Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Năm học 2008 - 2009 Tiết: 20 GV : nguyễn thanh
nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ
A- Mục tiêu cần đạt:
- Biết nêu luận điểm, nhận xét, đánh giá về nội dung & NT của 1 bài thơ, đoạn thơ.
- Viết đợc bài văn NL về 1 bài thơ, đoạn thơ.
B- Cách thức tiến hành:
GV hớng dẫn HS thực hành làm BT trong SGK.
D- Tiến trình thực hiện:
1. Kiểm tra bài cũ:
2. Bài mới:
Hoạt động của GV &
HS
Yêu cầu cần đạt
- Thế nào là NL về 1
bài thơ, đoạn thơ?
- Nêu VD.
I- Lý thuyết:
1. Khái niệm:
- Ta đã làm quen với phân tích, bình giảng, bình luận, giải thích,
cảm nhận về 1 bài thơ, đoạn thơ. Vậy NL về 1 bài thơ, đoạn thơ là
quá trình sử dụng những thao tác văn NL để làm rõ nội dung t t-
ởng, NT của bài thơ, đoạn thơ đó, đồng thời thể hiện những rung
động thẩm mĩ, t duy NT & liên tởng sâu sắc của ngời viết.
- Nêu yêu cầu khi NL
về thơ?
- Nêu VD để c/minh.
2- Yêu cầu:
a. Đọc kĩ, nắm chắc hoàn cảnh, mục đích sáng tác & vị trí bài thơ,
đoạn thơ.
b. Xác định đợc nội dung cơ bản & cảm xúc chủ đạo của bài thơ,
đoạn thơ.

c. Bài thơ, đoạn thơ có dấu hiệu gì đặc biệt về hình ảnh, ngôn ngữ.
d. Bài thơ, đoạn thơ thể hiện quá trình stác của tác giả ntn?
Đề 1:
II- Thực hành:
Sau khi vào đề, bài viết cần đạt đợc các ý:
+ Nêu h/cảnh stác, vị trí đoạn thơ.
+ Nêu ndung cơ bản: Đây là đthơ đa cảm xúc của XD lên tới đỉnh
cao trong bthơ "VVàng" Đoạn thơ thể hiện mãnh liệt niềm khao
khát sống, lí tởng sống lấy hởng thụ "đã đầy", "no nê"để tự k/định
mình.
+ Đoạn thơ sử dụng nhiều câu có chung 1 lối kết cấu khẳng định
thái độ sống sôi nổi, trẻ trung, vồ vập đến vội vàng, gấp gáp. Cảm
xúc của đthơ tràn trề, ào ạt trong niềm ngây ngất.
Ta muốn ôm
Ta muốn say
Ta muốn thâu & Ta muốn cắn
trờng thpt
Năm học 2008 - 2009 Tiết: 20 GV : nguyễn thanh
Một chuỗi câu lặp lại diễn tả tấm lòng khao khát của chủ thể trữ
tình, gắn với mỗi câu là 1 trạng thái: Cho chuếnh choáng, cho đã
đầy, cho no nê. Hàng loạt từ ngữ thể hiện vẻ đẹp thanh tân tơi trẻ:
sự sống mơn mởn, mây đa, gió lợn. Tất cả là tình ý mãnh liệt,
táo bạo của thi sĩ. "VV" thực chất là cách sống chạy đua với thời
gian. Đó là khao khát đợc sống mãnh liệt, sống hết mình với 1
tâm thế cuồng nhiệt cha từng thấy.
+ Nêu ý nghĩa đoạn thơ.
Đề 2: Sau khi vào đề bài viết cần đạt đợc các ý:
- Nêu h/cảnh, mục đích stác, vị trí đoạn thơ.
- Xác định v/đề cần bình luận: Đây là cái nhìn qua tâm tởng
HCầm về bức tranh toàn cảnh bên kia sông Đuống. Lời thơ nh an

ủi vỗ về đã làm sống lại hồn quê & cả nỗi đau khi quê hơng đầy
bóng giặc. 10 câu thơ nh khúc nhạc dạo đầu của bản tình ca da
diết đến không nguôi.
- Khẳng định v/đề đúng. Đây là đoạn thơ tiêu biểu của cả bài thơ.
- Mở rộng bàn bạc: Tại sao đúng? Đúng ntn?
- Nêu ý nghĩa bài thơ.
( Ngời viết phải v/dụng nhiều chi tiết trong bthơ để giải thích,
c/minh)
Đề 3: Sau khi vào đề, bài viết cần đạt đợc các ý:
- Nêu hoàn cảnh & mục đích stác bài thơ "TT"
- Xác định v/đề cần bình luận: Bthơ đợc stác theo cảm hứng LM
& tinh thần bi tráng, khắc sâu hình ảnh ngời lính TT với vẻ đẹp
hào hùng, hào hoa nổi giữa thiên nhiên miền Tây vừa dằn dữ vừa
thơ mộng. Tất cả đều đợc diễn tả theo nỗi nhớ & hoài niệm của
QD.
- Khẳng định v/đề đúng.
-Mở rộng v/đề bàn bạc: Vì sao đúng? Đúng ntn?
- Có ngời cho "TT" thể hiện nỗi buồn rớt, mộng rớt mang đặc
điểm của g/cấp tiểu TS. Điều đó đúng hay sai? Phản bác ý kiến
này để k/định giá trị bài thơ.
- Nêu ý nghĩa bài thơ "TT".
III- Củng cố:
- Nhắc lại những yêu cầu khi thực hành NL về đoạn thơ, bài thơ.
- Nếu đề ra không xác định thao tác cụ thể thì ngời viết phải hiểu
& vận dụng các thao tác làm văn NL để làm rõ yêu cầu.
trờng thpt