LUẬN văn THẠC sĩ xây DỰNG ĐẢNG xây DỰNG đội NGŨ cán bộ xã, PHƯỜNG ở THÀNH PHỐ cà MAU HIỆN NAY

.MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU

4

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN
XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ

XÃ

PHƯỜNG Ở THÀNH PHỐ CÀ MAU
1.1.

Những vấn đề lý luận về xây dựng đội ngũ cán
bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau

1.2.

10
10

Thực trạng và kinh nghiệm xây dựng đội ngũ
cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau

35

Chương 2: YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP TĂNG
CƯỜNG XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ XÃ,
PHƯỜNG Ở THÀNH PHỐ CÀ MAU HIỆN NAY
2.1.

56

Những nhân tố tác động và yêu cầu tăng cường
xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành
phố Cà Mau hiện nay

2.2.

Những giải pháp tăng cường xây dựng đội ngũ cán
bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau hiện nay.

KẾT LUẬN
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC

56
68
88
90


4
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh về cán bộ và công tác cán bộ, Đảng
ta khẳng định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn
liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là khâu then chốt trong
công tác xây dựng Đảng”. Đổi mới cán bộ lãnh đạo các cấp là mắt xích quan
trọng nhất mà Đảng phải nắm chắc để thúc đẩy sự nghiệp cách mạng. Hội

nghị lần thứ năm Ban Chấp hành Trung ương khoá IX đã ban hành Nghị
quyết về đổi mới nâng cao chất lượng hệ thống chính trị xã, phường, thị trấn.
Nghị quyết đã nhấn mạnh vai trò của đội ngũ cán bộ, công chức và đề ra một
loạt chủ trương, biện pháp xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức xã, phường,
thị trấn đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng. Quán triệt quan điểm của
Đảng, năm 2008 Quốc hội đã ban hành Luật cán bộ, công chức.
Trong hệ thống hành chính bốn cấp của Nhà nước ta, Xã, phường ở
thành phố Cà Mau là đơn vị hành chính ở cơ sở, có vai trò nền tảng trong hệ
thống đó. Đây là cấp giữ vị trí hết sức quan trọng, là nơi tuyệt đại bộ phận
nhân dân sinh sống và trực tiếp diễn ra mọi hoạt động của đời sống xã hội. Vì
vậy, đội ngũ cán bộ xã, phường ở thành phố Cà Mau có vai trò hết sức quan
trọng, là chỗ dựa, công cụ sắc bén để nhân dân thực hiện và phát huy quyền
làm chủ của mình, làm cơ sở cho chiến lược ổn định và phát triển đất nước, là
yếu tố chi phối mạnh mẽ đến đời sống chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, quốc
phòng - an ninh của xã, phường. Thực tế cho thấy, đội ngũ cán bộ cấp xã có
vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện chức năng làm cầu nối giữa Đảng
với nhân dân, giữa công dân với Nhà nước. Đó là đội ngũ trực tiếp làm công
tác tuyên truyền, phổ biến, vận động và tổ chức nhân dân thực hiện đường lối,
chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước trên địa bàn dân cư,
giải quyết mọi nhu cầu của Nhân dân, bảo đảm sự phát triển kinh tế của địa
phương, duy trì trật tự, an ninh, an toàn xã hội trên địa bàn phường, xã. Do
tính chất đặc điểm của cấp cơ sở, đội ngũ cán bộ xã, phường vừa giải quyết


5
những công việc hàng ngày, vừa phải quán triệt và thực hiện các nghị quyết,
chỉ thị của cấp trên, lại phải tổng kết tình hình thực tiễn ở địa phương để giúp
đảng uỷ, chính quyền đề ra kế hoạch, chủ trương, biện pháp đúng đắn, thiết
thực, phù hợp với tinh hình thực tiễn tại xã, phường. Đội ngũ cán bộ xã,
phường có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát huy sức mạnh của

hệ thống chính trị cơ sở, xây dựng các phong trào cách mạng của nhân dân,
góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã
hội, quốc phòng - an ninh ở địa bàn xã, phường. Sức mạnh của hệ thống chính
trị cơ sở, sự ổn định của xã hội, sự phát triển sâu rộng và hiệu quả của phong
trào cách mạng của nhân dân luôn gắn liền với phẩm chất, năng lực của đội
ngũ cán bộ này.
Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của Thành uỷ Thành phố Cà
Mau, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường đã quán triệt sâu sắc
đường lối, quan điểm của Đảng, chỉ thị, nghị quyết của Tỉnh uỷ Cà Mau , vận
dụng đúng đắn, phù hợp với đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ của từng xã,
phường. Nhờ đó, đã góp phần nâng cao phẩm chất chính trị, đạo đức cách
mạng, năng lực và hiệu quả công tác của đội ngũ cán bộ xã, phường xây dựng
đội ngũ cán bộ, xã, phường về số lượng, cơ cấu ngày càng hợp lý, chất lượng
được nâng cao.
Tuy nhiên, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, xã, phường ở thành phố
Cà Mau trong những năm qua vẫn còn những hạn chế, bất cập cả trong lãnh
đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện. Trong quá trình xây dựng đội ngũ cán bộ,
xã, phường một số tổ chức, lực lượng chưa nhận thức đầy đủ mục tiêu, nội
dung và biện pháp, còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng trong chỉ đạo và tổ
chức thực hiện. Một số đảng uỷ xã, phường chưa chấp hành nghiêm nguyên
tắc, quy trình công tác cán bộ, vẫn còn biểu hiện cảm tính, chưa toàn diện
chính xác, Vì thế còn phạm sai lầm, khuyết điểm trong quy hoạch, đào tạo, bồi
dưỡng, bố trí, sử dụng cũng như thực hiện chế độ, chính sách đối với cán bộ xã,
phường. Tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống trong một


6
bộ phận cán bộ xã, phường chưa được ngăn chặn, đẩy lùi một cách có hiệu quả.
Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ xã, phường còn nhiều mặt hạn chế.
Hiện nay, yêu cầu nhiệm vụ xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững

mạnh toàn diện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý xã hội; tình hình, nhiệm
vụ của thành phố Cà Mau có bước phát triển mới, yêu cầu ngày càng cao, đòi
hỏi phải xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường vững mạnh. Tình hình đó đã và
đang trực tiếp đặt ra đòi hỏi cấp thiết phải xây dựng đội ngũ cán bộ, xã,
phường ở Thành phố Cà Mau
Vì vậy, nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn đề xuất giải
pháp tăng cường xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
hiện nay là vấn đề cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn, góp phần xây dựng đội
ngũ cán bộ xã, phường vững mạnh, hoàn thành tốt chức trách, nhiệm vụ được
giao.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Trong những năm qua đã có nhiều cơ quan, cán bộ khoa học, cán bộ
lãnh đạo, quản lý nghiên cứu về cán bộ và công tác cán bộ với nhiều góc độ
tiếp cận khác nhau.
+ Nguyễn Phú Trọng (2001): “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá
đất nước”, Nxb CTQG, ST, Hà Nội. Cuốn sách đã làm rõ những vấn đề lý luận
và phương pháp luận về nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời kỳ đẩy
mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Trên cơ sở đó đưa ra những
quan điểm và giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu sự
nghiệp cách mạng cả hiện tại và tương lai; luận giải những yêu cầu về chất
lượng đội ngũ cán bộ trong điều kiện hoàn cảnh mới của đất nước và thời đại.
Về xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, tác giả chỉ rõ, phải căn cứ vào tiêu
chuẩn cán bộ, chất lượng, hiệu quả công việc thực tế, có tính đến môi trường và
điều kiện công tác, mức độ tín nhiệm của quần chúng nơi công tác và nhân dân


7
nơi cán bộ sinh sống; trách nhiệm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức là của
cấp uỷ, tổ chức đảng. Cần có một quy hoạch khoa học về xây dựng đội ngũ

cán bộ trong điều kiện thời bình, đất nước diễn ra quá trình đổi mới, biến
động và phát triển mạnh mẽ. Nâng cao hơn nữa chất lượng đào tạo, bồi dưỡng
cán bộ. Tiếp tục đổi mới vấn đề sử dụng cán bộ. Tiếp tục sửa đổi, bổ sung và
hoàn thiện chính sách đối với cán bộ và gia đình cán bộ, công chức.
+ Đề tài khoa học cấp nhà nước KX04.09: Xây dựng đội ngũ cán bộ,
công chức đáp ứng đòi hỏi của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của
dân, do dân, vì dân” (2002-2004) của Bộ Nội vụ.
+ Vũ Văn Hiền (chủ biên): Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý
đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước (2007).
+ Thuỳ Anh: Nét mới trong tạo nguồn bí thư, chủ tịch xã, phường ở
Đồng Nai, Tạp chí Xây dựng Đảng, tháng 9 năm 2009.
+ Bùi Văn Tiếng: Tạo nguồn lãnh đạo xã, phường ở Đà Nẵng, Tạp chí
Xây dựng Đảng, tháng 4 năm 2010.
+ Đoàn Minh Huấn: Tạo nguồn cán bộ hệ thống chính trị cơ sở các
tỉnh Tây Bắc nước ta hiện nay. Đề tài cấp Bộ, 2005.
+ Trần Hoàng Khải: Tạo nguồn cán bộ lãnh đạo quản lý ở tỉnh Bạc
Liêu hiện nay, Luận văn thạc sỹ khoa học chính trị, chuyên ngành xây dựng
Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, 2010.
+ Hoàng Chí Bảo: Hệ thống chính trị ở cơ sở nông thôn nước ta hiện
nay, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội, 2005. Viện nghiên cứu khoa học tổ chức
Nhà nước: Hệ thống chính trị cơ sở - Thực trạng và một số giải pháp đổi mới,
Nxb CTQG, Hà Nội, 2004.
+Nguyễn Thế Vịnh: Xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở theo Nghị quyết
trung ương 5 khoá IX, Đề tài khoa học cấp Bộ, Hà Nội, 2007.
+ Lê thị Lý: Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức xã trước yêu cầu đổi


8
mới, Luận văn thạc sỹ khoa học chính trị chuyên ngành xây dựng Đảng, Học
viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2003.

+ Nguyễn Mậu Dựng: Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của Đảng
bộ các cấp ở Tây Nguyên hiện nay, Luận án tiến sỹ khoa học chính trị, chuyên ngành
xây dựng Đảng, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, 2000
+ Lê Thu Hà (2010) công tác đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng cán bộ chủ chốt cấp
huyện ở Quảng Nam, luận văn thạc sĩ khoa học chính trị, Học viện CTQG Hồ Chí
Minh, Hà Nội
+ Nguyễn Thị Mỹ Hạnh (2014), nâng cao đạo đức cách mạng của đội ngũ cán
bộ chuyên trách xã, phường ở tỉnh Đồng Tháp hiện nay, luận văn thạc sĩ xây dựng
Đảng và chính quyền Nhà nước, Học viện CTQG Hồ Chí Minh, Hà Nội
+ Dương Quỳnh Ly (2014) xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức phường trên
địa bàn Quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh hiện nay, Luận văn thạc sĩ xây
dựng và chính quyền Nhà nước, Học viện Chính trị, Hà Nội
+ Tô Thị Kim Thanh (2012) , chất lượng đội ngũ cán bộ văn phòng HĐND và
UBND cấp huyện ở tỉnh Đồng Tháp hiện nay, Luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng và
chính quyền Nhà nước, Học viện CTQG Hồ Chí Minh, Hà Nội
+ Nguyễn Văn Trì (2012), Tỉnh ủy Vĩnh Phúc lãnh đạo phát triển nguồn lực
khoa học – công nghệ giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng và chính
quyền Nhà nước, Học viện CTQG Hồ Chí Minh, Hà Nội
+ Nguyễn Văn Hùng (2014), Đạo đức công tác vận động nông dân của đảng
bộ xã ở các huyện biên giới tỉnh Long An giai đoạn hiện nay, Luận văn Thạc sĩ xây
dựng Đảng và chính quyền Nhà nước, Học viện CTQG Hồ Chí Minh, Hà Nội
+ Ma Kiên Ngọc (2012) phát triển đảng viên trong các xóm chưa có chi bộ ở
tỉnh Cao bằng giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng và chính quyền
Nhà nước, Học viện CTQG Hồ Chí Minh, Hà Nội
+ Nguyễn Thị Thúy Vân (2013) thực hiện chính sách đối với cán bộ


9
chủ chốt của hệ thống chính trị phường ở khu vực Tây Nam bộ giai đoạn hiện
nay, Luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước , Học viện

CTQG Hồ Chí Minh, Hà Nội
+ Trương Thanh Nhã (2014) Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ cấp huyện
diện Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bạc Liêu quản lý giai đoạn hiện nay. Luận văn thạc sĩ
xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước, Học viện Chính trị, Hà Nội
+ Lê Thành Danh (2014) xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã ở Thành
phố Hồ Chí Minh giai đoạn hiện nay, Luận văn thạc sĩ xây dựng Đảng và chính quyền
Nhà nước, Học viện Chính trị, Hà Nội
Trong các công trình này, các tác giả đã dựa vào quan điểm của chủ
nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng để nghiên cứu
cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức. Các công trình
đã nghiên cứu những vấn đề lý luận công tác cán bộ, công chức, làm rõ vai trò
của công tác cán bộ, công chức; khẳng định những yêu cầu khách quan của xây
dựng đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị cơ sở. Làm rõ những tác động ảnh
hưởng, qua đó khẳng định những vấn đề có tính nguyên tắc, xác định rõ yêu cầu,
giải pháp đổi mới, nâng cao chất lượng công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công
chức cơ sở hiện nay.
Căn cứ vào quan điểm, đường lối xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức của
Đảng, các tác giả đã đưa ra các giải pháp cơ bản trong tuyển chọn, quy hoạch, đào
tạo, sắp xếp, quản lý sử dụng đội ngũ cán bộ, công chức... để hình thành cơ cấu cán
bộ, công chức hợp lý, nhằm đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ
quốc trong giai đoạn mới. Đó là những tài liệu có giá trị để tác giả nghiên cứu, kế
thừa trong thực hiện nhiệm vụ, nội dung nghiên cứu đề tài luận văn. Tuy nhiên do
đối tượng, mục tiêu, nhiệm vụ, nội dung, phạm vi nghiêm cứu của mỗi công trình
khác nhau, mà đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu một cách cơ bản, có hệ
thống công tác xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau với tính
chất là một đề tài luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ.


10
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài

* Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận, thực tiễn; đề xuất những giải pháp
tăng cường xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau hiện nay
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề lý luận xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở
Thành phố Cà Mau
- Đánh giá đúng thực trạng và rút ra kinh nghiệm xây dựng đội ngũ cán
bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
- Đề xuất yêu cầu và những giải pháp tăng cường xây dựng đội ngũ cán
bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu của đề tài
* Đối tượng nghiên cứu
Xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
* Phạm vi nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu những vấn đề lý luận, thực tiễn, giải pháp, xây dựng
đội ngũ cán bộ ơ’tất cả 10 phường, và 7 xã của Thành phố Cà Mau. Số liệu tổng kết thực
tiễn từ năm 2010 đến 2015. Các giải pháp có giá trị ứng dụng đến năm 2025.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu của đề tài
* Cơ sở lý luận
Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối
chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về xây dựng đội ngũ cán bộ,
công chức là cơ sở lý luận của đề tài.
* Cơ sở thực tiễn
Hoạt động xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau;
các Văn kiện, Nghị quyết, các báo cáo tổng kết công tác xây dựng đội ngũ cán


11
bộ của đảng uỷ, hệ thống chính trị, các xã ở Thành phố Cà Mau và kết quả
điều tra, khảo sát, tổng kết thực tiễn cùng với kinh nghiệm công tác của bản

thân tác giả là cơ sở thực tiễn của luận văn.
* Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, đề tài sử dụng
tổng hợp các phương pháp nghiên cứu: Lôgic - lịch sử; phân tích và tổng hợp;
đối chiếu - so sánh; điều ta, khảo sát, tổng kết thực tiễn; điều tra xã hội học;
phương pháp chuyên gia...

6. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần làm rõ thêm những vấn đề lý
luận xây dựng đội ngũ cán bộ, xã, phường, cung cấp cơ sở khoa học cho
Thành uỷ Cà Mau và các đảng uỷ xã, phường xác định các giải pháp xây
dựng đội ngũ cán bộ xã, phường. Đề tài có thể làm tài liệu tham khảo trong
nghiên cứu, giảng dạy môn xây dựng Đảng ở các trường chính trị.
7. Kết cấu của đề tài
Gồm: Mở đầu, 2 chương (4 tiết), kết luận, danh mục tài liệu tham
khảo và phụ lục.


12
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN XÂY DỰNG ĐỘI NGŨ
CÁN BỘ XÃ, PHƯỜNG Ở THÀNH PHỐ CÀ MAU
1.1. Những vấn đề lý luận về xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường
ở Thành phố Cà Mau
1.1.1. Các xã, phường và những vấn đề cơ bản về đội ngũ cán bộ xã,
phường ở Thành phố Cà Mau
* Các xã, phường ở Thành phố Cà Mau
Các xã, phường ở Thành phố Cà Mau được thành lập theo Hiến pháp
năm 1992 của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hiện nay Thành
phố Cà Mau có 7 xã ngoại thành và 10 phường nội thành.

Các xã, phường của Thành phố Cà Mau nằm ở đầu tỉnh Cà Mau, tiếp
giáp với tỉnh Bạc Liêu, ở phía Tây Nam Bộ, cực Nam Tổ quốc. Các xã,
phường của Thành phố Cà Mau nói riêng, đồng bằng sông Cửu Long nói
chung được hình thành cách đây gần 3 thế kỷ, do phù sa sông Cửu Long bồi
đắp. Đây là vùng đồng bằng châu thổ, thấp, trũng, giáp biển Đông và Vịnh
Thái Lan, với hệ thống sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, đất đai phì nhiêu,
màu mỡ, rất thuận tiện để sản xuất lúa, gạo cây ăn trái, nuôi trồng, đánh bắt
thuỷ, hải sản.
Qua di chỉ văn hoá Óc eo – Ba thê cho thấy, ngay từ những thế kỷ đầu
Công Nguyên đã có con người sinh sống ở vùng đất này. Đến khi người Việt
đến khai phá, nơi đây vẫn là vùng đất hoang vu, sình lầy, kênh, rạch chằng
chịt, cây, cỏ rậm rạp, rất nhiều cá, tôm và cả côn trùng, thú dữ. Phải đến thế
kỷ XVIII (triều đại Nhà Nguyễn) người Việt mới khai phá, chinh phục vùng
đất này, dần dần phát triển thành đồng ruộng, xóm làng.
Các xã, phường của Thành phố Cà Mau có nhiều sông ngòi, kênh rạch,
rất thuận lợi cho giao thông đường thuỷ, tưới, tiêu nước cho vật nuôi, cây


13
trồng, đánh bắt thuỷ, hải sản. Mặt khác vùng này là vùng nhiệt đới, gió mùa,
độ ẩm, nhiệt độ cao và ổn định, nhiệt độ trung bình khoảng 28 0C với hai mùa
mưa và nắng rõ rệt, lượng mưa bình quân hàng năm khoảng 1520 – 1580mm.
Đây là điều kiện lý tưởng để phát triển đa dạng, phong phú cây trồng, vật nuôi
vùng nhiệt đới.
Các xã, phường của Thành phố Cà Mau là một trong những trung tâm
phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cà Mau. Toàn bộ cơ quan lãnh đạo, quản lý
của hệ thống chính trị tỉnh cũng như các tổ chức, đơn vị sản xuất, kinh doanh,
dịch vụ của tỉnh đều đứng chân trên địa bàn các phường, xã của Thành phố
Cà Mau. Phần lớn các trung tâm cơ sở sản xuất công nghiệp, chế biến sản
phẩm nông, ngư nghiệp dịch vụ đều tổ chức và hoạt động ở các phường, xã

của Thành phố Cà Mau. Có thể nói, các phường, xã hợp thành Thành phố Cà
Mau là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội của tỉnh Cà Mau cũng như
của cả vùng đồng bằng sông Cửu Long, có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng
đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng – an ninh của tỉnh Cà
Mau. Các xã, phường của Thành phố Cà Mau không chỉ là vùng trọng điểm
trồng lúa mà còn là vùng trọng điểm phát triển ngư nghiệp, giao thông, đánh
bắt thuỷ, hải sản và công nghiệp chế biến, dịch vụ mua bán, tiêu thụ sản phẩm
nông, lâm ngư nghiệp. Các xã, phường của Thành phố Cà Mau còn là cửa ngõ
đi ra biển Đông, rất thuận tiện cho giao lưu, hợp tác, hội nhập quốc tế, trao
đổi, xuất nhập khẩu, hàng hoá, thu hút đầu tư nước ngoài, tạo đà cho phát
triển kinh tế - xã hội của tỉnh Cà Mau và vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Các xã, phường của Thành phố Cà Mau có truyền thống yêu nước,
trung thành gắn bó với Đảng nhưng cũng có những tính cách riêng. Các tầng
lớp nhân dân các xã, phường của Thành phố Cà Mau có truyền thống yêu
nước nồng nàn, tinh thần bất khuất không chịu làm nô lệ, tin tưởng tuyệt đối
vào sự lãnh đạo của Đảng, một lòng một dạ đi theo Đảng làm cách mạng,
luôn phát huy tinh thần tự lực tự cường trong lao động sản xuất, chiến đấu


14
chống giặc ngoại xâm. Truyền thống ấy được phát huy mạnh mẽ trong kháng
chiến chống Pháp, chống Mỹ và xây dựng quê hương trong thời kỳ đổi mới.
Quá trình chinh phục thiên nhiên hoang dã đòi hỏi nhân dân ở địa bàn
này phải có ý chí quyết tâm, lòng dũng cảm, tinh thần lạc quan, thương yêu
đùm bọc giúp đỡ lẫn nhau. Hoạt động trong điều kiện khó khăn gian khổ để
sinh tồn đã dần dần hình thành trong người dân vùng này tính cách phiêu lưu,
mạo hiểm, dám chấp nhận khó khăn, thử thách, hiểm nguy, bộc trực, thẳng
thắn, không chịu khuất phục thần quyền và lễ giáo phong kiến, lạc hậu. Lòng
mến khách, tình nghĩa đậm đà, tôn sư trọng đạo, tình huynh đệ, nghĩa hiệp là
tính cách nổi bật của nhân dân các xã, phường ở Thành phố Cà Mau.

Giáo sư Trần Văn Giàu khái quát tính cách của người dân vùng này là:
“Khẳng khái, chuộng nghĩa, khinh tài, bộc trực, lạc quan, phóng khoáng, hay
gánh vác việc đời, vì đại sự dám bỏ tư gia, ít bị suy tính thông thường ràng
buộc là nếp sống tinh thần được tháng năm khắc hoạ, là luân lý dân gian, là
tiêu chuẩn đánh giá con người ở đồng bằng sông Cửu Long”
Các xã, phường của Thành phố Cà Mau là nơi cư trú của nhiều thành
phần dân cư, có nguồn gốc dân tộc khác nhau. Trong các tầng lớp dân cư ở
đây thì người Việt chiếm đa số, ngoài ra còn có người Khmer, người Hoa và
người Chăm, tạo thành cộng đồng dân tộc Việt Nam. Phần lớn đồng bào các
dân tộc vùng này nguyên là tầng lớp nghèo khổ, những lính tráng, tội đồ bị
đày đoạ, lâm vào bước đường cùng buộc phải rời bỏ quê hương, xứ sở đi tìm
nơi kiếm sống. Chính những người Khmer là lớp dân cư đầu tiên chịu đựng
gian khổ, thử thách để khai khẩn đất đai lúc sơ khởi. Những đợt di cư của
người Hoa từ Triều Châu (1680), Quảng Đông, Phúc Kiến (1715) được triều
đình nhà Nguyễn đưa đi khai phá vùng này và lập nên các làng, xóm, cụm dân
cư xen kẽ với người Việt và người Khmer. Một số nhóm người Chăm từ
Khánh Hoà, Phú yên cũng đến đây sinh sống và được nhà Nguyễn giao cho
bảo vệ vùng biên cương từ nửa đầu thế kỷ XIX và họ sinh sống ở đây. Cư dân
người Việt và văn hoá Việt đã trở thành nền tảng của nền văn hoá đa dân tộc,


15
sắc tộc ở vùng này. Sự giao lưu, giao tiếp giữa các dân tộc, sắc tộc trong quá
trình lao động sản xuất đã tạo nên sự hoà nhập, giao hoán về văn hóa, lai
chủng về tộc người vay mượn, sử dụng đan xen về ngôn ngữ, làm phong phú,
đa dạng thêm bản sắc văn hoá của các dân tộc đang sinh sống ở các xã,
phường của Thành phố Cà Mau.
* Đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
Luật cán bộ, công chức được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ
nghĩa Việt Nam khoá XII, thông qua, định nghĩa cán bộ, công chức như sau:

Cán bộ là công dân Việt Nam, được bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ
chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương, ở tỉnh, thành phố
trực thuộc trung ương, ở huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, xã,
phường, thị trấn thuộc quận huyện, trong biên chế và hưởng lương từ ngân
sách nhà nước.
Trong tác phẩm sửa đổi lối làm việc, chủ tịch Hồ Chí Minh đã đưa ra
khái niệm “Cán bộ là những người đem chính sách của Đảng của Chính phủ
giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành. Đồng thời đem tình hình dân
chúng báo cáo cho Đảng, cho chính phủ rõ để đặt chính sách cho đúng”.
Trong từ điển tiếng Việt, từ “Cán bộ” được định nghĩa là: “Người làm
công tác nghiệp vụ chuyên môn trong cơ quan Nhà nước, Đảng và đoàn thể.
Người làm công tác có chức vụ trong một cơ quan, một tổ chức, phân biệt với
người không có chức vụ”.
Cho đến nay, từ “Cán bộ” tuỳ theo chức năng, nhiệm vụ, đặc điểm, vai
trò của từng tổ chức (Đảng, Nhà nước, đoàn thể chính trị - xã hội) được hiểu
với nhiều nghĩa khác nhau. Trong tổ chức Đảng, đoàn thể, từ “cán bộ” gồm
hai nghĩa: Một là, chỉ những người được bầu hoặc bổ nhiệm các chức vụ lãnh
đạo, quản lý từ trung ương đến cơ sở, phân biệt người có chức vụ với người
không có chức vụ, đảng viên, hội viên; Hai là, chỉ những người làm công tác


16
chuyên trách, có hưởng lương và trong biên chế của các tổ chức đảng, đoàn
thể. Trong tổ chức bộ máy Nhà nước, từ “cán bộ” được hiểu thống nhất với từ
“công chức”, chỉ những người làm việc trong cơ quan, tổ chức bộ máy Nhà
nước ở các lĩnh vực quản lý hành chính, tư pháp, kinh tế, văn hoá – xã hội.
Đồng thời, cán bộ cũng được hiểu là những người có chức vụ, lãnh đạo, phụ
trách một tổ chức, bộ phận cụ thể của cơ quan, chính quyền, phân biệt với
người không có chức vụ, không phụ trách tổ chức.

Quán triệt quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh và nghiên cứu, vận
dụng các định nghĩa “cán bộ” trong một số từ điển có thể khái quát quan
niệm: “Cán bộ là những người có chức vụ, vai trò và cương vị nòng cốt trong
những tổ chức nhất định, có tác động, ảnh hưởng đến hoạt động của tổ chức
và thực hiện, giải quyết các quan hệ trong lãnh đạo, quản lý, điều hành, chỉ
đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, định hướng sự phát triển của tổ chức”.
Đội ngũ cán bộ là tập hợp những người cán bộ thành một lực lượng
trong một tổ chức nhất định, có số lượng, cơ cấu, chất lượng tương ứng với
chức năng, nhiệm vụ của tổ chức đó. Xã, phường của Thành phố Cà Mau là
đơn vị, tổ chức hình chính nhà nước và là hệ thống chính trị cơ sở. Hệ thống
chính trị cấp xã, phường của Thành phố Cà Mau bao gồm tổ chức đảng, tổ
chức chính quyền, mặt trận và các đoàn thể chính trị - xã hội. Mỗi tổ chức này
phải có những cán bộ phụ trách. Tập hợp những người phụ trách các tổ chức
đó sẽ tạo thành đội ngũ cán bộ xã, phường của Thành phố Cà Mau.
Từ cách tiếp cận và những nội dung phân tích trên có thể quan niệm:
“Đội ngũ cán bộ xã, phường của Thành phố Cà Mau là một bộ phận cán bộ
của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trí – xã hội, đó là những công dân
Việt Nam được đào tạo, bồi dưỡng, có đủ phẩm chất, năng lực, được bầu cử,
phê chuẩn, bổ nhiệm giữ các chức vụ, phụ trách các tổ chức theo biên chế,
nhiệm kỳ của các tổ chức thuộc hệ thống chính trị xã, phường nhằm đáp ứng
yêu cầu thực hiện chức năng, nhiệm vụ của hệ thống chính trị cơ sở và được
hưởng lương từ ngân sách Nhà nước.


17
Đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau là những cán bộ lãnh
đạo, quản lý và thực chất là những cán bộ chủ chốt trong hệ thống tổ chức Đảng,
chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội cấp xã, phường.
Đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau có chức trách, nhiệm vụ cụ thể
tương ứng, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng tổ chức mà họ phụ trách.

Đội ngũ này có vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng, là lực lượng nòng cốt chỉ đạo,
tổ chức xây dựng và hoạt động của hệ thống chính trị xã, phường.
Đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau được bố trí các chức vụ:
Bí thư, Phó Bí thư Đảng uỷ; Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; Chủ tịch,
Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân; Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Bí
thư Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt
Nam; Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam; Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam.
Theo quy định của Chính Phủ và Bộ Nội vụ thì đội ngũ cán bộ cấp xã,
phường, thị trấn gồm 11 chức danh. Nếu là cán bộ chủ chốt cấp xã, người
đứng đầu các tổ chức của hệ thống chính trị cấp xã, gồm 8 chức danh: Bí thư
đảng uỷ; chủ tịch HĐND; chủ tịch UBND; chủ tịch uỷ ban Mặt trận Tổ quốc;
chủ tịch Hội liên hiệp phụ nữ; Bí thư đoàn TNCS Hồ Chí Minh; chủ tịch Hội
Nông dân; chủ tịch Hội Cựu chiến binh; Đội ngũ cán bộ, cán bộ chủ chốt cấp
xã không phải và hoàn toàn khác với đội ngũ công chức cấp xã. Đội ngũ công
chức cấp xã phụ trách các lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ, bao gồm các chức
danh: chỉ huy trưởng ban chỉ huy quân sự xã, phường; trưởng, phó công an
xã; văn phòng- thống kê; đất đai, tài nguyên, môi trường….; tài chính – kế
toán; tư pháp và hộ tịch; văn hoá – xã hội
* Nhiệm vụ đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
Một là, chỉ đạo, quán triệt, cụ thể hoá và tổ chức cho nhân dân trong xã
chấp hành và thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật
của Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, chủ trương phát triển kinh tế - xã
hội, củng cố quốc phòng - an ninh của Thành uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban
nhân dân Thành phố Cà mau. Tích cực tham gia xây dựng và kiên quyết đấu


18
tranh bảo vệ quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà
nước, nghị quyết, chỉ thị của cấp trên. Kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện đường
lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị của cấp

trên ở xã, phường
Hai là, nghiên cứu, quán triệt, cụ thể hoá nghị quyết, chỉ thị của cấp
trên, nắm chắc tình hình của xã, phường đề xuất các chủ trương, biện pháp để
đảng uỷ, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban Nhân dân xã, phường, xác định nghị
quyết, quyết định, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc
phòng - an ninh trên địa bàn xã, phường. Phổ biến, quán triệt, chỉ đạo, quản lý
và tổ chức cho nhân dân trong xã, phường thực hiện thắng lợi các nghị quyết,
quyết định, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng - an
ninh trên địa bàn xã, phường.
Ba là, tiến hành công tác tuyên truyền giáo dục, thuyết phục, vận động
Nhân dân. Thường xuyên theo dõi, nắm bắt tình hình tư tưởng, giải quyết kịp
thời các vấn đề tư tưởng nảy sinh trong các tần lớp Nhân dân, tạo ra sự đồng
thuận xã hội đối với đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước. Xây dựng,
củng cố niềm tin của Nhân dân trong xã vào mục tiêu, lý tưởng, sự nghiệp đổi
mới, sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước. Xây dựng, củng cố khối
đại đoàn kết toàn dân
Bốn là, Đại diện và chăm lo bảo đảm, nâng cao đời sống vật chất tinh
thần của các tầng lớp nhân dân trong xã, phường. Tổ chức các phong trào
hành động cách mạng, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong phát triển
kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống văn hoá, thực hiện quy chế dân chủ ở cơ
sở, xây dựng nông thôn mới. Chỉ đạo, tổ chức thực hiện các chính sách xã hội
của Đảng và Nhà nước ở cơ sở. Trực tiếp giải quyết những khó khăn, vướng
mắc, những mâu thuẫn, bất đồng, tranh chấp nảy sinh trên địa bàn xã,
phường. Chỉ đạo, tổ chức giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội,
phòng, chống, ngăn chặn các tiêu cực và tệ nạn xã hội


19
Năm là, thực hiện chức năng lãnh đạo của Đảng, chức năng quản lý
nhà nước ở cơ sở. Thực hiện chức trách, nhiệm vụ và là lực lượng chủ trì,

nòng cốt trong xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị ở cơ sở, xây dựng
đội ngũ cán bộ, công chức ở xã. Chấp hành nghiêm sự phân công, điều động của
tổ chức. Tuân thủ kỷ luật phát ngôn của Đảng, Nhà nước và quy định của Thành
uỷ Cà Mau
Sáu là, tích cực học tập, bồi dưỡng, rèn luyện, nâng cao phẩm chất chính
trị, đạo đức, lối sống, kiến thức, năng lực, phương pháp công tác. Đấu tranh kiên
quyết và chịu trách nhiệm về tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, mất
đoàn kết nội bộ trong xã, phường. Có trách nhiệm xây dựng xã, phường, gia
đình văn hoá. Không để vợ (hoặc chồng), con lợi dụng chức vụ, quyền hạn làm
trái với đường lối, quy định của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, làm
ảnh hưởng đến uy tín, thanh danh của Đảng và Nhà nước. Có kế hoạch học tập,
tu dưỡng, nâng cao kiến thức, trình độ, năng lực, nhất là về lý luận chính trị,
chuyên môn, nghiệp vụ, có kế hoạch, chương trình nghiên cứu lý luận, tổng kết
thực tiễn
Chỉ đạo, quản lý, điều hành hoạt động chuyên môn nghiệp vụ, bồi
dưỡng, rèn luyện đội ngũ công chức ở xã, phường. Trực tiếp phụ trách hoặc
tham gia chỉ đạo công tác cán bộ theo quyền hạn, chức trách, nhiệm vụ. Xây
dựng quy hoạch và bồi dưỡng cán bộ kế cận.
* Vai trò đội ngũ của cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
Một là, đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau giữ vai trò
quan trọng đối với việc tổ chức thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng,
chính sách, pháp luật của Nhà nước. Đội ngũ cán bộ xã, phường là người trực
tiếp quán triệt, phổ biến đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật
Nhà nước cho Nhân dân và tổ chức cho Nhân dân thực hiện. Cán bộ xã,
phường là công bộc của nhân dân, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng
của Nhân dân, chăm lo lợi ích của các tầng lớp nhân dân trong xã, phường và
thực hiện dân chủ ở cơ sở. Đội ngũ cán bộ cấp xã là lực lượng nòng cốt, trực


20

tiếp tuyên truyền vận động, giáo dục, thuyết phục, giải quyết các tranh chấp
dân sự, khắc phục, ngăn chặn các tiêu cực và tệ nạn xã hội, giải quyết các
mâu thuẫn trong nội bộ nhân dân; tuyên truyền vận động nhân dân tự giác chấp
hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước. Đội ngũ
cán bộ này còn là lực lượng trực tiếp tham gia xây dựng góp ý bổ sung, phát
triển, hoàn thiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước.
Hai là, đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau có vai trò
quan trọng trong lãnh đạo quản lý thực hiện chương trình, kế hoạch phát
triển kinh tế, xã hội quốc phòng – an ninh, xây dựng đời sống văn hoa ở cơ
sở. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn xác định: “Cán bộ là cái gốc của mọi công
việc”. Theo quan niệm của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cán bộ không chỉ là người
vạch ra đường lối mà còn có vai trò quyết định trong việc tổ chức thực hiện
đường lối đó. Người nói: “ Cán bộ là người đem chính sách của Chính phủ,
của đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng
không thể thực hiện được”, “Cán bộ là dây chuyền của bộ máy. Nếu dây
chuyền không tốt, không chạy được thì động cơ dù tốt, dù chạy, toàn bộ máy
cũng tê liệt”. Điều đó khẳng định cán bộ là nhân tố quan trọng trong xây dựng
cụ thể hoá và tổ chức thực hiện đường lối, chính sách của Đảng pháp luật của
Nhà nước cũng như những chủ trương, nghị quyết, kế hoạch, chương trình
phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau là lực lượng trực tiếp
nắm bắt tình hình đời sống, tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân trong xã,
phường nghiêm chỉnh quán triệt, cụ thể hoá các chủ trương, chính sách của
Đảng, pháp luật của Nhà nước, đề xuất những chủ trương, biện pháp lãnh đạo,
quản lý, xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình, kế hoạch phát triển
kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh, đời sống văn hoá ở cấp xã, phường
Tính đúng đắn, kịp thời, sát thực và khả thi của những chủ trương, nghị
quyết, chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng,
an ninh cũng như đời sống vật chất, tinh thần của các tầng lớp Nhân dân phụ

21
thuộc trước hết vào phẩm chất, năng lực, vai trò, trách nhiệm của đội ngũ cán
bộ xã, phường. Chất lượng, hiệu quả lãnh đạo quản lý, điều hành tổ chức thực
hiện các chủ trương, nghị quyết kế hoạch, chương trình phát triển kinh tế - xã
hội của hệ thống chính trị cơ sở phụ thuộc rất lớn vào vai trò, trách nhiệm của
đội ngũ cán bộ xã, phường.
Ba là, đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau là lực lượng nòng
cốt trong xây dựng đảng, chính quyền, hệ thống chính trị ở cơ sở. Nghị quyết
Trung ương ba khoá VIII xác định: “Cán bộ là nhân tố quyết định sự thành bại
của Cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất nước và chế độ, là
khâu then chốt trong xây dựng Đảng”. Đội ngũ cán bộ xã, phường là mắt xích
của hệ thống chính trị và trong đảng bộ xã, phường và là lực lượng nòng cốt
trong công tác xây dựng Đảng, chính quyền, hệ thống chính trị.
Đội ngũ cán bộ xã, phường có vai trò rất lớn, trách nhiệm rất cao trong
xây dựng và chủ trì, tổ chức mọi hoạt động của các tổ chức trong hệ thống
chính trị xã, phường. Đội ngũ đó có vai trò, trách nhiệm củng cố, kiện toàn,
nâng cao chất lượng các cơ quan lãnh đạo của các tổ chức trong hệ thống
chính trị xã, phường; quản lý giáo dục, rèn luyện, phát triển đảng viên, đoàn
viên, hội viên; duy trì, chấp hành các nguyên tắc tổ chức, chế độ, nề nếp sinh
hoạt của các tổ chức, bồi dưỡng, rèn luyện, xây dựng đội ngũ cán bộ, công
chức; chỉ đạo, duy trì, thực hiện các nội dung, phương thức hoạt động của các
tổ chức; tổ chức, phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân tham gia xây dựng và
kiểm tra, giám sát mọi hoạt động của các tổ chức trong hệ thống chính trị xã,
phường. Chất lượng, hiệu quả xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị
xã, phường phụ thuộc trước hết vào phẩm chất, năng lực, vai trò, trách nhiệm
của cán bộ xã, phường.
Bốn là, đội ngũ cán bộ xã, phường là nguồn cán bộ cho cấp trên. Xây
dựng đội ngũ cán bộ xã, phường vững mạnh có đầy đủ phẩm chất, năng lực là
một trong những nguồn quan trọng cung cấp cán bộ cho cấp huyện và Thành

phố Cà Mau. Bởi vì, thông qua hoạt động thực tiễn ở cơ sở, đội ngũ cán bộ


22
này tích luỹ được nhiều kinh nghiệm. Cán bộ công tác ở cơ sở, khi điều động
về huyện, Thành phố Cà Mau với vị trí cao hơn, sẽ vững vàng, có bản lĩnh
trong quyết đoán, xử lý công việc, thích ứng nhanh với nhiệm vụ mới, đúng
như Lênin khẳng định: “ Cần đề bạt một cách có hệ thống những người đã
được thử thách qua thực tiễn”. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “ Cán bộ
công chức cơ sở không những là cái khâu liên hệ mà còn là cái kho dồi dào
cho Đảng lấy thêm lực lượng mới. Nếu đội ngũ này phát triển và củng cố thì
Đảng sẽ phát triển và củng cố, bằng không Đảng sẽ khô héo”.
Năm là, đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau là cầu nối
giữa cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền với nhân dân, là người trực tiếp tiếp
nhận các ý kiến của nhân dân đề đạt với Đảng, Nhà nước, thực hiện quyền lợi
chính trị, kinh tế, văn hoá của nhân nhân. Đội ngũ cán bộ xã, phường là lực
lượng trực tiếp tuyên truyền, phổ biến cho nhân dân về chủ nghĩa xã hội, đường
lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước, về trách nhiệm và quyền làm chủ
của Nhân dân, bồi dưỡng nâng cao tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, ý
thức, năng lực của người làm chủ, tuyên truyền, thuyết phục nhân dân tự giác
chấp hành đường lối, chính sách của Đảng và pháp luật Nhà nước. Đồng thời đội
ngũ đó còn trực tiếp gặp gỡ, thu thập ý kiến của nhân dân để phản ánh với
Đảng, Nhà nước, đề xuất với cấp uỷ đảng và chính quyền những chủ trương,
biện pháp giải quyết những vấn đề liên quan đến lợi ích, quyền hạn, nghĩa vụ của
nhân dân.
Đội ngũ cán bộ xã, phường trực tiếp góp phần củng cố, tăng cường mối
quan hệ giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân ở địa phương, cơ sở. Đội ngũ cán
bộ xã, phường là người tiếp nhận, truyền đạt, hướng dẫn, triển khai tổ chức
cho Nhân dân thực hiện mọi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng,
pháp luật của Nhà nước. Hoạt động của đội ngũ cán bộ xã, phường bao hàm

tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa phương; Thực hiện đầy đủ mọi
nội dung lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước. Hoạt động của đội ngũ
cán bộ xã, phường, đụng chạm đến đến lợi ích của tất cả các giai cấp, tầng lớp


23
xã hội, của tập thể và cá nhân, trong xã, phường liên quan trực tiếp đến lợi ích và
quyền làm chủ của các tầng lớp nhân dân trong xã, phường. Hàng ngày họ phải
đối mặt với những diễn biến phức tạp của cuộc sống; cảm nhận trực tiếp thái độ
và tâm trạng của nhân dân; nắm và xử lý những vấn đề nảy sinh trong mọi lĩnh
vực hoạt động, sinh hoạt và đời sống của các tầng lớp Nhân dân trong xã,
phường.
* Đặc điểm đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
Một là, tính đa dạng, phức tạp về loại hình, chức danh, cương vị công
tác, trình độ, năng lực, kinh nghiệm của đội ngũ cán bộ xã, phường. Đội ngũ
đội ngũ cán bộ xã, phường bao gồm cán bộ Đảng, cán bộ chính quyền và khối
Mặt trận đoàn thể với những cương vị công tác khác nhau như: Bí thư, Phó Bí
thư Đảng uỷ; Chủ tịch, Phó Chủ tịch Hội đồng nhân dân; Chủ tịch, Phó Chủ
tịch Uỷ ban nhân dân; Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Bí thư
Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt
Nam; Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam; Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt
Nam. Hoạt động ở mỗi ngành, mỗi cấp, mỗi cương vị công tác đòi hỏi cán bộ
có những tiêu chuẩn cụ thể khác nhau, không có tiêu chuẩn chung chung cho
mọi cán bộ.
Xuất phát điểm của mỗi người khi bước vào làm cán bộ xã, phường
cũng khác nhau. Có người trưởng thành từ cơ sở, có người được trên điều
động, tăng cường theo chế độ luân chuyển cán bộ. Trình độ học vấn không
đồng đều cũng là một đặc điểm của đội ngũ cán bộ xã, phường. Có những cán
bộ trình độ cử nhân nhưng chưa được trang bị kiến thức cao cấp lý luận chính
trị một cách có hệ thống. Những người từ cơ sở trưởng thành lên thường chỉ

qua các lớp bồi dưỡng lý luận của huyện và Thành phố.
Đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau có sự khác biệt nhất
định về tuổi đời, tuổi nghề, kinh nghiệm và vốn sống. Số cán bộ đã qua các
cương vị lãnh đạo, quản lý, được tu dưỡng, rèn luyện nhiều trong thực tiễn
hoạt động chính trị - xã hội, nên họ có nhiều kinh nghiệm lãnh đạo, quản lý.


24
Tuy nhiên, ở đội ngũ này dễ nảy sinh tư tưởng công thần, chủ quan, dễ mắc
bệnh kinh nghiệm chủ nghĩa. Nhìn nhận, quan hệ với cán bộ trẻ, cấp dưới đôi
khi mang theo lề thói gia trưởng, độc đoán, dựa vào kinh nghiệm cũ, dễ bảo
thủ, trì trệ
Phần lớn cán bộ xã, phường còn trẻ tuổi là những người sinh ra và lớn lên
sau năm 1975. Vì thế, họ chưa trải qua thử thách nhiều trong thực tiễn chính trị xã hội và trong chiến tranh gian khổ, ác liệt. Những đức tính của người cán bộ
như: tính kỷ luật, tính tự kiềm chế, khả năng làm chủ bản thân, ý thức tự phê
bình và phê bình, kỹ năng đánh giá hành vi, mặt mạnh, mặt yếu của bản thân còn
nhiều mặt hạn chế.
Hai là, đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau đa dạng, phức
tạp về thành phần xuất thân, dân tộc, quê quán.
Phần lớn cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau đều xuất thân từ tầng
lớp Nhân dân lao động, đặc biệt là nông dân, công nhân, sản xuất, buôn bán
nhỏ, thị dân thành phố. Một bộ phận không nhỏ là con em cán bộ, công chức,
cũng có những người xuất thân từ tầng lớp nguỵ quân, nguỵ quyền trong chế
độ cũ. Mặt khác, phát triển nền kinh tế nhiều thành phần, vận hành theo cơ
chế thị trường dẫn đến sự phân tầng xã hội nhanh chóng và phức tạp. Vì vậy
làm cho thành phần xuất thân của đội ngũ cán bộ xã, phường cũng biến đổi
ngày càng phức tạp.
Các xã, phường ở Thành phố Cà Mau là vùng đất mới được khai thác,
do người Việt, người Khmer, người Hoa, người Chăm từ nơi khác di cư đến.
Vì vậy, đây là vùng đất có nhiều dân tộc, nhiều quê hương bản quán. Sinh ra

và trưởng thành trong điều kiện , môi trường đó tất yếu đội ngũ cán bộ xã,
phường ở đây cũng gồm nhiêu thành phần dân tộc khác nhau và rất đa dạng
về quê hương, bản quán. Một bộ phận không nhỏ trong đội ngũ cán bộ xã,
phường ở đây là người Khmer, người Việt gốc Hoa, người Chăm và một số
dân tộc khác. Rất nhiều gia đình cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau có
quê hương, bản quán ở địa phương khác, ở nhiều vùng, miền khác nhau.


25
Ba là, tính đa dạng, phức tạp về chuyên môn, nghiệp vụ công tác trong
đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau
Cán bộ xã, phường ở Thành phố Cà Mau gồm những người làm việc
trong các tổ chức của hệ thống chính trị xã, phường với các chức danh khác
nhau. Có người công tác trong tổ chức đảng. Có người công tác làm việc
trong bộ máy chính quyền. Có người trong khối Mặt trận Tổ quốc và các đoàn
thể. Bí thư, phó bí thư đảng uỷ xã, phường phải có trình độ chuyên môn,
nghiệp vụ của cán bộ lãnh đạo, xây dựng Đảng và hoạt động lãnh đạo của tổ
chức đảng. Chủ tịch, phó chủ tịch Hội đồng Nhân dân, uỷ ban Nhân dân phải
có trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp vụ quản lý hành chính Nhà nước,
chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế - xã hội. Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc và
người đứng đầu các đoàn thể phải có kiến thức, năng lực chuyên môn nghiệp
vụ công tác vận động quần chúng. Các tổ chức trong hệ thống chính trị xã,
phường có chức năng, nhiệm vụ cụ thể và khác nhau. Vì vậy yêu cầu kiến
thức, trình độ năng lực, chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ trong hệ
thống chính trị xã, phường cũng rất khác nhau. Kiến thức, năng lực chuyên
môn nghiệp vụ của các cán bộ lãnh đạo có nhiều điểm khác biệt với kiến thức,
năng lực chuyên môn nghiệp vụ của cán bộ quản lý. Trong khi đó, tất cả đội
ngũ cán bộ xã, phường đều là cán bộ dân bầu, hoạt động theo nhiệm kỳ và giữ
một chức vụ không quá hai nhiệm kỳ. Rất nhiều cán bộ được bầu làm chủ tịch
Uỷ ban Nhân dân xã ở nhiệm kỳ này nhưng sang nhiệm kỳ kia lại được bầu

làm bí thư đảng uỷ xã. Vấn đề bầu cử và công tác theo nhiệm kỳ sẽ gây xáo
trộn về chức trách, nhiệm vụ, yêu cầu kiến thức, trình độ chuyên môn nghiệp
vụ của cán bộ xã, phường và gây khó khăn rất lớn đối với công tác đào tạo,
bồi dưỡng nâng cao kiến thức, năng lực chuyên sâu của đội ngũ đó. Mặt khác
tư tưởng “nhiệm kỳ” nhiều khi làm cho cán bộ xã, phường thiếu yên tâm,
nhiệt tình, trách nhiệm công tác cũng như học tập, bồi dưỡng nâng cao trình
độ chuyên môn, nghiệp vụ.


26
1.1.2. Những vấn đề cơ bản về xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường
ở Thành phố Cà Mau
* Quan niệm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã, phường ở
thành phố Cà Mau
Theo từ điển tiếng Việt, xây dựng là: “Làm cho hình thành một tổ chức
hay một chỉnh thể về xã hội, chính trị, kinh tế, văn hoá theo một phương
hướng nhất định”. Như vậy về thực chất, xây dựng là hoạt động có mục đích,
có kế hoạch của chủ thể tác động vào đối tượng làm hình thành, phát triển ở
đối tượng những phẩm chất cần thiết đáp ứng yêu cầu khách quan của cuộc
sống. Xây dựng đội ngũ cán bộ, xã, phường ở thành phố Cà Mau là quá trình
chủ thể sử dụng tổng hợp các giải pháp công tác cán bộ tác động vào từng
người và cả đội ngũ làm cho đội ngũ đó có số lượng đủ, cơ cấu phù hợp; có
phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống, trình độ kiến thức, năng lực, phong
cách làm việc đáp ứng yêu cầu chức năng, nhiệm vụ của xã, phường ở thành
phố Cà Mau
Mục đích xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở thành phố Cà Mau
Xây dựng đội ngũ cán bộ, xã, phường có phẩm chất, bản lĩnh chính trị
vững vàng, phẩm chất đạo đức cách mạng, lối sống trong sạch, lành mạnh,có
trình độ lý luận chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ cao, có năng lực lãnh đạo,
quản lý, điều hành và thực thi công vụ, hoạch định các chủ trương, kế hoạch

để phát triển kinh tế xã hội; giữ vững quốc phòng – an ninh, có số lượng đủ,
có cơ cấu hợp lý và chất lượng ngày càng nâng cao, đáp ứng tình hình, nhiệm
vụ của xã, phường ở thành phố Cà Mau trong thời kỳ mới
* Chủ thể, lực lượng tham gia xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường
thành phố Cà Mau. Chủ thể lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, xây dựng đội ngũ cán
bộ xã, phường là cấp uỷ, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể xã
hội ở thành phố Cà Mau. Mỗi chủ thể xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở
thành phố Cà Mau có chức năng, nhiệm vụ cụ thể. Vì vậy, cần xác định rõ, cụ


27
thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của từng tổ chức, cơ
quan, trong hệ thống chính trị Thành phố Cà Mau đối với xây dựng đội ngũ
cán bộ xã, phường ở thành phố Cà Mau
Chủ thể trực tiếp tổ chức xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành
phố Cà Mau là đảng uỷ, Hội đồng Nhân dân, uỷ ban Nhân dân xã, phường
Lực lượng tham gia xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở Thành phố
Cà Mau là cán bộ, công chức, đảng viên, đoàn viên, hội viên trong hệ thống
chính trị xã, phường và các tầng lớp Nhân dân trong xã, phường; các tổ chức
cơ quan ban ngành của tỉnh, thành phố đứng chân trên địa bàn xã, phường.
* Đối tượng xây dựng là từng người và cả đội ngũ cán bộ xã, phường
thành phố Cà Mau. Mỗi cán bộ xã, phường vừa là đối tượng xây dựng của tổ
chức, vừa là chủ thể của quá trình tự xây dựng. Trong những điều kiện nhất
định một cán bộ xã, phường là chủ thể trong mối quan hệ này, nhưng lại là
khách thể trong mối quan hệ khác. Chính vì vậy, khi xác định chủ thể và đối
tượng xây dựng phải luôn đặt trong mối quan hệ xác định, trên cơ sở đó mà
có các giải pháp tổ chức thực hiện đáp ứng yêu cầu xây dựng đội ngũ cán bộ
xã, phường ở Thành phố Cà Mau
* Nội dung xây dựng đội ngũ cán bộ xã, phường ở thành phố Cà Mau:
Xây dựng đội ngũ cán bộ, xã, phường ở thành phố Cà Mau có nội dung

toàn diện, bao gồm: số lượng, chất lượng, cơ cấu; trong đó chất lượng cán bộ
là nội dung cốt lõi.
Một là, về số lượng phải bảo đảm đủ số lượng cán bộ, công chức cấp
xã, phường ở thành phố Cà Mau để thực hiện chức năng, nhiệm vụ của hệ
thống chính trị cơ sở, đồng thời có số lượng dự trữ sẵn sàng bổ sung thay thế
khi cán bộ đi học, luân chuyển, chuyển ra và điều động thực hiện các nhiệm
vụ khác của địa phương, cơ sở.
Hai là, về cơ cấu, đội ngũ cán bộ xã, phường ở thành phố Cà Mau phải
có cơ cấu hợp lý về giới tính, độ tuổi, trình độ lý luận chính trị, chuyên môn,