Giải pháp nâng cao chất lượng quản lý dự án đầu tư xây dựng sử dụng nguồn vốn ODA nhật bản tại ban quản lý trung ương các dự án thủy lợi

L I CAM OAN
Tên tôi là: Bùi Th Ng c Hà, sinh ngày 20/11/1986, là h c viên cao h c l p
21QLXD21, chuyên ngành Qu n lý xây d ng - Tr

ng đ i h c Th y l i Hà N i.

Xin cam đoan:
1. ây là lu n v n do b n thân tôi tr c ti p th c hi n d

is h

ng d n c a th y giáo

GS.TS V Thanh Te.
2. Lu n v n này không trùng l p v i b t k lu n v n nào khác đã đ

c công b t i

Vi t Nam.
3. Các s li u và thông tin trong lu n v n là hoàn toàn chính xác, trung th c và khách
quan. T t c các trích d n đã đ

c ch rõ ngu n g c.
Hà N i, ngày

tháng

n m 2016

H c viên

Bùi Th Ng c Hà

i


L IC M
H c viên xin chân thành c m n tr
c u v a qua, đã đ
k thu t, cùng s h

ng

N

i h c Th y l i trong su t th i gian nghiên

c trang b thêm nh ng ki n th c c n thi t v các v n đ kinh t ng d n nhi t tình c a các th y, cô trong tr

ng đã giúp h c viên

hoàn thi n mình h n v trình đ chuyên môn.
c bi t, H c viên xin chân thành c m n t i th y giáo GS. TS V Thanh Te đã tr c
ti p h

ng d n, giúp đ h c viên t n tình trong su t quá trình nghiên c u và hoàn

thành lu n v n.
ng th i, h c viên c ng xin chân thành c m n các th y cô giáo trong Khoa Công
trình, khoa Kinh t và Qu n lý đã cung c p nh ng ki n th c v chuyên ngành, giúp
h c viên có đ c s lý lu n và th c ti n đ hoàn thành lu n v n này.

Do trình đ , kinh nghi m c ng nh th i gian nghiên c u còn h n ch nên lu n v n khó
tránh kh i nh ng thi u sót, h c viên r t mong nh n đ

c nh ng ý ki n đóng góp c a

quý Th y, Cô và các đ c gi .
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày

tháng

n m 2016

H c viên

Bùi Th Ng c Hà

ii


PH N M

M CL C

U .. …………………………………………………………………….1

1.Tính c p thi t c a đ tài............................................................................................... 1
2.M c đích nghiên c u c a đ tài: .................................................................................. 2
3.Ph
4.

ng pháp nghiên c u: ............................................................................................ 2
it

ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài:.............................................................. 2

5.Ý ngh a khoa h c và ý ngh a th c ti n c a đ tài:....................................................... 3
6.K t qu d ki n đ t đ
CH

c: ........................................................................................... 3

NG 1 .................................................................................................................... 4

T NG QUAN V D

ÁN

UT

VÀ QU N LÝ D

ÁN

UT

S

D NG

NGU N V N NGU N V N H TR PHÁT TRI N CHÍNH TH C (ODA)......... 4
1.1.

u t và d án đ u t xây d ng công trình ............................................................ 4

1.1.1Khái ni m v đ u t và d án đ u t ...................................................................... 4
1.1.2Các đ c đi m c a d án đ u t xây d ng ............................................................... 8
1.1.3Phân lo i d án đ u t ............................................................................................ 9
1.1.4Các giai đo n c a d án đ u t ............................................................................. 11
1.1.5Các yêu c u c a d án đ u t ............................................................................... 11
1.2.Khái ni m và quá trình hình thành ngu n h tr chính th c (ODA) ..................... 12
1.2.1.Khái ni m ODA ................................................................................................... 12
1.2.2.Quá trình hình thành ODA .................................................................................. 13
1.2.3.Các hình th c ODA: ............................................................................................ 14
1.3.Qu n lý d án đ u t xây d ng công trình s d ng v n vay ODA ........................ 15
1.3.1.Tình hình qu n lý d án s d ng ngu n v n vay ODA m t s n
1.3.2.Tình hình qu n lý d án s d ng v n ODA

c trên th gi i15

Vi t Nam nói chung và ngành th y

l i nói riêng .................................................................................................................. 18
1.3.3.Tình hình thu hút và s d ng v n vay ODA trong th i gian qua ........................ 21
1.3.4. nh h

ng phát tri n đ u t các d án th y l i b ng ngu n v n ODA trong giai

đo n 2016-2020 ............................................................................................................ 22
K t lu n ch

Ch

ng 1 ........................................................................................................ 26

ng 2 ...................................................................................................................... 27
iii


C S LÝ LU N KHOA H C TRONG QU N LÝ

UT

XDCB S

D NG

V N VAY ODA .......................................................................................................... 27
2.1.Khuôn kh Pháp lý ................................................................................................. 27
2.2.1. V n b n, pháp quy trong n

c ........................................................................... 27

2.1.2. V n b n pháp qui s d ng v n vay ODA Nh t B n .......................................... 33
2.1.3. Quy trình qu n lý d án ODA trong xây d ng công trình th y l i
2.2.Các nhân t

nh h

Vi t Nam 35

ng đ n qu n lý d án có s d ng v n vay ODA ................... 38

2.3.Nh ng thu n l i, khó kh n, thách th c và c h i khi s d ng ngu n v n ODA
Nh t B n ....................................................................................................................... 39
2.3.1.Thu n l i và khó kh n ......................................................................................... 39
2.3.2.C h i và thách th c............................................................................................ 42
K t lu n ch
Ch

ng 2 ........................................................................................................ 43

ng 3: Th c tr ng và

xu t m t s gi i pháp nâng cao ch t l

ng qu n lý d án

đ u t xây d ng s d ng ngu n v n ODA Nh t B n t i Ban Qu n lý Trung

ng các

D án Th y l i ............................................................................................................. 44
3.1.Gi i thi u khái quát v Ban Qu n lý Trung

ng các D án Th y l i .................. 44

3.1.1.Quá trình hình thành và phát tri n c a Ban Qu n lý ........................................... 44
3.1.2.C c u t ch c và các phòng ban ch c n ng trong Ban Qu n lý ....................... 44
3.1.3.Nhi m v c a Ban CPO ...................................................................................... 46
3.2.Th c tr ng công tác qu n lý d án s d ng v n ODA Nh t B n trong th i gian v a

qua

............................................................................................................................ 48

3.2.1.Các d án s d ng v n vay ODA cho l nh v c phát tri n nông nghi p và nông
thôn t i Ban CPO .......................................................................................................... 48
3.2.2.Các d án s d ng v n vay c a Ngân hàng qu c t Nh t B n ........................... 51
3.3.Nh ng k t qu đ t đ

c, h n ch , t n t i trong công tác qu n lý d án đ u t xây d ng

s d ng ngu n v n ODA ............................................................................................... 53
3.3.1.Nh ng k t qu đ t đ

c: ..................................................................................... 53

3.3.2.Nh ng t n t i và nguyên nhân c a các t n t i .................................................... 58
3.4.

xu t m t s gi i pháp nâng cao ch t l

ng qu n lý d án đ u t xây d ng s

d ng ngu n v n ODA Nh t B n t i Ban Qu n lý Trung

ng các D án Th y l i.... 62

3.4.1.Các nguyên t c đ xu t: ...................................................................................... 62
iv

3.4.2.M t s các bi n pháp ........................................................................................... 63
K t lu n ch

ng 3 ........................................................................................................ 73

K t lu n và ki n ngh .................................................................................................... 73
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ..................................................................... 76

v


DANH M C HÌNH, B NG

Hình 2.1: Các giai đo n c a m t d án đ u t xây d ng .............................................. 28
Hình 2.2. S đ quy trình qu n lý d án ODA trong xây d ng công trình Th y l i .... 36
Hình 3.1. S đ t ch c Ban CPO ................................................................................ 45
Hình 3.2: C u Nh t Tân đ
Hình 3.3. D án t

c xây d ng t ngu n v n ODA ....................................... 55

i Phan Rí – Phan Thi t ................................................................. 57

Hình 3.4: Công trình đ u m i Sông L y – D án JICA1 ............................................. 58
B ng 3.1: K t qu cam k t, ký k t và gi i ngân ODA .................................................. 54

vi

DANH M C KÝ T

VI T T T

ADB: Ngân hàng Phát tri n châu Á
CPO: Ban qu n lý trung

ng các d án th y l i

GNP: S n ph m qu c dân
IMF: Qu ti n t Qu c t
JICA: C quan h p tác qu c t Nh t B n
NN&PTNT: Nông nghi p và Phát tri n nông thôn
NOGs: các t ch c phi chính ph
MoF: B Tài chính
ODA: H tr phát tri n chính th c
UNDP: Ch

ng trình phát tri n Liên H p Qu c

USA: H p ch ng qu c Hoa K
WB: Ngân hàng Th gi i

vii



PH N M

U

Tính c p thi t c a đ tài

1.

u t xây d ng c b n là l nh v c quan tr ng, gi vai trò ch y u trong vi c xây
d ng c s v t ch t – k thu t, th c hi n công nghi p hóa, hi n đ i hóa đ t n
Nam, đ t n

c. Vi t

c có 70% dân s ho t đ ng trong l nh v c nông nghi p, nông thôn thì

đ u t xây d ng c b n trong l nh v c th y l i gi vai trò r t quan tr ng, nó là n n
t ng đ xây d ng c s h t ng ph c v phát tri n nông nghi p, nông thôn và nhi u
ngành kinh t khác.
Nhu c u v n cho đ u t xây d ng c b n nói chung và th y l i nói riêng là r t l n.
Trong đi u ki n ngân sách Nhà n

c còn nhi u khó kh n, ngu n v n h tr phát tri n

chính th c (ODA) r t quan tr ng. Ngu n v n ODA đã h tr đ c l c cho s phát tri n
c s h t ng kinh t - xã h i
đ

Vi t Nam. Hàng lo t các d án xây d ng c s h t ng

c đ u t t ngu n v n này nh nhà , đ

công trình th y l i,... đã và đang đ

ng giao thông, tr

ng h c, b nh vi n,

c đ a vào s d ng phát huy hi u qu đ u t .

Trong th i gian qua, cùng v i xu th m r ng quy mô d án đ u t xây d ng và yêu
c u ngày càng cao v s hi u qu c a d án. Do đó, công tác qu n lý có hi u qu các
d án đ u t xây d ng là c c k quan tr ng, qu n lý t t s tránh đ

c nh ng lãng phí

v ngu n l c và đem l i hi u qu to l n v m t kinh t - xã h i. Vi c ph i nghiên c u
đ tìm ra nh ng gi i pháp nâng cao ch t l

ng trong qu n lý d án xây d ng là m t

đòi h i th c s mang tính quan tr ng và c p thi t.
Ban Qu n lý Trung

ng các d án Th y l i tr c thu c B Nông nghi p và Phát tri n

nông thôn (NNPTNT) là m t trong nh ng Ban đ

c thành l p đ u tiên c a c n

qu n lý th c hi n d án ODA trong l nh v c nông nghi p và nông thôn.
đã đ

cv

n nay, Ban

c B NNPTNT giao qu n lý, đi u hành th c hi n các d án đ u t xây d ng v

th y l i s d ng ngu n v n h tr phát tri n chính th c (ODA) v i t ng s v n đ u t
lên đ n g n 2,6 t USD, trong đó các d án s d ng ngu n v n ODA c a Chính ph
Nh t B n có xu th t ng lên v i qui mô d án l n đó là d án t

i Phan Rí – Phan

Thi t đã hoàn thành v i qui mô đ u t là 78,72 tri u USD, d án Khôi ph c, nâng c p
h th ng th y l i B c Ngh An đang tri n khai th c hi n v i qui mô đ u t là 273,9
-1-


tri u USD và d án Nâng c p th y l i B c B n Tre đang trong giai đo n chu n b v i
qui mô đ u t d ki n là 220 tri u USD.

ây là nh ng d án xây d ng các h th ng

th y l i l n yêu c u k thu t ph c t p, công tác thi t k xây d ng đ

c th c hi n b i

t v n qu c t . Do đó, đòi h i công tác qu n lý d án s d ng v n ODA Nh t B n c a
Ban Qu n lý Trung

ng các D án Th y l i t khâu chu n b d án đ n khi k t thúc

d án đ a vào khai thác s d ng ph i có s phát tri n sâu r ng, và mang tính chuyên
nghi p h n n a trong th i gian t i nh m đ m b o th c hi n t t m c tiêu c a d án có
ý ngh a vô cùng quan tr ng.
tìm ra nh ng gi i pháp góp ph n t ng c

ng h n n a công tác qu n lý các d án

đ u t xây d ng th y l i s d ng ngu n v n ODA c a Chính ph Nh t B n, n i mình
công tác, tác gi đã l a ch n đ tài “Gi i pháp nâng cao ch t l

ng qu n lý d án

đ u t xây d ng s d ng ngu n v n ODA Nh t B n t i Ban Qu n lý Trung

ng

các D án Th y l i” làm đ tài lu n v n t t nghi p.
M c đích nghiên c u c a đ tài:

2.

Nghiên c u, đ xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao ch t l

ng qu n lý d án đ u t

xây d ng s d ng ngu n v n ODA Nh t B n t i Ban Qu n lý Trung

ng các d án

Th y l i.
Ph

3.

ng pháp nghiên c u:

D a trên c s lý lu n chung v qu n lý d án đ u t xây d ng công trình và nh ng
quy đ nh hi n hành c a h th ng các v n b n pháp lu t v qu n lý đ u t xây d ng c a
Nhà n

c. Lu n v n s d ng k t h p m t s ph

ng pháp nghiên c u sau:

Phân tích và h th ng hóa lý lu n;

−

i u tra thu th p và x lý thông tin th c p;

−
−

Phân tích đ nh tính k t h p v i đ nh l

−

T ng k t kinh nghi m th c t .
it

4.
a.

it
it

ng;

ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài:

ng nghiên c u:
ng nghiên c u c a đ tài là công tác qu n lý d án đ u t xây d ng th y l i s

-2-


d ng ngu n v n ODA Nh t B n và nh ng nhân t
Qu n lý Trung

nh h

ng đ n công tác này t i Ban

ng các D án Th y l i.

b. Ph m vi nghiên c u:
tài ti n hành nghiên c u các m t ho t đ ng có liên quan đ n công tác qu n lý d án
đ u t xây d ng th y l i s d ng ngu n v n ODA Nh t B n t i Ban Qu n lý Trung
ng các D án Th y l i trong th i gian qua và giai đo n ti p theo.

5.

Ý ngh a khoa h c và ý ngh a th c ti n c a đ tài:

a. Ý ngh a khoa h c:
tài nghiên c u h th ng hóa nh ng c s lý lu n v d án đ u t xây d ng, qu n lý
d án đ u t xây d ng, nh ng nhân t

nh h

ng đ n ch t l

ng c a ho t đ ng này đ

làm c s khoa h c cho nh ng phân tích đánh giá th c tr ng và đ xu t m t s gi i
pháp nh m nâng cao ch t l

ng qu n lý d án đ u t xây d ng s d ng v n ODA

Nh t B n.
b. Ý ngh a th c ti n:
Nh ng k t qu nghiên c u, đ xu t gi i pháp c a lu n v n là nh ng g i ý thi t th c,
h u ích đ có th v n d ng vào công tác qu n lý các d án s d ng ngu n v n ODA
Nh t B n t i Ban Qu n lý Trung
6.
−

K t qu d ki n đ t đ
H th ng c

s

ng các D án Th y l i.
c:

lý lu n v d

án và qu n lý d

án đ u t

xây d ng s

d ngngu n v n ODA Nh t B n.
−

Phân tích, đánh giá đúng đ

c th c tr ng qu n lý d án đ u t xây d ng s

d ng ngu n v n ODA Nh t B n t i Ban Qu n lý Trung
−

xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao ch t l

ng các D án Th y l i.
ng qu n lý d án đ u t xây

d ng th y l i s d ng ngu n v n ODA Nh t B n t i Ban Qu n lý Trung
án Th y l i.

-3-

ng các d


CH
NG 1 T NG QUAN V D ÁN
U T VÀ QU N LÝ D ÁN
U T S D NG NGU N V N NGU N V N H TR PHÁT TRI N
CHÍNH TH C (ODA)
u t và d án đ u t xây d ng công trình

1.1.

1.1.1 Khái ni m v đ u t và d án đ u t
ut

1.1.1.1.

u t là ho t đ ng kinh t s d ng các ngu n l c (nhân l c, v t l c, tài l c, v n)
trong th i gian t

ng đ i dài nh m thu đ

c l i ích kinh t - tài chính - xã h i. Nói

theo cách khác, ho t đ ng đ u t là huy đ ng các ngu n l c
d án c th , v i k v ng trong t
Nh v y, hành vi c a ng

ng lai s thu ho ch đ

hi n t i, th c hi n m t
c hi u qu mong mu n.

i đ u t là s hy sinh tiêu dùng

hi n t i, t p trung ti n

b c, v n cho vi c th c hi n m t ho t đ ng c th đ hy v ng trong t
đ

ng lai s ki m

c nhi u l i nhu n h n, đáp ng nhu c u tiêu dùng nhi u h n. Tùy theo góc đ

nghiên c u khác nhau, đ u t có th đ

c phân ra nh sau:

a. Theo m c đ tham gia qu n lý c a ch đ u t :
Theo m c đ tham gia qu n lý c a ch đ u t vào đ i t
th c này, đ u t đ

c chia thành 3 lo i:

u t tr c ti p: là hình th c đ u t mà ng

−

ng mà h b v n, theo hình

i b v n và ng

i s d ng v n cùng là

m t ch th .
u t gián ti p: là đ u t mà ng

−

m t. Lo i đ u t này còn đ
ph

ng th c này, ng

u t m i:

i s d ng v n không ph i là

c coi là đ u t tài chính, đ u t ch ng khoán, v i

i b v n không tr c ti p tham gia qu n lý kinh doanh.

b. Theo tính ch t đ u t thì đ u t đ
−

i b v n và ng

c chia thành:

ây hình th c đ a toàn b v n đ u t xây d ng m t công trình m i

hoàn toàn.
−

u t m r ng: là hình th c đ u t nh m m r ng công trình c đang ho t đ ng đ
nâng cao công su t c a công trình c .

-4-


−

u t s a ch a, c i t o: là vi c đ u t nh m khôi ph c n ng l c c a công trình
đang ho t đ ng.

− Cho vay (tín d ng): đây là hình th c d

i d ng cho vay ki m l i qua lãi su t ti n

cho vay, hình th c này ph bi n nh t là ho t đ ng c a các ngân hàng th

ng m i.

c. Theo n i dung kinh t :
−

u t vào ngu n nhân l c: Là vi c đ u t cho l c l

t ng v l

ng lao đ ng nh m m c đích

ng và ch t. G m các hình th c đào t o dài h n, ng n h n, c p ch ng

ch ,...
−

u t vào tài s n l u đ ng: nh m b o đ m s ho t đ ng liên t c c a quá trình s n
xu t kinh doanh trong t ng chu k s n xu t;

−

u t xây d ng c b n: là vi c đ u t nh m t o m i ho c nâng cao m c đ hi n
đ i tài s n c đ nh thông qua vi c xây d ng m i nhà x

ng, các công trình h t ng

và đ u t cho thi t b máy móc, công ngh ,…
d. Theo th i gian s d ng:
Theo th i gian s d ng ng

i ta phân ra:

u t ng n h n (d

i 3 n m); đ u t trung

h n (t 3-5 n m); đ u t dài h n (> 5 n m)

e. Theo l nh v c đ u t :
Theo l nh v c đ u t , ho t đ ng đ u t đ

c chia thành đ u t cho nghiên c u khoa

h c, đ u t cho s n xu t, đ u t cho qu n lý,…
f. Theo ch th đ u t :
Theo hình th c này đ u t đ
ph n kinh t khác.

c chia thành đ u t Nhà n

u t Nhà n

c là đ u t mà Nhà n

c và đ u t c a các thành
c là ng

th c hi n các m c tiêu kinh t xã h i trong t ng th i k phát tri n.

i b v n nh m
u t c a các

thành ph n kinh t khác là đ u t mà ch đ u t thu c các thành ph n kinh t khác
theo quy đ nh c a pháp lu t.
1.1.1.2.

D án và d án đ u t

a. D án:
-5-


Theo đ nh ngh a c a T ch c qu c t v tiêu chu n ISO 9000:2000 và theo tiêu chu n
Vi t Nam (TCVN ISO 9000:2000) thì d án đ

c đ nh ngh a nh sau:

− D án (Project) là m t quá trình đ n nh t, g m m t t p h p các ho t đ ng có ph i
h p và đ

c ki m soát, có th i h n b t đ u và k t thúc, đ

c ti n hành đ đ t đ

c

m t m c tiêu phù h p v i các yêu c u quy đ nh, bao g m c các ràng bu c v th i
gian, chi phí và ngu n l c.
− D án là m t quá trình g m các công tác, nhi m v có liên quan đ n nhau, đ
th c hi n nh m đ t đ

c

c m c tiêu đã đ ra trong đi u ki n ràng bu c v th i gian,

ngu n l c và ngân sách.
b. D án đ u t :
Có nhi u khái ni m khác nhau v d án đ u t , nh ng nh ng khái ni m th

đ

ng xuyên

c s d ng khi nghiên c u v d án đ u t nh sau:

− D án đ u t là t ng th nh ng chính sách, ho t đ ng v chi phí liên quan v i nhau
đ

c thi t k nh m đ t đ

c nh ng m c tiêu nh t đ nh trong m t th i gian nh t

đ nh;
− D án đ u t là t p h p nh ng đ xu t v vi c b v n đ t o m i, m r ng ho c c i
t o nh ng đ i t

ng nh t đ nh nh m đ t đ

ho c nâng cao ch t l

c s t ng tr

ng v s l

ng, c i ti n

ng c a s n ph m hay d ch v nào đó trong m t kho ng th i

gian xác đ nh;

− D án đ u t là vi c s d ng hi u qu đ u vào đ thu đ

c đ u t vì m c đích c

th ;
− D án đ u t là t ng th các bi n pháp nh m s d ng các ngu n l c tài nguyên h u
h n v n có đ đem l i l i ích th c cho xã h i càng nhi u càng t t;
− D án đ u t là t ng th các ho t đ ng d ki n v i các ngu n l c và chi phí c n
thi t, đ

c b trí theo m t k ho ch ch t ch v i l ch th i gian và đ a đi m xác đ nh

đ t o m i, m r ng ho c c i t o nh ng đ i t

ng nh t đ nh nh m th c hi n nh ng

m c tiêu kinh t - xã h i nh t đ nh.
Nh v y, v m t hình th c: D án đ u t là m t h s tài li u trình bày m t cách chi
ti t, có h th ng các ho t đ ng và chi phí theo m t k ho ch nh m đ t đ
-6-

c nh ng k t


qu và th c hi n nh ng m c tiêu nh t đ nh trong t

ng lai; V m t qu n lý: D án

đ u t là m t công c qu n lý vi c s d ng v n, v t t , lao đ ng đ t o ra các k t qu
tài chính, kinh t , xã h i trong m t th i gian dài; V m t n i dung: D án đ u t là

t ng th các ho t đ ng và chi phí c n thi t, đ

c b trí theo m t k ho ch ch t ch v i

l ch th i gian và đ a đi m xác đ nh đ t o m i, m r ng ho c c i t o nh ng c s v t
ch t nh t đ nh nh m th c hi n nh ng m c tiêu nh t đ nh trong t

ng lai.

M t d án đ u t bao g m các y u t c b n sau:
− Các m c tiêu c a d án, đó là nh ng k t qu và l i ích mà d án đem l i cho nhà
đ u t và cho xã h i;
− Các ho t đ ng g m các bi n pháp v t ch c, kinh t , k thu t,… đ th c hi n m c
tiêu c a d án;
− Các ngu n l c c n thi t đ th c hi n các ho t đ ng c a d án và chi phí v các
ngu n l c đó;
− Th i gian và đ a đi m th c hi n các ho t đ ng c a d án;
− Các ngu n v n đ u t đ t o nên v n đ u t c a d án;
− Các s n ph m và d ch v đ
Nh vây, m t d án đ u t

c t o ra c a d án.

không ph i d ng l i là m t m t ý đ nh hay phác th o, mà

có tính c th và m c tiêu xác đ nh. D án không ph i là m t nghiên c u tr u t
hay ng d ng, hay l p l i, mà ph i t o nên m t th c t m i, m t th c t mà tr

ng
c đó

ch a t ng t n t i .
c. D án đ u t xây d ng công trình:
D án đ u t xây d ng công trình đ

c hi u là các d án đ u t có liên quan t i ho t

đ ng xây d ng c b n nh xây d ng nhà c a, đ

ng sá, c u c ng,... Tuy nhiên c ng

c n nh n m nh r ng, không ph i t t c các d án đ u t đ u có liên quan t i ho t đ ng
xây d ng c b n. Vì th , đ i v i nh ng d án đ u t không liên quan t i ho t đ ng
xây d ng c b n không g i là d án đ u t xây d ng.
Xét theo quan đi m đ ng, có th hi u d án đ u t xây d ng công trình là m t quá
trình th c hi n các nhi m v t ý t

ng đ u t xây d ng công trình thành hi n th c
-7-


trong s ràng bu c v k t qu (ch t l
trong h s d án và đ

ng), th i gian (ti n đ ) và chi phí đã xác đ nh

c th c hi n trong nh ng đi u ki n không ch c ch n (r i ro).

D án đ u t xây d ng công trình, xét v m t hình th c là t p h p các h s và b n v
thi t k ki n trúc, thi t k k thu t và t ch c thi công công trình xây d ng và các tài

li u liên quan khác xác đ nh ch t l

ng công trình c n đ t đ

c, t ng m c đ u t c a

d án và th i gian th c hi n d án, hi u qu kinh t và hi u qu xã h i c a d án,...
Theo đ nh ngh a c a Lu t Xây d ng Vi t Nam (2014) [1] thì: “là t p h p các đ xu t
có liên quan đ n vi c s d ng v n đ ti n hành ho t đ ng xây d ng đ xây d ng m i,
s a ch a, c i t o công trình xây d ng nh m phát tri n, duy trì, nâng cao ch t l
công trình ho c s n ph m, d ch v trong th i h n và chi phí xác đ nh.
chu n b d án đ u t xây d ng, d án đ

ng

giai đo n

c th hi n thông qua Báo cáo nghiên c u

ti n kh thi đ u t xây d ng, Báo cáo nghiên c u kh thi đ u t xây d ng ho c Báo
cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng”. C ng c n hi u rõ thêm khái ni m “D án đ u
t xây d ng s d ng v n nhà n

c” là d án có thành ph n v n nhà n

chi m t 30% t ng m c đ u t c a d án tr lên và đ
duy t d án. Trong đó, v n nhà n
do Nhà n

c xác đ nh t i quy t đ nh phê

c bao g m v n ngân sách nhà n

c b o lãnh, v n tín d ng đ u t phát tri n c a Nhà n

tri n c a doanh nghi p nhà n

c tham gia

c và các v n khác do Nhà n

c, v n tín d ng

c, v n đ u t phát

c qu n lý.

1.1.2 Các đ c đi m c a d án đ u t xây d ng
D án đ u t xây d ng là các d án th c hi n trong l nh v c xây d ng nh : xây d ng
các công trình c s h t ng th y l i, đ

ng xá, c u c ng.., xây d ng các tr

ng h c,

tr s làm vi c, khu chung c cao t ng,...
D án xây d ng hàm ch a b n ch t l

ng tính: m t m t d án xây d ng t p h p các

h s và b n v thi t k , trong đó bao g m các tài li u pháp lý, quy ho ch t ng th ,
ki n trúc, k t c u, công ngh t ch c thi công… đ
d ng; m t khác đây là môi tr

c gi i quy t đ i v i công trình xây

ng ho t đ ng phù h p v i nh ng m c đích đã đ t ra,

ngh a là m t quá trình xây d ng có đ nh h

ng đ i v i các công trình m i ho c c i t o

đ i v i các công trình hi n h u s n xu t.

-8-


Lo i d án xây d ng th
l

ng đ

c xác đ nh b i quy mô, th i gian th c hi n, ch t

ng, m c tiêu, s h n ch tài nguyên,… và qu n lý d án xây d ng đòi h i ph i có

m t t ch c n ng đ ng, các thành viên thông th o công vi c, bi t ph i h p ho t đ ng
v i nhau m t cách hi u qu . Kh i đ u m t d án xây d ng có th đ
xu t v n đ u t đ th c hi n công trình. Tuy nhiên tr
đ i, cân nh c các ph

m t cách tr u t

c đó ng

c tính t đi m

i ta có th ph i ch

ng án và l a ch n chúng, nh ng dù sao thì d án v n t n t i

ng cho đ n khi hi n di n m t quá trình th c thi th c t .

K t thúc d án xây d ng đ

c tính vào th i đi m bàn giao công trình đ a vào s d ng

và v n hành s n xu t ra s n ph m đ t công su t thi t k . Trong đi u ki n th tr
ch đ u t k v ng không ch

ng,

công trình đang xây d ng mà đi u chính y u là k t

qu t công trình xây d ng mang l i ngu n thu và l i nhu n nh th nào sau khi đ a
công trình vào s n xu t kinh doanh. B i v y, ch đ u t xem s v n hành c a công
trình quan tr ng t

ng quan v i nh ng m c đích kinh doanh c a mình. Chính vì th

mà ch đ u t h t s c th n tr ng xem xét các y u t chi phí trong toàn b d án.

Kho n chi phí tr c ti p cho quá trình v n hành công trình có th gi m đáng k do vi c
t ng chi phí ban đ u

giai đo n xây d ng c a d án.

M t d án xây d ng đ

c xem là thành công khi: T ng các chi phí không v

t ng d toán ho c t ng m c đ u t (trong b
t

t quá

c l p d án); Th i gian th c hi n ph i

ng ng v i h n đ nh trong k ho ch; Và ch t l

ng đ m b o th a mãn nhu c u

khách hàng và các bên tham gia.
1.1.3 Phân lo i d án đ u t
D án đ u t đ

c phân lo i theo các tiêu chí sau:

Theo c c u tái s n xu t
D án đ u t đ

c phân thành d án đ u t theo chi u r ng và d án đ u t theo chi u

sâu. Trong đó đ u t chi u r ng th

ng đòi h i kh i l

ng v n l n, th i gian th c

hi n đ u t và th i gian c n ho t đ ng đ thu h i đ v n lâu, tính ch t k thu t ph c
t p, đ m o hi m cao. Còn đ u t theo chi u sâu th

ng đòi h i kh i l

ng v n ít h n,

th i gian th c hi n đ u t không lâu, đ m o hi m th p h n so v i đ u t theo chi u
r ng.
-9-


Theo l nh v c ho t đ ng trong xã h i
D án đ u t có th phân chia thành d án đ u t phát tri n s n xu t kinh doanh, d án
đ u t phát tri n khoa h c k thu t, d án đ u t phát tri n c s h t ng,... ho t đ ng
c a các d án đ u t này có quan h t

ng h v i nhau. Ch ng h n các d án đ u t

phát tri n khoa h c k thu t và c s h t ng t o đi u ki n cho các d án đ u t phát
tri n s n xu t kinh doanh đ t hi u qu cao; còn các d án đ u t phát tri n s n xu t
kinh doanh đ n l

t mình l i t o ti m l c cho các d án đ u t phát tri n khoa h c k

thu t, c s h t ng và các d án đ u t khác.
Theo quy mô và tính ch t
Theo quy mô và tính ch t, d án đ u t đ

c chia làm 3 nhóm: d án nhóm A, d án

nhóm B, d án nhóm C tu theo t m quan tr ng và quy mô c a d án. D án tr ng
đi m qu c gia do Qu c h i xem xét, quy t đ nh v ch tr

ng đ u t .

i v i d án

đ u t xây d ng công trình th y l i, là d án nhóm A khi t ng m c đ u t trên 1500 t
đ ng, là d án nhóm B khi t ng m c đ u t t 80 t đ n 1500 t đ ng và là d án
nhóm C khi t ng m c đ u t d

i 80 t đ ng.

Theo ngu n v n:
Theo ngu n v n, d án đ u t có th phân chia thành d án đ u t có v n huy đ ng
trong n

c, d án đ u t có v n huy đ ng t n

c ngoài (v n đ u t tr c ti p và gián

ti p).

Vi c phân lo i này cho th y tình hình huy đ ng v n t m i ngu n, vai trò c a m i
ngu n v n đ i v i s phát tri n kinh t - xã h i c a t ng ngành, t ng đ a ph

ng và

toàn b n n kinh t c ng nh có các gi i pháp thích h p đ i v i vi c qu n lý các d án
đ i v i t ng ngu n v n huy đ ng.
D án đ u t ch c n l p Báo cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng g m:
-

Công trình xây d ng s d ng cho m c đích tôn giáo;

-

Công trình xây d ng m i, s a ch a, c i t o, nâng c p có t ng m c đ u t d
15 t đ ng (không bao g m ti n s d ng đ t)
- 10 -

i


1.1.4 Các giai đo n c a d án đ u t
Theo cách thông th

ng, vòng đ i c a m t d án đ u t đ

c chia ra làm 3 giai đo n

khác nhau trong, đó là: chu n b đ u t , th c hi n đ u t và k t thúc xây d ng đ a d
án vào khai thác s d ng. Tuy nhiên, xét theo quá trình, thì t khi hình thành ý t

đ n khi k t thúc d án, thông th

ng

ng ph i tr i qua các giai đo n sau:

Giai đo n chu n b đ u t : Giai đo n này c n gi i quy t các công vi c nh nghiên c u
s c n thi t ph i đ u t và quy mô đ u t . Ti n hành ti p xúc, th m dò th tr
n

c, ngoài n

ng trong

c đ xác đ nh ngu n tiêu th , kh n ng c nh tranh c a s n ph m, tìm

ngu n cung ng v t t , thi t b , v t t cho s n xu t; xem xét kh n ng v ngu n v n
đ u t và l a ch n hình th c đ u t . Ti n hành đi u tra, kh o sát và l a ch n đ a đi m
xây d ng; L p d án đ u t . G i h s d án và v n b n trình đ n ng

i có th m

quy n quy t đ nh đ u t , t ch c cho vay v n đ u t và c quan th m đ nh d án đ u
t . Giai đo n này k t thúc khi nh n đ
c a Nhà n

c v n b n Quy t đ nh đ u t n u đây là đ u t

c ho c v n b n Gi y phép đ u t n u đây là c a các thành ph n kinh t

khác.
Giai đo n th c hi n đ u t : Giai đo n này g m các công vi c nh

xin giao đ t

ho c thuê đ t (đ i v i d án có s d ng đ t); Xin gi y phép xây d ng n u yêu c u ph i
có gi y phép xây d ng và gi y phép khai thác tài nguyên (n u có khai thác tài
nguyên); Th c hi n đ n bù gi i phóng m t b ng , th c hi n k ho ch tái đ nh c và
ph c h i (đ i v i d án có yêu c u tái đ nh c và ph c h i), chu n b m t b ng xây
d ng. Mua s m thi t b , công ngh ; Th c hi n vi c kh o sát, thi t k xây d ng; Th m
đ nh, phê duy t thi t k và t ng d toán, d toán công trình; Ti n hành thi công xây
l p ; Ki m tra và th c hi n các h p đ ng; Qu n lý k thu t, ch t l
l

ng thi t b và ch t

ng xây d ng; V n hành th , nghi m thu quy t toán v n đ u t , bàn giao và th c

hi n b o hành s n ph m.
Giai đo n k t thúc xây d ng đ a d án vào khai thác s d ng: Giai đo n này g m các
công vi c nh nghi m thu, bàn giao công trình; Th c hi n vi c k t thúc xây d ng công
trình; V n hành công trình và h

ng d n s d ng công trình; B o hành công trình;

Quy t toán v n đ u t ; Phê duy t quy t toán.

- 11 -

1.1.5 Các yêu c u c a d án đ u t
Mu n đ m b o tính kh thi, m t d án đ u t c n ph i đáp ng các yêu c u c b n sau:
Tính khoa h c: tính khoa h c c a các d án đ u t đòi h i nh ng ng

i so n th o d án

ph i có m t trình t nghiên c u t m , th n tr ng, chính xác t ng n i dung d c a d án,
đ c bi t là n i dung v tài chính và công ngh k thu t. C n có s t v n c a các c quan
chuyên môn v d ch v đ u t trong quá trình so n th o d án.
Tính th c ti n: mu n đ m b o tính th c ti n, các n i dung c a d án ph i đ

c nghiên

c u và xác đ nh trên c s xem xét, phân tích, đánh giá đúng m c các đi u ki n và hoàn
c nh c th liên quan tr c ti p và gián ti p t i ho t đ ng đ u t .
Tính pháp lý: d án c n có c s pháp lý v ng ch c, t c là phù h p v i chính sách và lu t
pháp c a Nhà n
tr

c.

i u này đòi h i ng

ng, chính sách c a Nhà n

i so n th o d án ph i nghiên c u k ch

c và các v n b n pháp quy liên quan t i ho t đ ng đ u t .

Tính đ ng nh t: đ đ m b o tính đ ng nh t c a d án, các d án ph i tuân th các quy

đ nh chung c a các c quan ch c n ng v ho t đ ng đ u t , k c các quy đ nh v th t c
đ ut .

i v i các d án qu c t thì chúng còn ph i tuân th nh ng quy đ nh chung mang

tính qu c t .
1.2.

Khái ni m và quá trình hình thành ngu n h tr chính th c (ODA)

1.2.1. Khái ni m ODA
Khái ni m H tr phát tri n chính th c (Official Development Assistance, vi t t t là
ODA) b t đ u xu t hi n t i Vi t Nam k t tháng 10/1993 sau khi Vi t Nam bình
th

ng hoá quan h v i H p ch ng qu c Hoa K (USA) và các t ch c tài chính ti n

t Qu c t nh : Qu ti n t Qu c t (IMF), Ngân hàng Th gi i (WB), Ngân hàng Phát
tri n châu Á (ADB)… Vi c bình th

ng hoá quan h nói trên đã ngay l p t c giúp cho

Vi t Nam kh i thông ngu n v n huy đ ng n
c ng đ ng các nhà tài tr đa ph

c ngoài thông qua hình th c ODA v i

ng và song ph

ng nh m ph c v đ c l c cho s

nghi p phát tri n kinh t - xã h i, xoá đói gi m nghèo, t ng c

ng n ng l c th ch …..

Theo Báo cáo nghiên c u chính sách c a Ngân hàng Th gi i (WB) xu t b n tháng
6/1999 có đ a ra đ nh ngh a v ODA nh sau: “ODA là m t ph n c a tài chính phát
tri n chính th c ODF, trong đó có y u t vi n tr không hoàn l i c ng v i cho vay u
- 12 -


đãi và ph i chi m ít nh t 25% trong t ng vi n tr thì g i là ODA”. Còn Tài tr phát
tri n chính th c (Offcial Development Finance, vi t t t là ODF) là t t c các ngu n tài
chính mà chính ph các n
đang phát tri n.

c phát tri n và các t ch c đa ph

nh ngh a ODA nói trên c ng đã đ

ng dành cho các n

c

c Chính ph Vi t Nam s d ng

trong quy ch qu n lý và s d ng ngu n v n ODA ban hành kèm theo ngh đ nh s
17/2001/N – CP ngày 4/5/2001 c a Chính ph , c th : “H tr phát tri n chính th c
(ODA) là ho t đ ng h p tác phát tri n gi a Nhà n
nhà tài tr , bao g m: Chính ph n

c ho c Chính ph Vi t Nam v i

c ngoài, các t ch c liên chính ph ho c liên qu c

gia; Hình th c cung c p ODA bao g m: ODA không hoàn l i; ODA vay u đãi có y u
t không hoàn l i đ t ít nh t 25%…”. Nh v y, qua các đ nh ngh a trên cho th y: ODA
chính là kho n vay k t h p gi a “m t ph n cho vay u đãi” c ng v i “m t ph n cho
không”, trong đó y u t cho không có th đ

c hi u là: ph n cho không (không hoàn

l i), hay vay v i m c lãi su t th p, hay th i h n vay dài, th i gian ân h n cao… t t c
quy ra “ph n cho không” ph i đ t ít nh t là 25% trong t ng s v n vay m i đ

c g i là

ODA.
T i Vi t Nam, Ngu n v n ODA là m t hình th c h p tác phát tri n gi a Vi t Nam và
các t ch c Chính ph , t ch c qu c t (WB, ADB, AFD…..), các t ch c phi chính
ph (NOGs) g i chung là các đ i tác vi n tr hay các Nhà tài tr n
đ

c ngoài. ODA

c th c hi n b ng cách thông qua vi c cung c p t phía các Nhà tài tr cho Chính

ph Vi t Nam các kho n vi n tr không hoàn l i, các kho n vay u đãi v lãi su t và
th i gian thanh toán (th i gian ân h n và tr n )
1.2.2. Quá trình hình thành ODA

H tr phát tri n chính th c (ODA) đ
thu n c a các n

c hình thành và phát tri n xu t phát t s tho

c công nghi p phát tri n, ch y u là các n

kinh t và phát tri n (OECD), vè s tr giúp d
cho vay v i 1 di u ki n u đãi cho các n
chính: (i) thúc đ y t ng tr
tri n; (ii) t ng c
v i các n
1970, các n

i d ng vi n tr không hoàn l i ho c

c kém phát tri n nh m th c hi n 2 m c tiêu

ng dài h n và gi m nghèo đói

ng l i ích chi n l

c thu c T ch c h p tác

nh ng n

c kém phát

c và chính tr ng n h n c a các n

c tài tr đ i

c nh n vi n tr . Theo ngh quy t c a

i h i đ ng liên h p qu c n m

c giàu hàng n m c n ph i trích 0,7% t ng s n ph m qu c dân (GNP) c a
- 13 -


mình đ th c hi n ngh a v đ i v i các n

c nghèo thông qua hình th c ODA và đ n

n m 2000 ph i nâng t l đó lên 1% GNP. Tuy nhiên trên th c t , cho đ n nay, các
n

c công nghi p phát tri n l i th c hi n ngh a v này r t khác nhau. Ch ng h n tính

bình quân t 1960 đ n 1985, có m t s n

c th c hi n m c quy đ nh nh Pháp là

0,78% GNP; Hà Lan là 0,9%; GNP;Th y

i n là 0,86% GNP;

GNP; đ c bi t là Nauy đ ng góp trên 1,03% GNP; Ng
Italia, Canada… ch đóng góp

an M ch là 0,8%

c l i các n

c nh M ,

c,

m c bình quân t 0,24% GNP đ n t i đa là 0,54%

GNP. Nh v y, tu theo m c đ phát tri n c a n n kinh t các n
thu c vào các m i bang giao mang tính “chi n l

c hàng n m và tu

c” gi a các qu c gia cung c p và

ti p nh n ODA đ t đó các bên đ a ra m c tài tr ODA hàng n m.
1.2.3. Các hình th c ODA:
Các hình th c c a ODA đ

c chia làm 3 lo i chính, trong m i lo i l i đ

c chia thành

nhi u lo i nh .
Phân lo i theo ph

ng th c hoàn tr thì có: vi n tr không hoàn l i: bên n

c ngoài

cung c p vi n tr (mà bên nh n không ph i hoàn l i) đ bên nh n th c hi n các
ch

ng trình, d án theo s tho thu n gi a các bên; Vi n tr có hoàn l i (còn g i là

tín d ng u đãi): nhà tài tr cho n

c c n v n vay m t kho n ti n(tu theo quy mô và

m c đích đ u t ) v i m c lãi su t u đãi và th i gian tr n thích h p; ODA cho vay
h n h p: là các kho n ODA k t h p m t ph n ODA không hoàn l i và m t ph n tín
d ng th

ng m i theo các đi u ki n c a T ch c H p tác Kinh t và Phát tri n, th m

chí có lo i ODA v n vay k t h p t i 3 lo i hình g m m t ph n ODA không hoàn l i,
m t ph n u đãi và m t ph n tín d ng th

ng m i.

Phân lo i theo ngu n cung c p thì có: ODA song ph
ti p t n

c này đ n n

c kia (n

tri n) thông qua hi p đ nh đ

ng: là các kho n vi n tr tr c

c phát tri n vi n tr cho n

c đang và kém phát

c ký k t giã hai chính ph ; ODA đa ph

ng: là vi n tr

phát tri n chính th c c a m t t ch c qu c t , hay t ch c khu v c ho c c a chính m t
n

c dành cho Chính ph m t n

các t ch c đa ph

c nào đó, nh ng có th đ

ng nh UNDP ( Ch

c th c hi n thông qua

ng trình phát tri n Liên H p Qu c)…có th

các kho n vi n tr c a các t ch c tài chính qu c t đ
nh n vi n tr .
- 14 -

c chuy n tr c ti p cho bên


Phân lo i theo m c tiêu s d ng có: H tr cán cân thanh toán; tín d ng th
nghi p; vi n tr ch

ng

ng trình; vi n tr d án.

H tr cán cân thanh toán là các kho n ODA cung c p đ h tr ngân sách c a Chính
ph , th

ng đ

c th c hi n thông qua các d ng: chuy n giao ti n t tr c ti p cho n

nh n ODA và H tr nh p kh u (vi n tr hàng hoá); Tín d ng th

ng nghi p: t

c

ng t

nh vi n tr hàng hoá nh ng có kèm theo các đi u ki n ràng bu c. Ch ng h n n
cung c p ODA yêu c u n
mua hàng

n

th c hi n ODA.

c

c nh n ph i dùng ph n l n ho c h u h t v n vi n tr đ

c cung c p; Vi n tr d án: chi m t tr ng l n nh t trong t ng v n
i u ki n đ đ

c nh n vi n tr d án là" ph i có d án c th , chi

ti t v các h ng m c s s d ng ODA"; Vi n tr ch

ng trình là n

c vi n tr và n

c

nh n vi n tr ký hi p đ nh cho m t m c đích t ng quát mà không c n xác đ nh chính
xác kho n vi n tr s đ

c s d ng nh th nào.

Qu n lý d án đ u t xây d ng công trình s d ng v n vay ODA

1.3.

1.3.1.Tình hình qu n lý d án s d ng ngu n v n vay ODA m t s n

Hi n nay, v n ODA đã và đang t n t i
n

c tài tr và t ch c song ph

h n 100 qu c gia đang phát tri n do h n 20

ng cung c p. Qua s phân b và s d ng v n ODA

hàng n m, Ngân hàng th gi i c ng nh các Nhà tài tr đa ph
song ph

c trên th gi i

ng, các nhà tài tr

ng và b n thân các qu c gia nh n tài tr c ng đ u có nh ng đánh giá đ c l p

đ rút ra nh ng kinh nghi m thành công c ng nh th t b i trong thu hút và s d ng
v n ODA.
Trên th gi i đã có nhi u n
tri n kinh t - xã h i. Tr

c thành công trong vi c s d ng v n ODA đ h tr phát
c đây Nh t B n, Hàn Qu c (T m t n

tri n kinh t - xã h i, đ n nay, hai n

c vay v n đ phát

c này đã tr thành các qu c gia cho vay v n) và

g n đây là Thái Lan, Trung Qu c, In-đô-nê-xia, Philipin,…M t trong nh ng nguyên
nhân s d ng ngu n v n ODA có hi u qu là các n

c này xây d ng đ

cm th

th ng qu n lý ODA phù h p theo mô hình qu n lý t p trung đi đôi v i phân c p trách
nhi m trên c s khung th ch pháp lý v ODA không ng ng hoàn thi n.
i n hình v cách qu n lý d án s d ng ngu n v n vay ODA c a m t s n
sau:
- 15 -

c nh


T i Trung Qu c: qu n lý t p trung, th c hi n phi t p trung
T n m 1980 đ n cu i 2005, t ng s v n ODA mà Ngân hàng th gi i (WB) cam k t
v i Trung Qu c là 39 t USD, đóng vai trò r t tích c c trong vi c thúc đ y c i cách và
phát tri n

Trung Qu c. Nguyên nhân thành công c a vi c s d ng ODA

Qu c do có: chi n l

Trung

c h p tác t t, xây d ng t t các d án, c ch đi u ph i và th c

hi n t t, c ch theo dõi và giám sát ch t ch .
Trung Qu c đ c bi t đ cao vai trò c a vi c qu n lý và giám sát. Hai c quan Trung
ng qu n lý ODA là B Tài chính (MoF) và

y ban c i cách và phát tri n qu c gia

(NDRC). MoF làm nhi m v “đi xin ti n hay Bên vay v n”, đ ng th i là c quan giám
sát vi c s d ng v n. MoF yêu c u các S Tài chính đ a ph
th

ng th c hi n ki m tra

ng xuyên ho t đ ng c a các d án, ph i h p v i WB đánh t ng d án.

Các B ngành ch qu n và đ a ph

ng có vai trò quan tr ng trong th c hi n và ph i

h p v i MoF giám sát vi c s d ng v n.
Vi c tr v n ODA
này bu c ng

Trung Qu c theo cách “ai h

ng l i, ng

i đó tr n ”. Quy đ nh

i s d ng ph i tìm gi i pháp s n sinh l i nhu n và lo b o v ngu n v n.

T i Ba Lan: V n vay không hoàn l i v n ph i giám sát ch t
Ba Lan quan ni m đ s d ng v n ODA đ t hi u qu , tr

c h t ph i t p trung đ u t

vào ngu n nhân l c và n ng l c th ch . Chính ph Ba Lan cho r ng, vi c th c hi n
d án ODA mà giao cho các b ph n hành chính không ph i là thích h p.
C s lu t pháp rõ ràng và chính xác trong toàn b quá trình là đi u ki n đ ki m soát
và th c hi n thành công các d án ODA. Ba Lan đ cao ho t đ ng ph i h p v i đ i tác
vi n tr .
Ba Lan, các ngu n h tr đ

c coi là “qu tài chính công”, vi c mua s m tài s n

công ph i tuân theo Lu t mua s m công và theo nh ng quy t c k toán ch t ch .
Quá trình gi i ngân khá ph c t p nh m ki m soát đ ng ti n đ
đích. Trong đó, nhà tài tr có th yêu c u n

c s d ng đúng m c

c nh n vi n tr thi t l p ho c s a đ i h

th ng th ch và h th ng lu t pháp. C quan ch u trách nhi m g m có các B , m t s
- 16 -


c quan Chính ph , trong đó B Phát tri n đóng vai trò ch đ o.
Ba Lan đ c bi t chú tr ng công tác ki m soát và ki m toán. Công tác ki m toán t p
trung vào ki m toán các h th ng qu n lý. Trong đó ch u trách nhi m g m có ki m

toán n i b trong m i c quan, các công ty ki m toán n

c ngoài đ

c thuê, và các

d ch v ki m toán c a y ban châu Âu. Khi công tác ki m toán phát hi n có nh ng sai
sót, s thông báo các đi m không h p l cho t t c các c quan.
Công tác ki m soát t p trung vào ki m tra tình hình h p pháp và tính h p th c c a các
giao d ch, ki m tra hàng n m và ch ng nh n các kho n chi tiêu, ki m tra cu i k , ki m
tra b t th

ng.Chính ph Ba Lan cho r ng, ki m tra và ki m toán th

ng xuyên không

ph i đ c n tr mà là đ thúc đ y quá trình d án
T i Malaysia: Ph i h p ch t ch v i nhà tài tr cùng ki m tra đánh giá
Malaysia, v n ODA đ
K ho ch. V n ODA đ

c qu n lý t p trung vào m t đ u m i là V n phòng Kinh t
cđ tn

nghèo, nâng cao n ng l c cho ng

c này dành cho th c hi n các d án xóa đói gi m
i dân.

V n phòng Kinh t K ho ch Malaysia là c quan l p k ho ch

ch u trách nhi m phê duy t ch

c p Trung

ng,

ng trình d án, và quy t đ nh phân b ngân sách ph c

v m c tiêu phát tri n qu c gia
Malaysia đánh giá cao h tr k thu t t

các nhà tài tr . M c đích l n nh t c a

Malaysia là nh n h tr k thu t đ t ng c

ng n ng l c con ng

i thông qua các l p

đào t o.
Malaysia công nh n r ng h ch a có ph

ng pháp giám sát chu n m c. Song chính vì

v y mà Chính ph r t chú tr ng vào công tác theo dõi đánh giá. K ho ch theo dõi và
đánh giá đ
C ng t

c xây d ng t l p k ho ch d án và trong lúc tri n khai.

ng t nh Ba Lan, Malaysia đ c bi t chú tr ng đ n v tài tr trong ho t đ ng

ki m tra, giám sát. Ph

ng pháp đánh giá c a đ t n

đánh giá gi a nhà tài tr và n

c này là khuy n khích ph i h p

c nh n vi n tr , b ng cách hài hòa h th ng đánh giá

c a hai phía. N i dung đánh giá t p trung vào hi u qu c a d án so v i chính sách và
chi n l

c, nâng cao công tác th c hi n và chú tr ng vào k t qu .
- 17 -