skkn biện pháp gây hứng thú cho học sinh lớp 8 trong giờ học âm nhạc

BIỆN PHÁP GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH LỚP 8
TRONG GIỜ HỌC ÂM NHẠC
I - ĐẶT VẤN ĐỀ.
Môn học Âm nhạc trong trường THCS không nhằm đào tạo những
người làm nghề âm nhạc, những diễn viên, những nhạc sĩ, ca sĩ…mà chính là
qua môn học tác động vào đời sống tinh thần của các em góp phần cùng với
các môn học khác thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường phổ thông
cũng như mục tiêu của bậc học, cấp THCS.
Giáo dục phổ thông nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện,
không những nâng cao hiểu biết về kiến thức văn hoá mà còn phát huy năng
lực cảm thụ âm nhạc, làm cho đời sống tinh thần thêm phong phú, lành mạnh
tạo điều kiện để các em bộc lộ và phát triển năng khiếu, góp phần phát triển
toàn diện và hài hòa về nhân cách cho các em.
Đặc biệt giáo dục thẩm mỹ trong nhà trường phổ thông là một trong
bốn mặt giáo dục quan trọng nhất: Đức - Trí - Thể - Mĩ. Cái đẹp trong nghệ
thuật âm nhạc xuất phát từ tác phẩm, từ nghệ thuật trình diễn tạo nên những
hình tượng âm nhạc có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ làm rung động lòng
người, hướng con người tới cái Chân - Thiện - Mĩ…
- Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi phải
có sự hứng thú cao trong học tập.
- Xuất phát từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy tính
tích cực chủ động sáng tạo của học sinh. Có như vậy các em mới có điều
kiện khắc phục khó khăn, tiếp nhận kiến thức mới.
- Xuất phát từ tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 8, là lứa tuổi nhạy cảm hiếu
động và yêu thích ca hát. Nếu giáo viên gây được hứng thú trong giờ dạy sẽ
tạo cho học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách có hiệu
quả.

1

- Từ thực tiễn giảng dạy cũng như việc học của học sinh, trong nhiều
năm qua thầy và trò gặp không ít khó khăn trong qúa trình dạy học dù đã
làm mọi cố gắng để nâng cao chất lượng dạy - học. Điều quan trọng nhất mà
tôi tâm huyết đó là nếu giáo viên tạo được hứng thú trong giờ dạy sẽ giúp
cho học sinh say xưa hơn trong quá trình học tập và sẽ đem lại kết quả học
tập cao hơn.
- Từ những lý do nói trên, bản thân tôi nhận thấy việc gây hứng thú cho
học sinh trong học tập âm nhạc là một trong những giải pháp hết sức quan
trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Vì vậy nó là động lực giúp
tôi đi sâu nghiên cứu đề tài này.

2


II - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1- CƠ SỞ LÍ LUẬN.
Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến
những khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong
cuộc sống của con người.
Trong những năm qua, từ khi nước ta bước sang thế kỷ XXI, sự
nghiệp giáo dục đào tạo âm nhạc có điều kiện phát triển những bước cao
hơn. Cho đến ngày nay việc đưa âm nhạc vào học đường đã được chú trọng
vì những lợi ích quan trọng của nó trong việc giáo dục hình thành nhân cách
cho học sinh trở thành những con người toàn diện.
Bởi vậy việc dạy âm nhạc ở trường THCS nói chung và lớp 8 nói
riêng, mặc dù không nhằm đào tạo các em thành những con người hoạt động
nghệ thuật chuyên nghiệp mà chủ yếu là giáo dục văn hoá âm nhạc, làm cho
các em yêu thích nghệ thuật âm nhạc, hình thành ở học sinh một tâm hồn
trong sáng, một thị hiếu âm nhạc lành mạnh, cách tư duy sắc sảo, lòng khát
khao sáng tạo, giàu tình cảm, nhanh nhẹn hoạt bát và sống vui tươi. Âm

nhạc phát triển tối đa những tố chất sinh lý, những phẩm chất tâm lý của lứa
tuổi, tạo điều kiện để các em hoàn chỉnh và cân đối về tâm hồn, trí tuệ và thể
chất, làm phong phú tình cảm của lứa tuổi học trò.
Mặt khác, qua đó phát triển bồi dưỡng những mầm non nghệ thuật cho
tương lai đất nước. Đây là một môn học còn rất mới mẻ và không giống
những môn học khác, môn học mang tính nghệ thuật cao, học sinh học theo
phương châm “học để mà vui - vui để mà học”. Vì vậy tạo cho các em sự
say mê hứng thú học tập là rất cần thiết.
Ta đã biết rằng bất kỳ làm việc gì nếu có hứng thú thì sẽ đi đến thành
công. Đặc biệt là đối với học sinh, do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các
em. Nếu thích thú thì các em sẽ làm tốt và khi hoạt động, nhận thức của học

3


sinh dựa trên cơ sở của hứng thú nó sẽ trở nên hào hứng, thoải mái và dễ
dàng.
Hứng thú trong học tập nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, nuôi
dưỡng ở các em lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vươn
tới những đỉnh cao của việc nắm bắt kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới,
tích cực sáng tạo cái đã học vào hoạt động thực tiễn.
Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. Nhưng
riêng bộ môn Âm nhạc thì bản thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều
người. Việc tạo cho các em hứng thú trong học tập môn âm nhạc không chỉ
nâng cao hiệu quả dạy học mà còn làm cho các em vui tươi phấn khởi thoải
mái hơn về tinh thần. Là một giáo viên giảng dạy bộ môn âm nhạc, bản thân
tôi nhận thấy đó là một trong những yếu tố hết sức quan trọng.
2- THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Không phải hiện nay mà đã từ lâu sự thay đổi về mặt tâm sinh lý lứa
tuổi và một số học sinh còn xem môn học âm nhạc là một môn phụ, các em

chỉ quan tâm đến môn học mà các em đã định hướng cho nghề nghiệp tương
lai sau này nên một số học sinh chưa thực sự hứng thú với môn học, tạo nên
sự khô khan cứng nhắc trong môn học.
Xuất phát từ điều kiện gia đình, sự quan tâm về tinh thần từ phía gia
đình đối với các em không được đồng đều, sự khập khiểng về ý thức nhận
thức giữa học sinh ở thị trấn và nông thôn cũng gây không ít khó khăn cho
các em trong quá trình học tập..
Đặc biệt ở học sinh lớp 8- đây là lứa tuổi có nhiều thay đổi về đặc
điểm tâm sinh lý, các em bắt đầu có sự e ngại, chất giọng cũng có sự thay
đổi, có em đã thể hiện giọng điệu của người lớn, sự hồn nhiên của trẻ em đã
có sự giảm sút. Một số em đã tỏ ra không thích hay còn e ngại khi trình bày
một bài hát trước tập thể lớp…Từ thực tế giảng dạy âm nhạc trong nhiều
năm qua, đặc biệt là tình hình và kết quả trong học kỳ I vừa qua tôi nhận
4


thấy rằng việc tạo cho học sinh hứng thú trong học tập là một điều hết sức
cần thiết. Từ đó tôi mạnh dạn trình bày biện pháp giảng dạy của mình để các
thầy, cô và các bạn đồng nghiệp tham khảo.
Để cung cấp kiến thức khoa học giáo dục tư tưởng và rèn luyện kỹ
năng cho học sinh, giáo viên phải làm cho học sinh ham mê hứng thú học
tập, làm cho quá trình học tập của các em trở nên tự giác, tạo nên niềm vui
trong sáng và bổ ích, bồi dưỡng cho các em tinh thần học tập, mạnh dạn
trước tập thể, tạo được hưng phấn đồng đều giữa các em để giữa các em có
được sự hòa đồng trong nhận thức và học tập. Bất kỳ môn học nào cũng có
khả năng gây hứng thú học tập đối với học sinh. Bản thân nghệ thuật âm
nhạc nói chung và môn âm nhạc ở trường THCS là nguồn cảm hứng, là sự
kích thích, sự say mê học tập của học sinh nhưng không phải dạy như thế
nào cũng gây được hứng thú cho học sinh. Đặc biệt là học sinh lớp 8. Khảo
sát chất lượng đầu năm tổng số 41 học sinh trong đó đạt 30 học sinh, chưa

đạt 11 học sinh.
Xuất phát từ thực tế hiện nay đang đổi mới phương pháp dạy học, học
sinh tự chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giáo viên là người hướng dẫn điều
khiển, việc tạo hứng thú học tập cho các em có vai trò rất quan trọng trong
việc nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học .
3- CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
a/ Phải gây hứng thú cho học sinh ngay từ phần mở đầu bài học, phần
giới thiệu đề mục mới:
Rõ ràng ngay từ bước chân của giáo viên vào lớp với thái độ vui vẻ
thân mật đối với học sinh, việc đánh giá công bằng trong việc kiểm tra
miệng...đều là những yếu tố góp phần tạo nên không khí hào hứng chung của
cả lớp để chuẩn bị bước vào bài học mới nhưng sự hứng thú học tập chỉ thực
sự bắt đầu với phần giới thiệu đề mục mới tạo sự hấp dẫn đối với học sinh.

5


*Ví dụ: Để bước vào tiết học hát “Lí dĩa bánh bò” dân ca Nam Bộ (tiết
4 ÂN 8) giáo viên vào lớp trên tay cầm một vật nhỏ chìa ra và hỏi:
Các em biết thầy đang cầm trên tay vật gì không nào? (Có thể có rất
nhiều câu trả lời sai nhưng sẽ tạo được không khí vui tươi, rộn ràng vào đầu
tiết học, gây được sự tò mò, suy nghĩ và sự tập trung ở học sinh), và sẽ hấp
dẫn hơn khi thầy giáo nói thêm: Đây là chiếc Bánh Bò đấy các em ạ! Nó
được làm bằng bột mì và là món quà rất có ý nghĩa của người dân Nam Bộ
để tặng người thân khi đi đường xa! Thế là tiết học sẽ trở nên vui hẳn ra.
b/ Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính tích
cực, chủ động sáng tạo của học sinh để gây hứng thú học tập cho
các em.
Thực chất của việc học tập là chuỗi vấn đề được đặt ra, được nhìn nhận, rồi
được nhận thức ở mức độ cao hơn. Đặc trưng của môn âm nhạc là thực hành.

Thực hành là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình dạy và học của bộ môn. Thông
qua thực hành để dạy lý thuyết, lấy lý thuyết để củng cố kỹ năng thực hành
trên cơ sở sử dụng thời gian trên lớp một cách tối ưu (tránh thời gian chết )
để tất cả học sinh được nhìn, nghe và luyện tập nhiều. Thực tế cho thấy nếu
trong một tiết học giáo viên đặt ra nhiều câu hỏi vừa sức đối với học sinh,
học sinh dễ hiểu, dễ nhớ, hay cho các em nghe, nhìn và thể hiện nhiều thì
học sinh rất có hứng thú học tập, động cơ học tập cũng sẽ tốt.
*Ví dụ: Trong tiết học Ôn tập đọc nhạc, sau khi học sinh đã đọc tốt
giai điệu bài tập đọc nhạc thì giáo viên yêu cầu các em tự ghép lời ca, đặt lời
mới cho bài Tập đọc nhạc hoặc bài hát dân ca…Để các em có được niềm vui
trước sản phẩm tinh thần của chính mình kèm theo lời khen ngợi của giáo
viên.

6


c/ Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học:
Tránh cách dạy thông báo khô khan, tẻ nhạt. Giáo viên phải nắm chắc
đặc trưng môn học âm nhạc để có cách dạy cho phù hợp. Giờ học âm nhạc
phải là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phương châm học vui - vui học. Tránh
dạy lý thuyết trừu tượng và dạy Tập đọc nhạc nặng nề, căng thẳng. Phải tìm
mọi cách cải tiến cách dạy từng phân môn theo hướng tích cực trong từng
hoạt động của học sinh. Bổ sung và sáng tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động,
hấp dẫn, đa dạng hoá cách thức truyền đạt ở mỗi bài học, mỗi tiết dạy.
* Đối với học hát:
Muốn gây hứng thú cho học sinh thì vai trò của giáo viên rất quan
trọng. Đó là quá trình chuẩn bị của giáo viên, giọng hát của giáo viên, phong
cách biểu diễn ...cách tiến hành dạy hát theo phương pháp giảng dạy mới
từng câu ngắn theo lối móc xích, giáo viên đàn giai điệu câu hát, hát mẫu rồi
bắt nhịp để học sinh hát theo. Giáo viên cũng có thể đánh đàn giai điệu cho

học sinh nghe từng câu ngắn và tập hát lời ca.
Sau khi thuộc bài hát, có thể cho học sinh kết hợp một số động tác
múa đơn giản hoặc vận động thân thể theo nhạc. Cuối cùng cho học sinh tập
biểu diễn thể hịên giọng hát của mình kết hợp phụ hoạ, tập trình diễn bài hát
theo nhóm, tập lĩnh xướng hoặc hoà giọng…. Để tạo cho học sinh sự mạnh
dạn, tự tin, giáo viên cùng thực hiện động tác với học sinh (vừa hát vừa múa,
động tác phải phù hợp với nội dung bài hát)
Cho học sinh chuẩn bị theo nhóm trong vài phút sau đó lên trình diễn
thi đua giữa các nhóm, giáo viên nhận xét tuyên dương tạo niềm vui cho các
em.
*Đối với dạy nhạc lý- tập đọc nhạc.
Lâu nay khi dạy về nhạc lý giáo viên thường định nghĩa, giảng giải ít
xuất phát từ thực tiễn âm nhạc qua các ví dụ sinh động để rút ra nhận xét, kết

7


luận. Về Tập đọc nhạc các giáo viên chịu ảnh hưởng sâu sắc phương pháp
dạy cho học sinh chuyên nghiệp âm nhạc, gây nên tâm lý căng thẳng nặng nề
không cần thiết, làm cho học sinh có tâm lí sợ hãi khi phải học phân môn
này. Những tiết dạy như vậy thường kém hiệu quả, học sinh không hứng thú
học. Vì vậy để tạo cho các em sự hứng thú trong học tập, cách dạy tập đọc
cao độ nên cho các em dựa vào tiếng đàn làm mẫu của giáo viên, kỹ năng thể
hiện trường độ và tiết tấu phải được quan tâm nhiều hơn nữa bằng những bài
tập riêng trong nhiều tiết học. Giáo viên đàn từng câu ngắn để các em đọc
theo đúng tên nốt nhạc và cuối cùng học sinh trong lớp đọc đúng được cả bài
đọc nhạc.Với những bài hát dân ca có thể cho các em đặt lời mới theo nhiều
nội dung khác nhau…Dạy nhạc lý – tập đọc nhạc phải thật nhẹ nhàng, dễ học
với đại đa số học sinh.
*Ví dụ: Khi học Tập đọc nhạc giáo viên nên gọi học sinh đọc theo từng

tiết nhạc hoặc từng câu nhạc để học sinh dễ đọc và có niềm vui khi thực
hiện được yêu cầu của giáo viên.
*Ví dụ: Khi học nhạc lí tránh sự khô khan, uể oải (trong tiết 13 Âm
nhạc 8). Thứ tự dấu giáng, dấu thăng ở hóa biểu) thay vì sự mệt mỏi khi các
em phải học thuộc và nhớ vị trí của từng dấu hóa một cách khó khăn thì các
em được thích thú đọc thuộc bài thơ trong tích tắc và nhớ rất lâu.
Một # nằm ở dòng 5
Hai # lại ở khe 3 gần kề
Ba # khe phụ một trên
Bốn # em ở dòng 4 chính rồi
Lại thêm 1 b nữa thôi
Dòng 3 nó ở nhìn là thấy ngay
Hai b nằm tiếp khe 4

*(#) Dấu Thăng,(b) Dấu Giáng

Dưới 2 khe nữa b 3 sẳn sàng
8


Cuối cùng b 4 sắp hàng
Dòng 3 chờ đó để cùng hành quân.

* Đối với dạy âm nhạc thường thức:
Phân môn này bao gồm các nội dung: Giới thiệu tác giả tác phẩm,
nghe nhạc và một số kiến thức liên quan đến đời sống âm nhạc. để tạo ra
hứng thú đối với phân môn này giáo viên có thể tiến hành dưới các hình
thức:
Đọc truyện, kể chuyện, xem tranh và giải thích, nghe băng nhạc hoặc
giáo viên tự trình bày tác phẩm.

Trường hợp đọc, kể chuyện theo sách có thể giáo viên đọc cho học
sinh cả lớp nghe. Nếu cần tóm tắt ý chính và nêu câu hỏi cho học sinh trả lời.
Bài nào có tranh minh hoạ cần sưu tầm, phóng to những hình vẽ trong sách
treo trên bảng.
* Ví dụ: Trong tiết dạy Âm nhạc thường thức( Tiết 22 ÂN 8, giới thiệu Nhạc
sĩ Nguyễn Đức Toàn với bài hát “Biết ơn chị Võ Thị Sáu”) giáo viên cho học
sinh xem những hình ảnh sau và hỏi:
? Các em đã học 4 nhạc sĩ Việt Nam vậy NS Nguyễn Đức Toàn là ảnh số
mấy?
1

2

3

9

4


NS P.H Điểu
11-11-1924
Bóng cây Kơ-Nia

NS H. Vân
1930
Hò kéo pháo

NS TR.Hoàn

NS N. Đ Toàn

1928- 2003

10-3-1929

Một mùa xuân

Biết ơn chị

nho nhỏ

Võ Thị Sáu

Mỗi câu chuyện kể phải nhấn mạnh một đôi ý để gây ấn tượng cho các
em.
*Ví dụ: Kể chuyện NS Hoàng Vân sáng tác bài hát “Hò kéo pháo”
trong hoàn cảnh bộ đội pháo binh đưa pháo vào trận địa Điện Biên Phủ…
Bên cạnh đó lời nói, giọng hát, phong cách, năng lực của giáo viên là
hết sức quan trọng, đây là một trong những yếu tố gây hứng thú trực tiếp đối
với học sinh.
*Ví dụ: Trong tiết học 14 (ÂN 8, Một số loại nhạc cụ dân tộc), trước
khi đi vào bài học giáo viên cho học sinh xem tranh và hỏi.
? Đây là những loại nhạc cụ nào? Thường được sử dụng tại vùng nào
trên đất nước ta?

Chiêng

Đàn T-rưng

Đàn Đá

Hoặc GV hỏi .Em có biết những nghệ sĩ sử dụng các lọai nhạc cụ này
trong tư thế như thế nào không?( HS xem tranh và trả lời theo kết quả nhìn
thấy của mình)

10


Khi đánh cồng chiêng

Khi đánh đàn ta đứng trước

Khi đàn ta đứng

trướcđàn
ta mang lên vai thả

đàn, 2 tay cầm que trúc

2 tay dùng búa sắc linh

thòng nhạc cụ, tay trái

linh động di chuyển trên

động di chuyển trên

giữ, tay phải cầm dùi

từng ống nứa.

từng thanh đá đánh vào

núm chiêng.

d/ Trong quá trình giảng dạy cần đưa vào một số trò chơi vừa nâng
cao hiệu quả bài học vừa tạo hứng thú cho học sinh với tinh thần
“học để mà vui, vui để mà học”
Thực tế cho thấy nếu trong một tiết học giáo viên biết cách sắp xếp
thời gian hợp lý tổ chức trò chơi cho học sinh thì học sinh rất hào hứng học.
Trong âm nhạc có rất nhiều trò chơi nhưng giáo viên phải biết tổ chức trò
chơi phù hợp với từng bài học cụ thể.
*Ví dụ: Trong học hát có trò chơi “Nhìn tranh đoán tên bài hát”,
“Nghe nhạc đoán bài hát”, “Nghe tiết tấu đoán câu hát”.
? Đây là hình ảnh của chiếc trống gì?( h1) Em hãy hát bài hát có tên
chiếc trống nầy? (Trống cơm, hát bài trống cơm dân ca đồng bằng Bắc Bộ)?
Đây là chiếc trống gì?( h2) Nhìn chiếc trống em liên tưởng đến bài hát nào
đã học, em hãy hát đoạn 1 của bài hát đó.( Mùa thu ngày khai trường)
(Trong trò chơi nếu học sinh chơi tốt giáo viên có thể nhận xét, tuyên
dương hoặc ghi điểm để khích lệ tinh thần các em.)

11


*Trong giờ học Tập đọc nhạc giáo viên có thể cho học sinh xem tiết
tấu rồi nhận diện bài Tập đọc nhạc.
? Em hãy cho biết tiết tấu sau có trong bài Tập đọc nhạc nào?
Để trả lời được câu hỏi học sinh phải tập trung tìm tòi và nhớ lại giai
điệu từng bài tập đọc nhạc, như vậy sẽ tạo cơ hội cho học sinh ôn lại kiến

thức đã học.
Cũng có thể cho học sinh chơi trò chơi “Nghe nhạc đoán tên bài”
*Ví dụ: Giáo viên đàn cho học sinh nghe câu nhạc:
“Son, mì mì, đồ son lá mì đồ fa” ( chỉ có một trên đời)
hoặc “ Là, đố, si la, son si mí”( hãy hót chú chim nhỏ hay hót)…
e. Giáo viên vận dụng phương pháp tích hợp kiến thức, kỹ năng
giữa các môn học (đặc biệt là môn mỹ thuật) để các em có điều kiện luyện
tập để phát triển toàn diện hơn.
* Ví dụ. trong giờ ôn bài hát và ôn bài Tập đọc nhạc, giáo viên có thể
cho học sinh chơi trò chơi như sau: Chọn 2 đội lên bảng bốc thăm, đội A hát
độ B vẽ tranh diễn tả hình ảnh có trong bài hát, khi đội A ngừng hát thì đồng
thời đội B ngừng vẽ và ngược lại. Học sinh còn lại dưới lớp được chia ra làm
cổ động viên tinh thần cho 2 đội chơi.
g/ Giáo viên phải biết sử dụng phương tiện dạy học như một yếu tố
gây xúc cảm.
Trong một giờ học sinh động, giáo viên không thể không sử dụng
phương tiện dạy học. Đồ dùng dạy học phổ biến đó là sách giáo khoa, nhạc

12


cụ và tranh ảnh. Các phương tiện đó giáo viên phải biết sử dụng sao cho phù
hợp với nội dung từng bài học. Biết minh hoạ một cách độc đáo, thú vị sẽ
kích thích hứng thú học tập của các em. Kinh nghiệm đã xác nhận nếu chỉ
lặp lại những kiến thức trong sách giáo khoa thì học sinh cũng không hứng
thú học tập và vai trò của giáo viên trên lớp cũng không phát huy hiệu quả
một cách tối ưu được. Mặt khác nếu thoát ly sách giáo khoa làm cho học sinh
khó nắm kiến thức cần thiết thì bài giảng dù có hấp dẫn sinh động đến mấy
cũng không mang lại hiệu quả sư phạm. Vì vậy phải biết kết hợp kiến thức
sách giáo khoa và đồng thời phải vừa biết mở rộng kiến thức. Đặc biệt với

môn Âm nhạc phải chú trọng thực hành. Giáo viên dạy nhạc mà không có
nhạc cụ, không biết sử dụng nhạc cụ thì tiết học sẽ trở nên nhàm chán, hiệu
quả bài dạy không cao. Các mẫu truyện, tranh, ảnh đòi hỏi giáo viên phải có
để minh hoạ thêm cho học sinh. Ngoài ra học sinh cũng phải có đầy đủ các
phương tiện học tập như: sách, vở, bút, thanh phách...và sưu tầm những gì
mà giáo viên yêu cầu.
* Ví dụ muốn giới thiệu hình thức hát bè theo nhiều nhóm hát tạo thành 1
hợp xướng thì phải có hình ảnh 1 tổ hợp xướng cho học sinh xem.

Dàn hợp xướng
• Ví dụ. Các thể loại nhạc đàn ( tiết 31ÂN 8), cho học sinh xem ảnh các
nghệ sĩ đang biểu diễn các loại nhạc cụ..
1

2

3

13

4


Độc tấu vi-ô-lông

Tam tấu nhạc cụ dân tộc

Hòa tấu nhạc cụ dân tộc

Tam tấu vi-ô-lông

? Em hãy xem tranh và nêu các hình thức biểu diễn nhạc cụ trong tranh?
( hình 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8)
5

Hòa tấu trống

6

7

Độc tấu đàn nguỵêt

Hòa tấu nhạc cụ dân tộc

8

Độc tấu sáo

h/ Thường xuyên củng cố và phát triển hứng thú của học sinh trong
giờ học âm nhạc
Việc gây hứng thú cho học sinh trong giờ học không chỉ một lần mà
phải rèn luyện thường xuyên từ phút đầu đến phút cuối giờ học. Hơn nữa
phải làm cho mức độ hứng thú ngày càng tăng đến nổi các em không để ý
thời gian trôi đi nhanh chóng và đến khi giờ học kết thúc học sinh còn cảm
thấy luyến tiếc.
i/ Tăng cường các hoạt động âm nhạc trong lớp, trường để học sinh
được xem, được nghe, đựơc thể hiện và bình luận:
Bằng hình thức tổ chức các Hội thi văn nghệ về các chủ đề, các buổi
ngoại khoá âm nhạc với chủ đề: “Khúc nhạc tháng 3”, “ Em làm nghệ sĩ”,

Âm nhạc trong em”, “ Giai điệu xanh”, Giai điệu tuổi hồng… giúp cho học

14


sinh có niềm say mê hứng thú hơn trong giờ học tập chính khóa cũng là hình
thức phát hiện năng khiếu bồi dưỡng cho các em phát huy khả năng âm nhạc.

4- HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:
a. Kết quả thực hiện. Với sự áp dụng các biện pháp nói trên, trong
những năm qua tôi được phân công giảng dạy bộ môn âm nhạc. Tôi nhận
thấy đa số học sinh đều rất hứng thú học tập, các lớp qua kiểm tra đều đạt kết
quả cao qua từng năm học.
Sau 3 tuần đầu được áp dụng triệt để và liên tục biện pháp đã nêu tôi
đã thấy kết quả tiến bộ khá rõ rệt. Sau 6 tuần thực hiện thường xuyên biện
pháp giảng dạy mới tôi thấy có kết quả rõ rệt, không khí học tập sôi nổi hơn,
học sinh phát biểu xây dựng bài nhiều hơn, học sinh được kiểm tra bài cũ
thuộc bài nhiều hơn. Điều đặc biệt là tỉ lệ học sinh chưa đạt giảm đáng kể và
tỉ lệ học sinh khá giỏi tăng lên khá rõ so với đầu năm học. hiện nay tỷ lệ đạt
ở mức 100% đối với học sinh của hai lớp 8: 41/41 hs xếp loại đạt. Tôi hy
vọng rằng với phương pháp giảng dạy này sẽ tạo cho các em niềm say mê
môn học, có niềm tin ở chính mình và việc dạy và học sẽ đạt kết quả cao
hơn, dần dần sẽ không còn học sinh chưa đạt về bộ môn học này.

15


b. Bài học kinh nghiệm.
Từ thực tế giảng dạy, kết quả đạt được qua việc áp dụng các biện pháp
nói trên, bản thân tôi đúc rút ra một số kinh nghiệm như sau:

Để tạo hứng thú đối với học sinh thì trước hết phải gây hứng thú cho
học sinh ngay từ phần mở đầu bài học, phần giới thiệu đề mục mới.
- Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính tích cực
chủ động sáng tạo của học sinh.
- Giáo viên cần phải nắm đặc trưng của bộ môn, có phương pháp dạy
học linh hoạt và sáng tạo, phải tìm mọi cách để cải tiến cách dạy từng phân
môn theo hướng tích cực hóa hoạt động học tập của học sinh, bổ sung sáng
tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp dẫn, đa dạng hóa cách thức truyền
đạt ở mỗi bài học.
- Phương tiện dạy học phải đầy đủ, giáo viên phải biết sử dụng
phương tiện dạy học như một yếu tố gây xúc cảm.
- Trong các tiết học phải tạo cho các em sự hứng thú từ đầu cho đến
hết tiết học, tạo cho các em sự hứng thú vui tươi, bởi vì đặc trưng bộ môn đó
là học để mà vui - vui để mà học, tránh gò ép đối với học sinh.
- Tăng cường các hoạt động âm nhạc trong lớp, trong trường bằng
hình thức tổ chức hội thi văn nghệ, ngoại khóa.
Muốn thực hiện những nội dung trên có hiệu quả đòi hỏi mỗi giáo viên
phải không ngừng nâng cao kiến thức, học hỏi trên mọi phương tiện thông
tin để tạo cho mình một trình độ chuyên môn vững vàng, thường xuyên học
hỏi rút kinh nghiệm ở các đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường.

16


III- KẾT LUẬN CHUNG.
Có thể nói rằng môn âm nhạc ở trường phổ thông có vị trí quan trọng
trong việc giáo dục thế hệ trẻ. Ngày nay với nội dung chương trình đổi mới
phương pháp dạy học, người giáo viên phải không ngừng học hỏi để nâng
cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Ngoài những môn học chính thì môn
học âm nhạc giúp cho học sinh phát triển thị hiếu thẩm mỹ, nghệ thuật, nâng

cao dần một bước về tiếp xúc với âm nhạc, tạo đà cho sự giáo dục và phát
triển toàn diện về nhân cách cho học sinh.
Việc dạy môn âm nhạc ở trường THCS trong quá trình đổi mới ngày
nay là vô cùng cần thiết. Tất cả các giáo viên đứng lớp, giáo viên chuyên
biệt và các cấp chỉ đạo cần hiểu rõ điều này để môn âm nhạc ngày càng phát
huy tác dụng, góp phần vào sự nghiệp đào tạo các mầm non tương lai cho
đất nước.
Từ thực trạng dạy học âm nhạc ở trường THCS nói chung và lớp 8 nói
riêng. Từ kiến thức được học trong nhà trường và từ thực tế giảng dạy, bản
thân tôi đã đúc rút ra một kinh nghiệm: phần lớn các yếu tố làm cho học
sinh hứng thú học tập đều phụ thuộc vào vai trò của giáo viên.

17


Những cách thức, những cung bậc gây hứng thú cho học sinh trong
học tập môn âm nhạc là hết sức phong phú. Mỗi người có một phương pháp,
biện pháp của riêng mình.
Trên đây tôi mới chỉ đề cập phần nào đến kinh nghiệm của bản thân
tôi đã được chắc lọc qua thực tế tham gia giảng dạy nhiều năm học. Nó được
áp dụng đi vào từng tiết dạy và thấy có chiều hướng tốt, học sinh học tốt hơn
và có nhiều hứng thú hơn với môn học. Song đó là kinh nghiệm của riêng
tôi trong phạm vi dạy học tại một ngôi trường còn thiếu thốn nhiều về cơ sở
vật chất, phụ huynh học sinh chưa xem trọng việc học tập của con em mình
thì chắc hẳn không tránh khỏi sự thiếu sót. Mong rằng trong quá trình xem
xét, quý thầy cô cùng các bạn đồng nghiệp, hội đồng sư phạm sẽ có những ý
tưởng hay hơn, bổ ích hơn, để bổ sung chỉnh sửa nhằm hoàn thiện hơn
những ý tưởng tôi vừa nêu trên để tôi có thêm hành trang phục vụ chuyên
môn của mình ngày càng tốt hơn trong những năm học tới.
Kiến nghị : Vì đây là một môn học mang tính đặc trưng riêng nên cần phải

có phòng học chức năng riêng biệt, môi trường trong lành, thoáng mát, đầy
đủ tiện nghi và đồ dùng dạy học. Cần trang bị thêm một số tranh ảnh, tài liệu
phục vụ cho môn học để việc dạy và học ngày càng hiệu quả hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Trưng Vương, tháng 4 năm 2012
Người viết

Trần Thị Út

18