Nghiên cứu thực trạng ô nhiểm đất do tồn luuw hóa chất tại một số kho thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh nam định và đề xuất giải pháp xử lý

L I CAM OAN
Tên tôi là: NGUY N TH T

I

Mã s h c viên: 148 244 030 1008

L p: 21KHMT21
Chuyên ngành: Khoa h c môi tr

ng

Mã s : 60-85-02

Khóa h c: 2014 - 2016
Tôi xin cam đoan quy n lu n v n đ

c chính tôi th c hi n d

is h

ng d n c a TS

Ph m Th Ng c Lan v i đ tài nghiên c u trong lu n v n “Nghiên c u th c tr ng ô
nhi m đ t do t n l u hóa ch t t i m t s kho thu c b o v th c v t trên đ a bàn t nh
Nam

nh và đ xu t gi i pháp x lý”

ây là đ tài nghiên c u m i, không trùng l p v i các đ tài lu n v n nào tr

c đây,

do đó không có s sao chép c a b t kì lu n v n nào. N i dung c a lu n v n đ

c th

hi n theo đúng quy đ nh, các ngu n tài li u, t li u nghiên c u và s d ng trong lu n
v nđ uđ

c trích d n ngu n.

N u x y ra v n đ gì v i nôi dung lu n v n này, tôi xin ch u hoàn toàn trách nhi m
theo quy đ nh.
NG

I VI T CAM OAN

NGUY N TH T

i

I


L IC M

N

có th hoàn thành lu n v n t t nghi p này, ngoài nh ng c g ng c a b n thân, tôi
còn nh n đ

c s quan tâm giúp đ c a các th y cô, b n bè và các cá nhân, đoàn th

trên đ a bàn nghiên c u.
Tôi xin g i l i c m n sâu s c đ n TS. Ph m Th Ng c Lan đã tr c ti p h

ng d n,

gi ng d y và ch b o t n tình đ tôi có th hoàn thành lu n v n này. Tôi c ng g i l i
c m n chân thành nh t đ n các Th y cô khoa Môi tr

ng c a tr

ng

i h c Th y

L i đã giúp đ , t o m i đi u ki n cho tôi h c t p, nghiên c u và hoàn thành lu n v n.
M c dù b n thân đã r t c g ng hoàn thi n lu n v n b ng t t c s nhi t huy t và n ng
l c c a mình, song v i ki n th c còn nhi u h n ch và trong gi i h n th i gian quy
đ nh, lu n v n này không tránh kh i nh ng thi u sót. Tôi r t mong nh n đ

c nh ng

đóng góp quý báu c a quý th y cô, đ ng nghi p và các chuyên gia đ có th hoàn
thi n lu n v n h n n a.
Xin trân tr ng c m n!

TÁC GI LU N V N

NGUY N TH T

ii

I


Comment [Nn1]: Chuy
đ u tr c t ng quan

M CL C
M
U ....................................................................................................................... i
CH
NG 1: T NG QUAN V N
NGHIÊN C U ............................................4
1.1. M t s khái ni m ................................................................................................4
1.1.1 Thu c b o v th c v t ......................................................................................4
1.1.1.1

nh ngh a .................................................................................................4

1.1.1.2 Các Nhóm Thu c BVTV...........................................................................4
1.1.2. M t s lo i thu c BVTV đi n hình ................................................................6
c đi m hóa ch t BVTV t n l u ............................................................6

1.1.2.1.

1.1.2.2. Gi i thi u v DDT ....................................................................................8
1.1.2.3. Tính ch t đ c h c c a hóa ch t BVTV ..................................................10

1.1.3. Quy trình phân tích hóa ch t BVTV .............................................................16
1.2 Tình hình s d ng thu c b o v th c v t trong nông nghi p .......................14
1.3 T ng quan v hi n tr ng ô nhi m đ t do thu c b o v th c v t ...................16
1.3.1 Tình ô nhi m đ t do t n l u thu c b o v th c v t t i Vi t Nam .................16
1.3.2 Tình hình ô nhi m đ t do t n l u thu c b o v th c v t t i Nam

nh ........18

1.4 Các ph ng pháp x lý đ t ô nhi m do t n l u thu c b o v th c v t .......20
1.4.1 Ph ng pháp thiêu đ t ...................................................................................20
1.4.1.1 Ph

ng pháp đ t có xúc tác ...................................................................20

1.4.1.2 Ph

ng pháp thiêu đ t trong lò xi m ng .................................................22

1.4.2 Ph

ng pháp phân h y b ng ki m nóng........................................................23

1.4.3 Ph ng pháp oxy hóa b ng tác nhân Fenton k t h p v i ph ng pháp Fenton
quang hóa đ x lý đ t ô nhi m DDT n ng đ c cao. ..........................................24
1.4.4 X lý an toàn b ng ph

ng pháp cô l p ........................................................25

1.4.5 Ph

ng pháp x lý b ng sinh h c .................................................................26

1.4.6 Ph

ng pháp Persulfate ...............................................................................27

1.4.7. Công ngh x lý DDT trong đ t b ng hydro nguyên sinh trong phòng thí
nghi m ...................................................................................................................28
1.5 Gi i thi u khu v c nghiên c u ........................................................................30
1.5.1 i u ki n t nhiên và kinh t xã h i ..............................................................30
1.5.1.1 i u ki n đ a lý, đ a ch t .........................................................................30
1.5.1.2 i u ki n khí t

ng, th y v n .................................................................33
iii


1.5.2.3 Tình hình kinh t - xã h i ........................................................................ 35
1.5.2. Gi i thi u các kho thu c b o v th c v t t i khu v c nghiên c u ............... 35
CH
NG 2: ÁNH GIÁ HI N TR NG Ô NHI M
T DO THU C B O
V TH C V T T N L U T I KHU V C NGHIÊN C U ............................ 39
2.1. Tình hình qu n lý các kho thu c b o v th c v t ......................................... 39
2.1.1 L ch s ho t đ ng .......................................................................................... 39
2.1.2 Hi n tr ng s d ng đ t .................................................................................. 39
2.1.2.1 Kho thu c BVTV thôn ông M c .......................................................... 39
2.1.2.2 Kho thu c BVTV thôn La Hào ............................................................... 41
2.1.2.3 Kho thu c BVTV núi Tiên H

ng ......................................................... 42

2.2. ánh giá hi n tr ng ô nhi m đ t do t n l u hóa ch t BVTV t i các khu v c
nghiên c u ................................................................................................................ 43
2.2.1. Ph ng pháp l y m u đ t ............................................................................ 43
2.2.2 V trí l y m u và kh o sát .............................................................................. 45
2.2.3 K t qu phân tích môi tr

ng ........................................................................ 49

2.2.3.1 i m t n l u hoá ch t BVTV t i thôn ông M c .................................. 49
2.2.3.2 i m t n l u t i kho thu c BVTV thôn La Hào, xã Kim Thái ................ 52
2.2.3.3 i m t n l u t i kho thu c BVTV núi Tiên H ng , xóm 2, xã Kim Thái
............................................................................................................................. 52
2.2.4. ánh giá m c đ ô nhi m ............................................................................ 55
2.3 Tác đ ng c a hóa ch t b o v th c v t t i môi tr ng xung quanh ............ 58
2.3.1. ánh giá r i ro s b ................................................................................... 58
2.3.1.1 Xác đ nh các r i ro ................................................................................. 58
2.3.1.2 M c đ r i ro ......................................................................................... 60
2.3.1.3

ánh giá xác su t (kh n ng x y ra) và tác đ ng .................................. 61

2.3.2. ánh giá m c đ r i ro đ n s c kh e con ng i do Hóa ch t BVTV t n l u
................................................................................................................................ 65
CH

NG 3:
XU T CÁC GI I PHÁP X LÝ Ô NHI M
T DO T N

L U THU C B O V TH C V T T I KHU V C NGHIÊN C U ........ 69
3.1 Gi i pháp k thu t............................................................................................. 69
3.1.1 C s đ xu t gi i pháp ................................................................................. 69
3.1.2 So sánh các ph
3.1.3 L a ch n ph

ng án .................................................................................. 70
ng án công ngh .................................................................... 72

3.1.4 Gi i pháp th c hi n....................................................................................... 81
iv


3.1.4.1 Quy trình gi i phóng m t b ng và khai qu t đ t t i hi n tr

ng ............81

3.1.4.2. Quy trình x lý đ t b ng công ngh Klozur® Persulfate [17] ...............82
3.1.4.3 Các b

c ti n hành .................................................................................85

3.2. Bi n pháp qu n lý ............................................................................................86
3.2.1. Giám sát môi tr ng .....................................................................................86
3.2.1.1 Giám sát môi tr

ng sau x lý ................................................................86

3.2.1.2. Giám sát giai đo n sau khi d án hoàn thành .........................................87
3.2.2. Các gi i pháp qu n lý môi tr

ng ................................................................87

K T LU N VÀ KI N NGH ....................................................................................89
1. K t lu n ...............................................................................................................89
2. Ki n ngh .............................................................................................................90
TÀI LI U THAM KH O .........................................................................................91

v


DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 1.1 Công th c c u t o c a p,p’-DDT (a), p,p’-DDE (b) và p,p’-DDD (c) ........... 9
Hình 1.2 Phun phòng sâu đ c thân cho lúa (V B n – Nam

nh) ............................ 16

Hình 1.3 V trí các đi m t n l u thu c BVTV ............................................................ 32
Hình 1.4 Kho thu c BVTV thôn ông M c ............................................................... 36
Hình 1.5 Kho thu c BVTV thôn La Hào .................................................................... 37
Hình 2.1 S đ v trí ô nhi m thôn ông M c ............................................................ 40
Hình 2.2 Kho ch a thu c BVTV ................................................................................. 40
Hình 2.3 Kho thu c BVTV nhìn t c ng .................................................................... 40
Hình 2.4 Khu dân c xung quanh nhà kho .................................................................. 40
Hình 2.5 Bãi đ t tr ng phía tr

c nhà kho .................................................................. 40

Hình 2.6 S đ v trí ô nhi m kho thu c thôn La Hào ................................................ 41
Hình 2.7 Nhà kho phía b c khu đ t ............................................................................. 41

Hình 2.8 N n đ t kho thu c c đã b phá d ............................................................... 41
Hình 2.9: H dân s ng g n khu v c ô nhi m .............................................................. 42
Hình 2.10 Ranh gi i phía tây kho thu c giáp ru ng lúa................................................ 42
Hình 2.11 S đ v trí khu v c ô nhi m t i núi Tiên H

ng (xóm 2) ......................... 42

Hình 2.12: N n đ t kho thu c c ................................................................................. 43
Hình 2.13:

ng vào v trí đ t kho thu c .................................................................. 43

Hình 2.14: 02 h dân s ng g n kho thu c ................................................................... 43
Hình 2.15: Khu đ t tr ng c nh kho thu c ................................................................... 43
Hình 2.16 S đ v trí l y m u t i đi m t n l u thu c BVTV thôn ông M c .......... 48
Hình 2.17: S đ

v trí l y m u t i kho thu c t i thôn La Hào .................................. 48

Hình 2.18 S đ v trí l y m u kho thu c BVTV núi Tiên H
Hình 2.19:

ng ............................. 49

th mô t di n bi n n ng đ DDT bi n đ i theo đ sâu t i.................. 54

thôn ông M c ............................................................................................................ 54
Hình 2.20:

th di n bi n n ng đ DDT bi n đ i theo đ sâu t i thôn La Hào....... 54

Hình 2.21:

th mô t di n bi n n ng đ DDT bi n đ i theo đ sâu t i núi ........... 54

Tiên H

ng .................................................................................................................. 54

Hình 3.2 Ph n ng hóa h c c a g c Sunfate ............................................................... 77

vi


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1.1 M t s d ng thu c BVTV ..............................................................................5
B ng 1.2 Các đ c đi m c a hóa ch t thu c BVTV t n l u khó phân h y ...................7
B ng 1.3 Công th c hóa h c c a m t s hóa ch t BVTV .............................................7
B ng 1.4 M t s thông s hoá lý c a p,p'-DDT, p,p'-DDE và p,p'-DDD ...................10
B ng 1.5 Tiêu chí đánh giá đ c tính c a các ch t .......................................................11
B ng 1.6 B ng l

ng thu c BVTV đ

c s d ng

B ng 1.7 Nhi t đ trung bình n m t i Nam
B ng 1.8.

mt

Vi t Nam n m 2010-2013 .......15

nh ........................................................34

ng đ i trung bình trong n m t i Nam

B ng 2.1 V trí các đi m l y m u môi tr

nh ................................34

ng đ t t i kho thu c..................................45

B ng 2.2 K t qu phân tích d l ng hóa ch t BVTV trong đ t khu v c n n kho thôn
ông M c ....................................................................................................................50
B ng 2.3 K t qu phân tích m u đ t kho thu c BVTV thôn La Hào, xã Kim Thái .......52
B ng 2.4 K t qu phân tích m u đ t kho thu c BVTV xóm 2, xã Kim Thái ..................53
thôn ông M c ............................................................................................................54
Tiên H

ng ..................................................................................................................54

B ng 2.5 T ng h p các k t qu phân tích c a các v trí l y m u đ t (mg/kg) ............56
B ng 2.7 B ng đánh giá r i ro s b ...........................................................................62
B ng 2.8 K t qu đánh giá r i ro s b .......................................................................63
B ng 2.9 Ý ngh a c a các thông s trong tính toán giá tr CR ...................................65
B ng 2.10 K t qu tính toán r i ro môi tr

ng (CR) t i các kho thu c ......................66

vii


DANH M C CÁC T

VI T T T

Ký hi u

Ý ngh a

BTNMT

B Tài nguyên Môi tr

QCVN

Quy chu n Vi t Nam

BVTV

B o v th c v t

HCBVTV

Hóa ch t b o v th c v t

DDD

Dichlorodiphenyldichloroethane

DDE

dichlorodiphenyldichloroethylene

DDT

dichloro-diphenyl-trichloroethane

POP

Persistant Organic Pollutants - các h p ch t h u c
khó phân hu

viii

ng


M
1. Tính c p thi t c a

U

tài

Hi n nay khi đ i s ng nhân dân đã đ

c c i thi n, vi c quan tâm t i ch t l

s ng là h t s c c n thi t, đ c bi t là nh ng vùng nông thôn, ng
n ng t kh c ph c môi tr
b hoang, không đ

ng cu c

i dân không đ kh

ng b ô nhi m. Th c tr ng các kho thu c b o v th c v t b

c qu n lý ch t ch đang gây ô nhi m nghiêm tr ng môi tr

ng

đ t t i các khu v c nông thôn. Theo k t qu đi u tra, th ng kê tính đ n tháng 6/2015
trên đ a bàn toàn qu c có h n 1.562 đi m t n l u do hóa ch t BVTV trên đ a bàn 46
t nh [10].

c bi t t i m t s t nh nh Ngh An, t i kho thu c Hòn Tr - xã Di n Yên -

huy n Di n Châu, hàm l

ng hóa ch t b o v th c v t trong các m u đ t so v i

QCVN: DDT trong đ t v

t t 4,2 đ n 13.923,7 l n. Nh n th c đ

hi m và tác h i c a hóa ch t BVTV t n l u t i môi tr

c m c đ nguy

ng và s c kh e ng

Chính ph đã có quy t đ nh s 1206/Q - TTg ngày 02/9/2012 c a Th T
ph v vi c Phê duy t Ch
môi tr
tr

i dân,

ng Chính

ng trình m c tiêu qu c gia kh c ph c ô nhi m và c i thi n

ng giai đo n 2012 - 2015 trong đó có vi c x lý c i thi n và ph c h i môi

ng đ i v i 100 khu v c b ô nhi m môi tr

BVTV t n l u. Trên đ a bàn t nh Nam

ng đ c bi t nghiêm tr ng do hóa ch t

nh, t nhi u n m nay, vi c s d ng hóa ch t

BVTV trong nông nghi p đó tr thành thói quen c a ng
hóa ch t BVTV đ

i dân. Nh ng n m tr

c đây,

c s d ng r ng rãi cho nhi u m c đích nh phun thu c tr sâu b o

v mùa màng, di t mu i, di t chu t, di t ch y r n...trong m t s ngành, l nh v c nh :
y t , s n xu t nông nghi p. Do đó đ l i m t kh i l

ng hóa ch t BVTV t n l u trong

các kho ch a c a các c s , h p tác xã t i các vùng nông thôn.
T i m t s kho thu c BVTV nh
H

thôn La Hào (Kim Thái – V B n), núi Tiên

ng (Kim Thái – V B n) và thôn ông M c (L c H - TP Nam

nh) th c tr ng ô

nhi m đ t do thu c BVTV t n l u đang di n ra r t nghiêm tr ng. Các lo i thu c hóa
ch t BVTV t n l u g m r t nhi u ch ng lo i và
n

c, d ng b t, d ng ng, đ

nhi u d ng khác nhau, t d ng

c ch a trong các nhà kho. L

ng hóa ch t BVTV này đã

quá h n s d ng ho c n m trong danh m c c m nh ng ch a đ

c thu gom đ a đi tiêu

h y, qua th i gian hóa ch t b tràn đ , rò r vào đ t d

i n n kho gây ô nhi m môi

tr

ng cu c s ng ng

ng đ t khu v c xung quanh và nh h

ng đ n ch t l

1

i dân. Do


đó đ tài “Nghiên c u th c tr ng ô nhi m đ t do t n l u hóa ch t t i m t s kho
thu c b o v th c v t trên đ a bàn t nh Nam

nh và đ xu t gi i pháp x lý” đ

c

h c viên l a ch n nh m nghiên c u đánh giá m c đ ô nhi m đ t t i các kho thu c

b o v th c v t và đ xu t các gi i pháp phù h p đ c i thi n ch t l
môi tr

ng xung quanh và nâng cao ch t l

ng cu c s ng cho ng

ng đ t, b o v

i dân.

2. M c tiêu nghiên c u
-

ánh giá đ

c m c đ

ô nhi m đ t do hóa ch t t n l u t i các kho thu c

BVTV trên đ a bàn nghiên c u.
- L a ch n các ph
3.

it

3.1

ng đ t.

ng và ph m vi nghiên c u

it

Môi tr

ng pháp x lý phù h p đ c i thi n ch t l

ng nghiên c u
ng đ t b ô nhi m do hóa ch t b o v th c v t và các ph

thi n ch t l

ng pháp x lý c i

ng đ t t i các khu v c nghiên c u.

3.2 Ph m vi nghiên c u
Các khu v c đánh giá m c đ ô nhi m: thôn La Hào (Kim Thái – V B n), núi Tiên
H

ng (Kim Thái – V B n) và thôn ông M c (L c H - TP Nam

4. Cách ti p c n và ph
(1) Ph

nh).

ng pháp nghiên c u

ng pháp thu th p, k th a và t ng h p s li u

- Tài li u v đi u ki n t nhiên – th y v n và đi u ki n kinh t - xã h i t i khu v c
nghiên c u.
- Tài li u v hi n tr ng môi tr
đ a b n t nh Nam

ng t i các đi m t n l u hóa ch t b o v th c v t trên

nh.

- Tài li u v công tác qu n lý môi tr

ng t i khu v c nghiên c u.

- Các v n b n pháp quy v b o v môi tr

ng, qu n lý thu c b o v th c v t, ph

ng

pháp x lý c i t o đ t ô nhi m và các quy chu n Vi t Nam liên quan.
- Thu th p thông tin liên quan đ n đ tài qua th c đ a, qua sách báo, internet.
(2) Ph

ng pháp đi u tra, kh o sát th c đ a

Kh o sát th c đ a v đ c đi m đ a hình, đ a ch t th y v n và hi n tr ng s d ng nhà
kho t i khu v c nghiên c u.
Ti n hành đi u tra, ph ng v n ng

tr

i dân t i các khu v c nghiên c u v ch t l

ng xung quanh các kho thu c BVTV.
2

ng môi


(3) Ph

ng pháp phân tích trong phòng thí nghi m

- Ti n hành l y m u t i các khu v c nghiên c u và phân tích m u trong phòng thí
nghi m đ đánh giá m c đ ô nhi m
- T các s li u v ch t l

ng môi tr

ng, ti n hành x lý s li u và so sánh v i các

quy đ nh pháp lu t hi n hành đ đánh giá th c tr ng ô nhi m đ t t i các đi m t n l u
hóa ch t BVTV.
5. K t qu d ki n đ t đ

c

- Kh o sát và phân tích ch tiêu t n d hóa ch t b o v th c v t DDT trong môi
tr

ng đ t t i các khu v c nghiên c u, bao g m khu v c kho thu c b o v th c v t t i

thôn ông M c, thôn La Hào và núi Tiên H
-

ng

ánh giá th c tr ng ô nhi m đ t do t n l u hóa ch t b o v th c v t t i các khu v c

nghiên c u trên.
l

xu t các gi i pháp x lý thích h p nh m gi m thi u ô nhi m và c i thi n ch t
ng đ t t i các khu v c nghiên c u.

3


CH

NG 1: T NG QUAN V N

NGHIÊN C U

1. 1 M t s khái ni m
1.1.1 Thu c b o v th c v t
1.1.1.1

nh ngh a

Thu c b o v th c v t là nh ng h p ch t hóa h c (vô c , h u c ), nh ng ch ph m
sinh h c (ch t kháng sinh, vi khu n, n m siêu vi trùng, …), hay nh ng ch t có ngu n
g c th c v t, đ ng v t, đ

c s d ng đ b o v cây tr ng và nông s n, ch ng l i s

phá h i c a nh ng sinh v t gây h i đ n th c v t. Nh ng sinh v t gây h i chính g m:
sâu h i, b nh h i, côn trùng, nh n, tuy n trùng, chu t, chim, thú r ng, n m, vi khu n,
rong rêu, c d i.

nhi u n

c trên th gi i thu c b o v th c v t có tên g i là thu c

tr d ch h i. S d g i là thu c tr d ch h i vì nh ng sinh v t gây h i cho cây tr ng và
nông s n (côn trùng , nh n, tuy n trùng, chim, chu t n m, vi khu n, c d i, …) có m t
tên chung là nh ng d ch h i, do v y nh ng ch t dùng đ di t tr chúng đ
thu c tr d ch h i. [1]
1.1.1.2 Các Nhóm Thu c BVTV
Phân lo i theo t ng nhóm tùy theo công d ng:
- Thu c tr sâu

- Thu c tr chim h i mùa màng

- Thu c tr b nh

- Thu c di t chu t

- Thu c tr c

- Thu c xông h i di t sâu b nh h i nông s n
trong kho

- Thu c tr đ ng v t hoang dã

- Thu c tr nh n h i cây

- Thu c tr cá h i mùa màng

- Thu c tr thân cây m c

- Thu c tr

- Thu c là r ng lá cây

c sên

- Thu c tr tuy n trùng

- Thu c tr cá h i mùa màng

- Thu c là khô cây

- Thu c đi u hòa sinh tr

ng cây

D a vào thành ph n c u t o – M c đ đ c h i c a thu c:
4

c g i là


Tùy theo t ng lo i thu c b o v th c v t mà c u t o thành ph n thu c khác nhau, t đó
d n đ n nh ng đ c tr ng v tính ch t hóa h c, m c đ đ c h i c a riêng t ng lo i
thu c, ví d nh :
Thu c tr sâu Clo h u c : Trong công th c hóa h c c a thu c sâu có ch a nguyên t
Cl, và C, H, O… Thu c này th

ng gây đ c mãn tính, thu c t n l u trong môi tr

lâu, gây tích l y sinh h c m nh và d dàng gây hi n t

ng

ng ung th .

Thu c tr sâu Lân h u c : là d n xu t c a axit phosphoric, trong công th c hóa h c có
ch a P và C,H,O … nó có tác đ ng th n kinh, gây hi n t

ng ng đ c c p tính r t

m nh d dàng gây t vong khi nhi m thu c v i m t li u r t nh
Thu c tr

sâu Carbamat: là d n xu t t

axit Carbamic trong công th c có ch

N,C,H,O,… nó có tác đ ng th n kinh và c ng gây ng đ c c p tính. [1]
Các d ng thu c BVTV
B ng 1.1 M t s d ng thu c BVTV [2]
D ng thu c

Nh d u

Ch vi t t t

ND, EC

Thí d

Ghi chú

Tilt 250 ND,

Thu c

th l ng, trong su t.

Basudin 40 EC,

D b t l a cháy n

DC-Trons Plus 98.8 EC
Viappla 10 BTN,
B t hòa n

c

BTN, BHN,
WP, DF,
WDG, SP

D ng b t m n, phân tán trong
n c thành dung d ch huy n
phù

Vialphos 80 BHN,
Copper-zinc 85 WP,
Padan 95 SP

Huy n phù

HP, FL, SC

H t

H, G, GR

Appencarb super 50 FL,
Carban 50 SC
Basudin 10 H,

L c đ u tr

c khi s d ng

Ch y u rãi vào đ t

Regent 0.3 G

đ c c a thu c BVTV
- LD50: Ch s bi u th đ đ c c p tính c a m t lo i thu c BVTV đ i v i đ ng v t
máu nóng (đ n v tính là mg ch t đ c/Kg tr ng l

5

ng chu t). Ch s LD50 chính là

Comment [Nn2]: Ngu


l

ng ch t đ c gây ch t 50% s cá th chu t trong thí nghi m. LD50 càng th p thì đ

đ c càng cao.
- LC50: đ đ c c a m t ho t ch t có trong không khí ho c n
ch t đ c/th tích không khí ho c n

c (đ n v tính là mg

c). Ch s LC50 càng th p thì đ đ c càng cao.

- Ng đ c c p tính: thu c xâm nh p vào c th m t l n, gây nhi m đ c t c th i bi u
hi n b ng nh ng tri u ch ng đ c tr ng.
- Ng đ c mãn tính: khi thu c xâm nh p vào c th v i li u l

ng nh , nhi u l n trong

th i gian dài, thu c s tích l y trong c th đ n m t lúc nào đó c th s suy y u, có
nh ng b ph n trong c th b t n th
D l
Là l

ng do tác đ ng c a thu c phát huy tác d ng. [5]

ng

ng ch t đ c còn l u l i trong nông s n ho c môi tr

BVTV. D l

ng đ

c tính b ng µg (microgram) ho c mg (miligram) l

trong 1 kg nông s n ho c th tích không khí, n
nh , đ n v còn đ

ng sau khi phun thu c

c đ t... Tr

ng ch t đ c

ng h p d l

ng quá

c tính b ng ppm (ph n tri u) ho c ppb (ph n t ).

- MRL (Maximum Residue Limit): m c d l

ng t i đa cho phép l u t n trong nông

s n mà không nh h

i, v t nuôi.

ng đ n s c kh e con ng

- ADI (Acceptable Daily Intake): l
gây h i cho ng

ng ch t đ c ch p nh n h p thu vào c th , không

i ho c v t nuôi trong 1 ngày, đ

c tính b ng mg hay µg h p ch t đ c

cho đ n v th tr ng.
Thu c b o v th c v t là hóa ch t đ c h i đ
d ng nh con dao hai l

c s d ng trong nông nghi p, nó có tác

i. N u bi t s d ng m t cách h p lý thì nó s góp ph n đáng

k trong b o v mùa màng, c i thi n ch t l

ng nông s n. Tuy nhiên, n u s d ng m t

cách b a bãi, thi u ý th c, thi u các bi n pháp an toàn thì tai h a th t khôn l
bi t là đ i v i s c kho c ng đ ng và môi tr

ng; đ c

ng xung quanh.

1.1.2. M t s lo i tu c BVTV đi n hình
1.1.2.1.

c đi m hóa ch t BVTV t n l u

Theo Công

c Stockholm, hóa ch t thu c BVTV t n l u thu c nhóm POP có các đ c

đi m nh trong b ng 1.1.

6


B ng 1.2 Các đ c đi m c a hóa ch t thu c BVTV t n l u khó phân h y [10]
c đi m

Qui đ nh

Th i gian bán h y trong n

b n v ng

c > 2 tháng

Th i gian bán h y trong tr m tích > 6 tháng
Th i gian bán h y trong đ t > 6 tháng
lgKow > 5

Kh n ng tích t sinh h c H s n ng đ sinh h c (Bioconcentration factor) > 5000
H s tích t sinh h c (Bioaccumulation factor) > 5000
Kh n ng phát tán xa
nh h

Th i gian bán h y trong không khí > 2 ngày
Quan sát th y các nh h ng x u đ n s c kh e con ng i, môi
tr ng; ho c k t qu v đ c tính cho th y có kh n ng gây nguy
h i đ n s c kh e con ng i, môi tr ng

ng x u

Hóa ch t BVTV t n l u có đ c tính cao và
ng

i và môi tr

nh h

ng x u đ i v i s c kh e c a con

ng t nhiên. Hóa ch t BVTV t n l u khó phân h y bao g m các

nhóm ch t chính DDT, Toxaphene, Aldrin, Dieldrin, Eldrin, Heptaclo, Mirex,
Hexaclobenzen (HCB) và Clodan .. v i 20 hóa ch t đ

c trình bày trong b ng 1.2.

B ng 1.3 Công th c hóa h c c a m t s hóa ch t BVTV
STT

1

Ch t ô nhi m

Công th c hóa h c

Comment [Nn3]: Không kéo l฀m m
hình

Diclodiphenyl
Tricloetan (DDT)

2

Dieldrin

3

Aldrin

7


4

Hexaclobenzen
(HCB)

5

Endrin

6

Lindane

7

Alpha-HCH

8

Beta-HCH

1.1.2.2. Gi i thi u v DDT
Tên th

ng: Dichloro Diphenyl Trichloroethane.

Tên IUPAC: 1,1,1-trichloro-2,2-di(4-chlorophenyl)ethane.
Kh i l

ng phân t : M= 354 g/mol.

8


Là m t thu c BVTV r t b n do nó có kh n ng tr v i các ph n ng quang phân, v i
Oxi trong không khí. Trong môi tr

ng ki m, nó d b dehydroclorua hóa ho c b

polime hóa thành s n ph m d ng nh a có màu.
DDT, công th c phân t C 14 H 9 C 15 , l n đ u tiên đ

c t ng h p n m 1874 và là s n

Comment [Nn4]: Ngu
B
DDT

ph m c a ph n ng gi a cloral (CCl 3 CHO) và clobenzen (C 6 H 5 Cl) v i xúc tác là axít
H 2 SO 4 . DDT b bi n đ i trong môi tr

ng t o thành DDE (1,1-diclo-2,2-bis (4-

clophenyl) eten) và DDD (1,1-diclo-2,2-bis (4-clophenyl) etan) - các s n ph m có đ c
h n và th
s ng th

ng đi kèm v i DDT trong các thành ph n c a môi tr

ng. B i v y, sinh v t

ng b nhi m đ c đ ng th i các ch t trên. M i ch t l i có 3 đ ng phân do v trí

khác nhau c a nguyên t Cl trong công th c c u t o, trong đó các đ ng phân ph bi n
nh t là p,p’- DDT, p,p’-DDE và p,p’-DDD. [3]
(a)

(b)

(c)

Hình 1.1 Công th c c u t o c a p,p’-DDT (a), p,p’-DDE (b) và p,p’-DDD (c)
T t c các đ ng phân c a DDT đ u là d ng tinh th màu tr ng, không mùi, không v ,
có công th c t ng quát là C 14 H 9 C 15 , kh i l

ng phân t là 354.5. Nhi t đ nóng ch y

kho ng 108.5 – 109oC, áp su t bay h i là 2.53x10-5 Pa (1.9x10-7 mmHg) t i 20oC. DDT
tan ít trong n

c nh ng có kh n ng gi n

c, tan t t trong các h p ch t h u c đ c bi t

là m đ ng v t. Kh n ng hòa tan c a DDT trong n

c là th p nên DDT có xu h

ng

b h p ph trong c n bùn, đ t đá, tr m tích. M t s đ c tính c b n c a DDT và các
đ ng phân đ

c trình bày theo b ng sau:

9

Comment [Nn5]: Do tác nhân n฀o


B ng 1.4 M t s thông s hoá lý c a p,p'-DDT, p,p'-DDE và p,p'-DDD [12]

Khi đ c p đ n DDT ng

i ta th

c a thu c tr sâu đ a vào môi tr

ng quan tâm đ n p,p’- DDT, nó là thành ph n chính
ng do có đ c tính cao nh t đ i v i côn trùng. S n

ph m công nghi p c a DDT là m t h n h p g m nhi u đ ng phân,
tr ng ngà và có mùi đ c tr ng, không tan trong n

th r n, màu

c nh ng có kh n ng gi n

c, tan

t t trong các dung môi h u c đ c bi t là m đ ng v t. Kh n ng hòa tan c a DDT
trong n

c là th p (h s h p ph cao) nên DDT có xu h

ng b h p ph trong c n

bùn, đ t đá, tr m tích. DDT b kh clo trong đi u ki n y m khí t o thành DDD. DDT
b kh clo trong đi u ki n hi u khí t o thành DDE. DDD và DDE c ng là các ch t di t
côn trùng. [3]
1.1.2.3. Tính ch t đ c h c c a hóa ch t BVTV
c tính c a m t ch t đ i v i m t đ i t
con đ

ng c th ph thu c vào nhi u y u t nh

ng xâm nh p vào c th (tiêu hoá, hô h p...), đ c đi m c th đ i t

ng (tu i,

gi i, tình tr ng s c kho ...), tr ng thái t n t i (r n, l ng, khí) và tính ch t hoá lý c a
ch t đó.

c tính c a các ch t có th đ

c phân lo i thông qua li u l

ng gây ch t

(Lethal Dose, LD) và n ng đ gây ch t (Lethal Concentration, LC). Các đ i l
10

ng này


th

ng mô t kèm v i sinh v t thí nghi m, ph n tr m đáp ng và th i gian thí nghi m.

Theo cách phân lo i này, nhi u ch t trong nhóm POP thu c nhóm đ c m nh.
B ng 1.5 Tiêu chí đánh giá đ c tính c a các ch t [4]

Phân lo i

Ch s LD50
qua đ ng
mi ng (trên
chu t- mg/kg)

Ch s LC50 qua
Ch s LD50 ti p Li u l ng gây
đ ng hít th
xúc qua da (trên ch t có th x y
(trên chu t trong
th - mg/kg)
ra trên ng i

4h- mg/kg)

Ch t c c đ c

≤1

≤ 10

≤5

1 ml

Ch t đ c m nh

1-50

10-100

5-43

4 ml

Ch t đ c v a

50-500

100-1.000

44-340

30 ml

Ch t đ c nh

500-5000

1000-10.000

350-2.810

600 ml

Ch t ít đ c

5000-

10.000-

15.000

100.000

2820-22.590

1 lít

Tính ch t đ c h c c a DDT [3]

Comment [Nn6]: Ngu

DDT có tính đ c trung bình v i đ ng v t khi xâm nh p qua th c n. Giá tr LD50 c a
DDT

chu t t 113 đ n 800 mg/kg,

l n là 300 mg/kg,

th là 400 mg/kg,

c u là

1000 mg/kg. DDT có tính đ c nh v i đ ng v t khi xâm nh p qua da. Giá tr LD50
c a DDT

chu t lúc này t 2500 đ n 3000 mg/kg. DDT không d dàng h p th qua

da tr khi

d ng dung d ch.

- Ung th : Nhi u k t qu nghiên c u cho th y, DDT gây ung th
v Môi tr

đ ng v t. C c b o

ng M x p DDT vào nhóm 2B.

- H th n kinh: DDT gây nh h

ng t i h th n kinh. Ng

i nhi m đ c DDT

cao s có tri u ch ng bu n nôn, đau đ u, toát nhi u m hôi, d
đ ng toàn thân, co gi t. Các tri u ch ng t
đ ng v t nh s run r y
m t cân b ng

kh

chu t

li u l

li u l

ng

li u

m t, m i, ch n

ng t xu t hi n trong các nghiên c u

ng 6,5 đ n 13 mg/kg/ngày trong 26 tu n và

ng 50 mg/kg/ngày trong 6 tháng.

- Áp ch mi n d ch: DDT gây c ch ho t đ ng c a h mi n d ch. V i đ ng v t thí
nghi m, DDT làm gi m th kháng

chu t

li u l

ng 13 mg/kg/ngày trong th i gian

t 3 đ n 12 tu n ph i nhi m. Ngoài ra, DDT còn gây các nh h
h sinh s n. DDT phá hu gan
chó v i li u l
th

chu t v i li u l

ng 3,75 mg/kg/ngày trong 36 tu n,

ng 50 mg/kg ngày trong 150 ngày. Hi n t

ng th n xu t hi n

chó v i li u l

ng đ n gan, th n và
ng ch y máu tuy n

ng 138,5 mg/kg ngày trong 10 ngày.
11

ng v t

khi b nhi m DDT th

ng có tri u ch ng c th b tái, l nh và t ng s kích đ ng, r i

nhanh chóng lan truy n toàn thân. N u b ph i nhi m d
h

i li u gây ch t, nh ng nh

ng đ i v i th n kinh và c b p có th qua đi và s h i ph c theo th i gian tùy

thu c theo đ

ng nhi m. [3]

Tác h i c a DDT đ i v i môi tr

ng t nhiên

Các ch t th i sinh ra t quá trình s d ng hóa ch t làm cho môi tr

ng đ t b ô nhi m

do s t n d c a chúng trong đ t quá cao và tích l y trong cây tr ng. Do thu c t n
đ ng lâu không phân h y nên nó có th theo n
theo các loài sinh v t đi kh p n i. Khi DDT đ

c và gió phát tán t i các vùng khác,
c phát th i trong khí quy n, nó có kh

n ng di chuy n đ n các khu v c l nh h n thì b sa l ng r i tr l i xu ng m t đ t, tích
t trong m ng

i và các loài đ ng v t. Do DDT có th i gian bán h y là 5-15 n m, khi

thâm nh p vào th c v t, chúng đ
có thành ph n t

c tích l y và ít b đào th i ra ngoài. H n n a DDT

ng đ i n đ nh nên khó b phân gi i trong môi tr

thâm nh p vào c th các loài chim theo h th ng n

ng t nhiên và

c, th c v t, đ ng v y phù du,

tôm, cá nh … DDT là h p ch t ch a clo gây h u qu r t đ c đ i v i sinh v t khi đ
th i ra trong môi tr

ng, DDT t n t i lâu dài trong môi tr

ng n

c

c, không phân h y

sinh h c và kh n ng khu ch đ i sinh h c cao. Hi n nay v n còn tìm th y DDT

B c

C c trong nh ng t ng b ng ho c trong m t s loài chim di c . DDT làm gi m s phát
tri n c a t o n

c ng t Chlorella, gi m kh n ng quang h p c a các loài t o bi n

Tác h i c a DDT đ i v i con ng
V ph

i và đ ng v t

ng di n c p tính, n u n nh m th c ph m ch a vài gram DDT trong m t th i

gian ng n có th b

nh h

ng tr c ti p lên h th n kinh: kích thích, v t vã, run, th

g p, co gi t, có th d n đ n t vong. Ng

i b nhi m đ c s b run r y, co gi t m nh

kéo theo tình tr ng ói m a đ m hôi, nh c đ u và chóng m t.
V ph

ng di n mãn tính, khi b nhi m đ c v i li u l

ch c n ng gan b thay đ i: to gan ,viêm gan, l

ng nh trong m t th i gian dài,

ng đ c t c a gan trong máu có th b

t ng lên và DDT tích t trong các mô m , s a m và có kh n ng gây vô sinh cho
đ ng v t có vú và chim, gây t n th

ng th n vì thi u máu. N u b nhi m đ c vào

kho ng 20-50 mg/ngày/kg c th , đi u này có th
các tuy n n i ti t nh tuy n giáp tr ng, nang th

nh h

ng đ n vi c sinh s n, đ n

ng th n. N u b nhi m lâu h n n a

có th d n đ n ung th . LC 50 (LC 50 là li u gây ch t 50% m u sinh v t thí nghi m)
12


m t s loài đ ng v t thí nghi m là: LC 50
300mg DDT/kg. DDT
trong c th con ng

l n kho ng 1000mg DDT/kg, LC 50

trong đ t c ng có th đ

th là

c h p th b i m t s th c v t ho c

i khi n các th c v t đó [3]

S chuy n hoá c a DDT
S chuy n hoá c a DDT đã đ

c nghiên c u trong c th ng

i và nhi u đ ng v t thí

nghi m. K t qu ch ra ch t chuy n hoá ch y u t DDT là 2,2- bis (p-clophenyl)
axetic axit (DDA). Ch t này đ

c t o thành sau m t lo t các ph n ng kh clo, kh

hyđro, hyđroxyl hoá và oxi hoá. Ban đ u DDT đ

c chuy n hoá trong gan t o thành

DDE và DDD. Ti p đó, DDE chuy n hoá thành 1-clo- 2,2- bis(p-clophenyl)eten
(DDMU) trong gan và thành 1,1-(p-clophenyl)eten (DDNU) trong th n. Trong khi đó,
DDD b kh và t o thành l n l

t DDMU, 1- clo-2,2-bis(p-clophenyl) etan (DDMS)

và DDNU. S chuy n hoá t DDMS thành DDNU di n ra c trong gan và th n, nh ng
th n chi m vai trò chính. Sau đó, DDNU ti p t c b chuy n hoá thành 2,2- bis (pclophenyl) etanol (DDOH) và 2,2- bis (p-clophenyl) etanal (DDCHO) tr

c khi t o

thành DDA.
Tích t và đào th i c a DDT
DDT có th tích t trong các lo i th c ph m nh rau, qu , cá... Theo th i gian, l
DDT tích t tr nên l n và xâm nh p vào c th ch y u qua đ
c ng có th đi vào c th qua đ

ng th c n. DDT

ng th và khi ti p xúc qua da. DDT tích t ch y u

trong huy t thanh, máu và các mô m . Các nghiên c u trên nh ng ng
v i li u l

ng

ng DDT t 5 đ n 20 mg/kg trong 6 tháng cho th y, t l l

i tình nguy n
ng DDT trong

m và máu là 280/1. DDT tích t nhi u trong s a m . [3]
ào th i DDT đ

c nghiên c u trên ng

Comment [Nn7]: T฀i li฀u tham kh฀

i và nhi u lo i đ ng v t thí nghi m. DDT có

th đào th i qua s a m . Ph n l n DDT đào th i qua phân và n

c ti u.

1.1.3 Quy trình phân tích hóa ch t BVTV trong đ t
a) Nguyên lý
Sau khi x lý s b , m u đ t th đ
D ch chi t đ

c chi t b ng dung môi hydrocacbon.

c cô đ c: Các h p ch t phân c c đ

c lo i b b ng cách cho d ch chi t

đã cô đ c đi qua m t c t nh i đ y oxit nhôm. Dung d ch r a gi i đã đ

13

c cô đ c.


L u hu nh nguyên t đ

c lo i b kh i dung d ch đã cô đ c, n u c n, b ng cách x lý

v i thu c th sunfit tetrabutylamoni.
D ch chi t này đ

c phân tích b ng máy s c ký khí. Các h p ch t khác nhau đ

c tách

riêng r nh dùng c t mao qu n v i pha t nh phân c c y u. Dùng detector b y electron
(ECD) đ phát hi n.
Hóa ch t b o v th c v t clo h u c đ
th i gian l u t

c phát hi n và đ nh l

ng đ i và chi u cao pic t

d ch b m chu n đ

c thêm vào, t

ng b ng cách so sánh

ng đ i (ho c di n tích pic) đ i v i dung

ng ng v i dung d ch ngo i chu n. Hi u qu c a

qui trình ph thu c vào thành ph n c a đ t n

cđ

c đi u tra nghiên c u.Qui trình

mô t không tính đ n s chi t không hoàn toàn do c u trúc và thành ph n c a m u đ t.
Gi i h n phát hi n ph thu c vào ch t xác đ nh, thi t b s d ng, ch t l

ng hóa ch t

s d ng đ chi t m u đ t và làm s ch d ch chi t.
b) Các b

c th c hi n phân tích

- Phân tích m u tr ng: Tr
tr ng cao b t th

c khi x lý m u, th c hi n xác đ nh m u tr ng, n u giá tr

ng, ngh a là cao h n 10 % giá tr th p nh t c a m u c n phân tích,

c n tim ra nguyên nhân thông qua vi c ki m tra t ng b

c c a toàn b qui trình.

- Chi t và cô m u
- Cô đ c
- Làm s ch d ch chi t
- Phân tích s c ký khí: T i u hóa thi t b s c ký khí sao cho đ t đ

c s phân tách là

t i u.
- Tính toán k t qu
1.2 Tình hình s d ng thu c b o v th c v t trong nông nghi p
Trong l nh v c tr ng tr t, thu c BVTV có vai trò r t quan tr ng trong vi c gi v ng
n ng su t, ch t l
nth

ng cây tr ng, đ m b o an ninh l

ng th c. Tuy nhiên, ng

i dân

ng có ki n th c h n ch v các lo i ho t ch t trong thu c BVTV, d n t i tình

tr ng s d ng thu c BVTV thi u hi u qu và an toàn, làm t ng chi phí s n xu t và
nguy c m t an toàn th c ph m, nh h

ng x u đ n s c kh e và môi tr
14

ng.


Danh m c thu c BVTV đ

c phép s d ng trong nông nghi p

2015 đã lên t i: 769 ho t ch t v i 1690 tên th

ch t v i 1295 tên th

c ta đ n n m

ng ph m; thu c tr b nh: 607 ho t

ng ph m; thu c tr c : 223 ho t ch t v i 678 tên th

thu c tr chu t: 10 ho t ch t v i 26 tên th
ho t ch t v i 143 tên th
th

n

ng ph m; thu c tr

ng ph m;

ng ph m; thu c đi u hòa sinh tr

ng: 51

ng ph m; ch t d n d côn trùng: 8 ho t ch t v i 9 tên
c: 26 ho t ch t v i 141 tên th

ng ph m; ch t h tr (ch t

tr i): 5 ho t ch t v i 6 tên th

ng ph m. [5]

Nghiên c u c a Vi n Môi tr

ng nông nghi p Vi t Nam cho th y l

ng thu c BVTV

còn bám l i trên v bao bì bình quân chi m 1,85% t tr ng bao bì. Trong khi đó, ng
dân hoàn toàn không có ý th c x lý l
t i h n 65% nh ng ng

i dân đ

i

ng thu c BVTV còn t n l i trên v bao bì. Có

c h i kh ng đ nh h v t v bao bì ngay t i n i pha

thu c [7].
B ng 1.6 B ng l
STT

ng thu c BVTV đ

N m

c s d ng
Giá tr (tri u
USD)

T ng s (t n)

Vi t Nam n m 2010-2013 [19]
Thu c tr sâu
Kh i l

ng (t n)

T l (%)

1

2010

24800

33,4

18000

72,7

2

2011

20380

58,9

15226

68,3

3

2012

25666

100,4

16451

64,1

4

2013

32751

124,3

17352

53,0

C c B o v th c v t- B NN&PTNT cho bi t, k t qu thanh, ki m tra tình hình s

d ng thu c BVTV trong th i gian g n đây đ i v i 13.912 h nông dân s d ng thu c
BVTV, thì có đ n 4.167 h (chi m 29,9%) s d ng thu c BVTV không đúng quy đ nh
nh không đ m b o l

ng n

không đúng n ng đ , li u l

c, không có b o h lao đ ng, s d ng thu c BVTV
ng, bao bì sau khi s d ng v t b a bãi không đúng n i

quy đ nh… Các vi ph m ch y u là ng

i nông dân không có ph

đ ng, s d ng thu c BVTV không đúng n ng đ , li u l

ng ti n b o h lao

ng, bao bì v t b a bãi không

đúng n i quy đ nh…
i v i các c s buôn bán thu c BVTV, qua tra ki m tra t i 12.347 c s , c quan
ch c n ng c ng phát hi n 1.704 c s vi ph m quy đ nh, chi m 13,8%. Các hành vi vi

15


ph m ch y u là không có ch ng ch hành ngh , không có gi y phép kinh doanh, buôn
bán thu c BVTV ngoài danh m c, kém ch t l

ng, h t h n s d ng…

Hình 1.3 Phun phòng sâu đ c thân cho lúa (V B n – Nam

nh)

Hi n đ i đa s nông dân v n d a vào thu c BVTV hóa h c là chính, t l s d ng
thu c sinh h c đ t r t th p. Trong khi đó, các mô hình ng d ng ti n b k thu t an
toàn, hi u qu trong BVTV ch m đ

c nhân r ng... nên vi c m t an toàn khi s d ng

thu c BVTV v n t n t i t r t lâu cho đ n nay.
1.3 T ng quan v hi n tr ng ô nhi m đ t do thu c b o v th c v t
1.3.1 Tình ô nhi m đ t do t n l u thu c b o v th c v t t i Vi t Nam
Trong nh ng n m c a th p k 60 – 90 do s hi u bi t v HCBVTV còn h n ch , ch
coi tr ng v m t tích c c c a HCBVTV là phòng và di t d ch h i. M t khác do ch a
hi u bi t v m t trái c a HCBVTV, xem nh công tác môi tr

ng, công tác qu n lý

còn l ng l o nên đ l i nhi u kho, n n kho, đ a đi m chôn vùi HCBVTV. Do lâu ngày
không đ

c chú ý đ phòng các hoá ch t ng m vào đ t ho c do đi u ki n m a, l t đã

làm phát tán ngày càng r ng h n có kh n ng gây ô nhi m trên vùng r ng l n.
HCBVTV t n l u không đ

c x lý an toàn đã và đang gây nh h

s c kh e c ng đ ng dân c và môi tr

ng tr c ti p đ n

ng xung quanh.

Ngày nay, cùng v i s phát tri n c a các ngành công nghi p, nông nghi p… v n đ ô
nhi m môi tr

ng do s

d ng tùy ti n các lo i hóa ch t trong công nghi p và

HCBVTV trong nông nghi p đang ngày tr nên nghiêm tr ng. Vi c s d ng ngày
càng nhi u các ch t h u c gây ô nhi m khó phân h y (POP) và các lo i HCBVTV có
đ c tính cao đã làm cho m c đ t n l u d l
th c ph m, đ t n

c, không khí và môi tr

ng các lo i hóa ch t này trong nông s n,
ng ngày càng l n. Các v ng đ c th c n

b i HCBVTV, các lo i b nh t t do ô nhi m môi tr

ng đang ngày càng gia t ng và tr

thành m t trong nh ng nguyên nhân hàng đ u gây t vong

16

n

c ta hi n nay.

Comment [Nn8]: C


Theo k t qu đi u tra, th ng kê c a B Tài nguyên và Môi tr
ban nhân dân các t nh, thành ph tr c thu c Trung

ng và báo cáo c a

y

ng v các đi m t n l u do

HCBVTV t th i k bao c p, chi n tranh, không rõ ngu n g c ho c nh p l u (sau đây
g i t t là đi m ô nhi m môi tr

ng do HCBVTV t n l u) tính đ n tháng 6 n m 2015

trên đ a bàn toàn qu c th ng kê đ

c 1.562 đi m t n l u do HCBVTV trên đ a bàn 46

t nh, thành ph tr c thu c Trung

ng. C n c theo QCVN 54:2013/BTNMT c a B

Tài nguyên và Môi tr

ng v ng

ng x lý HCBVTV h u c theo m c đích s d ng

đ t thì hi n có kho ng 200 đi m ô nhi m t n l u do HCBVTV có m c đ r i ro cao
gây ô nhi m môi tr
tr

ng nghiêm tr ng và đ c bi t nghiêm tr ng, nh h

ng đ n môi

ng và s c kh e c ng đ ng.Các lo i HCBVTV t n l u g m r t nhi u ch ng lo i và
nhi u d ng khác nhau, t d ng thu c, d ng b t, d ng ng, d ng l n trong đ t và c

lo i không còn nhãn mác đa ch ng lo i… t p trung ch y u

các khu v c kho thu c

c a ngành y t trong chi n tranh; kho c c a các xã, h p tác xã, các c s và trong
v

n các h dân; t i kho c a Chi c c b o v th c v t (BVTV), Các tr m BVTV ph c

v nông nghi p. Theo k t qu đi u tra, kh o sát th ng kê cho th y các kho HCBVTV
t n l u hi n đang l u gi kho ng 217 t n; 37 nghìn lít HCBVTV và 29 t n bao bì. [6]
Các kho ch a HCBVTV t n l u h u h t đ

tr

c xây d ng t nh ng n m 1980 tr v

c, khi xây d ng ch a quan tâm đ n vi c x lý k t c u, n n móng đ ng n ng a kh

n ng gây ô nhi m. H n n a, t tr

c đ n nay các kho không đ

c quan tâm tu s a, gia

c hàng n m, nên đ u đã và đang trong tình tr ng xu ng c p nghiêm tr ng n n và
ng kho ph n l n b r n n t, mái l p đã thoái hóa, d t nát, nhi u kho không có c a

t

s , c a ra vào đ

c bu c gá t m b ; h th ng thoát n

m a l n t o thành dòng ch y b m t kéo theo l
ng m, n
h

ng thu c t n đ ng gây ô nhi m n

c

c m t và ô nhi m đ t xung quanh khu v c t n l u HCBVTV, gây nh

ng tr c ti p t i s c kh e và cu c s ng ng

nh h

c h u nh không có nên khi

i dân, th m trí nh ng tác đ ng này còn

ng đ n h th n kinh và gi ng nòi c a nh ng ng

i dân b nhi m đ c lâu dài do

HCBVTV t n l u gây ra. K t qu đi u tra, kh o sát cho th y các lo i HCBVTV t n
l u trong đ t ch y u g m: DDT, Basal, Lindan, thu c di t chu t, thu c di t gián,
mu i c a Trung Qu c, Vinizeb, Echo, Xibuta, Kayazinno, Hinossan, Viben-C,
Ridostar… và nhi u lo i thu c không nhãn mác, không rõ ngu n g c xu t x .

17