MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÚP TRẺ 3-4 TUỔI HỌC TỐT MÔN
LÀM QUEN VỚI VĂN HỌC
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Chủ tịch Hồ Chí Minh muôn vàn kính yêu của chúng ta lúc sinh thời
Bác đã nói “ Trẻ em như búp trên cành
Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan”
Trẻ em những mầm non tương lai của đất nước, đất nước có giàu
mạnh,phồn vinh là nhờ vào thế hệ trẻ.Chính vì vạy phải chăm sóc trẻ
ngay từ khi trẻ còn ở độ tuổi mầm non.Người giáo viên mầm non
ngoài việc hướng dẫn cho trẻ vui chơi, cho ăn, cho ngủ, giáo dục trẻ
trở thành những đứa trẻ lễ phép ngoan ngoãn thôi chưa đủ, mà nhiệm
vụ của người giáo viên còn phải trang bị cho trẻ những kiến thức ban
đầu thông qua các lĩnh vực phát triển của trẻ. Như về thể chất, tình
cảm, Nhận thức, thẩm mỹ… hình thành những yếu tố đầu tiên của
nhân cách, và phát triển ở trẻ những chức năng tâm, sinh lí,năng lực
và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù
hợp với lứa tuổi,khơi gợi tối đa những khả năng tiềm ẩn và đặt nền
tảng cho những cấp học tiếp theo. các hoạt động và các môn học như:
Làm quen với môi trường xung quanh,làm quen với biểu tượng toán
sơ đẳng. tạo hình,âm nhạc… trẻ được học mà chơi, chơi mà học. Từ
đó dần hình thành lên nhân cách của trẻ và cũng từ đó trẻ được tiếp
cận với những kiến thức từ đơn giản đến phức tạp. Thông qua các
môn học đã giúp trẻ phát triển một cách toàn diện về mọi mặt như:
Đức ,Trí, Thể, Mỹ, Và lao động…
Đối với việc giáo dục và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ em.Văn
học là môn học hết sức quan trọng và cần thiết đối với lứa tuổi mầm non.
Việc nghiên cứu những yếu tố ảnh hưởng, tác động giáo dục đến sự phát
triển ngôn ngữ của trẻ em đã và đang được triển khai, thực hiện nhằm giúp
trẻ hình thành và phát triển toàn diện về năm mặt nhân cách của trẻ.
Từ khi lọt lòng mẹ đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết
viết, đọc thì văn học là chiếc cầu nối, là phưong tiện dẫn dắt trẻ. Nói
những tiếng nói, đi những bước đi đầu tiên, những từ ngữ trau chuốt
trong ca dao, chuyện kể là tấm gương mẫu mực về lời ăn tiếng nói cho trẻ
học tập là phương tiện hữu hiệu trong việc giáo dục trẻ lòng yêu thiên
nhiên, yêu quê hương đất nước, yêu mến bạn bè, và những người thân,
biết đựơc việc làm tốt, trẻ biết yêu cái đẹp, phê phán những việc xấu, từ
đó sẽ hình thành cho trẻ có phẩm chất đạo đức trong sáng.
Trong mỗi tác phẩm văn học thì những hình ảnh về thiên nhiên, xã
hội, con ngườii được diễn tả, biểu đạt, truyền đạt trong những hình thức
đa dạng độc đáo. Văn học nói về thế giới loài vật, mọi hiện tượng thiên
nhiên, vũ trụ mà trẻ nhìn thấy được, cũng nói về những gì gần gủi trong
môi trường sống của trẻ như làng quê, cánh đồng, dòng sông, phiên chợ,
lớp học, trẻ bắt đầu nhận ra những mối quan hệ trong xã hội, những tình
cảm gia đình, tình bạn bè tình yêu thương giữa con người với con
người… Văn học có thể cần đề cặp đến những lực lượng siêu nhiên như
thần linh, ông bụt, cô tiên, phù thủy, quỷ sứ và cả những phép màu còn
tồn đọng trong tâm thức dân tộc. Đây cũng là đối tượng miêu tả của văn
học làm nên sự phong phú, hấp dẫn của đời sống tinh thần.
Qua việc cho trẻ làm quen văn học chính là hình thành ở trẻ những
tình cảm đạo đức tốt đẹp, những cảm xúc thẩm mĩ, phát triển tính tưởng
tượng như: Lòng yêu thiên nhiên,cỏ cây hoa lá, lòng kính trọng yêu
thương gần gũi và giúp đỡ những người thân xung quanh như ông bà, cô
giáo, anh chị em. Chính vì thế để đạt được mục đích của môn học tôi đã
nghiên cứu suy nghĩ, tìm ra một số kinh nghiệm để giảng dạy tốt môn
làm quen văn học
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I . Cơ sở lý luận:
Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lý của trẻ 3 -4 tuổi đây là giai đoạn
đầu của tuổi mẫu giáo các hoạt động của trẻ đang còn ở mức độ thấp
tư duy của trẻ là trực quan hình tượng bản thân trẻ có tính tò mò thích
khám phá, ham hiểu biết,ở lứa tuổi này vốn từ của trẻ còn ít, khả năng
diễn đạt của trẻ còn chưa rõ, trẻ cảm nhận về con người về thế giới quan
còn hạn chế.
Căn cứ vào cuốn thực hiện chương trình giáo dục mầm non ( Ban hành
kèm theo thông tư số 17/2009/TT-BGDDT Ngày 25 tháng 7 năm 2009
của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo)
Cùng với việc thực hiện cuốn tài liệu bồi dưỡng chuyên đề hè cho cán bộ
quản lý giáo viên mầm non năm 2012- 2013 của Bộ giáo dục và đào tạo
triển khai thực hiện.
Khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học yêu cầu trẻ có khả năng lắng
nghe, hiểu lời nói trong giao tiếp hàng ngày,có khả năng biểu đạt bằng nhiều
cách khác nhau( lời nói,nét mặt,cử chỉ, điệu bộ…)
Trẻ diễn đạt rõ ràng và giao tiếp có văn hóa trong cuộc sống hàng ngày,
có khả năng nghe về sự việc, kể lại chuyện, có khả năng cảm nhận vần
điệu, nhịp điệu của bài thơ, ca dao, đồng dao phù hợp với lứa tuổi, từ đó
trẻ có một số kỹ năng ban đầu về việc đọc , viết.qua đó
giúp trẻ mở rộng nhận thức, phát triển ngôn ngữ, phát triển trí tuệ,
giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ hình thành nhân cách. Xuất phát từ
những vai trò cụ thể đó cho nên hoạt động dạy trẻ làm quen với văn học
là môn học không thể thiếu trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. Vì
vậy tôi thấy việc nâng cao chất lượng dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn
học là vấn đề quan trọng, cần thiết cho nghành giáo dục.
Nhờ người nghe, tiếp xúc với một số lượng văn học, trẻ nhận biết
được sự khác nhau về nội dung và hình thức giữa các thể loại thơ,
chuyện. Ngoài ra còn giúp trẻ cảm nhận được sắc thái tình cảm qua
những tính cách nhân vật trong truyện qua lời thơ ca dao, đồng dao. Giúp
trẻ trao đổi những điều đã được nghe và bộc lộ những suy nghĩ của mình
về tác phẩm, nhằm phát triển đời sống tinh thần của trẻ.
Khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học góp phần mở rộng nhận
thức, phát triển trí tuệ, giáo dục đạo đức, giáo dục thẩm mĩ, phát triển
ngôn ngữ, phát triển ở trẻ những kĩ năng cần thiết trong cuộc sống.
II:Thực trạng vấn đề cần nghiên cứu:
1 .Thuận lợi:
Trường Mầm non Nga vịnh nằm ở khu trung tâm của xã, xa đường cái,nên
rất yên tĩnh cho việc dạy và học của cô và cháu.
- Được sự quan tâm, hướng dẫn chỉ đạo của UBND xã, các cấp lãnh đạo của
Ban giám hiệu nhà trường,đã đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị đồ dùng
đồ chơi phục vụ cho các hoạt động dạy và học trong nhà trường nói chung
và môn làm quen với văn học nói riêng tương đối đầy đủ.
- Nhà trường có đội ngũ giáo viên đầy đủ về số lượng, đảm bảo về chất
lượng đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn.
- Năm học 2014 – 2015 tôi được Ban giám hiệu nhà trường phân công
phụ trách lớp chồi A1 độ 3 – 4 tuổi với tổng số 30 các cháu trong cùng một
độ tuổi đây cũng là một thuận lợi cho việc truyền thụ kiến thức cho trẻ. bản
thân tôi không ngừng học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, năng
nổ nhiệt tình yêu nghề mến trẻ. Được sự quan tâm của nghành giáo dục và
Ban giám hiệu nhà trường luôn tạo điều kiện hết sức đối với bản thân tôi,
đầu tư đồ dùng trang thiết bị dạy và chăm sóc giáo dục trẻ đảm bảo yêu cầu
đổi mới của sự nghiệp giáo dục.
- Bên cạnh đó phụ huynh luôn quan tâm đến việc học của con em mình
ở trong lớp, một số phụ huynh phối hợp giúp đỡ trong việc dạy thêm trẻ
trong giai đoạn ở nhà.Ngoài ra phụ huynh còn đầu tư đồ dùng đồ chơi cho
con em mình đầy đủ, và hưởng ứng mọi phong trào của lớp và của nhà
trường đề ra.
2. Khó khăn
- Về cơ sở vật chất của địa phương, chưa đáp ứng được yêu cầu của
nghành học . Đồ dùng đồ chơi trang thiết bị dạy học còn nhiều hạn chế,
tranh ảnh phục vụ cho môn học đầy đủ về số lượng nhưng chưa phong phú
về chủng loại. Trẻ chưa qua độ tuổi nhà trẻ còn nhiều, vì thế việc dạy trẻ
còn gặp nhiều khó khăn.
Đa số trẻ chưa biết cảm thụ về tác phẩm văn học.
Từ những thuận lợi và khó khăn trên bản thân tôi luôn luôn suy nghĩ, trăn trở
và đưa ra biện pháp thực hiện sao cho phù hợp để phát triển khả năng làm
quen với văn học một cách tốt nhất đối với trẻ.
• Kết quả thực nghiệm ban đầu của thực trạng trên:
Từ thực trạng trên trước khi chọn đề tài nghiên cứu với những nhận thức về
vấn đề lý luận và thực tiễn tôi đã tiến hành khảo sát chất lượng khi cho trẻ
làm quen với văn học của lớp chồi A1 trường mầm non Nga vịnh ngay từ
đầu năm học với kết quả như sau:
STT
Kỹ năng hứng thú
nghe tác phẩm văn
học
Kỹ năng nói khi trả lời Kỹ năng làm quen
câu hỏi đàm thoại
với việc đoc, kể diễn
cảm.
Tỷ lệ đạt
Tổng
số trẻ
30
T
5
K
TL Tỷ lệ đạt
chưa
đạt
TB CĐ T
K
TB
TL
Tỷ lệ đạt
TL
chưa
chưa
đạt
đạt
CĐ T K TB CĐ
7
6
5
11
12
7
7
5
5
6
14
TL
17 23 20 40
23
23
17
37
17 17 20 46
%
% % % %
%
%
%
%
% % % %
Nhìn vào kết quả trên ta thấy tỷ lệ đạt yêu cầu còn rất thấp. Qua đây
có thể khẳng định trẻ chưa có khả năng cảm thụ văn học.
Với kết quả khảo sát trên bản thân tôi cảm thấy băn khoăn lo lắng không biết
làm thế nào để trẻ học tốt môn học này. Vì vạy tôi đã chọn đề tài “ Một số
kinh nghiệm giúp trẻ 3-4 tuổi lớp chồi A1 học tốt môn làm quen với văn
học ở trường mầm non Nga Vịnh” áp dụng một cách thường xuyên lien
tục trong suốt năm học từ đó có những biện pháp giúp trẻ học tốt môn học
này , để việc học tập của trẻ đạt kết quả cao hơn.
III: Các giải pháp tổ chức thực hiện:
Từ thực trạng của trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi nói chung và lớp chồi A1 tôi nói
riêng để tiếp thu tốt môn làm quen với văn học tôi đã nghiên cứu và đưa ra
một số biện pháp áp dụng vào việc giảng dạy bộ môn này.
1.Làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo phục vụ hoạt động làm quen với
văn học
- Muốn cho trẻ hoạt động tốt môn học này thì đồ dùng phục vụ cho môn
văn học là một phần vô cùng quan trọng, bởi đồ dùng đổ chơi là phương tiện
của trẻ giúp trẻ tiếp nhận kiến thức dễ dàng trong khi học. Chính vì vạy ngay
từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch cho việc làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ
cho môn học không lên một cách chung chung mà đã vạch ra rõ ràng cụ thể
cho việc làm đồ dùng , đồ chơi. Ngoài những đồ dùng đồ chơi có sẵn, tôi tận
dụng những nguyên vật liệu sẵn có ở địa phương như: Thùng cat tông xốp,
đĩa video cũ,giấy báo có trang bìa quảng cáo,chai nhựa, vỏ hộp sữa chua, vải
vụn, hột hạt,vỏ ngao, vỏ ốc, tăm tre, rơm rạ, lá cây…tất cả những nguyên vật
liệu cần đảm bảo an toàn về mọi mặt. để tạo nên những tranh ảnh minh
họa,sa bàn mô hình,nhân vật rời , con giống con rối,những động vật,những
con vật xinh xắn,những mảnh vải vụn tạo ra trang phục nhân vật để gây
hứng thú cho trẻ trong giờ học .
Ví dụ: Ở chủ đề “ thế giới động vật”
Tôi đã sử dụng những chiếc lá nhỏ tạo thành những con vật ngộ nghĩnh,
những mẩu xốp cắt thành hình những con vật ngộ nghĩnh, mô hình thực hiện
được nội dung câu truyện. Đối với những chủ đề khác tôi thường xuyên thay
đổi đồ dùng tự làm để góp phần phong phú thêm, sinh động thêm trong giờ
văn học.
Ngoài ra tôi còn đi sâu vào làm những đồ dùng trực quan cho trẻ hoạt động
như : một số con rối dẹt có bánh xe, có cử động tay chân và tận dụng những
sản phẩm vẽ của trẻ cắt dán bồi bìa cứng cho trẻ thành câu truyện, thành nội
dung bài thơ.
Điều đặc biệt nữa là tôi suy nghĩ làm các loại rối tay. Thực tế tôi thấy đồ
dùng làm bằng rối tay ở các lớp hầu như không có cho trẻ hoạt động qua
nghiên cứu tìm tòi tôi đã vận dụng làm từ các quả bóng, chổi rơm,
đĩa nhựa làm mặt rối sau đó dùng vải hoặc len móc làm váy, thân tay để sử
dụng không bị thô và cứng các khuôn mặt có thể thay đổi tùy vào nội dung
bài thơ hay câu chuyện cho trẻ làm quen.
Ví dụ: Tôi may các con rối bằng vải, con rối bằng len, rạ làm nhà tranh để
làm mô hình cho các câu chuyện.
Ngoài ra tôi còn làm được ti vi quay tay sử dụng trong giờ dạy. Những
hình ảnh sinh động được chạy liên tục theo lời kể của cô. Như thế trẻ rất tích
cực và hứng thú trẻ nhanh nhớ, thuộc truyện và nhớ hơn nội dung trẻ có thể
tự kể truyện lại một cách đầy cảm xúc.
- Tôi còn làm được những hình ảnh họa báo, cắt rồi ra, tùy vào từng chủ
đề mà lựa chọn dán thành bức tranh để dạy, kể lại một câu truyện.
- Tôi làm hình bằng bìa, hình xe lu và xe ca với màu sắc tươi tắn, rõ nét
dán vào bức tranh. Dạy kể chuyện chủ đề giao thông hay một chú vịt nhồi
bông và vải vụn khâu lại bên ngoài bộ lông thật nhuộm màu xám, một con
khác với cách làm tương tự cùng với mô hình sinh động, từ đó trẻ thấy được
những gì mà cô kể trẻ được thấy rõ hơn ,cô kể câu chuyện chú vịt xám ở
chủ đề gia đình, trẻ thực sự nhớ lâu và thích thú hơn với những mô hình đồ
chơi do cô tự làm. Khi dạy trẻ rất hứng thú tham gia, trẻ được trực tiếp quan
sát những hình ảnh cụ thế, sẽ giúp trẻ ghi nhớ một cách tích cực và chính
xác, từ đó giúp trẻ phát triển trí tuệ, tình cảm, thẩm mỹ và đặc biệt là phát
triển ngôn ngữ
* Kết quả:
- Làm được mười bộ đồ dùng dạy và học phục vụ môn làm quen với văn
học sử dụng trong các chủ đề. qua hình ảnh đồ dùng đồ chơi cô làm được
giúp 100% trẻ hiểu sâu được kiến thức văn học, hứng thú tham gia hoạt
động làm đồ dùng đồ chơi cùng cô, được trực tiếp quan sát những hình ảnh
cụ thể, trên cơ sở đó ghi nhớ, và hiểu sâu được kiến thức và nội dung bài
học.
2. Xây dựng môi trường cho trẻ làm quen với văn học
Mục đích của việc xây dựng môi trường là để thu hút lôi cuốn trẻ vào
giờ dạy học mà trẻ cảm thấy không bị nhàm chán thì xây dựng môi trường là
rất cần thiết, nhận thấy điều đó tôi đã không ngừng học tập thêm về kỹ năng
xây dựng môi trương trong và ngoài lớp học.
Ngoài ra còn làm, mua sắm, sưu tầm những nguyên vật liệu có sẵn làm
thành những đồ dùng đồ chơi bày ở các góc
* Đối với môi trường trong lớp học
Ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng một góc thư viện mang nội dung
văn học bằng cách đưa các hình ảnh bài thơ, câu chuyện nổi bật vào góc văn
học. Trang bị các loại truyện tranh trong chương trình, sưu tầm các loại sách
ngoài chương trình phù hợp với trẻ như: chuyện nhi đồng, tạp chí tập san,
những bài thơ câu chuyện ngoài chương trình có nội dung phù hợp với lứa
tuổi và chủ đề thực hiện.
Ví dụ: Ở chủ đề : “ Giao thông” tôi vẽ các hình ảnh các phương tiện
giao thông trong câu chuyện : “ Xe đạp trên đường phố”
Trong bài thơ : “ Đèn xanh đèn đỏ” tôi làm mô hình ngã tư đường phố
có đèn giao thông và các phương tiện đi trên đường, tình huống gặp đèn đỏ
các phưong tiện đều dừng lại, đèn xanh các phương tiện đang đi trên đường
trưng bày trong góc để cho trẻ nhìn thấy mô hình mà hình dung lại nhớ nội
dung của bài thơ.
Hoặc tôi có thể vẽ bộ tranh liên hoàn và treo vào góc để hướng dẫn trẻ
kể chuyện sáng tạo mời trẻ đặt tên cho câu chuyện mà mình vừa kể. Tôi ghi
lại tên mà trẻ vừa đặt ,đọc cho cả lớp nghe và nhận xét động viên khuyến
khích trẻ.
Khi xây dựng môi trường cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học , tôi
xây dựng góc mở văn học với tiêu đề “ Thư viện bé yêu” không gian hình
ảnh gợi mở tôi chuẩn bị hình ảnh, nhân vật trong bài thơ, câu chuyện trẻ đã
học, khi cho trẻ hoạt động yêu cầu trẻ chọn hình ảnh, nhân vật trong câu
chuyện mà trẻ yêu thích rồi đọc lại, kể lại bài thơ câu chuyện có hình ảnh
nhân vật mà trẻ đã chọn.
Ví dụ: Ở chủ đề “ Trường mầm non” tôi thiết kế góc mở thành 3 cột
Cột 1: Kí hiệu của bé
Cột 2: Nhân vật bé yêu
Cột 3: Hình ảnh bài thơ bé yêu
Tôi chuẩn bị hình ảnh có trong bài thơ “ Cô giáo của con” cô giáo, các bạn,
các loài hoa hay trong bài thơ “ Mèo con đi học” các hình ảnh : mèo con,
cừu, hay trong câu chuyện “ Gà tơ đi học” tôi vẽ hình ảnh gà mẹ, gà tơ, cún
bông, vịt xám, mèo tam thể, hình ảnh gà tơ, hình ảnh cả lớp cắm trại bên hồ
nước trong xanh và múa hát… sau đó bỏ vào túi lô tô để cho trẻ hoạt động.
Tôi đã xây dựng góc sách chuyện có hình ảnh to rõ, tích lũy nhiều sách
chuyện có trong chương trình
Khi kể cho trẻ nghe câu chuyện “ Gà trống và vịt bàu” tôi đã xây dựng
mô hình khúc sông có cây cỏ… chú gà trống và vịt bầu bằng thú nhồi bông,
bên ngoài có lông thật, 1 chú ngỗng để ở góc cổ tích. Đồng thời vẽ hình ảnh
con vật, sắp xếp mô hình gây hấp dẫn trẻ, giúp trẻ nhớ đến nội dung và nhân
vật trong chuyện.
Khi dạy trẻ đến chủ đề nào tôi cũng vẽ tranh theo nội dung câu chuyện
trong chủ đề, treo xung quanh lớp.
Khi dạy chủ đề giao thông, trong chủ đề có các câu chuyện xe đạp trên
đường phố, xe lu và xe ca, ai quan trọng hơn…
Tôi đã vẽ về nội dung câu chuyện treo ở góc sách truyện thư viện giúp
trẻ hiểu nội dung câu chuyện, biết được cái hay cái đẹp của câu chuyện.
* Đối với môi trường ngoài lớp học
Tôi cũng luôn chú trọng để xây dựng giúp trẻ tiếp nhận tác phẩm văn
học một cách dễ hiểu trên các mảng tường ngoài lớp tôi vẽ những hình ảnh
cây cối con vật có nội dung liên qua đến chương trình của trẻ
Ví dụ: Ở chủ đề thế giới động vật giờ kể chuyện “ Chú vịt xám”
Tôi cho trẻ đi tham quan chúng mình thấy trên mảnh tường có vẽ gì
đây?
Vịt mẹ dẫn vịt con đi chơi. Trước khi đi vịt mẹ dặn các con phải đi theo
đàn nhưng có một chú vịt đã không nghe lời mẹ dặnbị lạc đường, chúng
mình xemchú vịt có tìm được mẹ không, bây giờ mời các con về ghế và
nghe cô kể câu chuyện“ Chú vịt xám”
Với những mảnh tường trống bên ngoài lớp tôi đã vẽ những hình ảnh,
các nhân vật trong bài thơ câu chuyện để khi hoạt động ngoài trời tôi gợi mở
cho trẻ cùng nhau kể chuyện.
Ví dụ : Tôi vẽ hình ảnh các con vật ngộ nghĩnh như : con thỏ, con
gấu… hoặc các nhân vật trong các câu chuyện như cô tiên lên mảnh tường.
Sau khi xây dựng môi trường trong và ngoài lớp, tôi tôi thấy trẻ hứng thú
học môn văn học một cách say mê và trẻ tiếp thu bài nhanh, nhớ truyện có lô
rích hơn.
3. Tổ chức hoạt động học:
Hoạt động học là một trong các hoạt động cơ bản của trẻ ở trường mầm
non . vì hoạt động học giúp cho việc hệ thống hóa các kiến thức mà trẻ tích
lũy được trong cuộc sống hàng ngày.giáo viên phải cung cấp kiến thức cơ
bản của tiết dạy cho trẻ vì đây là hình thức bắt buộc trong chương trình phải
thực hiện theo chương trình giáo dục. Tôi đã suy nghĩ để có biện pháp dạy
trẻ làm quen với văn học, giúp trẻ tiếp thu bài nhanh hứng thú, nhưng vẫn
nhẹ nhàng. Điều đầu tiên đối với bản thân, phải thực hiên tốt nội dung các
thể loại truyện,( Kể lại truyện theo tranh,kể lại chuyện sang tạo,đóng kich…)
thơ, ca dao, đồng dao.
Nghiên cứu nội dung từng tác phẩm ở những khía cạnh khác nhau, để
lựa chọn hình thức dạy trẻ làm quen với tác phẩm văn học.
Khi kể chuyện cho trẻ nghe, nếu chỉ dạy cho trẻ biết kể lại chuyện đã
nghe thì mới dừng lại ở mức độ “ mô phỏng”. Tôi đã thiết kế để trẻ có thể kể
chuyện một cách sáng tạo, có thể kể tiếp câu chuyện mà cô đã kể một phần
theo một đề tài, một bức tranh cô đưa ra. Bằng hình thức này có thể phát
triển ngôn ngữ tích cực cho trẻ, kích thích sự phát triển tư duy óc sáng tạo
của trẻ.
Để trẻ có hứng thú tập trung vào giờ học tôi đã tìm cách thức giới thiệu
bài hấp dẫn nhẹ nhàng
Ví dụ: Ở chủ đề thế giới thực vật .Nhánh 4: Cây xanh và môi trường
sống . tôi dạy bài thơ “ Cây dây leo” ( Tác giả Xuân Tưủ )
* Mục đích:
- Kiến thức: Trẻ thuộc bài thơ và biết ngắt đúng nhịp để thể hiện nội
dung.nhớ tên bài thơ, tên tác giả của bài thơ,trẻ hiểu nội dung của bài thơ…
- Kỹ năng: Rèn cho trẻ có kỹ năng đọc thơ diễn cảm đúng ngữ điệu, nhịp
điệu của bài thơ.
Rèn cho trẻ có kỹ năng trả lời câu hỏi.
- Thái độ: Giáo dục trẻ lòng yêu quý và bảo vệ cây xanh.
* Chuẩn bị:
- Đồ dùng của cô.Tranh minh họa bài thơ,sa bàn trồng một số loại cây- cây
dây leo, cây than gỗ, cây than mềm,máy tính,máy chiếu sử dụng hình ảnh
papow trong ứng dụng công nghệ thông tin.
* Tổ chức hoạt động:
- Nhận biết cây dây leo.
- Đọc diễn cảm bài thơ.
- Biểu diễn đọc thơ.
+ Nhận biết cây dây leo.
- Cho trẻ xem tranh,gọi tên các loại cây trong tranh, phân nhóm các loại cây
thân gỗ, thân mềm, cây dây leo…
- Thảo luận về nhu cầu sống của các loài cây.
+ Đọc diễn cảm bài thơ.
-Khi dạy bài thơ “ Cây dây leo”.Tôi cho trẻ đi quan sát cây dây leo ở gần
trường, khi giới thiệu bài tôi cho trẻ về góc quan sát và đàm thoại : các con
biết đây là cây gì không? À cây dây leo sống ngoài trời. Để biết thêm về cây
dây leo hôm nay cô dạy chúng mình đọc bài thơ cây dây leo. Cô đọc diễn
cảm bài thơ cho trẻ nghe. Cần đọc với nhịp độ vừa phải, chú ý nhấn vào các
từ: Tý tẹo, bò ra,nghển cổ,tắm nắng gió, gội mưa rào. Ngắt giọng lâu hơn ở
các câu 7,8,9. Và ngắt giọng trong câu hỏi “vì sao”?
- Thảo luận theo các câu hỏi: Cây dây leo bé như thế nào? Sống ở đâu? Cây
làm gì? Tại sao cây lại bò ra ngoài cửa sổ và nghển cổ lên trời cao? Cây cần
những gì để sống và cho hoa đẹp…?
- Giáo viên đọc lại nhiều lần để trẻ nhẩm đọc theo.
- Cho trẻ đọc bài thơ, nếu trẻ gặp khó khăn, giáo viên nhắc trẻ để trẻ đọc
tiếp.
+ Biểu diễn đọc thơ:
-Khi trẻ đã thuộc bài thơ, cô chia nhóm 2 trẻ một, cho từng cặp lên đọc thơ.
Trẻ thứ nhất là người giới thiệu cây dây leo, đọc từ câu 1 đến câu 9; Trẻ thứ
2 làm cây đọc từ câu 10 đến hết.
- Ở hoạt động học Giáo viên là những người cung cấp những kiến thức, kỹ
năng cơ bản có trong nội dung của bài thơ.
- Trẻ là những người được tiếp thu lĩnh hội những kiến thức từ cô giáo
truyền đạt cho, để trẻ dễ nhớ và dễ khắc sâu kiến thức thì giáo viên luôn lấy
trẻ làm trung tâm, và phát huy được tính tích cực của trẻ thì giờ học sẽ đạt
kết quả cao.
Nếu đạt được như vạy giáo viên phải là người tổ chức linh hoạt nhẹ nhàng
hấp dẫn mọi hoạt động để thu hút trẻ vào giờ học một cách tốt nhất…
Hình ảnh cây giây leo
Việc cho trẻ làm quen tác phẩm văn học để giúp trẻ hiểu sâu hơn về tác
phẩm thì việc đàm thoại là khâu quan trọng không thể thiếu được nhưng
không phải lúc nào cũng bắt trẻ ngồi ngoan một chỗ để trả lời như vậy sẽ
gây nhàm chán và trẻ sẽ không tập trung…
Ví dụ : Tiết thơ “ Gấu qua cầu” trong chủ đề thế giới động vật.
Làm một cây thần kì có hoa, lá, nội dung câu hỏi theo trình tự bài thơ.
Tôi cho trẻ lên bắt thăm câu hỏi theo tổ hoặc cá nhân. Tổ nào trẻ trả lời đúng
sẽ được thưởng bông hoa xinh xắn, điều đó sẽ kích thích trẻ hứng thú tham
gia hoạt động mà không nhút nhát e dè.
Muốn cho trẻ hứng thú vào hoạt động của mình thì tôi luôn tìm tòi cách
giới thiệu bài như thế nào cho hay, hấp dẫn. Có nhiều hình thức giới thiệu
bài hay bằng các hình thức như qua câu đố, bài hát, lời dẫn và qua tranh ảnh,
mô hình và các phương tiện công nghệ thông tin.
Ví dụ : Ở hoạt động kể chuyện : “ Nhổ củ cải” ở chủ đề thực vật
Tôi đọc câu đố:
“Cây xanh cái lá cũng xanh
Mà củ trắng nõn nấu canh ngọt lừ
Là cây rau gì ?”
Các con cùng xem đó là cây gì nhé! Tôi kích vào hình ảnh cây củ cải
trắng
Có một gia đình nọ sống với nhau rất vui vẻ và đoàn kết, tôi kích vào
hình ảnh ông già, bà già, cô cháu gái, chó con, mèo con,chuột nhắt
Để xem gia đình ông bà cô cháu gái có chuyện gì xảy ra chúng mình
cùng lắng nghe cô kể câu chuyện nhổ củ cải nhé.
Ví dụ : Câu chuyện “ sự tích các loài hoa” ở chủ đề thế giới thực vật
Tôi chuẩn bị ở góc khám phá khoa học về các loài hoa và cho trẻ đi
tham quan ( Hoa hồng, hoa cúc, hoa râm bụt, hoa mười giờ )
Ở góc khám phá khoa học có những gì ? ( có các loài hoa )
Các loài hoa này dùng để làm gì ?
Còn có rất nhiều các loài hoa có loài hoa dùng để trang trí cũng có loài
hoa thì kết trái cho chúng ta quả ngọt, có loài sẽ mang lại hương thơm dịu,
ngào ngạt cho chúng ta cảm giác dễ chịu thoải mái bây giờ cô mời các con
về chỗ ngồi của mình nghe cô kể câu chuyện “ Sự tích các loài hoa” để xem
còn có những loài hoa gì,có hương thơm như thế nào và từ đâu mà có
(Hình ảnh cô cháu đang quan sát các loài Hoa)
* Giảng giải nội dung, trích dẫn đàm thoại:
Để giúp trẻ hiểu sâu nội dung diễn biến trình tự tác phẩm tôi luôn sử
dụng hệ thống câu hỏi mở khi giảng nội dung, giảng trích dẫn, đàm thoại tôi
đan xen vào nhau giúp trẻ làm quen tác phẩm trình tự, trọn vẹn.
Ví dụ: Ở chủ đề “ Giao thông ’’ ở hoạt động có chủ định “ Làm quen với
văn học ’’ có bài thơ “ Đèn đỏ đèn xanh ’’. Tôi sử dụng câu hỏi mở để đàm
thoại với trẻ giúp trẻ hiểu nội dung câu truyện như sau :
- Các con có biết đèn tín hiệu giao thông có những màu gì?
- Khi đi đi đường thì các con phải chú ý điều gì?
* Đọc thơ.
Khi cho trẻ đọc thơ tôi cho trẻ đọc theo lớp, cá nhân, ngoài ra cho trẻ
đọc nối tiếp, đọc theo kí hiệu của cô cho dễ nhớ, dễ thuộc hơn
Ví dụ : Khi cho trẻ đọc bài thơ : “ Cô giáo của con ’’ ở chủ đề “ Trường
mầm non ’’.
Khi cô đưa tay về tổ nào tổ đó sẽ bắt đầu đọc bài thơ.
“Mỗi khi đến lớp
Cô cười thật tươi
Say sưa giảng bài
Giọng cô ấm áp ”
Khi tổ đọc đã hết khổ thơ đầu tôi lại ra kí hiệu dừng lại và tiếp tục đưa tay
về phía tổ tiếp theo thì tổ đó sẽ đọc tiếp nối khổ thơ thứ 2.
“Bạn nào hay nghịch
Cô chẳng thích đâu
Bạn nào chăm ngoan
Cô yêu lắm đấy ”
Rồi đưa 2 tay ra hiệu cho cả lớp cùng đọc đọan cuối của bài thơ.
“Cần như hạt muối
Đẹp như hoa rừng
Cô giáo của con
Ai mà chẳng quý”
Khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, cô đọc kể diễn cảm thể hiện
được nhịp điệu, âm điệu săc thái biểu cảm sẽ khơi gợi được tâm hồn trẻ.
Với truyện kể thì ngôn từ phải linh hoạt, thể hiện được ý đồ của nhân
vật.
Ví dụ : Đoạn đối thoại trong câu chuyện “ Chú dê đen ” trong chủ đề
thế giới động vật
Dê kia mày đi đâu ( giọng quát nạt)
Tôi tôi đi tìm lá ngon để ăn và nước suối ngọt để uống (Giọng yếu ớt lo
sợ)
Giảng nội dung trích dẫn đàm thoại là biện pháp giúp trẻ nhớ được tác
phẩm để sau này trẻ có thể nhớ và đọc lại. Khi giảng trích dẫn đàm thoại tôi
đan xen vào nhau giúp trẻ nhớ trình tự tác phẩm một cách trọn vẹn và sử
dụng câu hỏi gợi mở.
Ngoài ra thì tổ chức cho trẻ đóng kịch là một phương pháp tốt nhất giúp
trẻ nhớ lâu tác phẩm để trẻ đóng kịch tốt tôi dạy cho trẻ thuộc truyện, tôi là
ngườii dẫn truyện và khuyến khích trẻ kể cùng cô trẻ có thể đọc lời thoại
của các nhân vật.
Để chuẩn bị cho trẻ đóng kịch cô chuẩn bị truyện, trang phục, sân khấu
nhạc nền
Ví dụ : Truyện “Mỗi người mỗi việc ” ở chủ đề “ Bản thân ” thì cho
trẻ đàm thoại về các bộ phận của cơ thể. Khi miệng không ăn thì chuyện gì
xảy ra? Sau đó cho trẻ nhận vai với các cử chỉ điệu bộ:
• Mắt : hai tay giơ lên ngang mắt chớp chớp khi nói
• Tai : Hai tay khum khum đưa lên vai
• Miệng : Buồn bã nhìn xuống
Qua cách làm này tôi giúp trẻ phát triển trẻ khả năng ghi nhớ, rèn
luyện ngôn ngữ mạch lạc, làm tăng sự cảm thụ hiểu biết tác phẩm văn học
của trẻ làm cho giờ học sinh động hứng thú trong các hoạt động tiếp theo.
4. Tích hợp cho trẻ làm quen với văn học qua các hoạt động học có nội
phù hợp.
Việc tích hợp cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học qua các hoạt động học
có nội dung phù hợp đã giúp trẻ củng cố lại những kiến thức trẻ đã được học
Vì vạy tôi thấy việc lồng ghép cho trẻ làm quen tác phẩm văn học thông
qua các giờ hoạt động có chủ định khác cũng rất cần thiết vì tổ chức hoạt
động cho trẻ làm quen tác phẩm văn học chiếm thời gian rất ngắn so với các
hoạt động khác. Việc cho trẻ làm quen tác phẩm văn học tôi không chỉ tiến
hành trong giờ thơ, giờ kể chuyện mà còn dạy thông qua các giờ học khác.
Tôi thông qua các giờ như : tạo hình, âm nhạc, khám phá khoa học… Tôi
củng cố kiến thức về văn học cho trẻ. Ở những giờ học này các tác phẩm văn
học đến với trẻ qua hình thức giới thiệu bài hay củng cố bài.
* Trong giờ hoạt động tạo hình để gợi ý đề bài cho trẻ hoạt động vào
đầu giờ học tôi đọc bài thơ, cho trẻ nghe đàm thoại với trẻ về nội dung bài
thơ từ những hình ảnh trong bài thơ trẻ hình dung ra ý tưởng mà mình muốn
thực hiện
Ví dụ : Cho trẻ hoạt động tạo hình với đề tài “ Vẽ theo ý thích ” tôi
đọc bài thơ “ Bé vẽ ” cho trẻ nghe và đàm thoại :
Các con vừa nghe cô đọc bài thơ gì ?
Trong bài thơ bạn nhỏ muốn vẽ những gì ?
Từ những hình ảnh trong bài thơ trẻ có thể lấy làm đề tài để vẽ
* Với hoạt động cho trẻ làm quen với biểu tượng toán nếu không lồng
phép các môn học thì sẽ trở thành khô khan và cứng nhắc vì vậy ở hoạt động
này tôi luôn lồng ghép môn văn học để gây cho trẻ hứng thú hơn.
Ví dụ : Ở đề tài : Dạy trẻ phân biệt phía trên phía dưới phía trước phía
sau của đối tượng tôi lồng ghép vào câu chuyện “Nhổ củ cải ”. Tôi kể dẫn
dắt truyện và đưa mô hình nhân vật câu chuyện ra đàm thoại :
Khi củ cải lớn ông già nhổ củ cải :
- Ông già đứng phía nào nhổ củ cải?
- Củ cải ở phía nào của ông già?
- Ông già không nhổ được củ cải
- Ai ra giúp ông già?
- Bà già đứng phia nào của ông già?
Cứ như vạy tôi đàm thoại với các nhân vật tiếp theo.
* Với bộ môn khám phá khoa học tôi cũng đã lông ghép môn văn học
cho trẻ.
Ví dụ : Đề tài : “Một số loài hoa ” trong chủ đề thế giới thực vật khi
kết thúc tiết học tôi cho trẻ đọc bài thơ “Hoa kết trái ” để trẻ mở rộng vốn
hiểu biết của mình về các loài hoa.
Như vậy việc cho lồng ghép các tác phẩm văn học vào trong các môn
học khác là một biện pháp làm tăng hiệu quả cho trẻ yêu thích các tác phẩm
văn học.
5. Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học mọi lúc mọi nơi
Đối với môn văn học tôi luôn tận dụng thời gian, thời điểm thích hợp
trong mọi hoạt động của trẻ
• Giờ đón trẻ:
Trò chuyện hỏi trẻ về một số nhân vật trong truyện mà trẻ đã được học,
tôi đã hướng dẫn trẻ xếp tranh xem tranh và kể chuyện sáng tạo theo tranh
mà mình đượic xếp, hoặc trẻ dùng mô hình kể chuyện theo ý tưởng của mình
theo chủ đề mà trẻ đang được học.
Ví dụ : Trẻ ngồi vào góc sách truyện ( đang học chủ đề giao thông), trẻ
xem tranh các phương tiện giao thông. Gợi ý để trẻ kể một câu chuyện sáng
tạo nói về các phương tiện giao thông mà trẻ gặp trên đường
Ví dụ : Trẻ kể như sau : “Hôm nay trên đường đi đến trường, tôi thấy
có một bạn không đội mũ bảo hiểm bị bác cảnh sát giao thông tuýt còi dừng
lại và bị phạt đấy…”
- Hoạt động ngoài trời
Với hoạt động ngoài trời việc lồng ghép cho trẻ làm quen tác phẩm văn học
càng gây được hứng thú nhiều hơn cho trẻ thông qua hoạt động quan sát và
thông qua trò chơi.
Khi cho trẻ quan sát một số đối tượng nào đó tôi cho trẻ đọc một bải thơ
và đến nơi quan sát
Ví dụ : Trong chủ đề “Thế giới Thực vật ” khi cho trẻ quan sát cây bắp
cải tôi cho trẻ đọc bài thơ “Cây bắp cải ” rồi đàm thoại với trẻ
Hay ở chủ đề “ Thế giới động vật” khi cho trẻ quan sát gà con tôi cho trẻ đọc
bài thơ “Đàn gà con ”
Khi tổ chức chơi trò chơi cho trẻ thì các bài đồng dao,ca dao,tục ngữ…
trong dân gian là tác phẩm văn học dễ lôi cuốn trẻ với các câu từ gần gũi dễ
hiểu, ngắn gọn và vui tươi. Vì vậy trò chơi dân gian là trò chơi mà tôi hay tổ
chức cho trẻ chơi, mỗi một trò chơi gắn với những lời đồng dao nên khi tôi
đọc hoặc dạy trẻ đọc tôi vừa đọc vừa kết hợp với cử động của cơ thể, sao
cho có sự phù hợp với nhịp điệu vận động, trong khi tổ chức tôi thường cho
trẻ chơi theo cặp hay nhóm nhỏ…
Ví dụ : Trò chơi “Mèo đuổi chuột” “Lộn cầu vồng” “Dung dăng dung
dẻ” “Nu na nu nống” “Thả đỉa ba ba”…
Tôi cho trẻ chơi trò chơi ngoài sân trường thông qua trò chơi “ Chim sẻ
và ô tô” ở chủ đề phương tiện giao thông. Như vậy tôi đã cho trẻ đóng vai
chim sẻ, cứ thay đổi như thế trẻ được trải nghiệm đóng vai.
Giờ chờ cơm:
Tôi cho trẻ đọc những bài thơ đã học trong chủ đề
• Giờ ngủ trưa :
Tôi mở băng đĩa các bài thơ ngâm thành lời ru đưa trẻ vào giấc ngủ một
cách thoải mái, nhẹ nhàng
- Hoạt động chiều:
Hướng dẫn trẻ tự thực hành cắt dán vẽ nhân vật yêu thích, tập nói
giọng của nhân vật, giọng nhẹ nhàng cáu gắt, hung dữ, hiền lành
Đọc những đoạn thơ mà trẻ yêu thích
• Giờ trả trẻ :
Ở thời gian này tôi đã sưu tầm các loại đĩa CD về các câu chuyện cổ
tích và mở cho trẻ xem. Tùy vào từng chủ đề mà tôi lựa chọn nội dung
câu chuyện nào cho phù hợp
Một hình thức nữa mà tôi thự hiện có hiệu quả là cho trẻ làm quen
với tác phẩm văn học theo các chủ đề gắn liền với việc tổ chức ngày lễ.
Tôi tổ chức cho các cháu trong lớp liên hoan biểu diễn văn nghệ. Nó có
tác dụng cổ vũ động viên các cháu giỏi đồng thời cũng khuyến khích các
cháu yếu nhút nhát tham gia vào các hoạt động nghệ thuật. Trong các
buổi biểu diễn văn nghệ của trường tôi đăng kí cho các cháu giỏi lên
tham gia đọc thơ kể chuyện đồng thời trong buổi biểu diễn tôi cũng động
viên các cháu nhút nhát lên tham gia nhằm khích lệ trẻ và là niềm tin
tưởng trước sự chứng kiến của phụ huynh.
6. Công tác phối hợp với phụ huynh
Tôi nghĩ rằng việc xây dựng mối quan hệ giữa gia đình và nhà trường là một
nhiệm vụ quan trọng ở trường mầm non, trong đó giáo viên là người đại diện
nhà trường, có trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ, nhằm tạo ra môi trường giáo
dục thuận lợi cho sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Đồng thời
giúp nhà trường phát huy được thế mạnh của gia đình trong công tác chăm
sóc giáo dục trẻ.
-Để tạo được sự tin tưởng và thu hút sự tham gia của phụ huynh vào các
hoạt động chăm sóc- giáo dục trẻ của lớp và của nhà trường được tốt
-Tôi đã tham mưu với BGH nhà trường thành lập hội cha mẹ học sinh đại
diện cho phụ huynh của lớp chồi A1.
- Khi thành lập được hội cha mẹ học sinh, tôi tiếp tục xây dựng kế hoạch
phối kết hợp chương trình chăm sóc giáo dục trẻ giữa gia đình và nhà trường
- Sau khi xây dựng kế hoạch tôi thống nhất với Ban chấp hành phụ huynh
của lớp sau đó tôi triển khai sâu rộng tới tất cả các phụ huynh của lớp cùng
thực hiện.
Từ những việc làm trên tôi luôn lắng nghe ý kiến của cha mẹ trẻ, chủ động
xây dựng mối quan hệ tốt với phụ huynh sẵn sang tư vấn và giúp đỡ các kiến
thức chăm sóc giáo dục trẻ khi gia đình có nhu cầu. tôi có trách nhiệm thong
tin đầy đủ cho cha ,mẹ trẻ về chương trình chăm sóc – giáo dục trẻ ở trường
bằng nhiều hình thức khác nhau như: Họp phụ huynh, bảng thong báo,góc
trao đổi với phụ huynh…
Ví dụ:Trước ngày nhận trẻ vào trường tôi có những hướng dẫn cho bố,mẹ
giới thiệu những hoạt động trong ngày ở trường của giáo viên và của trẻ.
-Nếu trẻ lần đầu đến lớp, tôi trao đổi cụ thể về chế độ sinh hoạt ở trường
nắm bắt những thông tin, đặc điểm của trẻ và cho bố mẹ làm quen trẻ với
lớp với các bạn và cô giáo.Thời gian đầu tôi có thể cho bố , mẹ vào lớp chơi
cùng trẻ, đón trẻ về sớm, có thể cho trẻ mang theo đến lớp những đồ chơi ưa
thích mà trẻ thường chơi ở nhà để tránh sự hụt hững ban đầu.
- Tôi liên lạc thường xuyên với gia đình để tìm hiểu sinh hoạt của trẻ ở gia
đình, thong tin cho cha mẹ biết về tình hình sức khỏe của trẻ ở lớp những
thay đối của trẻ nếu có thể để kịp thời có biện pháp tác đông chăm sóc- giáo
dục phù hợp.
- Tôi thống nhất với các bậc phụ huynh về nội quy, các hình thức và các biện
pháp phối hợp giữa phụ huynh và nhà trường trong từng giao đoạn và cả
năm học.
- Trong quá trình phối hợp với các bậc cha mẹ, tôi căn cứ vào điều kiện và
hoàn cảnh cụ thể của từng gia đình để có hình thức phối hợp phù hợp và
mang lại hiệu quả cao nhất.
- Trong quá trình lập kế hoạch của chủ đề tôi đưa các nội dung phối hợp với
gia đình vào kế hoạch , tôi nêu những yêu cầu cụ thể về vấn đề cùng phối
hợp với gia đình để thực hiện chủ đề đó.
Ví dụ: Chủ đề trường Bản thân
Tôi Xây dựng Kế Hoạch thực hiện nội dung làm quen với văn học
STT Tên chủ đề
Thời gian thực hiện Nội dung thực hiện
1
Bản thân
4 tuần từ ngày 26/09 Thơ: Bàn tay cô giáo, Đôi
đến ngày 23/10
mắt của em, Miệng xinh, Cái
lưỡi.
Chuyện: Mỗi người một
việc,Cậu bé mũi dài.
-Đồng dao :
Em tôi buồn ngủ buồn nghê.
Buồn ăn cơm nếp, cháo kê
thịt gà….
-Ca dao: Yêu nhau như thể
tay chân.
An hem hòa thuận, hai than
vui vầy…
-Câu đố:
Cùng ngủ, cùng thức
Hai bạn xinh, xinh
Nhìn rõ mọi thứ
Nhưng không thấy mình?
(Là gì?) là (Đôi mắt)…
Căn cứ vào việc xây dựng kế hoạch thực hiện nội dung cho trẻ làm quen với
tác phẩm văn học ở chủ đề này tôi đã tuyên truyền vận động phụ huynh thu
gom và sưu tầm bài thơ, câu chuyện, câu đố có trong chương trình và ngoài
chương trình phù hợp với nội dung chủ đề và dạy trẻ đọc thơ và kể truyện ở
nhà.
-Mua mới đồ dùng đồ chơi phục vụ cho môn học theo chủ đề.
-Sưu tầm và thu gom các nguyên vật liệu, phế thải sẵn có ở địa phương để
cùng làm đồ dùng, đồ chơi tạo môi trường học văn học Như: Giấy báo cũ,
Bìa , xốp màu, hột hạt, cành cây…
-Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về kết quả của trẻ, khích lệ trẻ đã làm
tốt gửi sản phẩm về cho gia đình.
-Trao đổi với phụ huynh để trẻ được xem đài, ti vi các chương trình thiếu
nhi có nội dung liên quan đến văn học. Trẻ cần đi học đều đặn để trẻ tiếp thu
bài có hiệu quả hơn
* Kết quả đạt được : Trong quá trình phối hợp giữa cô giáo và Gia đình tôi
đã được 30/30 phụ huynh của lớp nhiệt tình ủng hộ đã mua sắm mới được 3
bộ tranh chuyện và 3 bộ tranh thơ với tổng trị giá tiền 570.000 đồng
- Sưu tầm được 3 bài thơ mới và 2 câu chuyện ngoài chương trình gửi về
cho cô giáo
-Ngoài ra làm được 3 bộ đồ dùng tự tạo bằng hình ảnh nhân vật rời để áp
dụng vào dạy chuyện…
Sau thời gian đưa ra yêu cầu đối với phụ huynh, tôi đã có thông báo danh
sách những phụ huynh đã thực hiện yêu cầu. Về những gì đã thực hiện được
, những gì còn tồn tại, cái gì cần rút kinh nghiệm, đưa ra hướng giải quyết…
Chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ trong trường mầm non phụ thuộc nhiều
vào sưc tham gia đóng góp của gia đình trẻ. Vì vạy trong quá trình giáo dục
nhà trường và bản thân tôi cần phải có sự phối hợp chặt chẽ vứi gia đình
bằng nhiều nội dung và hình thức phong phú để tạo điều kiện cho công tác
chăm sóc giáo dục trẻ được tôt hơn…
IV. KIỂM NGHIỆM
Sau khi giảng dạy bằng kinh nghiệm tôi đã áp dụng dạy trẻ làm quen
với tác phẩm văn học. Qua theo dõi một năm học, tôi thấy trẻ rất hứng thú
đa số trẻ hiểu nội dung kể diễn cảm biết thể hiện cử chỉ thái độ, tình cảm qua
các tác phẩm văn học.
Khảo sát cuối năm cho thấy kết quả như sau:
Tổng Kỹ năng hứng thú
số
nghe tác phẩm văn học
trẻ
30
Tỷ lệ đạt
TL
chưa
đạt
T
K
TB
18
7
3
2
Kỹ năng nói khi trả lời Kỹ năng làm quen với
câu hỏi đàm thoại
việc đọc, kể diễn cảm
Tỷ lệ đạt
T
K
TB
TL
Tỷ lệ đạt
chưa
đạt
T
K
15
7
5
3
15
5
TL
chưa
đạt
TB
7
3
60% 23% 10% 7%
50% 23% 17% 10% 50% 17% 23% 10%
Với một số kinh nghiệm trên tôi thấy khi cho trẻ làm quen với tác phẩm văn
học trẻ đều rất hứng thú, mỗi tháng đầu năm khi phụ huynh đưa trẻ đến lớp
thấy các cháu khóc đòi về, cũng rất nhiều phụ huynh lo lắng, băn khoăn, nên
phụ huynh thường cho con nghỉ học vô lý do. Đến nay đã có sự thay đổi rõ
rệt, các cháu thích tới lớp , thích được học và chơi cùng cô và các bạn. Phụ
huynh rất mừng và cho con đi học đều đặn điều mà phụ huynh quan tâm hơn
cả đó là kiến thức mà các con có được trong thời gian ở lớp với cô. Thấy các
cháu ngoan, ngôn ngữ, tư duy trí nhớ phát triển, tự tin hơn khi giao tiếp với
mọi người, tôi cũng như các bậc phụ huynh rất phấn khởi.
Với những biện pháp và kết quả nêu trên bản thân tôi tự rút ra những bài
học kinh nghiệm sau:
- Ngay từ đầu năm học tôi phải nắm được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
- Luyện tập giọng đọc,giọng kể sao cho diễn cảm, thể hiện được nét mặt, cử
chỉ, điệu bộ của các nhân vật trong chuyện
- Ứng dụng công nghệ thong tin vào giảng dạy.
- Sử dụng tốt tranh ảnh,mô hình, rối dẹt, rối tay…
- Tham khảo thêm một số kịch bản đã được biên soạn sẵn và dạy trẻ đóng
kịch.
- Tích cực làm đồ dùng, đồ chơi theo chủ đề, đồ dùng minh họa cần phong
phú, đa dạng hấp dẫn. Giáo viên sử dụng khoa học gọn gang, đúng lúc.
- Tham mưu tốt với phụ huynh hỗ trợ thêm một số tranh truyện sách, báo,
tạp chí.
- Thường xuyên học hỏi đồng nghiệp, tham khảo them một số tài liệu lien
quan đến việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học để từ đó tổ chức tôt
hoạt động cho trẻ làm quen với văn học…
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
I. Kết luận:
Làm quen với tác phẩm văn học là một hoạt động quen thuộc ở nhà
trường mầm non. Hoạt động này nhằm dẫn dắt, hướng dẫn trẻ cảm nhận
những giá trị nội dung, nghệ thuật phong phú trong tác phẩm văn học, khơi
gợi ở trẻ sự rung động, hứng thú đối với văn học, có ấn tượng về những hình
tượng nghệ thuật, cái hay cái đẹp của tác phẩm văn học thể hiện sự cảm
nhận đó qua các hoạt động mang tính chất văn học nghệ thuật như đọc thơ,
kể chuyện, chơi trò chơi đóng kịch, cao hơn nữa là tiến tới sáng tạo ra những
vần thơ, câu chuyện theo trí tưởng tượng của mình, góp phần hình thành và
sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ.
Như vậy, đến với văn học là trẻ được biết đến thế giới loài vật, cây
cỏ, hoa lá cùng mọi hiện tượng thiên nhiên, vũ trụ và những gì gần gũi xung
quanh trong môi trường sống của trẻ. Qua tác phẩm văn học, trẻ nhận ra có
một tình thương yêu ràng buộc con người với con người, giữa con người với
thế giới xung quanh góp phần làm cho tâm hồn trẻ trong sáng hơn, tươi đẹp
hơn.
II. Đề xuất:
- Đề ngị với phòng giáo dục thường xuyên mở các lớp chuyên đề
nhiều hơn nữa về phát triển ngôn ngữ nói chung và văn học nói riêng giúp
cho các giáo viên có cơ hội học tập củng cố kiến thức và nâng cao năng lực
chuyên môn của mình.
- Cung cấp nhiều tài liệu về bộ môn văn học cho các trường để giáo
viên có điều kiện tham khảo
- Đề nghị trường tham mưu với các cấp chính quyền bổ sung đồ dùng
đồ chơi phục vụ cho trẻ trong quá trình học tập
- Thường xuyên tổ chức các giờ dạy mẫu để giáo viên dự giờ học tập
và rút kinh nghiệm
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của tôi trong việc giúp trẻ 3-4
tuổi lớp chồi A1 trường mầm non Nga vịnh học tốt môn làm quen với văn
học, chắc chắn kinh nghiệm đó còn nhiều hạn chế song cũng là kinh nghiệm
rút ra trong quá trình thực tế của lớp tôi trong năm học 2014 – 2015 kính
mong các đồng nghiệp đóng góp ý kiến để sang kiến kinh nghiệm ngày càng
hoàn thiện, áp dụng rộng rãi và thành công hơn nữa trong quá trình dạy
học.Giúp tôi đạt kết quả tôt đẹp hơn trong việc giúp trẻ học tốt môn văn học
vào những năm tiếp theo.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Ý kiến của thủ trưởng đơn vị:
Nga vịnh, ngày 10 tháng 03 năm 2015
Tôi xin cam đoan sáng kiến trên là do tôi
viết không sao chép
Người viết SKKN
Ngô Thị Vấn