Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nhà nước về xây dựng trên địa bàn quận đống đa

L I CAM OAN
Tác gi cam đoan đây là công trình nghiên c u c a riêng tôi.
Các s li u, k t qu nêu trong lu n v n là trung th c và ch a t ng đ
công b trong b t k công trình nào.

Hà N i, ngày …… tháng 3 n m 2016
TÁC GI LU N V N

Nguy n M nh Chi n

c ai


L I CÁM

N

Tác gi lu n v n xin trân tr ng c m n quí th y cô giáo Tr

ng

ih c

Th y l i đã giúp đ nhi t tình và t o đi u ki n đ tác gi hoàn thành khóa h c.
bi t xin g i l i c m n đ n th y Ti n s M Duy Thành đã t n tình h

c

ng d n và

giúp đ tác gi hoàn thành lu n v n này.
Tác gi chân thành cám n Lãnh đ o, cán b , công ch c, viên ch c c a
Phòng Qu n lý đô th qu n
UBND ph

ng Ph

ng

a,

i Thanh tra xây d ng qu n

ng

a,

ng Liên thành ph Hà N i đã t o đi u ki n thu n l i, h tr ,

giúp đ tác gi trong vi c thu th p thông tin, tài li u trong quá trình th c hi n đ tài.
Tác gi c ng xin trân tr ng c m n b n bè, đ ng nghi p, gia đình đã chia s
đ ng viên tác gi trong su t quá trình h c t p và nghiên c u.
Xin chân thành c m n!


M CL C
L I CAM OAN
L IC M N
DANH M C CÁC KÝ HI U, CÁC CH

VI T T T ...............................................i

DANH M C B NG BI U ....................................................................................... ii
DANH M C HÌNH V ............................................................................................ iii
M

U ....................................................................................................................1

1.Tính c p thi t c a đ tài………………………………… ………………………...1
2.M c đích và m c tiêu nghiên c u c a đ tài ……………………… ……………...1
3.

it

ng và ph m vi nghiên c u…………………………………… ……………2

4.Cách ti p c n và ph
5.K t qu đ t đ

ng pháp nghiên c u… ……………………………………..2

c c a đ tài lu n v n …… ………………………………………..3

6.K t c u lu n v n ………………………………… ………………………………..3
CH
N

NG 1: T NG QUAN C

S

LÝ LU N CÔNG TÁC QU N LÝ NHÀ

C V XÂY D NG ………………………… ……...………………………...4

1.1.Lý lu n v qu n lý và qu n lý nhà n

c v xây d ng …………………………..4

1.1.1 Khái ni m qu n lý............................................................... ...............................4
1.1.2 Khái ni m công tác qu n lý nhà n
1.1.3. Khái ni m qu n lý nhà n

c.............................. ..................................4

c v xây d ng.........................................................5

1.1.4. M c đích yêu c u c a công tác qu n lý nhà n

c v xây d ng.................. ......6

1.1.5. Các nhân t ch y u tác đ ng t i qu n lý v xây d ng.......................... ..........7
1.1.6 C s c a qu n lý nhà n
1.1.7 Vai trò c a nhà n

c v xây d ng..................................... .....................8

c trong qu n lý xây d ng. .................................................10

1.1.8 S c n thi t c a qu n lý nhà n

c v xây d ng...............................................10

1.1.9.Công c c a qu n lý nhà n

c v xây d ng ....................................................11

1.2. S phân c p qu n lý nhà n

c v xây d ng………………………………...…13

1.3 N i dung qu n lý nhà n

c trong l nh v c xây d ng .........................................13

1.3.1 Xây d ng và ch đ o th c hi n chi n l

c, k ho ch phát tri n các ho t đ ng


xây d ng ....................................................................................................................13
1.3.2 Ban hành và t ch c th c hi n các v n b n quy ph m pháp lu t v xây d ng 14
1.3.3 Ban hành tiêu chu n, quy chu n xây d ng ......................................................15
1.3.4 Qu n lý ch t l

ng, l u tr h s công trình xây d ng ...................................16

1.3.5 C p, thu h i các lo i gi y phép trong ho t đ ng xây d ng ..............................16
1.3.6 H

ng d n, ki m tra, thanh tra, gi i quy t khi u n i, t cáo và x lý vi ph m

trong ho t đ ng xây d ng .........................................................................................17
1.3.7 T ch c nghiên c u khoa h c và công ngh trong ho t đ ng xây d ng..........19
1.3.8 ào t o ngu n nhân l c trong ho t đ ng xây d ng .........................................21
1.3.9 H p tác qu c t trong l nh v c ho t đ ng xây d ng. .......................................21
1.4. Th c tr ng công tác qu n lý nhà n

c v xây d ng trên đ a bàn các t nh t i Vi t

Nam hi n nay ...…………………………………………………………………….22
1.5. Tham kh o kinh nghi m qu n lý nhà n

c v xây d ng t i m t s qu c gia trên

th gi i ......................................................................................................................23
1.5.1. C ng hòa nhân dân Trung Hoa …………………………………………...…23
1.5.2. Nh t B n……………………………………………………………………..24
1.5.3. Singapore…………………………………………………………………….24
K t lu n ch
CH

ng 1 .....................................................................................................25

NG 2: C

S

XÂY D NG TRÊN

NGHIÊN C U CÔNG TÁC QU N LÝ NHÀ N
A BÀN C P QU N, THÀNH PH

2.1 N i dung qu n lý nhà n

CV

HÀ N I ............... 26

c v xây d ng c p qu n ............................................. 26

2.1.1 T ch c th c hi n chi n l

c, k ho ch phát tri n các ho t đ ng xây d ng c a

c quan c p trên.. ...................................................................................................... 26
2.1.2 Ban hành và t ch c th c hi n các v n b n quy ph m pháp lu t v xây d ng 26
2.1.3 Qu n lý ch t l

ng các công trình xây d ng trên đ a bàn theo phân c p. ....... 26

2.1.4 Qu n lý quy ho ch ...........................................................................................27
2.1.5 C p, thu h i gi y phép xây d ng theo th m quy n ..........................................28
2.1.6 Qu n lý tr t t xây d ng các công trình trên đ a bàn......... ..............................29
2.1.7. T ch c qu n lý tuyên truy n, giáo d c, ph bi n pháp lu t v xây d ng......31


2.1.8

ào t o b i d

ng đ i ng cán b công ch c làm công tác qu n lý nhà n

c

v xây d ng... ............................................................................................................31
2.1.9. Thanh tra, ki m tra và gi i quy t khi u n i t cáo trong l nh v c xây d ng. . 31
2.1.10 Công tác t ch c ho t đ ng chu n b m t b ng s ch các d án đ u t xây
d ng trên đ a bàn.... ...................................................................................................32
2.2 Các nhân t
2.3 Ph

nh h

ng h

ng đ n ho t đ ng qu n lý nhà n

c v xây d ng... ...........35

ng, m c tiêu, nhi m v và quan đi m xây d ng, phát tri n và qu n

lý đô th Vi t Nam đ n n m 2020… …………………………………………….…37
2.3.1. Ph

ng h

ng… …………………………………………………………….37

2.3.2. M c tiêu …………………………………………………………………..…39

2.3.3 Nhi m v …………………………………………………………………….41
2.3.4. Quan đi m…… ……………………………………………………………..43
K t lu n ch
CH

ng 2… …………………………………………………………….…44

NG 3: GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L

LÝ NHÀ N
THÀNH PH

C V

XÂY D NG TRÊN

NG CÔNG TÁC QU N

A BÀN QU N

NG

A,

HÀ N I …………………………………………………………...45

3.1 Khái quát chung v qu n

ng a… ………………………………………….45

3.1.1 V trí và l ch s hình thành……… …………………...………………………45
3.1.2.

c đi m đ t đai, dân s , kinh t và xã h i ………………………………….46

3.1.3.Nh ng thu n l i và khó kh n đ i v i công tác qu n lý nhà n
3.2 Th c tr ng công tác qu n lý nhà n

c xây d ng ........... 48

c v xây d ng trên đ a bàn qu n

ng

a

trong th i gian v a qua ............................................................................................ .49
3.2.1 Tình hình chung… …………………………………………………………...49
3.2.2 K t qu đ t đ

c trên các m t công tác………………… …………………...51

3.2.4 Phân tích nh ng t n t i, h n ch và nguyên nhân trong qu n lý nhà n
xây d ng trên đ a bàn qu n
3.3.

ng a………………………………………………77

xu t các gi i pháp nâng cao ch t l

đ a bàn qu n

cv

ng qu n lý nhà n

c v xây d ng trên

ng a, thành ph Hà N i trong th i gian t i.……… ….................84


3.3.1 Gi i pháp v đ i m i và hoàn thi n h th ng các v n b n quy ph m pháp
lu t……………………………………………………… …………………………..86
3.3.2 Gi i pháp v đ i m i và hoàn thi n phân công, phân c p, ph i h p qu n lý nhà
n

c v tr t t xây d ng đô th trên đ a bàn……………… ……………………….87

3.3.3 Gi i pháp v nâng cao ch t l
v xây d ng qu n, ph

ng đ i ng cán b công ch c qu n lý nhà n

c

ng………………………………… ……………………....88

3.3.4. Gi i pháp v đ y m nh công tác l p và phê duy t các đ án quy ho ch chi
ti t 1/500 .................................................................................................................... 89
3.3.5. Gi i pháp v t ch c h th ng thông tin, trang b c s v t ch t ph c v ki m

tra, thanh tra các vi ph m v tr t t xây đ ng…………… ………………………...89
3.3.6. Gi i pháp v t ng c

ng công tác ki m tra, thanh tra và t p trung gi i quy t

d t đi m các vi ph m v tr t t xây d ng đô th …………………………………...90
3.3.7. Gi i pháp v đ n gi n hóa các trình t , th t c c p gi y phép xây d ng ....... 90
3.3.8 Gi i pháp v tuyên truy n giáo d c pháp lu t nh m nâng cao nh n th c c a
cán b , đ ng viên và nhân dân trong qu n v công tác qu n lý tr t t xây d ng ..... 93
3.4

xu t, ki n ngh ............................................................................................... 94

K t lu n ch

ng 3 ..................................................................................................... 98

K T LU N .............................................................................................................. 99
TÀI LI U THAM KH O .................................................................................... 100


i

DANH M C CÁC KÝ HI U, CÁC CH

VI T T T

BVTC

B n v thi công

C T

Ch đ u t

TXD

u t xây d ng

GPMB

Gi i phóng m t b ng

KH T

K ho ch đ u th u

NSNH

Ngân sách nhà n

QLDA

Qu n lý d án

QD T

Quy t đ nh đ u t

TM T

T ng m c đ u t

UBND

y ban nhân dân

c


ii

DANH M C B NG BI U
B ng
3.1

N i dung
T ng h p k t qu c p gi y phép xây d ng trên đ a bàn
qu n

3.2

Trang
61

ng a qua các n m 2011 đ n n m 2015

T l so sánh gi y phép đã c p c a qu n

ng

av im t

62

T ng h p k t qu x lý vi ph m tr t t xây d ng trên đ a

66

s qu n khác trong n m 2015
3.3

bàn qu n
3.4

Th ng kê tình hình vi ph m tr t t xây d ng trên đ a bàn
qu n

3.5

ng a qua m t s n m g n đây

ng a qua các n m g n đây

So sánh t l các công trình vi ph m tr t t xây d ng c a
qu n

66

ng a v i m t s các qu n khác n m 2015

67


iii

DANH M C HÌNH V
Hình

N i dung

Trang

1.1

Các hình th c vi ph m hành chính trong ho t đ ng xây d ng

18

c a Ch đ u t
1.2

Các hình th c vi ph m hành chính trong ho t đ ng xây d ng

19

c a nhà th u
cv

23

2.1

Th m quy n c p GPXD theo Ngh đ nh s 64/2012/N -CP

28

2.2

N i dung x lý hành chính v vi ph m tr t t xây d ng

29

2.3

Trình t x lý hành chính v vi ph m tr t t xây d ng

29

2.4

Trình t quy trình v th t c gi i phóng m t b ng d án

32

1.3

M t s hình nh vi ph m trong l nh v c qu n lý nhà n
xây d ng ph bi n Vi t Nam

TXDCT
3.1

B n đ hành chính qu n

ng a hi n nay

3.2

S đ t ch c b máy qu n lý nhà n

45

c v xây d ng qu n

52

ng a
3.3

Quy ho ch chi ti t s d ng đ t trên đ a bàn qu n

ng

a

60

ng

65

hi n nay
3.4

Tình tr ng nhà siêu m ng siêu méo trên đ a bàn qu n
a

3.5

Nhà s 301 xây d ng sai phép trên t ng 5 ph Ngõ Ch

68

Khâm Thiên
3.6

Công trình xây d ng làm n t, lún nhà li n k

3.7

Các t n t i h n ch trong qu n lý nhà n
qu n

ng a

76
c v xây d ng

78

1

M

U

1. Tính c p thi t c a đ tài
Ho t đ ng xây d ng có vai trò quan tr ng trong phát tri n kinh t xã h i, là
nhân t hàng đ u t o d ng c s v t ch t ph c v các ho t đ ng khác c a toàn xã
h i. Trong nh ng n m qua, đ

c s quan tâm ch đ o sâu sát c a thành ph Hà N i

ho t đ ng xây d ng trên đ a bàn qu n
t ođ

ng

a đã đ

c c s h t ng góp ph n thúc đ y kinh t qu n

c t ng lên rõ r t, b
ng

cđ u

a nói riêng và thành

ph Hà N i nói chung phát tri n. Ho t đ ng xây d ng mang tính ch t ph c t p, đa
d ng, liên quan đ n nhi u l nh v c, do đó công tác qu n lý nhà n
c ng r t đa d ng và ph c t p.
Nhà n

c ph i có ph

c v xây d ng

ho t đ ng xây d ng th c s có hi u qu , yêu c u

ng pháp, có công c qu n lý thi t th c, phù h p v i nhu c u

phát tri n c a xã h i.
Công tác qu n lý nhà n

c v xây d ng trên đ a bàn qu n

ng

a trong

nh ng n m g n đây đã có nhi u chuy n bi n tích c c, các d án đ u t xây d ng
trên đ a bàn qu n

ng

a đã t ng b

cđ

c nâng cao ch t l

ng, tr t t xây

d ng đã đi vào n n p. Tuy nhiên v n còn nhi u b t c p, thi u sót trong qu n lý nhà
n

c v xây d ng, các v n b n pháp quy còn thi u c th , ch a đ ng b ; nhi u d

án đ u t xây d ng không đúng quy ho ch, các công trình phân b trên đ a bàn
không theo ki n trúc c nh quan đô th , tr t t xây d ng còn nhi u t n t i, nhi u
công trình xây d ng không đúng theo gi y phép, ch tài x lý vi ph m ch a đ
m nh, trình đ đ i ng cán b công ch c trong qu n lý nhà n
không đ ng b , còn y u, ch a đ

c v xây d ng

c đào t o v chuyên môn nghi p v nên trong

quá trình th c thi nhi m v còn nhi u lúng túng, công tác gi i phóng m t b ng các
d án trên đ a bàn huy n còn ph c t p …
Xu t phát t nh ng th c tr ng đó, l a ch n đ tài có tiêu đ “Nghiên c u đ
xu t gi i pháp nâng cao ch t l
qu n

ng qu n lý nhà n

c v xây d ng trên đ a bàn

ng a” là hoàn toàn c n thi t trong giai đo n hi n nay.

2. M c đích và m c tiêu nghiên c u c a đ tài


2

- H th ng hóa và làm rõ các lý lu n v công tác qu n lý nhà n

c v xây d ng

c p qu n.
- ánh giá th c tr ng nh ng t n t i, h n ch trong công tác qu n lý nhà n
d ng c a qu n

c v xây

ng a, thành ph Hà N i và t đó phân tích các nguyên nhân d n

t i các t n t i, h n ch đó.
xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao ch t l

-

trên đ a bàn qu n
it

3.
+

it

qu n

ng qu n lý nhà n

c v xây d ng

ng a, thành ph Hà N i.

ng và ph m vi nghiên c u

ng nghiên c u : Ho t đ ng qu n lý nhà n

c v xây d ng trên đ a bàn

ng a, thành ph Hà N i.

+ Ph m vi nghiên c u: Nghiên c u ho t đ ng qu n lý nhà n
đ a bàn qu n

c v xây d ng trên

ng a, thành ph Hà N i.

-Ph m vi v không gian: trên đ a bàn qu n

ng a, thành ph Hà N i.

-Ph m vi v th i gian: s li u nghiên c u t n m 2011 đ n 2015 (n m n m tr l i
đây)
4. Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

a) Cách ti p c n
tài ti p c n c s lý thuy t v qu n lý ch t l
các v n b n quy ph m c a nhà n

ng xây d ng công trình và

c v công tác qu n lý ch t l

ng công trình xây

d ng.
b) Ph

ng pháp nghiên c u

Nh m gi i quy t các v n đ đã đ t ra, đ tài d ki n s d ng các ph

ng pháp

nghiên c u sau đây:
+ S d ng ph

ng pháp nghiên c u lý thuy t, phân tích, so sánh, t ng h p.

+ S d ng k t h p ph

ng pháp ti p c n h th ng, ph

kê, t ng h p, phân tích, đ i chi u so sánh, ...
+ Ph

ng pháp suy lu n logic, chuyên gia.

+ Các ph

ng pháp khác …

5. K t qu đ t đ

c c a đ tài lu n v n

ng pháp đ nh l

ng, th ng


3

+

ã h th ng hóa nh ng v n đ chung v l nh v c xây d ng và công tác qu n lý

nhà n

c trong l nh v c xây d ng nói chung .

+ ã phân tích các m t tích c c và t n t i h n ch trong công tác qu n lý nhà n
v xây d ng trên đ a bàn qu n

c

ng a, thành ph Hà N i đ t đó tìm ra nguyên

nhân d n t i các t n t i h n ch đó.
+ ã đ xu t đ
qu n lý nhà n

c m t s bi n pháp t ng th và chi ti t nh m nâng cao ch t l
c v xây d ng trên đ a bàn qu n

ng

ng

a, thành ph Hà N i. T

đó ki n ngh các bi n pháp áp d ng đ ng b cho các gi i pháp đ xu t.
6. K t c u lu n v n
K t c u lu n v n ngoài ph n m đ u, k t lu n và ki n ngh , tài li u tham
kh o thì g m các ch

CH

NG 1 : T NG QUAN C

NHÀ N
CH

ng m c nh sau:

S

LÝ LU N CÔNG TÁC QU N LÝ

C V XÂY D NG TRÊN

A BÀN C P QU N

NG 2 : TH C TR NG CÔNG TÁC QU N LÝ NHÀ N

XÂY D NG TRÊN

A BÀN QU N

NG

CV

A, THÀNH PH

HÀ

N I
CH

NG 3 :

XU T CÁC GI I PHÁP NÂNG CAO CH T L

CÔNG TÁC QU N LÝ NHÀ N
QU N

NG A, THÀNH PH

C V XÂY D NG TRÊN
HÀ N I

NG

A BÀN


4
CH
T NG QUAN C

S

NG 1

LÝ LU N CÔNG TÁC QU N LÝ NHÀ N

V XÂY D NG TRÊN

C

A BÀN C P QU N

1.1.Lý lu n v qu n lý và qu n lý nhà n

c v xây d ng

1.1.1 Khái ni m qu n lý
Qu n lý là ho t đ ng mang tính đ c thù c a con ng
đích c a các ch th qu n lý đ i v i các đ i t
c n i nào, lúc nào n u

i, là s tác đ ng có m c

ng qu n lý. Qu n lý xu t hi n

n i đó có ho t đ ng chung c a con ng

b t

i. M c đích và

nhi m v c a qu n lý là đi u khi n, ch đ o ho t đ ng chung c a con ng

i, ph i

h p ho t đ ng riêng l c a t ng cá nhân thành m t ho t đ ng chung th ng nh t c a
c t p th và h
nh m đ t đ

ng ho t đ ng chung đó theo nh ng ph

c m c tiêu đã đ nh tr

Qu n lý đ

ng h

ng th ng nh t,

c.

c th c hi n b ng t ch c và quy n uy. Có t ch c thì m i phân

đ nh rõ ràng ch c n ng nhi m v , quy n h n và m i quan h c a nh ng ng

i tham

gia ho t đ ng chung. Có quy n uy thì m i đ m b o s ph c tùng c a các cá nhân
đ i v i t ch c, quy n uy là ph

ng ti n quan tr ng đ ch th qu n lý đi u khi n,

ch đ o c ng nh b t bu c các đ i t

ng qu n lý th c hi n các yêu c u, m nh l nh

c a mình.[2]
1.1.2 Khái ni m công tác qu n lý nhà n

Qu n lý Nhà n

c

c là ho t đ ng c a các c quan Nhà n

c trên các l nh v c

l p pháp, hành pháp và t pháp nh m th c hi n các ch c n ng đ i n i và đ i ngo i
c a Nhà n

c. Nói cách khác, qu n lý nhà n

mang quy n l c nhà n

c là s tác đ ng c a các ch th

c, ch y u b ng pháp lu t, t i các đ i t

th c hi n các ch c n ng đ i n i và đ i ngo i c a Nhà n
Pháp lu t là ph

ng qu n lý nh m

c.

ng ti n ch y u đ qu n lý nhà n

c. b ng pháp lu t Nhà

n

c có th trao quy n cho các t ch c xã h i ho c cá nhân đ h thay m t Nhà

n

c ti n hành ho t đ ng qu n lý Nhà n

c.


5

1.1.3. Khái ni m qu n lý nhà n

c v xây d ng

Trong các d án đ u t xây d ng, xây d ng là vi c xây, t o d ng nên c s h
t ng. M c dù ho t đ ng này đ

c xem là riêng l , song trong th c t , đó là s k t

h p c a nhi u nhân t . Ho t đ ng xây d ng đ

c qu n lí b i nhà qu n lí hay ch

đ u t , nhà th u xây d ng; giám sát b i k s t v n giám sát cùng v i k s xây
d ng và ki n trúc s c a d án.
hoàn thành m t d án xây d ng, m t k ho ch hi u qu là c n thi t. T t c
có liên quan đ n vi c thi t k và thi công công trình h t ng ph i g n v i nh ng tác

đ ng gây ra v i môi tr
công đúng ch
ng

ng t

nhiên do d

án đó gây nên, ph i b o đ m thi

ng trình, ngân sách, an toàn xây d ng t i công tr

ng, tác đ ng đ n

i dân xung quanh công trình, tác đ ng do vi c ch m tr c a công trình, vi c

chu n b các tài li u đ u th u...
Qu n lý nhà n

c v đ u t xây d ng là m t l nh v c qu n lý nhà n

cv

kinh t . ây là công tác r t quan tr ng góp ph n đ a qui ho ch vào cu c s ng. M i
đ án qui ho ch có tính kh thi cao đ n đâu n u công tác qu n lý nhà n

c v xây

d ng mà l ng l o thì c ng d n đ n tình tr ng xây d ng l n x n, đô th ch p vá,
nh ch nhách, c nh quan ki n trúc đô th b phá v . Trên c s khái ni m “Qu n lý

nhà n

c v kinh t ”, qu n lý nhà n
Qu n lý nhà n

c v xây d ng có th đ

c v xây d ng là s t ch c, đi u hành, đi u ch nh và tác

đ ng c a các c quan qu n lý nhà n
ph

c hi u nh sau:

c có th m quy n t trung

ng đ n đ a

ng trên c s qui ho ch, k ho ch và các qui đ nh c a pháp lu t v tr t t xây

d ng, nh m đi u ch nh các hành vi c a các ch th khi tham gia quan h pháp lu t
v xây d ng, đ m b o cho các ho t đ ng xây d ng có tr t t , k c

ng hoàn thành

t t m c tiêu đ t ra.
Qu n lý nhà n
đ

c trong l nh v c xây d ng ph i đ m b o hài hòa ki n trúc,

c s th a thu n v ki n trúc quy ho ch, c p gi y phép xây d ng, c i t o ho c

đình ch xây d ng, giám sát trong qua trình thi công xây d ng công trình, đi u tra
th ng kê và l u tr h s các công trình đã xây d ng, ki m tra x ph m các vi ph m
tr t t xây d ng.[2]


6

1.1.4. M c đích yêu c u c a công tác qu n lý nhà n

c v xây d ng

1.1.4.1 M c đích
Công tác qu n lý nhà n

c v xây d ng nói chung c n đ m b o các m c đích

nh sau:
- Nâng cao nh n th c c a các ch th trong ho t đ ng xây d ng trên đ a bàn
v tr t t k c

ng trong xây d ng phát tri n đô th .

m b o vi c xây d ng theo

quy ho ch và tuân th các quy đ nh c a pháp lu t, các quy đ nh qu n lý c a các l nh
v c chuyên ngành khác nh : các quy đ nh v ki n trúc, đ t đai, nhà , c nh quan
môi tr

ng, b o v các di tích l ch s , danh lam th ng c nh, khai thác các c s h

t ng, an toàn v sinh môi tr

ng ...

- T o đi u ki n cho các ch đ u t th c hi n xây d ng các công trình c a
mình đ

c thu n l i, nhanh chóng.

- Ti t ki m ti n c a, v t t c a nhà n

c và nhân dân, c a các ch đ u t do

không b phá v , lãng phí.
- T ng thu ngân sách cho xây d ng qua vi c thu phí xây d ng , thu xây d ng
và phí các d ch v qu n lý.
- Phát huy hi u qu các l i ích kinh t xây d ng. Do các ch th ho t đ ng
trên đ a bàn đô th xu t phát t l i ích, nhu c u kinh t ho c do thi u hi u bi t v
pháp lu t, thi u thông tin nên s có nh ng hành vi vi ph m v tr t t xây d ng gây
nên tình tr ng l n x n trong xây d ng. Chính vì v y m c đích c a qu n lý nhà n
v xây d ng là đ hài hòa các v n đ v l i ích kinh t gi a nhà n

c

c và các ch th

tham gia ho t đ ng xây d ng phát tri n đô th .

- Xác đ nh c s pháp lý l p h s hoàn công đ đ ng ký c p gi y ch ng nh n
s h u công trình.
- Xây d ng đô th hi n đ i, v n minh, g n v i b n s c v n hóa dân t c.
-

m b o các ho t đ ng xây d ng di n ra theo đúng đ

ng l i, ch tr

ng,

k ho ch đã đ nh và tuân th các qui đ nh c a pháp lu t, các qui đ nh qu n lý c a
các l nh v c chuyên ngành khác liên quan nh : các qui đ nh v ki n trúc, đ t đai,


7

nhà , c nh quan môi tr

ng b o v các di tích l ch s , danh lam th ng c nh; khai

thác các c s h t ng, an toàn v sinh môi tr

ng đô th …;

- Phát quy hi u qu cao cho t t c các ch th . Do các ch th ho t đ ng trên
đ a bàn xu t phát t l i ích, nhu c u kinh t khác nhau ho c do thi u hi u bi t v
pháp lu t, thi u thông tin nên có nh ng hành vi vi ph m v tr t t xây d ng gây nên
tình tr ng l n x n trong xây d ng. Chính vì v y, m c đích c a qu n lý nhà n
xây d ng là đ m b o hài hòa các v n đ v l i ích kinh t gi a nhà n

cv

c và các ch

th tham gia ho t đ ng xây d ng.[1]
1.1.4.2 Yêu c u
Công tác qu n lý nhà n

c v xây d ng c n đ m b o các yêu c u chính nh

sau:
- Qu n lý nhà n

c v xây d ng tr

c h t ph i đ m b o theo quy ho ch và k

ho ch xây d ng phát tri n đô th .
- Qu n lý nhà n

c v xây d ng là ph i đ m b o th c hi n theo đúng các quy

đ nh c a pháp lu t và các quy đ nh c a chính quy n đ a ph
- Qu n lý nhà n

ng.

c v xây d ng là ph i đ m b o hài hòa l i ích c a Nhà n

c,

t p th , c ng đ ng, các cá nhân , t ch c và các doanh nghi p.
-

m b o tính thông su t, hi u qu , hi u l c v qu n lý và t ch c th c hi n,

phân công phân c p rõ ràng, tránh đùn đ y và né tránh trách nhi m.
-

m b o tính nghiêm minh khi x lý các hành vi vi ph m c a c quan qu n

lý và đ i t

ng qu n lý.[1]

1.1.5. Các nhân t ch y u tác đ ng t i qu n lý v xây d ng
Trên c s m i quan h gi a ch th qu n lý và đ i t

ng qu n lý và các yêu

c u trong h th ng qu n lý và các yêu c u tác đ ng đ n s thi t l p tr t t , k c
trong qu n lý v đô th nói chung và qu n lý nhà n

ng

c v xây d ng nói riêng, có th

khái quát trong ba nhóm nhân t tác đ ng đ n qu n lý, đó là:
- Các nhân t c a ch th qu n lý:

Các nhân t ch th qu n lý còn goi là các nhân t v t ch c, hành chính. Các
nhân t này t o nên quy n uy c a t ch c và ng

i qu n lý đ b t bu c đ i t

ng


8

qu n lý ph i ch p hành m nh l nh qu n lý. Vì v y các nhân t t ch c- hành chính
là nhóm y u t quan tr ng hàng đ u t o ra tr t t k c
trong đó có qu n lý nhà n

c v xây d ng.

Nhân t t ch c – hành chính, tr
hành c a t ch c qu n lý, ng

c h t xác l p c c u t ch c và c ch v n

i qu n lý, đ

s ch p hành vô đi u ki n c a đ i t

c t ch c t trên xu ng d

i t o nên

ng qu n lý và th hai là đ nh h

ng, đi u

hành, đi u ch nh và ph i h p ho t đ ng c a con ng
đ

ng và hi u qu qu n lý,

i và c ng đ ng ng

iđ đ t

c m c tiêu đ ra.

- Các nhân t c a đ i t

ng qu n lý

Nhóm này ch y u bao g m các y u t nh : trình đ dân trí, nh n th c v qu n
lý, ý th c ch p hành pháp lu t và ý th c, tinh th n tham gia công tác, ph i h p trong
các ho t đ ng qu n lý c a ch th qu n lý. Nhóm nhân t này r t quan tr ng vì tr t
t k c

ng đô th có th đ

c duy trì và thi t l p hay không ph thu c ch y u vào

s ch p hành và th c hi n pháp lu t, k c
c

ng nhà n

ng đô th là do c ng đ ng dân c , do các đ i t

c. Nói cách khác, tr t t k

ng qu n lý t o ra. Do v y khi h

bi u hi n có tinh th n tham gia, ph i h p c ng tác v i các c quan qu n lý, có ý
th c phê phán các hành vi sai trái, vi ph m pháp lu t ... thì tr t t k c
qu n lý đô th nói chung và trong qu n lý v tr t t xây d ng nói riêng s đ

ng trong
c thi t

l p và duy trì.
- Các nhân t công c , ph

ng ti n qu n lý:

Nhóm nhân t công c , ph

ng ti n qu n lý bao g m các nhân t nh : h

th ng v n b n pháp lu t, quy ho ch, k ho ch, chính sách đào t o tuy n d ng, đãi
ng cán b công ch c qu n lý ... Các nhân t này s tác đ ng đ n qua trình thi t l p
tr t t k c

ng trong qu n lý nhà n

này s tác đ ng đ n ch t l

c v xây d ng. Hay nói cách khác là nhân t

ng qu n lý nhà n

qu n lý s d ng chúng có h p lý hay không.
1.1.6 C s c a qu n lý nhà n

c v xây d ng

c v xây d ng thông qua ch th


9

Nhà n

c dùng pháp lu t đ đi u ch nh các m i quan h nh m đ a xã h i theo

m t tr t t nh t đ nh, trong quá trình xây d ng và phát tri n ph i tuân th nghiêm
ng t các v n b n lu t và d

i lu t.

- H th ng các v n b n pháp lu t, pháp quy, tiêu chu n, quy chu n xây d ng
C s pháp lý đ qu n lý nhà n

c v xây d ng đô th là các v n b n quy

ph m pháp lu t, bao g m: Lu t, pháp lênh, các v n b n d
ph , các b , ngành, các c p chính quy n đ a ph
ch a đ ng các quy đ nh cua nhà n

i lu t nh c a chính

ng ... H th ng các v n b n trên

c v qu n lý xây d ng nói chung.

Ngoài ra còn có các cam k t c a chính quy n c s đ i v i t ch c, công dân,
h
-

ng

c xóm ph , t dân ph tham gia vào xây d ng đô th .

án, quy đ nh, quy ch qu n lý v quy ho ch xây d ng đô th
Quy ho ch xây d ng đô th là khoa h c, ngh thu t x p x p các b ph n ch c

n ng c u thành đô th và khu v c đô th . Quy ho ch xây d ng bao g m : quy ho ch
chung cho toàn b đô th , quy ho ch chi ti t cho các khu v c c a đô th , quy ho ch
chuyên ngành cho các l nh v c h t ng k thu t đô th . Mu n xây d ng và phát tri n
ph i c n c vào các đ án quy ho ch làm c s pháp lý đ qu n lý đ t đai, c p phép
đ u t , c p phép xây d ng. H th ng đ án quy ho ch đô th ph i đ

c c p có th m

quy n phê chu n theo quy đ nh c a pháp lu t.

- K ho ch và quy trình th c hi n k ho ch:
K ho ch là l trình đ th c hi n quy ho ch m t cách có tr t t , đúng ti n đ
và có hi u qu v m t kinh t - xã h i. K ho ch s đ m b o cho các công trình
trong đô th đ

c xây d ng có tr t t và th ng nh t theo các đ án quy ho ch, các

d án các ch

ng trình. Qu n lý xây d ng đô th theo k ho ch ph i tuân th theo

các k ho ch sau: k ho ch gi i phóng m t b ng, k ho ch kh i công xây d ng
công trình, c m m c gi i công trình, k ho ch xây d ng ...
- Ki n trúc và thi t k đô th :
Ki n trúc công trình và thi t k đô th là khoa h c mang tính ngh thu t và
góp ph n nâng cao th m m đô th . Ki n trúc công trình và thi t k đô th là tiêu


10

chu n đ đánh giá đô th hi n đ i, v n minh. Nó t o ra đô th m quan, v đ p v a
hi n đ i v n minh, ch a đ ng b n s c dân t c.[4]
1.1.7 Vai trò c a nhà n
- Nhà n

c trong qu n lý xây d ng

c ho ch đ nh chi n l

th ng đô th các vùng trên c s chi n l

đ tn

c. Nhà n

c phát tri n h th ng đô th qu c gia và h
c và k ho ch phát tri n kinh t xã h i c a

c so n th o ban hành các chi n l

c phát tri n h th ng đô th

qu c gia và t ng vùng, thông qua đ án quy ho ch lãnh th và đ án quy ho ch
vùng, nh m ph c v cho m c tiêu phát tri n kinh t xã h i c a qu c gia và c a các
đ a ph

ng.

- Th ch hóa các lu t và v n b n quy ph m pháp lu t t o hành lang pháp lý
cho xây d ng, phát tri n và qu n lý đô th .
- Nhà n
h

c l p quy ho ch, xây d ng phát tri n các đô th trên c s đ nh

ng phát tri n h th ng đô th qu c gia c a vùng và các quy đ nh c ch chính

sách các tiêu chu n quy ph m, chính ph và các c p chính quy n đ a ph

ng xác

l p các quy ho ch đô th thu c th m quy n c a mình, t o c s pháp lý đ xây d ng
và qu n lý t ng tr
- Nhà n

ng các đô th .

c xây d ng các chính sách huy đ ng v n đ u t khai thác các ngu n

v n trong và ngoaì n
ngân sách nhà n

c, thành l p qu đ u t xây d ng đô th . Ngoài ngu n v n t

c thì chính quy n đ a ph

ng xây d ng các chính sách t o v n,

t o thu đ phát tri n ...
- Nhà n

c th c hi n qu n lý toàn di n trên m i l nh v c, m i đ a bàn, đ i v i

các thành ph n kinh t xã h i, các t ch c cá nhân

đô th ph i ch p hành theo

đúng pháp lu t.
- Nhà n

c ti n hành thanh tra, ki m tra, x lý các vi ph m v tr t t xây d ng

và qu n lý đô th theo đúng quy đ nh c a pháp lu t, đ m b o tr t t , an toàn đô
th .[4]
1.1.8 S c n thi t c a qu n lý nhà n

c v xây d ng

Trong nh ng n m tr l i đây, tình hình qu n lý xây d ng
có nhi u h

ng phát tri n và đi vào n n n p nh ng ch a đáp ng đ

n

c ta m c dù
c t c đ đô th


11

hóa nhanh nh hi n nay. S c n thi t c a qu n lý nhà n

c v xây d ng b t ngu n

t nh ng đ c đi m c a ngành xây d ng. Nh ng đ c đi m đó là:
- V n c a ngân sách nhà n

c c p phát cho đ u t xây d ng các c s h t ng

c a n n kinh t và c s h t ng v n hóa – xã h i, c ng nh cho qu c phòng, an

ninh khá l n, nên nhà n

c ph i t ng c

ng qu n lý nhà n

b o hi u qu s d ng c a đ ng v n do ngân sách nhà n

c v xây d ng đ đ m

c c p;

- Ngành công nghi p xây d ng g n li n v i các ho t đ ng đ u t c a Nhà
n

c, c a doanh nghi p và c a nhân dân, m t ho t đ ng c b n nh t c a n n kinh

t . Do đó, Nhà n
- Kh i l

c ph i n m ch t quy n qu n lý đ u t và xây d ng;

ng đ u t và xây d ng có liên quan đ n v n c a n

nay chi m m t ph n l n trong n n kinh t n

c ta, đo đó Nhà n

c ngoài hi n

c c n t ng c

ng

qu n lý đ u t v xây d ng;
- Xây d ng luôn g n li n v i vi c qui ho ch s d ng đ t đai, s d ng tài
nguyên thiên nhiên, b o v môi tr
đ ng, nên Nhà n

c ph i t ng c

ng và luôn đ ng ch m đ n l i ích c a c ng

ng qu n lý trên l nh v c này;

- Xây d ng không ph i ch liên quan đ n các ho t đ ng s n xu t – kinh doanh,
mà còn liên quan đ n m t v n hóa và ngh thu t, cho nên c n có s qu n lý c a Nhà
n

c. [4]

1.1.9.Công c c a qu n lý nhà n

c v xây d ng

1.1.9.1 Pháp lu t
Pháp lu t là h th ng các quy t c x s có tính ch t b t bu c chung (quy ph m
pháp lu t) th hi n ý chí c a giai c p th ng tr và c ng đ ng xã h i, do Nhà n

cđ t

ra, th c thi và b o v , nh m m c tiêu b o toàn và phát tri n xã h i theo các đ c tr ng
đã đ nh.
i u 12, Hi n pháp n
“Nhà n

c c ng hòa xã h i ch ngh a Vi t Nam đã kh ng đ nh

c qu n lý xã h i b ng pháp lu t, không ng ng t ng c

ng pháp ch xã h i

ch ngh a”, do đó pháp lu t là công c chính trong qu n lý kinh t nói chung và
qu n lý nhà n

c v xây d ng nói riêng.


12

H th ng v n b n quy pháp pháp lu t trong qu n lý nhà n

c v xây d ng bao

g m:
- V n b n do Qu c h i ban hành;
- V n b n do các c quan nhà n

c có th m quy n khác

Trung

ng ban

hành;
- V n b n do H i đ ng nhân dân, y ban nhân dân các c p ban hành;
1.1.9.2. K ho ch
K ho ch theo ngh a h p là ph

ng án hành đ ng trong t

ng lai.

Vai trò c a k ho ch:
- Th c hi n ph

ng án hành đ ng d dàng, ch đ ng.

- Là c n c c b n c a qu n lý kinh t qu c dân: K ho ch quy đ nh m c tiêu
c b n c a phát tri n kinh t

- xã h i trong m t th i k nh t đ nh quy đ nh hàng

lo t ch tiêu quan tr ng v t c đ , t l , hiêu qu b
mô c a Nhà n

c đi c b n c a s đi u ti t v

c theo qu đ o và m c tiêu đã đ nh. T t c m i ho t đ ng kinh t

đ u l y các ch tiêu trong m c tiêu c a k ho ch là m c tiêu qu n lý;
- Là m t khâu quan tr ng và là m t b ph n c u thành h u c c a qu n lý
kinh t ;
- Là công c quan tr ng c a Nhà n

c đ đi u hành kinh t v mô.

1.1.9.3. Chính sách
Chính sách là m t trong các công c ch y u c a Nhà n
lý n n kinh t qu c dân. D

c s d ng đ qu n

i d ng chung nh t, m i chính sách c th là m t t p

các gi i pháp nh t đ nh đ th c hi n các m c tiêu b ph n trong quá trình đ t t i các
m c tiêu chung c a s phát tri n kinh tê – xã h i.
Trong h th ng các công c qu n lý, chính sách là b ph n n ng đ ng nh t
có đ nh y c m cao tr
n

c nh ng bi n đ ng trong đ i s ng kinh t - xã h i c a đ t

c nh m gi i quy t nh ng v n đ b c xúc mà xã h i đ t ra.
M t h th ng chính sách kinh t đ ng b , phù h p v i nhu c u phát tri n c a

đ tn

c trong t ng th i k l ch s nh t đ nh s là m t đ m b o v ng ch c cho s

v n hành m t c ch th tr

ng n ng đ ng, hi u qu và ng

c l i.


13

1.1.9.4. Ch tài qu n lý nhà n
Ch tài qu n lý nhà n

c

c là công c h u hi u đ

pháp lu t c a nhà n

c.

khích hay b c m.

c quy đ nh b i nhà n

Xây d ng, Lu t
v nb nd

ó là s th

c qu n lý d a trên c s các

ng và ph t cho các hành vi đ

c khuy n

c b ng các v n b n Lu t nh Lu t

u t công, Lu t Ngân sách, Lu t

u t … và các h

ng d n c a

i Lu t.

1.2. S phân c p qu n lý nhà n

c v xây d ng

Phân c p là vi c phân chia quy n h n, nhi m v và trách nhi m trong qu n lý
nhà n

c gi a các c p trong h th ng b máy chính quy n nhà n

ph và chính quy n c p t nh, gi a chính quy n đ a ph

c (gi a Chính

ng các c p) nh m phát huy

tính n ng đ ng, sáng t o, quy n t ch , t ch u trách nhi m c a chính quy n đ a
ph

ng trên c s phân đ nh rõ ràng, c th nhi m v , quy n h n, trách nhi m c a

m i c p trong b máy chính quy n nhà n
nh t và thông su t c a Chính ph , t ng c
cao hi u l c, hi u qu qu n lý nhà n
ng đ nh h

ng k lu t, k c

ng hành chính đ nâng

c ph c v t t h n nhu c u và l i ích c a nhân

dân, thúc đ y phát tri n kinh t - xã h i
sang n n kinh t th tr

c, b o đ m s qu n lý t p trung, th ng

t ng đ a ph

ng trong đi u ki n chuy n

ng xã h i ch ngh a.

Ngành xây d ng là m t trong nh ng ngành đã đ

c phân c p m nh m , đ c bi t

trong l nh v c quy ho ch. V y phân c p trong qu n lý nhà n

c v xây d ng có th

hi u đ n gi n là vi c quy đ nh nhi m v , quy n h n, trách nhi m c a m i c p hành
chính trong vi c th c hi n các n i dung qu n lý nhà n

c v xây d ng đ phát huy

tính t ch , n ng đ ng, sáng t o c a t ng c p, nh m qu n lý có hi u qu ho t đ ng
xây d ng trên đ a bàn.
1.3 N i dung qu n lý nhà n

c trong l nh v c xây d ng

1.3.1 Xây d ng và ch đ o th c hi n chi n l

c, k ho ch phát tri n các ho t

đ ng xây d ng
T ng giai đo n, nhà n

c ti n hành l p chi n l

c phát tri n kinh t - xã h i

và quy ho ch t ng th s d ng lãnh th cho các m c đích s n xu t- kinh doanhd ch v và các m c đích sinh ho t xã h i khác.

14

Trên c s quy ho ch t ng th s d ng lãnh th , nhà n

c ti n hành quy

ho ch t ng th v m t xây d ng các công trình trên toàn lãnh th , bao g m các khu
công nghi p, nông nghi p, d ch v , các c m đô th và nông thôn, các công trình c
s h t ng kinh t , v n hóa, xã h i.
D a trên chi n l

c phát tri n kinh t , xã h i, quy ho ch t ng th s d ng

lãnh th cho các m c đích s n xu t – kinh doanh – d ch v và các m c đích sinh
ho t xã h i khác.
Trên c s quy ho ch t ng th s d ng lãnh th , nhà n

c ti n hành quy

ho ch t ng th v m t xây d ng các công trình trên toàn lãnh th , bao g m các khu
công nghi p, nông nghi p d ch v các c m đô th và nông thôn …
D a trên chi n l
ph

c phát tri n kinh t - xã h i quy ho ch t ng th c a đia

ng chính quy n các c p xây d ng ch

ng trình, k ho ch c th và t ch c

tri n khai th c hi n.[4]
1.3.2 Ban hành và t ch c th c hi n các v n b n quy ph m pháp lu t v xây
d ng
Vi c qu n lý xây d ng

n

c ta hi n nay đã đ

và v n b n vi ph m pháp lu t do các c quan Nhà n
ph

c th ch hóa b ng các Lu t
c t Trung

ng đ n đ a

ng ban hành, g m:
- V n b n do Qu c h i ban hành: Lu t và pháp l nh;
- V n b n do Chính ph ban hành: Ngh đ nh, ngh quy t;
- V n b n do Th t

ng chính ph ban hành:Quy t đ nh, ch th ;

- V n b n do các B , c quan ngang b ban hành: Thông t , quy t đ nh, ch
th ;
- Ngh quy t c a H i đ ng nhân dân (H ND) các c p, quy t đ nh ch th c a
y ban nhân dân (UBND) các c p.
C th m t s v n b n liên quan đ n ho t đ ng qu n lý nhà n

c v xây

d ng nh sau:
- Lu t đ u t 2005, Lu t xây d ng n m 2003, Lu t đ t đai n m 2013, Lu t
đ u th u n m 2013, Lu t xây d ng n m 2014, Lu t đ u t công n m 2014....


15

- Pháp l nh x lý vi ph m hành chính ngày 02/07/2002
- Ngh đ nh s 134/2003/N -CP ngày 14/11/2009 c a Chính ph qui đ nh
chi ti t thi hành m t s đi u c a Pháp l nh x lý vi ph m hành chính.
- Ngh đ nh s 108/2013/N -CP c a Chính ph ngày 22/9/2006 v Quy
đ nh chi ti t và h

ng d n thi hành m t s đi u c a Lu t

ut .

- Ngh đ nh s 46/2015/N -CP c a Chính ph ngày 12/5/2015 v qu n lý
ch t l

ng và b o trì công trình xây d ng.
- Ngh đ nh s 180/2007/N -cp ngày 7/12/2007 qui đ nh chi ti t và h

ng

d n thi hành m t s đi u c a Lu t xây d ng v x lý vi ph m tr t t xây d ng đô
th .
- Ngh đ nh 23/2009/N -CP c a Chính ph ngày 27/2/2009 v vi ph m hành

chính trong ho t đ ng xây d ng; qu n lý công trình h t ng k thu t, qu n lý phát
tri n nhà

và công s (thay th Ngh đ nh 126/N -CP ngày 26/05/2004 c a Chính

ph ).
- Ngh đ nh 59/2015/N -CP ngày 18/06/2015 c a Chính ph v qu n lý d
án đ u t

xây d ng công trình (thay th

Ngh đ nh 12/2009/N -CP ngày

12/02/2009).
- Ngh đ nh s 63/2014/N -CP ngày 26/6/2014 c a Chính ph Quy đ nh chi
ti t m t s đi u c a Lu t đ u th u và l a ch n nhà th u;
- Thông t s 03/2009/TT-BXD ngày 26/3/2009 c a B Xây d ng quy đ nh
chi ti t m t s n i dung c a Ngh đ nh s 12/2009/N -CP…
1.3.3 Ban hành tiêu chu n, quy chu n xây d ng
Tiêu chu n xây d ng là các qui đ nh v chu n m c k thu t, đ nh m c kinh t
- k thu t, trình t th c hi n các công vi c k thu t, các ch tiêu, các ch s k thu t
và các ch s t nhiên đ

c c quan, t ch c có th m quy n ban hành ho c công

nh n đ áp d ng trong ho t đ ng xây d ng. Tiêu chu n xây d ng g m tiêu chu n
b t bu c áp d ng và tiêu chu n khuy n khích áp d ng.
Qui chu n xây d ng là các qui đ nh b t bu c áp d ng trong ho t đ ng xây
d ng do c quan nhà n

c có th m quy n v xây d ng ban hành.