Hội Thảo Báo Cáo Kết Quả Thử Nghiệm Liên Phòng Và Giải Pháp Cải Tiến Chất Lượng Thử Nghiệm

CEMLab

Hội thảo báo cáo kết quả thử nghiệm
liên phòng và giải pháp cải tiến chất
lượng thử nghiệm


CEMLab

NỘI DUNG CHÍNH CỦA BUỔI HỘI THẢO

1.
2.
3.
4.
5.
6.

Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Quan trắc môi trường
Kế hoạch tổ chức các chương trình PT năm 2011
Các chương trình PT đã tổ chức năm 2011
Kết quả các chương trình PT đã tổ chức năm 2011
Khuyến nghị của Trung tam Quan trắc môi trường đối vưới các
đơn vị tham gia PT
Ý kiến đóng góp của các đơn vị tham gia PT


Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Quan trắc môi trường

Nhiệm vụ chính:
Quyết Định Số 132/2008/Qđ-TTg Của Thủ Tướng Chính Phủ Ngày 30 Tháng 9 Năm

CEMLab

2008; Quyết Định Số 188/QĐ-TCMT của Tổng Cục trưởng Tổng cục Môi trường ngày
23 Tháng 3 Năm 2010, Trung tâm Quan trắc môi trường
Là trung tâm đầu mạng của mạng lưới quan trắc môi trường; đầu mối triển khai quy
hoạch tổng thể mạng lưới quan trắc môi trường quốc gia;
Chủ trì xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình quan trắc môi trường quốc
gia, các chương trình quan trắc môi trường mang tính liên vùng, liên tỉnh và xuyên
biên giới;
Đầu mối: thống nhất quản lý số liệu quan trắc, điều tra môi trường, hướng dẫn và thực
hiện kiểm định - hiệu chuẩn các thiết bị quan trắc môi trường, thực hiện phân tích
trọng tài môi trường;
Chủ trì xây dựng báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia, báo cáo chuyên đề về môi
trường theo quy định


Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Quan trắc môi trường

CEMLab

Vị trí, chức năng:
Quan trắc môi trường:
• Tham gia xây dựng quy hoạch, thiết kế và triển khai mạng lưới
quan trắc môi trường quốc gia. Tham gia điều hành, hỗ trợ và
hướng dẫn kỹ thuật cho các hoạt động của toàn mạng lưới;
• Xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình quan trắc môi
trường quốc gia (lưu vực sông, vùng kinh tế trọng điểm, môi
trường xuyên biên giới…);
• Tham gia hướng dẫn, kiểm tra các bộ, ngành và địa phương,

các cơ sở sản xuất/khu công nghiệp thực hiện các chương trình
quan trắc, qui trình qui phạm, hướng dẫn kỹ thuật, hướng dẫn
đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng, áp dụng định mức
trong quan trắc môi trường.


Chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm Quan trắc môi trường

CEMLab

Vị trí, chức năng:
Thí nghiệm và Phân tích môi trường:
• Đầu mối quốc gia thực hiện phân tích trọng tài môi trường. Tham gia
hướng dẫn, kiểm tra việc thực hiện quy trình quy phạm, hướng dẫn kỹ
thuật, hướng dẫn bảo đảm chất lượng và kiểm soát chất lượng và định
mức trong phân tích môi trường;
• Tổ chức các chương trình thử nghiệm liên phòng thí nghiệm môi trường
hàng năm. Tham gia đánh giá, chứng nhận các đơn vị đủ điều kiện thực
hiện quan trắc môi trường.


Kế hoạch tổ chức các chương trình PT năm 2011

CEMLab

Theo kế hoạch được Tổng cục Môi trường giao năm 2011, Trong
khuôn khổ nhiệm vụ “Hoạt động thí nghiệm, phân tích môi trường”,
Trung tâm Quan trắc môi trường được giao tổ chức 02 chương
trình thử nghiệm liên phòng cho các phòng thí nghiệm trong mạng
lưới quan trắc môi trường.

Chương trình CEM_IC_02 thực hiện phân tích các thông sô SO42-, NH4+,
NO2-, NO3-, Cl-, tổng P, PO43-, COD & BOD5 trong mẫu nước.
Chương trình CEM_IC_03 thực hiện phân tích các thông sô được tô chức
phân tích các thông sô Cd, Cr, Ni, Pb, Cu, Zn trong mẫu nước.


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Kế hoạch thực hiện
Theo kế hoạch đã được Tổng cục Môi trường giao, Trung tâm đã
lên kế hoạch chi tiết các hạng mục công việc và ấn định thời gian
tổ chức 02 chương trình PT năm 2011.


Tổ chức năm 2011
Tổng hợp tài liệu, xây dựng quy trình tổ chức

CEMLab

Được xây dựng dựa trên các tài liệu hướng dẫn, tiêu chuẩn của các tổ chức trong và
ngoài nước
•

APLAC PT02 Testing Interlaboratory Comparisons

•

APL 03 Chính sách về thử nghiệm thành thạo/ So sánh liên phòng của BoA;

•

ISO/IEC Guide 43-1:1996 Proficiency testing by Interlaboratory Comparisons – Part 1:
Development and Operation of Proficiency testing Schemes

•

ISO 13528:2005 Statistical Methods for use in Proficiency Testing by Interlaboratory
comparisons

•

IUPAC Technical Report 1/2006 The International Harmonized Protocol for the Proficiency
Testing of Analytical Chemistry Laboratories

•

ILAC-G13:2007 ILAC Guidelines for the Competence of Providers of Proficiency Testing
Schemes

•

ISO/TS 20612 Water Quality – Interlaboratory comparisons for proficiency testing of
analytical chemistry laboratories

•

ISO/IEC 17043:2010 Conformity Assessment – General Requirements for Proficiency
Testing

Đã xây dựng được quy trình tổ chức PT cho Trung tâm Quan trắc môi trường.


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Khảo sát, chọn nền mẫu, chuẩn bị thiết kế chương trình
Khảo sát, chọn nền mẫu:
Nền mẫu chọn để khảo sát là: nền nước cất, nước sinh hoạt, nước
mặt. Mẫu thử của chương trình CEM_IC_02, 03 được chuẩn bị
dựa trên việc thêm các dung dịch chất chuẩn SO42-, NH4+, NO2-,
NO3-, Cl-, tổng P, PO43-, COD & BOD5, Cd, Cr, Ni, Pb, Cu, Zn
vào các nền mẫu khảo sát.


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Khảo sát, chọn nền mẫu, chuẩn bị thiết kế chương trình
Thử đồng nhất và độ bền
Số lượng mẫu thử chọn để thử đồng nhất và độ bền tuân theo hương
dẫn của Guide 35, ISO 13528, IUPAC. Quy tắc tối thiểu 10 mẫu, căn
cứ trên số lượng mẫu cung cấp, đơn vị tổ chức sẽ xác định số mẫu cần
theo công thức sau

3

3* N
Với N: là số mẫu thử được chuẩn bị trong chương trình


Tổ chức năm 2011
Khảo sát, chọn nền mẫu, chuẩn bị thiết kế chương trình

CEMLab

Thử đồng nhất và độ bền
Số lượng mẫu thử chọn để thử đồng nhất và độ bền tuân theo quy tắc sau:


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Khảo sát, chọn nền mẫu, chuẩn bị thiết kế chương trình
Đánh giá kết quả thử đồng nhất và độ bền
Việc đánh giá đồng nhất và độ bền có thể sử dụng các kỹ thuật
thống kê theo:


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Trong các chương trình PT do Trung tâm tổ chức, việc đánh giá
đồng nhất và độ bền được thực hiện theo ISO 13528 : 2005.

Đánh giá độ đồng nhất:
Độ đồng nhất được đánh giá bằng cách so sánh độ lệch chuẩn giữa các
mẫu (SS) với độ lệch chuẩn ấn định của chương trình PT (SPT) . Mẫu
được coi là đồng nhất nếu:

S

S

≤ 0,3 * S PT

Trong đó: 0,3 là hệ số để đảm bảo sự đống góp của độ lệch chuẩn giữa
các mẫu nhỏ hơn 10% độ lệch chuẩn ấn định của chương trình PT.


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Đánh giá độ bền:
Độ bền được đánh giá bằng cách so sánh giá trị trung
bình trong thí nghiệm nghiên cứu độ đồng nhất của mẫu
thử (X) với giá trị trung bình (Y) trong thí nghiệm
nghiên cứu độ bền của mẫu thử. Mẫu được coi là bền
trong thời gian khảo sát nếu:

X −Y ≤ 0,3*SPT


Tổ chức năm 2011

Trong mỗi chương trình, Phòng Thi nghiệm môi trường đã lựa

CEMLab

chọn ngẫu nhiên 10 mẫu từ (40 mẫu thử của chương trình
CEM_IC_02 và (35 mẫu thử của chương trình CEM_IC_03)
thực hiện phân tích ở các thời điểm 0 ngày, 6 ngày và 30 ngày
sau khi chuẩn bị mẫu để đánh giá độ đồng nhất và độ bền của
mẫu theo thời gian đê thử nghiệm xác định độ đồng nhất và độ
bền trước khi phân phối đến các phòng thí nghiệm..
Tất cả thông số của 02 chương trình PT đều được thử nghiệm
theo các SOP đang áp dụng tại Phòng Thi nghiệm môi trường
– Trung tâm Quan trắc môi trường. Tất cả các thông số này
đều đã được công nhận VILAS.


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Kết quả thử đồng nhất BOD5


Tổ chức năm 2011
Đồ thị thử đồng nhất BOD5

81,5
81,0
80,5
A n a ly t ic a l re s u lt

CEMLab

Homogeneity check

80,0

1st result

79,5

2nd result

79,0
78,5
78,0
77,5
77,0
76,5
0

2

4

6
Sample

8

10

12


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Kết quả thử đồng nhất tổng P


Tổ chức năm 2011
Analytical result

CEMLab

Đồ thị thử đồng nhất tổng P
Homogeneity check
5,70
5,60
5,50
5,40
5,30

1st result

5,20

2nd result

5,10
5,00
4,90
4,80
0

2

4

6

8

10

12
Sam ple


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Kết quả thử đồng nhất Zn


Tổ chức năm 2011

Analytical result

CEMLab

Đồ thị thử đồng nhất Zn

Homogeneity check
0,522
0,520
0,518
0,516

1st result

0,514

2nd result

0,512
0,510
0,508
0

2

4

6

8

10

12
Sam ple


Tổ chức năm 2011
Kết quả phân tích mẫu thử đánh giá độ đồng nhất và độ bền

CEMLab

theo thời gian 0 ngày, 6 ngày và 30 ngày của 02 chương trình
đạt tiêu trí mà chương trình đã đạt ra.

Hoàn thiện bản thiết kế và trình Lãnh đạo phê duyệt
chương trình
Lãnh đạo Trung tâm Quan trắc môi trường cho phép công bố
tổ chức chương trình thử nghiệm liên phòng sau khi phê
chuẩn kế hoạch thử nghiệm liên phòng dựa trên sự đề xuất
của Điều phối viên


Tổ chức năm 2011

CEMLab

Mở chương trình
Gửi giấy mời tham gia
Giấy mời tham gia các chương trình PT CEM_IC_02 và CEM_IC_03 đã được

Trung tâm gửi tới 45 PTN trong và ngoài mạng lưới quan trắc môi trường quốc
gia và địa phương

Tổng hợp danh sách các PTN tham gia và Mã hoá
Toàn bộ thông tin của các PTN tham gia chương trình đều được bảo mật. Các
PTN sẽ nhận được Mã số (mà ban tổ chức cung cáp) gửi kèm mẫu và các tài liệu
hướng dẫn.


Tổ chức năm 2011
Chuẩn bị, đóng gói mẫu và phân phôi mẫu thử

CEMLab

Mẫu thử được chuẩn bị trong những bình 5L, 20L với các điều
kiện tượng tự như khi nghiên cứu độ đồng nhất và độ bền của
mẫu thử. Mẫu thử sau khi chuẩn bị được đóng vào những
chai nhựa với thể tích phù hợp ( 50ml va 500ml).


Tổ chức năm 2011
Chuẩn bị, đóng gói mẫu và phân phôi mẫu thử
Mẫu sau khi đóng gói được gửi kèm với các tài liệu hướng dẫn tới các PTN

CEMLab

thông qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Theo khảo sát của Trung tâm, thời
gian tối đa để mẫu tới PTN xa nhất tham gia ( Kiên Giang) là 05 ngày
Chương trình CEM_IC_02, Trung tâm đã gửi 27 mẫu tới 27 PTN tham
gia vào ngày 24/08/2011.

Chương trình CEM_IC_03 đã gửi 23 mẫu tới 23 PTN gia vào ngày
25/01/2011.