Chuyên Đề Rèn Kỹ Năng Sống Cho Học Sinh Thông Qua Các Hoạt Động Giáo Dục Ngoài Giờ Lên Lớp

Chuyên đề:
Rèn kỹ năng sống cho học sinh thông qua các
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.


A. PHẦN MỞ ĐẦU
Kỹ năng sống là điều hết sức quan trọng với tất cả mọi
người, chứ không riêng gì học sinh, tuy nhiên, học sinh là
đối tượng thường được nhắm đến đầu tiên trong việc giáo
dục kỹ năng sống. Bởi trên thực tế cho thấy trong những
năm gần đây, dường như có sự bùng phát hiện tượng học
sinh phổ thông nghiện thuốc lá, uống rươu, tiêm chích ma
túy, quan hệ tình dục sớm, thậm chí là tự sát khi gặp vướng
mắc trong cuộc sống; hoặc nhiều trẻ rất thiếu kỹ năng làm
việc nhà, kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng giao tiếp với ông bà ,
cha mẹ; hiện tượng trẻ em ngu ngơ khi phải xử lý những
tình huống của cuộc sống thực,thiếu tự tin trong giao tiếp,
thiếu bản lĩnh vượt qua khó khăn, thiếu sáng kiến và dễ nản
chí. ….


• Vì vậy việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ là
điều hết sức cần thiết cho tương lai các em và
cần được bắt đầu rèn luyện từ nhỏ, từ từng
hành vi cá nhân đơn giản nhất, theo đó hình
thành tính cách và nhân cách . Do phần lớn
thời gian trẻ ở trường học, nơi hàng ngày diễn
ra cuộc sống thực của trẻ, thế nên bắt buộc trẻ
phải được rèn luyện từ trong nhà trường sau
đó mới đến gia đình.

I. Phân loại kỹ năng sống:
Kỹ năng sống được chia thành 2 loại:
Kỹ năng cơ bản và kỹ năng nâng
cao.
Kỹ năng cơ bản gồm:
Kỹ năng nghe, nói, đọc, viết, múa,
hát, đi, đứng, chạy, nhảy v.v…
Kỹ năng nâng cao là sự kế thừa và phát triển các kỹ
năng cơ bản dưới một dạng thức mới hơn. Nó bao gồm:
Các kỹ năng tư duy logic, sáng tạo,
suy nghĩ nhiều chiều, phân tích, tổng hợp, so sánh, nêu khái
niệm, đặt câu hỏi v.v…


Nhóm kỹ năng giao tiếp – hòa nhập cuộc sống:
- Các em biết giới thiệu về bản thân, về gia đình, về trường
lớp học và bạn bè thầy cô giáo.
- Biết chào hỏi lễ phép trong nhà trường, ở nhà và ở nơi công
cộng.
- Biết nói lời cảm ơn, xin lỗi. Thực tế trong nhà trường, thông
qua môn Đạo đức, các hoạt động tập thể HS được dạy cách lễ phép
nhưng khi đi vào thực tế, nhiều em thiếu kỹ năng giao tiếp, không có
thói quen chào hỏi, tự giới thiệu mình với người khác, thậm chí có
nhiều em còn không dám nói hoặc không biết nói lời xin lỗi khi các
em làm sai.
- Biết phân biệt hành vi đúng sai, phòng tránh tai nạn. Đây là
kỹ năng quan trọng mà không phải em nào cũng xử lý được nếu
chúng ta không rèn luyện thường ngày.

Nhóm kỹ năng trong học tập, lao động – vui chơi giải trí:
- Các kỹ năng nghe, đọc, nói, viết, kỹ năng quan sát,
kỹ năng đưa ra ý kiến chia sẻ trong nhóm bạn.
- Kỹ năng giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh chung.
- Kỹ năng kiểm soát tình cảm – kỹ năng kìm chế thói
hư tật xấu , sở thích cá nhân có hại cho bản thân và người
khác.
- Kỹ năng hoạt động nhóm trong học tập vui chơi và
lao động.


II. Một số nét về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp:
1.Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là gì ?

Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động
giáo dục được thực hiện một cách có mục đích, có kế hoạch,
có tổ chức nhằm góp phần thực thi quá trình đào tạo học sinh,
đáp ứng nhu cầu đa dạng của đời sống xã hội.
Hoạt động này do nhà trường quản lý, tiến hành ngoài
giờ dạy học trên lớp (theo chương trình, kế hoạch dạy học).
Nó được tiến hành xen kẽ hoặc nối tiếp chương trình dạy học
trong phạm vi nhà trường hoặc trong đời sống xã hội, được
diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè khép kín
quá trình giáo dục, làm cho quá trình đó có thể được thực
hiện mọi nơi, mọi lúc.


2.Vị trí của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp :
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một bộ phận

cấu thành trong hoạt động giáo dục .Theo cách chia hiện nay,
hoạt động giáo dục trong nhà trường được chia thành 2 bộ
phận:
- Hoạt động dạy học trên lớp.
- Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Mỗi bộ phận đều có vị trí chức năng, nhiệm vụ riêng
nhưng chúng đều góp phần tích cực trong hoạt động giáo dục
ở trường phổ thông.


3.Chức năng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp :
-Củng cố, bổ sung kiến thức các bộ môn văn hóa,
khoa học.
-Trực tiếp rèn luyện phẩm chất, nhân cách, tài năng
và thiên hướng nghề nghiệp cá nhân, hình thành các mối
quan hệ giữa con người với đời sống xã hội, với thiên nhiên
và môi trường sống.
-Thông qua các hoạt động tập thể, hoạt động xã hội,
tạo điều kiện cho học sinh hòa nhập vào đời sống xã hội.
-Phát huy tác dụng của nhà trường đối với đời sống,
tạo điều kiện để huy động cộng đồng tham gia xây dựng
trường học và phát huy tác dụng trong công tác giáo dục.


4.Nội dung giáo dục NGLL:
Nội dung của giáo duc ngoài giờ lên lớp rất phong
phú và đa dạng thể hiện qua các hoạt động xã hội, văn
nghệ, thể dục thể thao, tham quan, lao động, nghiên cứu
khoa học….nhờ đó các kiến thức tiếp thu ở trên lớp có cơ

hội được bổ sung, áp dụng, mở rộng thêm trên thực tế,
đồng thời có tác dụng nâng cao hứng thú học tập nội khóa.
Do đặc thù của hoạt động GDNGLL nên trong quá trình
thực hiện chương trình, có thể vận dụng một cách linh hoạt
các nội dung và hình thức hoạt động theo vùng miền và đối
tượng học sinh, với điều kiện, hoàn cảnh của nhà trường,
địa phương.


Một số nội dung giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm
rèn kỹ năng sống cho học sinh tiểu học:
-Giáo dục kỹ năng nghệ thuật bằng ngôn ngữ;
-Giáo dục kỹ năng tự phục vụ;
-Giáo dục kỹ năng văn nghệ, vui chơi;
-Giáo dục kỹ năng nghệ thuật bằng tay;
-Giáo dục kỹ năng nữ công gia chánh;
-Giáo dục kỹ năng tham gia các hoạt động chung;
-Giáo dục kỹ năng bảo vệ môi trường;
- …..


Có thể khẳng định:
Kỹ năng sống là một bài học quan trọng, giúp các em học
sinh tự tin khi bước vào cuộc sống tương lai. Dạy trẻ kĩ năng sống là
điều rất cần thiết đặc biệt đối với trẻ tiểu học, khi bắt đầu đi học cũng
là lúc trẻ bắt đầu tiếp xúc với xã hội và rất cần hoàn thiện và phát
triển các kĩ năng sống cho riêng mình. Chính những kĩ năng sống
các em tiếp nhận được những năm đầu tiên đi học sẽ theo các em
suốt cả cuộc sống sau này. Nếu ngay từ tiểu học các em đã có được
những kĩ năng tốt, cuộc sống sau này sẽ rộng mở với các em hơn.

Nếu ngược lại sau này các em sẽ rất khó khăn để sửa chữa những kĩ
năng không tốt và gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.


• Ở lứa tuổi của các em nếu chỉ dạy kỹ năng sống
thông qua các môn học, qua lý thuyết suông thì
chưa đủ. Hãy gắn các em vào những hoạt động
bổ ích, những việc làm phù hợp với những hình
thức linh hoạt , sáng tạo để thu hút trẻ . Thế nên
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp sẽ là điều
kiện là cơ hội tốt cho trẻ tự thể hiện bản thân,
được trải nghiệm cuộc sống bằng những việc
làm của mình.


B. PHẦN THỰC TiỄN
I.Một số biện pháp đã làm được để rèn KNS tại trường TH
Huỳnh Minh Thạnh thông qua các hoạt động GDNGLL:
Việc xây dựng và hoàn thiện các quy tắc ứng xử văn hóa trong
nhà trường thông qua các chuyên đề :
-Xây dựng chiến lược phát triển nhà trường giai đọan 2010-2015
(với định hướng chiến lược, Sứ mạng , tầm nhìn và hệ thống những
giá trị cơ bản phấn đấu) trong đó hệ thống những giá trị cơ bản cần
phải đạt được là :
Đoàn kết
Thân thiện
Chính trực
Tích cực, sáng tạo
Chia sẽ kinh nghiệm
Khát vọng vươn lên

Làm logo có các giá trị cơ bản treo giữa sảnh chính
của trường để hàng ngày các em đều thấy, đọc được và làm
theo.
-Tổ chức chuyên đề “ Văn hóa nhà trường” với những nội
dung cốt lõi: Hiểu được khái niệm về văn hóa và văn hóa
nhà trường, một số quan niệm về phong cách sống có văn
hóa; những biểu hiện qua hành vi giao tiếp ứng xử có văn
hóa của GV- HS trong cuộc sống hàng ngày với bản thân,
gia đình, thầy cô, bạn bè, mọi người xung quanh… Từ đó có
những cách giáo dục HS phù hợp.


-Tích cực hưởng ứng phong
trào thi đua “ Xây dựng
trường học thân thiện, học
sinh tích cực” giai đoạn
2008-2013 .
-Tổ chức chuyên đề “ Rèn
kỹ năng sống cho HS qua
các hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp”.
-Tổ chức chuyên đề “ Mô
hình văn minh trường học”
-Sáng tác và tổ chức lễ ra
mắt bài hát truyền thống nhà
trường gắn với tên liệt sĩ Các em học sinh cùng nhạc sĩ hát bài hát
truyền thống trong lễ ra mắt
Huỳnh Minh Thạnh .

2.Một số đội được thành lập trong nhà trường phù
hợp với năng lực, sở thích của học sinh nhằm để phát triển
khả năng giáo dục kỹ năng cho HS:
-Đội trật tự cổng trường: hàng ngày các em có trách
nhiệm nhắc nhở mọi người thực hiện hành vi ứng xử văn hóa,
chấp hành an toàn giao thông, không làm ùn tắc cổng trường.
-Đội sao đỏ: Chấm điểm thi đua về các nề nếp trong
nhà trường: đi học đúng giờ, vệ sinh, tập thể dục, tác phong,
ăn mặc, cách ứng xử hàng ngày, tham gia phong trào thi
đua… và hàng tuần cử thành viên đánh giá nề nếp dưới cờ đề
nghị nhà trường trao cờ thi đua.


-Đội

phát thanh măng
non : sáng thứ tư hàng
tuần các em được phát
thanh trên hệ thống phát
thanh của nhà trường
một số nội dung theo chủ
đề, theo tiến trình hoạt
động của trường hoặc
những nội dung truyên
truyền giáo dục khác đã
được chuẩn bị trước.
Đội phát thanh măng non của trường

-Đội văn nghệ: bao gồm những HS có năng khiếu và sở thích ca
hát để tập đợt thường xuyên và tham gia phục vụ các ngày lễ lớn của
trường hoặc phục vụ các đại hội của các cơ quan tổ chức xã , huyện
khi có yêu cầu.


Đội văn nghệ trường
tham gia hội thi cấp
tỉnh

Biểu diễn văn nghệ
mừng ngày
Nhà giáo VN 20/11 tại trường


3. Tổ chức hoạt động qua các phong trào, các hình thức phong
phú khác để thu hút học sinh tham gia :
-Đổi mới liên tục về nội dung trong các buổi sinh hoạt dưới cờ,
tập hát dân ca, tổ chức trò chơi vận động tập thể.
-Tổ chức tham quan dã ngoại :Suối nước nóng Bình Châu, Khu
du lịch văn hóa Suối Tiên, Đầm Sen, Đại Nam để các em được hiểu
biết thế giới xung quanh và thông qua đó rèn kỹ năng hòa nhập cộng
đồng, tạo sự đoàn kết, gắn bó nhau trong tổ nhóm.


•-Tổ chức phong trào Uống nước nhớ nguồn : Nhân
các ngày kỷ niệm như ngày Quốc khánh (2/9), ngày
thành lập QĐNDVN ( 22/12), ngày giải phóng miền
Nam (30/4), giải phóng Xuyên Mộc(27/4) nhà trường
đều tổ chức cho CBVC và Ban cán sự các lớp 3,4,5

viếng nghĩa trang liệt sĩ huyện, viếng mộ anh hùng liệt
sĩ Huỳnh Minh Thạnh, mộ mẹ Việt Nam anh hùng Hà
Thị Mẫn; tổ chức tham quan di tích lịch sử Con tàu
Không số Lộc An; Mời cưu chiến binh về nói chuyện
truyền thống; sưu tầm làm am bum về hình ảnh anh bộ
đội Cụ Hồ, tổ chức thi vẽ tranh với chủ đề “ Họa sĩ nhí
với Quân đội Việt Nam anh hùng”.


GV-HS viếng nghĩa trang liệt sĩ huyện


Hội thi vẽ tranh chào mừng
ngày thành lập QĐND VN
(22/12)

Nghe Hội Cựu chiến binh
thi trấn nói chuyện truyền thống
ngày thành lập QĐND VN


- Tổ chức hội thi “Em
là hướng dẫn viên du lịch”
để các em có điều kiện tìm
hiểu quê hương đất nước
mình tập cách giới thiệu về
quê hương mình với khách
du lịch. Qua đó rèn kỹ năng
mạnh dạn , tự tin, nói
chuyện trước đám đông

cho HS đồng thời cũng
giúp các em học tốt hơn
môn lịch sử địa phương
mình và thói quen học bài.


-Hàng tuần tổ chức cho
các em tham gia viết bài
tìm cách xử lý với tình
huống nhà trường cho và
chọn những bài viết có
cách xử lý tốt nhất để
giới thiệu cho toàn
trường tham khảo trong
các giờ sinh hoạt dưới cờ
hay chương trình phát
thanh măng non.
Đội phát thanh măng non của trường