Sáng kiến nâng cao hiệu quả công tác cải cách hành chính tại huyện Mộc Châu

PHẦN MỞ ĐẦU
I. Bối cảnh của sáng kiến:
Ngày nay, trước xu thế toàn cầu hóa kinh tế và văn hóa, cải cách hành
chính trở thành một trào lưu, là một nhu cầu tự thân, nỗ lực của hầu hết các quốc
gia trên thế giới, nhằm xây dựng một nền hành chính nhà nước hiện đại, năng
động hiệu quả, giảm phiền hà, một nền hành chính lấy đối tượng phục vụ làm
tôn chỉ, mục đích, để từ đó xây dựng, phát triển và hoàn thiện nền hành chính.
Ở Việt Nam, trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, Đảng ta đã
chỉ rõ sự cần thiết phải tiến hành cải cách hành chính, coi đây là một giải pháp
quan trọng góp phần đạt được các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội. Chúng ta
đã tiến hành cải cách hành chính từng bước thận trọng và đã thu được nhiều kết
quả rất đáng khích lệ. Cải cách hành chính ở nước ta được triển khai với nhiều
nội dung: cải cách thể chế; cải cách tổ chức bộ máy hành chính; xây dựng và
nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức; cải cách tài chính công và hiện
đại hóa nền hành chính, trong đó cải cách thủ tục hành chính là một khâu quan
trọng và được đặt ra ngay từ giai đoạn đầu của tiến trình cải cách. Thủ tục hành
chính không chỉ liên quan đến công việc nội bộ của một cơ quan, một cấp chính
quyền, mà còn đến các tổ chức và công dân trong mối quan hệ với Nhà nước.
Các quyền, nghĩa vụ của công dân được thực hiện hay không, thực hiện như thế
nào đều phải thông qua thủ tục hành chính do các cơ quan, các cấp chính quyền
nhà nước quy định và trực tiếp giải quyết. Cải cách thủ tục hành chính là nhằm
tạo ra bước chuyển căn bản trong quan hệ và thủ tục giải quyết công việc giữa
các cơ quan nhà nước với nhau, giữa các cơ quan nhà nước với tổ chức xã hội và
giữa các cơ quan nhà nước với công dân. Cùng với yêu cầu phát triển và hội
nhập, cải cách thủ tục hành chính ở nước ta từng bước được định hình về nội
dung, phương hướng triển khai với những bước đi, cách làm nhằm bảo đảm bộ
máy hành chính phục vụ tốt hơn nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
II. Lý do chọn sáng kiến:
Cải cách thủ tục hành chính là một nội dung của cải cách hành chính,
nhưng là nội dung phản ánh rõ nhất mối quan hệ giữa nhà nước và công dân,
đồng thời là nội dung có nhiều bức xúc nhất của người dân, cũng như có nhiều

yêu cầu đổi mới trong quá trình hội nhập. Trong điều kiện nguồn lực còn nhiều
khó khăn nên chưa thể cùng một lúc thực hiện được nhiều nội dung cải cách
như: cải cách tài chính công, cải cách tiền lương, cải cách tổ chức bộ máy,…
thông qua cải cách thủ tục hành chính, chúng ta có thể xác định căn bản các
công việc của cơ quan nhà nước với người dân; qua đó chúng ta có thể xây
dựng bộ máy phù hợp và từ đó có thể lựa chọn đội ngũ cán bộ, công chức hợp
lý, đáp ứng được yêu cầu công việc. Như vậy, có thể coi cải cách thủ tục hành
chính là tiền đề để thực hiện các nội dung cải cách khác như: nâng cao chất
lượng thể chế; nâng cao trình độ, thay đổi thói quen, cách làm, nếp nghĩ của
cán bộ, công chức; phân công, phân cấp thực hiện nhiệm vụ giải quyết công
việc của người dân.
1


Cải cách thủ tục hành chính có tác động to lớn đối với việc thúc đẩy phát
triển kinh tế - xã hội. Thông qua việc cải cách thủ tục hành chính sẽ gỡ bỏ
những rào cản về thủ tục hành chính đối với đời sống của người dân, giúp cắt
giảm chi phí và rủi ro của người dân trong việc thực hiện thủ tục hành chính.
Sau khi đơn giản hóa được thủ tục hành chính sẽ cắt giảm tối đa chi phí tuân thủ
thủ tục hành chính mà xã hội phải gánh chịu, chi phí tiết kiệm được sẽ tái phân
bổ vào các hoạt động phục vụ việc đầu tư, tạo việc làm, qua đó góp phần thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội. Bên cạnh đó, việc đơn giản hóa thủ tục hành
chính sẽ góp phần nâng cao hình ảnh của Việt Nam nói chung và các bộ, ngành,
địa phương nói riêng trước cộng đồng trong nước và quốc tế, nâng cao vị trí xếp
hạng của Việt Nam về tính minh bạch, môi trường kinh doanh và năng lực cạnh
tranh. Đây là những giá trị vô hình nhưng có tác động to lớn đến việc phát triển
kinh tế - xã hội của đất nước.
Thiết nghĩ mỗi đơn vị huyện cần phải có một nhận thức đúng đắn về cải
cách thủ tục hành chính, để có những giải pháp phù hợp góp phần nâng cao hiệu
quả công tác quản lý cán bộ công chức và thúc đẩy nhanh chóng công cuộc cải

cách thủ tục hành chính hiện nay, góp phần xây dựng phát triển toàn diện chính
quyền trong sạch vững mạnh, bền vững nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng phục
vụ nhân dân. Đó là lý do tôi chọn đề tài này.
III. Phạm vi và đối tượng nghiên cứu:
Cải cách thủ tục hành chính là việc làm thường xuyên, liên tục của tất cả
cơ quan, đơn vị các cấp; là trách nhiệm của mỗi cán bộ công chức Nhà nước. Do
đó cần phải quán triệt đến toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, nhân viên trong
cơ quan tinh thần của cải cách thủ tục hành chính là nâng cao chất lượng phục
vụ nhân dân ngày một tốt hơn, hiệu quả hơn.
Đề tài này được nghiên cứu trong phạm vi Ủy ban nhân dân huyện Mộc
Châu, thông qua đề tài góp phần giúp toàn thể cán bộ công chức, nhân viên khối
Ủy ban nhận thức được ý nghĩa tầm quan trọng cũng như thực hiện tốt công
cuộc cải cách thủ tục hành chính.
IV. Mục đích nghiên cứu:
Trong những năm qua, cải cách thủ tục hành chính đã mang lại những kết
quả tích cực, góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả trong quản lý khối Ủy ban
huyện. Nhưng so với yêu cầu đổi mới hiện nay thì cải cách thủ tục hành chính
cần phải được đầu tư và liên tục đổi mới.
Mục đích của đề tài nhằm giúp toàn thể cán bộ công chức, nhân viên khối
Ủy ban huyện nhận thức sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác cải cách
thủ tục hành chính trong hoạt động của Ủy ban. Góp phần từng bước sắp xếp
tinh gọn tổ chức bộ máy, khắc phục dần tình trạng chồng chéo, trùng lắp trong
xử lý công việc; đổi mới việc đào tạo, sử dụng, quản lý cán bộ, công chức, nhân
viên; chuẩn hóa đội ngũ cán bộ công chức; từng bước tin học hóa, hiện đại hóa
nền hành chính.
2


PHẦN NỘI DUNG
I. Thực trạng của công tác cải cách thủ tục hành chính ở huyện

Mộc Châu
1. Khái quát tình hình kinh tế-xã hội của huyện Mộc Châu
Mộc Châu là một huyện vùng núi cao nằm về phía Đông Nam của tỉnh Sơn
La, cách Hà Nội gần 200km, phía Đông giáp tỉnh Hoà Bình, phía Tây giáp
huyện Yên Châu và nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào (với 36 km đường
biên giới quốc gia), phía Nam giáp tỉnh Thanh Hoá, phía Bắc giáp huyện Phù
Yên. Diện tích tự nhiên là 107.170 ha, độ cao trung bình so với mặt nước biển là
850 m (riêng Cao Nguyên Mộc Châu là 1050 m), địa hình phức tạp, có đường
biên giới giáp với nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.
Huyện Mộc Châu có 13 xã, 2 thị trấn, tính đến ngày 31/10/2016 có
109.772 nhân khẩu. Trên địa bàn huyện có 12 dân tộc cùng chung sống gồm các
dân tộc: Kinh, Thái, Mường, Mông, Dao, Sinh Mun, Khơ Mú, Tày, Nùng,
Nhắng, La Ha, Thổ.
Mộc Châu là một huyện miền núi còn rất nhiều khó khăn, điểm xuất phát
đi lên của một nền kinh tế còn ở mức thấp, kết cầu hạ tầng còn thiếu thốn, sức
cạnh tranh của nền kinh tế chưa cao, tăng trưởng kinh tế chưa bền vững; một số
vấn đề xã hội nảy sinh bức xúc chưa giải quyết kịp thời, dứt điểm; đời sống của
đồng bào các dân tộc vùng cao, biên giới, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó
khăn.
Trong những năm gần đây nhờ sự quan tâm, chỉ đạo của Đảng, nhà nước
nền kinh tế Mộc Châu đã duy trì được tốc độ tăng trưởng khá; cơ cấu kinh tế
tiếp tục chuyển dịch tích cực theo hướng sản xuất hàng hoá gắn với du lịch và
dịch vụ, phát huy được tiềm năng và lợi thế của huyện; các ngành, lĩnh vực, các
vùng và các thành phần kinh tế có bước phát triển, huy động và sử dụng có hiệu
quả các nguồn lực. Cơ sở hạ tầng được quan tâm đầu tư phát triển.
Đời sống văn hoá - xã hội có tiến bộ mới, nhân tố con người được thường
xuyên chăm lo; chương trình xoá đói, giảm nghèo, xoá nhà tạm đuợc đẩy mạnh
và đạt được nhiều kết quả quan trọng, hàng nghìn lượt hộ nghèo được hỗ trợ vay
vốn để phát triển sản xuất, hỗ trợ cải thiện nhà ở, được hưởng chế độ khám,
chữa bệnh theo theo quy định của Chính phủ,...Từ đó đã động viên và tạo điều

kiện để các hộ nghèo tự vươn lên thoát nghèo, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm. Đời sống
vật chất, tinh thần của nhân dân được cải thiện. Các hoạt động văn hoá được đẩy
mạnh theo hướng tích cực, cơ sở hạ tầng được cải thiện.
Quy hoạch tổng thể phát triển khu du lịch quốc gia Mộc Châu, tỉnh Sơn
La đến năm 2020, tầm nhìn đến 2030 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại
quyết định số 2050/QĐ-TTg ngày 12/11/2014 với mục tiêu phát triển khu du
lịch quốc gia Mộc Châu trở thành khu vực động lực phát triển du lịch của tỉnh
Sơn La, và của vùng du lịch trung du miền núi Bắc bộ với hệ thống sản phẩm du
3


lịch đa dạng, độc đáo, có thương hiệu và sức cạnh tranh cao gắn với cảnh quan
tự nhiên và bản sắc văn hóa các dân tộc.
2. Tình hình thực hiện công tác cải cách thủ tục hành chính trong
những năm gần đây.
2.1. Ưu điểm
Sau 5 năm thực hiện cải cách hành chính theoNghị quyết số 30c/NQ-CP
của Chính phủ, UBND huyện đã có sự đổi mới tích cực trong công tác chỉ đạo,
điều hành các nhiệm vụ cải cách hành chính và đạt nhiều kết quả tích cực. Trong
những năm qua, cải cách hành chính đã mang lại kết quả đáng kể; góp phần thúc
đẩy kinh tế phát triển, ổn định xã hội và hội nhập kinh tế quốc tế; đó là đời sống
nhân dân ổn định, từng bước được cải thiện; bộ mặt huyện nhà ngày càng được
đổi mới và phát triển. Hệ thống pháp luật của nước ta đã và đang từng bước
hoàn thiện và hội nhập quốc tế. Quốc hội đã thông qua nhiều luật để đáp ứng
yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Các thủ tục hành chính luôn được quan tâm cải cách để phục vụ người
dân, doanh nghiệp và xã hội ngày càng tốt hơn, hạn chế sự sách nhiễu của các cơ
quan nhà nước hướng đến việc đơn giản hóa thủ tục hành chính.
2.2. Những tồn tại, hạn chế
Tuy nhiên, cải cách thủ tục hành chính rong những năm qua còn có những

hạn chế, yếu kém như sau:
Hệ thống pháp luật của nước ta vưa thừa lại vừa thiếu: thừa là những quy
định đã lạc hậu chưa kịp thời điều chỉnh, sửa đổi; thiếu là những quan hệ xã hội
và các hoạt động kinh tế phát sinh trong nền kinh tế thị trường định hướng xã
hội chủ nghĩa chưa kịp thời nghiên cứu để bổ sung và ban hành nên đã hạn chế
đến việc giải quyết các mâu thuẫn trong xã hội; các quan hệ sản xuất và chưa
giải phóng được các nguồn lực xã hội sao cho hiệu quả nhất; còn nhiều hạn chế
khi phải hội nhập hệ thống pháp luật quốc tế.
Tổ chức bộ máy nhà nước các cấp còn cồng kềnh; chức năng nhiệm vụ
còn chồng chéo, không phân định rõ trách nhiệm trong việc quy kết và xử lý
trách nhiệm của cá nhân và tổ chức; các chế tài chưa đủ mạnh để đủ sức răn đe,
thực thi pháp luật chưa nghiêm đối với một bộ phận cán bộ, công chức. Tổ
chức biên chế ở hầu hết các cơ quan, đơn vị chưa thực sự giảm mà vẫn có xu
hướng tăng, chồng chéo chức năng, kém hiệu lực và hiệu quả. Trong khi đó,
quỹ lương, chi phí hành chính và bảo đảm các điều kiện về trang thiết bị, nơi
làm việc vẫn tăng.
Các thủ tục hành chính không những không giảm mà có chiều hướng tăng
lên, làm cản trở sự phát triển kinh tế xã hội; gây nhiều phiền hà, tốn kém thời
gian, tiền của người dân, doanh nghiệp và xã hội. Các thủ tục hành chính ban
hành chưa coi trọng ý kiến các tổ chức và cá nhân; chủ yếu ban hành là tạo
thuận lợi cho các cơ quan nhà nước, nên chưa chú trọng đến bảo vệ lợi ích của
người dân, doanh nghiệp và xã hội. Có những quy định thủ tục hành chính còn
4


tạo thuận lợi cho cấp trên và khó khăn cho cấp dưới. Thủ tục hành chính còn
nặng về hình thức và đùn đẩy trách nhiệm cho nhau, giữa các cơ quan nhà nước
các cấp, dẫn đến tiêu cực gây thiệt hại cho người dân, doanh nghiệp và xã hội.
2.3. Thuận lợi
Đảng, chính quyền, ban ngành, đoàn thể và nhân dân rất quan tâm đến

cải cách thủ tục hành chính, có tinh thần đoàn kết và hợp tác rất tốt. Đội ngũ
lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức khối Ủy ban năng động, nhiệt tình, có
năng lực chuyên môn tốt, có ý thức vươn lên hoàn thành nhiệm vụ của mình với
tinh thần trách nhiệm cao.
Tổ chức bộ máy dần được sắp xếp tinh gọn; ưu tiên đầu tư cơ sở vật chất,
máy móc, phục vụ có hiệu quả việc ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý
hành chính và triển khai nhiệm vụ.
Công tác công khai, minh bạch được thực hiện đầy đủ, phát huy tốt dân
chủ hóa trong mọi hoạt động của Ủy ban. Tạo được niềm tin của các tổ chức,
đoàn thể xã hội và nhân dân địa phương đối với đội ngũ lãnh đạo huyện.
2.4. Khó khăn.
Còn một bộ phận cán bộ, công chức và nhân viên do nhận thức về thủ tục
mang tính máy móc, quan trọng hóa dẫn đến sự phiền toái xuất hiện trong thủ
tục. Thủ tục hành chính phức tạp, không minh bạch dễ là bạn đồng hành của tiêu
cực, hối lộ.
Trình độ quản lý, năng lực chuyên môn của một số cán bộ, nhân viên
chưa đáp ứng được nhu cầu xu thế phát triển hiện nay.
Công việc in ấn, sao chụp, phát hành văn bản phục vụ công việc quản lý
hành chính, hội họp và giao ban bị quá tải và nhiều tốn kém.
2.3. Nguyên nhân của những hạn chế
Cải cách hành chính chưa tiến hành đồng bộ các nội dung: cải cách thể
chế, cải cách bộ máy, cải cách thủ tục hành chính và cải cách tài chính công…
Trong đó, cải cách thể chế là hết sức quan trọng vì hệ thống pháp luật là quy
định quyền và nghĩa vụ cho mọi công dân, doanh nghiệp và xã hội của một quốc
gia; hệ thống pháp luật quy định bộ máy, tổ chức biên chế của Nhà nước, cả lập
pháp, hành pháp và tư pháp; từ trung ương đến địa phương.
Từ sự cồng kềnh và chồng chéo của bộ máy nhà nước các cấp đã tạo ra sự
tiêu cực trong việc thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình, như vì lợi ích cá
nhân và lợi ích nhóm mà sinh ra nhiều thủ tục hành chính, cản trở công việc để
tiêu cực; năng lực làm việc hạn chế và yếu kém sinh ra tiêu cực và nhũng nhiễu

người dân, doanh nghiệp và xã hội.
Các thủ tục hành chính ban hành là do thẩm quyền của nhà nước chưa có
sự quy định bắt buộc là phải có sự thỏa thuận và góp ý của người dân, doanh
nghiệp và xã hội mà chỉ nhằm mục tiêu để quản lý, tạo thuận cho mình nên sinh
5


ra tiêu cực; không vì lợi ích của người dân, doanh nghiệp và xã hội. Vì vậy, thủ
tục hành chính không giảm mà vẫn tăng nhằm mục tiêu bảo vệ lợi ích nhóm.
Cơ chế chính sách về tài chính công chưa kịp thời sửa đổi, bổ sung để đáp
ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội; hội nhập kinh tế quốc tế. Việc cải cách
tài chính công chưa đặt trong tổng thể cải cách thể chế, bộ máy và thủ tục hành
chính.
Cải cách hành chính nói chung chỉ tập trung nhiều ở việc ban hành nghị
quyết, kế hoạch và chương trình hành động. Chưa ban hành được các chỉ tiêu cụ
thể, các chế tài bắt buộc, để quy kết trách nhiệm, chưa thực sự coi đấy là chỉ tiêu
đánh giá việc hoàn thành nhiệm vụ của tổ chức, cá nhân người đứng đầu các bộ,
ngành, địa phương, các cơ quan; chưa coi sự bình đẳng và hài hòa lợi ích của
người dân, doanh nghiệp, xã hội và nhà nước.

6


II. Nội dung của sáng kiến
1. Các biện pháp cơ bản để tiến hành cải cách thủ tục hành chính.
1.1 Quán triệt chủ trương, quan điểm của Đảng và Nhà nước về cải
cách thủ tục hành chính
Quán triệt sâu sắc tinh thần công cuộc cải cách thủ tục hành chính là phải
đặt dưới sự lãnh đạo trực tiếp và toàn diện của Đảng. Cải cách thủ tục hành
chính phải đồng bộ, không thể tách rời với việc đổi mới và kiện toàn hệ thống

chính trị, đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với xây dựng và quản lý
nhà nước. Thực hiện tốt giải pháp này sẽ nâng cao được nhận thức về chủ
trương, quan điểm của việc cải cách thủ tục hành chính, để từ đó có ý thức và
hành động đúng trong đội ngũ lãnh đạo, cán bộ công chức và nhân viên trong ủy
ban theo cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”. Phải
làm cho mọi người thông suốt cải cách thủ tục hành chính không phải là công
việc chỉ riêng của các cơ quan nhà nước, bởi vì nó tác động trực tiếp đến mọi
lĩnh vực hoạt động của ủy ban. Do vậy, phải huy động cho được toàn bộ đội ngũ
lãnh đạo, cán bộ công chức, nhân viên trong khối Ủy ban cùng tham gia, lấy sự
hài lòng của người dân và hiệu quả công tác quản lý làm thước đo cho kết quả
cải cách.
Thường xuyên cập nhật thông tin, kết quả, thành tựu, hạn chế của công
cuộc cải cách thủ tục hành chính trong nước qua các phương tiện thông tin đại
chúng để định hướng kế hoạch thực hiện trong đơn vị ủy ban. Triển khai cho cán
bộ công chức, nhân viên nắm vững chủ trương, quan điểm cải cách thủ tục hành
chính thông qua các văn bản như:
Quyết định số 30/QĐ-TTg ngày 10 tháng 01 năm 2007 của Thủ tướng
Chính phủ phê duyệt đề án đơn giản hóa thủ tục hành chính trên các lĩnh vực
quản lý nhà nước giai đoạn 2007 – 2010;
Nghị quyết số 57/2010/QH12 ngày 26 tháng 11 năm 2010 về kết quả giám
sát thực hiện cải cách thủ tục hành chính trong một số lĩnh vực liên quan trực
tiếp đến công dân và doanh nghiệp theo chương trình tổng thể cải cách hành
chính nhà nước Giai đoạn 2001 – 2010;
Nghị quyết số 30c/NQ-CP ngày 08 tháng 11 năm 2011 của Chính phủ về
ban hành Chương trình tổng thể cải cách hành chính Nhà nước giai đoạn 2011 2020,
Quyết định số 210/QĐ-UBND ngày 09/02/2012 của UBND tỉnh ban hành
Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết 30c/NQ-CP của Chính phủ trên địa
bàn tỉnh Sơn La;
Quyết định số 175/QĐ-UBND ngày 07/5/2012 UBND huyện về việc ban
hành Kế hoạch thực hiện cải cách hành chính theo Nghị quyết 30c/NQ-CP của

Chính phủ trên địa bàn huyện Mộc Châu;
Kế hoạch số 616/KH-UBND ngày 29/5/2012 tuyên truyền công tác cải
cách hành chính giai đoạn 2012 - 2015 trên địa bàn huyện Mộc Châu để nhằm
7


nâng cao nhận thức của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân trên địa
bàn huyện trong triển khai thực hiện cải cách hành chính, chung tay thực hiện
cải cách hành chính, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế
Nội dung cơ bản của chương trình là:
-

Cải cách thể chế
Cải cách tổ chức bộ máy
Đổi mới, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức.
Cải cách tài chính công.

Về cải cách thể chế, một trong những nội dung được nhấn mạnh là tiếp tục
cải cách TTHC theo hướng:
Loại bỏ những thủ tục rườm rà, chồng chéo.
Mở rộng cải cách TTHC trên tất cả các lĩnh vực.
Ban hành cơ chế kiểm tra, giám sát đối với cán bộ, công chức tiếp nhận và
giải quyết TTHC.
Mở rộng thực hành cơ chế “một cửa” và “một cửa liên thông” trong giải
quyết TTHC.
1.2 Thực hiện phân công, phân cấp quản lý phù hợp chức năng,
nhiệm vụ:
Thủ tục hành chính dù quy định có tốt đến đâu nhưng cũng chỉ dừng lại
trên lý thuyết nếu công tác tổ chức thực hiện yếu kém. Do đó thực hiện phân
công, phân cấp quản lý một cách toàn diện, đồng bộ về chức năng, nhiệm vụ,

thẩm quyền quản lý của từng bộ phận, tổ chức, cá nhân trong khối ủy ban sẽ góp
phần đơn giản hóa thủ tục, tạo môi trường công tác thuận lợi cho cán bộ công
chức, nhân viên. Phối hợp tốt với các tổ chức, đoàn thể trong khối ủy ban; khai
thác tốt vai trò quản lý của các cán bộ chuyên môn, cán bộ tham mưu sẽ giảm
bớt gánh nặng công việc hành chính, giảm bớt áp lực quá tải công việc đối với
lãnh đạo ủy ban.
Bộ phận tham mưu là phó chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện ngoài thực
hiện các nhiệm vụ và quyền cơ bản, cần phải thực hiện tốt nhiệm vụ và quyền
hạn sau:
* Phó chủ tịch UBND xã phụ trách khối kinh tế - tài chính:
+ Được Chủ tịch UBND huyện uỷ nhiệm thay mặt điều hành công việc
của UBND huyện khi Chủ tịch UBND huyện đi vắng.
+ Phụ trách Khối Kinh tế - Tài chính; trực tiếp giúp Chủ tịch UBND huyện
chỉ đạo điều hành thực hiện nhiệm vụ: Xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã
hội 5 năm và hàng năm, xây dựng dự toán ngân sách hàng năm; công tác quy
hoạch xây dựng đô thị và nông thôn; công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp; khoa học
công nghệ; giao thông vận tải; quản lý đô thị; quản lý trật tự xây dựng; thương
mại; dịch vụ; công tác văn phòng; công tác xây dựng cơ bản thuộc các chương
trình, dự án; công tác di dân tái định cư dự án di dân TĐC thủy điện Sơn La,
8


thủy điện Hòa Bình trên địa bàn huyện; công tác thu hút đầu tư; công tác quản lý
Nhà nước đối với các doanh nghiệp, hợp tác xã trên địa bàn; chương trình kiên
cố hoá trường, lớp học và nhà công vụ giáo viên.
+ Phụ trách Văn phòng HĐND & UBND huyện; Phòng Tài chính - Kế
hoạch; Phòng Kinh tế & Hạ tầng; Kho bạc Nhà nước huyện; Chi cục thuế
huyện; Ban Quản lý dự án Đầu tư Xây dựng huyện; Ban Quản lý dự án Di dân
tái định cư huyện; Điện lực Mộc Châu; Đội quản lý đô thị; Chi nhánh Công ty
Cấp nước Sơn La tại Mộc Châu; Chợ Km 70; các tổ chức Ngân hàng và quỹ tín

dụng trên địa bàn huyện.
+ Thực hiện nhiệm vụ khác khi Chủ tịch UBND huyện phân công.
+ Phụ trách các xã: Chiềng Khừa, Chiềng Sơn, Mường Sang, Chiềng Hắc
* Phó chủ tịch UBND xã phụ trách khối văn hóa – xã hội:
+ Phụ trách khối Văn hóa - Xã hội; trực tiếp giúp Chủ tịch UBND
huyện chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ: Giáo dục và đào tạo; y tế; văn
hóa; xã hội; lao động và việc làm; thông tin - tuyên truyền; thể dục - thể thao;
công tác phát triển du lịch.
+ Phụ tráchPhòng Giáo dục và Đào tạo; Phòng Y tế; Phòng Lao động
-Thương binh và Xã hội; Phòng Văn hoá & Thông tin; Phòng Tư pháp (Phụ trách
công tác hộ tịch); Trung tâm Y tế, Bệnh viện Đa khoa Mộc Châu; Trung tâm Bồi
dưỡng Chính trị huyện; Trung tâm Văn hoá - Thể thao; Đài Truyền thanh - Truyền
hình; Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên; Trung tâm Dân số
- Kế hoạch hoá gia đình; Bảo hiểm xã hội; các Trường THPT; Hội Khuyến học;
Hội Chữ thập đỏ; Hội Bảo trợ Người tàn tật và Trẻ mồ côi; Ban Vì sự tiến bộ phụ
nữ; Hội Cựu thanh niên xung phong; Ban đại diện Hội người cao tuổi.
+ Thực hiện nhiệm vụ khác khi Chủ tịch UBND huyện phân công.
+ Phụ trách các xã: Quy Hướng, Tà Lại, Nà Mường, Hua Păng.
* Phó chủ tịch UBND xã phụ trách khối Nông - lâm nghiệp:
+ Phụ trách khối Nông - Lâm nghiệp; trực tiếp giúp Chủ tịch UBND
huyện chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ: Phát triển Nông nghiệp - Nông
thôn, lâm nghiệp, thuỷ lợi; công tác quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên và môi
trường; công tác quản lý địa giới hành chính 364, giải quyết tranh chấp đất đai;
công tác dân tộc; công tác giải quyết di dịch cư tự do; chống tái trồng cây thuốc
phiện; công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư các dự án thuộc
ngân sách nhà nước (trừ dự án di dân TĐC thủy điện Sơn La, thủy điện Hòa
Bình); công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư các dự án thu hút đầu tư ngoài
ngân sách, dự án đầu tư thuộc khu trung tâm du lịch Mộc Châu và cụm công
nghiệp Mộc Châu;chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới;
công tác quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đai; dự án KFW7.

+ Phụ trách Phòng Nông nghiệp và PTNT; Phòng Tài nguyên và Môi trường;
Phòng Dân tộc; Chi cục Thống kê; Chi nhánh Trung tâm phát triển quỹ đất huyện;
9


Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện; Trạm Khai thác và Bảo vệ công trình
thuỷ lợi; Trạm Khuyến nông; Trạm Bảo vệ thực vật; Trạm Thú y; Trạm Quản lý
chất lượng nông lâm thủy sản; Hạt Kiểm lâm Mộc Châu (trừ công tác pháp chế);
Hạt Kiểm lâm Xuân Nha (sự nghiệp lâm nghiệp và công tác phòng, chống cháy
rừng); Ban Quản lý dự án KFW7, Ban Quản lý dự án bảo vệ và phát triển rừng;
Chi nhánh Quỹ Bảo vệ và phát triển rừng, Hội ngành nghề nông nghiệp - nông
thôn.
+ Thực hiện nhiệm vụ khác khi được Chủ tịch UBND huyện phân công.
+ Phụ trách các xã: Tân Hợp, Tân Lập, Đông Sang, Phiêng Luông.
1.3. Tăng cường bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, phối hợp công tác,
cộng đồng trách nhiệm trong quản lý hành chính.
Như chúng ta đều biết, yếu tố quyết định đến sự thành công của công
cuộc cải cách thủ tục hành chính là con người. Vì vậy phải xây dựng cho được
một đội ngũ cán bộ, công chức thực sự có tâm, đủ tầm, trung thực, tận tụy với
công việc và am hiểu pháp luật. Phải có kế hoạch đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng
thường xuyên, định kỳ đối với cán bộ, công chức, đặc biệt là với đội ngũ cán bộ
làm công tác lãnh đạo để kịp thời nắm bắt thông tin, kiến thức mới, phục vụ cho
công tác lãnh đạo, điều hành.
Thực hiện Thông tư số 89/2003/TT-BNV ngày 24/12/2003 của Bộ Nội vụ
về việc hướng dẫn thực hiện về phân cấp quản lý biên chế hành chính, sự nghiệp
Nhà nước; và Thông tư số 07/TT-BNV ngày 26/7/2010 của Bộ Nội vụ hướng
dẫn thực hiện một số điều quy định tại Nghị định số 21/2010/NĐ-CP ngày
08/3/2011 của Chính phủ về quản lý biên chế công chức; UBND huyện Mộc
Châu hiện có các phòng, ban giúp việc cho Ủy ban như sau: Phòng Tài chính và
kế hoạch; Phòng Kinh tế - Hạ tầng; Phòng Nông Nghiệp và Phát triển Nông

thôn; Phòng Tài nguyên và Môi trường; Phòng Y tế; Phòng Tư pháp; Phòng Dân
tộc, Phòng Lao động Thương binh và Xã hội; Phòng Văn hóa và Thông tin;
Phòng Thanh tra; Ban Quản lý dự án; Ban Quản lý dự án Di dân tái định cư.
Trong thực tế công tác, Các Trưởng, Phó phòng; Trưởng phó các ban đều đạt
trình độ chuẩn đại học, trên đại học; được tham gia tập huấn chuyên môn nghiệp
vụ do cấp trên tổ chức, thường xuyên tự học tự rèn, tất cả đều có đủ trình độ
năng lực thực hiện tốt nhiệm vụ được giao.
Nhưng để đảm bảo giải quyết công việc hành chính của ủy ban huyện
được thông suốt, hiệu quả và nhanh chóng thì phải thực hiện giải pháp chia sẻ
nhiệm vụ và cộng đồng trách nhiệm của các thành viên. Trong sinh hoạt giao
ban ngày, tuần, tháng, quý cần giành thời gian để triển khai; hướng dẫn thực
hiện một số công việc hành chính cơ bản ở văn phòng để mọi thành viên đều có
thể nắm bắt, xử lý kịp thời, giải quyết nhanh chóng.
Đối với người dân huyện Mộc Châu, trước đây để làm được một giấy khai
sinh cho trẻ sơ sinh, giấy khai tử cho người quá cố, hay giấy chuyển nhượng
quyền sử dụng đất đai, người dân phải đi lại nhiều nơi, nhiều lần nên mất rất
nhiều thời gian. Nhưng kể từ khi triển khai thực hiện chương trình tổng thể cải
10


cách hành chính do ủy ban tỉnh ban hành thì người dân không còn phải mất
nhiều thời gian mỗi khi đến đây làm hồ sơ giấy tờ.
Lịch tiếp dân, nội quy tiếp dân, các quy định về những việc cán bộ, công
chức không được làm, cùng với các quy chế về thực hiện dân chủ nơi cơ quan
được công khai tại trụ sở Ủy ban huyện đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho người
dân đến làm hồ sơ, giấy tờ. Số cán bộ, công chức thông thạo về chuyên môn
nghiệp vụ, có phẩm chất và năng lực đã được huyện bố trí làm việc tại bộ phận
tiếp nhận và giao trả hồ sơ cho dân. Trong quá trình thực thi công vụ, họ không
gây phiền hà, nhũng nhiễu người dân.Trong quá trình cải cách hành chính, chính
quyền các cấp luôn tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân theo

phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”. Nhờ vậy mà huyện
Mộc Châu đã huy động được nguồn lực to lớn trong dân cùng chung tay góp sức
xây dựng các công trình phúc lợi xã hội, hiến đất dịch tường bao góp phần to lớn
vào việc làm đường giao thông nông thôn mới trên địa bàn huyện.
1.4. Thực hiện nghiêm túc công khai hóa; đề cao vai trò giám sát của
cán bộ, công chức, nhân viên và quần chúng nhân dân.
Muốn cải cách thủ tục hành chính thành công phải lấy dân làm gốc, phải
hướng vào mục tiêu phục vụ nhân dân, khắc phục mọi phiền hà, sách nhiễu đối
với dân. Muốn làm được điều đó, cần tạo sự gần gũi, dám chịu trách nhiệm
trước nhân dân, tham gia vào các cuộc đối thoại giữa người dân với cán bộ công
chức một cách bình đẳng, nhằm giải quyết thỏa đáng các công việc của người
dân. Tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân tham gia giám sát, góp ý, xây dựng về
các biện pháp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Xác định mức độ
hài lòng của người dân đối với công tác giải quyết các thủ tục hành chính để làm
thước đo kết quả cải cách thủ tục hành chính qua các mẫu phiếu thăm dò.
Để việc giám sát được dễ dàng, mang lại hiệu quả cao thì cần đẩy mạnh
hoạt động công khai của cấp chính quyền huyện. Thực hiện công khai nhằm
nâng cao tính minh bạch, phát huy dân chủ, tăng cường tính tự chủ và tự chịu
trách nhiệm của chính quyền xã trong quản lý ngân sách nhà nước và đảm bảo
chất lượng phục vụ nhân dân.
1.5. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin:
Hiện nay ở một số cơ quan, đơn vị vẫn còn tình trạng lạm dụng quá nhiều,
giấy tờ hành chính trong quan hệ giải quyết công việc; in ấn, sao chụp và gửi
văn bản, tài liệu tùy tiện, lãng phí, gây nhiều khó khăn, phức tạp, phiền hà về thủ
tục hành chính, tác động tiêu cực đến hiệu lực, hiệu quả công tác chỉ đạo, điều
hành và giải quyết công việc. Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin(CNTT)
để giảm văn bản, giấy tờ hành chính. Ủy ban huyệnđã xây dựng mạng tin học
nội bộ (mạng LAN) góp phần thực hiện nhanh chóng việc gửi, trao đổi và xử lý
văn bản, giấy tờ hành chính trong cơ quan. Hiện tại các cán bộ chuyên môn của
các phòng, ban của Ủy ban đều được trang bị một bộ máy tính bàn và cổng kết

nối Internet cho việc trao đổi thông tin; gửi, nhận các biểu mẫu báo cáo,…giữa
Ủy ban nhân dân huyện với các cá nhân, tổ chức, cơ quan khác được thực hiện
11


thông qua Cổng thông tin điện tử; thư điện tử (Email) đã tiết kiệm rất lớn về thời
gian và kinh phí.
Trên đây là một số biện pháp cơ bản đã và đang thực hiện trong thời gian
qua tại UBND huyện Mộc châu, qua đó đã xây dựng được đội ngũ cán bộ, công
chức có đủ tiêu chuẩn về kiến thức, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác,
góp phần cải cách thủ tục hành chính, thúc đẩy sự phát triển toàn diện của chính
quyền cấp huyện.
2. Ưu điểm của các biện pháp nhằm cải cách thủ tục hành chính.
Nâng cao được nhận thức và trách nhiệm của cán bộ công chức, nhân viên
về cải cách thủ tục hành chính.
Làm tốt cải cách thủ tục hành chính sẽ giúp tăng cường kỷ luật, kỷ cương
hành chính; mang lại niềm tin cho nhân dân và cộng đồng. Cải cách thật sự hiệu
quả sẽ dễ đi vào cuộc sống, giảm thiểu gánh nặng, khó khăn cho người dân, tạo
được uy tín và xây dựng thương hiệu cho Ủy ban nhân dân huyện.
Đề tài dễ áp dụng, dễ thực hiện đối với mọi đối tượng, mọi nơi không đòi
hỏi kinh phí tốn kém. Khai thác tốt năng lực của từng cán bộ công chức, nhân
viên sẽ đạt hiệu quả cao.
Trong những năm gần đây đặc biệt là năm 2015, Mộc Châu được đánh giá
là huyện dẫn đầu trong tỉnh về chỉ số cải cách hành chính.
III. Khả năng áp dụng sáng kiến
Sáng kiến đã được tổ chức triển khai thực hiện tại Ủy ban nhân dân huyện
Mộc Châu và đã được tất cả cán bộ công chức, nhân viên và ngành đoàn thể ứng
dụng thực hiện nhiệm vụ được giao đều đạt năng suất và hiệu quả cao.
Kết quả của sáng kiến được tất cả các cán bộ, công chức và nhân viên ủy
ban công nhận và tiếp tục tổ chức thực hiện trong thời gian tới là minh chứng

cho khả năng vận dụng vào thực tiễn của đề tài.
Đây cũng là những giải pháp cơ bản, hợp lý, đầy tính thực tiễn có thể giới
thiệu cho các đơn vị huyện tham khảo và thực hiện linh hoạt, sáng tạo tùy theo
tình hình cụ thể của đơn vị mình để đạt hiệu quả cao nhất.
Thực tế công tác cải cách thủ tục hành chính những năm gần đây đã cho
thấy quyết tâm cao độ của các cấp ủy đảng, Chính quyền huyện Mộc Châu. Việc
thực hiện đơn giản hóa thủ tục hành chính và cơ chế “một cửa”, “một cửa liên
thông” đã nâng cao hiệu lực, hiệu qủa làm việc của các cơ quan hành chính nhà
nước; công dân và tổ chức khi có nhu cầu giải quyết các công việc liên quan tới
thủ tục hành chính cũng được dễ dàng và thuận tiện hơn. Trong thời gian tới,
dưới sự chỉ đạo sâu sát của các cấp ủy đảng và chính quyền, sự ủng hộ và góp
sức của nhân dân, Mộc Châu nhất định sẽ đạt được mục tiêu đơn giản hóa tối
thiểu 30% thủ tục hành chính trong năm 2016, áp dụng đồng bộ và trên diện
rộng cơ chế “một cửa”, “một cửa liên thông”. Mộc Châu sẽ xây dựng được một
nền hành chính hiện đại, gọn nhẹ, hiệu quả đảm bảo cho yêu cầu phát triển kinh
12


tế-xã hội và hội nhập của tỉnh trong giai đoạn tới. Công cuộc cải cách hành
chính cũng sẽ là cơ sở để xây dựng một nhà nước pháp quyền “của dân, do dân
và vì dân” như mục tiêu mà chúng ta đang hướng tới.
IV. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm:
Qua nhiều năm thực hiện nhiệm vụ được giao, trên cơ sở vận dụng các
biện pháp trên của đề tài đã góp phần nâng cao trình độ nhận thức của lực lượng
cán bộ công chức về cải cách thủ tục hành chính; công tác quản lý hành chính
của đơn vị thật sự dân chủ, trong sạch, vững mạnh, chuyên nghiệp. Nâng cao
tinh thần đoàn kết, thống nhất hợp tác cộng đồng trách nhiệm trong tất cả cán
bộ, công chức, nhân viên trong khối Ủy ban. Thực hiện có hiệu quả công tác
phối hợp tổ chức hoạt động giữa các ngành, đoàn thể khối Ủy ban cũng như
trình độ quản lý, chỉ đạo, điều hành hoạt động của lãnh đạo UBND huyện.

Sau khi triển khai áp dụng, đến nay hầu hết các phòng, ban chuyên môn
Ủy ban đều có đủ năng lực chuyên môn, quản lý, điều hành, giải quyết công
việc; xây dựng nội bộ đoàn kết, tạo được niềm tin đối với người dân.
Tiết kiệm không nhỏ về thời gian, công sức, chi phí tốn kém không đáng
có của cán bộ công chức, nhân viên cũng như của quần chúng nhân dân.
Kết quả rõ rệt nhất là mọi hoạt động của ủy ban đều thông suốt, đảm bảo
dân chủ, công khai, minh bạch. Công tác chỉ đạo điều hành của Thường trực
huyện ủy, lãnh đạo ủy ban hợp lý, phù hợp năng lực, tạo điều kiện thuận lợi
cho các tổ chức, cá nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ; công tác báo cáo, thống kê
của ủy ban được thực hiện đầy đủ, kịp thời chính xác đáp ứng tốt theo yêu cầu
của cấp trên.

13


PHẦN KẾT LUẬN
I. Những bài học kinh nghiệm:
Phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo khẩn trương, quyết liệt; thường xuyên kiểm
tra, kịp thời chấn chỉnh, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của lãnh đạo huyện ủy,
HĐND - UBND huyện để công tác cải cách thủ tục hành chính đạt hiệu quả cao.
Để công tác cải cách thủ tục hành chính đạt hiệu quả và nhiều tiến bộ đòi
hỏi mỗi cán bộ công chức, nhân viên phải vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo
vào hoàn cảnh thực tế của từng người. Tạo môi trường làm việc thoải mái, biến
cái khó thành cái dễ để công việc được nhẹ nhàng, trôi chảy. Phối hợp hoạt động
tốt với các ngành đoàn thể khối Ủy ban. Phải thật sự năng động nhạy bén trong
công việc; mạnh dạn, thẳng thắn trong công tác tham mưu, thỉnh thị với cấp trên.
Theo xu thế phát triển hiện nay thì áp lực công việc ngày càng nhiều, đòi
hỏi người làm công tác hành chính văn phòng phải thật sự bình tĩnh, phương
pháp làm việc khoa học, thao tác nhanh chóng và chính xác.
Tăng cường công tác giao lưu, học tập, trao đổi, rút kinh nghiệm với các

đơn vị bạn. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác cải cách thủ
tục hành chính.
Một yếu tố quan trọng nhất để cải cách thủ tục hành chính tiếp tục có
những kết quả mới là vấn đề nhận thức, bao gồm nhận thức của lãnh đạo huyện
ủy, HĐND – UBND huyện, nhận thức của đội ngũ cán bộ công chức cũng như
nhận thức của quần chúng nhân dân về công tác này.
II. Ý nghĩa của sáng kiến:
Thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính sẽ góp phần quan trọng đảm bảo
thông suốt cho mọi hoạt động của ủy ban, đạt chất lượng, hiệu quả cao.
Giúp cho cán bộ, công chức, viên chức nâng cao hiệu suất công việc; giải
quyết, xử lý công việc nhanh chóng, đáp ứng được yêu cầu đổi mới của người
cán bộ trong tình hình mới.
Xây dựng nội bộ đoàn kết, thống nhất trong mọi hoạt động; nâng cao tinh
thần trách nhiệm của cán bộ công chức, nhân viên trong đơn vị. Tạo công cụ để
kiểm soát việc thực thi quyền lực của các phòng, ban, đoàn thể, cá nhân trong
khối Ủy ban huyện.
III. Những kiến nghị đề xuất:
Để đề tài sáng kiến dễ dàng ứng dụng, triển khai thực hiện có hiệu quả thì
lãnh đạo HĐND - UBND huyện cần quan tâm trang bị các phương tiện phục vụ
nhu cầu cần thiết để đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác cải
cách thủ tục hành chính.
Thường xuyên tổ chức các lớp bồi dưỡng, tập huấn chuyên môn, nghiệp
vụ để nâng cao kiến thức, phẩm chất đạo đức và năng lực công tác; đáp ứng kịp
thời yêu cầu xây dựng bộ máy tổ chức hành chính chuyên nghiệp; hiện đại.
14


Trên đây là một số biện pháp và những công việc đã thực hiện để góp
phần nâng cao hiệu quả công tác cải cách thủ tục hành chính, đề tài được kiểm
chứng và đúc kết từ thực tiễn, đạt kết quả đáng kể đã góp phần phát triển diện

mạo Ủy ban nhân dân huyện ngày càng trong sạch vững mạnh. Rất mong nhận
được sự góp ý của Hội đồng Khoa học các cấp và sự thông cảm, chia sẻ của
đồng nghiệp./.
Mộc Châu, ngày 05 tháng 11 năm 2016
XÁC NHẬN
CỦA THỦ TRƯỞNG CƠ QUAN

TÁC GIẢ SÁNG KIẾN

Long Trung Tâm

15


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.
1. Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII,
Nxb Sự thật, Hà Nội, 1991.
2. Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,1996.
3. Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,2001.
4. Đảng cộng sản Việt Nam: Văn kiện đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X,
Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,2006.
5. Lê nin toàn tập, tập 38, Nxb Tiến bộ, Matxcova,1977-1979.
6. Hồ Chí Minh toàn tập,tập 25, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội,2000.
7. Phòng Nội vụ Mộc Châu: Báo cáo trình Bộ Nội Vụ về công tác cải cách
hành chính năm 2015.
8. Phòng Nội vụ Mộc Châu: Báo cáo tổng kết công tác cải cách hành chính
năm 2015 và phương hướng, nhiệm vụ năm 2016.
9. Khoa nhà nước-Pháp luật-Học viện báo chí và tuyên truyền: Giáo trình

Quản lí hành chính nhà nước.
10. Cổng thông tin điện tử huyện Mộc Châu: www.mocchau.sonla.gov.vn
11. Cổng thông tin cải cách hành chính-Bộ Nội Vụ:
www.caicachhanhchinh.gov.vn
12. Cổng thông tin điện tử Đảng cộng sản Việt Nam: www.cpv.org.vn

16