Bài dự thi dạy học theo chủ đề tích hợp liên môn bài lặng lẽ sa pa

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THÁI NGUYÊN
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG HỶ
TRƯỜNG THCS HOÀ BÌNH
Địa chỉ : Phố Hích - Hòa Bình - Đồng Hỷ - Thái Nguyên.
Điện thoại: 0962211959
Email:

1. Họ và tên: Nguyễn Thị Minh Thiện
Năm sinh: 21/11/1969
Môn: Ngữ văn 9
Điện thoại: 01698308878
Email:
2. Họ và tên: Nguyễn Thị Trà
Năm sinh: 28/05 /1987
Môn: Ngữ văn 9
Điện thoại: 0912440778
Email:

1


PHIẾU MÔ TẢ DỰ ÁN DỰ THI
1. Tên hồ sơ dạy học:
TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀO GIẢNG DẠY MÔN NGỮ VĂN 9
Tiêt 66, 67 :

LẶNG LẼ SA PA

2. Mục tiêu dạy học
a) Kiến thức:
a1. Ngữ văn

- Vẻ đẹp của hình tượng con người lao động thầm lặng, cống hiến quên mình vì Tổ
quốc trong tác phẩm.
- Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả sinh động, hấp dẫn.
- Chất thơ trong một truyện ngắn.
a2. Địa lí
- Nhiệt độ không khí và sự thay đổi nhiệt độ của không khí.
- Hiểu được vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Sa Pa.
a3. Giáo dục công dân
- Khái niệm lí tưởng sống và những biểu hiện của con người sống có lí tưởng.
- Hiểu cách phấn đấu, rèn luyện lí tưởng sống của thanh niên trong thời đại ngày
nay.
- Vai trò, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp dựng xây đất nước.
a4. Mĩ thuật
- Nắm bắt được đặc điểm của tranh chân dung và phương pháp vẽ tranh chân
dung.
- Hiểu được tranh phong cảnh là tranh diễn tả cảnh đẹp thiên nhiên thông qua cảm
thụ và sáng tạo của người vẽ.
b) Kỹ năng:
b1. Ngữ văn
- Đọc - hiểu truyện ngắn hiện đại.
- Vận dụng các hiểu biết về thể loại truyện để phân tích cốt truyện, tình huống,
nhân vật, nghệ thuật trần thuật của tác phẩm.
- Phân tích nhân vật chính và các nhân vật khác trong mối quan hệ với nhân vật
chính.
- Cảm nhận một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc và chất thơ trong truyện.
2


b2. Địa lí
- Phân tích sự thay đổi khí hậu theo độ cao.

- Chỉ bản đồ để xác định vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Sa Pa;
b3. Giáo dục công dân
Biết lập kế hoạch học tập, rèn luyện và tu dưỡng của bản thân để có đủ khả năng
góp phần tham gia sự nghiệp dựng xây đất nước trong tương lai và để thực hiện lí
tưởng sống đúng đắn, cao đẹp của bản thân phù hợp với yêu cầu của xã hội.
b4. Mĩ thuật
- Thể hiện bài vẽ chân dung đúng tỷ lệ, có đặc điểm riêng, sử dụng màu sắc hài
hòa.
- Biết chọn chi tiết miêu tả cảnh đẹp thiên nhiên (trong một tác phẩm văn học) để
thực hiện bài vẽ tranh phong cảnh đơn giản, tranh minh họa tình huống truyện có bố
cục và màu sắc hài hòa.
c) Thái độ:
- Yêu quý, trân trọng những con người lao động cống hiến quên mình cho sự
nghiệp xây dựng đất nước.
- Có ý thức nuôi dưỡng và bồi đắp cho bản thân lẽ sống, lí tưởng sống cao đẹp để
cống hiến nhiều nhất cho gia đình, quê hương, đất nước.
- Tích cực học tập, rèn luyện và tu dưỡng đạo đức để góp phần tham gia tích cực
vào sự nghiệp dựng xây đất nước trong tương lai.
- Yêu mến, tự hào về cảnh đẹp thiên nhiên trên khắp mọi miền đất nước. Từ đó có
ý thức giữ gìn, bảo vệ những cảnh đẹp đó.
- Ý thức hơn việc học phải đi đôi với hành: biến những điều học được trong sách
vở thành những việc làm, hành động
- Hình thành các kĩ năng sống cho bản thân: Tự nhận thức, Tự quản bản thân
d) Năng lực : Năng lực tự học , năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực giải
quyết vấn đề, năng lực sử dụng ngôn ngữ
3. Đối tượng dạy học của bài học
Đối tượng dạy học là học sinh.
Số lượng: 33 em.
Số lớp thực hiện: 1.
Khối lớp: 9

3


Đặc điểm cần thiết khác của học sinh: Học sinh có hứng thú học tập, thích được
tìm tòi, nghiên cứu, thể hiện khả năng của bản thân và có nguyện vọng muốn tham gia
chủ đề.
4. Ý nghĩa của bài học
- Qua bài học giúp các em có khả năng phát triển tư duy, tìm tòi và nghiên cứu.
Tạo điều kiện cho học sinh tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập bộ môn Ngữ
văn.
- Hình thành ở giáo viên và học sinh ý thức thường xuyên vận dụng phương pháp
dạy - học tích hợp các bộ môn; giúp học sinh có tư duy tổng hợp các kiến thức liên
môn để vận dụng vào việc cảm thụ tác phẩm văn chương.
- Có ý thức, thái độ nghiêm túc trong việc học đi đôi với hành.
- Giúp các em thêm yêu thích tìm hiểu, khám phá cái hay, cái đẹp của tác phẩm
văn chương và yêu thích hơn bộ môn Ngữ văn.
5. Thiết bị dạy học, học liệu
- Sách giáo khoa: Ngữ văn 9; Địa lý 6, 9; GDCD 9; Mĩ thuật 7, 8.
- Lược đồ tự nhiên vùng trung du và miền núi Bắc bộ, audio “Sa Pa thành phố
trong sương” (sáng tác: Vĩnh Cát), tranh ảnh minh họa.
- Đồ dùng cho học sinh hoạt động nhóm: giấy A4; bút màu, phiếu học tập.
- Các ứng dụng CNTT trong việc dạy và học: Máy tính, máy chiếu, webcam, phần
mềm hỗ trợ cắt nhạc Sound Forge 7.0
6. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học
Dạy học theo chủ đề:
TÍCH HỢP KIẾN THỨC LIÊN MÔN VÀO GIẢNG DẠY MÔN NGỮ VĂN 9
Tiết 66, 67 : Văn bản LẶNG LẼ SA PA ( Nguyễn Thành Long )
Được tiến hành thử nghiệm cho 33 học sinh khối 9 dưới hình thức ngoại khóa (vào
buổi chiều)
Thời lượng thực hiện dự án: 3 tiết

6. 1 . Tiết 1: Chuẩn bị
Hoạt động 1: Học sinh và giáo viên cùng xác định yêu cầu, các tiểu chủ đề dưới
sự định hướng và hướng dẫn của giáo viên.
- Yêu cầu chung: Tất cả học sinh đọc và soạn bài Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn
Thành Long.
- Các tiểu chủ đề có thể tích hợp là:
Văn học
4


Địa lý
Giáo dục công dân
Mĩ thuật
Lịch sử
Âm nhạc
- Sau khi xác định các tiểu chủ đề, học sinh lựa chọn nhóm theo khả năng và cùng
sở thích. Tuy nhiên giáo viên cần lưu ý các em về tính cân đối giữa số lượng các thành
viên trong mỗi nhóm. Các nhóm thực hiện các tiểu chủ đề như sau:
Nhóm 1: Văn học
(7 học sinh)
Nhóm 2: Địa lý
(6 học sinh)
Nhóm 3: Giáo dục công dân (6 học sinh)
Nhóm 4: Mĩ thuật
(6 học sinh)
Hoạt động 2: Các nhóm xây dựng kế hoạch làm việc:
Bước 1: Phác thảo đề cương.
Học sinh trong nhóm sẽ thảo luận các vấn đề cần giải quyết của tiểu chủ đề, giáo
viên tham vấn cho các em, sau đó các thành viên trong nhóm sẽ phác thảo đề cương.
Bước 2: Xác định các nguồn tài nguyên cần khai thác để thực hiện dự án:

Chủ yếu từ nguồn sách giáo khoa trong nhà trường gồm:
- Ngữ văn 9: Văn bản Lặng lẽ Sa Pa (trang 180  188, SGK Ngữ văn 9, tập một)
- Địa lý 6: Bài 18- Thời tiết, khí hậu và nhiệt độ không khí (trang 55  57); Địa
lí 9: Bài 17- Vùng trung du và miền núi Bắc bộ (trang 61  63)
- Giáo dục công dân 9: Bài 10- Ngoại khóa về lí tưởng sống của thanh niên
(trang 34  36); Bài 11- Trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp công nghiệp
hóa, hiện đại hóa đất nước (trang 37  39)
- Mĩ thuật 7: Bài 4 Vẽ tranh- Đề tài tranh phong cảnh (trang 87  89); Mĩ thuật
8: tiết 20, 21- Vẽ chân dung (trang 128  131)
Bước 3: Phân công công việc cho các nhóm theo phiếu học tập và nhiệm vụ của
từng thành viên trong nhóm. Cụ thể:
Nhóm
1. Ngữ văn

2. Địa lí

Nội dung công việc
Qua việc đọc và soạn bài Lặng lẽ Sa Pa, em cảm nhận như thế nào
về nhân vật anh thanh niên. Hãy trình bày những cảm nhận ấy của
em bằng một bài thơ tám chữ.
1. Em hiểu gì về ngành khí tượng?
2. Em hãy cho biết vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Sa Pa?
5


3. Dựa và kiến thức Địa lí, em hãy giải thích: Vì sao càng lên cao thì
nhiệt độ không khí càng giảm?
1. Lí tưởng sống là gì?
3. Giáo dục 2. Hãy nêu những biểu hiện của lí tưởng sống ở nhân vật thanh niên?
công dân

3. Hãy nêu vai trò, vị trí và trách nhiệm của thanh niên trong sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Đọc truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của tác giả Nguyễn Thành Long, độc
giả sẽ cảm nhận được rằng truyện đã gợi cho chúng ta những ấn
tượng đẹp về cuộc gặp gỡ ngắn ngủi nhưng vô cùng ý nghĩa giữa bác
4. Mĩ thuật họa sĩ, cô kĩ sư với anh thanh niên, về hình tượng nhân vật chính anh thanh niên, về vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa. Bằng khả năng hội
họa của mình, các em hãy vẽ tranh minh họa cho những điều đó.
Học sinh làm việc cá nhân và theo nhóm như kế hoạch, trong 10 ngày.
Những yêu cầu về nội dung kiến thức cần đạt được cho từng nhóm như sau:
Nhóm
1. Ngữ văn

2. Địa lí

Nội dung công việc
Học sinh trình bày được những cảm nhận về nhân vật anh thanh
niên (công việc anh làm, suy nghĩ, phẩm chất cao đẹp của nhân vật)
bằng một bài thơ tám chữ (tối thiểu 8 câu).
1. Em hiểu gì về ngành khí tượng?
Ngành khí tượng: là bộ môn khoa học nghiên cứu về khí quyển nhằm
chủ yếu để theo dõi và dự báo thời tiết. Những biểu hiện thời tiết là
những sự kiện thời tiết quan sát được và giải thích được bằng khí
tượng học. Những sự kiện đó phụ thuộc vào các tham số của khí
quyển Trái Đất. Các tham số này bao gồm nhiệt độ, áp suất, độ
ẩm cũng như các biến thiên và tác động tương hỗ của các tham số
này và những biến đổi theo thời gian và không gian của chúng.
2. Em hãy cho biết vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Sa Pa?
a) Vị trí địa lí của Sa Pa:
Thị trấn Sa Pa thuộc tỉnh Lào Cai, nằm ở vùng trung du và miền núi
phía Bắc nước ta. Sa Pa thuộc tiểu vùng Tây Bắc của trung du và

miền núi Bắc bộ.
b) Điều kiện tự nhiên của Sa Pa:
Địa hình Tây Bắc hiểm trở, có nhiều khối núi và dãy núi cao chạy
theo hướng Tây Bắc - Đông Nam.
6


Sa Pa có độ cao trung bình từ 1.200m đến 1.800m, địa hình nghiêng
và thoải dần theo hướng Tây - Tây Nam đến Đông Bắc. Do ảnh
hưởng của các yếu tố địa hình, địa mạo phức tạp, bị chia cắt mạnh
và với vị trí địa lý đặc biệt, nhiệt độ trung bình hàng năm ở Sa Pa là
15,4oC, nhiệt độ trung bình từ 18 - 20 oC vào tháng mùa hè, vào các
tháng mùa đông 10 - 12oC. Nhiệt độ thấp nhất vào tháng 1 là 0oC
(đặc biệt có những năm xuống tới - 3,2oC).
3. Dựa và kiến thức Địa lí, em hãy giải thích: Vì sao càng lên cao thì
nhiệt độ không khí càng giảm?
Càng lên cao thì không khí sẽ loãng đi, tức là số phân tử khí sẽ giảm
đi nên nhiệt năng của khí khi c
àng lên cao sẽ càng giảm dẫn tới nhiệt độ không khí cũng giảm.
Cứ lên cao 100m thì nhiệt độ không khí giảm 0,6oC
1. Lí tưởng sống là gì?
Lý tưởng sống (lẽ sống) là cái đích của cuộc sống mà mỗi người
khát khao muốn đạt được.
2. Hãy nêu những biểu hiện của lí tưởng sống ở nhân vật thanh niên?
Anh thanh niên là người sống có lí tưởng cao đẹp. Dù phải sống và
làm việc một mình nhưng anh luôn suy nghĩ nghiêm túc, có tinh thần
trách nhiệm cao trong công việc. Anh luôn cố gắng hết mình vượt
qua mọi khó khăng, gian khổ để thực hiện lí tưởng sống của mình:
được làm việc, được cống hiến sức mình cho đất nước.
3. Hãy nêu vai trò, vị trí và trách nhiệm của thanh niên trong sự

nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Thanh niên luôn giữ vai trò, vị trí quan trọng trong các giai đoạn
3. Giáo dục lịch sử của dân tộc và trong cả sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại
công dân
hoá đất nước hiện nay. Bởi lẽ, họ chủ nhân tương lai của đất nước,
là lực lượng xung kích, luôn phát huy truyền thống dân tộc, nêu cao
tinh thần xung phong, gương mẫu, tình nguyện đi đầu thực hiện
thắng lợi mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.
Họ là một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước
Trách nhiệm của thanh niên là phải ra sức phấn đấu thực hiện mục
tiêu xây dựng nước Việt Nam độc lập, dân giàu, nước mạnh, xã hội
7


công bằng dân chủ, văn minh. Trước mắt là thực hiện thắng lợi
nhiệm vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa theo định hướng xã hội chủ
nghĩa. Thanh niên học sinh phải ra sức học tập, rèn luyện để có đủ
tri thức, phẩm chất và năng lực cần thiết nhằm đáp ứng những yêu
cầu mà xã hội đặt ra cho họ.
4. Mĩ thuật

Học sinh vẽ được tranh phong cảnh, chân dung nhân vật, tranh minh
họa có bố cục hợp lí, màu sắc hài hòa.
Trình bày kết quả của nhóm trong giờ dạy - học chủ đề (tiết 2, 3)
6.2. Tiết 2, 3: Thực hiện dự án dạy - học theo chủ đề tích hợp
Tiết 64, 65 : Văn bản

LẶNG LẼ SA PA
( Nguyễn Thành Long )

I. Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức
1.1. Ngữ văn
- Vẻ đẹp của hình tượng con người lao động thầm lặng, cống hiến quên mình vì Tổ
quốc trong tác phẩm
- Nghệ thuật kể chuyện, miêu tả sinh động, hấp dẫn.
- Chất thơ trong một truyện ngắn.
1.2. Địa lí
- Nhiệt độ không khí và sự thay đổi nhiệt độ của không khí.
- Hiểu được vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Sa Pa
1.3. Giáo dục công dân
- Khái niệm lí tưởng sống và những biểu hiện của con người sống có lí tưởng.
- Hiểu cách phấn đấu, rèn luyện lí tưởng sống của thanh niên trong thời đại ngày
nay.
- Vai trò, trách nhiệm của thanh niên trong sự nghiệp dựng xây đất nước.
1.4. Mĩ thuật
- Nắm bắt được đặc điểm của tranh chân dung và phương pháp vẽ tranh chân
dung.
- Hiểu được tranh phong cảnh là tranh diễn tả cảnh đẹp thiên nhiên thông qua cảm
thụ và sáng tạo của người vẽ.
2. Kỹ năng:
2.1. Ngữ văn
8


- Đọc - hiểu truyện ngắn hiện đại.
- Vận dụng các hiểu biết về thể loại truyện để phân tích cốt truyện, tình huống,
nhân vật, nghệ thuật trần thuật của tác phẩm.
- Phân tích nhân vật chính và các nhân vật khác trong mối quan hệ với nhân vật

chính.
- Cảm nhận một số chi tiết nghệ thuật đặc sắc và chất thơ trong truyện.
2.2. Địa lí
- Phân tích sự thay đổi khí hậu theo độ cao.
- Chỉ bản đồ để xác định vị trí địa lí và điều kiện tự nhiên của Sa Pa;
2.3. Giáo dục công dân
Biết lập kế hoạch học tập, rèn luyện và tu dưỡng của bản thân để có đủ khả năng
góp phần tham gia sự nghiệp dựng xây đất nước trong tương lai và để thực hiện lí
tưởng sống đúng đắn, cao đẹp của bản thân phù hợp với yêu cầu của xã hội.
2.4. Mĩ thuật
- Thể hiện bài vẽ chân dung đúng tỷ lệ, có đặc điểm riêng, sử dụng màu sắc hài
hòa.
- Biết chọn chi tiết miêu tả cảnh đẹp thiên nhiên (trong một tác phẩm văn học) để
thực hiện bài vẽ tranh phong cảnh đơn giản, tranh minh họa tình huống truyện có bố
cục và màu sắc hài hòa.
3. Thái độ:
- Yêu quý, trân trọng những con người lao động cống hiến quên mình cho sự
nghiệp xây dựng đất nước.
- Có ý thức nuôi dưỡng và bồi đắp cho bản thân lẽ sống, lí tưởng sống cao đẹp để
cống hiến nhiều nhất cho gia đình, quê hương, đất nước.
- Tích cực học tập, rèn luyện và tu dưỡng đạo đức để góp phần tham gia tích cực
vào sự nghiệp dựng xây đất nước trong tương lai.
- Yêu mến, tự hào về cảnh đẹp thiên nhiên trên khắp mọi miền đất nước. Từ đó có
ý thức giữ gìn, bảo vệ những cảnh đẹp đó.
- Ý thức hơn việc học phải đi đôi với hành: biến những điều học được trong sách
vở thành những việc làm, hành động
- Hình thành các kĩ năng sống cho bản thân: Tự nhận thức, Tự quản bản thân.
4. Năng lực : Năng lực tự học , năng lực hợp tác, năng lực giao tiếp, năng lực giải
quyết vấn đề, năng lực sử dụng ngôn ngữ
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:

9


1. Giáo viên:
- Tài liệu, kế hoạch giảng dạy
- Nghiên cứu bài và soạn bài
- Máy tính, máy chiếu
- Tư liệu: hình ảnh, audio
- Giấy A4, phiếu học tập cho cho học sinh làm việc nhóm.
2. Học sinh:
- Chia nhóm theo sở thích và khả năng
- Đọc và soạn bài theo câu hỏi trong SGK.
- Sưu tầm tài liệu để thực hiện nhiệm vụ của nhóm vào phiếu học tập : Sách giáo
khoa Ngữ văn 9; Địa lí 6, 9; Giáo dục công dân 9; Mĩ thuật 7, 8.
- Vẽ tranh về thiên nhiên Sa Pa theo trí tưởng tượng
III. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học
1. Ổn định tổ chức: Tổng số lớp 33 Vắng : 0 ( 1phut)
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS ( 2 phút )
3.Vào bài mới:
* Hoạt động 1: Trải nghiệm
- Mục tiêu : Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh.
- Phương pháp- kĩ năng : Vấn đáp, tái hiện trả lời.
- Thời gian : 5 phút
Hoạt động của GV và HS
GV: Cho HS xem một số hình ảnh về Sa

Kiến thức cần đạt

Pa
GV: Em có những hiểu biết gì về vẻ đẹp

của thiên nhiên SaPa ?
HS : Suy nghĩ, trả lời
Giáo viên dẫn vào chủ đề.

- Điều chỉnh, bổ sung

10


..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
...
Hoạt động 2 :Hoạt động cơ bản
- Mục tiêu : Tìm hiểu những nét chính về tác giả, tác phẩm . Thấy được vẻ đẹp của hình
tượng con người lao động thầm lặng, cống hiến quên mình vì Tổ quốc trong tác phẩm.
Nắm được nội dung, nghệ thuật của tác phẩm
- Phương pháp- kĩ năng : Hoạt động cá nhân, cặp đôi chia sẻ, hoạt động nhóm
- Thời gian: 60 phút

11


Hot ng ca giỏo viờn v hc sinh
GV chiu mt s hỡnh nh v tỏc gi, tỏc phm

Kin thc cn t
I.
Tỡm hiu chung
1. Tỏc gi
- Chuyên viết truyện ngắn và ký

- - Truyện giàu chất thơ, nhẹ
nhàng kín đáo mà sâu sắc.
- Đề tài :

* Trong khỏng chin chng Mỹ.
+ Đấu tranh cách mạng
+ Xây dựng CNXH
*Sau giải phóng ca ngợi ngời
lao động mới.
GV yờu cu HS Dựa vào phần chuẩn bị ở nhà hãy 2. Tác phẩm
trình bày những hiểu biết về tác phẩm ở những * H/c sáng tác : 1970 - Lào Cai
điểm sau:
Thời kỳ khỏng chin chng M
- Hon cnh sỏng tỏc
(thanh niên miền Bắc hăng hái
- Ch
tham gia phong trào ba sẵn
Hc sinh trỡnh by
sàng)
GV :Tớch hp mụn lch s
* Chủ đề: Ca ngợi những ngời
Gv hi:Em bit gỡ v h/cnh lch s t nc ta
lao động thầm lặng
nhng nm 70 ?
HS phỏt biu
GV cht: Nhng nm 70 ca TK 20 l thi im vụ
cựng gian kh nhng cng tht ho hựng ca dt.
quc M m cụng cuc chin tranh xõm lc c
2 min Nam Bc. Min Bc lỳc ny cựng lỳc phi
gỏnh vỏc 2 nhim v nng n: va u tranh chng

chin tranh phỏ hoi va phi lm nhim v l hu
phng ln cho tin tuyn MN
GV:Tớch hp mụn lch s
Gv:chiu hỡnh nh gii thiu v phong tro Ba
sn sng

12


Hoạt động của giáo viên và học sinh

Kiến thức cần đạt

- Gv chiếu bản đồ và yêu cầu học sinh tìm vị trí

II Tìm hiểu văn bản

của Sa Pa

1. Thiên nhiên Sa Pa

GV: Tích hợp môn địa lý
GV : Bằng kiến thức thực tế, em hãy trình bày
những hiểu biết của mình về địa danh Sa Pa ?
H/s trình bày tư liệu sưu tầm được :
- Vị trí
- Khoảng cách từ Hà Nội đến
Sa Pa

- Bức tranh thiên nhiên đẹp, thơ

mộng được tái hiện bằng ngôn
ngữ nghệ thuật tạo hình, giàu
13


- Các phương tiện đến Sa Pa

chất thơ và qua sự rung cảm

- Những thắng cảnh…

của một tâm hồn tinh tế.

GV: Chốt kiến thức
GV:Vẻ đẹp của t/n Sa Pa được gợi tả qua những

- Sa Pa có phong cảnh thơ

h/ả nào trong tác phẩm?

mộng, tuyệt đẹp, thiên nhiên

Học sinh thống kê các hình ảnh miêu tả về thiên

đa dạng phong phú nhưng có

Sa Pa

phần khắc nghiệt.

GV chiếu hình ảnh giới thiệu về Thiên nhiên Sa Pa

GV:Em có nhận xét gì về thiên nhiên nơi đây?
Gv bình sau đó chốt ý:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Kiến thức cần đạt
GV: Yêu cầu HS nhận xét nhân vật anh thanh 2.Vẻ đẹp con người
niên
a.Nhân vật anh thanh niên
HS: Nêu cảm nhận cá nhân (Hai mươi bảy tuổi; * Hoàn cảnh sống và làm việc
một trong những người cô độc nhất thế gian, rất
"thèm người")
GV: Hoàn cảnh sống và làm việc của anh thanh - Sống một mình ở độ cao 2.600 m,
niên có gì đặc biệt? Tìm những những chi tiết nói quanh năm bốn bề chỉ có cây cỏ và
về công việc của anh? Công việc đó như thế nào? mây mù lạnh lẽo.
(đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác, có tinh thần trách
nhiệm cao
HS: Tìm chi tiết
14


GV :Tích hợp với môn Địa lí
GV: Em hiểu gì về ngành khí tượng?
GV : Cho HS thảo luận nhóm
HS: Đại diện các nhóm trình bày
GV: Chiếu hình ảnh: trạm khí tượng Sa Pa

GV: Em cảm nhận như thế nào về công việc mà
anh thanh niên đã làm?
HS: Bộc lộ cảm nhận cá nhân

GVBình: Hoàn cảnh sống và làm việc của anh
thanh niên rất đặc biệt, quanh năm suốt tháng chỉ
có một mình nơi trạm khí tượng trên đỉnh Yên Sơn
giữa mây mù và cái im lặng hãi hùng trên núi cao.
Sự khó khăn thách thức lớn nhất với anh chính là
sự cô đơn khiến anh thèm được gặp người.
GV:Thái độ và ý thức làm việc của anh ra sao?
HS: Nhận xét cá nhân
GV: Tìm những chi tiết nói lên tâm sự, suy nghĩ
của anh thanh niên về công việc mà anh làm?
HS: Theo dõi SGK tìm chi tiết
GV:: Em cảm nhận được phẩm chất gì đáng quý
của người thanh niên?

- Công việc: đo gió, đo mưa, đo
nắng, tính mây, đo chấn động mặt
đất…
 Công việc có vẻ đơn điệu
nhưng vất vả và cực kì quan trọng
(phục vụ sản xuất, phục vụ chiến
đấu)

* Ý thức, thái độ làm việc
- Anh suy nghĩ: ta với công việc là
đôi, sao gọi là một mình được.
- Công việc… gian khổ nhưng nếu
cất nó đi… buồn chết
- Góp phần phát hiện một đám
mây khô… từ ấy sống thật hạnh
phúc

15


HS: Cảm nhận của cá nhân
GV:: Điều gì đã giúp anh thanh niên vượt qua
hoàn cảnh sống khắc nghiệt và sự cô đơn nơi núi
cao vòi vọi?
HS: Suy ngẫm và lí giải
GV: Em có nhận xét như thế nào về cuộc sống của
anh thanh niên?
HS: Bộc lộ cảm nhận cá nhân
GV:: Qua cuộc gặp gỡ với các nhân vật khác, anh
thanh niên đã bộc lộ nét tính cách nào đáng quý?
HS: Khái quát những phẩm chất của nhân vật
GV: Em có cảm xúc và suy nghĩ gì về nhân vật
anh thanh niên?
GV: Tích hợp với môn Giáo dục CD
GV: Lí tưởng sống là gì?
GV: Hãy nêu những biểu hiện của lí tưởng sống ở
nhân vật thanh niên?
GV: Cho HS thảo luận nhóm
Đại diện nhóm trình bày ý kiến

 Anh là người say mê công việc,
có tinh thần trách nhiệm cao
* Tổ chức cuộc sống:
- Trồng hoa
- đọc sách
- nuôi gà
- sắp xếp nhà cửa ngăn nắp, sạch sẽ

 Cuộc sống vừa khoa học vừa
lãng mạn giúp anh vượt qua sự cô
đơn, buồn tẻ, tìm thấy niềm vui
trong cuộc sống

* Tính cách
- Cởi mở, chân thành
- Quý trọng tình cảm
- Ân cần, chu đáo
- Khiêm tốn, không nhận thành
tích về mình

Học sinh lắng nghe, nhận xét
Kết luận: Anh thanh niên là con
người sống có lí tưởng, có nếp
sống đẹp, suy nghĩ và hành động
đẹp, có khát vọng cao quý, luôn lo
cho hạnh phúc của mọi người, có
tinh thần trách nhiệm cao.
2. Các nhân vật khác
GV chuyển ý : Ở truyện ngắn này, tác giả đã hóa
thân vào nhân vật ông họa sĩ để bày tỏ những cảm
xúc và suy ngẫm của mình. Từ đó tác giả gửi gắm
những suy ngẫm sâu sắc nào?
HS :Tìm chi tiết và bộc lộ cảm nhận của cá nhân

a. Ông họa sĩ
- Tha thiết với vẻ đẹp của Sa Pa
cũng là vẻ đẹp của đất nước
- Có những suy ngẫm sâu sắc về

con người và cuộc đời “ Người
16


con trai ấy đáng yêu thật nhưng
làm cho ông nhọc quá….mà
ông thêm yêu cuộc sống”
- Luôn khao khát những sáng tạo
nghệ thuật cũng là để ông “yêu
thêm cuộc sống”.
-

Tác phẩm vừa mang
chiều sâu triết lý, vừa mang
đậm chất trữ tình.

GV:Cuộc gặp gỡ bất ngờ với anh thanh niên đã b. Các nhân vật khác
để lại trong cô gái những ấn tượng nào? Vì sao - Cô gái: từ bỏ thủ đô hoa lệ,
vậy?

xung phong lên miền núi phục

HS: Suy ngẫm và giải thích

vụ theo tiếng gọi của tổ quốc,
bừng dậy những tình cảm đẹp
đẽ lớn lao khi tiếp nhận sự tỏa
sáng từ vẻ đẹp tâm hồn anh
thanh niên.

GV:Nhân vật bác lái xe có vai trò gì trong câu - Bác lái xe: cởi mở, gần gũi, qua
chuyện?

lời kể của bác gây sự chú ý cho
người đọc về nhân vật chính
-

Ông kỹ sư vườn rau, anh cán

GV:Qua lời giới thiệu của anh thanh niên em biết

bộ nghiên cứu sét, anh bạn làm

được những ai trong “ thế giới những con người

ở trạm khí tượng… tất cả đều

như anh” ? Họ có điểm gì chung và vai trò gì

miệt mài, lặng lẽ nhưng cũng

trong việc thể hiện chủ đề tư tưởng của tác giả?

rất khẩn trương lao động đến

HS: Suy ngẫm và giải thích

quên mình.
>Góp phần làm nổi bật nhân vật
chính và tô đậm chủ đề của tác

17


phẩm
Hoạt động của giáo viên và học sinh
GV: Một trong những yếu tố góp vào sự thành

Kiến thức cần đạt
III.Tổng kết

công và tạo nên sức hấp dẫn của truyện ngắn này

1. Nghệ thuật

là chất trữ tình. Theo em chất trữ tình trong

- Cốt truyện đơn giản, tình huống

truyện được toát lên từ những yếu tố nào?

tự nhiên, chọn ngôi kể hợp lý…

Học sinh thảo luận cặp đôi

-

GV: Những đặc sắc về nghệ thuật?

Kết hợp tự sự, miêu tả, biểu
cảm..

Hs trình bày tóm lược
GV:Việc nhà văn không đặt tên riêng cho các

2. Nội dung

nhân vật của mình trong tác phẩm gợi cho em suy

TP ca ngợi những người lao

nghĩ gì?

động miệt mài, lặng lẽ cống

HS: Bộc lộ cảm nhận cá nhân

hiến sức mình cho đất nước và

GV:Tại sao tác giả lại đặt nhan đề cho truyện là

niềm hạnh phúc của sự thầm

Lặng lẽ Sa Pa?( Thảo luận cặp đôi theo bàn )

lặng đóng góp cho cuộc đời

HS: Suy ngẫm và giải thích

chung.

- Là thanh niên trong thời đại mới, em sẽ làm gì
để cuộc sống của mình trở nên đẹp hơn, có ý
nghĩa hơn?
- Điều chỉnh, bổ sung
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
...Hoạt động 3 : Hoạt động luyện tập
- Mục tiêu : Vận dụng những kiến thức trong bài, trình bày cảm nhận về một số nhân
vật tiêu biểu và lý giải nhan đề truyện
- Phương pháp- kĩ năng : Cá nhân, hoạt động nhóm
- Thời gian: 7 phút
Hoạt động của GV và HS

Kiến thức cần đạt
18


GV:Tổ chức cho HS luyện tập theo nhóm

1. Phát biểu cảm nghĩ về một trong hai

HS:Trao đổi, thảo luận và trả lời câu hỏi

nhân vật : anh thanh niên, ông họa sĩ

vào phiếu học tập
Đại diện nhóm trình bày
-

2. Lí giải tại sao truyện lại mang tên

"Lặng lẽ Sa Pa"?

Điều chỉnh, bổ sung

..............................................................................................................................
..............................................................................................................................
...Hoạt động 4 : Hoạt động vận dụng
- Mục tiêu : Vận dụng kiến thức đã học để phát huy trí tưởng tượng của HS về vẽ
tranh phong cảnh
- Phương pháp- kĩ năng : Hoạt động nhóm
- Thời gian: 5 phút
Hoạt động của GV và HS
Kiến thức cần đạt
Tích hợp với môn Mĩ thuật
Bài tập : Vẽ tranh phong
GV: Chiếu tranh vẽ phong cảnh Sa Pa của các nhóm đã cảnh Sapa ( HS đã chuẩn bi
chuẩn bị trước
trước )

( Sản phẩm của nhóm I )

19


( Sản phẩm của nhóm II )
HS: Đại diện các nhóm giới thiệu sản phẩm
GV : Nhận xét, đánh giá và cho điểm các nhóm
- Điều chỉnh, bổ sung
..............................................................................................................................
..............................................................................................................................

...Hoạt động 4 : Hoạt động tìm tòi mở rộng
- Mục tiêu : Qua bài học HS vận dụng vào thực tế tìm hiểu thêm những tấm gương tiêu
biểu và một số ca khúc quen thuộc nói về khát vọng tuổi trẻ .
- Phương pháp- kĩ năng : Cá nhân, hoạt động nhóm
- Thời gian: 5 phút
Hoạt động của GV và HS
GV: Chiếu một vài hình ảnh những tấm
gương tiêu biểu
GV: yêu cầu HS tìm những tấm gương hy
sinh thầm lặng, cống hiến quên mình vì tổ
quốc
HS : Suy nghĩ và trình bày
GV : Tích hợp với môn Âm nhạc
GV: Phổ biến luật chơi, điều khiển HS
thực hiện trong vòng 2 phút
HS : Đại diện nhóm trình bày
Học sinh hát tập thể bài hát Khát vọng tuổi

Kiến thức cần đạt
Bài tập 1 : Tìm những tấm gương tiêu biểu
có phẩm chất như anh thanh niên trong “
Lặng lẽ SaPa”

Bài tập 2 : Tìm những ca khúc quen thuộc
nói về khát vọng tuổi trẻ ? Nêu cảm xúc
bản thân khi nghe ca khúc ấy

20

trẻ
4. Củng cố: ( 3 phút )
? Nêu những nét chính về tác giả và đoạn trích.
? Nhận xét gì về cốt truyện của truyện này.
5. Hướng dẫn học và làm bài tập ở nhà ( 2phút)
- Tóm tắt lại đoạn trích.
- Phân tích hình ảnh anh thanh niên trong đoạn trích.
- Soạn tiếp phần còn lại của văn bản.
7. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập
Giáo viên sử dụng các câu hỏi đánh giá năng lực cảm nhận của học sinh:
- Lẽ sống ở người thanh niên ngời lên và tỏa sáng như thế nào trong cuộc sống tưởng
như rất cô đơn và buồn tẻ?
- Em hiểu gì về niềm hạnh phúc của anh thanh niên? Hãy nêu quan điểm của em về
hạnh phúc?
- Là thanh niên trong thời đại mới, em sẽ làm gì để cuộc sống của mình trở nên đẹp
hơn, có ý nghĩa hơn?
8. Các sản phẩm của học sinh:
* Sau khi kết thúc bài học, tôi thấy học sinh tham không chỉ nắm bắt được những
kiến thức cơ bản về nội dung và ý nghĩa của tác phẩm đồng thời còn thể hiện thái độ
trân trọng cái đẹp, sự cảm phục vẻ đẹp tâm hồn của những người lao động bình thường.
Không chỉ có vậy, học sinh như được nhen lên ngọn lửa của khát vọng sống có lý
tưởng, mong muốn được cống hiến, đóng góp một phần dù là nhỏ bé của mình vào cuộc
đời chung. Học sinh cảm nhận được niềm vui, niềm hạnh phúc trong lao động, trong sự
hy sinh thầm lặng…Biết trình bày ý tưởng của mình về các biện pháp khắc phục, hạn
chế trong cách ứng xử chưa hợp lí của tình huống được đặt ra trong các câu hỏi. Từ đó
HS đã liên hệ được nội dung, ý nghĩa bài học với tình hình thực tế ở gia đình, ở địa
phương và xã hội hiện nay.
Từ kết quả học tập của các em, tôi nhận thấy việc kết hợp kiến thức liên môn vào
một môn học nào đó là một việc làm cần thiết, có hiệu quả rõ rệt đối với bài dạy. Bởi vì
các em học sinh biết cách kết hợp kiến thức các môn học lại với nhau để nắm vấn đề

một cách sâu sắc hơn và vận dụng những kiến thức ấy vào thực tế cuộc sống theo quan
21


điểm “ Học đi đôi với hành”. Việc dạy học tích hợp c giúp người giáo viên dạy bộ môn
không ngừng trau dồi kiến thức của bản thân trên nhiều lĩnh vực khác nhau giúp cho
việc giảng dạy đạt kết quả tốt hơn.
Trên đây là bài dạy thử nghiệm của tôi, rất mong được sự ủng hộ, đóng góp của
các quý thầy, cô giáo cùng bạn bè đồng nghiệp để tôi hoàn thiện hơn .
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Hòa Bình , ngày 25 tháng 12 năm 2015
Giáo viên

Nguyễn Minh Thiện
Nguyễn Thị Trà

22