Đánh giá tình hình thực hiện quy hoạch sử dụng đất và xây dựng kế hoạch sử dụng đất năm 2015 quận hải an, thành phố hải phòng

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC TỰ NHIÊN

PHẠM THỊ LIÊN

ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT
VÀ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT NĂM 2015
QUẬN HẢI AN, THÀNH PHỐ HẢI PHÒNG

Chuyên ngành: Quản lý đất đai
Mã số: 60 85 01 03

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. MẪN QUANG HUY

Hà Nội - 2016


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này của
riêng tôi, do tôi trực tiếp thực hiện với sự hƣớng dẫn của TS Mẫn Quang Huy,
Trƣờng Đại học Khoa học tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội. Các số liệu và
kết quả trong luận văn là trung thực và chƣa từng đƣợc công bố trong bất kỳ
một công trình nào khác. Tôi cam đoan rằng các thông tin, trích dẫn trong
luận văn đƣợc chỉ dẫn nguồn gốc rõ ràng và đầy đủ. Nếu sai tôi hoàn toàn
chịu trách nhiệm.
Tác giả

Phạm Thị Liên

i

LỜI CẢM ƠN
Từ khi nhận đề tài cho đến khi hoàn thành đề tài, ngoài sự cố gắng nỗ
lực của bản thân, tôi còn nhận đƣợc sự đóng góp, giúp đỡ tận tình của các
thầy cô, nhiều tập thể và cá nhân.
Trƣớc hết, tôi xin trân trọng cảm ơn TS. Mẫn Quang Huy - Trƣờng Đại
học Khoa học tự nhiên – Đại học Quốc gia Hà Nội đã tận tình, trực tiếp
hƣớng dẫn chỉ bảo tôi trong suốt thời gian thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cảm ơn UBND quận Hải An, thành phố Hải Phòng,
UBND các phƣờng, các phòng liên quan trực thuộc UBND quận Hải An cùng
một số cá nhân đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài.
Tôi xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Tác giả

Phạm Thị Liên

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ................................................................................................................ i
LỜI CẢM ƠN ..................................................................................................................... ii
DANH SÁCH CÁC HÌNH............................................................................................... vi

DANH MỤC CÁC BẢNG .............................................................................................. vii
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................................. 8
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .............................................. 13
1.1 Khái niệm về đất đai và quy hoạch sử dụng đất ......................................................... 13
1.1.1 Khái niệm đất đai. ..................................................................................................... 13
1.1.2 Khái niệm quy hoạch sử dụng đất .......................................................................... 13
1.2 Vị trí, vai trò của quy hoạch sử dụng đất .................................................................... 15
1.2.1 Vị trí của quy hoạch sử dụng đất ............................................................................ 15
1.2.2 Vai trò của Quy hoạch sử dụng đất .......................................................................... 15
1.3 Đặc điểm của quy hoạch sử dụng đất ....................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1 Tính lịch sử - xã hội ................................................ Error! Bookmark not defined.
1.3.2 Tính tổng hợp .......................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.3 Tính dài hạn ............................................................. Error! Bookmark not defined.
1.3.4 Tính chiến lƣợc và chỉ đạo vĩ mô ........................... Error! Bookmark not defined.
1.3.5 Tính chính sách ....................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.6 Tính khả biến ........................................................... Error! Bookmark not defined.

1.4 Nội dung, phƣơng pháp, trình tự lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.Error! Bookmark not d
1.5 Phƣơng pháp quy hoạch sử dụng đất ........................ Error! Bookmark not defined.

1.6 Mối quan hệ của quy hoạch sử dụng đất với các quy hoạch sử dụng đất khácError! Bookmark
1.6.1 Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội: ..... Error! Bookmark not defined.
1.6.2 Quy hoạch sử dụng đất phát triển nông nghiệp:Error! Bookmark not defined.
1.6.3 Quy hoạch sử dụng đất đô thị:................................ Error! Bookmark not defined.
1.6.4 Quy hoạch sử dụng đất các ngành: ........................ Error! Bookmark not defined.
1.6.5 Quy hoạch sử dụng đất của địa phƣơng: ............... Error! Bookmark not defined.
1.7 Hệ thống pháp luật về quy hoạch sử dụng đất đai ở nƣớc ta.Error! Bookmark not defined.

iii

CHƢƠNG 2 ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT
VÀ XÂY DỰNG KẾ HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT NĂM 2015 TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN
HẢI AN, TP. HẢI PHÒNG ............................................. Error! Bookmark not defined.

2.1. Khái quát điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, tài nguyên và môi trƣờng.Error! Bookmark not
2.1.1 Điều kiện tự nhiên và tài nguyên và môi trƣờng ... Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Điều kiện kinh tế – xã hội ...................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.3 Thực trạng phát triển kinh tế- xã hội...................... Error! Bookmark not defined.

2.1.4 Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, tài nguyên và môi trƣờngError! Bookm
2.2 Tình hình thực hiện các chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quận Hải An giai
đoạn 2010- 2015 ............................................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1 Hiện trạng sử dụng các loại đất năm 2010 ............ Error! Bookmark not defined.
2.2.2 Các chỉ tiêu quy hoạch sử dụng các loại đất đến năm 2015Error! Bookmark not defined.

2.3 Kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất trong những năm 2010-2014Error! Bookmark not d
2.3.1 Nhóm đất nông nghiệp............................................ Error! Bookmark not defined.
2.3.2 Nhóm đất phi nông nghiệp ..................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.3 Đất chƣa sử dụng..................................................... Error! Bookmark not defined.

2.3.4 Đánh giá hiệu quả kinh tế, xã hội, tính hợp lý của việc sử dụng đấtError! Bookmark not def
2.4. Kế hoạch sử dụng đất năm 2015 trên địa bàn quận Hải An.Error! Bookmark not defined.
2.4.1 Chỉ tiêu sử dụng đất ................................................ Error! Bookmark not defined.
2.4.2 Diện tích các loại đất cần chuyển mục đích sử dụngError! Bookmark not defined.
2.4.3 Kế hoạch thu hồi đất năm 2015.............................. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3 ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ CÔNG TÁC TRIỂN
KHAI THỰC HIỆN QUY HOẠCH SỬ DỤNG ĐẤT TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN HẢI
AN - TP. HẢI PHÒNG .................................................... Error! Bookmark not defined.

3.1 Đánh giá chung về việc thực hiện phƣơng án quy hoạch sử dụng đất quận Hải AnError! Bookm
3.1.1 Những thành tựu đạt đƣợc ...................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.2 Những yếu kém, tồn tại........................................... Error! Bookmark not defined.
3.1.3 Nguyên nhân của những yếu kém, tồn tại ............. Error! Bookmark not defined.

3.2 Định hƣớng phát triển kinh tế - xã hội quận Hải An đến năm 2020Error! Bookmark not defin

3.3 Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác triển khai thực hiện quy hoạch sử dụng đấtError! Bookm
3.3.1 Giải pháp về cơ chế chính sách .............................. Error! Bookmark not defined.
iv


3.3.2 Các giải pháp về khoa học và công nghệ............... Error! Bookmark not defined.
3.3.3 Giải pháp về quản lý ............................................... Error! Bookmark not defined.
3.3.4 Giải pháp bảo vệ, cải tạo đất và bảo vệ môi trƣờngError! Bookmark not defined.
3.3.5 Các giải pháp khác .................................................. Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................................... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 17
PHỤ LỤC............................................................................. Error! Bookmark not defined.

v


DANH SÁCH CÁC HÌNH
Hình 2.1 : Sơ đồ vị trí quận Hải An - thành phố Hải PhòngError!

Bookmark

not

defined.
Hình 2.1 : Cơ cấu sử dụng đất quận Hải An năm 2010 . Error! Bookmark not defined.
Hình 2.3 : Cơ cấu sử dụng đất năm 2015........................Error! Bookmark not defined.
Hình 2.4 : Kết quả thực hiện các chỉ tiêu QH đến hết năm 2014 quận Hải An..... Error!
Bookmark not defined.
Hình 2.5 : Khu đất xen kẹt trƣớc và sau khi đấu giá QSDĐ năm 2013 tại phƣờng Đằng
Lâm – Quận Hải An ........................................................................................................... 82
Hình 2.6. Phối cảnh tổng thể Khu công nghiệp – Đô Thị Tràng Cát .............................. 83

vi


DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1 : Hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp năm 2010Error! Bookmark not defined.

Bảng 2.2 : Hiện trạng sử dụng đất phi nông nghiệp năm 2010.Error! Bookmark not define

Bảng 2.3 : Tổng hợp các chỉ tiêu quy hoạch đất năm 2010 và 2015Error! Bookmark not d
Bảng 2.4 : Kế hoạch sử dụng đất năm 2010-2015Error! Bookmark not defined.
Bảng 2.5 : Kết quả thực hiện các chỉ tiêu quy hoạch đến hết năm 2014 của quận
Hải An ......................................................................................................................58
Bảng 2.6 : Kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất nông nghiệp đến năm 201461
Bảng 2.7 : Kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất phi nông nghiệp đến năm
2014 ..........................................................................................................................65
Bảng 2.8 : Kế hoạch sử dụng đất năm 2015...........................................................69
Bảng 2.9 : Danh mục quy hoạch các công trình quốc phòng................................70
Bảng 2.10 : Danh mục quy hoạch các công trình công nghiệp.............................71
Bảng 2. 11 : Danh mục quy hoạch các công trình cơ sở sản xuất kinh doanh phi
nông nghiệp ..............................................................................................................72
Bảng 2.12: Danh mục quy hoạch một số đất phát triển hạ tầng tiêu biểu năm

2015 ................................................................................................................. 73
Bảng 2.13: Danh mục một số công trình đất ở đô thị ............................................75
Bảng 2.14: Danh mục quy hoạch các công trình trụ sở cơ quan, CTSN..............76
Bảng 2.15: Kế hoạch thu hồi đất nông nghiệp năm 2015 ...................................79

vii


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết và ý nghĩa của đề tài
Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá, là tƣ liệu sản xuất đặc biệt không gì
thay thế đƣợc, là nền tảng để phân bố và xây dựng các ngành kinh tế quốc dân, các
khu dân cƣ, các công trình phục vụ đời sống và sự nghiệp phát triển văn hóa, xã
hội, an ninh, quốc phòng.
Trong thời gian qua công tác quản lý và thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử
dụng đất luôn nhận đƣợc sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, Chính phủ đƣợc triển khai
rộng khắp trên phạm vi cả nƣớc và đạt đƣợc một số kết quả nhất định.
Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là một chức năng, nhiệm vụ, là yêu cầu
quan trọng của các cấp chính quyền nhằm sắp xếp quỹ đất cho các lĩnh vực và đối
tƣợng sử dụng hợp lý, có hiệu quả phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững an
ninh, quốc phòng, tránh đƣợc sự chồng chéo, gây lãng phí trong sử dụng, hạn chế sự
huỷ hoại đất đai, phá vỡ môi trƣờng sinh thái. Đây là một nội dung quan trọng để
quản lý nhà nƣớc về đất đai, đƣợc thể chế hóa trong Hiến pháp năm 1992 và Hiến
pháp năm 2013: “Nhà nƣớc thống nhất quản lý toàn bộ đất đai theo quy hoạch và
pháp luật, bảo đảm sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả”. Luật Đất đai năm 2013
cũng quy định: “Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất” là một trong 15 nội dung
quản lý nhà nƣớc về đất đai, đƣợc lập từ cấp Trung ƣơng đến các cấp địa phƣơng
tỉnh, huyện, xã.
Quận Hải An là quận phía Đông - Nam của thành phố Hải Phòng, đƣợc
thành lập theo Nghị định số 106/NĐ-CP ngày 20/12/2002 của Chính phủ. Ban đầu

quận đƣợc thành lập trên cơ sở sáp nhập 5 xã của huyện An Hải (cũ) chia tách ra
cộng với phƣờng Cát Bi thuộc quận Ngô Quyền. Đến năm 2007, địa giới hành
chính của quận đƣợc điều chỉnh theo Nghị định số 54/2007/NĐ-CP ngày
8


05/4/2007 của Chính Phủ. Theo đó, hiện nay quận Hải An có 8 đơn vị hành chính
trực thuộc, gồm các phƣờng: Cát Bi, Đông Hải 1, Đông Hải 2, Đằng Hải, Đằng
Lâm, Nam Hải, Thành Tô và Tràng Cát. Là một quận mới nên tốc độ phát triển –
công nghiệp hóa, hiện đại hóa diễn ra khá nhanh gây áp lực lớn đối với công tác
quản lý và sử dụng đất đai. Do vậy, công tác lập, phê duyệt và thực hiện quy hoạch
sử dụng đất có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với đời sống nhân dân cũng nhƣ sự
phát triển kinh tế - xã hội, an ninh, quốc phòng của quận. Đây cũng là nghiệp vụ
quan trọng và chiếm nhiều thời gian trong công tác quản lý nhà nƣớc của chính
quyền quận, đặc biệt là của Phòng Tài nguyên - Môi trƣờng quận Hải An.
Quy hoạch sử dụng đất quận Hải An là một hạng mục trong quy hoạch chi
tiết quận Hải An đến năm 2020 đã đƣợc UBND Ủy ban nhân dân thành phố Hải
Phòng phê duyệt năm 2005 tại Quyết định số 322/QĐ-UB ngày 28/2/2005. Tuy
nhiên, để thực hiện tốt quy hoạch trên, thực tế cần có những giải pháp quản lý của
cấp quận với sự tham gia trực tiếp của Phòng Tài nguyên - Môi trƣờng của quận.
Việc nghiên cứu, đánh giá tình hình thực hiện quy hoạch sử dụng đất và xây dựng
kế hoạch sử dụng đất hàng năm có tính cấp thiết đối với công tác quản lý của quận,
đặc biệt là đối với Phòng Tài nguyên - Môi trƣờng. Với mục tiêu làm rõ cơ sở lý
luận, pháp lý, đánh giá kết quả thực hiện phƣơng án quy hoạch sử dụng đất giai đoạn
2010-2015, xây dựng kế hoạch sử dụng đất năm 2015 từ đó đề xuất những giải pháp
về quản lý của các cơ quan cấp quận nhằm nâng cao tính khả thi của phƣơng án quy
hoạch sử dụng đất, học viên lựa chọn đề tài: “ Đánh giá tình hình thực hiện quy
hoạch sử dụng đất và xây dựng kế hoạch sử dụng đất năm 2015 quận Hải An, thành
phố Hải Phòng”.
2. Mục đích nghiên cứu

Làm rõ cơ sở lý luận, pháp lý, đánh giá kết quả thực hiện phƣơng án quy
hoạch, kế hoạch sử dụng đất giai đoạn 2010-2014, xây dựng kế hoạch sử dụng đất
9


năm 2015 từ đó đề xuất những giải pháp về quản lý nhằm nâng cao tính khả thi,
thực hiện có hiệu quả quy hoạch sử dụng đát trên địa bàn quận Hải An, thành phố
Hải Phòng.
3. Nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu
3.1 Nội dung nghiên cứu
- Khái quát chung về quy hoạch sử dụng đất.
- Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội, tài nguyên và môi
trƣờng.
- Đánh giá kết quả thực hiện quy hoạch sử dụng đất quận Hải An năm 2010
– 2014, xây dựng kế hoạch sử dụng đất năm 2015.
- Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác triển khai thực hiện quy
hoạch sử dụng đất.
3.2 Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp thu thập và xử lý số liệu: thu thập các số liệu về điều kiện tự
nhiên, kinh tế - xã hội, tài nguyên và môi trƣờng, số liệu về thống kê đất đai, sử
dụng đất.... Số liệu thu thập đƣợc phân tích, chọn lọc, tổng hợp, xử lý bằng phần
mền Microsoft Office Excel.
- Phương pháp so sánh, loại trừ: Dùng phƣơng pháp so sánh, loại trừ giúp so
sánh đƣợc giữa thực trạng so với mục tiêu quy hoạch đề ra từ đó mới có cơ sở đánh
giá đƣợc tình hình triển khai thực hiện quy hoạch sử dụng đất của quận.
- Phương pháp phân tích tổng hợp: Phân tích từng vấn đề dƣới nhiều góc độ,
tổng kết, vận dụng các nguồn thông tin, tƣ liệu từ các Sở, ban ngành, các chủ
trƣơng chính sách đầu tƣ của thành phố để làm cở sở phát triển ý tƣởng.
4. Cơ sở tài liệu để thực hiện luận văn
10

Dựa trên các lý luận về Quy hoạch sử dụng đất và giải pháp thực hiện có
hiệu quả các chỉ tiêu sử dụng đất đƣợc xác định trong Quy hoạch sử dụng đất.
Hệ thống cơ sở lý luận về Quy hoạch sử dụng đất đƣợc quy định trong Hiến
pháp, Luật Đất đai, các Nghị định, Thông tƣ của các cấp có thẩm quyền.
Đã có rất nhiều các công trình nghiên cứu, bài báo khoa học, giáo trình nói
về quy hoạch sử dụng đất. Một số tác giả cũng đã nghiên cứu giải pháp thực hiện
quy hoạch sử dụng đất. Có thể kể đến một số công trình tiêu biểu như sau:
Đoàn Công Quỳ (2006), Giáo trình Quy hoạch sử dụng đất – Nhà xuất bản
Nông nghiệp.
Nguyễn Quốc Ngữ (2006), “Giải pháp nâng cao chất lượng quy hoạch, kế
hoạch sử dụng đất’’, Tạp chí Tài nguyên và Môi trường, số 7.
Nguyễn Quang Học (2006), “Nâng cao hiệu quả quy hoạch sử dụng đất, Tạp
chí Tài nguyên và Môi trường, số 11….
5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của luận văn
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận về Quy hoạch sử dụng đất
- Đánh giá tình hình thực hiện Quy hoạch sử dụng đất năm 2010-2014, xây
dựng kế hoạch sử dụng đất năm 2015 và đề xuất những giải pháp có tính khả thi
nâng cao hiệu quả thực hiện Quy hoạch sử dụng đất.
6. Bố cục luận văn
Đề tài đƣợc chia làm ba phần: Phần mở đầu, phần nội dung và phần kết
luận. Trong đó, phần nội dung bao gồm ba chƣơng:
- Chƣơng 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu.
- Chƣơng 2: Đánh giá tình hình thực hiện quy hoạch sử dụng đất và xây
dựng kế hoạch sử dụng đất năm 2015 trên địa bàn quận Hải An, thành phố Hải
Phòng.

11

- Chƣơng 3: Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả công tác triển khai thực
hiện quy hoạch sử dụng đất trên địa bàn quận Hải An

12


CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1 Khái niệm về đất đai và quy hoạch sử dụng đất
1.1.1 Khái niệm đất đai.
- Khái niệm về đất (Soil) là phần trên cùng của vỏ phong hóa trái đất, đƣợc
hình thành từ 6 yếu tố: sinh vật, khí hậu, đá mẹ, địa hình, thời gian và nhân tác.
- Khái niệm đất đai (Land): “Đất đai là một vùng lãnh thổ nhất định (vùng
đất, khoanh đất, vạt đất, mảnh đất, miếng đất…) có vị trí, hình thể, diện tích với
những tính chất tự nhiên hoặc mới tạo thành (đặc tính thổ nhƣỡng, điều kiện địa
hình, địa chất, thủy văn, chế độ nƣớc, nhiệt độ, ánh sáng, thảm thực vật, các tính
chất lý hóa tính…) tạo ra điều kiện nhất định cho việc sử dụng theo các mục đích
khác nhau’’. Nhƣ vậy, để sử dụng đất có hiệu quả cần phải làm quy hoạch – đây là
quá trình nghiên cứu, lao động sáng tạo nhằm xác định ý nghĩa, mục đích của từng
phần lãnh thổ và đề xuất một trật tự sử dụng đất nhất định.
1.1.2 Khái niệm quy hoạch sử dụng đất
Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về quy hoạch sử dụng đất:
- Quy hoạch sử dụng đất là hệ thống các biện pháp của Nhà nƣớc về quản lý
và tổ chức sử dụng đất đầy đủ, hợp lý, khoa học và có hiệu quả cao nhất thông qua
việc phân bổ quỹ đất đai cho các mục đích sử dụng và định hƣớng tổ chức sử dụng
đất cho các cấp lãnh thổ, các ngành, tổ chức và ngƣời sử dụng đất nhằm nâng cao
hiệu quả sản xuất xã hội, thực hiện đƣờng lối kinh tế của Nhà nƣớc trên cơ sở dự
báo theo quan điểm sinh thái bền vững.
- Viện điều tra Quy hoạch đất đai đã định nghĩa: “Quy hoạch sử đụng đất là

một hệ thống các biện pháp quản lý, kỹ thuật và pháp chế của Nhà nƣớc về tổ chức

13


sử dụng đất đầy đủ, hợp lý, có hiệu quả cao thông qua việc phân phối và tái phân
phối quỹ đất cả nƣớc, tổ chức sử dụng đất nhƣ một tƣ liệu sản xuất cùng với các tƣ
liệu sản xuất khác gắn liền với đất nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất xã hội, tạo
điều kiện bảo vệ đất và bảo vệ môi trƣờng”.
Phƣơng án quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải đƣợc cơ quan Nhà nƣớc
có thẩm quyền quyết định, xét duyệt, trở thành căn cứ để bố trí sử dụng đất, giao
đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất, đặc biệt là chuyển diện tích
trồng lúa có hiệu quả không cao sang các mục đích phi nông nghiệp, sang nuôi
trồng thủy sản hoặc trồng cây hàng năm, chuyển đất trồng cây lâu năm sang đất
trồng cây hàng năm. Nhƣ vậy, mục đích của quy hoạch sử dụng đất nhằm tạo ra
những điều kiện về tổ chức lãnh thổ, thúc đẩy các đơn vị hành chính và sản xuất
thực hiện nhiệm vụ hoặc mục tiêu kinh doanh của mình đạt và vƣợt mức kế hoạch
đặt ra một cách tiết kiệm và đúng quy định pháp luật.
Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đóng vai trò quan trọng, là cơ sở để Nhà
nƣớc thống nhất quản lý đất đai hợp lý, tiết kiệm và có hiệu quả. Nó đƣợc xây
dựng dựa trên định hƣớng phát triển kinh tế – xã hội, quy hoạch phát triển đô thị,
yêu cầu bảo vệ môi trƣờng, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh;
Hiện trạng quỹ đất và nhu cầu sử dụng; Định hƣớng sử dụng đất, tiến bộ khoa học
kỹ thuật; kết quả thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất kỳ trƣớc. Những năm
gần đây, quy hoạch sử dụng đất đã góp phần không nhỏ tạo ra kết quả đáng khích
lệ, giúp cho việc khai thác, sử dụng đúng mục đích, tiết kiệm và có hiệu quả, phát
huy tiềm năng, nguồn lực về đất, mở rộng diện tích đất canh tác, nâng cao chất
lƣợng đất, đảm bảo an toàn lƣơng thực.
Qua những lý luận trên cho thấy, quy hoạch sử dụng đất là bƣớc không thể
thiếu đƣợc trong quá trình sử dụng đất hợp lý và có vai trò quan trọng trong công

tác quản lý Nhà nƣớc về đất đai.
14


Điều 3, Luật Đất đai 2013 đã đƣa ra khái niệm quy hoạch sử dụng đất nhƣ
sau:
“Quy hoạch sử dụng đất là việc phân bổ và khoanh vùng đất đai theo không
gian sử dụng cho các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo
vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu trên cơ sở tiềm năng đất đai và nhu
cầu sử dụng đất của các ngành, lĩnh vực đối với từng vùng kinh tế - xã hội và đơn
vị hành chính trong một khoảng thời gian xác định.
- Kế hoạch sử dụng đất là việc phân chia quy hoạch sử dụng đất theo thời
gian để thực hiện trong kỳ quy hoạch sử dụng đất”.
1.2 Vị trí, vai trò của quy hoạch sử dụng đất
1.2.1 Vị trí của quy hoạch sử dụng đất
Theo Đoàn Công Quỳ (2006), đất đai là tài nguyên thiên nhiên, tài sản
quốc gia quý báu, cơ sở không gian để bố trí các khu dân cƣ và các ngành kinh
tế, xã hội, tƣ liệu sản xuất không thể thay thế trong sản xuất nông, lâm nghiệp.
Vì vậy Quy hoạch sử dụng đất là thành phần không thể thiếu đƣợc trong hoạch
định chiến lƣợc, lập quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế xã hội Quốc gia.
1.2.2 Vai trò của Quy hoạch sử dụng đất
Vai trò của quy hoạch sử dụng đất đƣợc thể hiện ở nhiều mặt khác nhau,
chủ yếu nhƣ sau:
- Quy hoạch sử dụng đất là công cụ quản lý Nhà nƣớc về đất đai: do tính pháp lý
của mình, quy hoạch sử dụng đất là căn cứ để Nhà nƣớc quyết định giao đất, cho thuê
đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất (Điều 31 Luật Đất đai 2003), thu hồi đất
(Điều 39 Luật Đất đai 2003), cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà
ở và tài sản khác gắn liền với đất (Điều 50 Luật Đất đai 2003).

15

- Quy hoạch sử dụng đất có vai trò định hƣớng cho các nhà doanh nghiệp
đầu tƣ có hiệu quả vào đất.
- Quy hoạch sử dụng đất là cơ sở để thực hiện công tác kiểm tra, đánh giá
tình hình quản lý và sử dụng đất: do đƣợc xây dựng trên cơ sở phân bổ hợp lý,
khoa học quỹ đất quốc gia cho các ngành kinh tế quốc dân cùng với các biện pháp
bảo vệ tài nguyên - môi trƣờng đất và dự báo khoa học xu hƣớng sử dụng đất trong
tƣơng lai, quy hoạch sử dụng đất tạo nên cơ sở để Nhà nƣớc tiến hành công tác
kiểm tra, đánh giá tình hình quản lý và sử dụng đất với mục đích phát hiện các
mặt tích cực cần phát huy và phát hiện các mặt tiêu cực nảy sinh cần khắc
phục, điều chỉnh trong hoạt động quản lý Nhà nƣớc về đất đai nhằm đáp ứng
đƣợc các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của cả nƣớc và các địa phƣơng.
- Quy hoạch sử dụng đất là căn cứ để các cơ quan Nhà nƣớc các cấp lập
kế hoạch sử dụng đất theo từng giai đoạn 5 năm, hàng năm.

16


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1992), Hiến pháp
nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992
2. Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1993), Luật Đất đai
năm 1993 số 24-L/CTN ngày 14/7/1993.
3. Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2003), Luật Đất đai
năm 2003 số 13/2003/QH11 ngày 26/11/2003.
4. Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2013), Luật Đất đai
năm 2013 số 45/2013/QH13 ngày 29/11/2013.
5. Quốc hội nƣớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2003), Luật Xây dựng
số 16/2003/QH11 ngày 26/11/2003.

6. Chính phủ (2014), Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định
chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai.
7. Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2014), Thông tƣ 29/2014/TT-BTNMT ngày
02/6/2014 quy định chi tiết việc lập, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử
dụng đất.
8. Chính phủ (2004), Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 về thi
hành Luật Đất đai.
9. Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2004), Thông tƣ 30/2004/TT-BTNMT ngày
01/11/2004 hƣớng dẫn về lập, điều chỉnh, thẩm định quy hoạch, kế hoạch sử
dụng đất.

17


10. Quốc hội (2011). Nghị quyết số 17/2011/QH13 ngày 22/11/2011, Nghị
quyết về quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất 5
năm (2011-2015) cấp quốc gia.
11. Vũ Thị Bình (2006). Giáo trình quy hoạch tổng thể phát triển nông thôn,
Nxb Nông nghiệp.
12.Đoàn Công Quỳ (2006). Giáo trình quy hoạch sử dụng đất, NXB Nông
nghiệp.
13.Nguyễn Quốc Ngữ (2006),“Giải pháp nâng cao chất lượng quy hoạch, kế
hoạch sử dụng đất”, Tạp chí Tài nguyên và Môi trƣờng, số 7.
14.Võ Tử Can (2001), Phương pháp luận cơ bản về quy hoạch sử dụng đất đai,
Chƣơng trình Hợp tác Việt Nam - Thụy Điển về đổi mới hệ thống địa chính,
Viện Điều tra Quy hoạch đất đai.
15.Bộ Tài nguyên và Môi trƣờng (2009), Thông tư số 19/2009/TT-BTNMT
ngày 02/11/2009 về việc quy định chi tiết việc lập, điều chỉnh và thẩm định
quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.
16. Nguyễn Quang Học (2006), Xây dựng bộ hệ thống chỉ tiêu định mức sử

dụng đất phục vụ môn học quy hoạch sử dụng đất.
17. Các văn bản dƣới Luật liên quan đến đất đai của các cơ quan có thẩm
quyền

18


19