Báo cáo thực tập tốt nghiệp tại trung tâm y tế dự phòng quận Tân Phú - Khoa Vệ Sinh An Toàn Thực Phẩm

LỜI CẢM ƠN
Qua quá trình thực tập tại trung tâm y tế dự phòng quận Tân Phú. Em thấy bản
thân vẫn còn nhiều hạn chế, nhưng nhờ nhận được sự động viên giúp đỡ của các thầy
cô giáo đặc biệt là giảng viên hướng dẫn cô Thạc sĩ Hoàng Thị Khánh Hồng và các
cô chú anh chị trong trung tâm y tế dự phòng nên em đã tích lũy được nhiều kiếm
thức quý báu mà em thấy càng yêu quý nghề nghiệp mà mình sẽ làm hơn. Em hy
vọng rằng, trong một tương lai không xa bản thân mình cũng sẽ góp phần nhỏ bé vào
sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước.
Em xin chân thành cảm ơn những người đã tận tình chỉ bảo vào tạo điều kiện
cho em trong suốt quá trình làm báo cáo thực tập và thực hành. Nhất là Trưởng khoa
VSATTP quận Tân Phú cô Nguyễn Thị Thúy Vy
Em xin cảm ơn thầy cô giáo đã dạy dỗ, dìu dắt em trong suốt quá trình học tập,
thu nhận kiến thức tại trường, đặc biệt là các thầy cô giáo trong khoa Công Nghệ
Thực Phẩm.
Bên cạnh sự giúp đỡ của thầy cô, em cũng nhận được nguồn động viên rất to
lơn từ gia đình và bạn bè.
Để hoàn thành đợt thực tập và làm bài báo cáo, em đã cố gắng hết sức song
không tránh khỏi những thiếu sót. Em rất mong nhận được sự đóng góp phê bình của
các thầy cô để giúp em hoàn thành báo cáo và có nhiều kinh nghiệm hơn sau khi ra
trường và làm việc thực tế.


MỤC LỤC

2


LỜI MỞ ĐẦU
Từ xa xưa tới nay, trong cuộc sống của loài người thì ăn uống là nhu cầu
không thể thiếu được, thực phẩm là thứ cần thiết để duy trì sự sống. Từ khi phát hiện
ra lửa cộng với quá trình phát triển thì thực phẩm được con người chế biến, sử dụng

dưới nhiều hình thức khác nhau, rất đa dạng, phong phú. Bên cạnh vấn đề cung cấp
thức ăn ngon , bổ, rẻ, tiện lợi thì vấn đề đảm bảo an toàn khi ăn uống cũng được quan
tâm nhiều hơn. Trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, con người
luôn phải chạy đua với thời gian để hoàn thành 1 khối công việc khổng lồ mà ít chú
trọng chuyện ăn uống của cá nhân họ. Việc lựa chọn những món ăn tiết kiệm về kinh
tế và thời gian là lựa chọn tối ưu nhất. Và để đáp ứng nhu cầu ấy, trên đường phố xuất
hiện ngày càng nhiều những quán ăn nhanh và họ chỉ biết thưởng thức mà không hề
quan tâm đến chất lượng vệ sinh của những món ăn này, còn người bán thì chỉ quan
tâm đến số tiền mà họ kiếm được. Cũng vì thế mà xuất hiện ngày càng nhiều những
vụ ngộ độc thực phẩm xuất phát từ những quán ăn thiếu vệ sinh này. Chính vì lí do đó
mà Vệ Sinh An Toàn Thực Phẩm đang là vấn đề được người tiêu dùng và nhà nước
quan tâm. Vì lẽ đó chúng em quyết định tìm hiểu về đề tài: “AN TOÀN VÊ SINH
THỨC ĂN ĐƯỜNG PHỐ”. Phạm vi ở quận Tân Phú Tp.HCM. Thông qua những tài
liệu tìm được, chúng em hy vọng sẽ cung cấp những thông tin cần thiết cho mọi
người, nâng cao ý thức về VSATTP.

3


CHƯƠNG 1: GIOI THIỆU TRUNG TÂM Y TẾ DỰ PHÒNG QUẬN TÂN PHÚ

1.1.

Chức năng:

Trung tâm Y tế dự phòng quận Tân Phú có chức năng triển khai thực hiện các
nhiệm vụ chuyên môn kỹ thuật về y tế dự phòng, phòng chống HIV/AIDS, phòng
chống bệnh xã hội, an toàn vệ sinh thực phẩm, chăm sóc sức khỏe sinh sản và truyền
thông giáo dục sức khỏe trên địa bàn quận.
1.2.

Nhiệm vụ và quyền hạn:

Trung tâm Y tế dự phòng quận Tân Phú có chức năng triển khai thực hiện các
nhiệm vụ chuyên môn kỹ thuật về y tế dự phòng, phòng chống HIV/AIDS, phòng
chống bệnh xã hội, an toàn vệ sinh thực phẩm, chăm sóc sức khỏe sinh sản và truyền
thông giáo dục sức khỏe trên cơ sở kế hoạch của thành phố và tình hình thực tế trên
địa bàn quận trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.
 Tổ chức thực hiện các hoạt động sau:

- Triển khai thực hiện các hoạt động chuyên môn, kỹ thuật về phòng chống
dịch, bệnh, HIV/AIDS, các bệnh xã hội, tai nạn thương tích, sức khỏe lao động và
bệnh nghề nghiệp, chăm sóc sức khỏe sinh sản, sức khỏe môi trường, sức khỏe trường
học, dinh dưỡng cộng đồng, an toàn vệ sinh thực phẩm, truyền thông giáo dục sức
khỏe theo phân cấp và theo quy định của pháp luật;

4


- Trực tiếp quản lý, hướng dẫn và giám sát chuyên môn, kỹ thuật về các hoạt
động thuộc lĩnh vực phụ trách và khám chữa bệnh thông thường đối với các trạm y tế
phường, các cơ sở y tế trên địa bàn;
- Tham gia đào tạo, đào tạo lại, tổ chức tập huấn, bồi dưỡng kiến thức về
chuyên môn, nghiệp vụ thuộc lĩnh vực phụ trách cho cán bộ y tế thuộc đơn vị mình và
nhân viên y tế phường;
- Nghiên cứu và tham gia nghiên cứu khoa học, ứng dụng các tiến bộ khoa
học, kỹ thuật về lĩnh vực liên quan;
- Quản lý và tổ chức triển khai thực hiện các dự án thuộc chương trình mục
tiêu y tế quốc gia và các dự án khác được Sở Y tế phân công;
- Thực hiện quản lý cán bộ, chính sách, khen thưởng, kỷ luật đối với công

chức, viên chức và quản lý tài chính, tài sản của đơn vị theo quy định của pháp luật;
- Thực hiện các chế độ thống kê, báo cáo theo quy định của pháp luật;
- Thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn khác do Giám đốc Sở Y tế và Ủy ban
nhân dân quận Tân Phú giao.
1.3.

Về tổ chức bộ máy của Trung tâm Y tế Dự phòng quận Tân Phú:

 Trung tâm Y tế Dự phòng quận Tân Phú do Giám đốc quản lý có từ hai đến ba Phó

Giám đốc giúp việc Giám đốc.
- Giám đốc, Phó Giám đốc Trung tâm do Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận Tân
Phú bổ nhiệm theo đề nghị của Trưởng Phòng Nội vụ quận Tân Phú.
- Giám đốc Trung tâm Y tế Dự phòng quận Tân Phú quyết định bổ nhiệm
Trưởng, Phó các khoa, phòng và Trạm Y tế phường.
 Các phòng chức năng, nghiệp vụ gồm:

- Phòng Tổ chức - Hành chính quản trị;
- Phòng Kế hoạch - Tài chính;
- Phòng Truyền thông giáo dục sức khỏe.
 Các khoa chuyên môn gồm:

- Khoa Kiểm soát dịch, bệnh, HIV/AIDS;
- Khoa An toàn vệ sinh thực phẩm;
- Khoa Y tế công cộng;
- Khoa Chăm sóc sức khỏe sinh sản;

5

- Khoa Xét nghiệm;
- Khoa Dược;
- Khoa Tham vấn hỗ trợ cộng đồng;
- Liên chuyên khoa Lao, Tâm thần, Da liễu.
Về biên chế, định mức lao động và kinh phí hoạt động của Trung tâm Y tế Dự
phòng quận Tân Phú thực hiện theo quy định tại Quyết định số 26/2005/QĐBYT ngày 09 tháng 9 năm 2005 của Bộ trưởng Bộ Y tế về ban hành “Quy định chức
năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trung tâm Y tế Dự phòng huyện,
quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh” và do Ủy ban nhân dân thành phố giao theo chỉ
tiêu biên chế sự nghiệp y tế quận Tân Phú hàng năm.

6


CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN

2.1.

Lịch sử nghiên cứu vấn đề:

Với xu thế công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay thì nền kinh tế
nước ta đã và đang từng bước phát triển hội nhập xu hướng chung đó. Cùng với sự
phát triển của nền kinh tế thì xã hội ngày càng ổn định, đời sống nhân dân được nâng
cao, kéo theo đó là quan niệm sống của con người cũng thay đổi theo từ “ăn no, mặc
ấm” sang “ăn ngon, mặc đẹp”. Để đáp ứng nhu cầu của con người thì hàng loạt các
quán ăn, gian hàng di động, thức ăn, đồ uống được bày bán trên đường phố, vỉa hè
xuất hiện ngày càng nhiều.
 Lý do chọn đề tài

- Xã hội phát triển, dân số tăng nhanh nhu cầu của người dân đều tăng cao như
ăn, mặc, ở, sinh hoạt...

- Vấn đề ăn uống luôn đặt lên hàng đầu ở Việt Nam cũng như là thế giới đặc
biệt là vấn đề an toàn vệ sinh vì nó gắn liền và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con
người.
- Tình hình ngộ độc thực phẩm ngày càng trầm trọng và ít được quan tâm. Xảy
ra nhiều nhất là các món ăn đường phố được nhiều người ưa chuộng.
- Hội nhập kinh tế kèm theo đó lượng hànng hóa lưu thông ngày càng nhiều
khó kiểm soát hết.
Chính vì vậy vấn đề về an toàn vệ sinh các món ăn đường phố là cần quan tâm
nhất hiện nay, cần giải quyết sớm.
 Mục tiêu nghiên cứu đề tài

- Để mọi người nhận thức tầm quan trọng của vấn đề vệ sinh an toàn và quan
tâm đến nó và thực hiện một cách triệt để.
- Phát hiện cách chế biến gây hại cho sức khỏe con người những khó khăn
trong vấn đề giải quyết loại trừ.
- Nguyên nhân mà thức ăn đường phố lại tồn tại và phát triển nhanh.
- Tìm ra những phương hướng cách giải quyết đúng, nhằm góp phần vào xây
dựng và hoàn thiện bộ máy quản lí của các cơ quan nhà nước.
 Đối tượng nghiên cứu

Cơ sở nghiên cứu: các quán ăn đường phố tại quận Tân Phú với các nhân viên
chế biến và chuyên phục vụ các món ăn đường phố gồm: các món qua quá trình chế
biến ( cơm, hủ tiếu, mì, phở, bún...), thực phẩm tươi sống ( các loại trái cây, rau củ...)
và một số loại thức uống.
 Giới hạn nghiên cứu

Tập trung nghiên cứu về thực phẩm xung quanh quận Tân Phú tại những lề
đường, quán ăn trong thời gian 1 tháng kể từ 22/11/2016 – 22/12/2016
7

2.2. Các khái niệm cơ bản
- Thực phẩm: là những sản phẩm mà con người ăn, uống ở dạng tươi sống
hoặc đã qua chế biến, bảo quản. Thực phẩm không bao gồm mỹ phẩm, thuốc lá và các
chất sử dụng như dược phẩm.
- Vệ sinh an toàn thực phẩm: là các điều kiện và biện pháp cần thiết để bảo
đảm thực phẩm không gây hại cho sức khỏe, tính mạng của con người.
- An toàn thực phẩm ( Food safety): là khái niệm chỉ ra thực phẩm sẽ không
gây nguy hại cho người tiêu dùng khi được chế biến và dùng theo đúng mục đích sử
dụng dự kiến. An toàn thực phẩm liên quan đến sự có mặt của các mối nguy hại về an
toàn thực phẩm mà không bao gồm các khía cạnh khác liên quan đến sức khỏe con
người như thiếu dinh dưỡng.
- Chế biến thực phẩm: là quá trình xử lý thực phẩm đã qua sơ chế hoặc thực
phẩm tươi sống theo phương pháp công nghiệp hoặc thủ công để tạo thành nguyên
liệu thực phẩm hoặc sản phẩm thực phẩm.
- Mối nguy hại về an toàn thực phẩm ( Food safety hazards ): là tác nhân sinh
học, hóa học hoặc vật lý trong thực phẩm hoặc tình trạng của thực phẩm có khả năng
gây ra ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe.
- Ngộ độc thực phẩm: là tình trạng bệnh lý xảy ra do ăn, uống thực phẩm có
chứa chất độc.

2.3. Các đặc điểm cơ bản hiện nay
- Dịch vụ thức ăn đường phố như một hiện tượng phổ biến của đô thị hóa. Bên
cạnh là nguồn thực phẩm phong phú và đa dạng, rẻ tiền, tiện lợi đáp ứng được nhu
cầu ăn uống hàng ngày của người lao động và thức ăn đường phố cũng tạo cơ hội tìm
kiếm việc làm cho những người có ít vốn đầu tư. Thức ăn đường phố mang lại thường
không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cộng đồng...
Tình trạng mất an toàn vệ sinh của nguồn thức ăn này từ khâu xuất xứ đến khâu chế
biến và bảo quản...đã dẫn đến hàng loạt vụ ngộ độc vệ sinh thực phẩm trong Tp.HCM
nói chung, và ở Quận Tân Phú nói riêng.

- Điều này là mối đe dọa tiềm ẩn mà người tiêu dùng không biết được tầm
nguy hại của nó đối với sức khỏe và tính mạng mình.
- Không chỉ riêng các khu chợ, vỉa hè, các cổng trường học mà tại những nơi
sức khỏe được quan tâm hàng đầu như ở bệnh viện thì thức ăn đường phố vẫn đang
được ưa chuộng, ngày càng phát triển, bày bán tràn lan với khách hàng ăn đông.Tuy
nhiên, vấn đề đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm lại ít được quan tâm và chú trọng.

8


CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP CỦA VẤN ĐỀ
3.1.

Khảo sát thực trạng:

- Trong những năn gần đây, nền kinh tế của nước ta chuyển sang cơ chế thị
trường. Các loại thực phẩm sản xuất, chế biến trong nước và nước ngoài nhập vào Việt
Nam ngày càng nhiều chủng loại.
- Việc sử dụng các chất phụ gia trong sản xuất trở nên phổ biến. Các loại phẩm
màu, đường hóa học đanng bị lạm dụng trong pha chế nước giải khát, sản xuất bánh
kẹo, chế biến thức ăn sẵn như thịt quay, giò chả, ô mai...
- Nhiều loại thịt bán trên thị trường không qua kiểm duyệt thú y. Tình hih2 sản
xuất thức ăn, đồ uống giả, không đảm bảo chất lượng và không theo đúng thành phần
nguyên liệu cũng như quy trình công nghệ đã đăng ký với cơ qua quản lý; nhãn hàng
và quảng cáo không đúg sự thật vẫn xảy ra.
- Ngoài ra, việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật bao gồm thuốc trừ sâu, diệt
cỏ, hóa chất kích thích tăng trưởng và thuốc bảo quản không theo đúng quy định gây ô
nhiễm nguồn nước cũng như tồn dư các hóa chất này trong thực phẩm.
- Việc bảo quản lương thực thực phẩm không đúng quy cách tạo điều kiện cho
vi khuẩn và nấm mốc phát triển đã dẫn đến các vụ ngộ độc thực phẩm.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới đánh giá các chương trình hành động
đảm bảo chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm trên toàn cầu đã xác định được nguyên
nhân chính gây tử vong ở trẻ em đường phố là các bệnh đường ruột, phổ biến là tiêu
chảy. Đồng thời cũng nhận thấy nguyên nhân gây các bệnh trên là do thực phẩm bị
nhiễm khuẩn.Ở Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y tế, trong 10 nguyên nhân gây ra tử
vong thì nguyên nhân do vi sinh vật gây bệnh đường ruột đứng thứ 2.
3.2.

Nguyên nhân tiềm ẩn của thức ăn đường phố:
3.2.1. Nguồn thực phẩm kém chất lượng:
 Do quá trình chăn nuôi, gieo trồng, sản xuất lương thực, thực phẩm

- Thực phẩm có nguồn gốc từ gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc thủy sản ống ở
nguồn nước bị nhiễm bẩn.
- Các loại rau, quả được bón quá nhiều phân hóa học, sử dụng thuốc trừ sâu
khho6ng cho phép hoặc cho phép nhưng không đúng về liều lượng hay thời gian cách
ly.Cây trồng ở vùng đất bị ô nhiễm hoặc tưới phân tươi hay nước thải bẩn. Sử dụng
các chất kích thích tăng trưởng làm giảm thời gian thu hoạch.
 Do quá trình chế biến không đúng:

- Qúa trình giết mổ, chế biến gia súc, gia cầm, quá trình thu hái lương thực, rau,
quả không đúng theo quy định.
- Dùng chất phụ gia không đúng quy định của Bộ Y tế để chế biến thực phẩm.
- Dùng chung dao thớt hoặc để thực phẩm sống với thực phẩm chín.
- Dùng khăn bẩn để lau dụng cụ ăn uống.

9


- Bàn chế thực phẩm, bàn ăn hoặc dụng cụ ăn uống nhiễm bẩn. Không rửa tay

trước khi chế biến thực phẩm.
- Người chế biến thực phẩm đang bị bệnh truyền nhiễm, tiêu chảy, đau bụng,
nôn, sốt, ho hoặc nhiễm trùng ngoài da.
- Rửa thực phẩm, dụng cụ ăn uống bằng nước nhiễm bẩn.
- Nấu thực phẩm chưa chín hoặc không đun lại trước khi ăn.
 Do quá trình sử dụng và bảo quản không đúng

- Dùng dụng cụ sành sứ, sắt tráng men, nhựa tái sinh...bị nhiễm chất chì để chưa
đựng thực phẩm.
- Để thức ăn qua đêm hoặc bày bán cả ngày ở nhiệt độ thường: thức ăn không
được đậy kín, để bụi bẩn, các loại côn trùng gặm nhấm, ruồi và các động vật khác tiếp
xúc gây ô nhiễm.
- Do thực phẩm bảo quản không đủ độ lạnh hoặc không đủ độ nóng làm cho vi
khuẩn vẫn phát triển.
Đa phần thức ăn đường phố là ăn nhanh, gọn, nhẹ, họp túi tiền của mọi người
như: bún, ốc, bánh mỳ, xôi,...nhưng vì lợi nhuận nhiều người chủ bán hàng đã sử dụng
thực phẩm kém chất lượng và không rõ nguồn gốc với giá rẻ để chế biến thành những
món ăn phục vụ người bình dân.
Tại nhiều cơ sở chế biến nguyên liệu thực phẩm với cách chế biến thủ công và
sử dụng nhiều hóa chất độc hại
3.2.2. Công nghệ chế biến bẩn:

- Các loại thịt, cá, gà, đậu hủ, măng, dưa, ...được cơ sở chế biến ngay dưới nền
xi măng. Còn các loại rau chỉ cần nhúng vào một chậu nước rồi vớt ra, đem chế biến.
- Những hàng ăn ở chợ, tại đây hầu hết các cống rãnh bị ứ đọng, khu vệ sinh
bốc mùi khó ngửi trong khi gần đó đủ thức ăn chín như: thịt quay, giò chả, nem rán
không có tủ kín che bụi. Tại các quán chè, bún chả, bún ốc, cơm chiên,... các chồng
bát, đĩa, cốc, chén bị dơ bẩn, ruồi nhặng bu kín; nước để rửa chén thì có hai xô, vừa
rửa vừa tráng đục ngầu.
- Các hàng quán có mặt bằng để bày bán mà còn bẩn đến vậy thì những thức ăn

bày bán trên vỉa hè, các bến xe, trước cổng bệnh viện, trường học lại càng thấy kinh
khủng. Cụ thể nhất là tại cổng trường ĐH Công Nnghiệp Thực Phẩm TP.HCM nhiều
xe hàng rong chen chúc nhau buôn bán bất chấp khói bụi, nắng nóng. Người bán thì
mồ hôi nhễ nhịa bưng đồ ăn chạy tới chạy lui để bán cho sinh viên, trong khi thức ăn
không hề được che đậy. Hầu hết các bà bán hàng không đeo găng tay để lấy thức ăn.

10


Nơi rửa chén mất vệ sinh

11


3.3.

Vấn đề thực tế:

 Thức ăn đường phố vẫn đắt hàng:

- Mặc dù quy định về an toàn vệ sinh thực phẩm đối với thức ăn đường phố và
hàng rong liên tục được tuyên truyền, đặc biệt từ khi dịch tiêu chảy cấp xuất hiện rên
địa bàn thành phố theo khảo sát, thức ăn đường phố vẫn vô tư hoat động trên khắp các
tuyến đường.
- Cũng không ít người nhận thấy sự nguy hiểm của thức ăn đường phố đến sức
khỏe nhưng vì lý do này, lý do kia vẫn phải tìm đến những quán ăn ven đường như
một nhu cầu thiết yếu không thể thiếu hằng ngày.

Nơi ăn uống mất vệ sinh

Chế biến thức ăn bằng tay

- TP.HCM là trung tâm tiêu thụ sản phẩm sỉ và lẻ lớn, đây là địa bàn xảy ra
nhiều vụ vi phạm về an toàn vệ sinh thực phẩm bị phát hiện nhiều nhất nước. Rau
xanh nhiễm thuốc sâu, giò chả thịt nguội tẩm ướp hóa chất, thu mua giết mổ gia súc
gia cầm không kiểm dịch, thực phẩm ôi thiu. Đặc biệt gần đây, các cơ quan quản lý
còn phát hiện nhiều vụ vi phạm về an toàn thực phẩm cực lớn, đa số là hàng ngoại
nhập.
 Biết không an toàn mà vẫn bán

Theo một bài báo viết về tâm sự của một người bán hàng mà nhóm chúng tôi
thu nhận được như sau:
Chị Nguyễn Thị Đăng là một người có thâm niên 17 năm bán hàng rong, bán
thức ăn trên đường phố được mời phát biểu. Chị vừa kể lại, cũng như vừa thú nhận
một thực trạng day dứt của an toàn vệ sinh thực phẩm đường phố: “ Từ năm 89-94, tôi
làm nghề bán hàng chẻ, là các loại trái cây cóc, ổi, xoài, khóm chẻ ra để bán. Đi kèm
với các loại trái cây gọt vỏ sẵn, chẻ ra từng miếng hấp dẫn luôn là một thau nước màu
vàng và một chén mắm ruốc. Chị Đăng thú nhận thau nước màu vàng có một ít đường
hóa học”. Chị nhấn mạnh: “ Biết là không an toàn nhưng vì miếng cơm manh áo nên
phải bán. Có nhiều người sợ bụi, sợ ô nhiễm bịt mắt từ đầu tới chân nhưng vẫn ghé
mua trái cây chẻ vì thấy hấp dẫn quá.”
Sau mấy lần bị phạt vì tội lấn chiếm lòng lề đường ( chứ không phải bị phạt vì
bán thực phẩm không an toàn – lời chị Đăng) nên hết vốn, chị nghỉ một thời gian rồi
xoay sang bán hủ tiếu, bánh cuốn. An toàn vệ sinh của các loại thực phẩm này cũng
không có gì khá hơn. Chị thú thực: Vì là hàng bán lề đường nên bán một buổi trời,
12


mấy chục cái tô, mấy chục cái đĩa chỉ có một thau nước rửa. Bán hủ tiếu một tô chỉ có
hau ba ngàn thì tiền đâu mà mua thịt trên thớt, thịt có kiểm dịch. Tôi phải chờ tới trưa

để mua thịt ế, giá chỉ bằng phân nữa so với thịt tươi. Có hôm tôi mua trúng miếng thịt
không biết họ ướp cái gì mà khi nấu, thịt nổi lều bều, miếng thịt rã ra...Đắn đo mãi,
cuối cùng tôi quyết định đổ bỏ, bở vì lỡ ăn vào có người chết thì to chuyện.
Qua đó, ta thấy được chỉ vỉ mục đích kiếm được nhiều thu nhập hơn họ đã bất
chấp mua những thứ rẻ tiền không đảm bảo để bán cho người tiêu dùng. Khách hàng
không ăn thì không được, nếu ăn thì không thể phân biệt đâu là thực phẩm sạch đâu là
thực phẩm không sạch. Đồng thời đó cũng là sự quản lý lỏng lẻo của các cơ quan chức
năng không kiểm soát hết dẫn đến tình trạng này vẫn tiếp tục tràn lan.
Theo kết quả điều tra, thực tế kinh doanh của thức ăn đường phố hiện nay thì
kiểu bán hàng phổ biến nhất là có chỗ bán cố định trên vỉa hè, chiếm 76,5%, xe đẩy lư
động và bưng bê chỉ chiếm lần lượt 16,35 và 7,3%. Bản thân người bán thiếu kiến thức
cơ bản, 91% người bán là phụ nữ và trong đó 41% là trình độ từ cấp 1 trở xuống, 5%
chưa biết chữ, 7,8% chỉ biết đọc, viết.

Bán bì miếng cơm manh áo
 Biết dơ vẫn ăn

Dù thực tế nhiều nguy cơ thiếu an toàn, nhưng thúc ăn đường phố vẫn được
mọi người nhìn nhận như một nhu cầu thiết yếu cho đời sống đô thị hiện nay.

Nhiều người vẫn chuộng thức ăn đường phố
13


Kết quả khảo sát cũng cho thấy tỷ lệ người có nhu cầu ăn thức ăn đường phố là
rất cao, 99,5% số người được hỏi cho biết đã từng ăn thức ăn đường phố và khoảng
một nửa trong số đó dùng thức ăn đường phố hàng ngày, 70% ý kiến cho rằng họ chọn
thức ăn đường phố vì tiện lợi. Thời điểm sử dụng thức ăn đường phố nhiều nhất là vào
buổi sáng với 82%.
 Nỗi lo sợ về vệ sinh an toàn thực phẩm

Công bằng mà nói, thức ăn đường phố đã đáp ứng nhu cầu của nhiều người,
nhất là trong một xã hội đang phát triển như ở nước ta hiện nay. Thuận lợi của thức ăn
đường phố là đang dạng, giá cả phải chăng, người tiêu dùng có thể sử dụng ngay nên
không mất thời gian chế biến. Vì vậy, thức ăn đường phố góp phần tiết kiệm thời gian
sau một ngày làm việc mệt mỏi, tạo cho người lao động có nhiều thời gian nghỉ ngơi
hơn. Đặc biệt, sử dụng thức ăn đường phố giúp học sinh có nhiều thời gian cho học tập
và nghỉ ngơi, phần nào giải quyết cái đói “tức thời”.
Nhưng những thuận lợi trên chỉ có được nếu thức ăn đường phố hợp vệ sinh,
ngược lại nó sẽ đem lại nhiều hậu quả khôn lường cho sức khỏe của người tiêu dùng
và nguy cơ lây nhiễm các dịch bệnh nguy hiểm. Thời gian gần đây, nhiều vụ ngộ độc
thức ăn xảy ra trên địa bà cả nước làm cho hàng trăm người mắc bệnh, thậm chí có
người tử vong. Đó chỉ là những trường hợp ngộ độc được thống kê, còn rất nhiều
trường hợp khác gây rối loạn tiêu hóa do thức ăn mất vệ sinh. Có thể nói ảnh hưởng
của thức ăn đường phố do mất vệ sinh là không nhỏ.

Quán nước ven đường

Quán chè không che chắn

Bánh tráng trộn lề đường

Cơm bình dân đầy rác thải

14


Nước mía bẩn hoành hành

Gà vịt giết mổ để trên nền nhà

 Thờ ơ trước dịch bệnh

- Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm cả nước nói chung hiện là vấn đề hết sức
phức tạp trên nhiều phương tiện, từ người sản xuất, kinh doanh đến người tiêu dùng.
Nhiều nông dân sử dụng thuốc bảo vệ thực vật bừa bãi dẫn đến tồn dư hóa chất trong
nông sản còn cao. Trong giết mổ gia súc, gia cầm, chế biến thực phẩm tại các bếp ăn
tập thể, dịch vụ thức ăn đường phố...nhiều nơi còn mất vệ sinh. Rồi thói quen ăn uống,
sử dụng thực phẩm không bảo đảm vệ sinh của người dân cũng là điều đáng lo
ngại...Nhiều hàng bán bún, phở bày bán thức ăn chín trên mặt bànmà không có bất cứ
dụng cụ che đậy nào. Giấy ăn, thức ăn thừa vứt bừa bãi dưới mặt đất, thỉnh thoảng chủ
quán lại lấy chổi quét dọn ngay cả khi khách đang ăn...Nhiều người bán thịt lợn, thịt
bò, trứng gia cầm sống không có dấu kiểm dịch và giấy tờ, hóa đơn chứng minh nguồn
gốc, xuất xứ... Không chỉ ở các chở lớn mà đến các chợ nhỏ, điểm bán hàng thực
phẩm nhỏ dù ở thành thị hay nông thôn thì đều bắt gặp là hình ảnh hàng loạt quầy bán
thực phẩm từ giò,chả,xôi đến cơm,phở,bún bánh...gần như không có tủ kính hay che
đậy.
- Tình trạng này diên ra thường xuyên, công khai, kẻ bán, người mua tấp nập
mà không hề bị nhắc nhở. Thói quen để mất vệ sinh trong ăn uống vẫn là thói quen cổ
hữu của nhiều người. Việc sử dụng thực phẩm không xử lý qua nhiệt dẫn đến nguy cơ
cao của nhiều loại bệnh dịch, biểu hiện rõ nhất là bệnh tiêu chảy.
-Trong khi chưa kiểm soát được các loại bệnh dịch và người dân vẫn có thói
quen ăn uống mất vệ sinh thì dịch bệnh phát sinh, lây lan là điều khó tránh khỏi. Thực
tế đó nói lên rằng, nguyên nhân của những vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm không
chỉ là do ý thức và nhận thức của những người sản xuất, kinh doanh mặt hàng này mà
còn do nhận thức không đầy đủ, chủ quan của người tiêu dùng.
- Theo Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay, cả nước có hơn 190.000 trường hợp tiêu
chảy cấp, hơn 870 trường hợp bệnh thương hàn phải nhập viện. Đây là các bệnh mắc
phải qua đường ăn uống. Vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm dù đã được dư luận phản
ánh nhiều lần và tình hình đôi chút được cải thiện nhưng nhìn chung tình trạng mất vệ

sinh, đặc biệt là thức ăn trên đường phố vẫn còn ở mức báo động.
- Với sinh viên, slogan “ngon”, “rẻ” thì những quán cơm bụi và hàng rong cho
dù rất mất vệ sinh và có nguy cơ lây lan dịch bệnh cao nhưng khi dịch chưa tới thì ta
vẫn ăn.
15


- Vào những khoảng thời gian nắng nóng, đây là thời gian cao điểm của dịch
bệnh có nguy cơ tái phát mà mọi người vẫn có những quan điểm thời ơ như: “ chuyện
nhỏ như con thỏ” hoặc “dịch chưa tới ta cứ ăn”.
 Quan trọng vẫn là ý thức người tiêu dùng

- Những ngày qua, thông tin về thực phẩm bẩn tràn ngập trên các phương tiện
thông tin đại chúng, song mọi thông tin phần nhiều mới chỉ dừng ở mức cảnh báo mà
không có lời giải nào cho câu chuyện: Làm thế nào cho câu chuyện: Làm thế nào để
biết được đâu là thực phẩm an toàn? Còn người tiêu dùng cũng không có cách nào để
nhận biết.
- Với một số ý kiến đưa ra như sau:
+ Hiện nay đang trong tình trạng bão giá thì quán cơm bụi, hàng rong là lựa
chọn số một.
+ Người ta ăn được thì mình ăn được.
+ Nếu có dịch thì tự nấu ăn cũng bị chứ nói gì là cơm bụi, hàng rong.
- Ý thức quá kém nên việc dịch bệnh tràn lan là điều khó tránh khỏi.
- Kèm theo thiếu hiểu biết kiến thức nên không thấy được tầm nguy hại trước
mắt và lâu dài

16


3.4.

Giải pháp thực hiện:

Thức ăn đường phố và các hàng rong là nét văn hóa riêng của cộng đồng người
Việt. Nó phản ánh lối sống và sự phát triển xã hội, không thể ngày một ngày hai có
thể xóa bỏ ngay. Chính vì vậy để đẩy lùi thì cần phải có sự phối hợp đồng bộ giữa các
ngành, các cấp trong việc nâng cao ý thức của những cửa hàng kinh doanh thức ăn tại
chỗ. Cùng với đó, người dân cũng phải nâng cao ý thức tham gia thực hiện bảo đảm
VSATTP, không ăn uống ở những gánh hàng rong không đảm bảo. Để đảm bảo
người dân có bữa ăn an toàn, cần có sự tham gia của 3 đối tượng: nhà nước, người
bán hàng và người tiêu dùng.
 Về phía người tiêu dùng:
•

Chọn thực phẩm tươi sạch:


Thực phẩm sống: Chỉ lựa chọn thực phẩm còn tươi mới, không bị dập
nát, không có mùi và màu lạ.



Thực phẩm chín:

-Không mua khi thấy bày bán gần nơi cống rãnh, bụi bẩn, bùn lầy, nước đọng,
để lẫn lộn thực phẩm sống và chín, không có dao thớt riêng, không có giá kê cao,
không có dụng cụ che đậy, không có đồ bao gói, màu sắc lòe loẹt không tự nhiên.
-Không mua thực phẩm bao gói sẵn, không có nhãn hiệu hàng hóa, có nhãn
hiệu nhưng không ghi hạn dùng hoặc đã quá hạn dùng, không ghi rõ nơi sản xuất.
-Không mua thực phẩm đóng hộp không có nhãn hiệu hàng hóa, có nhãn nhưng

không ghi hạn dùng hoặc đã quá hạn dùng, không ghi rõ nơi sản xuất. Hộp bị phồng,
méo, rạn nứt, han rỉ.

17


Thực phẩm không nhãn mác


Đồ hợp có nhãn mác an toàn

Thực hiện ăn chín uống sôi, rửa sạch rau quả tươi

- Nấu chín kỹ thức ăn là cách tiêu diệt các mầm bệnh bằng nhiệt độ. Nhiệt độ
sôi có thể tiêu diệt hầu hết các loại vi khuẩn gây bệnh nhất là các mầm bệnh do ký sinh
trùng.
- Không nên ăn những thức ăn sống như gỏi cá, thịt bò tái, tiết canh.
- Ngâm rửa rau quả là làm cho chất độc nếu có bị hòa tan và loại bỏ. Rửa sạch
rau quả tươi nhiều lần hoặc rửa dưới vòi nước chảy nếu có thể, nhất là với các loại rau
quả dùng ăn sống.

rau rửa sạch
•

Tiết canh lợn bẩn

Ăn ngay khi thức ăn vừa nấu xong hoặc vừa chuẩn bị xong:
Thức ăn sau khi chế biến để lâu không được bảo quản là nguyên nhân phổ biến
của ngộ độc thực phẩm. Nhiệt độ cho vi khuẩn phát triển nhanh là từ 25-370C.

•

Che đậy, bảo quản cẩn thận thức ăn sau khi nấu chín
- Thức phẩm sau khi nấu chín cần được che đậy bằng lồng bàn hay đựng vào tủ
thức ăn để tránh nhiễm bẩn từ môi trường do bụi, đất, hóa chất, ruồi, gián, chuột...
- Trong trường hợp chưa ăn sau 2 giờ chế biến, thức ăn nấu chín nên để vào
trong tủ lạnh (50C) hoặc hâm giữ trên nhiệt độ 600C. Nhiệt độ từ 50C đến 600C là nhiệt
độ vi khuẩn có thể tăng sinh trong thực phẩm thậm chí đến mức gây ngộ độc.

18


•

Đun kỹ lại thức ăn thừa của bữa trước khi dùng lại
- Khi dùng lại thức ăn của bữa trước nên đun lại và đun kỹ thức ăn đã nguội
trước khi ăn để tiêu diệt vi khuẩn đã thâm nhập và đang tồn tại trong thức ăn, phòng
ngừa ngộ độc.
- Tuy nhiên chỉ nên dùng thức ăn bữa trước thêm một lần.

•

Không để lẫn thực phẩm sống và chín
- Thức ăn đã nấu chín không còn mầm bệnh vì đã bị diệt bởi nhiệt độ trong quá
trình nấu nướng, trong khi thức ăn sống thường dính nhiều vi khuẩn kể cả vi khuẩn
gây bệnh. Khi vô tình để lẫn thức ăn sống và chín sẽ có sự nhiễm chéo của mầm bệnh
từ thực phẩm sống sang thực phẩm chín.

•

Rửa sạch tay bằng nước sạch trước khi cầm vào thực phẩm
- Rửa sạch tay trước khi tiếp xúc với các thức bẩn, sau khi đi vệ sinh.
- Bàn tay là một yếu tố trung gian chuyền mầm bệnh. Bàn tay của người chế
biến cầm sờ vào thực phẩm cần phải được rửa sạch và giữ sạch trong suốt quá trình
chế biến.

•

Giữ bếp dụng cụ và nơi chế biến luôn sạch sẽ, gọn gàng, khô ráo
- Cần giữ khu bếp nơi chế biến thức ăn gọn gàng, nhăn nắp, bề mặt khô sạch,
cách xa các nguồn gây ô nhiễm như chăn nuôi gia súc, nhà vệ sinh, rác thải.
19


- Không để nước, rác bẩn ứ đọng và cần được thường xuyên làm vệ sinh lau
rửa.
•

Không ăn, sử dụng các thức ăn bị ôi thiu, mốc, hỏng
Thức ăn khi có dấu hiệu ôi hỏng tức là thức ăn đã chứa bên trong các chất độc
do thức ăn bản thân nó bị phân hủy, bị lên men, hoặc bị nhiễm vi khuẩn hay độc tố
của vi khuẩn và nấm mốc như vi khuẩn phó thương hàn, tụ cầu vàng, độc tố vi nấm
aflatoxin thường có trong đậu, lạc mốc...rất nguy hiểm.

•

Chế biến thực phẩm bằng nước sạch
- Nên dùng các nguồn nước: nước máy, nước giếng, nước mưa.
- Nước cần phải trong, không màu, không mùi và kho6g có vị lạ.
- Thực phẩm có thể bị ô nhiễm vì nguồn nước bị nhiễm bẩn, hay nhiễm tác

nhân hóa học, kim loại nặng.
Ngoài ra, thực tế là người tiêu dùng rất khó lựa chọn trước rất nhiều mặt hàng
đa dạng, phong phú ở chợ, siêu thị, tuy nhiên cần quan tâm đến: thương hiệu, thời hạn
sử dụng, các chỉ tiêu dùng dinh dưỡng và chỉ tiêu liên quan đến VSATTP ghi trên
nhãn hàng.
Phải làm sao để chứng tỏ rằng người tiêu dùng là người quyết định chất lượng
sản xuất đúng theo nghĩa “khách hàng là thượng đế”.
Vệ sinh an toàn thực phẩm giữ vị trí rất qua trọng đối với sức khỏe con người.
Thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm là trách nhiệm của chúng ta, đây là món quà quý
20


báu mà người nội trợ dành cho những người thân yêu trong gia đình và những người
cùng thưởng thức các món ăn mình vừa chế biến, góp phần nâng cao sức lao động,
phòng chống bệnh tật và đem lại niềm vui, hạnh phúc cho mỗi gia đình.
 Về phía cơ quan quản lý

Trên ơ sở các luật, pháp lệnh, nghị định thi hành, chính phủ cần xem lại
phương thức tổ chức quản lý về mặt nhà nước để giảm bớt chồng chéo, ít nhiều ảnh
hưởng xấu đến hiệu quả đảm bảo chất lượng sản phẩm thực phẩm xuất khẩu và tiêu
dùng trong nước.
- Ở cấp phường xã, phải tăng cường hệ thống quản lý thị trường, thanh tra sản
phẩm hàng hóa. Mạng lưới này hiện rất mỏng, khó có thể đảm đương đầy đủ trách
nhiệm giao phó.

Thanh tra kiểm nghiệm thực phẩm
- Thường xuyên thông tin rộng rãi cho cả người sản xuất và người tiêu dùng
hững vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm trong sản xuất và lưu hành trong
nước và ngoài nước.

21


Hội nghị về vệ sinh an toàn thực phẩm
- Có những biện pháp có hiệu quả buộc người sản xuất, người bán phải luôn
tuân thủ các quy định về chất lượng sản phẩm hàng hóa.
- Kiểm soát chặt chẽ các loại hóa chất phụ gia thực phẩm đang được bày bán
trên thị trường, tránh tình trạng người mua lẫn người bán đều không hiểu bản chất và
đặc trưng của hóa chất sử dụng.
- Tổ chức lớp đào tạo nguồn nhân lực phục vụ quản lý nhà nước về chất lượng
sản phẩm hàng hóa, đặc biệt chú trọng đến đôi ngũ kiểm tra, giám định, đánh giá chất
lượng.

Tập huấn cán ộ về VSATTP
22


-Tăng cường hợp tác quốc tế cực kỳ cần thiết cho lĩnh vực này.
- Trong vấn đề kiểm tra chất lượng sản phẩm, nếu có dấu hiệu vi phạm, nên
tiến hành phân tích kiểm nghiệm chuyên môn để đảm bảo tính đúng đắn và tính pháp
lý của việc xử phạt.
Cần rà soát lại, bổ sung, thiết lập thêm các quy định liên quan đến các hóa chất,
phụ gia thực phẩm đã bị cấm sử dụng. Những thành phố lớn của ta sẽ là những nơi
tiếp cận nhiều mặt hàng phong phú, chất lượng tốt, nhưng chắc chắn cũng sẽ có
những mặt hàng nhập khẩu kém chất lượng, thậm chí có thể ảnh hưởng xấu đến sức
khỏe của người tiêu dùng . Các đơn vị kiểm nghiệm phải sẵn sàng làm tốt nhiệm vụ
của mình.
 Về phía người sản xuất

- Tuân thủ các quy định về VSATTP trong sản xuất và lưu hành sản phẩm

đúng theo tiêu chuẩn chất lượng đã công bố hoặc đã được chứng nhận hợp chuẩn, hợp
quy.
- Không được sử dụng hóa chất phụ gia ngoài danh sách cho phép, nguyên
liệu, hóa chất phụ gia không có nguồn gốc rõ ràng.
- Thường xuyên theo dõi các thông tin trong nước và ngoài nước, nhất là có
liên quan đến các mặt hàng mình sản xuất.
- Tăng cường hợp tác với đội ngũ các nhà khoa học Việt Nam, áp dụng khoa
học công nghệ hiện đại, xây dựng và triệt để tuân thủ hệ thống quản lý chất lượng tiên
tiến trong sản xuất để tạo ra được sản phẩm đảm bảo VSATTP có sức cạnh tranh
mạnh, đáp ứng ngày càng cao an toàn cho người tiêu dùng.
 Về phía cơ quan truyền thông, hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, các hội khoa

học và kỹ thuật có liên quan.
-Thông qua nhiều hoạt động đa dạng và phong phú, nâng cao kiến thức cho
người tiêu dùng và cho cả người sản xuất, đặc biệt các kiến thức về chất lượng hàng
hóa, về VSATTP.
- Giúp cho người sản xuất luôn cải tiến chất lượng sản xuất, người buôn bán lẻ
hiểu những nguyên tắc giữ hàng hóa luôn luôn đảm bảo VSATTP.
- Giúp người tiêu dùng biết cách lực chọn hàng, nhất là trong thời gian sắp tới
khi nhiều mặt hàng ngoại đa dạng được đưa vào thành phố trong thời kỳ hội nhập.
- Trong thực tế hiện nay, các hội phải phát huy vai trò tư vấn phản biện,giám
định xã hội trong lĩnh vực chuyên môn của hội.
- Trong những giải pháp nêu trên,khoa học và công nghệ đóng vai trò rất quan
trọng. Những sự kiện xảy ra trên địa bàn TP Hồ Chí Minh trong vòng hai năm trở lại
đây cho thấy những biện pháp về khoa học công nghệ không thể thiếu được trong giải
quyết nhiều vấn đề bức xúc của thành phố.
- Nhà nước nên khai thác mạnh hơn nữa đội ngũ khoa học công nghệ Việt
Nam, đặc biệt Liên Hiệp các hôi Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam và các hội thành
viên.
23

- Thực chất đảm bảo VSATTP chỉ có thể giải quyết được tốt nếu có những
biện pháp đồng bộ từ mọi chúng ta, từ người quản lý, người sản xuất, đến người tiêu
dùng đều phải đồng lòng thực hiện với mục tiêu giữ gìn sức khỏe cho thế hệ chúng ta
hôm nay và cả thế hệ con cháu chúng ta ngày mai.
- Để phát huy những ưu điểm của thức ăn đường phố và hạn chế đến mức thấp
nhất tình trạng mất vệ sinh của thức ăn đường phố, chúng ta cần phải có nhiều giải
pháp đồng bộ. Đó là việc tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục cho nhân dân về
vệ sinh an toàn thực phẩm, đặc biệt là tuyên truyền cho những người cung cấp thức ăn
đường phố để họ trở thành “người bán có lương tâm”. Nghĩa là, những người này
phải có kiến thức về chế biến, lưu giữ và phân phối thức ăn đường phố hợp vệ sinh.
Còn người tiêu dùng phải là những người “tiêu dùng thông thái”, là người biết chọn
thức ăn hợp vệ sinh, phải thực hiện vệ sinh cá nhân như rửa tay trước khi ăn...
- Bên cạnh công tác tuyên truyền vận động, cơ quan chức năng cần có những
chế tài đủ mạnh, đủ sức răn đe những người không đủ hoặc không thực hiện đúng các
quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm; thường xuyên tổ chức thanh tra, kiểm tra các
cơ sở, các cá nhân cung cấp thức ăn đường phố. Các trường học bên cạnh tuyên
truyền giáo dục cho học sinh về vệ sinh ann toàn thực phẩm, cần có những quy định
cụ thể đối với những người cung cấp thức ăn, thức uống trước cổng trường hay trong
căn tin của nhà trường. -- Quạn trọng hơn là mỗi người dân, dù là người tiêu dùng hay
người cung cấp, cần có ý thức hơn trong sử dụng thức ăn đường phố để khỏi bị “bệnh
từ miệng đem vào”.

24


CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
4.1.

Tiến hành thực nghiệm

 Đối với người tiêu dùng: Gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, chia làm hai loại:

- Ảnh hưởng trực tiếp: Đây là ảnh hưởng do động vật hoặc người tiêu thụ trực
tiếp ăn loài thực vật nào đó có chứa độc tố, các loại độc tố này tấn công vào các bộ
phận cơ quan hay hệ thống Enzyme của cơ thể gây ra các triệu chứng ngộ độc khác
nhau.
- Ảnh hưởng gián tiếp: Đây là ảnh hưởng qua một loài động vật trung gian,
chúng ăn phải thực vật có chứa độc tố, độc tố đó bài thải qua sữa, trứng hoặc tồn dư
trong thịt hay một số sản phẩm chăn nnuo6i nào đó. Người ăn phải sản phẩm bị
nhiễm độc, chất độc sẽ tác động lên cơ thể người. Kiểu ảnh hưởng này ít khi xảy ra
ngộ độc cấp tính, thường tác động lâu dài mới phát sinh ra triệu trứng ngộ độc hoặc
phát sinnh bệnh ung thư.
-Thực phẩm không an toàn gây ra: Rối loạn tiêu hóa, dị ứng nổi ngứa, phù nể,
ngộ độc và có khả năng gây ung thư.
- Ngộ độc


Ngộ độc cấp tính: Là trạng thái ngộ độc sau khi nhiễm chất độc một thời gian ngắn,
xuất hiện những triệu chứng thất thường nghiêm trọng, hoặc có thể gây đến tử vong.
Những biểu hiện của ngộ độc thường tùy thuộc vào loại chất độc nhiễm phải và liều
lượng nhiễm. Một số biểu hiện điểnn hình là:
+ Gây dị ứng, nổi ngứa
+ Nhức đầu, chóng mặt, buồn nôn
+ Đau bụng dữ dội từng cơn
+ Toàn thân mệt mỏi, lạnh, khát nước, khô họng, sổ mũi

Nếu nhiễm độc mạnh sẽ có các triệu chứng:
+ Huyết áp giảm, mạch chậm, trụy tim rõ rệt

25