KHẢO SÁT MỘT SỐ CHỈ SỐ SINH HỌC Ở MẮT TRẺ EM CÓ TẬT KHÚC XẠ

Đường Thị Anh Thơ

KHẢO SÁT MỘT SỐ CHỈ SỐ
SINH HỌC Ở MẮT TRẺ EM CÓ
TẬT KHÚC XẠ

Người hướng dẫn khoa học:
TS. Vũ Thị Bích Thủy


ĐẶT VẤN ĐỀ
Tật khúc xạ: nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở
trẻ em

- Trung Quốc: 89,5%
- Chile: 56,3%
- Hà Nội: 21,85%
Tình trạng khúc xạ của mắt phụ thuộc:

-

Độ dài trục nhãn cầu
Công suất hội tụ của quang hệ mắt
Chỉ số khúc xạ của quang hệ mắt


ĐẶT VẤN ĐỀ
Mục tiêu:
1.
Xác định một số chỉ số sinh học ở mắt trẻ em có tật
khúc xạ

2.
Đánh giá sự liên quan giữa các chỉ số sinh học đó
với tật khúc xạ


TỔNG QUAN
Giác mạc:
Lứa
tuổi

Sơ sinh

5 tuổi

Trưởng thành

Công suất hội tụ
(D)

50

44 – 47

43

Bán kính độ
cong (mm)

6,6 - 7,4

7,4 - 8,4

Đường kính
ngang (mm)

9,5 - 10,5

11 - 12

Độ dày trung tâm
(mm)

0,538

Đặc điểm

0,566

0,507


TỔNG QUAN
Các phương pháp khám nghiệm giác mạc:
- Bản đồ giác mạc
- Đo độ dày giác mạc: siêu âm
- Đo khúc xạ và bán kính độ cong giác mạc:
+ Máy Javal-schiotz
+ IOLMaster: dùng laser hồng ngoại trên nguyên tắc giao
thoa ánh sáng
* Ưu điểm

* Nhược điểm


TỔNG QUAN
Tiền phòng
Giới hạn
Độ sâu tiền phòng trung tâm thay đổi theo:
- Giới: nam > nữ
- Tăng dần theo tuổi sơ sinh: 2,3mm và 3,65mm khi 12-15
tuổi
- Tình trạng khúc xạ
- Tình trạng điều tiết: nông hơn khi mắt điều tiết
- Thay đổi trong ngày: thấp nhất vào buổi sáng
Đo độ sâu tiền phòng: siêu âm, IOLMaster.


TỔNG QUAN
Thể thủy tinh: thấu kính hai mặt lồi
- Thay đổi độ tụ từ +19D đến +33D
- Công suất hội tụ:
Sơ sinh: +42,7D
Trưởng thành +16D đến +20D
- Độ dày trước sau: sơ sinh: 3,5mm và 9 tuổi là 3,91mm

Đo độ dày thể thủy tinh: siêu âm


TỔNG QUAN
Trục nhãn cầu:
- Thay đổi 1mm chiều dài trục nhãn cầu làm thay đổi công

suất khúc xạ 3D ở mắt chính thị
- Trẻ sơ sinh: 16 – 18mm
- Đạt kích thước chuẩn lúc 8 tuổi: 23,5mm – 24mm

Đo chiều dài trục nhãn cầu:
+ Siêu âm
+ IOLMaster


TỔNG QUAN
Võng mạc:
- Có 10 lớp cấu tạo bởi 4 loại tế bào chính
- Độ dày võng mạc: gần đĩa thị: 0,56mm; vùng xích đạo:
0,18mm
- Tế bào hạch và lớp sợi thần kinh

Phương pháp đánh giá độ dầy RNFL:
- Máy phân tích lớp sợi thần kinh
- Máy chụp cắt lớp võng mạc OCT: sử dụng tia sáng đơn sắc
quét vòng quanh đĩa thị (đường kính vòng quét 3,4mm)


TỔNG QUAN
Quá trình chính thị hóa:
- Giai đoạn sơ sinh: sơ sinh mắt viễn thị 3D và giảm dần
trong năm đầu do: TNC, sự thay đổi độ tụ giác mạc, TTT và
độ sâu TP
- Giai đoạn thiếu niên

Quá trình chính thị hóa:

- 8 tuổi TNC đạt kích thước chuẩn 23,5 - 24mm
- Giảm tỷ lệ KX hai mắt không đều, loạn thị và viễn thị
- Yếu tố ảnh hưởng: tính di truyền, tính môi trường


TỔNG QUAN
Các loại tật khúc xạ:
- Hình cầu: cận thị, viễn thị
- Không hình cầu: loạn thị
- Khúc xạ hai mắt không đều

Phương pháp đánh giá khúc xạ lâm sàng:
- Phương pháp chủ quan: thử thị lực
- Phương pháp khách quan:
+ Khúc xạ kế tự động
+ Soi bóng đồng tử
+ Giác mạc kế Javal-schiotz, IOLMaster


TỔNG QUAN
Mối tương quan giữa các chỉ số sinh học:
- Trục nhãn cầu với tật khúc xạ
- Bán kính cong giác mạc và TKX
- Độ sâu tiền phòng và TKX
- Độ dầy RNFL và TKX
- Bán kính độ cong giác mạc (CR) và trục nhãn cầu (AL): tỷ
số AL/CR mắt chính thị 2,9 nếu >3 có khả năng cận thị
- Chiều dài TNC và độ sâu TP
- Loạn thị GM và loạn thị toàn phần

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
Đối tượng nghiên cứu:
Trẻ em từ 3 đến 15 tuổi được chẩn đoán có tật khúc xạ
Tiêu chuẩn loại trừ:
có bệnh mắt khác hoặc bệnh toàn thân phối hợp
Phương pháp nghiên cứu:
mô tả cắt ngang không đối chứng
Cỡ mẫu nghiên cứu: N ≈ 323
p(1 − p)
2
N = Z 1−α / 2 (
)
2

δ


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
Cách thức nghiên cứu:
Đo thị lực
+ Không kính
+ Có kính
- Khúc xạ nhãn cầu
+ Khúc xạ kế tự động
+ Soi bóng đồng tử
-

Hình 1: Soi bóng đồng tử


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
Dùng IOLMaster đo
- Khúc xạ GM
- Bán kính độ cong GM
- Trục nhãn cầu
- Độ sâu tiền phòng

Đo độ dày RNFL bằng OCT

Hình 3: Sử dụng OCT

Hình 2: Sử dụng IOLMaster


ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU
Tiêu chuẩn đánh giá kết quả:

- Thị lực
- Tình trạng khúc xạ
+ Khúc xạ GM
+ Khúc xạ nhãn cầu
- Trục nhãn cầu
- Bán kính cong giác mạc
- Độ sâu tiền phòng
- Độ dày RNFL

Xử lý số liệu: bằng chương trình SPSS 16.0


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
* Đặc điểm của nhóm bệnh nhân nghiên cứu

Bảng 3.1. Đặc điểm bệnh nhân theo tuổi và giới

Nam

Nữ

Tỷ lệ

3-7

30

26

30,94%

8 - 11

29

29

32,04%

12 - 15

31

36

37,02%

Tổng số

90

91

100%

Tuổi

Giới tính

Nguyễn Thị Nhung (Hà Nội, 1999): Nam 15,4%; Nữ 17,9%
Hoàng Thị Lũy (TPHCM, 1999): Nam 25,5%; Nữ 30,5%
Hellen (Mỹ,tuổi 12-17): Nam 21,2%; Nữ 26,5%


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
Bảng 3.2. Tình trạng thị lực theo TKX
Thị lực

<1/10

1/10 – 3/10

4/10 – 7/10

≥8/10

TKX

n

%

n

%

n

%

n

%

Cận
Không
thị
kính

89

24,8

72

20,2

26

7,3

4

1,1

7

2,0

9

2,5

39

10,9

136

38,1

16

4,5

62

17,4

60

17,1

27

7,6

0

0

19

5,3

80

22,7

66

18,5

Có
kính
Viễn Không
thị
kính
Có
kính

Trước kính TL ≤7/10: 96,9% (cận) và 84,5% (viễn)
Sau chỉnh kính TL ≤7/10: 29,5% (cận) và 61% (viễn)
Nguyễn Thanh Vân (2003), Zane(1984)


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
* Kết quả chiều dài trước sau của TNC

Biểu đồ 3.1. Phân bố chiều dài TNC ở mắt TKX
Mắt cận thị trung bình TNC là 25,1 ± 1,51mm và mắt viễn
thị là 21,09 ± 1,19mm
Grosvenor (1994), Vũ Thị Bích Thủy (2001)


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
* Kết quả chiều dài TNC ở mắt cận thị
Bảng 3.3.So sánh chiều dài TNC ở mắt cận thị giữa các tác giả
Tác giả

C1

Hosny

23,59 ± 0,8

Shuhei*

C2

C3

C4

26,1 ± 0,54

27,7 ± 0,59

26,36 ± 1,26

26,39 ± 1,14

25,54 ± 0,85

Tekiele
Rabsilber*

27,44 ± 1,67

Cegarra

27,11 ± 1,55

ĐThơ*

24,0 ± 0,8

24,9 ± 0,7

25,96 ± 1,03

27,45 ± 1,44


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
* Kết quả chiều dài TNC ở mắt viễn thị
Bảng 3.4.So sánh chiều dài TNC ở mắt viễn thị giữa các tác giả
Tác giả
Hosny
Touzeau

V1

V2
21,5 ± 0,32

V3
19,47 ± 0,47

22,27 ± 0,98

Rabsilber*

22,14 ± 0,64

Cegarra

21,66 ± 0,83

21,31 ± 0,92

21,56 ± 0,78

20,5 ± 0,61

ĐThơ*

V4

22,37 ± 0,78

19,3 ± 0,68


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
* Kết quả độ sâu tiền phòng
Bảng 3.5.So sánh độ sâu TP giữa các tác giả
Tác giả
TKX

Touzeau

C1

Hosny

Rabsilber*

3,5 ± 0,37

C2
C3

Hashemi*

3,63 ± 0,18
3,69 ± 0,19

3,79 ± 0,3

3,73 ± 0,33

C4

3,74 ± 0,26
3,73 ±0,23

V1

V4

3,75 ± 0,22
3,38 ± 0,22

V2
V3

ĐThơ*

3,14 ± 0,13
2,93 ± 0,4

2,9 ± 0,6

3,06 ± 0,24

3,28 ± 0,29
3,21 ± 0,26
3,16 ± 0,18


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
* Kết quả khúc xạ giác mạc

Biểu đồ 3.2. Sự phân bố khúc xạ giác mạc

Khúc xạ GM TB + Mắt cận thị 43,65 ± 1,53D
+ Mắt viễn thị 42,93 ± 1,34D
Hosny (2000), Thomas (2007)

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
* Kết quả bán kính cong giác mạc

Biểu đồ 3.3. Sự phân bố bán kính cong giác mạc
Grosvenor(1994) bk cong GM: + Nhóm cận thị (7,65 – 7,8mm)

+ Nhóm viễn thị (7,94 – 8,15mm)
TB bán kính cong GM + Nhóm cận thị 7,74 ± 0,26mm
+ Nhóm viễn thị 7,87± 0,25mm


KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN
* Tỷ số AL/CR
Bảng 3.6.So sánh tỷ số AL/CR với các nhóm TKX giữa các tác giả
Tật khúc xạ

Yebra-Pimentel

ĐThơ

C1

3,01 ± 0,07

3,09 ± 0,08

C2

3,10 ± 0,11

3,19 ± 0,07

C3

3,23 ± 0,12

3,37 ± 0,09

C4
V1

3,55 ± 0,17
2,87 ± 0,87

2,84 ± 0,14

V2

2,73 ± 0,08

V3

2,60 ± 0,07

V4

2,45 ± 0,06

Grosvenor và Rolene Scott (1994)