SKKN mầm non: Một số biện phát luyện phát âm chữ cái n – l cho trẻ mẫu giáo 56 tuổi

A . ĐẶT VẤN ĐỀ:
Ngôn ngữ có vai trò hết sức quan trọng đối với con người nói chung và trẻ em
nói riêng. Ngôn ngữ còn là phương tiện để con ngưòi giao tiếp và truyền đạt
những mong muốn và như cầu, ý nghĩ và cảm xúc của mình, qua đó ta cũng biết
được những mong muốn suy nghĩ của người khác. Nhờ có ngôn ngữ mà con
người có thể mở rộng giao tiếp với thế giới xung quanh để từ đó trao đổi và hình
thành những kinh nghiệm sống để phát triển tư duy và nhận thức của trẻ. Vì việc
cung cấp và làm phong phú vốn từ giúp trẻ biệt phát âm chuẩn là một nhiệm vụ
hết sức quan trọng trong công tác giáo dục mầm non. Bởi ngôn ngữ đóng vai trò
hết sức quan trọng trong việc phát triển trí tuệ và các quá trình tâm lý trẻ. Việc
nghiên cứu những yếu tố ảnh hưởng tác động của giáo dục đến sự phát triển ngôn
ngữ của trẻ đã và đang được triển khai thực hiện nhằm giúp trẻ phát triển toàn
diện .
Đặc thù của trẻ lứa tuổi mầm non là vốn từ còn hạn chế, trẻ lại đang trong giai
đoạn hoàn thiện câu nói, ngôn ngữ đang dần hình thành và phát triển nên đây là
giai đoạn rất quan trọng để người lớn xung quanh trẻ cung cấp cho trẻ những kỹ
năng thật chuẩn về ngôn ngữ .
Ngoài phát triển ngôn ngữ trong các hoạt động cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi thì
trong các giờ hoạt động có chủ đích là cơ hội để trẻ phát triển ngôn ngữ một cách
chính xác và mạch lạc rõ ràng nhất. Đặc biệt là môn học làm quen với chữ cái.
Bên cạnh còn có cả nguyên nhân do người lớn phát âm sai nên trẻ bắt trước
theo , đặc biệt khi dạy trẻ phát hai phụ âm n – l, tôi nhận thấy trẻ rất khó nhận
biết hay lẫn lộn nên phát âm thường sai. Để khắc phụ những khó khăn trên tôi đã
mạnh dạn chọn cho mình đề tài nghiên cứu “ Một số biện phát luyện phát âm

1


chữ cái n – l cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi”, với huy vọng sẽ giúp trẻ có khả năng
phát âm chính xác chữ cái .
B . GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :

1. CƠ SỞ LÝ LUẬN :
Với đặc điểm phát triển tâm lý trẻ 5-6 tuổi luôn có nhu cầu tham gia vào tất
cả các hoạt động. Nhận ra được vẻ đẹp và thể hiện cảm xúc của mình, trong các
hoạt động trong đó trẻ biết quan sát, tập trung chú ý, nhận xét những đặc điểm,
những mối liên hệ của sự vật, hiện tượng xung quanh luôn hồn nhiên , manh dạn,
thông minh ham hiểu biết, thích khám phá tìm tòi.
Do bộ máy phát âm của trẻ chưa được hoàn thiện nên trẻ còn nói ngọng, phát
âm chưa chuẩn chữ cái. Đặc biệt là chữ n- l. Một nguyên nhân nữa là do trẻ bị
ảnh hưởng của tiếng nói địa phương, những người xung quanh trẻ phát âm không
chuẩn, dẩn đến trẻ phát âm theo.
Chính vì vậy sau khi nghiên cứu tôi đã chọn đề tài : “Một số biện pháp luyện
phát âm chữ n -l cho trẻ mẫu giáo 5 -6 tuổi”.
2 . THỰC TRẠNG :
* Thuận lợi:
Trường mầm non Nga Bạch có đội ngũ giáo viên 100% đạt trình độ chuẩn và
trên chuẩn, có hội phụ huynh luôn quan tâm đến các hoạt động của nhà trường.
Đặc biệt là chi hội phụ huynh của khối 5 tuổi đã đầu tư đồ dùng học tập cho con
em mình đầy đủ và hưởng ứng mọi phong trào của nhà trường và lớp đề ra.
Bản thân tôi luôn tham gia đầy đủ các chuyên đề do phòng giáo dục và nhà
trường tổ chức luôn tìm tòi tập san, sách báo...để tìm ra phương pháp, biện pháp
dạy trẻ phù hợp và gây được hứng thú cho trẻ trong giờ học.
Sĩ số lớp là 35 trẻ, đa số trẻ đã học mẫu giáo nhỡ nên trẻ có nề nếp và thói
quen học tập tốt.
* Khó khăn:
2


- Bên cạnh những thuận lợi trên trường trên lớp tôi cũng gặp rất nhiều khó
khăn. Trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ và đặc biệt là việc trong lớp có một
số cháu mới đến lớp học còn bỡ ngỡ chưa quen lớp.

Đặc biệt còn một số phụ huynh nói tiếng địa phương nên phát âm sai chữ n- l
như phụ huynh các cháu: Hoàng, Dương, Huyền, Thượng, Ngân....làm hạn chế
đến hiệu quả của quá trinh luyện phát âm cho trẻ.
Trong lớp còn một số trẻ chậm phát triển về ngôn ngữ như : Nhật, Mai, Thắng,
Linh.
Và nguyên nhân hết sức quan trọng trường Nga Bạch là một xã ven biển nên
ảnh hưởng bởi tiếng nói của xã ven biển và tiếng địa phương nên trẻ phát âm sai
âm : n - l là rất lớn.
Qua khảo chất lượng đầu năm tôi thu được kết quả trên trẻ như sau:
Tổng
số trẻ
35 cháu
Tỉ lệ %

Tốt
21
60%

Trẻ đạt
Khá

Trung bình

6
17%

5
14%

Trẻ chưa đạt

3
9%

III. CÁC GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
1. Cô luôn rèn luyện mình phát âm đúng
Để lập kế hoạch luyện phát âm đúng đến từng đối tượng trẻ tôi luôn tự rèn
luyện mình phát âm một cách chuẩn xác . Tôi đã nghiên cứu tài liệu hướng dẫn
cách phát âm hai phụ âm n – l biết được cấu tạo đặc điểm và cơ chế phát âm hai
phụ âm n – l , sau đó tập phát âm hàng ngày vào thời gian rảnh rỗi bằng cách đọc
đi đọc lại nhiều lần những bài thơ, câu chuyện, bài đồng dao, ca dao ……có
nhiều phụ âm n – l.

3


Bên cạnh đó tôi đã làm những bài trắc nghiệm điền các phụ âm n – l, các từ,
câu có chứa phụ âm n- l từ dễ đến khó hoặc tự tìm ra những ví dụ khác để làm
phong phú nội dung luyện phát âm luyện phát âm n – l cho mình .
Khi giao tiếp với mọi người, tôi luôn tự ý thức đến cách phát âm của mình tôi
luôn tham gia tích cực cuộc thi “ Nói và viết đúng tiếng việt” do nhà trường tổ
chức .
Để việc luyện phát âm cho trẻ đạt được hiệu quả cao trước hết tôi luôn phải là
tấm gương cho trẻ nói theo khi đến lớp hay những lúc giao tiếp trước mặt trẻ tôi
luôn chú ý phát âm chuẩn xác các chữ cái đặc biệt chữ cái n- l thật chuẩn, không
những thế tôi đã nghiên cứu tài liệu hướng dẫn cách phát âm hai phụ âm đầu: nl. Biết được cấu tạo và cơ chế phát âm hai phụ âm n- l, sau đó tập phát âm hàng
ngày vào những thời gian rảnh rỗi bằng cách đọc đi đọc lại nhiều lần những câu
thơ, câu chuyện, ca dao, đồng dao có nhiều phụ âm n- l sau một thời gian luyện
tập tích cực tôi đã phát âm chuẩn xác rõ ràng, có âm điệu tăng dần hiệu quả bài
giảng tự tin, mạch lạc trong giao tiếp với mọi người đặc biệt là đối với trẻ.
2. Tìm hiêu bộ máy phát âm của trẻ

Trẻ ở độ tuổi này các quan đang phát triển mạnh, tai nghe và các giác quan phát
âm được luyện tập thường xuyên trong quá trình giao tiếp hàng ngày nên tai
nghe trở nên tinh xảo hơn giúp cho việc học phát âm của trẻ được dễ dàng hơn.
Nhưng ở một số trẻ các bộ phận: môi, lưỡi, hàm và dây thanh quản chưa được
linh hoạt nên còn phát âm ngọng. Chính vì vậy tôi thường xuyên tìm hiểu để biết
được đặc điểm của từng trẻ từ đó có biện pháp luyện phát âm cho từng trẻ đạt
được hiệu quả cao hơn.
Cụ thể qua tìm hiểu tôi đã phát hiện cháu Nhật có đặc điểm lưỡi không bình
thường đầu lưỡi của cháu ngắn hai bên không đều bên to bên nhỏ nên khi cháu
phát âm gặp rất nhiều khó khăn khi phát âm n- l. Vì thế tôi luôn phải gần gũi trò
chuyện với cháu, chơi cùng với cháu vào các giờ đón và trả trẻ cả trong các hoạt
4


động khác cả những lúc rảnh rỗi để thông qua đó luyện phát âm cho cháu nhờ
vậy cháu có tiến bộ rõ rệt. Cháu đã phát âm dễ dàng hơn, nói tương đối chuẩn
chữ n- l
3. Sửa lỗi phát âm trong giờ làm quen chữ viết và các giờ học khác.
Họat động chung chính là hoạt động để cô giáo chuẩn xác hoá kiến thức cho
trẻ ngay từ ban đầu, cho nên vào giờ “làm quen chữ cái n- l” tôi đã chuẩn bị rất
kỹ và hướng dẫn cho trẻ bằng các cách sau: Khi hát âm mẫu, phát âm thật chuẩn
xác rõ ràng và nêu rõ cách phát âm để trẻ hiểu .
+ Chữ “n” đưa đầu lưỡi sát lợi trên rồi bật xuống
+ Chữ “ l” đọc cong lưỡi đầu lưỡi uốn vào trong và đưa sát lợi trên.
Bên cạnh đó tôi còn yêu cầu trẻ đứng đối diện với cô nhìn vào khoang mệng
của cô và chú ý nghe phát âm, sau đó cho trẻ phát âm lại nhiều lần để sửa sai cho
trẻ kịp thời. Tôi có thể cho trẻ tập thể , cá nhân vài lần sau đó gọi cá nhận trẻ đọc
. Nếu cô chỉ nêu và phát âm thì trẻ chưa thể hình dung được mà tôi cho trẻ luyện
đọc nhiều lần từng phụ âm với nhiều cách khác nhau. Trước tên tôi cho trẻ cùng
đọc đồng thanh vài lần , sau đó gọi cá nhân trẻ đọc. để dễ theo dõi cách phát âm

và kịp thời sữa ngay cho trẻ tôi đứng đối diện với trẻ yêu cầu trẻ nhìn khuôn
miệng và nghe tôi phát âm sau đó phát âm lại nhiều lần. Qua theo dõi từng trẻ có
một số trẻ phát âm đúng song bên cạnh đó cũng một số trẻ phát âm sai tôi lại tiếp
tục luyện cho trẻ vào các hoạt động khác trong ngày. Trong các giờ hoạt động
khác tôi luôn chú ý sự phát âm mà trẻ bộc lộ khi giao tiếp, khi phát biểu ý kiến
xây dựng bài để sử sai kịp thời cho trẻ
Ví dụ: Khi dạy trẻ đọc bài thơ “ Giữa vong gió thơm” Tôi sửa sai cho trẻ câu
“Này chị gà nâu
Cãi nhau gì thế
Này chị vịt bầu
Chớ gào ầm ĩ
5


....................”
Hay trong bài hát “Thật là hay” Tôi chú ý dạy trẻ hát đúng câu. “ Li lí li lí lì
li

thật là hay hay hay ”
Hay trong bài “ Mùa xuân đến rồi” Có câu “ Sáng hôm nay trời đã năng lên

rồi....” trẻ thường hay phát âm sai, tôi thường chú ý nhấn mạnh và cho trẻ sửa
sai, bằng cách cho trẻ hát đi hát lại nhiều lần bằg câu hát đó, nhờ có cách sửa sai
đó tôi đã sửa sai được cho một số trẻ trong lớp đã không còn phát âm sai và
ngọng hai âm: n- l nữa như: Nhật, Dương, Mai, Thắng, Ngân...
4. Luyện phát âm qua các trò chơi:
Để dạy trẻ phát âm chuẩn mà không bị nhàm chán trong các hoạt động tôi đã sử
dụng hình thức luyện phát âm thông qua các trò chơi.
Ví dụ 1: Trò chơi “ Ai đúng”
Cho trẻ đọc bài thơ có nhiều chữ n – l do tôi sáng tác, chọn đúng chữ cái để

đọc nhiều lần.
Là lá la la
Chúng ta cùng đếm
Bạn cố nhanh lên
Tìm ngay chữ này
Yêu cầu trẻ khi nghe cô phát âm “ n” hoặc “ l ” trẻ chọn đúng giơ lên, đọc to,
các cháu ngồi cạnh phát hiện, kiểm tra lẫn nhau và tự sữa sai. Với trò chơi này
trẻ vừa nhận biết và phát âm đúng chữ n – l, đồng thời phát âm chuẩn các từ có
chứa chữ cái n –l trong bài thơ.
Ví dụ 2: Trò chơi gắn lôtô và gọi tên các đồ vật cho phù hợp tôi cho trẻ chơi theo
nhóm hoặc cá nhân trẻ chơi : Chọn các lôtô gắn lên bảng sao cho tên các đồ vật
trên lôtô có chứa những chữ cái n- l cho phù hợp, khi trẻ chơi thành thạo tôi

6


khuyến khích trẻ tự nghĩ ra tên các đồ vật có chứa chữ cái n - l rồi trẻ tự vẽ lên
bảng.

N

Cây nấm

Quả nhãn

Quả na

Con nai

Hoa lan

Hoa loa kèn

Hoa lay ơn

Hoa lục bình

L

Ví dụ 3: Trò chơi “Tìm chữ”
Tôi chuẩn bị những bài thơ do tôi sáng tác hoặc sưu tầm viết chữ to có nhiều từ
chứa chữ n- l.Tôi yêu cầu trẻ đọc thuộc bài thơ theo cô và gạch chân những chữ
cái vừa học.
Là lá la la
Em là bé giỏi
Em là bé ngoan

7


Ngày giúp mẹ chăm làm
Lau nhà, múc nước
Tưới vườn na xanh
Hoặc :
Mẹ đi làm về
Thấy đầy chum nước
Hoa na thơm nức
Quả na non xanh
Lủng lẳng trên cành
Mẹ cười vui vẻ

Nhà lau sạch sẽ
Con đến là ngoan
Ví dụ 4: Trò chơi thi xem ai giỏi với trò chơi này tôi thường tổ chức cho trẻ thi
đọc hoặc gạch chân các chữ cái n - l trong các bài thơ, bài đồng dao, ca dao.
Vè quả
“ Ăn thật ngon
Có họ nhà cam
Canh cá mẹ nấu
Đừng quên me nhé”

Bé ơi nhớ nhé
Múi trắng hạt đen
Nhiều mắt đan xen
Là quả na đấy”

8


Sao sỏng
Lp lỏnh lp lỏnh
Nh ỏnh sao vng
No cựng hỏt vang
Bi ca sao sỏng
Sau ú tụi chia lp lm 3 tụi thi ua nhau lờn gch ch cỏi n- l

Bập bênh
Nào lên nào xuống
Ta cùng bập bênh
Hàng cây dập dềnh
Bạn lên tôi xuống

Bạn mới
Ngày đầu tiên đến lớp
Thỏ Nâu thấy lạ ghê!
Xa vòng tay của mẹ
Thỏ Nâu muốn khóc nhè!
Bạn Mèo con nghịch ngợm
Cứ trêu Thỏ Nâu hoài
Lại còn bạn Hơu Nai
Chê bai Thỏ xấu xí
Cái đuôi thì ngắn tẹo
Đôi tai lại vểnh ra
Thỏ nghe muốn khóc òa.
Bỗng bàn tay êm dịu
Ôm thỏ Nâu vào lòng
9


Cô họa mi âu yếm
Thỏ Nâu con đừng buồn!
Rồi sẽ quen lớp mới
Các bạn sẽ yêu con
Mèo nhớ đừng trêu bạn
Nâu đã nín rồi này!

Còn Hơu Nai nghe nhé:
Con có đôi sừng cong
Còn đuôi Thỏ lại thẳng
Mỗi loài khi sinh ra
Điểm khác nhau là vậy.

Nhng các con nên nhớ!
Lớp là tổ ấm chung
Chúng mình đều là bạn
Phải thơng yêu đoàn kết
Cho lớp mình mãi vui!

Về quê
Bé về quê nội Thanh Sơn
Có nhiều núi lắm... thích hơn ở nhà.
Ngồi xe bé hát nu na
Mong cho nội khỏe, cả nhà đều vui.
Đây rồi cây lộc thân quen
Nội đứng trớc cổng đón xe cháu về
Nắng chiều đổ bóng sân quê
Dáng nội mảnh khảnh con se se lòng.
ào vào bên nội: nhớ ghê!

10


Tay nội dắt cháu hỏi về bao lâu.
Con chỉ về đợc hôm nay.
Vì còn bận học ở trờng nội ơi!
Mắt nội thoáng nhòe đầy vơi
Lại mong hè đến cháu tôi mau về.
Khế, na đã hái hôm qua
Nội phần cho cháu làm quà Thanh Sơn.
Bữa cơm quê đợm nồng hơng.
Bé khen bà nấu ngon hơn ở nhà.
Bây giờ bà đã đi xa

Cháu về quê nội nhớ bà khôn nguôi.

Th a ba ba
Lm ngng, lm g
Lm voi, lm gu
L ang cỏ su
Lm ch nh ng
Lm bỏc linh dng
Cựng chy bn phng.
Sau ú tụi chia lp lm 3 tụi thi ua nhau lờn gch ch cỏi n- l
Vớ d 5: Trũ chi i siờu th
11


Vơí trò chơi này tôi chia lớp làm hai đội mỗi đội một quầy hàng: Quầy hàng
chữ n và quầy hàng chữ l, hai chữ cái n- l được tôi chuẩn bị như hai mặt hàng có
ghi tên bày ở góc siệu thị, trẻ ở hai đội phải đi đến đó để mua các mặt hàng có
tên chữ cái n- l về bầy tại quầy của đội mình., sau thời gian là 3 phút mà đội nào
mua được mặt hàng có tên đúng sẽ giành chiến thắng khi tôi đi kiểm trả kết quả
của từng đội thi trẻ ở đội đó phải phát âm lại tất cả các chữ cái n- l. Ngoài ra tôi
còn tổ chức các trò chơi khác như trò chơi tìm nhà đọc chữ, thả bóng đọc chữ, đá
bóng đọc chữ, quà tặng cho bạn có tên phụ âm đầu là n – l (tặng quả táo cho bạn
Nam, tặng cái làn cho bạn Lan …..) hoặc trò chơi hát đối, đọc chữ…….tùy thuộc
vào mức độ hứng thú hoạt động của trẻ.
Với những trò chơi như vậy, tôi thấy trẻ học rất vui, thoải mái, nhẹ nhàng và
được khắc sâu cách phát âm đúng chữ cái n – l.
Chính vì vậy, trong hoạt động làm quen chữ n –l, số trẻ phát âm đúng đã tăng,
song để trẻ nhớ lâu, phát âm không sai khi hai phụ âm nằm trong các từ tôi tiếp
tục rèn trẻ ở các hoạt động khác.
Thông qua các trò chơi tôi đã luyện cho trẻ phát âm chuẩn xác các chữ cái n- l.

5. Rèn trẻ phát âm chữ cái n – l thông qua các hoạt động trong ngày.
Rèn trẻ phát âm chữ cái n – l thông qua các hoạt động khác.
Hoạt động chung
Như chúng ta đã biết trẻ dễ nhớ nhưng cũng mau quên, vì vậy cô giáo phải
luôn luôn tạo ra những tình huống hợp lý nhằm giúp trẻ ôn luyện thường xuyên.
Một trong nhừng tình huống cô có thể tạo ra một cách tự nhiên và đạt hiệu quả là
lồng ghép chữ n – l vào trong các hoạt động chung khác.
- Ở hoạt động giáo dục âm nhạc:
Tôi không chi dạy trẻ hát đúng nhạc rõ lời mà chú ý dạy trẻ hát chuẩn các từ.
Khi trẻ hát, có những lúc tôi cho trẻ hát không có nhạc đệm để sửa sai cao độ,

12


trường độ của bài hát, đồng thời sữa lỗi phát âm cho trẻ, đặc biệt với những bài
hát có nhiều câu, từ có phụ âm đù n – l.
Ví dụ: Bài “Thật là hay” có câu: “li lí li, lí lì li…”
Bài “Mùa xuân đến rồi” có câu: “Sáng hôm nay trời đã nắng lên rồi….”
Bài “Bác đưa thư vui tính” có đoạn “….cầm lá thư, nói cảm ơn này em
bé ngoan cầm ngay lá thư …..”
Bài “Vườn trường mùa thu”có câu “lá la la, lá la la……"
Trong các hoạt động cho trẻ làm quen với văn học, tôi quan tâm đế giọng
đọc, giọng kể của trẻ, phát hiên các phát âm sai của trẻ để sữa, tôi thường chú ý
đến những bài thơ phụ âm n- l như :
“Đàn lợn đã được ăn
Cơm nước nấu tinh tươm
Rồi ôm lấy nàng tiên
Không cho chui vào nữa….”
“Này chị gà nâu
Này chị vịt bầu…......”

Ở hoạt động thể dục vận động:
Tôi sửa cách phát âm cho trẻ bằng cách dán chữ cái n- l cho trẻ phát âm kết
hợp vận động qua các bài tập vận động với bóng như: chuyền bóng bên phải,
bên trái lăn bóng theo đường dít dắc, tung bóng, bắt bóng…..
Hay bài tập bặt nhảy: bật qua 4-5 vòng, bật tách chân tôi viết chữ vào các ô để
trẻ vừa bật nhảy vừa kết hợp đọc chữ.
Ngoài ra tôi còn tập trung nhiều cơ hội sữa lỗi phát âm hai phụ âm n- l cho trẻ
vào các hoạt động khác như: hoạt động tạo hình, hoạt động với MTXQ, làm
quen với một số biểu tượng toán.
Tuy nhiên để sửa “ngọng” cho trẻ không chỉ chú ý đến các hoạt động học tập
khác trong ngày, trẻ luôn cần có sự quoan tâm của cô.
13


Hoạt động ở mọi lúc mọi nơi.
Trong hoạt động ngoài trời khi quan sát nhứng sự vật hiện tượng xung, trẻ có
những cảm nhận rất tự nhiên về đặc điểm, màu sắc của sự vật hiện tượng (cái lá
màu nâu, hoặc nụ hoa này nở chưa ?......) trẻ nói những nhận xét và cảm nhận
của mình. Thông qua sự bộc lộ ngôn ngữ này tôi sửa ngay cho trẻ nếu trẻ nói
chưa đúng.
Hoặc giao tiếp giữa các cháu với nhau, khi trẻ gọi tên bạn hay nói chuyện với
bạn tôi chú ý lắng nghe trẻ nói, nếu sai tôi yêu cầu trẻ nhắc lại cầu trẻ vừa nói và
chậm dãi nói lại từng từ, khuyến khích trẻ nói theo.
Càng gần gủi với trẻ thì việc luyện phát âm cho trẻ càng thuận lợi hơn, ngay
trong giờ đón trẻ hay trả trẻ tôi thường tổ chức các trò chơi dân gian có lời như:
Nhảy lò cò, nu na nu nống, thả đĩa ba ba, ……trong thơi gian ngắn giữa các hoạt
động tôi thương dạy trẻ đọc một số bài ca dao, đồng dao hoặc một số bài thơ do
tôi sáng tác và sưu tầm có chứa phụ âm n- l.
Kết hợp với phụ huynh sửa lỗi cho trẻ:
Ngay từ đầu năm học tôi đã có kế hoạch cùng bàn bạc và thảo luận với phụ

huynh nêu ra cách đọc một số chữ khó, đặc biệt là chữ n- l để nắm bắt được, từ
đó tạo điều kiện rèn luyện phát âm cho trẻ khi ở nhà. Với một số trẻ cá biệt về
phát âm. Tôi gặp trực tiếp phụ huynh trao đổi và động viên họ nên quan tâm, nên
mau những quyển truyện tranh trong có lời thoại có nhiều phụ âm n – l và dành
thời gian đọc, kể cho trẻ nghe, dạy trẻ kể lại chuyện. Động viên phụ huynh mua
băng đĩa hát của nhà văn hóa thiếu nhi Hà Nội hay của vụ giáo dục Mầm non
cho trẻ nghe và hát theo. Ngoài ra tôi còn nhắc nhỡ phụ huynh thường xuyên chú
ý tới lời nói, cách phát âm của mọi người trong gia đình, giải thích cho phụ
huynh hiểu chính lời nói của người thân trong gia đình là môi trường giáo dục
trẻ khi ở nhà. Như vậy việc phối hợp giữa gia đình và nhà trường điều tạo môi

14


trường phát âm chuẩn mực giúp trẻ ngấm dần một cách tự nhiên khi đọc phát âm
đúng phụ âm n – l.
*. Trong môi trường hoạt động tôi luôn chú ý đến việc luyện phát âm cho trẻ,
nên tôi đã khuyến khích trẻ nghe và giúp bạn tự sửa lỗi sai cho nhau, vì thế trẻ
rất hứng thú và chú ý lắng nghe và tôi đã đạt được mục đích của buổi luyện phát
âm.
6. Khuyến khích trẻ tự phát hiện và tự sữa lỗi phát âm cho nhau.
Để hình thành thói quen này, tôi luôn gần gũi, giao tiếp với trẻ, yêu cầu trẻ
chú ý lắng nghe, phát hiện chính bản thân và các bạn, tôi kịp thời động viên
những cháu có ý thức phát âm đúng, đồng thời khích lệ các cháu phát hiện lỗi
phát âm của các bạn khác, nhắc nhở bạn sửa ngay.
Ví dụ : Cho trẻ đọc bài thơ “ Giữa vòng gió thơm” có câu:
“….này chị gà nâu
Này chị vịt bầu…”
Khi phát hiện có một số trẻ đọc sai n - l tôi yêu cầu trẻ đọc lại và hỏi trẻ đọc
như thế đã đúng chưa. Tại sao chưa đúng ? Đọc như thế nào là đúng ? Tôi cho

trẻ đọc chuẩn đọc lại và cho các bạn nhận xét cách phát âm của bạn mình. Với
nhiều lần làm như vậy có thế phát hiện lỗi phát âm của bạn mình và các bạn
trong lớp.
7. Sự kết hợp với phụ huynh.
Đầu năm học tôi đã xin ý kiến chỉ đạo của ban giám hiệu để tổ chức cuộc họp
phụ huynh để tôi có thể đưa ra những vấn đề của trẻ hay nói ngọng âm n- l để
cùng bàn bạc và thảo luận để các bậc phụ huynh hiểu và sửa sai cho trẻ ở nhà, có
kế hoạch luyện phát âm cho trẻ một cách tốt nhất và đạt hiệu quả cao. Với những
cháu cá biệt như cháu : Nhật, Dương, Linh, Thắng, Ngân... tôi đã gặp trực tiếp
các bậc phụ huynh sau buổi họp động viên gia đình giành thời gian cho cháu
nhiều hơn để luyện phát âm cho cháu, tôi sưu tầm thêm các chuyện có nhiều lời
15


đối thoại có phụ âm n- l để đưa cho gia đình kể cho các cháu nghe rồi cho cháu
kể lại. Tôi đã giải thich cho phụ huynh hiểu gia đình là nơi giáo dục trẻ rất tốt. Vì
vậy trong giao tiếp của mọi người trong gia đình cũng phải phát âm thật chuẩn
xác để trẻ học theo. Như vậy việc phối hợp giữa cô giáo và gia đình đều phải tạo
ra môi trường phát âm thật chuẩn xác giúp trẻ phát âm một cách tự nhiên khi
phát âm đúng phụ âm : n- l
IV. KIỂM NGHIỆM
Qua một thời gian thực hiện và theo dõi tôi nhận thấy những biện pháp trên
rất có hiệu quả, học sinh lớp tôi có chuyển biến rõ rệt, đặc biệt số cháu phát âm
chuẩn và biết phát hiện các bạn trong lớp phát âm chưa đúng tăng lên. Qua khảo
sát kết quả đạt được như sau:
Tổng
số trẻ
35 cháu
Tỉ lệ %

Trẻ đạt
Khá

Tốt
30
85%

3
9%

Trung bình
1
3%

Trẻ chưa đạt
1
3%

C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
* Kết luận:
Sau một năm nghiên cứu và tiến hành điều đầu tiên để tôi tổ chức tốt hoạt
động cho trẻ 5-6 tuổi “ luyện phát âm n- l” , là một giáo viên cần nắm vững mục
đích, yêu cầu, nội dung, cơ chế phát âm của các bộ phận như: Môi, lưỡi ...
Được sự quan tâm của ban giám hiệu, sự ủng hộ nhiệt tình của các bậc phụ
huynh mà trẻ lớp tôi đã giúp cho trẻ có thể phát âm một cách chuẩn xác trong
giao tiếp hàng ngày của trẻ, để từ đó trẻ hoàn thiện được khả năng phát âm của
trẻ.
Một nội dung không kém phầm quan trọng đó là môi trường học tập tốt thì trẻ
sẽ tiếp thu kiến thức tốt. Trẻ thu nhận được nhiều kiến thức trên cơ sở trực tiếp

16


được trải nghiệm và hoạt động tương tác với xung quanh trẻ là một môi trường
phát âm chuẩn xác và hoàn thiện bộ máy phát âm của trẻ được tốt hơn.
Tôi rút ra bài học kinh nghiệm cho mình.
Cô giáo luôn có ý thức rèn luyện, thường xuyên tham khảo các tài liệu, tập san,
các giáo trình “ ngôn ngữ tiếng Việt” luôn chú trọng tới lời nói khi giao tiếp với
trẻ, với mọi người ở mọi lúc, mọi nơi.
Cô giáo luôn gần gũi với trẻ, nắm bắt được đặc điểm tâm lý của trẻ, quan tâm
chú trọng tới lời nói của trẻ trong các hoạt động cũng như khi giao tiếp với bạn
bè, với cô giáo và với mọi người cần rèn luyện và uốn nắn trẻ kịp thời.
Cô linh hoạt sáng tạo và biết tận dụng mọi cơ hội tìm ra mọi biện pháp hữu
hiệu nhất để sửa lỗi ngọng cho trẻ, giúp trẻ dễ nhớ.
Biết kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tuyên truyền vận động phụ huynh tham
gia rèn luyện cách phát âm cho trẻ có kết quả tốt nhất.
*Ý kiến đề xuất
+ Đối với Phòng và các cấp:
Để công tác chăm sóc và giáo dục trẻ ở trường mầm non Nga Bạch đạt kết quả
tốt hơn nữa, mong muốn của tôi và cũng là mong muốn của tập thể giáo viên
trong trường là sự quan tâm của các cấp có thẩm quyền đầu tư trường mầm non
Nga Bach đạt chuẩn để có đủ điều kiện cơ sở vật chất, phòng học phục vụ cho
công tác chăm sóc và giáo dục trẻ ngày một tốt hơn.
Trên đây là “ Một số biện pháp luyện phát âm chữ n- l cho trẻ mẫu giáo 5-6
tuổi”
Rất mong được sự góp ý, xây dựng của ban hội đồng khoa học để sáng kiến
của tôi được hoàn thiện hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
17

Nga Bạch. Ngày 30 tháng 3 năm
2012
Người viết
Lã Thị Nguyệt

18