Phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hà Tây

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ

LƢƠNG ĐẮC ĐỊNH

PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
VIỆT NAM - CHI NHÁNH HÀ TÂY

Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng
Mã số: 60 34 02 01

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Đinh Ngọc Dinh

Hà Nội - 2016


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ........................................................ Error! Bookmark not defined.
LỜI CẢM ƠN .............................................................. Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT....................................................................... 6
DANH MỤC CÁC BẢNG ........................................................................................ 6
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ ..................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ ......................................... Error! Bookmark not defined.
LỜI NÓI ĐẦU ........................................................................................................... 6
1. Tính cấp thiết của đề tài ....................................................................................... 6
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................7
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ........................................................................7

4. Phƣơng pháp nghiên cứu ......................................................................................8
5. Kết cấu chính của luận văn ..................................................................................8
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ
LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN CHO VAY DOANH NGHIỆP
NHỎ ............................................................................................................................ 9
VÀ VỪA CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI ..................................................... 9
1.1.Tổng quan các nghiên cứu trƣớc đây liên quan đến đề tài .............................9
1.1.1.Các nghiên cứu trong nước ................................................................................9
1.1.2.Các nghiên cứu trên thế giới ..............................................................................9
1.2.Khái quát chung về doanh nghiệp nhỏ và vừa .................................................9
1.2.1.Khái niệm về doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) ...........................................9
1.2.2.Đặc điểm của doanh nghiệp nhỏ và vừa ............................................................9
1.2.3.Vai trò của DNNVV đối với nền kinh tế ...........................................................9
1


1.3.Hoạt động cho vay DNNVV của ngân hàng thƣơng mại.................................9
1.3.1.Khái niệm hoạt động cho vay DNNVV của ngân hàng thương mại .................9
1.3.2.Chính sách cho vay đối với DNNVV của ngân hàng thương mại .....................9
1.3.2.1. Chính sách về quy mô và giới hạn cho vay ...................................................9
1.3.2.2. Chính sách về lãi suất và phí cho vay ............................................................9
1.3.2.3. Chính sách về thời hạn cho vay .....................................................................9
1.3.2.4. Chính sách về quản lý rủi ro trong hoạt động cấp tín dụng đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa .......................................................................................................9
1.3.2.5. Chính sách về tài sản bảo đảm .......................................................................9
1.3.3.Quy trình cho vay DNNVV của Ngân hàng thương mại ...................................9
1.3.4.Các hình thức cho vay của ngân hàng thương mại ............................................9
1.3.5.Vai trò hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại đối với các doanh
nghiệp nhỏ và vừa .......................................................................................................9
1.3.5.1. Nguồn vốn vay ngân hàng là một kênh cung cấp vốn quan trọng đối với các

DNNVV ......................................................................................................................9
1.3.5.2. Vốn vay ngân hàng góp phần điều chỉnh cơ cấu ngành nghề, khuyến khích
phát triển lợi thế về nguồn lực và kỹ thuật đối với DNNVV ......................................9
1.3.5.3. Vốn vay ngân hàng cung cấp vốn đầu tư cho DNNVV cả về chiều rộng và
chiều sâu, đảm bảo cho các DNNVV hoạt động có hiệu quả .....................................9
1.3.5.4. Vốn vay ngân hàng là nguồn lực hỗ trợ cho các dự án tạo việc làm và tăng
thu nhập cho người lao động .......................................................................................9
1.4.Phát triển hoạt động cho vay đối với DNNVV .................................................9
1.4.1.Quan niệm về phát triển hoạt động cho vay đối với DNNVV ...........................9
1.4.2.Các tiêu chí phản ánh việc phát triển hoạt động cho vay đối với DNNVV .......9
1.4.2.1. Quy mô cho vay .............................................................................................9
1.4.2.2. Tốc độ tăng trưởng quy mô cho vay ..............................................................9
1.4.2.3. Số lượng và tỷ trọng của khách hàng là DNNVV .........................................9
2


1.4.2.4. Tỷ lệ thu nhập từ hoạt động tín dụng đối với DNNVV trên tổng thu nhập từ
tín dụng ........................................................................................................................9
1.4.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển hoạt động cho vay DNNVV của ngân
hàng thương mại ..........................................................................................................9
1.5.Kinh nghiệm về phát triển cho vay ngân hàng đối với DNNVV ....................9
1.5.1.Kinh nghiệm về phát triển cho vay ngân hàng đối với DNNVV .......................9
1.5.1.1. Kinh nghiệm của một số quốc giá trên thế giới .............................................9
1.5.1.2. Kinh nghiệm tại Việt Nam .............................................................................9
1.5.2.Bài học kinh nghiệm rút ra cho Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam

9

CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................................................... 9

2.1. Phƣơng pháp thu thập số liệu ...........................................................................9
2.1.1. Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp ..............................................................9
2.1.2. Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp ................................................................9
2.2. Phƣơng pháp phân tích, so sánh .......................................................................9
CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG CHO VAY ĐỐI
VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI AGRIBANK CHI NHÁNH HÀ
TÂY ............................................................................................................................ 9
3.1. Giới thiệu chung về Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt
Nam - Chi nhánh Hà Tây .........................................................................................9
3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Agribank chi nhánh Hà Tây ................9
3.1.2. Cơ cấu tổ chức ...................................................................................................9
3.2.1. Hoạt động huy động vốn ...................................................................................9
3.2.2. Hoạt động cho vay ............................................................................................9
3.2.3. Hoạt động dịch vụ .............................................................................................9
3


3.3. Thực trạng phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa
tại Agribank chi nhánh Hà Tây ...............................................................................9
3.3.1. Hoạt động cho vay đối với DNNVV tại Agribank chi nhánh Hà Tây ..............9
3.3.1.1. Chính sách cấp tín dụng đối với DNNVV tại Agribank chi nhánh Hà Tây ..9
3.3.1.2. Quy trình cho vay đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Agribank chi nhánh
Hà Tây .........................................................................................................................9
3.3.2. Thực trạng phát triển hoạt động cho vay đối với DNNVV tại Agribank chi
nhánh Hà Tây ..............................................................................................................9
3.3.2.1. Dư nợ cho vay/Tốc độ tăng trưởng dư nợ cho vay đối với DNNVV ............9
3.3.2.2. Doanh số cho vay/Tốc độc tăng trưởng doanh số cho vay đối với DNNVV 9
3.3.2.3. Tỷ trọng dư nợ/doanh số cho vay đối với DNNVV .......................................9
3.3.2.4. Lợi nhuận/Tốc độ tăng trưởng lợi nhuận từ hoạt động cho vay DNNVV .....9
3.3.2.5. Số lượng khách hàng DNNVV ......................................................................9

3.3.2.6. Chất lượng tín dụng đối với DNNVV ............................................................9
3.4. Đánh giá thực trạng phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp
nhỏ và vừa tại Agribbank chi nhánh Hà Tây giai đoạn 2012 - 2014 ....................9
3.4.1. Thành tựu đạt được ...........................................................................................9
3.4.2. Hạn chế..............................................................................................................9
3.4.3. Nguyên nhân của hạn chế .................................................................................9
3.4.3.1. Về phía doanh nghiệp.....................................................................................9
3.4.3.2. Về phía ngân hàng ..........................................................................................9
3.4.3.3. Các nguyên nhân khác ...................................................................................9
CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN HOẠT ĐỘNG
CHO VAY ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP NHỎ VÀ VỪA TẠI AGRIBANK CHI
NHÁNH HÀ TÂY ..................................................................................................... 9
4.1. Định hƣớng phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa
tại Agribank chi nhánh Hà Tây ...............................................................................9
4


4.1.1. Định hướng chung .............................................................................................9
4.1.2. Định hướng phát triển hoạt động cho vay đối với các DNNVV ......................9
4.2. Một số giải pháp nhằm phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp
nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh Hà Tây ...........................................................9
4.2.1. Giải pháp tăng cường hoạt động marketing ......................................................9
4.2.2. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ................................................................9
4.2.3. Hoàn thiện cơ chế bảo đảm tiền vay đối với DNNVV .....................................9
4.2.4. Nâng cao hiệu quả công tác thẩm định và phân tích tín dụng ..........................9
4.2.5. Đa dạng hóa các sản phẩm cho vay DNNVV, tăng cường đẩy mạnh bán chéo
sản phẩm......................................................................................................................9
4.3. Kiến nghị .............................................................................................................9
4.3.1. Kiến nghị đối với Nhà nước ..............................................................................9
4.3.2. Kiến nghị đối với Ngân hàng Nhà nước ...........................................................9

4.3.3. Kiến nghị đối với NHNo&PTNT Việt Nam .....................................................9
KẾT LUẬN ................................................................................................................ 9
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................. 9

5


LỜI NÓI ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong nền kinh tế thị trường, các doanh nghiệp nhỏ và vừa có có quy mô
không lớn, nhưng lại chiếm số lượng rất lớn và đóng vai trò quan trọng đối với nền
kinh tế. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa được đánh giá là khu vực kinh tế năng động
hiệu quả và là đầu tầu trong việc tạo ra công ăn việc làm cho người lao động. Hiện
nay, các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang hoạt động trong môi trường kinh tế chưa
hoàn toàn thuận lợi cả tầm vĩ mô và vi mô, trong đó phải kể đến các khó khăn về
công nghệ sản xuất kinh doanh, mô hình quản lý, tiến độ, kỹ năng của đội ngũ lãnh
đạo và tay nghề của người lao động, phương thức tiếp thị sản phẩm, đặc biệt là sự
hạn chế về tiếp cận thông tin và dịch vụ tài chính, vốn đầu tư.
Trong chiến lược phát triển cho vay dài hạn của Agribank chi nhánh Hà Tây,
ngoài ưu tiên cho vay nông nghiệp nông thôn thì Agribank chi nhánh Hà Tây có
cũng chủ trương phát triển cho vay các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhằm thúc đẩy
nền kinh tế phát triển theo chủ trương của Nhà nước. Thị trường toàn thành phố Hà
Nội với khoảng 95.000 doanh nghiệp nhỏ và vừa là thị trường tiềm năng lớn của
Agribank chi nhánh Hà Tây. Agribank chi nhánh Hà Tây có nguồn vốn dồi dào để
đáp ứng cho nhu cầu vốn cho vay các doanh nghiệp nhỏ và vừa, trong khi đó hiện
tại Agribank chi nhánh Hà Tây chỉ có số lượng khách hàng doanh nghiệp nhỏ và
vừa là 500 khách hàng với dư nợ là 2.815 tỷ đồng chiếm tỷ trọng 22% trong tổng dư
nợ, chưa tương xứng với khả năng cho vay của Agribank chi nhánh Hà Tây và cũng
thấp hơn nhiều so với thị phần của các ngân hàng trên địa bàn Hà Nội như
Vietinbank, Vietcombank, BIDV đối với đối tượng khách hành này.

Qua nghiên cứu cho thấy, hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa
tại Agribank chi nhánh Hà Tây còn tồn tại một số hạn chế như: dư nợ cho vay thấp
chưa tương xứng với tiềm năng, danh mục sản phẩm tín dụng đối với doanh nghiệp
nhỏ và vừa còn ít, chưa thực sự đa dạng, chưa phục vụ tối đa nhu cầu của khách
hàng và thiếu thông tin về khách hàng vay vốn. Thực trạng này đặt ra yêu cầu cần
6


thiết trong việc tìm ra nguyên nhân khiến hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp
nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh Hà Tây chưa thực sự phát triển. Do vậy, tác giả
đã chọn đề tài “Phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại
Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hà Tây”
làm đề tài nghiên cứu cho luận văn cao học của mình, trong luận văn sẽ phân tích,
đánh giá thực trạng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh Hà
Tây, đi sâu phân tích điểm mạnh điểm yếu của Agribank chi nhánh Hà Tây. Trên cơ
sở đó sẽ đề xuất, kiến nghị các giải pháp khắc phục những hạn chế, phát huy điểm
mạnh, lợi thế của Agribank chi nhánh Hà Tây để phát triển hoạt động cho vay các
doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Chi nhánh.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Trên cơ sở phân tích lý thuyết và đánh giá thực trạng hoạt động cho vay
doanh nghiệp nhỏ và vừa, mục đích cuối cùng của đề tài là đưa ra các giải pháp
phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank chi
nhánh Hà Tây.
Để đạt được mục đích đã nêu ở phần trên, tác giả sẽ lần lượt nghiên cứu các
vấn đề:
- Tổng quan các công trình nghiên cứu và hệ thống cơ sở lý luận về phát triển
hoạt động cho vay của ngân hàng thương mại đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa.
- Phân tích, đánh giá thực trạng việc phát triển hoạt động cho vay doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh Hà Tây.
- Đề xuất giải pháp nhằm phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp

nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh Hà Tây.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu: Hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa
của NHTM và nghiên cứu thực trạng phát triển hoạt động cho vay đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh Hà Tây.
Phạm vi nghiên cứu:

7


Các dẫn chứng và số liệu được trích xuất từ thực tiễn kết quả hoạt động thực tế
tại Agribank chi nhánh Hà Tây trong giai đoạn từ năm 2012 - 2014.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
- Sử dụng phương pháp tổng hợp, phân tích và quy nạp các thông tin từ các
nguồn như: các công trình nghiên cứu khoa học, giáo trình, sách chuyên khảo, tạp
chí chuyên ngành, văn bản pháp luật, nghị định của nhà nước và chính phủ có liên
quan, các bài báo và tạp chí, thông tin trên Internet nhằm xây dựng được hệ thống
cơ sở lý luận về hoạt động cho vay doanh nghiệp nói chung và phát triển hoạt động
cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng.
- Sử dụng phương pháp thống kê, so sánh, đối chiếu, dựa vào các cuộc điều
tra, quan sát, phân tích và nhận định về khả năng phát triển hoạt động cho vay đối
với doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh Hà Tây và tìm hiểu nguyên
nhân để đưa ra giải pháp cho phù hợp.
5. Kết cấu chính của luận văn:
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục các chữ cái viết tắt, danh
mục bảng biểu, danh mục sơ đồ biểu đồ và danh mục tài liệu tham khảo nội dung
chính của luận văn được chia thành 4 chương như sau:
Phần giới thiệu
Chương 1: Tổng quan các công trình nghiên cứu, cơ sở lý luận và thực tiễn về
phát triển cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa của ngân hàng thương mại

Chương 2: Phương pháp nghiên cứu
Chương 3: Thực trạng phát triển hoạt động cho vay đối với doanh nghiệp nhỏ
và vừa tại Agribank chi nhánh Hà Tây
Chương 4: Một số giải pháp phát triển hoạt động cho vay đối với doanh
nghiệp nhỏ và vừa tại Agribank chi nhánh Hà Tây
Kết luận

8


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Phan Thị Thu Hà, 2009. Giáo trình Quản trị Ngân hàng thương mại. Hà Nội:
Nhà xuất bản Giao thông vận tải.
2. Lê Tuyết Hoa và Nguyễn Thị Nhung, 2007. Tiền tệ ngân hàng. Hà Nội: Nhà
xuất bản Thống kê.
3. Lưu Thị Hương, 2004. Giáo trình Tài chính DN. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống
kê.
4. Trần Trọng Huy, 2013. Tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa
tại các Chi nhánh Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam
trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Luận án Tiến sĩ. Trường Đại học Ngân
hàng Thành phố Hồ Chí Minh.
5. Mishkin F.S, 1992. Tiền tệ Ngân hàng và thị trường tài chính. Dịch từ tiếng
Anh. Người dịch Nguyễn Quang Cư và Nguyễn Đức Dy, 2001. Hà Nội: Nhà
xuất bản Khoa học và kỹ thuật.
6. Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Chi nhánh Hà
Tây, 2012,2013,2014. Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh năm 2012, 2013,
2014. Hà Nội.
7. Phạm Hùng Thắng và Nguyễn Văn Hưng. Một số nét về DNNVV trên địa bàn
Hà Nội.Hà Nội, tháng 03 năm 2016.
8. Nguyễn Văn Tiến, 2012. Giáo trình ngân hàng thương mại. Hà Nội: Nhà xuất

bản Thống kê.
9. Nguyễn Văn Tiến, 2012. Giáo trình quản trị ngân hàng thương mại. Hà Nội:
Nhà xuất bản Thống kê.
9


10. Nguyễn Văn Tiến, 2012. Tiền tệ ngân hàng. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê.
11. Nguyễn Văn Tiến, 2013. Giáo trình nguyên lý & nghiệp vụ ngân hàng thương
mại. Hà Nội: Nhà xuất bản Thống kê.
12. Võ Đức Toàn, 2012. Tín dụng đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa của các Ngân
hàng thương mại cổ phần trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh. Luận án Tiến
sĩ. Trường Đại học Ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh.
13. Nguyễn Văn Lê (2014). Tăng trưởng tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp
nhỏ và vừa ở Việt Nam trong điều kiện kinh tế vĩ mô bất ổn. Luận án tiến sỹ.
Trường Học viện Ngân hàng.

10