Phân tích các sự cố chất lượng công trình đập, hồ chứa và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác quản lý chất lượng, bảo đảm an toàn đập nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu

L I CAM OAN
Tên tôi là: Bùi M nh Ti n, sinh ngày 12/01/1988, là h c viên cao h c l p
21QLXD11, chuyên ngành Qu n lý xây d ng - Tr

ng đ i h c Th y l i Hà N i.

Xin cam đoan:
1. ây là lu n v n do b n thân tôi tr c ti p th c hi n d

is h

ng d n c a th y giáo

GS.TS V Thanh Te.
2. Lu n v n này không trùng l p v i b t k lu n v n nào khác đã đ

c công b t i

Vi t Nam.
3. Các s li u và thông tin trong lu n v n là hoàn toàn chính xác, trung th c và khách
quan. T t c các trích d n đã đ

c ch rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày

tháng

n m 2016

H c viên

Bùi M nh Ti n

i


L IC M
H c viên xin chân thành c m n tr
c u v a qua, đã đ

ng

N

i h c Th y l i trong su t th i gian nghiên

c trang b thêm nh ng ki n th c c n thi t v các v n đ kinh t -

k thu t, cùng s h

ng d n nhi t tình c a các th y trong tr

ng đã giúp h c viên

hoàn thi n mình h n v trình đ chuyên môn.
c bi t, H c viên xin chân thành c m n t i th y giáo GS. TS V Thanh Te đã tr c
ti p h

ng d n, giúp đ h c viên t n tình trong su t quá trình nghiên c u và hoàn

thành lu n v n.

ng th i, h c viên c ng xin chân thành c m n các th y cô giáo trong Khoa Công
trình, khoa Kinh t và Qu n lý đã cung c p nh ng ki n th c v chuyên ngành, giúp
h c viên có đ c s lý lu n và th c ti n đ hoàn thành lu n v n này.
Do trình đ , kinh nghi m c ng nh th i gian nghiên c u còn h n ch nên lu n v n khó
tránh kh i nh ng thi u sót, h c viên r t mong nh n đ

c nh ng ý ki n đóng góp c a

quý Th y, Cô và các đ c gi .
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày

tháng
H c viên

Bùi M nh Ti n

ii

n m 2016


M CL C
M

U ......................................................................................................................... 1

1. Tính c p thi t c a đ tài............................................................................................... 1
2. M c đích nghiên c u ................................................................................................... 1
3.

4. Ph

it

ng và ph m vi nghiên c u ............................................................................... 2
ng pháp nghiên c u ............................................................................................. 2

5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài..................................................................... 2
6. N i dung nghiên c u ................................................................................................... 2
CH
NG 1. T NG QUAN V CH T L
NG CÔNG TRÌNH VÀ S C
CÔNG TRÌNH
P, H CH A B NG V T LI U A PH
NG .................... 4
1.1. T ng quan v các công trình đ p, h ch a

Vi t Nam ...................................... 4

1.1.1.Quá trình đ u t và xây d ng h ch a n

Vi t Nam ...................................... 4

c

1.1.2.Phân lo i đ p ....................................................................................................... 11
1.1.3. ánh giá th c t v m c đ an toàn đ p
1.2.T ng quan v s c h h ng đ p

Vi t Nam .......................................... 13

Vi t Nam và trên Th gi i......................... 15

1.2.1.T ng quan v s c h h ng đ p trên Th gi i .................................................... 15
1.2.2.T ng quan v s c h h ng đ p v t li u đ a ph

ng

Vi t Nam ...................... 18

1.3.Th c tr ng công tác qu n lý ch t l

ng công trình

1.3.1.Th c tr ng công tác qu n lý ch t l

ng công trình xây d ng nói chung ............ 20

1.3.2. Th c tr ng công tác qu n lý ch t l

ng các công trình h đ p ......................... 22

K t lu n ch
CH

n

c ta hi n nay .......... 20

ng 1........................................................................................................ 23

NG 2. PHÂN TÍCH CÁC S

C

CÔNG TRÌNH XÂY D NG ................ 24

2.1 Các s c công trình đ p, h ch a có th x y ra và nguyên nhân .................... 24
2.1.1. S c v đ p do n

c tràn qua đ nh ................................................................... 24

2.1.2. S c đ p gây ra do dòng th m ........................................................................... 26
2.1.3. S t, s p mái th

ng, h l u đ p .......................................................................... 28
iii


2.1.4. S c do n t ngang, d c đ p ................................................................................29
2.1.5. S c v đ p do thi công kém ch t l

ng ............................................................30

2.1.6. M t s s c nh ng n m g n đây và nguyên nhân ..............................................30
2.2 Phân tích s c ch t l

ng đi n hình

m t s công trình đ p, h ch a ..........32

2.2.1. S c v đ p su i Hành

Khánh Hòa .................................................................33

2.2.2. S c v đ p su i Tr u

Khánh Hòa ..................................................................35

2.2.3. S c v đ p Am Chúa

Khánh Hòa ..................................................................36

2.2.4. S c v đ p

ng

m Hà

Qu ng Ninh.........................................................37

2.2.5. M t s s c khác .................................................................................................38
2.3 Các y u t

nh h

ng đ n an toàn h đ p...........................................................41

2.3.1. Khu v c lòng h ...................................................................................................41
2.3.2. Khu v c công trình đ u m i .................................................................................41

2.3.3. Khu v c h du các h ch a ..................................................................................44
2.4 Nh ng bài h c rút ra t s c ch t l ng công trình liên quan đ n công tác
qu n lý ch t l ng trong t ng giai đo n ....................................................................45
2.3.1. Giai đo n l p d án đ u t xây d ng ..................................................................45
2.3.2. Giai đo n kh o sát ...............................................................................................45
2.3.3. Giai đo n thi t k .................................................................................................46
2.3.4. Giai đo n thi công ................................................................................................47
2.3.5. Giai đo n v n hành, khai thác .............................................................................48
K t lu n ch

ng 2 ........................................................................................................48

CH
NG 3.
XU T M T S GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU CÔNG
TÁC QU N LÝ CH T L
NG, B O
M AN TOÀN
P NH M THÍCH
NG V I BI N
I KHÍ H U ................................................................................49
3.1. nh h

ng c a bi n đ i khí h u t i các công trình h đ p ..............................49

3.1.1. Khái ni m v bi n đ i khí h u ..............................................................................49
3.1.2. ánh giá nh ng tác đ ng c a bi n đ i khí h u ...................................................50
iv

3.2. Th c tr ng công tác qu n lý ch t l ng công trình th y l i n c ta hi n
nay
………………………………………………………………………………54
3.2.1. Th c tr ng công tác qu n lý ch t l ng công trình th y l i trong giai đo n kh o
sát, thi t k ..................................................................................................................... 54
3.2.2. Th c tr ng công tác qu n lý ch t l ng công trình th y l i trong giai đo n thi
công ............................................................................................................................... 56
3.2.3. Th c tr ng công tác qu n lý ch t l ng công trình th y l i trong giai đo n qu n
lý v n hành..................................................................................................................... 57
3.3.
xu t m t s gi i pháp nâng cao hi u qu công tác qu n lý ch t l ng, b o
đ m an toàn h đ p ..................... ……………………………………………………59
3.3.1. Gi i pháp trong giai đo n kháo sát, thi t k ....................................................... 59
3.3.2. Gi i pháp trong giai đo n thi công ..................................................................... 68
3.3.3. Gi i pháp trong giai đo n qu n lý v n hành ...................................................... 70
K t lu n ch

ng 3........................................................................................................ 77

K T LU N VÀ KI N NGH ..................................................................................... 78
1.K t lu n ..................................................................................................................... 78
2.Ki n ngh ................................................................................................................... 79
TÀI LI U THAM KH O........................................................................................... 80

v


DANH M C HÌNH

Hình 1.1. Phân lo i đ p theo c u t o m t c t ngang đ p .............................................12

Hình 1.2. K t c u ch ng th m
Hình 1.3. T l v đ p
Hình 1.4. C nh t
Hình 1.5. N

n n đ p .......................................................................13

các châu l c ............................................................................16

ng v đ p Tenton (M ) ....................................................................18

c ch y tràn ra mái h l u
h ch a n

Hình 1.6. S c các lo i

Hình 2.1. S c v đ p h ch a n

c

h th y l i Tân S n t nh Gia Lai ...............19

c .......................................................................19
m Hà

ng 30/10/2014 ................................31

Hình 2.2. Hình nh v đ p Am Chúa .............................................................................36
Hình 2.3.

p chính b h h ng n ng sau s c v đ p

Hình 2.4. S c đ p Z20, H

ng .......................37

ng Khê, Hà T nh .............................................................38

Hình 2.5. S c v đ p Khe M , H
Hình 2.6. S c tràn n

m Hà

cđ pC a

ng S n, Hà T nh .................................................39
t, Thanh Hóa ....................................................39

Hình 2.7. S c tràn đ p H Hô, Qu ng Bình ...............................................................40
Hình 3.1. Công trình đo n

c trên kênh ........................................................................66

Hình 3.2. Gia c mái b ng công ngh NEOWEB………………………………………….76
Hình 3.3. Công ngh thoát n

c mái đ p đ t b ng ATERBELT ...................................67

Hình 3.5. Kênh nh a ......................................................................................................68

vi


DANH M C B NG

B ng 1.1. Th ng kê s l

ng h ch a c a các đ a ph

ng .......................................... 5

B ng 1.2. Th ng kê các h ch a th y đi n l n c a các đ a ph

ng ............................ 7

B ng 1.3. Th ng kê t l v đ p qua các n m ............................................................... 15
B ng 1.4. Th ng kê m t vài đ p b đ v

M ............................................................. 17

B ng 2.1. Di n tích ng p các vùng ven bi n B c Trung B ng v i hai k ch b n n c
bi n dâng ....................................................................................................................... 52

vii


DANH M C KÝ T

B KH

: Bi n đ i khí h u

CTTL

: Công trình th y l i

CTXD

: Công trình xây d ng

HTTL

: H th ng th y l i

KHTL

: Khoa h c th y l i

KTTL

: Khai thác th y l i

VI T T T

NN &PTNT : Nông nghi p và phát tri n nông thôn
QLCL

: Qu n lý ch t l

UBND

: y ban nhân dân

ng

viii


M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Ngành Xây d ng là m t trong nh ng ngành kinh t l n nh t c a n n kinh t qu c dân,
nó chi m v trí ch ch t

khâu cu i cùng trong quá trình sáng t o nên c s v t ch t

k thu t và tài s n c đ nh. Trong 10 n m qua ngành xây d ng đã làm thay đ i b m t
c ađ tn
c a

c, th c s là công c đ c l c th c hi n đ

ng và Nhà n

c;

Công trình xây d ng (CTXD) là s n ph m đ
ng

ng l i phát tri n kinh t xã h i

c t o thành b i s c lao đ ng c a con

i, v t li u xây d ng, thi t b l p đ t vào công trình, đ

có th bao g m ph n d
m tn

c, đ

c liên k t đ nh v v i đ t,

i m t đ t, ph n trên m t đ t, ph n d

im tn

c và ph n trên

c xây d ng theo thi t k . CTXD bao g m CTXD công c ng, nhà ,

công trình công nghi p, giao thông, th y l i, n ng l

ng và các lo i công trình khác

(Trích lu t xây d ng);
Ch t l

ng công trình (CLCT) là y u t quy t đ nh đ m b o công n ng, an toàn công

trình khi đ a vào s d ng và hi u qu đ u t c a d án. QLCL CTXD là khâu then
ch t, đ

c th c hi n xuyên su t trong quá trình tri n khai d án đ u t XDCT đ n khi

d án hoàn thành, bàn giao đ a vào s d ng. (Trích lu t xây d ng);
qu n lý ch t l

ng thi công xây d ng công trình xây d ng nói ch ng và công trình

đ p nói riêng, nhà n

c đã ban hành r t nhi u các lu t, ngh đ nh, thông t h

các tiêu chu n, quy chu n đ n các CQQLNN, các c p qu n lý t Trung
đ a ph

ng d n,

ng, đ n các

ng. Quy rõ vai trò trách nhi m các bên liên quan nh m qu n lý ch t ch , s

d ng v n ngân sách nhà n

c c ng nh ngu n v n đ u t n

c ngoài m t cách có

hi u qu nh t.
Tuy nhiên, trong quá trình th c hi n đã xu t hi n m t s s c v ch t l

ng trong quá

trình l p quy ho ch, kh o sát, thi t kê, thi công gây ra nhi u s c đáng ti c nh h
đ n ch t l

ng các công trình xây d ng.

òi h i ph i nghiên c u, phân tích đ rút ra

nh ng bài h c cho th c ti n nh m nâng cao ch t l
nh ng s c x y ra nh h

ng

ng cho t ng công trình tránh

ng tr c ti p đ n n n kinh t đ t n

c

2. M c đích nghiên c u
M c đích c a đ tài là phân tích nh ng s c ch t l
1

ng

các công trình xây d ng

đ p, đ xu t bi n pháp tác qu n lý ch t l
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a.

it

ng nghiên c u

ng và b o đ m an toàn đ p.

tài t p trung nghiên c u phân tích các s c ch t l

ng công trình xây d ng đ p

trên lãnh th Vi t Nam, t đó tìm ra nguyên nhân và trách nhi m c a các bên liên quan
t đó đ a ra các gi i pháp qu n lý ch t l

ng hi u qu h n cho các công trình xây

d ng.
b. Ph m vi nghiên c u
- Ph m vi nghiên c u c a đ tài là các ho t đ ng t ch c qu n lý ho t đ ng đ u t xây
d ng công trình s d ng ngu n v n ngân sách nhà n

c và ngu n v n h tr phát tri n

chính th c (ODA);
4. Ph

ng pháp nghiên c u

Trong quá trình nghiên c u, tác gi lu n v n đã s d ng các ph
ch y u sau đâ: Ph
ph

ng pháp t ng h p, so sánh; Ph

ng pháp nghiên c u

ng pháp chuyên gia và m t s

ng pháp k t h p khác.

5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c c a đ tài
tài nghiên c u h th ng nh ng c s lý lu n và th c ti n v ho t đ ng qu n lý đ u
t trên c n

c..

b. Ý ngh a th c ti n c a đ tài
V i nh ng k t qu nghiên c u, đ xu t gi i pháp rút ra t chính ngu n tài li u đ

c

thu th p t chính quá trình làm vi c và đúc k t, theo tác gi , k t qu nghiên c u đ t
đ

c hoàn toàn có th nghiên c u v n d ng vào công tác qu n lý ch t l

trình xây d ng đ p b ng v t li u đ a ph

ng công

ng .

6. N i dung nghiên c u
tài đ

c th c hi n nh m gi i quy t nh ng n i dung chính sau đây:

- Nghiên c u t ng quan v b i c nh Qu c gia, đ a ph
- Phân tích m t s nh ng s c

nh h

ng v s c các công trình đ p;

ng đ n công trình xây d ng đ p do công tác

kh o sát quy ho ch d án;
- Phân tích m t s s c

nh h

ng đ n công trình xây d ng đ p do công tác thi t k

công trình;
2


- Phân tích m t s s c

nh h

ng đ n công trình xây d ng đ p do công tác thi công

công trình;
- Nghiên c u đ xu t m t s gi i pháp, th ch chính sách nh m nâng cao hi u qu
công tác QLCL đ i v i các công trình xây d ng đ m b o an toàn đ p.

3


CH

NG 1. T NG QUAN V

CÔNG TRÌNH

P, H

CH T L

NG CÔNG TRÌNH VÀ S

CH A B NG V T LI U

1.1. T ng quan v các công trình đ p, h ch a
1.1.1. Quá trình đ u t và xây d ng h ch a n
1.1.1.1.

NG

Vi t Nam
c

Vi t Nam

i v i h th y l i

Tính đ n nay chúng ta đã xây d ng đ
tr n

A PH

c trên 6500 h ch a th y l i v i t ng dung tích

c kho ng 11 t m3trong đó có 560 h ch a có dung tích tr n

cl nh n3

tri u m3ho c đ p cao trên 15m, 1752 h có dung tích t 0,2 tri u đ n 3 tri u m3 n

còn l i là nh ng h đ p nh có dung tích d

i 0,2 tri u m3 n

c.

Các t nh đã xây d ng nhi u h ch a là:
Ngh An

625 h ch a

Thanh Hóa

618 h ch a

Hòa Bình

521 h ch a

Tuyên Quang

503 h ch a

B c Giang

461 h ch a

cL c

439 h ch a

Hà T nh

345 h ch a

V nh Phúc

209 h ch a

Bình

161 h ch a

Phú Th

C

nh

124 h ch a

C th , có b ng th ng kê các h ch a theo đ a ph

4

ng d

i đây:

c,

B ng 1.1. Th ng kê s l

ng h ch a c a các đ a ph

ng

ng h (lo i, dung tích tri u m3)

S l

T ng
h < C ng
1÷0,5 0,5÷0,2 > 0,2
0,2
3
tri u m tri u m3
T ng h

TT

a ph

1
2
2
4
5
6

7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35

Hà Giang
Cao B ng
Lai Châu
i n Biên
Lào Cai
Yên Bái
Tuyên Quang
B cK n
Thái Nguyên
L ng S n
S n La
Phú Th
V nh Phúc
Hà N i
B c Giang
Qu ng Ninh
H i D ng
Hòa Bình
Ninh Bình
Thanh Hóa
Ngh An
Hà T nh
Qu ng Bình
Qu ng Tr
Th a Thiên
à N ng
Qu ng Nam
Qu ng Ngãi
Bình nh
Phú Yên

Khánh Hòa
Kom Tum
Gia Lai
kL k
k Nông

ng

>100

>10

5÷10

5÷3

1
1
1

1
1

3
2

1
2

1

2

1
1

3
4
2
7
1

3
6
8
6
6
2
2
5
2
5
2
3
1
3
8

3
3
4

2
1
1
1

3÷1

2
1
3
1
1
4
1

2
3
6
3
4
1
1
3
1
3
1
2
2
2

7
1

1
2
6
4
1
1
3
1
6
7
5
2
4
2
2
1
8
1
2
3
1

5

8
1
2

6
1
4
2
4
8
1
1
1
2
4
1
3
4
1
2
3
4
1
7
2
9
3
1
5
2
1

6
5

1
2
3
2
6
3
5
2
2
4
5
1
1
2
4
4
4
1
7
9
3
1
8
1
1
2
3
7
5
7

5
6
4

11
8
1
1
8
28
18
19
7
16
1
36
17
18
42
15
10
80
10
30
13
88
42
29
11
10

5
48
37
9
5
13
13
13
59

21
17
2
8
11
64
34
25
21
55
9
120
30
47
79
66
16
153
21
71

260
243
104
81
27
17
40
84
113
28
19
39
30
239
120

2
8
8
3
78
122
443
6
129
50
78
222
240
44

388
76
81
368
23
455
492
102
53
118
28
4
33
28
46
13
0
68
68
136
28

2
2
2
1
8
18
47
3

15
10
8
34
27
9
46
14
9
52
4
52
75
34
15
19
5
2
7
11
15
4
1
9
9
37
14


36

37
38
39
40
41
42
43
44
45

Lâm ng
Ninh Thu n
Bình Thu n
Tây Ninh
Bình Ph c
Bình D ng
ng Nai
B.R - V ng Tàu
An Giang
Kiên Giang
T ng c ng

1

1

1

4
3

3
2
1
4
4

10

2

3

3

3

2
2
2
2

2

6

1
1
3

13

2
4

8
2
1
2
1

5

2
4

1
5
2
2
1
1
4
6

1
8

45

71

1.04

1
1

46
11
18
4
32
5
13
19
2
1
2.46

16
1
5
0
1
0
2
5
3
0
4.18

21

1
2
4
4
5
1
2
5
1
6.64

Giai đo n 1960 ÷ 1975:
Chúng ta đã xây d ng nhi u h ch a có dung tích tr n
i L i (V nh Phúc); Su i Hai,

c t 10 ÷ 50 tri u m3 nh :

ng Mô (Hà N i); Khuôn th n (B c Giang); Th

ng

Tuy, Khe Lang (Hà T nh); Rào Nan, C m Ly (Qu ng Bình); đ c bi t h C m S n
(L ng S n) có dung tích 248 tri u m3n

c v i chi u cao đ p đ t 40m (đ p đ t cao

nh t lúc b y gi ).
Giai đo n 1975 ÷ 2000:
Sau khi đ t n

c th ng nh t chúng ta đã xây d ng đ

có nhi u h ch a n

c hàng ngàn h ch a trong đó

c l n nh : Núi C c (Thái Nguyên); Kè G (Hà T nh); Yên L p

(Qu ng Ninh); Sông M c (Thanh Hóa); Phú Ninh (Qu ng nam); Yazun h ( Gia Lai);
D u Ti ng (Tây Ninh)… trong đó h D u Ti ng có dung tích l n nh t 1,58 t m3.
Các đ a ph
m3.

ng trên c n

c đã xây d ng trên 700 h ch a có dung tích t 1÷10 tri u

c bi t trong giai đo n này các huy n, xã, h p tác xã, nông tr

hàng ngàn h ch a có dung tích trên d

ng đã xây d ng

i 0,2 tri u m3.

Giai đo n t n m 2000 đ n nay:
B ng nhi u ngu n v n đ c bi t là ngu n v n trái phi u chính ph , B
NN&PTNT đã qu n lý đ u t xây d ng m i nhi u h ch a có qui mô l n và v a nh :
C a

t (Thanh Hóa);

Trong (Qu ng Ngãi);

nh Bình (Bình

nh); T Tr ch (Th a Thiên Hu ); N

á Hàn (Hà T nh); Rào

Tr ); Kroong Buk H , IaSup Th

ng (

c

á (Qu ng Bình); Thác Chu i (Qu ng

c L c)…

c đi m chung c a các h ch a th y l i là đ p chính ng n sông t o h , tuy t đ i đa
s là đ p đ t ch có 04 h có đ p bê tông là: Tân Giang (Ninh Thu n); Lòng Sông
6


(Bình Thu n);

nh Bình (Bình

nh); N

c Trong (Qu ng Ngãi).

Nh n đ nh chung
H n m t n a trong t ng s h đã đ

c xây d ng và đ a vào s d ng trên 25 ÷ 30 n m

nhi u h đã b xu ng c p.
Nh ng h có dung tích t 1 tri u m3 n
nh ng l c l

c tr lên đ u đ

c thi t k và thi công b ng

ng chuyên nghi p trong đó nh ng h có dung tích t 10 tri u m3 tr lên

ph n l n do B Th y l i (tr

c đây) và B NN&PTNT hi n nay qu n lý v n, k thu t

thi t k và thi công.
Các h có dung tích t 1 tri u ÷ 10 tri u m3 n

c ph n l n là do UBNN t nh qu n lý

v n, k thu t thi t k thi công.
Các h nh ph n l n do huy n, xã, HTX, nông tr

ng t b v n xây d ng và qu n lý

k thu t.
Nh ng h t
l

ng đ i l n đ

c đ u t ti n v n và k thu t t

ng xây d ng đ p đ t đ

c yêu c u. Còn nh ng h nh do thi u tài li u c b n nh :

đ a hình, đ a ch t, th y v n, thi t b thi công, l c l
phí không đ nên ch t l
1.1.1.2.

ng đ i đ y đ thì ch t

ng k thu t và nh t là đ u t kinh

ng đ p ch a t t, m c đ an toàn r t th p.

i v i h th y đi n

Theo th ng kê, hi n c n

c có 75 h ch a th y đi n l n, trong đó:

-

H có dung tích trên 500 tri u m3:

18 h

-

H có dung tích trên 100 tri u m3:

18 h

-

H có dung tích trên 10 tri u m3:

21 h

-

H có dung tích d

18 h

i 10 tri u m3:

B ng 1.2. Th ng kê các h ch a th y đi n l n c a các đ a ph
Dung tích (tri u m3)
STT

Tên công trình

I

Khu v c Tây B c

1

T nh Tuyên Quang

-

Th y đi n Tuyên Quang

2

T nh Hòa Bình

-

Th y đi n Hòa Bình

3

T nh Lai Châu

ng

Công su t (MW)

< 10 < 100 < 500 > 500 < 10 < 100 < 500 > 500

2245

1600

7

342

1920


-

Th y đi n B n Chát

-

Th y đi n N m M 3

-

Th y đi n N m Cát

-

Th y đi n N m Na 2

12.38

66

-

Th y đi n N m Na 3

34.25

84

-

Th y đi n N m C u I

4

T nh Lào Cai

-

Th y đi n B c Hà

-

Th y đi n M

5

T nh S n La

-

Th y đi n S n La

-

Th y đi n N m Chi n

6

T nh Yên Bái

-

Th y đi n Thác Bà

7

T nh

-

Th y đi n Nà L i

8

T nh Hà Giang

-

Th y đi n Thái An

9

T nh Thái Nguyên

-

Th y đi n H Núi C c

II

Khu v c mi n Trung

1

T nh Thanh Hóa

-

Th y đi n C a

2

T nh Ngh An

-

Th y đi n B n V

1800

-

Th y đi n H a Na

569.4

-

Th y đi n Su i S p 1

-

Th y đi n Su i S p 3

-

Th y đi n Khe B

3

T nh Hà T nh

-

Th y đi n H

4

T nh Qu ng Tr

-

Th y đi n Qu ng Tr

5

T nh Th a Thiên Hu

2138

200

0.3

20

0.04

10

0.1

15

171.1

ng Hum

90

2.14

32

9260

2400

154.8

200

2940

120

i n Biên
250

3.54

82

175.5

t

ng S n

9.3

5.7

1450

11.27

97

300
100
19.5

5.1

14
97.8

50

3.27

33

163

8

80


-

Th y đi n H

-

Th y đi n Bình

i n

-

Th y đi n A L

i

III

ng

i n

820.7

81

423

44

60.2

170

KV Trung Mi n Trung

1

T nh Qu ng Nam

-

Th y đi n

-

Th y đi n A V

-

Th y đi n Sông Tranh 2

-

Th y đi n Sông Côn 2

-

Th y đi n Sông Côn 2- 2

-

Th y đi n

-

Th y đi n Khe Diên

-

Th y đi n Za Hung

1.12

30

-

Th y đi n An i m 2

0.28

15.6

2

T nh Bình

nh

-

Th y đi n

nh Bình

-

Th y đi n V nh S n

3

T nh Bình Ph

-

Th y đi n C n

-

Th y đi n Srok Phu Miêng

-

Th y đi n Thác M

-

Th y đi n

4

T nh Phú Yên

-

Th y đi n Sông Ba H

349.7

220

-

Th y đi n Sông Hinh

357

70

IV

kMi 4
ng

kMi 4b

310.3

190

343.5

210
730

29.19

190
3

1.2

60

0.69

42
26.15

9

226

16.5

58.7

66

c
n

k Glun

165.5

72

99.3

51
1360

27.68

150
18

Khu v c B c Tây Nguyên

1

T nh Kom Tum

-

Th y đi n Plei-Krong

2

T nh Gia Lai

-

Th y đi n Ialy

-

Th y đi n Sêsan 3

-

Th y đi n Sêsan 4

-

Th y đi n Kanak

-

Th y đi n Sêsan 3A

1049

100

1037
92

260
893.3
313.7

80.6

9

720

360
280
108


-

Th y đi n Sêsan 4A

-

Th y đi n

-

Th y đi n Ayun H

-

Th y đi n Ia Grai3

-

Th y đi n Ayun Th

k Srông 2

13.13

63

85.8

24
253

3

31.69
ng 1A

7.5

4.54

12

Dung tích (tri u m3)
STT

Tên công trình

< 10 < 100 < 500 > 500 < 10 < 100 < 500 > 500

-

Th y đi n

oa

-

Th y đi n Ry Ninh 2

3

T nh

-

Th y đi n Buôn Tua Sa

-

Th y đi n Sê rê pok 3

-

Th y đi n Krông H'N ng

-

Th y đi n Ea

-

Th y đi n Ea Kha

-

Th y đi n Krông Kmar

-

Th y đi n Buôn Tua Srah

-

Th y đi n Buôn Ku p

63.24

-

Th y đi n Srêpok 4

25.94

V

KV Nam Tây Nguyên

1

T nh

-

Th y đi n

ng Nai 3

-

Th y đi n

ng Nai 4

-

Th y đi n

k R'tih

2

T nh

-

Th y đi n Tr An

3

T nh Lâm

-

Th y đi n Hàm Thu n

-

Th y đi n

-

Th y đi n

i Ninh

-

Th y đi n

a Dâng 2

-

Th y đi n

a Nhim

4

T nh Bình Thu n

-

Th y đi n B c Bình

ak

Công su t (MW)

29.13

14

0.26

8.1

ak Lak

r ng2

789.9

86

219

220

171.6

64

3.28

6.4

0.09

3

786.9

86
280
80

ak Nông
1612

180

32.1

340
137.1

82

ng Nai
2.68

400

ng
695.5

ami

300

140

175

320

300

0.91

34
165

5.89

160

33

10


Danh m c th ng kê các h ch a th y đi n l n c a các đ a ph

ng theo b ng 1.2. Các

t nh có nhi u h ch a th y đi n là Lai Châu, Ngh An, Qu ng Nam, Gia Lai.
H u h t các d án xây d ng h th y đi n trên dòng chính có công su t l p máy trên 30
MW đ u do T p đoàn đi n l c Vi t nam và m t s T ng công ty có đ n ng l c làm
ch đ u t xây d ng.

n tháng 6/2013 đã có 266 nhà máy th y đi n đi vào v n hành

và có trên 200 d án khác đang tri n khai xây d ng.
Các d án l n do T p đoàn đi n l c Vi t Nam và các T ng công ty l n đ u t đ u có
ban qu n lý d án tr c ti p ch đ o th c hi n. Công tác thi t k , thi công xây d ng đ u
do các đ n v chuyên nghi p th c hi n nên nhìn chung ch t l

ng công trình đ m b o,

m c đ an toàn đ t yêu c u thi t k .
V i các d án có công su t nh ph n l n do t nhân làm ch đ u t , C ng gi ng nh
các h th y l i do công trình nh , t nhân làm ch đ u t nên các công vi c t kh o
sát thi t k đ n thi công đ u không đ t đ

c ch t l

ng cao, m c đ an toàn không

th t đ m b o.
1.1.2. Phân lo i đ p
1.1.2.1. Phân lo i theo c u t o m t c t ngang c a đ p
-

p đ ng ch t, g m m t lo i đ t (hình a)

-

p không đ ng ch t, g m nhi u lo i đ t (hình b)

-

p có t

ng nghiêng b ng đ t sét (hình c)

-

p có t

ng nghiêng b ng v t li u không ph i là đ t (hình d)

-

p có lõi gi a b ng đ t sét (hình đ)

-

p có màn ch ng th m (hình e)

11


Hình 1.1. Phân lo i đ p theo c u t o m t c t ngang đ p
1.1.2.2. Phân lo i theo b ph n ch ng th m

n n

-

p đ t có sân tr

-

p đ t có t

-

p đ t có màn phun: b ng các lo i v t li u nh v a sét, v a xi m ng, th y tinh

l ng, nh a đ
-

c

ng rang

ng ho c h n h p v t li u ch ng th m.

p đ t có màn phun ho c d ng treo l l ng khi chi u dày l p n n th m n

l n.
-

p có màn ch ng th m d ng t

ng b ng bê tông c t thép ho c kim lo i.

12

c khá


Hình 1.2. K t c u ch ng th m
1.1.2.3. Phân lo i theo ph

n nđ p

ng pháp thi công

-

p đ t thi công b ng ph

ng pháp đ m nén.

-

p đ t thi công b ng đ đ t trong n

-

p đ t thi công b ng b i th y l c.

-

p đ t thi công b ng h n h p đ p và b i th y l c.

-

p đ t thi công b ng n mìn đ nh h

c.

ng.

1.1.2.4. Phân lo i theo chi u cao đ p
-

p th p, chi u cao c t n

c tác d ng d

-

p cao trung bình, c t n

c tác d ng 20-50m.

-

p cao, c t n

-

p r t cao, c t n

1.1.3.
1.1.3.1.
-

i 20m.

c tác d ng l n h n 50-100m.
c l n hon 100m.

ánh giá th c t v m c đ an toàn đ p

Vi t Nam

i v i các h th y l i l n và v a

V t n su t l : Hi n t i ch m i có các h l n n m trong d án VWRAP đ
13

c


tính toán theo t n su t l 1/10.000. Các h còn l i v n l y t n su t l thi t k ban đ u.
N u nh ng h còn l i n u nâng t n su t lên nh tiêu chu n c a WB đ ngh thì kh i
l

ng đ u t đ m thêm tràn, nâng cao đ p s vô cùng l n kh n ng đ u t c a Nhà

n

c hi n nay là không kh thi. Trong các h này ch có nh ng h mà h l u đ p có s

l

ng dân c l n, c s h t ng đ c bi t quan tr ng nh đ

ng s t, qu c l , khu kinh

t thì c n xem xét đ đ u t m t cách thích h p.
V c u t o c a đ p: Tuy t đ i đa s đ p th y l i làm b ng đ t mà đi u t i k

-

nh t đ i v i đ p đ t là l tràn qua đ p, do v y c n ch n gi i pháp thích h p đ tránh

đ

c đi u này. Bi n pháp đ n gi n và r ti n nh t có th là đ p con ch ch trên đ nh

đ p thêm t 1 ÷ 1,5 m, làm tràn c u chì ng v i l ki m tra thì ch đ ng cho đ p c u
chì v đ h m c n

ch .

V tràn x l : a s các tràn x l đ

-

ch t l
hành th

c xây d ng b ng bê tông c t thép đ m b o

ng. Nh ng tràn có c a van đi u ti t công tác v n hành b o d

ng đ

c ti n

ng xuyên. Có th đánh giá t khi xây d ng đ n nay đ i đa s tràn x l c a

các h đ u làm vi c an toàn, ít x y ra nh ng s c . H u nh các tràn ch a x v i l u
l

ng thi t k k c nh ng h xây d ng cách đây 50 n m.

-

V t ch c qu n lý: Nh ng h ch a đ

c giao cho các công ty khai thác công

trình th y l i c a các t nh tr c ti p qu n lý vi c th c hi n các qui đ nh c a v n b n
pháp lu t v an toàn đ p đã đ

c th c hi n t

ng đ i đ y đ , đ c bi t là v mùa l . B

máy phòng ch ng l t bão đ i v i t ng h ho t đ ng khá bài b n. Nhân l c, ph
ti n, v t t đ phòng các s c v đ p c ng đã đ
nên có thê tin c y đ
1.1.3.2.

ng

c chu n b v i m c có th t i đa

c.

i v i các h th y l i nh

Nh trên đã nói, do đi u ki n thi t k , xây d ng ch a t t, v n đ u t ít nên ch t l
c a các đ p lo i nh là không đ m b o –

ng

c bi t là v th y v n không có tài li u đo

đ c, tính toán không chu n, không theo các qui chu n và tiêu chu n nên kh n ng l
l nn

c tràn qua đ p là d x y ra – c ng v i vi c đ p xây d ng qua nhi u n m, m a

l tri n miên không có kinh phí duy tu b o d

ng. Công trình tràn không đ

c xây

d ng b ng v t li u kiên c nh bê tông và bê tông c t thép nê nhi u công trình không
đ kh n ng x khi có l l n, nguy c n
Ch đ p là Xã, H p tác xã, Nông tr

c l tràn qua đ p c a các h này là r t cao.

ng do l c l
14

ng qu n lý đ p không đ trình đ


chuyên môn k thu t, ch đ ph c p không th a đáng nên vi c th c hi n các ch đ
chính sách, tiêu chu n an toàn đ i v i đ p không đ y đ -

i u này c ng là m t nguy

c đ i v i vi c qu n lý an toàn đ p.
1.1.3.3.

i v i các h th y đi n

Nh ng h th y đi n l n do EVN và các T ng công ty l n làm ch đ p h u h t các đ p
b ng bê tông. Công tác thi t k xây d ng đ
thu t, nhìn chung ch t l

c th c hi n theo đúng các tiêu chu n k

ng đ m b o và m c đ an toàn đáng tin c y.

Nh ng h nh do t nhân làm ch đ u t do không có s qu n lý giám sát k thu t c a
các c quan qu n lý nhà n

c ch t ch nên ch t l

ng đ p ch a đ m c đ m b o v an

toàn, nh t là các h ch a có đ p đ t.V qu n lý v n hành, c ng gi ng nh các h th y
l i nh nh ng ch đ p c a th y đi n nh do thi u nhân l c qu n lý có trình đ chuyên
môn nên công tác qu n lý v n hành đ m b o an toàn đ p ch a đ t yêu c u. Th c t
nh ng s c v đ p trong nh ng n m v a qua

n

c ta đ u là nh ng h ch a nh .

Tuy nh nh ng nhi u h ch a kh x y ra s c v đ p đã gây ra nh ng thi t h i vô
cùng l n đi n hình nh đ p Z20 (Hà T nh) v i s c ch a 250.000 m3 làm trôi 500m
đ

ng s t B c Nam gây gián đo n ch y t u hàng tháng tr i vào đ u nh ng n m 80,đ p
nông tr

ng

c L c ch a 500.000 m3 v làm ch t 27 ng

An) l n m 1978 v làm ch t h n 10 ng

i,đ p đ n Húng (Ngh

i.

Nh ng ví d trên đây cho th y t m quan tr ng c c k to l n c a công tác an toàn đ p
n

c ta.

1.2. T ng quan v s c h h ng đ p

Vi t Nam và trên Th gi i

1.2.1. T ng quan v s c h h ng đ p trên Th gi i
Theo th ng kê đánh giá c a

y ban qu c t v đ p l n ICOLD thì t l v đ p qua các

th i k đ c th hi n nh b ng sau:
B ng 1.3. Th ng kê t l v đ p qua các n m
Th i gian
T l v đ p (%)
Tr

c n m 1920

4%

N m 1930

3%

N m 1950

2,2%

N m 1970

1,0%

N m 1980

0,85%
15

Châu Á, Châu M , Châu Âu là nh ng châu l c xây d ng đ

c nhi u đ p nên t l v

c ng nhi u. Theo s li u c a ICOLD 1998 thì t l v đ p theo bi u đ sau:

Hình 1.3. T l v đ p
Trung Qu c và M là hai n

c xây d ng đ

các châu l c

c nhi u đ p nh t nhì th gi i. Tính đ n

n m 2000, Trung Qu c có 22000 đ p l n còn M có 6575 đ p.
Nh n đ nh v tình tr ng các đ p hi n nay có

Trung Qu c, nh t báo Trung Qu c ngày

22/3/1999 đã nêu lên th c tr ng là có trên 1/3 s đ p c a Trung Qu c đã xây d ng t
lâu ho c ch t l

ng không t t, các đ p này gi ng nh nh ng qu bom n ch m. Bài

báo c ng cho bi t t n m 1949 đ n n m 1999 đã có 3.200 đ p b đ v . S c gây ch t
ng

i nhi u nh t

đã làm 85.000 ng

Trung Qu c đ

c nhi u ng

i bi t đ n nh t là v v đ p B n Ki u

i thi t m ng.

Theo c quan qu n lý các tr

ng h p kh n c p c a M cho bi t: Trong s kho ng

80.000 đ p l n nh c a M thì có 9.326 đ p đang
chúng b v s gây thi t h i l n v ng

m c nguy hi m cao, có ngh a là

i và tài s n. Có kho ng 1.600 đ p

m c nguy

hi m trên ch n m cách khu dân c m t kho ng nh h n 1 d m. Hi n nay, ch có g n
40% s đ p
ng

m c nguy hi m cao có k ho ch hành đ ng kh n c p đ giúp đ cho
ng. Tuy nhiên, trong nh ng n m g n đây do đ

c

ng qu n lý nên v đ p x y ra ít h n và ít gây t n th t v sinh m ng con ng

i.

i dân trong vùng b

t ng c

nh h

Th ng kê t ng h p trong 150 n m qua cho th y có t t c 1.449 v v đ p (trung bình
97 v v đ p trong 1 n m).

16


B ng 1.4. Th ng kê m t vài đ p b đ v

p Tenton b v đ

c gi i thi u trong cu n sách “

M

p và an toàn v đ p” “Dam and

Public Safety” do V n phòng C i t o đ p c a M xu t b n n m 1983.

p Tenton là

đ p đ t cao 93m, dung tích h 289 tri u m3 trên sông Tenton. T ngày 10/4/1976 m c
n

c h t ng nhanh do có l l n. Ngày 3/6/1976 xu t hi n hai v trí th m cách chân

đ p 400m v phía h l u v i l u l
hi n m t v trí th m nh

ng th m 40 – 60 gallon/phút. Ngày 4/6/1976 phát

b bên ph i cách chân h l u đ p 45-60m v i l u l

ng

th m 20 gallon/phút. Ngày 5/6/1976 t 7h sáng xu t hi n th m l n h n trong thân đ p,
sau đó dòng th m l n d n r i xu t hi n dòng n

c xoáy phía th

ng l u h ch a.

n

11 gi 30 xu t hi n các v t n t l n, phát tri n nhanh phá v toàn b đ p. Nh v y, t
khi phát hi n có th m
v ng

phía h l u đ p đ n khi v đ p ch có 5 gi đ ng h . Thi t h i

i tuy không nhi u, nh ng ó đ n 25.000 ng

c u c ng, ru ng đ ng b h h i vùi l p, thi t h i

17

i b m t nhà c a, nhi u đ
c tính kho ng 400 tri u USD.

ng sá,