể đảo các sự việc trong truyện vì :
- Các sự việc có sự nối tiếp nhau: sự việc trước là nguyên nhân của
sự việc sau, sự việc sau là kết quả của sự việc trước đồng thời cũng
là nguyên nhân của sự việc tiếp theo.
- Ý nghĩa truyện không nổi bật : không thấy rõ lòng tham lam, bội
bạc ngày càng gia tăng của mụ vợ.
- Bài học đích đáng cho những kẻ tham lam, bội bạc của truyện sẽ
không thể hiện được rõ ràng. . .

1. Tóm tắt các sự việc chính trong "Ông lão đánh cá và con cá
Vàng":
- Giới thiệu gia cảnh hai vợ chồng ông lão.
- Ông lão bắt được cá vàng không đòi hỏi trả
ơn.
- Ông lão kể cho vợ nghe. Mụ vợ đòi hỏi cá
vàng đền ơn:
* Lần 1 : Đòi cái máng lợn mới
* Lần 2 : Đòi cái nhà rộng
* Lần 3 : Đòi làm nhất phẩm phu nhân
* Lần 4 : Đòi làm nữ hoàng
* Lần 5 : Đòi làm Long Vương, bắt cá vàng
hầu hạ
- Cá vàng trừng trị mụ vợ.

Truyện kể
theo trình tự
thời gian thì
cốt truyện
mạch lạc,
sáng tỏ, dễ
theo dõi.


2. Văn bản SGK/97:
- Truyện kể về thằng Ngỗ bị chó dại cắn.
Sự việc 1 : Tin Ngỗ bị chó cắn loan 
khắp xóm.
Sự việc 2 : Khi bị chó đuổi, Ngỗ


kêu cứu, không ai giúp.
Sự việc 3 : Ngỗ mồ côi, hư hỏng,

làm mất lòng tin của mọi người.
Sự việc 4 : Mọi người lo cho Ngỗ
liệu có rút ra bài học ?


Hiện tại (kết quả)
Quá khứ (nguyên
nhân)
Quá khứ (nguyên
nhân)
Hiện tại (kết quả)

 Kể không theo trình tự thời gian (kể ngược) – yếu tố hồi
tưởng đóng vai trò quan trọng.


2. Văn bản SGK/97:
- Truyện kể về thằng Ngỗ bị chó dại cắn.
Sự việc 1 : Tin Ngỗ bị chó cắn loan khắp xóm.
Sự việc 2 : Khi bị chó đuổi, Ngỗ kêu cứu,
không ai giúp.
Sự việc 3 : Ngỗ mồ côi, hư hỏng, làm mất lòng
tin của mọi người.
Sự việc 4 : Mọi người lo cho Ngỗ liệu có rút ra
bài học ?

Chuyện
thằng Ngỗ
kể theo
Câu
chuyện
cách nào
kểhay
ngược
hơn?
gâyVìbất
ngờ,
sao?

chú ý cho
người đọc.

Cách kể thứ hai hay hơn vì :
- Gây bất ngờ, chú ý cho người đọc : người đọc sẽ tò mò tại sao
không ai cứu Ngỗ khi Ngỗ bị chó cắn.
ý nghĩa bài học nổi bật hơn
Thái độ chê trách của tác giả đối với nhân vật rõ hơn. . . .


Ghi nhớ - SGK/ 98

Thứ tự kể
Cách thức

Tác dụng

Kể theo trình tự thời
gian (kể xuôi)

- Sự việc xảy ra trước
kể trước.
- Sự việc xảy ra sau
kể sau cho đến hết.
Nội dung kể liền
mạch, rõ ràng, dễ
theo dõi.

Kể không theo trình tự
thời gian (kể ngược)

Đem kết quả hoặc sự
việc hiện tại kể trước
rồi kể bổ sung hoặc
hồi tưởng.
Gây bất ngờ, chú ý.
- Thể hiện tình cảm.
- Diễn đạt nội dung
phong phú, linh hoạt.


? Theo em, hai cách kể có những ưu
điểm và hạn chế nào sau đây?

Cách kể

Ưu điểm và hạn chế

a.Kể dễ đơn điệu, nhàm tẻ.
Kể xuôi b.Kể sự việc phong phú, trình bày khách
quan như thật.
c.Kể làm cho người đọc khó theo dõi.
Kể
d.Kể làm cho nội dung mạch lạc, sáng tỏ, dễ
ngược
theo dõi.


Bài 1. SGK/99

Em hãy xác định:
-Thứ tự kể ?
- Ngôi kể ?
- Vai trò của yếu tố hồi
tưởng ?

- Câu chuyện kể theo thứ tự :
Hiện tại kể trước sau đó để
nhân vật nhớ lại mà kể tiếp các
sự việc xảy ra trước đó.
- Truyện kể theo ngôi thứ nhất
(xưng hô : tôi)
- Vai trò yếu tố hồi tưởng :
Tình cảm của nhân vật được
thể hiện rõ hơn .

Bài 2 (SGK/99). Cho đề văn: ‘Kể câu chuyện lần đầu tiên em
được đi chơi xa’’.
Em hãy tìm hiểu đề và lập dàn bài.

Gợi ý:
- Lần đầu em được đi chơi xa trong trường hợp nào? Ai đưa
em đi?
- Nơi ấy là ở đâu? Về quê, ra thành phố hay đi tham quan nơi
nào?
- Em đã trông thấy gì trong chuyến đi ấy? Điều gì làm cho em
thích thú và nhớ mãi?
- Em ao ước những chuyến đi như thế nào?


Bài 2 (SGK/99). Cho đề văn: "Kể câu chuyện lần đầu tiên em
được đi chơi xa".
Em hãy tìm hiểu đề và lập dàn bài.
a) Mở bài: Giới thiệu chuyến đi xa (trong trường hợp nào? Đi
với ai? Đi đâu?)
b) Thân bài: Kể chi tiết chuyến đi:
- Chuẩn bị.
- Trên đường đi.
- Đến nơi (em đã thấy gì? Làm gì? Điều gì làm em thích
thú?)
- Kết thúc chuyến đi.
c) Kết bài: Đó là chuyến đi như thế nào? Em mong ước điều
gì?


Bài tập bổ sung:

Sắp xếp các sự việc chính theo thứ tự đúng trong truyện
"Cây bút thần" ?
A. Mã Lương dùng cây bút thần trừng trị tên địa chủ.
B. Mã Lương được thần tặng cho cây bút thần.
C. Mã Lương và tài năng hội họa của em.
D. Mã Lương dùng bút thần vẽ cho người nghèo.
E. Mã Lương dùng cây bút thần trừng trị nhà vua.
G. Mã Lương mai danh ẩn tích.












- Học thuộc lòng ghi nhớ SGK/ 98.
- Tập kể xuôi và kể ngược chuyện ‘‘Cây bút
thần’’.
- Lập hai dàn ý cho đề văn sau theo hai ngôi kể:
"Kể về một việc tốt mà em đã làm’".
- Tiết sau: viết bài tập làm văn số 02.