Trường THCS Huỳnh Hữu Nghóa Giáo án Ngữ Văn 6
================================================================================================
BÀI 3
Văn bản Tuần 3 - Tiết 9
SƠN TINH, THỦY TINH
I/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Giúp HS:
- Hiểu được nội dung ý nghĩa, một số yếu tố nghệ thuật tiêu biểu của truyện.
- Kể lại được truyện này.
II/ CHUẨN BỊ:
1. GV: Giáo án, SGK, SGV, tranh về Sơn Tinh, Thủy Tinh.
2. HS: SGK, xem bài trước ở nhà.
III/ LÊN LỚP:
1. Ổn định: (1')
Kiểm tra vệ sinh, sỉ số lớp.
2. Kiểm tra bài cũ: (5’)
(?) Em hiểu thế nào là văn bản tự sự và phương thức tự sự?
3. Bài mới:
Tg Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
1’ Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới.
Hàng năm ta vẫn thường thấy có một mùa mưa, ở mùa này, mưa rất nhiều, có
khi có cả sấm chớp, lũ lụt … Vậy ai đã làm ra mưa gió, lũ lụt? Và có gì để cản lại
thiên tai này? Hơm nay ta sẽ tìm hiểu bài Sơn Tinh, Thủy Tinh để hiểu rõ hơn.
10’ Hoạt động 2: Hướng dẫn
HS tiếp xúc văn bản:
Bước đầu GV gọi HS đọc
lại văn bản.
Tiếp tục GV gọi HS đọc
chú thích.
GV hướng dẫn cho HS kể
tóm tắt truyện.
(?) Truyện được gắn với thời
đại nào trong lịch sử VN?
Hoạt động 3: Hướng dẫn
HS tìm hiểu văn bản.
(?) Câu hỏi thảo luận:
- 2 HS đọc. GV chỉnh sửa
cách đọc cho các em.
Thời đại Hùng Vương
thứ 18.
- HS thảo luận nhóm 3’.
Đại diện trả lời.
I/ Tiếp xúc văn bản:
- Đọc, chú thích -
SGK
II/ Tìm hiểu văn
bản:
================================================================================================
Nguyễn Thò Ngự Hàn Trang :
1
Trửụứng THCS Huyứnh Hửừu Nghúa Giaựo aựn Ngửừ Vaờn 6
======================================================================================
23
Truyn Sn Tinh, Thy Tinh
gm my on? Mi on th
hin ni dung gỡ?
GV t nhng cõu hi m
rng bi:
(?) gii thớch hin tng
thiờn nhiờn ngi xa ó xõy
dng nờn truyn bng cỏch
no?
(?) Tng tng kốm theo chi
tit no?
(?) Truyn cú my nhõn vt?
Ai l nhõn vt chớnh?
(?) Tỡm nhng cõu, on vn
miờu t Sn Tinh v Thy
Tinh?
- Nhúm khỏc nhn xột.
GV chnh sa.
* HS: Vb chia lm 3
on:
- 1: T u mi
th mt ụi: vua Hựng kộn
r.
- 2: Hụm sau rỳt
quõn: Cuc giao tranh
gia 2 v thn.
- 3: Phn cũn li:
Chin thng ca Sn Tinh
v s tr thự hng nm ca
Thy Tinh.
Tng tng.
Yu t kỡ o, hoang
ng.
- HS tỡm tr li. GV cho
ghi bi. (chỳ ý cho HS
cha li 1 hng ghi b
sung)
* HS: Truyn gm cú:
Vua Hựng, M Nng,
Sn Tinh, Thy Tinh.
Trong ú Sn Tinh v
Thy Tinh l nhõn vt
chớnh.
* HS: - Sn Tinh: vy tay
v phớa ụng, phớa ụng
ni cn bói; vy tay v
phớa tõy, phớa tõy mc lờn
tng dóy nỳi i.
- Thy Tinh: gi giú,
giú n, hụ ma, ma v.
- HS suy ngh tr li.
- GV chnh sa.
1. B cc: 3 on.
- 1: t u
mi th mt ụi: vua
Hựng kộn r.
- 2: Hụm sau
rỳt quõn: Cuc giao
tranh gia 2 v thn.
- 3: Phn cũn
li: Chin thng ca
Sn Tinh v s tr thự
hng nm ca Thy
Tinh.
1. Gii thiu nhõn
vt:
* Sn Tinh:
- Cú ti di non
lp bin.
- Tng trng cho
sc mnh ngi Vit
c p ờ ngn l (i
din chớnh ngha)
* Thy Tinh:
======================================================================================
Trang : 2
Trường THCS Huỳnh Hữu Nghóa Giáo án Ngữ Văn 6
================================================================================================
(?) Vì sao truyện khơng miêu
tả diện mạo của 2 vị thần này?
(?) Khi Sơn Tinh và Thủy
Tinh cầu hơn Mị Nương, vua
đòi hỏi những sinh lễ gì?
(?) Em thấy những thứ sính
vật này thường tìm được nơi
đâu?
(?) Vậy em có thể đốn được
ý vua muốn chọn ai?
(?) Tại sao vua Hùng lại đòi
hỏi sính lễ như vậy, mà vua
khơng đòi những sinh lễ ở dưới
biển? Em thử đặt mình vào vị
trí vua Hùng và giải thích
xem?
(?) Vậy ngay từ đầu ta hiểu
vua Hùng đã chọn Sơn Tinh.
Vậy tại sao vua khơng từ chối
thẳng Thủy Tinh cho rồi, ra
điều kiện để làm gì? Thử em
“làm vua” và giải thích xem?
(?) Thủy Tinh khơng lấy được
vợ, đã hành động ntn?
(?) Tại sao ban đầu đã qui
ước rõ ràng ai đem sinh lễ
muộn thì khơng thể cưới vợ
được, Thủy Tinh đã khơng
phản đối, tại sao bây giờ Thủy
Tinh lại hành động như thế?
Em thử tưởng tượng mình là
Thủy Tinh và lí giải việc đem
qn đi đánh Sơn Tinh là
được?
(?) Thủy Tinh khơng lấy được
vợ, đã hành động ntn?
(?) Và cuộc tranh tài đã diễn
ta ntn? Kết quả ra sao?
Tả tài năng để dẫn dắt
vào nội dung chính của
câu chuyện.
Một trăm ván cơm nếp,
một trăm nệp bánh chưng
và voi chín ngà, gà chín
cựa, ngựa chín hồng mao,
mỗi thứ một đơi.
Trên đất, núi dễ kiếm
hơn. Khơng có dưới biển.
Sơn Tinh
Vì Thủy Tinh là hiện
thân cho lũ lụt, nếu chọn
Thủy Tinh, thì đồng nghĩa
với việc vua coi nhẹ việc
thiên tai của đất nước.
Nếu vua chọn thẳng
như thế sẽ gây xích mích
với Thủy Tinh, cho nên
việc ra sinh lễ để nếu
Thủy Tinh thua là khơng
phải do lỗi của vua Hùng.
Thủy Tinh đùng đùng
nổi giận, đem qn đuổi
theo đòi cướp Mị Nương.
Vì Thủy Tinh khơng
cam lòng việc ra sính lễ
của vua, tại sao khơng là
sính lễ dưới biển, hoặc là
phân nữa trên núi, phân
nữa dưới biển.
Thủy Tinh đùng đùng
nổi giận, đem qn đuổi
theo đòi cướp Mị Nương.
Cuộc tranh tài diễn ra
thật dữ dội, Sơn Tinh đã
chiến thắng.
- Có tài hơ mưa
gọi gió.
- Tượng trưng cho
hiện tượng lũ lụt (đại
diện cho phi nghĩa).
================================================================================================
Nguyễn Thò Ngự Hàn Trang :
3
Trửụứng THCS Huyứnh Hửừu Nghúa Giaựo aựn Ngửừ Vaờn 6
======================================================================================
GV ging dy: C 2 v thn
u cú ti cao phộp l. Thy
Tinh cú nhiu phộp thut cao
cng nhng vn phi khut
phc trc Sn Tinh. Nhng
chi tit ho hựng, kỡ o v cuc
giao tranh th hin trớ tng
tng c sc ca ngi xa.
(?) Tỡm ý ngha tng trng
cho cỏc nhõn vt?
(?) Hóy nờu ý ngha ca
truyn?
Cui cựng GV ch nh HS
c ghi nh cng c bi.
- HS suy ngh tr li. HS
khỏc b sung.
- GV chnh sa, kt lun.
* HS:
- Thy Tinh tng trng
cho bóo lt, cho lc lng
phi ngha.
- Sn Tinh tng trng
cho c dõn Vit c, p ờ
chng l, i din cho
chớnh ngha.
- HS suy ngh tr li. GV
b sung.
* HS: í ngha:
- Gii thớch nguyờn
nhõn ca hin tng l lt
hng nm.
- Th hin sc mnh
v c m chinh phc,
ch ng thiờn nhiờn ca
ngi Vit.
- Suy tụn, ca ngi
cụng lao ca cỏc vua
Hựng.
II/ Tng kt:
* í ngha:
Ghi nh: L cõu chuyn tng tng kỡ o th hin:
- Gii thớch hin tng l lt.
- Th hin sc mnh, c mong ca ngi Vit c mun ch ng thiờn tai.
- Suy tụn, ca ngi cụng lao dng nc ca cỏc vua Hựng.
4. Cng c: (5)
Cho HS lm phn Luyn tp.
- GV hng dn HS k din cm trong truyn.
======================================================================================
Trang : 4
Trường THCS Huỳnh Hữu Nghóa Giáo án Ngữ Văn 6
================================================================================================
(?) Từ truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh em suy nghĩ gì về chủ trương xây dựng, củng cố
đê điều, nghiêm cấm nạn phá rừng và chủ trương trồng cây gây rừng của nước ta trong
giai đoạn hiện nay?
* HS: Nhằm phòng chống lũ lụt.
5. Dặn dò: (2’)
- Xem nội dung bài, học thuộc ghi nhớ.
- Chuẩn bị bài “Nghĩa của từ”
. Đọc các u cầu trong SGK.
. Trả lời các câu hỏi, đọc phần ghi nhớ.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
1/ Nội dung nổi bật nhất của truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh là gì?
a. Hiện thực đấu tranh chinh phục thiên nhiên của tổ tiên ta.
b. Các cuộc chiến tranh chấp nguồn nước, đất đai giữa các bộ tộc.
c. Sự tranh chấp quyền lực giữa các thủ lĩnh.
d. Sự ngưỡng mộ Sơn Tinh và lòng căm ghét Thủy Tinh.
2/ Truyện Sơn Tinh, Thủy Tinh phản ánh nét tâm lí chủ yếu nào của nhân dân lao động?
a. Sợ hãi trước sự bí hiểm và sức mạnh của thiên nhiên.
b. Căm thù sự tàn phá của thiên nhiên.
c. Thần thánh hóa thiên nhiên để bớt sợ hãi.
d. Vừa sung bái, vừa mong ước chiến thắng thiên nhiên.
3/ Người xưa dùng trí tưởng tượng của mình để sáng tạo ra hình tượng Sơn Tinh, Thủy
Tinh nhằm mục đích gì?
a. Kể chuyện cho trẻ em nghe.
b. Tun truyền, cổ vũ cho việc chống bão lụt.
c. Phê phán những kẻ phá hoại cuộc sống người khác.
d. Phản ánh, giải thích hiện tượng lũ lụt và thể hiện ước mơ chiến thắng thiên
nhiên.
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiếng việt Tuần 2 - Tiết 10
NGHĨA CỦA TỪ
I/ MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
Giúp HS nắm được:
- Thế nào là nghĩa của từ.
- Một số cách giải thích nghĩa của từ.
II/ CHUẨN BỊ:
================================================================================================
Nguyễn Thò Ngự Hàn Trang :
5
Trửụứng THCS Huyứnh Hửừu Nghúa Giaựo aựn Ngửừ Vaờn 6
======================================================================================
1. GV: Giỏo ỏn, SGK, SGV, t liu, bng ph.
2. HS: SGK, xem bi trc nh.
III/ LấN LP:
1. n nh: (1')
2. Kim tra bi c: (6)
(?) Gii thiu 2 nhõn vt Sn Tinh, Thy Tinh v nờu ni dung chớnh ca truyn?
3. Bi mi:
Tg Hot ng ca GV Hot ng ca GV Ni dung
1 Hot ng 1: Gii thiu bi mi.
Trong nhng tit hc hng ngy, nht l tit vn bn, chỳng ta thng cú phn
Gii thớch t khú, vy gii thớch t khú gii thớch cỏi gỡ? Gii thớch theo qui tc no?
Hụm nay chỳng ta s hc bi Ngha ca t tỡm hiu k hn.
10 Hot ng 2: Cho HS tỡm
hiu th no l ngha ca t?
GV gi HS c vd v cỏc
cõu hi trong SGK v tin hnh
tỡm hiu v gii thớch cỏc t tp
quỏn, lm lit, nao nỳng.
(?) Cho bit mi chỳ thớch trờn
gm my b phn?
GV ch thớch cho HS: 2 b
phn c cỏch nhau bi du
hai chm.
(?) B phn no trong chỳ
thớch trờn gii thớch ngha ca
t?
(?) Hai b phn trờn b phn
no l hỡnh thc, b phn no l
ni dung?
(?) Vy ngha ca t ng vi
phn no trong mụ hỡnh di
õy?
(?) Vy t ú em hiu ngha
ca t l gỡ?
Mi chỳ thớch trờn gm
2 b phn.
- HS tỡm tr li. GV nhn
xột.
B phn ng sau du
hai chm dựng gii
thớch ngha ca t.
B phn u l hỡnh
thc, b phn sau l ni
dung.
* HS: Ngha ca t ng
vi ni dung.
- HS c ghi nh. GV cho
ghi bi.
I/ Ngha ca t l
gỡ?
Ngha ca t l ni
dung (s vt, tớnh
cht, hot ng, quan
h) m t biu th.
Vd:
- lm lit: hựng
======================================================================================
Trang : 6
HèNH
THC
NI DUNG