SKKN một số kinh nghiệm trong tổ chức phương pháp dạy học bộ môn GDCD cấp THPT phương pháp sử dụng bài tậ

Sở giáo dục và đào tạo Lào Cai
Tr-ờng THPT Chuyên tỉnh Lào Cai

Đề tài sáng kiến cải tiến kỹ thuật
" MT S KINH NGHIM TRONG T CHC
PHNG PHP DY HC B MễN GDCD CP THPT
- PHNG PHP S DNG BI TP TèNH HUNG"

Họ và tên giáo viên: Nguyễn Thị Thanh Định
Chc v: T phú chuyờn mụn
B mụn: GDCD T S - a - GDCD
n v: Tr-ờng THPT Chuyên tỉnh Lào Cai

Lào Cai, tháng 1 năm 2014
1


MỤC LỤC
1. Đặt vấn đề…………………………………………………………… 4
2. Giải quyết vấn đề:…………………………………………………... 6
2.1. Cơ sở lý luận………………………………………………………. 6
2.2. Thực trạng việc sử dụng tình huống trong quá trình giảng dạy và hiệu quả
dạy học môn GDCD hiện nay…………………………………………….7
2.3. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề…………………. 10
2.4. Hiệu quả của sáng kiến……………………………………………. 12
3. Kết luận………………………………………………………………

14

2

DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
THPT: Trung học phổ thông.
GDCD: Giáo dục công dân.

3


Phần một

Đặt vấn đề.
I. Lý do chn ti.
Trong những năm gần đây theo chủ tr-ơng của Bộ Giáo dục và Đào tạo, việc
đổi mới ph-ơng pháp dạy học đã trở thành một yêu cầu bắt buộc và đang tích cực
đ-ợc thực hiện ở tất cả các cấp học, môn học. ở cấp THPT, với t- cách là một môn
khoa học xã hội trong nhà tr-ờng môn Giáo dục công dân (GDCD) ngoài việc trang
bị những tri thức khoa học cho học sinh còn có vai trò rất quan trọng trong việc hình
thành nhân cách, lối sống cho học sinh.
Để nâng cao chất l-ợng giáo dục đòi hỏi phải đổi mới đồng bộ từ mục tiêu, nội
dung ch-ơng trình, ph-ơng pháp, hình thức tổ chức dạy học đến việc kiểm tra, đánh
giá kết quả trong đó khâu đột phá là đổi mới ph-ơng pháp dạy học.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong việc đổi mới song không phải ở bất cứ đâu
và ở bất kỳ giáo viên nào cũng thực hiện đ-ợc một cách th-ờng xuyên để đạt đ-ợc
mục tiêu môn học đề ra. Bởi tri thức của bộ môn GDCD dù là những kiến thức phổ
thông, cơ bản nhất về triết học, kinh tế, pháp luật thì vẫn mang tính trừu t-ợng, khái
quát rất cao, hoặc là những vấn đề đạo đức trong thực tiễn cuộc sống không thể áp
đặt lý thuyết suông. Nếu không biết cách sử dụng linh hoạt và phát huy thế mạnh của
từng ph-ơng pháp dạy học mà áp dụng máy móc, cứng nhắc một ph-ơng pháp dạy
học nào đó thì hiệu quả giáo dục sẽ rất thấp. Kết quả là học sinh không hiểu bài,
không có hứng thú với môn học, tâm trạng sẽ mệt mỏi, chán nản mỗi khi đến giờ

GDCD, khi ra ngoài cuộc sống không thể vận dụng những kiến thức đã học để giải
quyết các tình huống có thật. Cho nên d- luận ở nhiều nơi đang lên tiếng vì hiệu quả
giáo dục thực tế của môn GDCD rất thấp khi trong xã hội ngày càng có nhiều thanh
thiếu niên có lối sống không lành mạnh, trong sáng. Điều đó đặt ra một câu hỏi rất
lớn cho cả ngành giáo dục
4


nói chung và các thầy cô giảng dạy bộ môn GDCD nói riêng, là làm thế nào để
những bài học của môn GDCD thật sự có ý nghĩa với các em?
Với những lý do trên tôi đã chọn đề tài " Mt s kinh nghim trong t chc
phng phỏp dy hc b mụn GDCD cp THPT Phng phỏp sử dụng bài tập
tình huống" làm đề tài nghiên cứu với mong muốn chia s nhng kinh nghim ca
bn thõn, góp phần vào việc nâng cao chất l-ợng giảng dạy và học tập bộ môn.
II. i tng - phng phỏp nghiờn cu ca ti.
1. i tng nghiờn cu ca ti: Xut phỏt t nhng bt cp trong thc t ca
quỏ trỡnh dy v hc mụn GDCD nh trng THPT hin nay ti ch yu hng
vo nghiờn cu vic ỏp dng k thut s dng bi tp tỡnh hung -mt khõu, mt
mt xớch quan trng trong khi s dng phng phỏp dy hc theo tỡnh hung - mt
trong nhng phng phỏp dy hc tớch cc nhm nõng cao cht lng dy v hc b
mụn.
2. Phng phỏp nghiờn cu: ti s dng nhiu phng phỏp nghiờn cu khỏc
nhau trong ú ch yu l phng phỏp lch s v logic, thc nghim, chng minh, so
sỏnh, phõn tớch...
III. Mc ớch nghiờn cu ca ti.
ti c nghiờn cu nhm gi m cho quỏ trỡnh ging dy ca giỏo viờn v
vic hc tp b mụn GDCD ca hc sinh cú hiu qu hn theo hng phỏt huy tớnh
ch ng, t giỏc ca hc sinh trong hc tp, nhng bi ging mụn GDCD khụng
cũn ch l sỏch v, khụng cũn xa vi vi hc sinh nhm nõng cao cht lng hc tp
ca hc sinh.

IV. Phm vi ỏp dng.
ti cú kh nng ỏp dng rng rói trong tt c cỏc trng THPT cho tt c
cỏc giỏo viờn ging dy mụn GDCD v cú th l ti liu tham kho cho cỏc hc sinh
khi hc tp b mụn.

5


Phần hai.

GII QUYT VN .
1. C s lý lun.
1.1. Một số vấn đề chung về ph-ơng pháp dạy học theo tình huống.
Việc đổi mới ph-ơng pháp dạy học phải theo h-ớng phát huy tính tính cực, tự
giác, chủ động sáng tạo của học sinh, bồi d-ỡng cho học sinh năng lực tự học, kỹ
năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, lòng say mê học tập và ý chí v-ơn lên, loại bỏ
thói quen học tập thụ động, phụ thuộc hoàn toàn vào ng-ời thầy nh- tr-ớc đây.
Ph-ơng pháp dạy học theo tình huống ( Ph-ơng pháp tình huống) hay còn gọi
là ph-ơng pháp nghiên cứu tr-ờng hợp điển hình là một trong số các ph-ơng pháp
dạy học tích cực hiện nay. Tuy nhiên cần phải nhận thức rõ rằng, không thể sử dụng
duy nhất một ph-ơng pháp dạy học trong quá trình giảng dạy mà lại hy vọng đạt
đ-ợc tất cả các mục tiêu đề ra. Do đó, việc kết hợp, sử dụng linh hoạt các ph-ơng
pháp là một nghệ thuật đối với ng-ời giáo viên. Đối với môn GDCD, ph-ơng pháp
tình huống có tác dụng rất lớn trong việc chuyển biến những kiến thức khoa học của
bộ môn thành những cái thật sự cần thiết cho các em học sinh trong cuộc sống hàng
ngày.
Sự thành công của ph-ơng pháp dạy học theo tình huống phần lớn phụ
thuộc vào tình huống đ-ợc đ-a ra trong bài học. Có thể nói nó là linh hồn, là cái cốt
lõi nhất, là vấn đề ng-ời giáo viên phải xem xét, chuẩn bị kỹ l-ỡng khi sử dụng
ph-ơng pháp này. Mục đích ng-ời giáo viên có đạt tới đ-ợc hay không chính là ở

điểm này. Bởi nếu tình huống đ-a ra không phát huy đ-ợc vai trò tích cực của ng-ời
học, không gắn đ-ợc với thực tiễn, giải quyết tình huống không có tác dụng giáo dục
đối với thái độ, t- t-ởng và hành vi của ng-ời học thì coi nh- ng-ời giáo viên đã thất
bại. Cho nên, để sử dụng ph-ơng pháp này thành công đòi hỏi ng-ời giáo viên tr-ớc
hết phải nắm vững, hiểu rõ về tình huống mình đ-a ra.
6


1.2. Những l-u ý khi sử dụng bài tập tình huống.
Tình huống đ-ợc sử dụng để giảng dạy có thể là những tình huống thực hoặc
mô phỏng theo tình huống thực. Cụ thể đó có thể là một hoàn cảnh thực tế trong đó
chứa đựng những mâu thuẫn, xung đột hoặc có thể là một hoàn cảnh gắn với các câu
chuyện có cốt truyện, nhân vật, có chứa đựng xung đột, có tính phức hợp đ-ợc viết ra
để chứng minh một vấn đề nào đó của thực tế cuộc sống mà trên cơ sở những xung
đột, mâu thuẫn đó buộc ng-ời ta phải đ-a ra một quyết định trên cơ sở cân nhắc các
ph-ơng pháp giải quyết khác nhau.
Vì tình huống đ-ợc coi là yếu tố quyết định đến sự thành công của ph-ơng
pháp này cho nên khi sử dụng ng-ời giáo viên cần phải l-u ý đến một số yêu cầu sphạm, đó là:
- Tình huống đ-a ra có thể dài hay ngắn tùy từng nội dung vấn đề.
- Tình huống phải đ-ợc kết thúc bằng một loạt các vấn đề hoặc câu hỏi nh-: Bạn
nghĩ điều gì sẽ xảy ra tiếp theo? Bạn sẽ làm gì nếu là nhân vật A? Nhân vật B? Vấn
đề này có thể đ-ợc ngăn chặn nh- thế nào?
- Tình huống cần liên hệ với kinh nghiệm hiện tại cũng nh- tình huống cuộc sống,
nghề nghiệp trong t-ơng lai của ng-ời học.
- Tình huống cần vừa sức với học sinh, nó có thể đ-ợc xem xét d-ới góc nhìn của
ng-ời học và để mở nhiều h-ớng giải quyết. Trong việc giải quyết các tình huống
thực tiễn không phải bao giờ cũng có một giải pháp duy nhất đúng.
- Tình huống cần chứa đựng mâu thuẫn, vấn đề và có thể liên quan đến nhiều ph-ơng
diện.
- Tình huống có thể đ-ợc thể hiện d-ới nhiều hình thức khác nhau: d-ới dạng chữ

viết, ph-ơng pháp đóng vai, sử dụng t- liệu hình ảnh, đoạn video clip...để bài học trở
nên sinh động, hấp dẫn đối với học sinh.
2. Thc trng vic s dng tỡnh hung trong quỏ trỡnh ging dy v hiu qu
dy hc mụn GDCD hin nay.

7


Thực tế việc giảng dạy và học tập môn GDCD cũng nh- chất l-ợng, hiệu quả
giáo dục của môn học này đang là vấn đề đ-ợc rất nhiều ng-ời quan tâm. Tình trạng
có những học sinh xé bài tr-ớc mặt thầy cô vì bị điểm thấp, quay cóp, nói tục, nói
dối...thm chí cả những bé ang la tui tiu hc cng bit chi th... ang l thc
t din ra hin nay.Vn t ra đây là ví sao o c hc sinh li xung cp nh
th, trong khi môn GDCD, giáo dục o c vn c dy liên tc t tiu hc n
các bc hc cao hn? Nhiều ý kiến cho rằng, chng trình môn GDCD quá ôm m,
nng v lý thuyt, thiếu kỹ năng sống, không tạo đ-ợc dấu ấn để hình thành nhân
cách cho học sinh. Chng trỡnh hc rt nhiu nhng rt khú nh, khú nhp tõm.
Khõu chun b bi lờn lp ca nhiu giỏo viờn rt s si. Cú nhng giỏo viờn ch c
qua bi hc trong sỏch giỏo khoa, hng dn trong sỏch giỏo viờn sau ú ghi túm tt
nhng ý chớnh m khụng thy c nhng phn kin thc khú i vi hc sinh,
khụng thy c mch kin thc ca bi hc v c bit l quỏ thiờn v lý thuyt
giỏo hun trong khi mụn GDCD cn phi tỏc ng trc tip khụng ch l nhn thc,
t tng m cũn l hnh vi hng ngy ca cỏc em. Trờn lp, giỏo viờn ch lo truyn
th kin thc, quan h thy trũ nht nht, học trò khụng c trang b nhng k
nng ti thiu cng nh cỏch ng x trong cuc sng. Với cách học còn đối phó với
các kỳ thi nh- hiện nay thì chừng nào bài giảng của thầy cô còn ch-a đ-a các em
những tình huống trong thực tế đời sống, không gắn đ-ợc lý thuyết của môn học với
thực tế xã hội thì chừng đó môn GDCD - một môn học mà các em ch-a phải thi tốt
nghiệp, thi đại học...- vẫn còn là môn học hết sức nhàm chán, không có sức hấp dẫn
đối với học sinh. Vấn đề là cần làm sao cho các em thấy học môn GDCD không phải

để đối phó với các kỳ thi mà trái lại các em học đ-ợc gì, nhận đ-ợc những gì sau mỗi
bài giảng của thầy cô? Các em sẽ phải ứng xử, phải làm nh- thế nào khi b-ớc chân ra
khỏi cổng tr-ờng là vô vàn các tình huống muôn màu, muôn vẻ của cuộc sống? Hơn
ai hết những nhà giáo trực tiếp giảng dạy bộ môn này cần phải làm cho các em nhận
thấy tác dụng thật sự của môn học đối với các em và khi nhận thức điều đó tự bản

8


thân các em sẽ xác định đ-ợc thái độ, động cơ học tập đúng đắn, tính tự giác, chủ
động trong khi học tập bộ môn sẽ đ-ợc nâng lên rất cao. Muốn vậy, trong khi h-ớng
dẫn học sinh tìm hiểu nội dung kiến thức giáo viên không thể không đ-a các em vào
những tình huống cụ thể. Sử dụng các tình huống để giảng dạy là một trong những
cách làm giúp môn học trở nên gần gũi với các em hơn. Tuy nhiờn, s giỏo viờn cú
th s dng thnh tho v hiu qu bi tp tỡnh hung trong quỏ trỡnh ging dy hin
nay khụng nhiu. Cỏch lm truyn thng ca a s cỏc giỏo viờn l ly cỏc cõu
chuyn, tỡnh hung cú sn kt qu lm vớ d hoc lm tỡnh hung gi nh ri cho
hc sinh nhn xột, rỳt ra kin thc m cha chỳ trng n vic rốn luyn cho hc
sinh k nng ng phú, x lý tỡnh hung nờn cng khụng ỏnh giỏ c nhn thc,
hnh vi, cỏch gii quyt ca hc sinh. Vic lm ny dn dn khin hc sinh tr nờn
th ng, khi gp cỏc tỡnh hung trong cuc sng thc thỡ khụng cú cỏch gii quyt
phự hp. Do ú, cn thit phi a hc sinh vo nhng tỡnh hung gi nh sỏt vi
thc t cuc sng ca hc sinh.
Nhiu hc sinh hin nay coi mụn GDCD l mt mụn hc ph bi cỏc em
khụng phi tri qua nhng k thi quan trng mụn hc ny. Thờm vo ú l cỏch
ging dy nh trờn ca giỏo viờn khin cho vic hc tp ca a s hc sinh hin nay
i vi mụn hc ny l cỏch hc i phú, chng i. Rt ớt hc sinh cm thy cú nhu
cu thc s mun hc v hng thỳ i vi mụn hc ny. Cỏc em nu nh cú hc bi
cng ch l vỡ i phú vi cỏc bi kim tra nh ly im ming, im 15'...Trong
gi hc mụn GDCD hin tng hc sinh mang sỏch v ca mụn hc khỏc ra hc,

lm vic riờng thm chớ c ng gt...khụng phi l khụng cú. iu ú cho thy bc
tranh v thc t vic dy v hc b mụn ny hin nay nh th no. Chỳng ta cng d
lý gii vỡ sao o c hc sinh ngy cng xung cp trong khi mụn GDCD vn c
dy, c hc t bc hc ny n bc hc khỏc. Tt nhiờn, o c ca hc sinh nh
vy khụng phi ch do mt nguyờn nhõn ny quyt nh nhng chỳng ta cng khụng
th ph nhn thc t trờn. nh rng chng trỡnh hc cú nhng ni dung rt xa vi
9


vi trỡnh nhn thc v cuc sng thc t ca cỏc em nhng nu chỳng ta - nhng
giỏo viờn mụn GDCD - bit cỏch chn la, cỏch lm nú gn gi vi cỏc em hn
thỡ chc chn thỏi hc tp ca hc sinh s khỏc v kt qu, cht lng giỏo dc
ca b mụn ny khụng n ni thp nh vy.
3. Cỏc bin phỏp ó tin hnh gii quyt vn .
Có thể nói, sử dụng ph-ơng pháp tình huống cũng giống nh- tất cả các ph-ơng
pháp khác, nó cần phải đ-ợc sử dụng đúng lúc, đúng chỗ để đạt yêu cầu đề ra. Nó
cũng không phải là ph-ơng pháp tối -u duy nhất mà cần có sự phối kết hợp với các
ph-ơng pháp khác. Đa số các phần kiến thức của môn GDCD ở cấp THPT đều có thể
sử dụng ph-ơng pháp này. Tình huống có thể đ-ợc đ-a ra tr-ớc khi tìm hiểu về nội
dung lý thuyết hoặc cũng có thể đ-ợc đ-a ra sau nhằm khắc sâu, củng cố kiến thức
đã học và tăng c-ờng tính liên hệ thực tiễn. Ví dụ nh- khi giảng dạy bài 15 lớp
10: "Cụng dõn vi mt s vn cp thit ca nhõn loi" để giáo dục học sinh ý
thức bảo vệ môi tr-ờng sống có thể đặt ra nhiều tình huống để các em giải quyết.
Tình huống 1: Giờ ra chơi, Lan nhìn thấy vỏ chai n-ớc bạn nào đó đã uống
hết vứt ở hành lang. Lan liền đi tới nhặt vỏ chai bỏ vào thùng rác. Thấy vậy, một số
bạn ở lớp bèn c-ời chế nhạo Lan, bảo Lan là hâm, cho rằng không ai bắt thì tội gì
mà phải làm thế.
Hỏi: Nếu là Lan em sẽ nói gì với các bạn đó?
Nếu là ng-ời đ-ợc chứng kiến cảnh các bạn c-ời nhạo Lan nh- vậy em sẽ làm gì?
Tình huống 2: Bố mẹ em làm nghề buôn bán động vật quý hiếm. Lợi nhuận

thu đ-ợc từ hoạt động này rất cao. Đời sống gia đình đ-ợc cải thiện rõ rệt. Nh-ng
em biết việc làm của bố mẹ nh- vậy là sai. Em sẽ làm gì trong hoàn cảnh này?
Hay khi giảng về phần " Công dân với đạo đức" ở bài 11, có thể đặt các em vào
nhiều tình huống khác nhau để minh họa, khắc sâu nội dung kiến thức của bài học.
Tình huống 1: Hoàng đã chót dùng tiền mẹ cho để đóng học phí vào việc chơi
điện tử. Hoàng đang lo lắng ch-a biết làm thế nào thì bà hàng n-ớc ở cổng tr-ờng

10


dụ dỗ Hoàng mang một túi nhỏ đi giao cho một ng-ời hộ bà, bà sẽ cho Hoàng tiền
đóng học phí.
Hoàng tự nhủ: Làm theo lời bà hàng n-ớc cũng đ-ợc còn hơn là bị mẹ mắng,
với lại mình chỉ làm một lần này thôi, không bao giờ làm nh- thế nữa.
Hỏi: Em có nhận xét gì về suy nghĩ của Hoàng? Nếu là Hoàng em sẽ làm gì?
Tình huống 2: Hết giờ học khi các bạn đã về hết Hà phát hiện ra bạn Nam
cùng lớp để quên chiếc điện thoại di động ở ngăn bàn. Hà suy nghĩ và tự nhủ: Mình
sẽ lấy chiếc điện thoại này vì không có ai biết cả bởi các bạn đã về hết rồi, hơn nữa
mình nhặt đ-ợc chứ có ăn cắp đâu. Hằng quyết định không báo cáo việc này với thầy
cô và cũng không trả lại cho Nam.
Hỏi: Hãy nhận xét về suy nghĩ và việc làm của Hà?
Nếu là Hà em sẽ làm gì? Tại sao em lại làm nh- vậy?
Tỡnh hung 3: Thy giỏo buc ti bn l ngi ó vit nhng dũng ch by
b trờn tng nh v sinh trng. Bn bit rừ l mỡnh vụ ti, m th phm li
chớnh l a bn thõn cựng lp . Thy giỏo núi s h hnh kim ca bn. Bn s lm
gỡ?
Khi giảng dạy đến bài 12 " Công dân với tình yêu, hôn nhân và gia đình", có thể
dùng một số tình huống sau để học sinh giải quyết khi học về gia đình:
Tình huống 1: Chi là một nữ sinh THPT. Một lần, Chi nhận lời đi chơi xa với
một nhóm bạn cùng lớp. Bố mẹ Chi biết chuyện đã can ngăn và không cho Chi đi với

lý do, nhà tr-ờng không tổ chức và cũng không có cô giáo chủ nhiệm đi cùng. Chi
vùng vằng, giận dỗi và cho rằng, bố mẹ đã xâm phạm quyền tự do của Chi. Theo em,
ai đúng, ai sai trong tr-ờng hợp này? Vì sao? Nếu em là Chi em sẽ ứng xử nh- thế
nào trong tr-ờng hợp này?
Tình huống 2: Em là con út trong gia đình có hai chị em gái. Bố em lại

11


mong muốn có một cậu con trai để nối dõi tông đ-ờng. Vì thế bố th-ờng hay uống
r-ợu say rồi về nhà lại mắng vợ con. Nhiều lần bố còn đánh mẹ vì cho rằng mẹ
không đẻ đ-ợc một thằng cu cho bố.
Hỏi: Em sẽ làm gì để thay đổi suy nghĩ và hành động của bố, góp phần xây dựng gia
đình mình hạnh phúc?
Nh- vậy, các tình huống có thể đ-ợc sử dụng với nhiều mục đích khác nhau.
Nếu sử dụng tình huống d-ới dạng đoạn video clip, hình ảnh ...sẽ gây đ-ợc sức hấp
dẫn hơn đối với học sinh. Tuy nhiên hình thức này đòi hỏi giáo viên phải có nguồn tliệu phong phú, phù hợp với nội dung giảng dạy. Để làm đ-ợc điều đó, cách tốt nhất
là giáo viên nên truy cập vào Internet để tìm kiếm t- liệu. ( Đề tài " ứng dụng công
nghệ thông tin trong giảng dạy bộ môn GDCD ở tr-ờng THPT" năm học 2008 - 2009
của tôi đã đề cập đến vấn đề này). Nhng cỏc tỡnh hung a ra mun cú tỏc dng
tt thỡ nht thit nú phi gn vi thc t cuc sng ca hc sinh, vi nhng hot
ng din ra hng ngy m hc sinh hay gp phi. iu ú khụng nhng cú tỏc dng
nh hng ỳng v nhn thc m cũn giỳp cỏc em cú cỏc k nng cn thit x lý
tỡnh hung. Thc t cỏc tỡnh hung, k c tỡnh hung cng thng cú th din ra mt
cỏch thng xuyờn, liờn tc, khụng loi tr bt k mt ai, cho nờn nu nh hc
sinh c hc tp vi cỏc tỡnh hung nh vy thỡ khi ra ngụi cuc sng cỏc em s
trng thnh hn rt nhiu.
4. Hiu qu ca sỏng kin kinh nghim.
Việc giải quyết các tình huống trên có thể có nhiều h-ớng khác nhau và cũng
không phải chỉ có duy nhất một ph-ơng án đúng. Chớnh vỡ lý do ú nờn trong phm

vi ca ti ny tụi khụng a ra cỏch gii quyt c th cho tng tỡnh hung m ch
a ra nhng gi ý, hng dn chung v nhng im cn lu ý trong khi gii quyt
cỏc tỡnh hung. ú l ngi giáo viên cần khích lệ, động viên các em để các em bộc
lộ suy nghĩ, nhận thức của mình. Lỳc ny phng phỏp hay c s dng v cú hiu
qu hn c l s dng phng phỏp ng nóo. ý kiến nào của các em cũng cần đ-ợc
12


tôn trọng. Sau đó, nên cho các em so sánh, đối chiếu để thống nhất tìm ra một
ph-ơng án, một cách giải quyết hợp lý nhất. Từ việc xác định đ-ợc cách giải quyết
đó ng-ời giáo viên phải khéo léo đ-a các em vào nội dung bài học, các chuẩn mực
đạo đức mà các em phải tuân theo. Hiệu quả của việc làm này phải thể hiện ở chỗ,
học sinh tự thấm nhuần các bài học đạo đức, cách đối nhân xử thế mà không cảm
thấy bị gò bó, ép buộc hay tâm trạng nh- đang ngồi nghe ng-ời giáo viên giáo huấn.
ở các b-ớc này có thể sử dụng kết hợp với ph-ơng pháp thảo luận nhóm nhỏ để nâng
cao hiệu quả làm việc của học sinh.
Kết quả khảo sát cho thấy những giờ dạy đ-ợc tiến hành theo ph-ơng pháp
trên không những phát huy đ-ợc tính tích cực, sáng tạo của học sinh mà quan trọng
hơn nó đã đ-a môn GDCD lại gần với các em hơn. Các em có cái nhìn về thực tế
cuộc sống, bồi d-ỡng đ-ợc những tình cảm đạo đức trong sáng, xác định thái độ và
hành động đúng đắn, biết đánh giá về hành vi của các cá nhân khác trong xã hội.
Học sinh dần dần thấy yêu thích môn học hơn. GDCD không phải là môn học quá
nhàm chán, cứng nhắc, khô khan nh- nhiều ng-ời nghĩ. Kết quả kiểm tra việc vận
dụng kiến thức của học sinh c th cỏc lp nh sau:
Lp khụng ỏp dng phng phỏp s dng bi tp tỡnh hung:
Lp

Tng s HS

im gii

im khỏ

im TB

im yu

10 Lý

35

10

17

8

0

10 Anh

35

8

18

7

2

Lp cú ỏp dng phng phỏp s dng bi tp tỡnh hung
Lp

Tng s HS

im gii

im khỏ

im TB

im yu

10 Toỏn

35

19

14

2

0

10 A1

31

14

15

2

0

Nh vy, rừ rng vic ỏp dng phng phỏp s dng bi tp tỡnh hung
ó thay i kt qu hc tp ca hc sinh mt cỏch tớch cc. Khụng nhng th, qua
13


quan sỏt, nhng hc sinh c hc tp vi cỏc tỡnh hung c th cũn linh hot la
chn nhng phng phỏp gii quyt tỡnh hung trong thc tin mt cỏch nhanh
chúng v hiu qu nht.
Phần ba.

Kết luận.
Hiệu quả giảng dạy và học tập bộ môn GDCD hiện nay ch-a cao có nhiều
nguyên nhân. Một trong những nguyên nhân đó là do ph-ơng pháp giảng dạy của
giáo viên và ph-ơng pháp học tập của học sinh ch-a phù hợp. Việc thay đổi ch-ơng
trình nội dung sách giáo khoa cùng với các ph-ơng pháp dạy học đang từng b-ớc
đ-ợc thực hiện nhằm khắc phục hạn chế trên. Song dù là ph-ơng pháp nào đi chăng
nữa thì cũng đòi hỏi ng-ời giáo viên phải có trình độ kiến thức vững vàng, am hiểu
về thực tế cuộc sống, biết vận dụng linh hoạt các ph-ơng pháp trong khi giảng dạy.
Không những để học sinh tự tìm ra con đ-ờng đến với tri thức khoa học mà còn phải
tác động mạnh mẽ đến tình cảm, thái độ của học sinh, giúp các em biết vận dụng
kiến thức đã học vào cuộc sống hàng ngày, từ đó thấy đ-ợc ý nghĩa thực sự của môn
GDCD và thay đổi thói quen suy nghĩ, tâm lý nhàm chán đối với môn GDCD.

Với mục đích góp phần vào việc nâng cao hiệu quả và chất l-ợng giảng dạy
thực tế của bộ môn GDCD trong nhà tr-ờng THPT, tôi đã tiến hành nghiên cứu và
vận dụng một ph-ơng pháp dạy học mới theo h-ớng phát huy tối đa vai trò tích cực
của ng-ời học. Đề tài của tôi sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận
đ-ợc sự quan tâm, chia sẻ và góp ý của các bạn đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Lào Cai, ngày

tháng

năm 2014

Ng-ời viết đề tài

Nguyễn Thị Thanh Định
14


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đổi mới phƣơng pháp dạy học, chƣơng trình và sách giáo khoa
- Trần Bá Hoành.
2. Một số vấn đề về đổi mới phƣơng pháp dạy học ( Dự án phát triển giáo dục
phổ thông).
3. Tài liệu bồi dƣỡng nâng cao năng lực cho giáo viên các trƣờng THPT
( Dự án phát triển giáo dục THPT).

15


16