SKKN MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ

MỤC LỤC
I. Lý do chọn đề tài.
II. Giải quyết vấn đề.
2.1 Cơ sở lý luận.
2.1.1 Thuận lợi.
2.1.2 Khó khăn.
2.2 Khảo sát đầu năm
2.3 Các biện pháp tiến hành
2.4 Kết quả thu được

III. Kết luận
1.Ý nghĩa của sáng kiến
2. Bài học kinh nghiệm
3. Những kiến nghị đề xuất
4. Tài liệu tham khảo

I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
- Ông bà ta xưa có câu “ Trẻ lên 3 cả nhà học nói” Thật đúng như thế dạy
tiếng mẹ đẻ cho trẻ 3 tuổi có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ phát
triển tốt sẽ giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt, hình thành và phát triển nhân cách
cho trẻ. Việc phát triển NN cho trẻ 3 tuổi sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các
1


môn học khác. Đặc biệt là thông qua bộ môn NBTN, giúp trẻ khả năng phát triển
TDuy và NNgữ, cảm thụ cái hay, cái đẹp xung quanh trẻ. Phát triển ngôn ngữ là
một trong các nhiệm vụ quan trọng hàng đầu phát triển toàn diện nhân cách cho
trẻ mầm non.
- Năm học 2010-2011 tôi được phân công chủ nhiệm lớp Sơn ca, sỉ số 35
cháu. Đa số cháu đã biết nói, nhưng phát âm chưa rõ ràng, một số còn nói
ngọng, nói chưa trọn câu…

- Để phát triển tốt về ngôn ngữ, tôi đã lựa chọn đề tài “ Một số biện pháp
phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 tuổi”

II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
2.1 Cở sở lý luận
- Khoa học đã ng cứu về đặc điểm TSL lứa tuổi chúng ta thấy trẻ 3 tuổi phát
triển rất nhanh về thể lực và tâm lý, ngôn ngữ ngày càng đóng vai trò quan trọng
với trẻ . Trẻ có thể sử dụng lời nói để trao đổi với mọi người xung quanh.
- Sự phát triển ngôn ngữ gắn liền với sự phát triển của tư duy đã giúp trẻ có khả
năng nhận thức thế giới bên ngoài, do đó ở trẻ luôn xuất hiện câu hỏi “ Tại sao”
với chúng ta.
- Ngôn ngữ của trẻ tiến bộ nhanh hay chậm tùy thuộc vào điều kiện sống, quan
hệ giao tiếp với những người xung quanh. Đây là giai đoạn trẻ đang học nói hay
bắt chước người lớn và chính thời điểm này cô giáo sẽ dạy trẻ, uốn nắn trẻ cách
nói rõ câu, cách phát âm rõ ràng…
- Muốn làm được điều đó người giáo viên phải có ý thức trau dồi ngôn ngữ, tự
học, tự rèn luyện cho mình cách nói rõ ràng, ngắn gọn, chính xác, nói chuyện với
trẻ đúng đắn, thân ái, lịch sự.
2.2 Thực trạng vấn đề
2.2.1Thuận lợi:
- Được sự quan tâm giúp đỡ của BGH về mọi mặt.
- Trường có CSVC phục vụ tốt cho các HĐ của trẻ
- Phụ HHS quan tâm, kết hợp cùng tôi trong việc CSGD
- Các cháu đều khỏe mạnh nhanh nhẹn, ngoan ngoãn, thích hoạt động vui chơi
2.2.2 Khó khăn:
- Do trình độ nhận thức không đồng đều, một số trẻ mới lần đầu tiên đến lớp.
Nên việc hình thành các thói quen, nế nếp rất vất vả, một số cháu nói chưa rõ
còn nói ngọng.
- Một số phụ huynh bận công việc ít quan tâm chăm lo, trò chuyện với trẻ và
nghe trẻ nói để uốn nắn cho trẻ về ngôn ngữ.

2


2.2 Khảo sát ban đầu
- Tổng số trẻ : 26
Nội dung

Kết qủa đạt được

- Số trẻ phát âm chưa rõ

19/35 -54,2%

- Số trẻ nói ngọng

7/35 - 20% %

- Số trẻ nói chưa trọn câu

9/35 - 25%

2.3 Các biện pháp tiến hành
1. Trò chuyện với trẻ.
- Cho trẻ được tiếp xúc và hoạt động với các đồ vật, tôi hỏi trẻ: “ Đây là
cái gì? Chiếc ô tô này màu gì? Quả bóng này to hay nhỏ…Từ những hoạt động
này cũng giúp trẻ mở rộng vốn từ, tôi thường xuyên sửa phát âm sai cho trẻ, hình
thành thói quen tư duy về mọi việc diễn ra xung quanh trẻ một cách tự nhiên
nhất. kể lại. Hoa hồng màu đỏ có gai, hoa cúc màu vàng, hoa rất thơm…
- Những lần sau tôi đã tích cực hóa lời nói của trẻ khi quan sát tôi đưa ra
các câu hỏi: Hoa gì màu đỏ có gai ? Hoa gì cánh dài mà có màu vàng?...Đối Ví

dụ: trẻ quan sát vườn hoa trẻ với trẻ 3 tuổi biểu tượng của trẻ còn chưa đầy đủ,
tôi luôn bổ sung câu trả lời chưa đầy đủ cho trẻ. Những lúc trẻ lúng túng tôi đã
gợi ý và giúp trẻ trả lời cho chính xác.
2.Tổ chức cho trẻ chơi theo nhóm.
Tôi cho trẻ tham gia chơi cùng bạn bè trong lớp theo từng nhóm nhỏ. Đây là cơ
hội cho trẻ được trò chuyện với các bạn và phát triển khả năng giao tiếp của trẻ ,
trẻ sớm học được cách truyền tải, suy nghĩ, cảm giác thành lời khi chơi với đồ
chơi.

3


Ví dụ: Tôi cho trẻ chơi ru em. Mỗi nhóm ngồi 3-5 trẻ, mỗi trẻ ôm 1 con búp bê,
tôi nói trẻ: Ru em à ơi và lắc lư người, từ đó cũng làm cho trẻ gia tăng trí tưởng
tượng và nâng cao khả năng giao tiếp với mọi người xung quanh.
- Hay trong trò chơi xếp hình, xâu hạt. Tôi cũng tổ chức thường xuyên để trẻ
được hoạt động với đồ vật để trẻ phát triển tư duy ngôn ngữ và trẻ có thói quen
sử dụng các trò chơi. Qua đó cũng kích hoạt cho trẻ phát triển ngôn ngữ.
3. Sử dụng tranh ảnh trong cac hoạt động để phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
- Trong các tiết dạy tôi đã đưa ra các bức tranh có các nhân vật, thể hiện
được nội dung chủ đề. Tôi hướng dẫn trẻ quan sát một cách chi tiết những nội
dung thể hiện trong tranh, trẻ rất hứng thú quan sát và từ đó hình thành kỹ năng
cho trẻ. Trẻ không chỉ nhắc lời nói của cô giáo mà trẻ thể hiện sự hiểu biết của
mình qua lời nói của trẻ
Ví dụ: Khi đưa bức tranh về đàn gà tôi hỏi trẻ
Các con ơi đàn gà nhà Bà có đẹp không? Gà mẹ thì to, gà con thì nhỏ… Gà to có
bộ lông màu gì?...
- Những giờ trả trẻ tôi thường đọc sách, truyện có tranh minh họa, trẻ rất thích
thú và luôn miệng hỏi về những nhân vật trẻ nhìn thấy trong tranh.
4.Sử dụng đồ chơi trong mọi hoạt độngđể phát triển ngôn ngữ cho trẻ:

- Ở lớp những đồ dùng đồ chơi như: Búp bê, ô tô, các con vật, các hình khối
đều có những ảnh hưởng lớn đối với sự phát triển của trẻ. Nó làm phong phú
những biểu tượng đạo đức, lời nói giữa cô và trẻ cũng làm tích cực hóa vốn từ
cho trẻ
Ví dụ: Trong giờ tập nói về: Đồ dùng của bé tôi thấy trẻ tham gia hoạt động
chung một cách tích cực
*Tôi hỏi trẻ: Đi học Bé có mang dép không?
*Khi nắng bé phải đội gì?
*Bé dùng gì để lau mũi?
Qua đó các chuẩn mực hành vi và thói quen tự phục vụ cho trẻ cũng được hình
thành
- Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tự lập để phát triển lời nói
- Tôi đã hướng dẫn trẻ cách chơi, các kĩ năng cơ bản, trong quá trình chơi trẻ đã
được phát âm nhiều lần các từ khác nhau
Ví dụ: Trẻ chơi xếp ô tô
Trẻ sẽ tưởng tượng ra ô tô chạy và nói: Ô tô chạy…bíp …bíp
2.4 Hiệu quả của sáng kiến
Với kinh nghiệm của bản thân và những kiến thức được trang bị trong quá trình
công tác tôi đã áp dụng những biện pháp trên vào quá trình phát triển ngôn ngữ
cho trẻ. Tuy chỉ là những biện pháp có được từ cá nhân tôi, dựa vào tình hình
của trẻ lớp tôi chủ nhiệm tôi thấy các cháu lớp tôi cũng có nhiều chuyển biến rõ
rệt:
4


- Trên 80% trẻ đã nói trọn câu: VD“ Cô ăn cơm – Con mời cô ăn cơm” Và nói
rõ ràng, không nói ngọng, không nói lắp, có nhiều cháu trả lời lưu loát và trọn ý,
trọn câu. Các cháu đọc thơ đã hay hơn. Các giờ âm nhạc cháu đã hát được đúng
giai điệu, rõ lời và nhịp nhàng
- Trong giao tiếp với cô trẻ đã trả lời rõ nghĩa. Khi tham gia các trò chơi tập thể

trẻ trò chuyện với bạn rất vui. Trẻ có yêu cầu gì trẻ đều thể hiện qua lời nói rất rõ
ràng. Tôi cảm thấy rất vui mừng và các bậc phụ huynh cũng tỏ ra hài lòng và
mến phục.
Kết qủa khảo sát lớp mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi
sĩ số : 26
Nội dung
Trước khi chưa Sau khi đã thực So sánh
có biện pháp hiện
thực hiện
- Số trẻ phát âm 19/35 - 54,2%
chưa rõ

3/35 - 8,5%

Giảm: 45,7%

- Số trẻ
ngọng

Không

Giảm: 100%

Không

Giảm: 100%

nói 7/35 - 20% %

- Số trẻ nói chưa 9/35 - 25%

trọn câu

1.Ý nghĩa của sáng kiến:
- Ngành giáo dục mầm non là ngành học đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp đào
tạo con người mới, là cơ sở hình thành và phát triển con người. Vì vậy giáo viên
mầm non luôn cần có phẩm chất đạo đức, lối sống ,tư tưởng, lập trường, tư tưởng
vững vàng. Luôn bồi dưỡng trau dồi kiến thức, rèn luyện kĩ năng phát âm chuẩn
cho trẻ. Vì kĩ năng này đóng một vị trí rất quan trọng trong cuộc sống hằng ngày
của trẻ, giúp trẻ có thêm nhiều vốn từ mới làm giàu cho kho tàng kiến thức của trẻ.
2. Bài học kinh nghiệm:
Sau một thời gian áp dụng các biện pháp trên, với kết quả đạt được, bản thân tôi
rút ra bài học kinh nghiệm sau:
- Việc rèn luyện cho trẻ nói mạch lạc hiện nay là một vấn đề quan trọng nên mỗi
giáo viên không chỉ rèn cho trẻ tốt qua các tiết học mà bên cạnh đó phải rèn luyện
bản thân để có trình độ chuyên môn dạy tốt, mang trí thức thắp sáng thế hệ mầm
non phấn đấu tất cả vì trẻ thân yêu
5


- Chịu khó học hỏi, tham khảo sách báo, tạp chí mầm non, trên mang Internet,…
Tự mình học tập chuyên môn của đồng nghiệp để nắm vững: phương pháp rèn
luyện kĩ năng, phân tích nội dung bài dạy, cung cấp tri thức mới, phương pháp
mới mà mình mới học được, mạnh dạn trao đổi đồng nghiệp để tìm ra những
phương pháp, biện pháp mới linh hoạt sáng tạo hơn. Đồng thời mạnh dạn áp
dụng những phương pháp trong chương trình GDMN mới trong các tập san,
chuyên đề mà bản thân tự nghiên cứu và được bồi dưỡng.
Thực hiện đúng chương trình thời gian biểu, không cắt xén chương trình,
báo cáo kịp thời và trung thực. Phát huy năng lực của tổ trưởng chuyên môn, huy
động giáo viên có năng khiếu, nhiệt tình là đồ dung dạy học, đồ chơi phù hợp với
chuyên đề cho toàn trường học tập và làm theo.

Nâng cao chất lượng giảng dạy ở các môn học và các hoạt động như hoạt
động góc, chăm sóc vệ sinh cá nhân, hoạt động ngoài trời, lao đông tự phục vụ.
Giáo dục trẻ có ý thức tự chăm sóc phục vụ vệ sinh cá nhân là một việc làm phù
hợp mang lại nhiều lợi ích thiết thực góp phần giúp trẻ khỏe mạnh và phát triển
toàn diện, trẻ sẽ trở thành những chủ nhân tương lai với cách sống văn minh, trí
tuệ.
3.Kiến nghị và đề xuất
Tổ chức thực hiện thường xuyên hoạt động chăm sóc vệ sinh cá nhân cho trẻ.
Kiểm tra nhắc nhở uốn nắn kịp thời các hoạt động thao tác của trẻ.
Phối hợp các biện pháp thi đua khen thưởng để tạo hứng thú và nâng cao
chất lượng chuyên đề.
- Trên đây là một số biện pháp hữu ích nhằm giúp trẻ phát triển ngôn ngữ
mạch lạc qua môn nhận biết tập nói. Tôi rất mong được sự ủng hộ của các đồng
nghiệp và của các cấp lãnh đạo.
Phố ràng ,ngày 8 tháng 11 năm 2014
Người viết

Trần Thị Thoa

6


7