SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ
PHÒNG GD&ĐT HUYỆN NGA SƠN
===========*0*==========
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG HƯỚNG DẪN TRẺ MẪU GIÁO
5 - 6 TUỔI HỌC VẼ Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA THÁI
Người thực hiện : Phạm Thị Nụ
Chức vụ
: Giáo viên
Đơn vị công tác : Trường MN Nga Thái
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn
THANH HÓA, NĂM 2015
1
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Như chúng ta đã biết, từ lâu nay hoạt động tạo hình vẫn được xem là một
phần quan trọng trong chương trình giáo dục mầm non. Các nhà giáo dục cho
rằng: Trẻ nhỏ nên tham gia vào sáng tạo nghệ thuật và thưởng thức, chiêm
ngưỡng sản phẩm của bạn bè. Bởi vì hoạt động tạo hình là nơi trẻ thể hiện mình
và cũng là điều kiện để góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện, đặc biệt là môn
vẽ, nó chiếm vị trí rất quan trọng trong quá trình giáo dục trẻ mầm non. Nó có
sức cuốn hút hầu hết các lứa tuổi mầm non.
Khi trẻ được vẽ sẽ góp phần hình thành cảm xúc thẩm mỹ ở trẻ đó là sự
rung cảm trước cái đẹp của nghệ thuật, của sự sáng tạo, là sự thoả mãn, thích thú
khi làm nên một cái gì đó bởi đôi tay nhỏ bé của chính mình. Thông qua hoạt
động vẽ bước đầu giúp trẻ làm quen với các phương tiện và ngôn ngữ tạo hình:
giấy vẽ, sáp màu, đường nét, hình dáng, màu sắc, bố cục, Từ đó phát triển khả
năng quan sát, phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng, sự sáng tạo ở trẻ. Trẻ còn học
được cách lập kế hoạch hoạt động như: sẽ vẽ gì; Dùng màu gì; Sắp xếp các chi
tiết trong bao lâu; Vẽ trong thời gian bao lâu. Đây chính là đặc điểm khác xa
giữa con người và con vật, đồng thời đem lại hiệu quả lao động cao.
Ngoài ra khi hoạt động tập thể trẻ còn biết đánh giá sản phẩm tạo hình của
trẻ và của các bạn mình. Được các bạn góp ý trẻ sẽ quen dần với những lời khen
- chê của người khác, đồng thời kĩ năng xã hội được hình thành như: chờ đến
lượt, chia nhau đồ dùng, cùng nhau bàn bạc,... Càng tham gia tích cực hoạt động
tạo hình bao nhiêu thì trẻ càng tự tin trong việc sử dụng bút, giá vẽ, màu sắc và
rất có lợi cho việc học tập.
Tất nhiên dậy trẻ vẽ ở bậc mầm non không nhằm đào tạo cho trẻ thành các
hoạ sỹ mà chủ yếu thông qua đó nhằm khơi dậy và phát triển năng khiếu thẩm
mỹ vốn có ở trẻ, tiến tới hình thành thị hiếu thẩm mĩ cho trẻ, đồng thời góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện.
Là một giáo viên mầm non dạy trẻ lớp mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi). Tôi nhận
thấy trẻ rất thích học tạo hình đặc biệt trẻ rất thích thể hiện những tưởng tượng
của mình về thế giới xung quanh qua những bức tranh trẻ vẽ.
Chính sự say mê đó đã thôi thúc tôi tìm tới những biện pháp dạy sao cho
phù hợp và đạt hiệu quả cao. Đó cũng là lý do tôi thực hiện đề tài “Một số biện
pháp nâng cao chất lượng hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi học vẽ ở trường
mầm non Nga Thái ” làm sáng kiến kinh nghiệm của mình để góp phần nâng
cao năng khiếu thẩm mỹ và óc sáng tạo cho trẻ.
2
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Hoạt động tạo hình là một loại hình nghệ thuật có một vị trí rất quan trọng
trong lĩnh vực giáo dục phát triển thẩm mỹ cho trẻ mầm non, tạo hình giúp trẻ
cảm nhận được vẻ đẹp của nghệ thuật, giúp trẻ yêu mến say mê với nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình cho trẻ mầm non được tổ chức nhằm thực hiện những nhiệm
vụ giáo dục sau: Hình thành ở trẻ khả năng thẩm mỹ, hình thành thái độ thẩm
mỹ trước vẻ đẹp của thế giới xung quanh. Giúp trẻ có những điều kiện, những
cơ hội biểu lộ thái độ, xúc cảm, tình cảm của mình đối với những gì được thể
hiện trong quá trình tạo hình. Hình thành và phát triển ở trẻ tính tích cực sáng
tạo, tập cho trẻ biết miêu tả ý tưởng sáng tạo của bản thân qua các hoạt động tạo
hình.
Hoạt động tạo hình trong trường mầm non gồm (vẽ, nặn, xé dán, chắp ghép
mảng màu, tô màu...) trong đó hoạt động vẽ là một trong những hoạt động hấp
dẫn nhất đối với trẻ mẫu giáo, hoạt động vẽ giúp trẻ tìm hiểu, khám phá và thể
hiện một cách sinh động thế giới xung quanh qua sản phẩm vẽ và gây cho trẻ
những xúc cảm, tình cảm tích cực. Thông qua hoạt động vẽ giúp trẻ mở rộng
hiểu biết về thế giới xung quanh, phát triển khả năng tri giác, hình thành ở trẻ
khả năng tư duy, tưởng tượng, phát triển xúc cảm - tình cảm - nhân cách - trí tuệ
- sự khéo léo, sự sáng tạo tính kiên trì. Hoạt động tạo hình cũng chính là một
môi trường, một phương tiện để hình thành ở trẻ những cơ sở ban đầu của hoạt
động học tập trong trường phổ thông. Đặc biệt là phát triển thẩm mỹ - nghệ
thuật, tính sáng tạo phản ánh thế giới xung quanh một cách tích cực, biết yêu
quý và trân trọng cái đẹp (tình yêu con người, yêu thiên nhiên, con vật, cỏ cây,
hoa lá…).
Thông qua hoạt động tạo hình nói chung và hoạt động vẽ nói riêng trẻ học
được cách lập kế hoạch hoạt động, biết đánh giá sản phẩm. Thông thường trẻ
nhỏ đánh giá sản phẩm của mình bằng cách đưa ra hoặc nói ra những gì mình
thích và nghe người khác nói họ thích những gì ở sản phẩm của bé và quan trọng
hơn nữa trẻ dần dần sử dụng các kí hiệu, dấu hiệu tượng trưng khi vẽ.
Đặc biệt đối với trẻ có vấn đề về ngôn ngữ, chậm nói, chậm viết, vốn từ ít
thì hoạt động vẽ lại càng quan trọng vì đó là phương tiện thoả mãn tâm hồn bé
và là cách luyện tập, khắc phục những khiếm khuyết trên.
Khi vẽ trẻ được luyện tập các nhóm cơ lớn, nhỏ. Trẻ vận động cánh tay
mạnh khi vẽ trên giá vẽ hay vẽ trên giấy khổ lớn. Hoạt động vẽ phát triển sự
phối hợp tay với mắt trẻ. Mắt nhìn hướng dẫn hoạt động của tay rất cần thiết cho
3
những hoạt động sau này của trẻ trong đó có viết chữ đẹp, thực hiện các thao tác
toán học sơ đẳng, vẽ kĩ thuật...
II. THỰC TRẠNG
1. Thuận lợi:
Trong quá trình thực hiện đề tài cũng có một số thuận lợi cơ bản:
- Về cơ sở vật chất:
Ban giám hiệu luôn quan tâm tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên về chuyên
môn, mua sắm trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động tương đối
đầy đủ, ngoài ra nhà trường còn động viên đối với sự sáng tạo của giáo viên,
khích lệ chị em ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động giáo dục trẻ.
Đặc biệt trong năm học 2014 – 2015 cơ sở vật chất của nhà trường đáp ứng
với công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ theo yêu cầu trường đạt chuẩn
quốc gia mức độ 1.
- Về bản thân: Bản thân tôi cũng có nhiều cố gắng trong quá trình tự học,
tự bồi dưỡng. Biết ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
- Về học sinh: các cháu đi học chuyên cần, ngoan ngoãn biết vâng lời.
Hứng thú trong mọi hoạt động.
- Về phụ huynh: Phụ huynh nhiệt tình ủng hộ và luôn sát cánh phối kết
hợp trong công tác chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tại lớp, nên nề nếp chất
lượng của lớp luôn được đánh giá cao.
- Ngoài ra lớp tôi có góc tạo hình phù hợp với điều kiện thực tế của trường
cho trẻ hoạt động.
2. Khó khăn.
- Về cơ sở vật chất: Mặc dù được ban giám hiệu quan tâm tạo điều kiện
mua sắm trang thiết bị, cơ sở vật chất phục vụ cho các hoạt động song các trang
thiết bị phục vụ cho môn học vẽ còn thiếu như: phòng năng khiếu cho trẻ vẽ,
giá vẽ, màu nước, bút lông, ... nên ảnh hưởng nhiều đến quá trình giáo dục trẻ và
các hoạt động khác cũng như hoạt động tạo hình.
- Về học sinh: Một số cháu không được bố mẹ cho đi học ở các lứa tuổi
trước, mãi đến 5 tuổi mới cho đi học nên rất nhút nhát, cháu không chịu tham
gia các hoạt động cùng các bạn và một số cháu chưa có kỹ năng tạo hình. Đồng
thời còn cũng còn nhiều trẻ sinh cuối năm nên khả năng tạo hình của trẻ rất yếu.
Các cháu này chưa có kỹ năng nên dẫn đến nhàm chán và nói chuyện hoặc
nghịch phá trong giờ học. Bước đầu trẻ chưa có đầy đủ các kỹ năng vẽ phối hợp
các hình, đường nét.
- Về phụ huynh: Nga Thái là xã có 70% số dân theo đạo thiên chúa nên
nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế, ít quan tâm đến các cháu và chưa
4
hiểu hết được tầm quan trọng của việc đưa trẻ đến trường, đặc biệt là hướng dẫn
trẻ hoạt động với tạo hình.
Đứng trước những thuận lợi và khó khăn trên, tôi luôn luôn trăn trở là phải
có biện pháp gì để thực hiện giờ vẽ nói riêng và giờ tạo hình nói chung được tốt
hơn. Sau khi nghiên cứu tiếp thu tài liệu "Bồi dưỡng chuyên đề tạo hình bậc
học mầm non" do Vụ giáo dục Mầm non triển khai và qua những kinh nghiệm
thực tế từ nhưng tiết dạy của chính mình và của các đồng nghiệp tôi đã mạnh
dạn đề ra hướng giải quyết.
3. Kết quả của thực trạng.
Tiến hành đề tài này tôi thực hiện trên 35 trẻ mẫu giáo lớn, trong đó có 21
trẻ đã qua học lớp mẫu giáo nhỡ, số trẻ còn lại chưa từng đến trường mầm non
nên chưa có nề nếp trong học tập. Trẻ rất lúng túng khi sử dụng đồ dùng học tập,
chưa biết bố cục tranh sao cho cân đối, có trẻ còn gạch nguệch ngoạc không
thành hình, khi sử dụng màu sắc thì không hợp lý mặc dù tất cả các hoạt động
đều có sự hướng dẫn của cô.
Xuất phát từ những thực tế trên tôi đã khảo sát về kỹ năng hoạt động tạo
hình của trẻ thể hiện qua bảng sau:
* Qua khảo sát chất lượng đầu năm thấy ( Tháng 9 năm 2014).
Kết quả đạt được
Trẻ đạt
Chưa đạt
S
NộiTd
Nội dung khảo sát
T - Kỹ năng sử dụng đường nét vẽ cơ bản
1
2
3
4
5
để tạo thành các hình, khối.
- Trẻ biết cách cầm bút và ngồi đúng tư
thế.
- Sử dụng các loại bút vẽ và biết vẽ, tô
màu bố cục tranh cân đối, hợp lý.
- Trẻ tích cực và hứng thú tham gia
hoạt động vẽ.
- Trẻ biết nhận xét các sản phẩm tạo
hình đơn giản.
Số cháu
được
khảo
35 sát
Số
cháu
14
Tỉ lệ:
%
40
Số
cháu
21
Tỉ lệ
%
60
35
17
49
18
51
35
13
37
22
63
35
16
46
19
54
35
15
43
20
57
Từ kết quả trên cho thấy: bài vẽ còn nghèo nàn, đơn điệu, chưa có sáng
tạo, thẩm mỹ trong bài vẽ, hơn nữa nhận thức của trẻ không đồng đều, có trẻ có
năng khiếu, có trẻ còn quá vụng về nên kết quả chỉ đạt khoảng 40 - 45% trẻ vẽ
được. Dựa trên những số liệu điều tra trên, để thực hiện tốt đề tài này tôi đã áp
dụng một số biện pháp sau:
5
III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN.
1. Rèn các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành hình khối, cách
cầm bút, tư thế ngồi.
Rèn trẻ vẽ các nét cơ bản là một việc rất quan trọng. Vì nó giúp cho kỹ
năng vẽ của trẻ tốt hơn, khả năng sáng tạo của trẻ được phát triển toàn diện. Tôi
đã rèn trẻ vẽ các nét cơ bản vào mọi lúc, mọi nơi.
- Giờ hoạt động ngoài trời: Trẻ được làm quen với môi trường xung quanh
khi đi dạo chơi trẻ được ngắm nhìn vật thật, được sờ nắm, khi cho trẻ hoạt động
ngoài trời cô có thể phát phấn để trẻ có thể vẽ lên nền sân.
Ví dụ: Trẻ dùng phấn để in cánh hoa, vẽ những ngôi nhà, những con vật
mà trẻ thích…
- Giờ hoạt động chiều:
Ví dụ: Tôi cho trẻ vẽ những gì mà trẻ thích (vẽ theo ý thích), sau đó tôi sẽ
hướng dẫn để trẻ vẽ những bức tranh mà trẻ thích.
Trước hết trẻ phải rèn trẻ biết vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ để
tạo thành hình, khối. Các nét cơ bản: Nét ngang, nét thẳng, nét xiên, nét uốn
lượn, nét cong trái, nét cong phải… Khi trẻ đã vẽ thành thạo các nét này, tôi
hướng dẫn trẻ cách ghép các nét vẽ tạo thành các hình khối, các đồ vật, con vật,
con người.
Ví dụ: Khi vẽ ngôi nhà của bé, chủ đề “ Gia đình” (tiết vẽ đề tài). Tôi cho
trẻ quan sát các bức tranh vẽ ngôi nhà các kiểu khác nhau. Tôi hỏi trẻ để vẽ
được ngôi nhà cô vẽ bằng các nét gì? Khi ghép các nét đó lại cô được hình gì?
Từ đó tôi hướng dẫn trẻ vẽ các hình vuông, chữ nhật, hình tam giác... và
tạo thành ngôi nhà đó là:
Để vẽ được hình vuông cô sẽ đặt bút vẽ 2 nét ngang ở trên và ở dưới, cô
kéo từ trái sang phải. Sau đó cô vẽ 2 nét sổ thẳng, cô đặt bút từ trên kéo xuống
dưới và các nét đó gặp nhau ở các góc. Tiếp theo cô sẽ vẽ mái nhà: mái nhà cô
sẽ vẽ hình tam giác, cô vẽ 2 nét xiên 2 bên, sau đó cô vẽ nét ngang. Tương tự
với các chi tiết khác của ngôi nhà để tôi hướng dẫn trẻ vẽ.
Tiếp theo tôi sẽ hỏi ý tưởng của trẻ: Con định vẽ ngôi nhà như thế nào? (Vì
đây cũng là một tiết mà trẻ được vẽ ngôi nhà theo ý thích và trí tưởng tượng của
trẻ) Tôi sẽ giải thích cho trẻ vì các con cùng vẽ ngôi nhà của bé. Vậy ngôi nhà
phải là chính, các con sắp xếp, bố cục ngôi nhà là mảng chính. Sau đó các con sẽ
vẽ thêm cảnh vật khác xung quanh ngôi nhà, để ngôi nhà thêm đẹp.
Và một điều cũng rất quan trọng là trẻ phải học cách cầm bút sao cho đúng
cách, trẻ không thể tự cầm bút mà cần có sự chỉ dẫn trực quan và giải thích rõ
ràng của giáo viên. Cầm bút không đúng là một trong những nguyên nhân cơ
6
bản làm ảnh hưởng sự phát triển các thao tác tạo hình của bàn tay và làm cho
quá trình miêu tả hình vẽ trở nên khó khăn.
Tôi phải rèn trẻ cách cầm bút đúng bằng 3 đầu ngón tay: Giữ bút bằng ngón
cái và ngón trỏ; ngón giữa giữ ở phía dưới; khi vẽ cánh tay cho tới bàn tay phải
đặt nằm trên bàn làm điểm tỳ hoặc hơi nhích cao hơn, dựa vào cây bút.
Phải học cách nhấn bút mạnh, hoặc nhẹ với các mức độ khác nhau tùy theo
ý muốn để tạo nên các sắc thái màu, các đường, nét,… với các tính chất khác
nhau nhằm gây nên sức truyền cảm cho các hình vẽ. Ngoài ra tôi bồi dưỡng cho
trẻ cách vẽ màu (đưa bút theo một hướng hoặc không ra ngoài nét viền) với các
loại bút vẽ khác nhau (bút chì, bút sáp, bút lông, phấn màu) cần giúp trẻ nắm
được kỹ thuật sử dụng khác nhau. Khi trẻ vẽ cô cần quan tâm nhắc nhở để rèn
cho trẻ ngồi đúng tư thế, không để trẻ cúi mặt sát xuống bàn hoặc không ngồi
vẹo người.
Khi được rèn trẻ có tư thế ngồi thẳng, đặt cánh tay đúng tư thế, thoải mái
trên bàn, và cầm bút đúng cách.
( Tư thế trẻ ngồi vẽ đầu năm)
( Tư thế của trẻ ngồi vẽ về cuối năm)
* Kết quả:
Từ việc rèn trẻ vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành hình
khối, biết cách cầm bút và tư thế ngồi vẽ tôi thấy 100% trẻ của lớp tôi đã biết
cách sắp xếp bố cục, tạo được các hình khối cơ bản trong tranh, biết cách cầm
bút và ngồi đúng tư thế.
2. Xây dựng góc tạo hình trong môi trường hoạt động của lớp.
Tạo môi trường cho trẻ hoạt động cũng là tạo cho trẻ cảm giác thoải mái,
thích thú khi đến lớp. Trẻ thường thích quan sát những gì quanh trẻ, khi trẻ thấy
cô trang trí góc tạo hình phong phú đẹp với nhiều đồ dùng hấp dẫn, sẽ tạo cho
trẻ cảm giác thích thú tìm tòi, khám phá. Từ đó phát triển ở trẻ khả năng tư duy,
sáng tạo.
Đối với trẻ 5 - 6 tuổi, phát triển các năng lực nói chung (trong đó có khả
năng sáng tạo) trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng. Việc phát huy
khả năng sáng tạo cho trẻ 5 - 6 tuổi chỉ thực sự có hiệu quả khi nó được tiến
hành một cách thường xuyên, thông qua các hoạt động của trẻ ở trường mầm
7
non trong đó có hoạt động tạo hình. Một trong những biện pháp tốt nhất để góp
phần phát huy khả năng sáng tạo của trẻ trong hoạt động tạo hình, đặc biệt là
hoạt động vẽ là: Giúp trẻ có điều kiện học tập. Vì vậy tôi đã xây dựng riêng một
góc tạo hình với tên gọi là “ Ai khéo tay nhất” để cho trẻ chơi vào các giờ hoạt
động góc.
Tôi bố trí vị trí góc tạo hình như sau: Trong không gian chung của lớp học,
tôi bố trí góc gần cửa để tập trung tối đa ánh sáng tự nhiên và giúp trẻ có được
trạng thái cảm xúc tích cực khi tham gia vào các hoạt động tạo hình. Do đặc thù
của góc tạo hình là góc hoạt động mang tính yên tĩnh do đó tôi đã không bố trí
góc tạo hình gần góc ồn ào (góc xây dựng và góc phân vai) để làm phân tâm sự
chú ý của trẻ khi tham gia vào hoạt động. Ngoài ra tôi còn tạo ranh giới giữa các
góc khi cho trẻ chơi, sau mỗi chủ đề tôi tổ chức cho trẻ cùng tham gia vào việc
bố trí, sắp xếp lại góc để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ.
Ở góc tạo hình tôi trưng bày các sản phẩm của trẻ, các đồ dùng để trẻ hoạt
động như: bút sáp màu, màu nước, bút lông, giấy A4, giấy màu,… Đồ dùng ở
góc tạo hình cũng được tôi thay đổi theo chủ đề.
Ví dụ: Chủ đề: “Gia đình” tôi treo các bức tranh vẽ về ngôi nhà của gia
đình hoặc người thân trong gia đình.
Chủ đề: “Thế giới thực vật” tôi treo các bức tranh vẽ về cỏ cây, hoa lá.
Trẻ rất hứng thú hoạt động trong góc tạo hình, tôi phải phân chia hợp lý
và luôn chuyển số trẻ chơi trong góc tạo hình, để trẻ nào cũng được hoạt động
trong góc. Khi vào hoạt động góc, với những trẻ trong giờ hoạt động chung nếu
trẻ còn yếu hoặc chậm hơn các bạn tôi sẽ cho trẻ chơi ở góc tạo hình nhiều hơn
và quan tâm hơn đến những trẻ đó, để hướng dẫn động viên khi trẻ chưa làm
được. Tùy thuộc vào từng chủ đề đang khám phá, trẻ có thể vẽ những gì trẻ đang
học.
( Hình ảnh: Góc tạo hình “ Ai khéo tay nhất” của lớp tôi).
8
* Kết quả: Tôi đã xây dựng được môi trường cho trẻ hoạt động tạo hình.
100% trẻ hứng thú khi tham gia các hoạt động tạo hình tại nhóm lớp.
Vì vậy việc “Xây dựng góc tạo hình trong môi trường hoạt động của lớp”
đã đạt được rất nhiều hiệu quả khi cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình.
3. Nâng cao chất lượng hướng dẫn trẻ vẽ thông qua hoạt động có chủ định
và mọi lúc mọi nơi.
Đây là công việc rất quan trọng vì trong hoạt động học, trẻ lĩnh hội được
các kiến thức, kỹ năng một cách chính xác nhất. Do đó cần phải hướng dẫn trẻ
vẽ theo đúng yêu cầu kiến thức, kỹ năng của mỗi tiết học nên tôi đã phân loại cụ
thể như sau:
3.1. Thông qua hoạt động học có chủ định
* Đối với thể loại vẽ theo Mẫu :
Giờ mẫu là tiết hướng dẫn kỹ năng mới. Các bài mẫu dành cho trẻ là những
bài phối hợp các kĩ năng đã học ở các lớp dưới. Ở thể loại này, cô cần nắm kỹ
yêu cần của từng bài mẫu để chuẩn bị mẫu và giới thiệu mẫu rõ ràng, hướng dẫn
trẻ quan sát cụ thể. Tiết vẽ theo mẫu phải có mẫu, mẫu do cô vẽ hoặc dùng vật
thật để trẻ quan sát từ đầu đến cuối tiết học, trẻ vẽ theo mẫu và nhận xét theo
mẫu.
Ngoài ra khi trẻ thực hiện vẽ tiết mẫu, cô có thể gợi ý hướng dẫn giúp trẻ
sáng tạo thêm các chi tiết theo ý thích của trẻ để bài vẽ thêm phong phú về nội
dung và bố cục.
Ví dụ: Với đề tài “ Vẽ cô giáo” (giờ mẫu).
Trước tiên cho trẻ quan sát và đàm thoại theo tranh mẫu để trẻ khắc sâu
kiến thức về mẫu, qua đó cung cấp thêm vốn từ, phát triển ngôn ngữ phong phú
cho trẻ, để trẻ chủ động giao tiếp trong quá trình học vẽ. Sau đó tôi vẽ mẫu cho
trẻ quan sát. (Vừa vẽ vừa gợi hỏi trẻ)
+ Để vẽ được cô giáo trước tiên phải làm gì?
+ Đầu cô giáo có dạng hình gì?
+ Sau đó vẽ gì?
+ Thân có dạng hình gì?
+ Cô đã vẽ được gì rồi?
+ Cô giáo còn thiếu những gì?
Cứ như vậy sẽ giúp trẻ hình dung và phát hiện những điểm còn thiếu so với
tranh mẫu. Đồng thới khắc sâu kiến thức cho trẻ, giúp trẻ vẽ đúng hình và vẽ
đầy đủ các chi tiết giống tranh mẫu. Khi vẽ xong đầy đủ các chi tiết mới tiến
hành tô màu, tô màu cũng thực hiện tương tự như vẽ, khi tô màu cũng phải để
trẻ được nhìn thấy cách tô màu của cô. Để tô màu cho hình vẽ phải tiến hành
dạy trẻ tô màu từ trái sang phải từ trên xuống dưới di màu từ từ, tô mịn, tô
không loe ra ngoài.
* Đối với thể loại vẽ theo đề tài
Đây là loại tiết mở rộng biểu tượng cho trẻ về một nội dung cụ thể, một chủ
đề nào đó Tôi sử dụng tranh mẫu có từ ba tranh trở lên, những tranh này tuy thể
hiện cùng một nội dung nhưng cách vẽ và sự thể hiện có sự sáng tạo dần, mỗi
9
tranh thêm một chi tiết khác, để khi trẻ được quan sát tranh trẻ tìm ra những chi
tiết khác biệt và từ đó hình thành ở trẻ sự tư duy, khả năng sáng tạo
Khi giới thiệu tranh mẫu, tôi cho trẻ quan sát và đàm thoại về tranh theo
trình tự tranh đơn giản trước. Sau đó mới quan sát về tranh hai và ba có chiều
hướng tăng dần tiếp theo cho trẻ nói lên sự khác nhau giữa ba bức tranh
Ví dụ: Chủ đề Giao thông đề tài: “Vẽ thuyền trên biển” ( Đề tài).
Tôi cho trẻ quan sát tranh mẫu của cô. Yêu cầu tranh mẫu phải đẹp, màu
sắc rõ ràng, hình ảnh phải sắc nét, kích thước phù hợp với trẻ. Với đề tài này tôi
đã chuẩn bị 3 tranh mẫu (Tranh 1: Vẽ thuyền có cánh buồm, nước biển màu
xanh có những con sóng, có ông mặt trời, có đám mây ; Tranh 2: Vẽ thuyền, núí,
ông mặt trời, bờ biển có bãi cát vàng và cây dừa; Tranh 3: Vẽ tàu thủy có lá cờ
đỏ, sao vàng bay phấp phới,có các chú bộ đội hải quân đang canh gác trên tàu và
trên đảo trường sa, có cây xanh, hoa lá trên đảo và có đàn chim bồ câu đang
bay).
Tranh: 1
Tranh 2
10
Tranh 3
Và lần lượt đàm thoại về nội dung trong từng tranh để trẻ nắm chắc được
đặc điểm của từng tranh và trẻ vẽ theo ý tưởng của trẻ.
Khi trẻ vẽ tôi bao quát lớp, hỏi trẻ cách cầm bút, tư thế ngồi, gợi mở để trẻ
vẽ sáng tạo.
* Đối với thể loại vẽ theo ý thích:
Ở thể loại này trẻ được tự do chọn đề tài của mình. Cô có thể cho trẻ suy nghĩ
và lựa chọn để nêu ý định của mình ra trước lớp cũng có thể không cần nêu ra.
Nhưng trong quá trình thực hiện cô cần đến với từng trẻ tìm hiểu xem trẻ định
vẽ gì, vẽ như thế nào... Gợi mở cho trẻ tự sáng tạo thêm cũng có thể hướng dẫn
nội dung cụ thể cho trẻ nào còn lúng túng chưa chọn được đề tài. Hoạt động của
cô với cá nhân trẻ nhằm giúp cho mọi trẻ tự tin với hoạt động vẽ của trẻ.
Ví dụ: khi cho trẻ vẽ theo ý thích “Vẽ quà tặng cô giáo ” tôi trò chuyện và
đàm thoại tạo hứng thú cho trẻ về cô giáo, sau đó cho trẻ quan sát các đồ dùng
của cô giáo như: bút, phấn cặp, sách ... từ đó giúp trẻ hình dung lựa chọn ý
tưởng vẽ theo ý thích của mình, hỏi trẻ thích vẽ gì để tặng cô giáo, trẻ sẽ nêu ra
được ý tưởng của trẻ muốn vẽ gì để tặng cô giáo. Tạo cho trẻ tự do thoải mái
suy nghĩ để lựa chọn nội dung mình thích vẽ.
Như vậy, hoạt động vẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của trẻ. Vì
vậy, tổ chức hướng dẫn thực hiện sao cho phù hợp, hấp dẫn để duy trì hứng thú
cho trẻ, để trẻ vừa thể hiện được cảm xúc thẩm mỹ của mình vừa phát triển khả
năng sáng tạo và các năng lực, kĩ năng cơ bản, vừa thưởng thức, đánh giá được
sản phẩm của mình và của bạn còn phụ thuộc rất nhiều vào sự nhiệt tình, sáng
tạo của bản thân tôi nói riêng và toàn thể giáo viên mầm non nói chung.
* Khi trẻ thực hành kỹ năng vẽ .
Trong suốt quá trình trẻ thực hành tôi luôn động viên khích lệ để trẻ tham
gia hoạt động một cách tự tin thoải mái. Bằng việc mở những bài hát, những bản
nhạc có nội dung phù hợp với đề tài trẻ đang vẽ. Tạo không khí vui tươi, không
gò bó áp đặt trẻ. Nhắc nhở trẻ ngồi đúng tư thế, cách cầm bút, bố cục tranh cân
11
đối hợp lý. Tôi bao quát cả lớp để phát hiện những trẻ đang gặp khó khăn, lúng
túng như: Bút bị gãy, hoặc chưa biết cách thể hiện bài vẽ. Tôi quan sát đến kịp
thời động viên gợi ý từng trẻ và nhẹ nhàng góp ý kiến để trẻ nhanh chóng hoàn
thành nhiệm vụ, tạo ra sản phẩm.
Tuy nhiên mỗi thể loại vẽ có đặc điểm và yêu cầu riêng biệt, do vậy khi
hướng dẫn trẻ vẽ tôi căn cứ vào yêu cầu của từng thể loại vẽ như sau:
- Đối với thể loại vẽ theo mẫu: Tôi để mẫu trong suốt quá trình trẻ học vẽ,
để trẻ được quan sát mẫu, khắc sâu kiến thức về mẫu. Nhờ đó mà trẻ vẽ chính
xác mẫu.
- Đối với thể loại vẽ theo đề tài và vẽ theo ý thích: Tôi chuẩn bị từ 3 tranh
trở lên, cho trẻ quan sát và đàm thoại từng tranh, nội dung ở từng tranh không
giống nhau hoàn toàn mà luôn có sự phát triển mở rộng. Sau đó cất tranh mẫu để
phát triển trí tưởng tượng và khả năng sáng tạo của trẻ. Vì vậy kết quả thể hiện
trên trẻ rất khả quan, trẻ thích thú đưa ra những ý tưởng sáng tạo của mình khi
vẽ. Mỗi ý tưởng của trẻ thể hiện tính độc lập sáng tạo cao. Đây là biện pháp giúp
tôi sàng lọc, đánh giá khả năng vẽ của từng trẻ một cách nhanh và chính xác
nhất. Qua các bài vẽ tôi đã lựa chọn được 14 cháu có khả năng vẽ tốt để tiếp tục
bồi dưỡng nâng cao hơn, những cháu còn lại vẽ chưa tốt tôi cũng nắm bắt được
và có biện pháp rèn luyện với yêu cầu thấp hơn để khuyến khích trẻ học vẽ đạt
hiệu quả hơn.
Đặc biệt qua hội thi “Bé khỏe bé khéo tay” cấp trường lớp tôi có 6 cháu
tham gia và qua bài vẽ của trẻ được đánh giá rất cao.
( Hình ảnh: Học sinh lớp tôi tham gia hội thi )
* Nhận xét đánh giá sản phẩm của trẻ.
Đánh giá sản phẩm tạo hình của trẻ là một khâu quan trọng của quá trình
dạy trẻ tạo hình và là khâu cuối cùng của giờ học. Những sản phẩm cụ thể được
12
nhìn thấy rõ ràng, sản phẩm đó phần nào thể hiện cảm xúc, nhận thức, hiểu biết,
suy nghĩ, thao tác, vận dụng vào để tạo hình cho trẻ.
Khi nhận xét sản phẩm tạo hình của trẻ tôi luôn đứng ở góc độ tạo hình
song không nhìn nó theo các quy chuẩn thật chính xác. Sản phẩm của trẻ còn
thô, vụng về, vẽ nét cong thẳng chưa đẹp, chưa đúng, còn thiếu nét. Do vậy khi
đánh giá, tôi luôn đứng về phía trẻ, để hiểu trẻ định miêu tả cái gì, sản phẩm thể
hiện được trẻ suy nghĩ gì? Muốn diễn tả điều gì để thấy được cái hay, sự trong
sáng trong tâm hồn trẻ, tính độc đáo chỉ có ở trẻ.
Khi đánh giá sản phẩm của trẻ tôi không trực tiếp đánh giá ngay kết quả
sản phẩm trẻ vừa làm được mà gợi ý để trẻ tự nhận xét bài của mình, bài của
bạn:
( Hình ảnh: Trưng bầy và nhận xét sản phẩm ).
+ Các con thấy bức tranh nào đẹp nhất?
+ Con thích bức tranh nào nhất?
+ Vì sao con lại thích bài này?
+ Bài đẹp ở những điểm nào?
+ Còn với bài của bạn thì sao?
- Đối với những tranh chưa đẹp, làm chưa xong:
Cô cũng phải thật khéo léo, tế nhị khi nhận xét, nhắc nhở trẻ một cách
nhẹ nhàng để trẻ không chán nản. Cô có thể nhắc nhở bằng cách:
Ví dụ: Khi trẻ tô màu còn loe ra ngoài tôi sẽ góp ý nhẹ nhàng. “lần sau
con phải tô màu trùng khít vào hình, không tô loe ra ngoài như vậy bức trang sẽ
đẹp hơn và sẽ được cô gửi vào phòng triển lãm tranh để dự thi nữa đấy”.
Hoặc đối với những bài có bố cục chưa hợp lý, làm chưa xong tôi cũng
nhắc nhở nhẹ nhàng để lần sau trẻ cố gắng nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ
được cô và bạn khen.
13
Sau đó tôi nhận xét tổng hợp sản phẩm của trẻ và động viên khuyến
khích trẻ bằng những tràng pháo tay, cho điểm bằng những bông hoa hoặc quả.
Sau khi nhận xét xong cô cho trẻ mang sản phẩm của mình trưng bày ở
góc nghệ thuật tạo hình để mọi người cùng quan sát. Với những bài được nhận
xét tôt trẻ thường rất thích thú và giới thiệu cho bố mẹ cùng xem tranh của mình
mới vẽ.
Hay để phát hiện khả năng sáng tạo của trẻ:
Ví dụ : “Vẽ người thân trong gia đình bé” (đề tài)
Tôi thấy có một bức tranh cháu chỉ dùng bút chì đen vẽ được một chỗ đen
và những nét gạch ngang, gạch xiên…
Nếu nhìn một cách tự nhiên và đánh giá luôn, kết quả thì các bạn có thể
cho rằng đó là một bức tranh mà trẻ vẽ không đạt yêu cầu. Đối với tôi, tôi luôn
tôn trọng sản phẩm của trẻ, sau khi tôi cho cháu tự nhận xét xong các bài tôi mới
hỏi đến bức tranh đó.
Bức tranh này con đang vẽ gì? Thật bất ngờ khi tôi thấy trẻ trả lời “Con
thương mẹ con đang làm ngoài đồng, nhưng trời mưa to chưa vẽ được”. Thực tế
ngoài trời lúc đó cũng đang mưa to.
Qua chi tiết này tôi thấy cháu có sự liên tưởng sáng tạo và cháu lại có
lòng hiếu thảo với cha mẹ và người thân.
Tóm lại việc tôn trọng sản phẩm của trẻ qua hoạt động tạo hình đã giúp
tôi phát hiện ra được trẻ rất hứng thú khi cô hiểu được ý tưởng của mình. Từ đó
sẽ tích cực phấn đấu để hoàn thiện bài làm của mình một cách xuất sắc.
Nhận xét, đánh giá sản phẩm tạo hình của trẻ có tác dụng rất tốt đối với
trẻ, giúp trẻ thấy được ưu và hạn chế trong cách thể hiện sản phẩm, tạo ra một
tâm thế tích cực khi tham gia hoạt động tạo hình nếu như cô giáo tổ chức nhận
xét tốt.
3.2. Hướng dẫn trẻ vẽ ở mọi lúc, mọi nơi:
Ngoài việc dạy trẻ vẽ trên các tiết học tạo hình, tôi còn tổ chức cho trẻ vẽ
ở mọi lúc mọi nơi: Trong giờ đón trả trẻ, hoạt động ngoài trời, hoạt động góc và
đặc biệt là việc phối hợp với các bậc phụ huynh để dạy trẻ vẽ ở nhà.
* Thông qua giờ đón trả trẻ:
Tôi có thể trao đổi với phụ huynh về khả năng, năng khiếu vẽ của từng trẻ.
Giúp phụ huynh nắm bắt được năng khiếu vốn có của con mình để cùng bồi
dưỡng phối hợp với nhà trường.
- Dạy trẻ vẽ trong hoạt động chiều trước giờ trả trẻ:
Trong lúc chờ bố mẹ đến đón trẻ về. Tôi chuẩn bị đồ dùng để trẻ vẽ theo ý
thích ( chủ yếu là vẽ các bài trong vở tạo hình). Những lúc này tôi chỉ cần đến
gần và gợi hỏi trẻ đang vẽ về cái gì? vẽ như thế nào? Có thể giợi ý, động viên và
khuyến khích để trẻ vẽ như: “Con hãy vẽ cho thật đẹp, cô sẽ cho con mang tranh
về nhà tặng bố mẹ anh chị đấy.
Từ đó khuyến khích trẻ hoạt động tích cực, ham muốn được vẽ. Cũng vào
giờ này tôi thường hướng cho trẻ xem tranh mẫu để tích lũy cho trẻ những kiến
thức tạo hình nhất định.
14
* Trong hoạt động ngoài trời: Trong hoạt động này tôi sẽ dành thời gian để cho
trẻ vẽ theo ý thích trên sân trường, vẽ bằng phấn.
Qua đó trẻ sẽ được củng cố các kiến thức tạo hình mới được học.
Ví dụ: Sau giờ “vẽ vườn cây ăn quả”. Đến thời gian hoạt động ngoài trời tôi
sẽ cho trẻ dùng phấn vẽ trên sân trường nhiều loại cây ăn quả mà trẻ thích.
* Trong hoạt động góc :
Đây là khoảng thời gian trẻ được tạo ra những sản phẩm mà trẻ đã được
thực hành trên tiết học cũng như ở mọi lúc mọi nơi. Tôi chuẩn bị các đồ dùng ở
góc học tập để trẻ thoải mái được lựa chọn nội dung mang tính sáng tạo tạo ra
nhiều sản phẩm đẹp. Tôi luôn tạo điều kiện để trẻ có năng khiếu say mê tạo hình
nhất là đối với môn vẽ cũng như những trẻ còn lúng túng. Có như vậy mới góp
phần củng cố kiến thức tạo hình cho những trẻ yếu kém và phát triển những trẻ
có năng khiếu tốt.
Ví dụ: Nếu hoạt động chung tôi cho trẻ vẽ con gà trống thì đến giờ hoạt
động ngoài trời tôi cho trẻ vẽ lại đề tài này bằng cách cho trẻ vẽ bằng phấn trên
sân trường, để củng cố khắc sâu kiến thức cho trẻ, góp phần khích lệ và rèn kỹ
năng vẽ nhiều hơn cho những trẻ yếu kém.
* Kết quả:
- 100% trẻ biết vẽ đúng đối tượng theo yêu cầu đặt ra.
- Trẻ biết phối hợp các nét cơ bản trong sản phẩm của mình.
- 70% số trẻ biết vẽ sáng tạo và biết đặt tên cho sản phẩm của mình.
- Mạnh dạn, tự tin, hứng thú hơn khi tham gia hoạt động. Biết nhận xét
đánh giá bài của mình, bài của bạn.
4. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thiết kế giáo án
điện tử cho trẻ làm quen với hoạt động vẽ.
Việc “Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc thiết kế giáo án điện tử
cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình đặc biệt là hoạt động vẽ” nhằm đem
đến cho trẻ những giờ học sinh động và hấp dẫn, trẻ không còn nhàm chán và
buồn ngủ. Ngày nay với sự bùng nổ công nghệ thông tin các tài liệu hình ảnh
truy cập trên mạng rất phong phú chúng ta có thể sử dụng các hình ảnh đó vào
việc chuẩn bị đồ dùng dạy học thiết kế giáo án điện tử. Với bản thân tôi đã được
học qua các lớp bồi dưỡng tin học nên có chút kỹ năng sử dụng máy vi tính tôi
đã tự thiết kế các hoạt động cho trẻ làm quen với hoạt động tạo hình bằng giáo
án điện tử để phát huy tính tích cực và sự hứng thú của trẻ.
15
( Hình ảnh: Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động tạo hình)
Nhưng tôi không quá lạm dụng việc áp dụng thiết kế giáo án điện tử vào
hoạt động tạo hình. Có những tiết tôi vẫn sử dụng các tranh vẽ và cố gắng rèn
luyện khả năng vẽ của bản thân để trẻ vẫn được quan sát các nét vẽ và các màu
sắc khi tôi sử dụng tô tranh mẫu.
Sau đây là một giáo án điện tử tôi đã thiết kế để dạy trẻ.
Ví dụ: Với tiết vẽ con gà trống ( Giờ mẫu). Tôi thiết kế bài giảng điện tử đó
như sau:
Với tất cả các bước vẽ này tôi đều vẽ ở paint sau đó coppy sang powerpoint
và tạo hiệu ứng cho các hình ảnh.
- Trước tiên tôi tạo 1 slide thứ nhất có hình ảnh con gà trống đã được tô
màu và vẽ thêm các họa tiết cỏ cây, ông mặt trời…
Tôi cho trẻ nêu nhận xét của trẻ về con gà qua bài giảng điện tử.
- Tiếp theo tôi tạo 1 slide thứ 2 với các bộ phận của con gà riêng biệt (như:
mình, đầu, mắt, mỏ, cánh, chân…).
- Và tôi tạo 1 slide thứ 3 với các cách vẽ lần lượt để tạo thành con gà trống,
các nét vẽ lần lượt hiện ra và cùng với đó là lời phân tích của tôi: Cô vẽ mình
con gà là một hình tròn khép kín, tiếp theo cô vẽ cổ con gà là 2 nét xiên, cô vẽ từ
trên xuống, và đến đầu … Tương tự tôi giới thiệu với các phần khác của con gà.
Sau khi vẽ xong thì làm gì? Cô sẽ tô màu cho con gà và lần lượt tôi có hiệu
ứng tô màu vào từng bộ phận của con gà.
Để cho bức tranh thêm đẹp và sinh động tôi vẽ thêm cỏ cây, ông mặt trời.
Cuối cùng tôi sẽ cho trẻ về chỗ ngồi và vẽ con gà trống. Sau đây là các slide
tôi đã tạo để dạy trẻ vẽ.
16
1
2
3
4
( Hình ảnh: Thứ tự các Slide trình chiếu hướng dẫn trẻ vẽ con gà trống).
Hay: Khi dạy trẻ vẽ: Ngôi nhà của bé ( Đề tài). Tôi đã xây dựng 3 hình ảnh:
Nhà cấp 4, nhà mái bằng, nhà 2 tầng để trình chiếu lần lượt cho trẻ quan sát.
(Hình ảnh: Hoạt động tạo hình có ứng dụng công nghệ thông tin)
17
Qua đó có thể thấy được rằng: việc áp dụng giáo án điện tử vào các hoạt động
tạo hình thì trẻ rất hứng thú tham gia hoạt động và kết quả trên trẻ rất cao, trẻ
mạnh dạn chủ động hơn trong quá trình học tập. Thể hiện sự hồn nhiên tích cực
qua việc tri giác hình ảnh trên máy, trẻ tự đặt ra các câu hỏi khám phá cho cô.
5. Phối kết hợp với các bậc phụ huynh luyện kỹ năng vẽ cho trẻ.
Để nâng cao hoạt động tạo hình cho trẻ và để có sự giáo dục đồng bộ giữa
gia đình và nhà trường là một việc làm hết sức cần thiết bởi tôi nhận thấy rằng
tất cả mọi khó khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò giải quyết khó
khăn của phụ huynh. Vì vậy ngay từ đầu năm học để phụ huynh hiểu thêm về
hoạt động vẽ tôi đã tổ chức một số hoạt động học vẽ mẫu để giúp phụ huynh có
nhận thức sâu sắc hơn về hoạt động này đồng thời tôi thường xuyên gặp gỡ trao
đổi với các bậc phụ huynh về tầm quan trọng của hoạt động trong trường Mầm
non nói chung và đổi mới trẻ 5 - 6 tuổi nói riêng. Hoạt động vẽ không chỉ giúp
trẻ khả năng thẩm mỹ, biết nhìn nhận cái đẹp và đánh giá cái đẹp mà còn giúp
trẻ rèn luyện đôi bàn tay khéo léo, vững chắc, linh hoạt hơn tạo tiền đề cho trẻ
hoạt động thẩm mỹ sau này.
Bên cạnh đó trước khi tiến hành các đề tài vẽ cho trẻ tôi thường xuyên trao
đổi, thông báo với phụ huynh về các đề tài để phụ huynh có thể trò chuyện với
trẻ ở tại gia đình về các đề tài đó, từ đó giúp trẻ hiểu trước, hiểu sâu hơn, về kỹ
năng vẽ, cách bố cục bức tranh, cách tô màu bức tranh cho đẹp, có cảm xúc về
đề tài từ đó trẻ sẽ hứng thú hoạt động khi cô đưa đề tài đó ra.
Ví dụ: Với đề tài: “Vẽ ngôi nhà của bé” chủ đề “Gia Đình” tôi hướng dẫn
phụ huynh về nhà cho trẻ quan sát và trò chuyện bằng các câu hỏi:
+ Nhà bé đang ở là nhà gì?
+ Nhà gồm có những gì ? tường nhà màu gì? mái nhà? các loại cửa như thế
nào... Như vậy với biện pháp trên đã giúp phụ huynh nhận thức đúng đắn về tầm
quan trọng của giờ học tạo hình, từ đó tôi động viên khuyến khích mua thêm bút
dạ, sáp màu, giấy vẽ... để giúp trẻ làm quen ở nhà. Nhắc nhở phụ huynh trẻ nên
động viên khuyến khích trẻ kịp thời khi trẻ có sự cố gắng.
Kết quả:
- 96% các bậc phụ huynh đồng tình hưởng ứng và biết cách rèn luyện kỹ
năng vẽ cho trẻ thêm ở nhà.
- Qua việc phối kết hợp với phụ huynh trong việc dạy vẽ cho trẻ ở nhà đã
giúp cho trẻ củng cố thêm về kỹ năng học vẽ ở trường, từ đó tạo điều kiện cho
trẻ hoạt động nghệ thuật, và hứng thú, sáng tạo trong khi vẽ.
Qua các tiết dạy áp dụng giáo án điện tử thì trẻ rất hứng thú tham gia hoạt động
và kết quả trên trẻ rất cao, trẻ mạnh dạn chủ động hơn trong quá trình học tập.
Thể hiện sự hồn nhiên tích cực qua việc tri giác hình ảnh trên máy, trẻ tự đặt ra
các câu hỏi khám phá cho cô…
IV. KIỂM NGHIỆM:
Qua việc thực hiện đề tài này, tôi thấy việc thực hiện đề tài không chỉ phù
hợp với tôi mà còn có thể triển khai ở các lớp mẫu giáo khác. Việc thực hiện đề
18
tài này đã giúp tôi dễ dàng trong việc thực hiện các yêu cầu kỹ năng cần đạt
trong độ tuổi, tạo cho trẻ niềm vui sự hứng thú khi tham gia các hoạt động cũng
như tạo sự gần gũi yêu thương giữa cô và trẻ.
Trong quá trình giảng dạy và áp dụng các biện pháp trên tôi thấy kết quả giờ
học được nâng cao rõ rệt. Hầu hết trẻ đều có sự say mê hứng thú vẽ, nhiều trẻ
có cách vẽ mạnh dạn, tự tin và thực sự giờ vẽ đã trở thành giờ học có ích. Nó đã
giúp cho trẻ biết cảm nhận và thể hiện cái đẹp trong cuộc sống để đưa vào trong
tranh của mình một cách sinh động và tự nhiên.
Có thể nói rằng sau khi áp dụng “Một số biện pháp nâng cao chất lượng
hướng dẫn trẻ 5 - 6 tuổi học vẽ” vào tổ chức thực hiện tại trường mầm non
Nga Thái đã đem lại những kết quả rất khả quan đó là:
- Bản thân đã nắm vững nội dung, phương pháp tổ chức các hoạt động dạy
vẽ cho trẻ 5 - 6 tuổi.
- 96% các bậc phụ huynh đã nhận thức được tầm quan trọng của việc phát
triển thẩm mỹ cho trẻ.
- Lớp luôn nhận được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường, các ban
ngành đoàn thể trong và ngoài địa phương đầu tư mua sắm đầy đủ cơ sở vật chất
trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học. Đặc biệt qua quá trình kiểm tra, khảo
sát thực tế chất lượng trên trẻ đã đem lại những kết quả khá khả thi như sau:
(Tháng 4 năm 2015)
Kết quả đạt được
Trẻ đạt
Chưa đạt
S
T
1T
2
3
4
5
Nội dung khảo sát
- Kỹ năng sử dụng đường nét vẽ cơ bản để
tạo thành các hình, khối.
- Trẻ biết cách cầm bút và ngồi đúng tư thế
- Sử dụng các loại bút vẽ và biết vẽ, tô màu
bố cục tranh cân đối, hợp lý.
- Trẻ tích cực và hứng thú tham gia hoạt
động vẽ.
- Trẻ biết nhận xét các sản phẩm tạo hình
đơn giản.
Số
cháu
Tỉ lệ:
%
Số
cháu
Tỉ lệ
%
32
91
3
9
35
35
35
33
100
94
0
2
6
35
34
97
1
3
35
33
94
2
6
Số cháu
được
35
khảo sát
19
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
I. KẾT LUẬN:
Rèn kỹ năng vẽ trong hoạt động tạo hình là một hoạt động vô cùng quan
trọng đối với trẻ mẫu giáo lớn, tạo tiền đề quan trọng cho trẻ phát triển toàn
diện. Vai trò của giáo viên quyết định chất lượng học tập của trẻ, vì vậy giáo
viên cần tổ chức các hoạt động cho trẻ đồng thời giáo viên cũng rút ra được
nhiều kinh nghiệm sau mỗi lần tổ chức những hoạt động đó, giờ học không còn
nặng nề nhàm chán như trước đây.
Qua quá trình tổ chức và thực hiện hướng dẫn 5 - 6 tuổi học vẽ tôi nhận
thấy rằng: Đây là một việc làm vô cùng cần thiết nó không chỉ giúp trẻ yêu quý
cái đẹp, tạo ra cái đẹp mà còn giáo dục trẻ biết yêu quê hương, yêu đất nước,
sáng tạo ra cái đẹp và giữ gìn nó. Để thực hiện hướng đẫn trẻ vẽ một cách có
hiệu quả thì đòi hỏi mỗi giáo viên cần nắm chắc kiến thức của từng thể loại,
như:
- Xác định rõ mục đích, yêu cầu về kiến thức cũng như kỹ năng cần cung
cấp cho trẻ ở mỗi loại tiết mẫu, đề tài, ý thích trước khi dạy trẻ vẽ.
- Dạy trẻ vẽ trên các tiết học và ở mọi lúc, mọi nơi thông qua các thời điểm
trong ngày.
- Biết cách rèn trẻ vẽ các nét cơ bản và phối hợp các nét vẽ tạo thành hình
khối, dạy trẻ biết cách cầm bút và tư thế ngồi.
- Hướng dẫn trẻ sắp xếp bố cục tranh, cách sử dụng màu sắc để tô tranh.
- Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc dạy trẻ.
- Tạo môi trường học đẹp, có thẩm mỹ, phong phú, sinh động.
- Đặc biệt là việc phối hợp chặt chẽ với các bậc phụ huynh trong việc dạy
trẻ vẽ ở nhà để củng cố những kiến thức kỹ năng mà trẻ đã được học ở trường.
Kết quả sẽ đạt được như chúng ta mong muốn .
Hoạt động tạo hình là một hoạt động nghệ thuật, một trong những nội dung
quan trọng của chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ. Bởi thông qua việc dạy trẻ
vẽ sẽ góp phần hình thành và phát triển ở trẻ trí tưởng tượng, cảm xúc thẩm mỹ,
khả năng sáng tạo và các năng lực kỹ năng cơ bản giúp trẻ có thể thể hiện được
những ý tưởng, cảm xúc của mình qua tranh vẽ mang đậm tâm hồn trẻ thơ. Để
làm được điều đó cô giáo không những chỉ nắm chắc phương pháp dạy hoạt
động tạo hình nói chung và thể loại vẽ nói riêng. Mà còn phải thường xuyên tìm
tòi các biện pháp, thủ thuật và phong cách lên lớp. Không chỉ áp dụng một thủ
thuật trong khoảng thời gian dài, mà phải áp dụng từng bước, nếu không trẻ sẽ
chóng chán. Cần phải ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động dạy học
cho phù hợp. Do đó cần tận dụng biện pháp dạy trẻ ở mọi lúc mọi nơi vì đó là
khoảng thời gian mà trẻ được tự do hoạt động một cách thoải mái. Để trẻ học vẽ
đạt hiệu quả cao giáo viên cần cho trẻ làm quen với các sự vật hiện tượng trong
thế giới xung quanh trước khi cho trẻ vẽ .
- Cần chuẩn bị đủ mọi điều kiện cần thiết để cho trẻ hoạt động tạo hình
như: Giá vẽ, giấy vẽ, bút màu, sáp màu, bút lông các đồ dùng trực quan sinh
động.
20
- Một yếu tố không kém phần quan trọng tạo ra sự thành công của đề tài là
có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường, thực hiện tốt lượng
thông tin hai chiều, để dạy trẻ vẽ thêm ở nhà.
- Phong cách của cô giáo phải đảm bảo tính sư phạm, yêu nghề mến trẻ.
Nắm bắt được đặc điểm tâm sinh lý của từng trẻ để có biện pháp bồi dưỡng
những trẻ yếu kém, đặc biệt là chú ý phát triển những trẻ có năng khiếu vẽ bẩm
sinh.
II . Ý KIẾN ĐỀ XUẤT
Dựa vào quá trình nghiên cứu tôi xin mạnh dạn đề xuất một số kiến nghị:
+ Đối với phòng giáo dục: Mong các cấp lãnh đạo tăng cường đầu tư thêm
về cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học phục vụ cho việc học vẽ của
các cháu. Mỗi nhóm/ lớp có ít nhất từ 12 - 17 bộ giá vẽ.
+ Đối với ban giám hiệu nhà trường: Tạo điều kiện giúp đỡ giáo viên trong
việc làm đồ dùng dạy học cho trẻ. Sắp xếp tạo điều kiện cho giáo viên được
thường xuyên dự giờ để trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau và đi dự các tiết mẫu do
phòng tổ chức.
Trên đây, là bài viết sáng kiến kinh nghiệm của tôi về việc hướng dẫn trẻ
mẫu giáọ 5 - 6 tuổi học vẽ tại Trường mầm non Nga Thái. Rất mong được sự
góp ý của Hội đồng khoa học ngành cũng như của các bạn đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
Nga Sơn, ngày 09 tháng 4 năm 2015
ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép của người khác.
Trịnh Thị Oanh
Phạm Thị Nụ
21
22