L I CAM OAN
N i dung l i cam đoan c a h c viên.
H c viên xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a b n thân h c viên. Các k t
qu nghiên c u và các k t lu n trong lu n v n là trung th c, không sao chép t b t k
m t ngu n nào và d
có) đã đ
i b t k hình th c nào.Vi c tham kh o các ngu n tài li u (n u
c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài li u tham kh o đúng quy đ nh.
Tác gi lu n v n
Nguy n L
i
ng
L I CÁM
N
Lu n v n Th c s chuyên ngành Qu n lý Xây d ng v i đ tài: “NGHIÊN C U GI I
PHÁP KI M SOÁT CHI PHÍ TRONG QUÁ TRÌNH TH C HI N D
D NG KÈ H
HUY N THU N THÀNH – T NH B C NINH” đ
thành v i s giúp đ c a Phòng
Tr
ng
ào t o
i h c và Sau
ÁN XÂY
c tác gi hoàn
i h c, Khoa Công trình -
i h c Th y L i, cùng các th y cô giáo, b n bè, đ ng nghi p và gia đình.
Tác gi xin cám n sâu s c đ n PGS.TS. Nguy n Tr ng T đã tr c ti p h
ng d n,
giúp đ t n tình cho h c viên trong quá trình th c hi n Lu n v n này.
V i th i gian và trình đ còn h n ch , lu n v n không th tránh kh i nh ng thi u
sót, tác gi mong nh n đ
ch
ng d n và đóng góp ý ki n c a các th y cô giáo,
c a đ ng nghi p.
Tác gi lu n v n
Nguy n L
ii
ng
M CL C
DANH M C CÁC HÌNH NH ........................................................................ vi
DANH M C B NG BI U ............................................................................... vii
DANH M C CÁC T
M
U
VI T T T VÀ GI I THÍCH THU T NG ........ viii
1
CH
NG 1 T NG QUAN V KI M SOÁT CHI PHÍ D ÁN
UT
XÂY D NG CÔNG TRÌNH. ............................................................................. 4
1.1
Quá trình phát tri n nghiên c u v ki m soát chi phí d án đ u t xây d ng
công trình trên Th gi i và Vi t Nam..............................................................................4
1.1.1
Ki m soát chi phí d án đ u t xây d ng công trình trên Th Gi i...................4
1.1.2
Nghiên c u qu n lý chi phí d án đ u t xây d ng
1.2
Khái ni m ki m soát chi phí d án đ u t xây d ng công trình .........................5
1.2.1
Khái ni m d án, d án đ u t xây d ng công trình ..........................................5
1.2.2
Khái ni m chi phí d án đ u t xây d ng ..........................................................6
1.2.3
Qu n lý chi phí đ u t xây d ng công trình: ......................................................6
1.2.4
Ki m soát chi phí đ u t xây d ng công trình ...................................................6
Vi t Nam .......................5
c đi m v ki m soát chi phí trong qu n lý d án đ u t xây d ng công trình.
1.3
7
1.3.1
Ki m soát chi phí
giai đo n th c hi n đ u t ..................................................7
1.3.2
Ki m soát chi phí
giai đo n th c hi n d án ...................................................8
1.4
Th c tr ng công tác ki m soát chi phí d án
1.4.1
Khó kh n ki m soát chi phí khi quy đ nh v lu t còn nhi u b t c p................11
1.4.2
Ki m soát chi phí
Vi t Nam ................................10
giai đo n l p d án v n ch a sát v i th c t ....................14
1.4.3 Khó ki m soát chi phí khó kh n khi các d án đ u t dàn tr i, ti n đ thi công
d án ch m tr , kéo dài. .................................................................................................15
1.4.4 Tình tr ng th t thoát, lãng phí chi phí đ u t di n ra trong t t c các giai đo n
c a quá trình đ u t . ......................................................................................................17
K t lu n ch
ng 1 .........................................................................................................19
CH
NG 2 C S LÝ LU N NGHIÊN C U KI M SOÁT CHI PHÍ
TRONG QU N LÝ D ÁN .......................................................................................20
2.1
C s lý lu n v ki m soát qu n lý chi phí trong xây d ng. ............................20
2.1.1
S c n thi t ph i ki m soát chi phí...................................................................20
iii
2.1.2
M c đích và yêu c u qu n lý chi phí ............................................................... 20
2.1.3
i u ki n c n thi t đ ki m soát chi phí .......................................................... 20
2.2
C s pháp lý ki m soát chi phí trong d án xây d ng .................................... 21
2.2.1
T ng m c đ u t .............................................................................................. 21
2.2.2
Xác đ nh các thành ph n chi phí c a t ng m c đ u t : ................................... 23
2.2.3
i u ch nh d toán xây d ng công trình .......................................................... 37
2.2.4
D toán gói th u xây d ng ............................................................................... 38
2.2.5
Qu n lý đ nh m c xây d ng ............................................................................. 38
2.2.6
Qu n lý giá xây d ng công trình ...................................................................... 39
2.2.7
Qu n lý chi phí t v n đ u t xây d ng ........................................................... 40
2.2.8
Quy t toán v n đ u t xây d ng công trình ..................................................... 40
2.3
d ng
Các nhân t
42
2.3.1
Khi l p t ng m c đ u t xây d ng công trình ................................................. 42
2.3.2
Ki m soát chi phí theo thi t k k thu t, thi t k b n v thi công XDCT ....... 42
nh h
ng đ n các gi i pháp ki m soát chi phí trong d án xây
2.3.3 Ki m soát chi phí khi đ u th u, ký k t h p đ ng và thanh toán h p đ ng xây
d ng công trình ............................................................................................................. 43
2.3.4
Ki m soát chi phí khi k t thúc xây d ng đ a công trình vào khai thác s d ng
44
2.4
Gi i pháp ki m soát chi phí d án đ u t xây d ng ......................................... 44
2.4.1
Ki m soát giá thành d án ................................................................................ 44
2.4.2
Kh ng ch giá thành d án............................................................................... 47
2.4.3
Ph
2.4.4
D báo giá thành .............................................................................................. 51
2.4.5
Các ng
2.4.6
Giám sát đ n giá .............................................................................................. 53
2.4.7
Giám sát kh i l
K t lu n ch
ng pháp giá tr thu đ
c ........................................................................... 50
ng kh ng ch giá thành trong thi công xây d ng công trình ............ 52
ng ......................................................................................... 54
ng 2 ......................................................................................................... 57
CH
NG 3
XU T GI I PHÁP KI M SOÁT CHI PHÍ TRONG D ÁN
XÂY D NG KÈ H
HUY N THU N THÀNH - T NH B C NINH .............. 58
3.1
Gi i thi u chung v công trình ......................................................................... 58
3.1.1
Thông tin chung v d án................................................................................. 58
iv
3.1.2
V trí đ a lý .......................................................................................................59
3.2
Hi n tr ng công trình: .......................................................................................60
3.2.1
Di n bi n lòng d n c a đo n sông trong nh ng n m g n đây. ........................60
3.2.2
Hi n tr ng kè H đo n t K31+940-:-K32+320 đê h u u ng. .....................61
3.3
Các ph
3.3.1
L a ch n gi i pháp k thu t : ...........................................................................63
3.3.2
L a ch n bi n pháp công trình : .......................................................................63
3.4
Th c tr ng ki m soát chi phí trong qu n lý xây d ng T nh B c Ninh. ............69
3.4.1
ng án và gi i pháp k thu t: ..............................................................63
ánh giá k t qu đ t đ
c ................................................................................69
3.4.2
Nh ng m t còn t n t i và nguyên nhân ............................................................70
3.4.3
T nt i
3.4.4
T n t i c a ph
3.4.5
T nt i
công tác th m tra, th m đ nh d toán, thi t k ..................................73
3.4.6
T nt i
công tác đ u th u ..............................................................................73
3.4.7
T nt i
khâu giám sát thi công xây d ng ......................................................74
3.4.8
T n t i trong công tác thanh quy t toán ...........................................................75
3.4.9
M t s các t n t i khác .....................................................................................75
giai đo n chu n b đ u t : ................................................................70
ng án thi t k .........................................................................71
3.5
xu t gi i pháp ki m soát qu n lý chi phí d án xây d ng Kè H
Huy n
Thu n Thành – T nh B c Ninh. .....................................................................................76
3.5.1
Ki m soát chi phí theo đ n giá xây d ng .........................................................76
3.5.2
Ki m soát qu n lý chi phí theo kh i l
3.5.3
Nâng cao hi u qu s d ng ngu n v n trong đ u t xây d ng ........................80
ng ......................................................78
3.5.4 T ng c ng ki m tra giám sát trong giai đo n chu n b đ u t và th c hi n đ u
t xây d ng công trình...................................................................................................82
3.5.5
Th c hi n t t vi c thanh quy t toán v n đ u t xây d ng công trình ..............86
K t lu n ch
ng 3 .........................................................................................................87
K T LU N VÀ KI N NGH .....................................................................................88
TÀI LI U THAM KH O...........................................................................................90
v
DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 2. 1 S đ kh ng ch giá thành ............................................................................ 48
Hình 2. 2 S đ ch tiêu kh ng ch giá thành ............................................................... 48
Hình 2. 3 Các ph
ng pháp kh ng ch giá thành ......................................................... 49
Hình 2. 4 S đ kh ng ch giá theo ph
Hình 2. 5 S đ ph
ng pháp truy n th ng ................................... 49
ng pháp giá tr thu đ
c .............................................................. 50
Hình 2. 6 N i dung giám sát giá thành thi công xây d ng công trình .......................... 53
Hình 2. 7 Trình t xác nh n kh i l
ng c a giám sát ................................................... 55
Hình 2. 8 S đ giám sát thay đ i kh i l
ng............................................................... 56
Hình 3. 1 V trí xây d ng kè H .................................................................................... 60
Hình 3. 2 Khu v c đ u kè (C7) ..................................................................................... 61
Hình 3. 3 Khu dân c đo n đ u kè ................................................................................ 62
Hình 3. 4 Cung s t mái đo n C7- :- C12 n sâu vào khu dân c và b i ....................... 62
Hình 3. 5 M t b i đo n C10- :- C26 ............................................................................. 62
Hình 3. 6 Khu v c cu i kè (C26) .................................................................................. 63
Hình 3. 7 Thi t k m t c t ngang Kè H t i m t c t C10 ............................................. 68
vi
DANH M C B NG BI U
B ng 1. 1
u t dàn tr i th hi n ngay trong k ho ch hàng n m ..............................15
B ng 1. 2 D án thi u th t c đ u t .............................................................................16
B ng 1. 3 Công trình đ u t d dang ............................................................................16
B ng 2. 1 Tiên l
ng Công trình Kè H đo n t K31+940 -:- K32+320 .....................47
B ng 2. 2 Các ph
ng pháp tính toán d báo giá thành ...............................................51
B ng 2. 3 Phân bi t
n giá c đ nh và
n giá đi u ch nh ........................................54
B ng 3. 1 H s an toàn công trình ...............................................................................59
B ng 3. 2 T ng h p m t s công trình xây d ng tu b đê kè hàng n m.......................69
B ng 3. 3 B ng giá nhân công theo tháng .....................................................................78
vii
DANH M C CÁC T
HTL
VI T T T VÀ GI I THÍCH THU T NG
i h c Th y l i
IEEE Institute of Electrical and Electronics Engineers
LVThS Lu n v n Th c s
XDCT Xây d ng công trình
TKKT Thi t k k thu t
TK BVTC Thi t k b n v thi công
GPMB Gi i phóng m t b ng
PTNT Phát tri n nông thông
UBND y ban nhân dân
TXDCT
u t xây d ng công trình
KSCP Ki m soát chi phí
GCN K T Gi y ch ng nh n đ ng ký đ u t
HSMT H s m i th u
viii
M
U
1. Tính c p thi t c a đ tài
Nh m đáp ng đ
c nhu c u c a phát tri n kinh t b n v ng và t c đ phát tri n ngày
càng cao c a đ t n
c thì trong quá trình ti n hành xây d ng các công trình không
nh ng c n ph i đ m b o ch t l
ng mà còn ph i ti t ki m đ
c t i đa chi phí. Vì v y,
vi c tính đúng, tính đ các lo i chi phí xây d ng và áp d ng các bi n pháp gi m thi u
chi phí xây d ng c n đ
c xem xét k l
ng. Trong đó, vi c ki m soát chi phí trong
quá trình qu n lý chi phí xây d ng cho các công trình
Vi t Nam hi n nay m c dù là
m t v n đ quan tr ng nh ng v n còn t n t i nhi u b t c p. Vì v y, c n nghiên c u
vi c ki m soát chi phí trong qu n lý chi phí d án đ u t xây d ng công trình và đ
xu t các gi i pháp t ng c
d ng
ng hi u qu c a công tác này.
tài lu n v n không ch
vi c nghiên c u ki m soát chi phí trong qu n lý chi phí d án đ u t xây d ng
công trình mà còn h
ng t i vi c ng d ng ki m soát chi phí trong quá trình th c hi n
đ u t xây d ng, xác đ nh chi phí cho d án đ u d xây d ng công trình: S a ch a,
nâng c p m t s đo n c p bách kè H . Trong nh ng n m t i đây nh m ph c v t t
công tác phòng ch ng thiên tai c a t nh B c Ninh
c u kh n tr
ng l p ph
y ban nhân dân t nh B c Ninh yêu
ng án xây d ng nh m s a ch a, nâng c p m t s đo n c p
bách kè H . Tuy nhiên, công trình kè có ngu n v n đ u t l n, do v y ch a ki m soát
đ
c chi phí phát sinh h p lý t i t ng giai đo n tri n khai đ u t và còn nhi u h n ch
trong vi c t ch c thông tin ph c v ki m soát, các ph
ng án ki m soát, các b
c
th c hi n nh m ki m soát t t chi phí xây d ng….nên ch a phát huy h t l i ích và hi u
qu c a công tác ki m soát chi phí, do đó ch a t n d ng h t ngu n lao đ ng và ti m
l c s n có nh m nâng cao công tác s d ng t t ngu n v n ngân sách nhà n
c.
vi c s d ng chi phí xây d ng d án ti t ki m đ t hi u qu cao tránh lúng phí và th t
thoát v n ngân sách... v n đ ki m soát chi phí xây d ng d án m t v n đ quan tr ng
c n xem xét k l
ng.
ng th i, vi c đ xu t các gi i pháp đ nâng cao công tác
ki m soát chi phí, giúp Ch đ u t có th qu n lý t t các chi phí xây d ng trong quá
trình chu n b c ng nh tri n khai th c hi n các d án là đi u r t c n thi t.
1
2. M c đích c a đ tài
Nghiên c u, đánh giá th c tr ng ki m soát qu n lý chi phí trong qu n lý chi phí d án
đ u t xây d ng công trình, đ xu t gi i pháp nh m nâng cao hi u qu c a công tác
này và ng d ng cho d án đ u t xây d ng: S a ch a, nâng c p m t s đo n c p bách
kè H
huy n Thu n Thành T nh B c Ninh.
3.
it
3.1
ng và ph m vi nghiên c u
it
it
ng nghiên c u
ng nghiên c u c a đ tài là công tác ki m tra, giám sát chi phí trong qu n lý
chi phí d án đ u t xây d ng công trình và ng d ng cho d án đ u t xây d ng công
trình s a ch a, nâng c p m t s đo n c p bách kè H .
3.2 Ph m vi nghiên c u
tài ti n hành nghiên c u các m t ho t đ ng có liên quan đ n công tác ki m tra,
giám sát chi phí trong qu n lý chi phí d án đ u t xây d ng công trình và ng d ng
cho d án đ u t xây d ng công trình s a ch a, nâng c p m t s đo n c p bách kè H .
4. Cách ti p c n và ph
ng pháp nghiên c u
4.1 Cách ti p c n
- Thu th p tài li u.
- Tìm hi u v c s lý lu n c a ki m soát chi phí vào qu n lý chi phí d án đ u t xây
d ng công trình.
-
ánh giá th c tr ng ki m tra, giám sát chi phí vào qu n lý chi phí d án đ u t xây
d ng công trình.
-
xu t gi i pháp nh m nâng cao hi u qu c a ki m soát chi phí vào qu n lý chi phí
d án đ u t xây d ng công trình.
-
ng d ng cho d án đ u t xây d ng công trình s a ch a, nâng c p m t s đo n c p
bách kè H .
2
4.2 Ph
ng pháp nghiên c u
Lu n v n s d ng các ph
ng pháp nghiên c u phù h p v i đ i t
nghiên c u c a đ tài trong đi u ki n Vi t Nam hi n nay, đó là: Ph
Ph
ng pháp đ i chi u v i v n b n pháp quy; Ph
Ph
ng pháp th ng kê; Ph
ng và n i dung
ng pháp k th a;
ng pháp đi u tra, kh o sát th c t ;
ng pháp phân tích, so sánh ; và m t s ph
h p khác.
3
ng pháp k t
CH
NG 1
T NG QUAN V KI M SOÁT CHI PHÍ D
T XÂY D NG CÔNG TRÌNH.
ÁN
U
1.1 Quá trình phát tri n nghiên c u v ki m soát chi phí d án đ u t xây d ng
công trình trên Th gi i và Vi t Nam.
1.1.1 Ki m soát chi phí d án đ u t xây d ng công trình trên Th Gi i
Trong c ch th tr
ng hi n nay thì trên Th gi i thay vì vi c ph i qu n lý chi phí
theo m nh l nh c a các c quan hành chính Nhà n
c là m t đ i ng các t ch c t
v n qu n lý chi phí, các k s đ nh giá có đ đi u ki n n ng l c đ ki m soát giúp ch
đ ut .
các n
c khác nhau, vi c th c hi n c ch qu n lý chi phí
các c p đ khác nhau
d
i hình th c qu n lý gián ti p thông qua quy chu n, tiêu chu n, chính sách Nhà
n
c… là ch y u. Nhà n
không có ngh a là Nhà n
qua c ch th tr
Có th nêu ra d
này.
c l y hi u qu c a d án là m c tiêu qu n lý. Nói nh v y
c “không can d ” mà Nhà n
c th c hi n qu n lý thông
ng.
i đây m t s ví d mang tính ch t đi n hình c a ph
ng th c qu n lý
M , các đ nh m c, tiêu chu n do các Công ty t v n có danh ti ng biên so n,
cung c p cho th tr
ng tham kh o. Vi c tính giá xây d ng công trình do công ty đ nh
giá chuyên nghi p đ m nh n.
Anh l nh v c t v n qu n lý chi phí r t phát tri n, trong đó ph i k đ n t p đoàn
DAVIS LANGDON & SEAH l n nh t th gi i v qu n lý chi phí/tiên l
v i h n 3000nhân viên, ho t đ ng trên 85 qu c gia.
Vi t Nam DAVIS LANGDON
& SEAH Vi t Nam đã có 10 n m ho t đ ng l nh v c ki m soát chi phí
Nh ng d
ng d toán
Vi t Nam.
án l n nh : VTV Centre, khách s n Horison - Hà N i, International
Financial Tower - H Chí Minh cao 300m… đ u do DAVIS LANGDON & SEAH
Vi t Nam th c hi n…
Trung Qu c thì đ c bi t coi tr ng qu n lý chi phí ngay t khâu d án. Nguyên t c xác
đ nh và kh ng ch chi phí trong su t quá trình xây d ng theo ph
ng châm: “L
ng
th ng nh t - Giá ch đ o - Phí canh tranh”. Hi n Trung Qu c v n đang th c hi n c
4
ch k t h p giám sát nhà n
c giai đo n l p d án và giám sát xã h i giai đo n th c
hi n đ u t .
Ki m soát chi phí m t d án đ u t xây d ng công trình là m t quá trình liên t c t khi
hình thành ý t
ng d án th c hi n d án đ n khi k t thúc đ a d án vào khai thác s
d ng.
1.1.2 Nghiên c u qu n lý chi phí d án đ u t xây d ng
Do tính ch t và đ c thù c a s n ph m xây d ng
hình thành và chính xác hoá d n đ n theo t ng b
Vi t Nam
Vi t Nam, chi phí xây d ng đ
c thi t k : t
c
ng ng v i thi t k c
s là s b t ng m c đ u t , v i thi t k k thu t là t ng d toán, v i b n v thi t k
thi công là d toán công trình. Theo nguyên lý đó thì giá tr t ng m c đ u t , t ng d
toán ph i l n h n d toán và giá tr quy t toán công trình.
đ tđ
c các m c tiêu, Nhà n
c đang ban hành các v n b n quy ph m pháp lu t
trong đó quy đ nh trách nhi m, ngh a v , quy n h n c a các c quan Nhà n
c có
th m quy n k c các ch đ u t , t ch c t v n và nhà th u. M c dù các quy đ nh c a
pháp lu t h t s c ch t ch và c th , song hi u qu c a công vi c đ t đ
c không cao.
Tình tr ng xin cho nh m đi u ch nh l i t ng d toán, t ng m c đ u t di n ra ph bi n
h u h t các d án s d ng v n Nhà n
c. Nguyên nhân thì có nhi u: Ngoài các
nguyên nhân do y u t khách quan nh ch a tính đúng, tính đ , ch a l
ng tr
đ
c th
c s bi n đ ng c a giá c th tr
ng v v t li u, nhân công ho c Nhà n
c
ng
xuyên b sung các c ch chính sách… còn có m t nguyên nhân chính r t quan tr ng
là n ng l c qu n lý c a ch đ u t .
1.2 Khái ni m ki m soát chi phí d án đ u t xây d ng công trình
1.2.1 Khái ni m d án, d án đ u t xây d ng công trình
D án là t p h p các đ xu t đ th c hi n m t ph n hay toàn b công vi c nh m đ t
đ
c m c tiêu hay yêu c u nào đó trong m t th i gian nh t đ nh d a trên ngu n v n
xác đ nh. [1]
D án đ u t xây d ng (d án TXD) là t p h p các đ xu t có liên quan đ n vi c s
d ng v n đ ti n hành ho t đ ng xây d ng đ xây d ng m i, s a ch a, c i t o công
5
trình xây d ng nh m phát tri n, duy trì, nâng cao ch t l
ph m, d ch v trong th i h n và chi phí xác đ nh.
xây d ng, d án đ
ng công trình ho c s n
giai đo n chu n b d án đ u t
c th hi n thông qua Báo cáo nghiên c u ti n kh thi đ u t xây
d ng, Báo cáo nghiên c u kh thi đ u t xây d ng ho c Báo cáo kinh t - k thu t đ u
t xây d ng. [2]
1.2.2 Khái ni m chi phí d án đ u t xây d ng
Chi phí d án đ u t xây d ng là toàn b chi phí c n thi t đ xây d ng m i ho c s a
ch a, c i t o, m r ng công trình xây d ng. Nó đ
đ u t c a d án
c bi u th qua ch tiêu t ng m c
giai đo n l p d án đ u t xây d ng, d toán xây d ng
giai đo n
th c hi n d án đ u t xây d ng công trình, giá tr thanh toán, quy t toán v n đ u t
khi k t thúc xây d ng đ a công trình vào khai thác s d ng.
Chi phí đ u t xây d ng đ
đ u t xây d ng, các b
c l p theo t ng công trình c th , phù h p v i giai đo n
c thi t k và các quy đ nh c a Nhà n
c.
1.2.3 Qu n lý chi phí đ u t xây d ng công trình:
Qu n lý chi phí đ u t xây d ng bao g m: T ng m c đ u t ; d toán xây d ng; đ nh
m c và giá xây d ng; đi u ki n n ng l c; quy n và trách nhi m c a ng
i quy t đ nh
đ u t , ch đ u t , nhà th u trong qu n lý chi phí đ u t xây d ng; thanh toán, quy t
toán v n đ u t xây d ng s d ng v n nhà n
c, theo quy đ nh hi n hành.
i v i các công trình s d ng ngu n v n ODA, n u
i u
c qu c t mà Vi t Nam
là thành viên có nh ng quy đ nh v qu n lý chi phí đ u t xây d ng khác v i quy đ nh
c a Ngh đ nh 32/2015/N -CP ngày 25/03/2015 thì th c hi n theo các quy đ nh t i
i u
c qu c t đó.
1.2.4 Ki m soát chi phí đ u t xây d ng công trình
Ki m soát chi phí là ho t đ ng qu n lý th
ng xuyên liên t c trong su t quá trình đ u
t xây d ng t khi l p d án, th c hi n d án đ n khi k t thúc, đ a d án vào khai thác
s d ng nh ng không phá v h n m c chi phí đã đ
có hi u qu , đem l i l i ích cho ch đ u t . [3]
6
c xác đ nh đ đ m b o cho d án
c hi u là đi u khi n vi c hình thành chi phí, giá xây
Ki m soát chi phí xây d ng đ
d ng công trình sao cho không phá v h n m c đã đ
nó là vi c làm th
ng xuyên, liên t c đi u ch nh nh ng phát sinh trong su t quá trình
qu n lý d án nh m b o đ m cho d án đ t đ
đ
c xác đ nh trong t ng giai đo n,
c hi u qu kinh t đ u t , l i ích xã h i
c xác đ nh.
Ki m soát chi phí là quá trình ki m soát chi tiêu trong gi i h n ngân sách b ng vi c
giám sát và đánh giá vi c th c hi n chi phí.
KSCP là vi c giúp d án đ
c th c hi n trong ph m vi ngân sách đã có và l u ý đúng
lúc vào các v n đ v m t chi phí có th x y ra nh m có các bi n pháp gi i quy t hay
gi m thi u chi phí.
KSCP k thu t đ
c s d ng đ giám sát chi phí cho d án t giai đo n ý t
ng đ n
giai đo n quy t toán.
Con ng
i, thông qua ph
ng pháp ki m soát chi phí th c hi n giám sát s hình thành
chi phí, chi tiêu chi phí trong su t quá trình đ u t xây d ng công trình và đ a ra các
gi i pháp c n th c hi n nh m b o đ m chi phí đ u t xây d ng công trình n m trong
ngân sách đã đ
c ch p thu n (b ng vi c b o đ m ngân sách công trình đ t đ
c các
m c tiêu hi u qu nh d tính).
1.3
c đi m v ki m soát chi phí trong qu n lý d án đ u t xây d ng công
trình.
N i dung ki m soát chi phí
m i giai đo n ph thu c vào tính ch t giai đo n và n i
dung hình thành chi phí.
1.3.1 Ki m soát chi phí
giai đo n th c hi n đ u t
Ph i hi u giai đo n th c hi n đ u t là giai đo n thi công xây d ng.
ây là giai đo n
th c hi n giá tr và giá tr s d ng c a d án. Vi c ki m soát chi phí trong giai đo n
này là m t ph n quan tr ng trong toàn b quá trình kh ng ch chi phí c a d án.
th c hi n t t vi c ki m soát chi phí
các y u t có nh h
giai đo n này, tr
c h t ph i nh n bi t đ
c
ng t ng ho c gi m đ n chi phí nh th nào. Có th li t kê ra m t
s y u t ch y u nh sau:
7
- Nh ng thay đ i thi t k : bao g m thay đ i theo yêu c u c a ch đ u t , thay đ i do
b sung đi u ch nh cho h p lý c a nhà thi t k có s ch p thu n c a ch đ u t ;
- Ch t l
ng c a h s đ u th u h s m i th u và h s d th u;
- Nh ng v n đ liên quan đ n đi u ch nh giá xây d ng: giá v t li u, nhân công, máy
thi công; c ch chính sách…;
- M c đ ki m soát h p đ ng đ i v i nhà th u xây d ng: ki m soát kh i l
ng, đ n
giá, các đi u ki n thanh toán và các đi u ki n kác c a h p đ ng;
- Ti n đ thanh toán: ki m soát vi c thanh toán k p th i, đúng giá tr kh i l
ng công
vi c đã hoàn thành…;
- Ki m tra, giám sát quá trình th c hi n: xem xét có hay không vi c thông đ ng, m c
ng c gi a các bên v kh i l
ng, ch t l
ng, giá c …;
- Và nh ng n i dung khác có liên quan.
1.3.2
Ki m soát chi phí
giai đo n th c hi n d án
Bao g m r t nhi u n i dung công vi c. trong ph m vi lu n v n ch xin gi i thi u m t
s n i dung ch y u:
M t là ki m soát chi phí thông qua phân tích nh h
ng c a thi t k đ n chi phí.
Không ch chi phí trong m i quan h v i y u t thi t k là vi c phân tích, đánh giá
nh ng nhân t c a thi t k có nh h
ng đ n chi phí trong đ u t xây d ng. Có th k
đ n các nhân t chính sau đây:
- Thi t k s đ t ng m t b ng xây d ng công trình: liên quan đ n vi c s d ng đ t
đai, chi u dài đ
ng đi n, n
c, đ
ng v n chuy n, kh i l
ng đào đ p, đ n bù gi i
phóng m t b ng, phòng c u ho , an ninh an toàn…
- Thi t k không gian ki n trúc: liên quan đ n vi c không gian ki n trúc, kh i l
móng, n ng l
ng
ng, chi u sáng, s t ng xây d ng càng nhi u s t ng thì chi phí cho
m t đ n v di n tích càng gi m…
8
- L a ch n v t li u và k t c u xây d ng: chi phí v t li u th
ng chi m 60% - 70% so
v i chi phí tr c ti p và chi m 40 - 50% giá xây d ng công trình. Vì v y, vi c l a ch n
v t li u và k t c u h p lý có ý ngh a đ c bi t quan tr ng trong vi c kh ng ch chi phí.
- Ch n ph
ng án công ngh : Vi c l a ch n công ngh ph i ph thu c nhi u y u
t .Dù ch n ph
ng án công ngh nào c ng ph i phân tích k l
ng tính kinh t , k
thu t, tính s d ng… và ph i có bi n pháp h p lý đ qu n lý m i hy v ng kh ng ch
chi phí đ
c.
- Ch n thi t b và m u mã: Khi l a ch n thi t b ph i xem xét đ n kh n ng cung c p
thi t b và gia công
trong n
c. N u bu c ph i nh p thi t b thì ph i xem xét đ n các
y u t gia công thi t b phi tiêu chu n mà trong n
c s n xu t đ
c đ gi m giá thành
xây d ng. C n l a ch n m u mã đ đ m b o tính thông d ng ph bi n, quy chu n, tiêu
chu n
trong n
c.
Hai là, ki m soát chi phí thông qua vi c th m tra d toán thi t k .
ây là công vi c h t s c c n thi t đ ki m tra tính đúng đ n, tính h p lý c a ng
d toán nh m xác đ nh đ v n xây d ng, tránh đ
th p giá theo ý ch quan c a ng
c vi c l i d ng nâng kh ng ho c ép
i l p ho c ý đ c a ch đ u t .
Kh ng ch chi phí d toán thi t k ph n xây d ng th
b
il p
ng đ
c th c hi n theo các
c sau:
- Tính toán ki m tra kh i l
ng xây d ng công trình:
ây là ph n quan tr ng nh t và
khó kh n vì chi m nhi u th i gian nh t. Nhi u chuyên gia kinh t đánh giá nó quy t
đ nh đ n 50 - 60% đ chính xác c a d toán chi phí nên th
s c vào b
ng đ
c t p trung công
c này.
- Ki m tra tính đúng đ n c a các đ n giá v t li u, nhân công, máy thi công, các kho n
chi khác bao g m công vi c: xác đ nh m t b ng giá v t li u, giá nhân công, giá máy thi
công t i th i đi m tính toán, xác đ nh ch ng lo i và ch t l
thi k ; xác đ nh ti n l
ng và s phù h p ti n l
ng v t li u phù h p v i
ng, ti n công lao đ ng v i tính ch t,
đ c thù công trình, v i khu v c n i xây d ng công trình; xác đ nh ch ng lo i máy,
thi t b s d ng vào công trình phù h p v i tính ch t công trình theo thi t k . Các
9
kho n m c chi phí khác trong d toán nh tr c ti p phí khác, chi phí chung, l i nhu n,
thu … th
đ
ng chi m 10 - 15% chi phí v t li u, nhân công, máy thi công nên ph i
c ki m soát ch t ch . S là sai l m n u c c ng nh c, máy móc mà không xem xét
đ n m c chi phí trong m i quan h v i tính đ c thù c a công vi c, c a công trình hay
nh ng nh h
ng có liên quan khác.
- Xác đ nh s phù h p danh m c các kho n chi phí trong d toán: ây là m t ph m trù
công vi c r t sâu v nghi p v c a các k s đ nh giá. Phân tích công ngh s n xu t
xây d ng, phân tích các b
c công vi c c a quá trình s n xu t trong m i quan h v i
h th ng đ nh m c, đ n giá. Phân tích s phù h p c a n i dung công vi c, tính ch t,
k t c u, ch ng lo i v t li u theo thi t k ,… v i hao phí trong đ nh m c. B
vi c này đòi h i
ng
c công
i kh ng ch chi phí ph i có th c ti n, n ng l c chuyên môn
sâu, bi t phân tích, t ng h p…
- Ki m tra tính toán: Vi c ki m tra này không ch đ n thu n ki m tra các phép tính chi
ti t
b
c tr
c mà là b
c nh m đánh giá l i, nhìn nh n l i k t qu đã đ
c tính
toán chi ti t. Có r t nhi u cách đ ki m tra khác nhau, tu thu c vào lo i công vi c.
Thông th
d ng ph
ng ng
i ta s d ng ph
ng pháp kinh nghi m đ ki m tra nhanh ho c s
ng pháp ch tiêu t ng h p.
1.4 Th c tr ng công tác ki m soát chi phí d án
Vi t Nam
Trong kho ng m t th p niên tr l i đây, cùng v i xu h
ng h i nh p khu v c hoá,
toàn c u hoá trong m i l nh v c kinh t và c l nh v c đ u t xây d ng, công tác qu n
lý đ u t xây d ng ngày càng tr nên ph c t p đòi h i ph i có s ph i h p c a nhi u
c p, nhi u ngành, nhi u đ i tác và nhi u b môn liên quan. Do đó, công tác qu n lý d
án đ u t xây d ng đòi h i ph i có s phát tri n sâu r ng, và mang tính chuyên nghi p
h n m i có th đáp ng nhu c u xây d ng các công trình dân d ng
n
c ta trong
th i gian t i.
Qu n lý d án (Project Management – PM) là m t quá trình ph c t p, bao g m công
tác ho ch đ nh, theo dõi và ki m soát t t c nh ng khía c nh c a m t d án và kích
thích m i thành ph n tham gia vào d án đó nh m đ t đ
đúng th i h n v i các chi phí, ch t l
c nh ng m c tiêu c a d án
ng và kh n ng th c hi n chuyên bi t. Nh v y
10
đ QLDA đ t hi u qu thì ki m soát chi phí d án là m t yêu c u r t c n thi t giúp cho
d án ho t đ ng hi u qu trong quá trình đ u t và khai thác đ a vào s d ng. Tuy
nhiên ki m soát chi phí qu n lý d án
Vi t Nam c ng g p nhi u v n đ .
1.4.1 Khó kh n ki m soát chi phí khi quy đ nh v lu t còn nhi u b t c p
Th nh t, theo Lu t
v i d án đ
ch tr
u t n m 2014, quy đ nh giãn ti n đ đ u t ch áp d ng “
i
c c p Gi y ch ng nh n đ ng ký đ u t (GCN K T) ho c quy t đ nh
ng đ u t ,…” [4] và vi c đi u ch nh d án đ u t đ
c th c hi n trên c s
đi u ch nh GCN K T [5]. Do đó, đ i v i các d án đã th c hi n đ u t thu c tr
h p không c n ph i c p GCN K T (theo Kho n 1
thì Gi y phép đ u t , Gi y ch ng nh n đ u t đ
2 i u 45 Lu t
u t n m 2005 (đ
c c p tr
l c thi hành) ho c Kho n 2 i u 74 Lu t
i u 74 Lu t
ng
u t n m 2014,
c xem nh GCN K T) theo Kho n
c ngày Lu t
u t n m 2014 có hi u
u t n m 2014, nay nhà đ u t có yêu c u
giãn ti n đ đ u t ho c đi u ch nh d án đ u t thì c quan qu n lý Nhà n
cv đ u
t l i không có c s pháp lý th c hi n.
Bên c nh đó, quy đ nh v giãn ti n đ đ u t không đ
u t n m 2014 và các v n b n h
ch
ng d n c th trong Lu t
ng d n; do đó, th i gian qua, vi c áp d ng quy
đ nh “T ng th i gian giãn ti n đ đ u t không quá 24 tháng. Tr
ng h p b t kh
kháng thì th i gian kh c ph c h u qu b t kh kháng không tính vào th i gian giãn
ti n đ đ u t ” theo Kho n 3
i u 46 Lu t
u t n m 2014 còn v
ng m c, b t c p,
không th ng nh t. ó là, nhi u c quan qu n lý v đ u t ch cho phép nhà đ u t th c
hi n 01 l n giãn ti n đ v i t ng th i gian không quá 24 tháng; có n i l i cho phép nhà
đ u t th c hi n 02 đ n 03 l n (th m chí nhi u h n 3 l n) giãn ti n đ v i t ng th i
gian không quá 24 tháng. H n n a, th i gian giãn ti n đ 24 tháng đ i v i m t d án
đ u t là t
ng đ i dài, song th c ti n trong công tác b i th
ng, thu h i đ t, gi i
phóng m t b ng,… c a nhi u d án ph i kéo dài đ n h n 24 tháng. Do đó, quy đ nh v
giãn ti n đ đ u t nh trên là ch a phù h p v i yêu c u th c ti n, nh h
công tác qu n lý đ u t c a c quan Nhà n
ng đ n
c có th m quy n, gi m hi u qu d án
đ ut .
Th hai, Kho n 1
i u 62 Ngh đ nh s 118/2015/N -CP ngày 12/11/2015 c a Chính
ph (Ngh đ nh 118) quy đ nh “Tr
ng h p đi u ch nh d án đ u t làm thay đ i n i
11
dung Gi y phép đ u t , Gi y ch ng nh n u đãi đ u t , Gi y ch ng nh n đ u t ho c
gi y t có giá tr pháp lý t
ng đ
ng đ
c c p tr
c ngày Lu t
u t có hi u l c thi
hành, nhà đ u t th c hi n th t c đi u ch nh Gi y ch ng nh n đ ng ký đ u t theo
quy đ nh t i
i u 33 Ngh đ nh này t i C quan đ ng ký đ u t đ đ
ch ng nh n đ ng ký đ u t …”. Nh v y, khi đ
c c p Gi y
c c p GCN K T thì “…Gi y phép
đ u t , Gi y ch ng nh n u đãi đ u t , Gi y ch ng nh n đ u t ho c gi y t có giá tr
pháp lý t
ng đ
ng…” còn giá tr pháp lý hay không? N u còn, thì đ
c s d ng
nh th nào? Còn không còn giá tr pháp lý thì có b thu h i không? Và c quan, cá
nhân nào có th m quy n thu h i, tuy nhiên Theo
i m a Kho n 1
i u 61 Ngh đ nh
118 thì c quan có th m quy n ch thu b n sao “…Gi y phép đ u t , Gi y ch ng nh n
u đãi đ u t , Gi y ch ng nh n đ u t ho c gi y t có giá tr pháp lý t
ng đ
ng…”
ch không ph i b n g c. Trong khi hi n nay ch a có m t v n b n quy ph m pháp lu t
nào quy đ nh hay h
ng c th . [6]
Th ba, nhi u quy đ nh v đ u t theo Lu t
chéo v i Lu t B o v môi tr
ng; Lu t
u t n m 2014 không th ng nh t, ch ng
t đai; Lu t B t đ ng s n và m t s v n b n
quy ph m pháp lu t khác.
1. Kho n 2
i u 25 Lu t B o v môi tr
cáo đánh giá tác đ ng môi tr
quy t đ nh ch tr
ch tr
ng n m 2014 thì quy t đ nh phê duy t báo
ng là c n c đ c quan Nhà n
c có th m quy n ra
ng đ u t d án; trong khi đó, th t c, h s yêu c u quy t đ nh
ng đ u t t i Kho n 1
i u 33 Lu t
c p báo cáo đánh giá tác đ ng môi tr
u t n m 2014 l i không yêu c u cung
ng do c quan có th m quy n phê duy t. Chính
vì s không th ng nh t này, th i gian qua có hai cách hi u và áp d ng khác nhau:
Ý ki n th nh t, xét v quy đ nh th t c hành chính, lu t chuyên ngành v đ u t , thì
vi c c p GCN K T theo Lu t
u t n m 2014 t o đi u ki n thu n l i, gi m thi t
h i, r i ro v tài chính cho nhà đ u t vì n u thành ph n h s c p GCN K T có
quy t đ nh phê duy t báo cáo đánh giá tác đ ng môi tr
ng c a c quan có th m
quy n thì nhà đ u t ph i m t r t nhi u th i gian, công s c, ti n c a đ có báo cáo tác
đ ng môi tr
tr
ng, song không ph i nhà đ u t nào c ng nh n đ
c quy t đ nh ch
ng đ u t (ch p thu n đ u t ). V i ý ki n này, vi c yêu c u phê duy t báo cáo tác
12
đ ng môi tr
v môi tr
ng tr
c khi quy t đ nh ch tr
ng đ u t t i Kho n 2 i u 25 Lu t B o
ng n m 2014 là không h p lý. [7]
Ý ki n th hai, tuy vi c b sung quy t đ nh phê duy t báo cáo đánh giá tác đ ng môi
tr
ng c a c quan có th m quy n vào thành ph n h s c p GCN K T gây b t l i
cho nhà đ u t khi d án không đ
gây ô nhi m môi tr
t v i môi tr
đ ng môi tr
c ch p thu n, song nhi u d án đ u t hi n nay
ng nghiêm tr ng. Do v y đ l
ng tr
c tác đ ng c a d án đ u
ng c n thi t ph i b sung quy t đ nh phê duy t báo cáo đánh giá tác
ng c a c quan có th m quy n vào thành ph n h s c p GCN K T và
đ phù h p v i Lu t B o v môi tr
ng n m 2014. V i ý ki n này, Lu t
2014 không phù h p, thi u tính th ng nh t v i quy đ nh t i Kho n 2
Lu t B o v môi tr
ut n m
i u
i u 25
ng n m 2014. [7]
2. Hi n nay, v trí đ t các d án h u h t do nhà đ u t đ xu t; do v y, n u các d án
đ t
v trí đúng v i vùng quy ho ch, k ho ch s d ng đ t tr
m c đích s d ng đ t, thuê đ t phù h p v i i u 52 Lu t
v i các d án đ t
c đó thì vi c chuy n
t đai n m 2013. Song, đ i
v trí không theo quy ho ch, k ho ch s d ng đ t s gây khó kh n
cho c quan qu n lý v đ t đai, nh h
ng đ n ti n đ th c hi n d án đ u t do ph i
cho đi u ch nh, b sung quy ho ch, k ho ch s d ng đ t. [8]
3. Theo
i u 45 Lu t
thì đ i v i tr
u t n m 2014 và Kho n 2, Kho n 3
ng h p chuy n nh
(nh S K ho ch và
ng d án đ u t , c quan đ ng ký đ u t c p t nh
u t ho c Ban Qu n lý Khu kinh t , khu công nghi p c p t nh)
th c hi n vi c ti p nh n h s chuy n nh
UBND c p t nh đ i v i tr
nhiên, theo
Kho n 1
i u 50,
i u 37 Ngh đ nh 118
ng đ đi u ch nh GCN K T ho c trình
ng h p đi u ch nh quy t đ nh ch tr
ng đ u t . Tuy
i u 51 Lu t Kinh doanh b t đ ng s n n m 2014 và
i ma
i u 12 Ngh đ nh s 76/2015/N -CP ngày 10/9/2015 c a Chính ph thì đ i
v i d án b t đ ng s n (đô th m i, phát tri n nhà ), S Xây d ng là c quan đ
UBND t nh giao nhi m v th c hi n vi c chuy n nh
ng [9].
c
ây là m t b t c p c n
s a đ i, b sung k p th i, tránh ch ng chéo ch c n ng, nhi m v c a các c quan Nhà
n
c có ch c n ng qu n lý v đ u t .
13
1.4.2 Ki m soát chi phí
giai đo n l p d án v n ch a sát v i th c t
Giai đo n thành l p d án còn nhi u b t c p, ch a g n k t ch t ch qui ho ch phát
tri n ngành v i vùng, đ a ph
ng. Qui ho ch ch a sát th c t , còn ch ng chéo, thi u
t m nhìn dài h n, ch a chú tr ng th a đáng y u t môi tr
ng xã h i.
- Ví d : Trong ngành giao thông v n t i đó là vi c b trí nhi u sân bay, b n c ng g n
nhau mà ch a tính h t s g n k t trong vi c khai thác hi u qu t ng h p, k t c u h
t ng hi n có ch a phù h p v i kh n ng phát tri n kinh t và ngu n v n đ u t c a
th i đi m đ u t d n đ n nhi u đo n đ
ng, c ng bi n, c ng sông, c ng sân bay khai
thác hi u qu th p.
Qui ho ch phát tri n ngành giao thông đ n n m 2010 c n đ n 300.000 t đ ng thi u
tính kh thi, không phù h p v i nhu c u khai thác và huy đ ng v n. Vì v y 5 n m
(2001-2005) qua m i huy đ ng kho ng 60.000 t đ ng (# 20%).
+ Trong công nghi p qui ho ch ngành ch a th ng nh t qui ho ch vùng, đ a ph
M t s d án không n m trong qui ho ch v n đ
c các đi ph
ng.
ng phê duy t, tri n
khai.
- M t s đ a ph
ng quy t đ nh đ u t d án s n xu t thép có công su t th p không
theo qui ho ch, vùng B c Giang qui ho ch nhà máy b t gi y 200 ngàn t n/n m, ván
nhân t o 300 ngàn t n/n m trong khi th i gian qua tr
đ
c Th t
c đó 3 n m đã có qui ho ch
ng Chính ph phê duy t vùng cung c p g m 255 ngàn m3/n m. D án
nhà máy b t gi y Kon Tum công su t 130 ngàn t n/n m (giai đo n I), 260 ngàn
t n/n m (giai đo n II) đ
c phê duy t tr
c khi phê duy t vùng nguyên li u gi y nay
ph i ng ng tri n khai theo quy t đ nh c a Th t
- Qui ho ch phát tri n các khu, c m công nghi p
ng Chính ph .
các đ a ph
ng còn tràn lan, ch a
cân đ i, ch a có s ph i h p t t v i các B , ngành trong vi c xây d ng qui ho ch t ng
th , gi a khu công nghi p v i khu ngoài hàng rào khu công nghi p v giao thông, nhà
công nhân, t p trung quá g n khu đô th ,...
nhi u đ a ph
quan tâm đ n vi c x lý ch t th i gây ô nhi m môi tr
14
ng.
ng nhi u d án ch a
+ Trong nông nghi p nhi u tr
ng h p qui ho ch đ u t nhà máy ch bi n l
ng th c,
th c ph m, rau qu ch a g n k t ho c không phù h p v i vùng nguyên li u và th
tr
ng, đi n hình là các nhà máy đ
ng xây d ng xong không đ nguyên li u b thua
l ho c ph i di chuy n đi n i khác. Nhi u d án đ u t nhà máy ch bi n rau qu , h i
s n công su t khai thác r t th p ho t đ ng không có hi u qu .
+ Qui ho ch phát tri n đô th , khu dân c , h t ng c s
các đ a ph
ng thi u đ ng
b , ch a có s ph i h p gi a các ngành giao thông, b u chính vi n thông, đi n l c,
c p thoát n
c... làm cho h t ng giao thông th
ng xuyên b đào b i, h h i gây lãng
phí l n.
H th ng b nh vi n Trung
ng t i các thành ph l n quá t i, các đ a ph
t xây d ng đài phát thanh truy n hình nh ng th i l
ng s d ng và ch
ng đ u đ u
ng trình n i
dung r t h n ch .
+ Trong l nh v c th
ng m i, d ch v qui ho ch phát tri n và đ u t ch a đ
c chú
tr ng th a đáng, qui ho ch đ u t phát tri n k t c u h t ng du l ch tri n khai ch m,
v n đ u t còn th p, còn v
l i th và ch
ng m c v i qui ho ch khác vì v y đã h n ch khai thác
ng trình qu c gia v du l ch...
1.4.3 Khó ki m soát chi phí khó kh n khi các d án đ u t dàn tr i, ti n đ thi
công d án ch m tr , kéo dài.
S d án đ u t t ng nhanh qua các n m không t
ng x ng v i t c đ t ng tr
v n đ u t . Nhi u d án ch a đ th t c c ng đ
c ghi v n ho c ng
ng c a
c l i không có
ngu n v n c ng cho tri n khai, nhi u d án công trình kéo dài do thi u v n th m chí
không theo k ho ch.
N m 2001
Có
6942
D án
N m 2002
-
7605
-
N m 2003
-
10596
-
N m 2004
-
12.355
-
N m 2005
-
13.000
-
B ng 1. 1
u t dàn tr i th hi n ngay trong k ho ch hàng n m
15
S v n b trí cho các d án nh , không đ và không kh p gi a k ho ch đ u t và k
ho ch v n.
- S dàn tr i còn th hi n
vi c b trí k ho ch v n đ u t cho c các d án ch a đ
th t c đ u t . Ch tính riêng các d án do Trung
ng qu n lý:
N m 2001
Có
375
D án thi u th t c đ u t
N m 2002
-
598
-
N m 2003
-
365
-
N m 2004
-
377
-
N m 2005
-
380
-
B ng 1. 2 D án thi u th t c đ u t
- Ti n đ thi công ch m tr , kéo dài mà nguyên nhân là do:
+ M t b ng gi i phóng ch m tr ch y u do chính sách đ n bù gi i phóng còn nhi u
b t c p gây lãng phí th t thoát, khi u ki n kéo dài.
+ B trí d án, dàn tr i ngu n v n b trí không đáp ng d n đ n tình tr ng m t cân đ i
gi a nhu c u và kh n ng, m c dù đã có nh ng c g ng ch n ch nh nh ng tình hình n
đ ng còn r t l n, kh i l
ng đ u t d dang cao, công trình ch m đ a vào s n xu t s
d ng gây lãng phí l n m t khác n ng l c tài chính c a nhà th u còn h n ch do đó
nhi u doanh nghi p đang
trong tình tr ng h t s c khó kh n, m t s doanh nghi p b
phá s n.
N m 2002
Có
67,5%
Công trình đ u t d dang
N m 2003
-
63,1%
-
N m 2004
-
70,6%
-
N m 2005
-
61%
-
B ng 1. 3 Công trình đ u t d dang
16
1.4.4 Tình tr ng th t thoát, lãng phí chi phí đ u t di n ra trong t t c các giai
đo n c a quá trình đ u t .
Qua k t qu ki m tra, thanh tra, ki m toán, qua xét s nhi u v án liên quan đ n quá
trình th c hi n đ u t t ngu n v n nhà n
x y ra
các ngành, các đ a ph
ng và
c cho th y tình tr ng lãng phí, th t thoát
t t c giai đo n c a quá trình đ u t .
N m 2002 thanh tra Chính ph thanh tra 17 d án l n phát hi n sai ph m chi m
13,59%, n m 2002 thanh tra 14 d án s sai ph m v kinh t và lãng phí v n đ u t là
19,1% s v n đ
c thanh tra. Qua đi u tra, kh i t , xét x các v án đi n hình nh
C ng Th V i, kh i nhà trên giàn khoan, v Lã Th Kim Oanh, v C u chui V n
Thánh, g n đây là v sai ph m
PMU18... và qua ý ki n c a ng
h i thì tình tr ng lãng phí th t thoát v n đ u t t ngu n v n nhà n
i dân, d lu n xã
c là ph bi n và
r t nghiêm tr ng. N u ch l y con s th t thoát lãng phí là 15% ± 3% nh đ tài “đánh
giá t l lãng phí th t thoát” do T ng H i XDVN báo cáo thì con s tuy t đ i đã lên
đ n hàng ch c ngàn t đ ng. i u đó t t y u s d n đ n hi u qu đ u t th p.
Th t thoát lãng phí v n đ u t x y ra
t t c các giai đo n c a quá trình đ u t .
1.4.4.1 Th t thoát lãng phí trong giai đo n chu n b đ u t .
Sai l m trong ch tr
ng đ u t , b t ngu n t qui ho ch sai hay không có qui ho ch,
ch t l
ng báo cáo ti n kh thi, ch t l
ng th p th
ng “b qua đi u tra xã h i h c,
môi tr
ng, các công trình h t ng ho c đi u tra không k th tr
ng tiêu th và các
y u t cho s n xu t kinh doanh”.
Sai l m trong quy t đ nh đ u t b t ngu n t ch tr
ng đ u t sai: đ u t theo
“phong trào”, theo ý mu n ch quan, ch y theo thành tích, và còn do sai l m trong l p
và th m đ nh báo cáo kh thi d n đ n sai l m trong vi c ch n đ a đi m đ u t , xác
đ nh qui mô đ u t không phù h p, không đ ng b , l a ch n công ngh s n xu t
không phù h p ho c l c h u.
Các sai l m thi u sót trong quy t đ nh đ u t d n đ n h u qu :
17