MỤC LỤC
NỘI DUNG
A. MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ.
1. Thuận lợi.
2. Khó khăn
3. Kết quả khảo sát:
III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
1. Tìm kiếm, thu gom nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ
hoạt động góc.
1. Tìm kiếm, thu gom nguyên vật liệu
1.2. Làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ tham gia hoạt động góc.
2. Trang trí, sắp xếp đồ dùng đồ chơi phù hợp tạo môi trường hấp dẫn
cho trẻ hoạt động.
2.1Trang trí các góc chơi hợp lý tạo môi trường hấp dẫn
2.2 Sắp xếp đồ dùng,đồ chơi gọn gàng phù hợp
3. Nâng cao chất lượng tổ chức trẻ hoạt động góc.
4. Vai trò giáo viên trong định hướng cho trẻ hoạt động góc
5. Phối kết hợp giữa hoạt động góc và hoạt động chung
6. Tuyên truyền với phụ huynh tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải làm
đồ dùng đồ chơi phục vụ cho hoạt động góc
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC.
- Đối với giáo viên:
- Đối với trẻ:
- Đối với phụ huynh:
C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
2. Kiến nghị
1
1
1
2
2
2
2
3
3
3
3
4
4
4
5
6
6
9
10
14
15
17
19
19
19
20
19
19
20
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1
A. MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Như chúng ta đã biết, hoạt động vui chơi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối
với cuộc sống của trẻ em. Đối với trẻ mầm non thì đó là hoạt động chủ đạo. Trẻ
mầm non “ Học bằng chơi, chơi mà học”, trò chơi là động cơ thúc đẩy trẻ “học”
và là tình huống hấp dẫn kích thích trẻ hứng thú, tự nguyện khám phá, thử
nghiệm, cho phép mở rộng hiểu biết về sự vật và hiện tượng của thế giới xung
quanh.
Trong quá trình giáo dục trẻ nói chung, tổ chức cho trẻ chơi nói riêng. Giáo
viên cần phải biết dạy cho trẻ chơi cái gì? Chơi như thể nào để đem lại kiến thức
phục vụ cho hoạt động học, phục vụ cho sự phát triển tư duy của trẻ.
Vì vậy, góc chơi càng phong phú bao nhiêu thì càng kích thích trẻ chơi bấy
nhiêu và tạo sự ham muốn được khám phá mở mang kiến thức về thế giới xung
quanh trẻ bấy nhiêu. Từ những thực tế mà tôi đã thể hiện ở lớp, việc cho trẻ hoạt
động góc tôi đã nhận thấy được rằng việc thực hiện hoạt động góc không phải để
cho trẻ chơi không mà còn giúp trẻ phát triển toàn diện trong các lĩnh vực như:
ngôn ngữ, thẩm mỹ, thể chất, nhận thức và tình cảm kỹ năng xã hội, hay nói một
cách khác đây là mắt xích gắn kết hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình phát triển toàn
diện nhân cách trẻ.
Tuy nhiên khi tổ chức hoạt động góc cho trẻ mẫu giáo 4 - 5 tuổi ở lớp tôi
phụ trách còn rất hạn chế. Giáo viên còn lúng túng khi xây dựng các loại kế hoạch
và thực hiện các biện pháp hỗ trợ trẻ trong khi chơi và phát triển trò chơi cho trẻ.
Bên cạnh đó, do việc định hướng nội dung các hoạt động của trẻ trong giờ chơi
theo chủ đề giáo dục của giáo viên còn máy móc, dẫn đến tình trạng áp đặt trẻ
trong các góc chơi làm mất đi tính tự do, tự lực, tự lựa chọn vai chơi của mình. Vì
thế, kỹ năng chơi của trẻ còn bị hạn chế.
Ngoài ra, việc trang trí, sắp xếp đồ dùng đồ chơi cho trẻ chưa tạo sự gợi mở
và chưa khuyến khích trẻ tự hoạt động, khả năng phối hợp giữa các nhóm chưa
thật sự tự nhiên hòa quyện vào nhau trong một chủ đề nhất định, mối quan hệ
giữa các nhóm chơi còn rời rạc, chưa gắn kết, chưa có tác động tương hỗ, qua lại
và giúp trẻ cảm nhận được mối liên hệ ràng buộc của các mối quan hệ trong cuộc
sống.
Từ những lý do trên, để giúp trẻ chơi nhiều và trải nghiệm nhiều hơn tôi đã
mạnh dạn nghiên cứu đề tài:“ Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức
hoạt động góc cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại trường mầm non Nga Thành” làm
sáng kiến kinh nghiệm của mình năm học 2015 – 2016 với mong muốn góp một
phần nhỏ bé trong việc nâng cao chất lượng chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ
trong trường mầm non thực hiện thắng lợi nhiệm vụ năm học chung của nhà
trường.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
- Tìm ra một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động góc cho
trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại trường mầm non Nga Thành.
- Khắc phục những hạn chế mà giáo viên đang mắc phải trong việc tổ chức
hoạt động chơi ở các góc nhằm phát triển tình cảm, kỹ năng xã hội cho trẻ.
2
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Trẻ mẫu giáo 4 – 5 tuổi trường mầm non Nga Thành – Nga Sơn
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp sau:
- Phương pháp nghiên cứu xây dựng cơ sở lý thuyết: Tìm hiểu mọi thông
tin có liên quan đến đề tài để nắm chắc kiến thức tổ chức hoạt động góc cho trẻ 4
– 5 tuổi.
- Phương pháp điều tra khảo sát thực tế, thu thập thông tin
- Phương pháp thực hành trải nghiệm tại nhóm lớp.
- Phương pháp thống kê, xử lý số liệu.
B. NÔI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
Mỗi chúng ta đều biết rằng, mục tiêu chung của chương trình giáo dục mầm
non (Ban hành kèm theo thông tư số 17/2009/TT - BGD & ĐT ngày 25 tháng 7
năm 2009 ) đã nêu rõ: “Giúp trẻ phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ,
hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1, hình
thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm sinh lý, năng lực và phẩm chất
mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy
và phát triển tối đa những khả năng tiểm ẩn, đặt nền tảng cho các cấp học tiếp
theo” đây là mục tiêu cơ bản đòi hỏi các nhà giáo dục phải hình thành cho trẻ
những cơ sở đầu tiên về nhân cách con người, làm tiền đề cho sự phát triển tốt
hơn trong những giai đoạn tiếp theo.
Chính vì vậy, giáo dục mầm non hiÖn nay đã và đang tiếp tục tìm ra những
phương pháp, giải pháp để giảng dạy trong đó có nhu cầu về vui chơi hay còn gọi
là hoạt động góc cũng như các hoạt động khác, hoạt động góc được phân bố như 1
hoạt động chính trong ngày, thông qua giờ hoạt động góc giúp trẻ rèn trí nhớ, tính
quan sát, kĩ năng phân biệt, kỹ năng giao tiếp,… qua đó nhằm giúp trẻ khắc sâu
kiến thức, trẻ hiểu thêm về nội dung bài học, phát triển trí tuệ ở trẻ một cách toàn
diện.
Thông qua hoạt động góc giúp trẻ hiểu được nội dung của công việc thật
mà trẻ chưa hề thực hiện. Chơi hoạt động góc giúp trẻ từ chỗ không biết, chưa
biết rõ đến nắm được mục đích của nội dung làm giàu vốn kinh nghiệm tăng thêm
sự hiểu biết và phát triển tri thức cho trẻ. Hoạt động góc giúp trẻ phát triển sự giao
lưu qua lời nói, làm giàu vốn từ cho trẻ.
Chơi hoạt động góc còn giúp trẻ thể hiện tình cảm, giáo dục nhân cách cho
trẻ, tình cảm của trẻ được hình thành qua mối quan hệ tốt giữa người với người,
mối quan hệ giữa con người và lao động, giữa trẻ và gia đình, tình cảm đó được
thể hiện một cánh chân thành qua các trò chơi như: Gia đình, bán hàng, xây
dựng , bác sĩ…
Chơi hoạt động góc còn giúp trẻ phát triển tình cảm tập thể, là trung tâm
tập hợp trẻ cùng chơi với nhau theo nhóm, thể hiện sự đoàn kết giúp đỡ lẫn nhau
trong các nhóm chơi của trẻ.
3
Thông qua giờ chơi còn giúp trẻ có lòng dũng cảm, cương quyết, có tính
phấn khởi, vui mừng. Khi chơi xong trẻ tích cực học tập mang lại những giá trị
tinh thần tốt cho sức khoẻ. Khi chơi trẻ được thực hiện những động tác tự nhiên
với đồ dùng, đồ chơi và có ý thức giữ gìn đồ chơi ở các góc.
Chính vì vậy, các nhà giáo dục khẳng định rằng, có thể rèn luyện tình cảm
và kỹ năng xã hội cho trẻ một cách hiệu quả qua các hoạt động mà trẻ yêu thích,
đáp ứng sự phát triển theo độ tuổi của trẻ. Chẳng hạn, khi chơi các trò chơi phân
vai, trẻ tìm hiểu các biểu hiện của lời nói, ngôn ngữ giao tiếp thông qua các vai trẻ
đóng, từ đó trẻ sẽ khám phá ra việc sử dụng ngôn ngữ như thế nào…
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ
Năm học 2015- 2016 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 4 –
5 tuổi, theo chương trình giáo dục mầm non mới hiện hành tôi đã nhận thấy
những điều kiện thuận lợi và khó khăn như sau:
1. Thuận lợi.
- Được Ban giám hiệu nhà trường hỗ trợ mua sắm trang thiết bị, đồ dùng
phục vụ cho hoạt động đầy đủ, phòng học có diện tích rộng rãi, thoải mái phục vụ
cho giờ chơi, đặc biệt thoáng mát, có đủ ánh sáng.
- Giáo viên nhận thức rất rõ tầm quan trọng của việc tổ chức hoạt động chơi
đối với sự phát triển về tình cảm, kĩ năng xã hội của trẻ.
- Trẻ thích thú khi được tham gia trò chơi trong các giờ học.
- Đa số phụ huynh nhiệt tình có nhận thức về việc học tập của mình, sẵn
sàng hỗ trợ và tìm kiếm nguyên vật liệu cho việc làm đồ dùng càng thêm phong
phú và đa dạng.
2. Khó khăn:
- Nhiều trẻ chưa học qua lớp mẫu giáo 2 - 3 tuổi, 3 - 4 tuổi.
- Phần lớn trẻ là con em nông dân sống ở vùng nông thôn nên còn rụt rè,
nhút nhát, chưa mạnh dạn trong giao tiếp, chưa có kỹ năng chơi trong các góc
hoạt động, chưa biết phân công công việc, chưa biết lựa chọn công việc phù hợp,
đặc biệt chưa sáng tạo trong khi chơi. Đặc biệt một số trẻ trong lớp còn thụ động
ít giao lưu trong giờ chơi.
- Thời gian dành cho việc làm đồ dùng ở các góc còn ít, hơn nữa đồ dùng
hoạt động góc phải luôn thay đổi theo từng chủ ®Ò, đồ dùng, đồ chơi phải đủ số
lượng phục vụ cho hoạt động vui chơi của trẻ. Song còn một số phụ huynh hay
phê bình cô giáo hay cho trẻ chơi mà ít dạy cho trẻ tập viết, đọc chữ cái, làm toán,
tập vẽ…
3. Kết quả khảo sát:
Từ thực tế việc tổ chức cho trẻ hoạt động góc tại lớp, tôi đã theo dõi và
nhận thấy rằng: Một số trẻ chưa tự xung phong nhận vai chơi của mình mà chờ cô
chỉ định, trẻ chưa tự chọn góc chơi cho chính trẻ, đa số trẻ còn lẫn lộn giữa góc
chơi này với góc chơi kia, trẻ không hứng thú, một số trẻ chưa biết sử dụng đồ
chơi đúng mục đích dẫn đến giờ hoạt động góc đạt tỷ lệ chưa cao cụ thể như sau:
+ Kết quả khảo sát ban đầu: ( Tháng 9 năm 2015 )
4
Nội dung khảo sát
Trẻ hứng thú trong giờ chơi
Trẻ có kỹ năng chơi thành thạo
Trẻ biết phân công công việc
trong nhóm
Trẻ biết lựa chọn công việc phù
hợp với khả năng của mình.
Trẻ tự sáng tạo các ý tưởng
Tổng
Kết quả khảo sát
Trẻ đạt
Tỷ lệ %
Trẻ CĐ
Tỷ lệ %
32
32
32
13
9
9
41
28
28
19
23
23
59
72
72
32
10
31
22
69
32
7
21
25
79
Qua kết quả khảo sát trên cho thấy: Số trẻ chưa hứng thú trong giờ chơi,
chưa có kỹ năng chơi thành thạo, phân công công việc trong nhóm chơi còn hạn
chế, trẻ chưa biết lựa chọn công việc phù hợp với khả năng của mình, trẻ chưa tự
sáng tạo các ý tưởng dẫn đến giờ hoạt động góc đạt tỷ lệ thấp. Từ đó tôi đã mạnh
dạn đưa ra một số giải pháp và đã đem lại kết quả khá khả thi như sau:
III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN
Hoạt động góc là một trong những hoạt động có sức hấp dẫn, có tác động
mạnh đến sự phát triển toàn diện của trẻ mẫu giáo. Tổ chức tốt hoạt động này sẽ
phát huy được tính tích cực chủ động, sáng tạo của trẻ. Vì vậy, tôi đã lựa chọn và
tìm ra một số giải pháp tổ chức cho trẻ 4 - 5 tuổi tham gia hoạt động góc có hiệu
quả đó là:
1. Tìm kiếm, thu gom nguyên vật liệu để làm đồ dùng, đồ chơi phục vụ
hoạt động góc.
Đồ chơi tự tạo thường có màu sắc rất đẹp, mới lạ, phong phú và hấp dẫn.
Đồ chơi tự tạo có thể nói là muôn hình muôn vẻ, bởi chúng được tạo ra từ những
vật có săn, dễ kiếm, dễ làm, nguồn đò chơi tự tạo là vô tận có thể dùng luôn
những đồ vật thông thường trong sinh hoạt hàng ngày, trực tiếp làm từ những vật
liệu tự nhiên làm đồ chơi, trò chơi bằng những vật liệu thu lượm được.
1.1 Tìm kiếm, thu gom nguyên vật liệu
Muốn có được những nguồn nguyên vật liệu dồi dào để làm đồ dùng đồ
chơi trước hết tôi đã xây dựng kế hoạch chuẩn bị sưu tầm, thu gom nguyên vật
liệu.
Để tạo hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt động này một cách tích cực tôi
đã tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi như:
Trò chơi: “ Nói nhanh – nói đúng”
Tôi chia lớp ra thành 2 đội.
Cách chơi: Cô nói nhóm nguyên liệu cần sưu tầm sau đó nhiệm vụ của các
đội là phải nói lên được một nguyên liệu có thể sử dụng làm đồ dùng đồ chơi.
Luật chơi: Đội nào kể được nhiều nguyên vật liệu hơn là đội đó thắng. Xác
định mức độ tham gia của trẻ cụ thể ( trẻ tham gia công đoạn nào trong quá trình
chuẩn bị nguyên vật liệu...)
Trò chơi: “ Nhận dạng nguyên vật liệu qua mẫu”
Để chơi được trò chơi này tôi phải chuẩn bị sẵn 1 mẫu đồ chơi sau đó cho
trẻ chuyền tay nhau khi có hiệu lệnh dừng ở bạn nào thì bạn đó phải nói được một
5
nguyên vật liệu có trong đồ dùng, đồ chơi đó. Luật chơi là không được nhắc lại
nguyên vật liệu mà bạn đã nói trước.
Trước khi hướng dẫn trẻ làm một số đồ dùng, đồ chơi nào đó chúng ta cần:
- Xác định nguyên vật liệu cần dùng cho một hoạt động hướng dẫn trẻ làm ĐDĐC
để có kế hoạch chuẩn bị đầy đủ nguyên vật liệu, đảm bảo sạch sẽ an toàn và sử
dụng dễ dàng.
Ví dụ: Để chuẩn bị nguyên liệu để hướng dẫn trẻ làm “ Con cua” trẻ phải
kể được các nguyên vật liệu đó là: vỏ ngao, xốp màu, thìa sữa chua, keo nến, hột
vòng; Hay để làm con “Gà trâu bằng bèo tây” cần có: bèo tây, tăm; Làm con cá
cần có: vỏ ngao, vỏ trai, hạt vòng, xốp màu ; Làm “Thuyền buồm” cần có: Vỏ can
nước rửa bát, xốp màu, que kem; Làm con trâu cần có lá mít, lá đa; Làm chiếc
đồng hồ đeo tay cần có lá dừa....
- Trong quá trình chuẩn bị nguyên vật liệu để làm đồ chơi tôi cho trẻ quan
sát màu sắc (xanh, đỏ, vàng...) hình dáng (tròn, dài, nhọn, bẹt...) tính chất (cứng,
mềm, xốp, ráp...) tạo điều kiện để trẻ tiếp xúc trực tiếp để nhận biết nguyên vật
liệu cần tìm kiếm và thu gom. Để làm được việc này tôi đã phối hợp chặt chẽ với
phụ huynh để giúp trẻ tìm kiếm. Khi trẻ đã tìm kiếm, sưu tầm nguyên vật liệu sẵn
có ở địa phương mà trẻ có thể tìm kiếm đươc như: vỏ ngao, vỏ hến, hộp giấy, vỏ
hộp sữa, viên sỏi các loại hột, hạt…Tôi tiến hành xử lý (rửa sạch, phơi khô loại bỏ
những nguyên vật liệu không đảm bảo yêu cầu). Sau đó cô cùng trẻ phân loại theo
nhóm, theo chất liệu và đưa vào kho bảo quản ( có dán ký hiệu để dễ lấy khi sử
dụng).
1.2 Làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ tham gia hoạt động góc.
- Sau khi thu thập nguyên liệu, tôi tiếp hành nghiên cứu các cách tạo ra đồ
chơi cũng như nội dung chơi ở hoạt động góc qua các tài liệu hướng dẫn, sách
báo, mạng internet, ti vi để tìm ra cách làm mới phù hợp với việc tổ chức hoạt
động góc cho trẻ. Bên cạnh đó, tôi thường xuyên học hỏi để có thêm kinh nghiệm
từ các buổi chuyên đề hoạt động góc, hội thi làm đồ dùng, đồ chơi cấp trường, cấp
huyện, trao đổi kinh nghiệm làm đồ dùng, đồ chơi với các giáo viên trường bạn.
- Ngoài ra, tôi đặc biệt quan tâm đến những sản phẩm mà cô có thể cùng trẻ
tạo ra. Tuy nhiên, cần đặc biệt chú ý để tìm ra các phương pháp vừa giúp trẻ phát
triển trí tưởng tượng vừa giúp trẻ hoạt động sáng tạo an toàn.
- Những sản phẩm đồ dùng, đồ chơi tự tạo phải được sử dụng một cách hiệu
quả, có thể sử dụng ở nhiều góc cũng như trong các hoạt động khác.
Ví dụ: Trong giờ hoạt động góc, tôi hướng dẫn trẻ cùng làm con vật từ len
và lõi giấy vệ sinh: dùng giấy màu quấn quanh lõi giấy để được thân con vật,
cuộn len thành hình cầu để làm đầu con vật, vẽ hoặc cắt, xé dán các chi tiết khác
(chân, tai, đuôi…) để hoàn thiện con vật. Sản phẩm trong trường xung quanh, chủ
đề Thế giới Động vật là dùng trong các góc chơi khác như: góc xây dựng, góc
Nghệ thuật…
6
( Hình ảnh: Đồ dùng đồ chơi lớp tôi tự làm để trẻ chơi hoạt động góc)
Kết quả: Thu gom được: 130 hộp sữa, thìa sữa chua; 117 chai nước khoáng,
C2, lọ sữa; nhiều hột hạt các loại; 90 hộp bánh kẹo, bìa cát tông; 20 cái mo cau;...
Làm được 30 con vật, 9 loại cây, 19 phương tiện giao thông và nhiều các đồ chơi
khác phục vụ các chủ đề giáo dục. Qua hội thi làm đồ dùng đồ chơi cấp trường
lớp tôi được giải nhất.
2. Trang trí, sắp xếp đồ dùng đồ chơi phù hợp tạo môi trường hấp dẫn
cho trẻ hoạt động.
Góc hoạt động là khu vực riêng biệt trong lớp, nơi trẻ có thể tự làm việc một
mình hoặc trong nhóm nhỏ theo hứng thú và nhu cầu riêng của trẻ để xem xét, tìm
hiểu và khám phá cái mới và rèn luyện kĩ năng. Tạo môi trường góc cho trẻ hoạt
động nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm nhỏ được
nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú hơn. Chính vì vậy tôi đã chú trọng và
thường xuyên trang trí và thay đổi một cách linh hoạt, hấp dẫn theo nội dung chủ
đề.
2.1. Trang trí các góc chơi hợp lý tạo môi trường hấp dẫn cho trẻ.
Vị trí các góc chơi đóng một vai trò quan trọng trong việc tạo môi trường
cho trẻ hứng thú hoạt động. Nếu môi trường không được sắp xếp hợp lí, trẻ sẽ
hoạt động không thoải mái, các góc nhốn nháo… dẫn đến chất lượng giờ hoạt
động góc không hiệu quả.
- Để đảm bảo cho buổi chơi đạt chất lượng tốt, trước hết, giáo viên cần phải
chú ý đến yếu tố cần thiết như: không gian thực tế của lớp cũng như số lượng trẻ,
chủ đề chơi, góc trọng tâm của buổi chơi để phân bố góc chơi cho phù hợp. Bên
cạnh đó, giáo viên cũng phải đảm bảo kết hợp hài hòa giữa góc chơi có yếu tố
tĩnh và góc chơi có yếu tố động, các góc chơi phải có không gian phù hợp, thỏa
mãn nhu cầu chơi của trẻ.
- Góc chơi động và góc chơi tĩnh nên sắp xếp cách xa nhau để tránh gây ảnh
hưởng lẫn nhau. Đối với góc trọng tâm, tôi thường để một không gian rộng hơn
các góc khác vì ở góc này số lượng trẻ chơi thường đông hơn.
Ví dụ: Góc Gia đình thường cần một không gian tương đối rộng. Trẻ tham
gia góc Gia đình thường sẽ mở rộng hoạt động chơi của mình tới các góc chơi
7
khác như: đi chợ mua hàng, đi thăm người ốm, đi khám bệnh, đưa con đi chơi
công viên… Vì vậy, tôi thường sắp xếp góc này ở gần khu vực trung tâm, với các
đồ dùng dụng cụ chơi mà trẻ thường xuyên thấy ở nhà như: tủ bếp, bếp nấu,
xoong nồi, bát đĩa…Đồng thời, khi phân bố các góc chơi, cần chú ý đến sự an
toàn cho trẻ, phải đảm bảo bao quát được trẻ trong quá trình chơi.
Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ 4 – 5 tuổi nói riêng tư duy trực quan rất
phát triển, vì vậy tôi thường sử dụng những hình ảnh mang tính tượng trưng cho
từng góc chơi khác nhau. Hình ảnh, màu sắc tương sáng, hấp dẫn nhưng phải đơn
giản và mang tính gợi mở để tạo hứng thú khi trẻ tham gia hoạt động.
Ví dụ: Chủ đề: “Trường mầm non” Mảng chính tôi trang trí ngôi trường là
những cây nấm cách điệu xinh xắn được mang tên chủ đề “ Trường mầm non – tết
trung thu” tạo cho trẻ cảm thấy gần gũi thân quen, hào hứng.
( Hình ảnh: Trang trí mảng chính chủ đề “ Trường mầm non”)
Hay chủ đề: Tết và mùa xuân:
- Góc phân vai: Tôi cùng trẻ trang trí cành đào, cành mai, các khu vực bán
hàng như có quầy bán mứt tết, quầy bán các loại bánh. Có thể đặt một số câu hỏi
kích thích trẻ:
+ Theo con mình sẽ đặt tên cho cửa hàng này là gì?
+ Bạn Hoa đặt tên là quầy bánh, còn ý kiến của con như thế nào?
- Góc sách truyện: Trang trí góc đọc sách: Để cho góc sách thực sự hấp
dẫn với trẻ, lôi cuốn trẻ, tôi sử dụng các gam màu sáng để trang trí góc này:
Thảm, đệm. các giỏ để sách…trưng bày các con rối, trò chơi, tranh ảnh, các tập
bang ghi âm hoặc băng hình về các câu chyện có trong giá sách, các sách do trẻ tự
sưu tầm…
- Góc âm nhạc: Hình ảnh tôi lựa chọn là hình ảnh bạn trai, bạn gái cùng
cây đàn Piano với những nốt nhạc. Phía dưới các đồ dùng, dụng cụ âm nhạc được
sắp xếp phù hợp với trẻ.
8
( Hình ảnh: Trang trí sắp xếp góc âm nhạc )
Hay vớ chủ đề: Thế giới hực vật
Tôi lại trang trí lớp và các góc bằng các loại cây, rau, củ, quả… và có thể
cho trẻ cùng làm một số rau hoa để trẻ chơi ở góc xây dựng, góc phân vai.
- Ở chủ đề: “Phương tiện và luật giao thông” tôi đã làm một số
phương tiện giao thông như làm xe ô tô, máy bay, tàu thuyền để ở các góc,
các biển báo giao thông được gắn xung quanh lớp để trẻ biết được mình đang học
về chủ đề giao thông…
Ngoài ra, việc thay đổi vị trí hoặc bố trí sắp xếp lại một số góc sau mỗi chủ
đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ. Các góc tôi bố trí không
gian phù hợp để đảm bảo an toàn và vận động của trẻ, tạo ranh giới giữa các góc
để trẻ nhận biết từng góc một cách rõ ràng, tôi cùng với trẻ luôn thay đổi vị trí các
góc để tạo sự mới mẻ hấp dẫn cho trẻ nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc bố trí xây
dựng hoạt động góc.
Ví dụ: Ở chủ đề : “ Bản thân” góc xây dựng tôi bố trí ngay giữa cửa,
nhưng sang chủ đề: “ Gia đình” góc xây dựng được chuyển đến góc khám phá,
góc khám phá chuyển sang góc thư viện và góc thư viện chuyển sang góc khác
nhưng vẫn đảm bảo góc thư viện có nhiều ánh sáng và yên tĩnh, góc xây dựng đủ
không gian cho trẻ chơi.
Các khu vực chơi được trang trí hấp dẫn với tên gọi với những hình ảnh
phù hợp giúp trẻ nhận biết khu vực chơi một cách dễ dàng. Tên góc đơn giản gần
gũi dễ hiểu đối với trẻ và phù hợp với nội dung từng chủ đề như: Đối với góc xây
dựng: Tôi cùng trẻ đặt tên: “công trình xây dựng”, “công viên bách thú” “ngôi
nhà của bé”, “vườn hoa xuân”…Đối với góc phân vai: Khi thực hiện chủ đề
“Gia đình” góc sách có thể đặt tên: “Thư viện của gia đình bé” , nhưng ở chủ đề
“ Thực vật”, góc sách tôi lại đặt tên“Thư viện các loại cây”…và được viết to
theo đúng quy định mẫu chữ và giúp trẻ làm quen với chữ viết. Có thể dán thêm
tranh ảnh ở góc này như một gợi ý về nội dung chơi cho trẻ ( như tranh ảnh vẽ về
ngôi nhà, nhà ở thành phố, nhà ở nông thôn, nhà chung cư...)
9
2.2. Sắp xếp đồ dùng đồ chơi gọn gàng phù hợp.
Thiết kế môi trường, bố trí nguyên vật liệu trong khu vực chơi đảm bảo tính
thẩm mĩ mang tính mở, phù hợp với quá trình triển khai chủ đề và luôn tạo sự mới
mẻ hấp dẫn kích thích trẻ hoạt động. Không bày quá nhiều đồ dùng, đồ chơi với
mục đích trang trí. Nếu quá gọn gàng, ngăn nắp sẽ hạn chế các hoạt động và
không phát huy được khả năng sáng tạo của trẻ.
Đồ dùng đồ chơi nguyên vật liệu trong quá trình sắp xếp sao cho dễ lấy, dễ
lựa chọn phù hợp với điều kiện đặc điểm của địa phương. Mỗi chủ đề giáo viên
cần thay đổi đồ chơi, thiết bị chơi để tạo cảm xúc mới và tăng cường hứng thú
hoạt động của trẻ.
Ví dụ: Đối với góc Xây dựng: Vật liệu được tôi sắp xếp trong các hộp nhựa,
trong rổ, vỏ hộp cũ được phân loại và ghi rõ nhãn mác theo từng loại như: Khối
vuông, khối chữ nhật, hàng rào, cây cảnh, dụng cụ để xây…
Hay đối với góc phân vai: Các đồ dùng bán hàng phải được phân ra từng loại
cụ thể không để lộn xộn giữa các loại đồ chơi.
Ví dụ: Với chủ đề: Thế giới thực vật khi cho trẻ chơi trò chơi bán các loại
sản phẩm của nhà nông là các loại rau, củ, quả, lúa gạo… tôi sắp xếp ra theo từng
chủng loại để trẻ dẽ thấy, dễ lấy và dễ tìm khi tham gia trò chơi.
Ngoài cây xanh, tranh ảnh sản phẩm thủ công mỹ nghệ của địa phương... tôi
đã sử dụng chính những sản phẩm của hoạt động của trẻ để trang trí ở những khu
vực chơi.
Ngoài ra có thêm những bộ trang phục hoặc đồ dùng của người lớn phù hợp
với nội dung trò chơi để giúp trẻ tham gia vào trò chơi và thực hiện hành động
của vai chơi một cách biểu cảm hơn như bộ quần áo công nhân xây dựng, mũ bảo
hộ lao động, khẩu trang, xẻng, xô, bay, dao xây...
Trong góc chơi xây dựng bố trí nơi trưng bày các sản phẩm lắp ráp xếp hình
của trẻ gồm cả những sản phẩm đã hoàn thiện và những sản phẩm chưa hoàn
thiện. Việc này giúp trẻ phát huy tối đa khả năng sáng tạo của trẻ, kích thích trẻ
nảy sinh những ý tưởng mới trong trò chơi xây dựng.
Đồ dùng, đồ chơi bố trí ở các góc chơi luôn được bổ sung luân chuyển và đổi
mới phù hợp với chủ đề giáo dục.
Ví dụ: Trong chủ đề “ Thế giới thực vật” góc bán hàng trưng bầy là những
loại cây, rau, qua, của quả… nhưng sang chủ đề “ Thế giới động vật” góc bán
hàng lại được thay bằng thực phẩm, vật nuôi…
Hay: một số đồ chơi của trẻ đã sử dụng lâu ở góc chơi Gia đình như: bộ ấm
chén hoặc đồ dùng, trang phục cho em bé, búp bê… có thể chuyển sang để chơi
“Bán hàng”, trong “Cửa hàng đồ chơi gia đình”.
Đồ dùng đồ chơi phù hợp với mức độ phát triển của trẻ, thích hợp với điều
kiện, đặc điểm địa phương và thường xuyên luân chuyển giữa các góc để gây
hứng thú cho trẻ đồng thời sử dụng cho nhiều hoạt động khác.
VÝ dô: Có thể sử dung quả cam, quả chuối, quả ổi để cho trẻ học so sánh,
phân loại nhằm phát triển các kĩ năng tư duy (ở góc học tâp). Có thể sử dụng
chúng để chơi đóng vai hoặc để phát hiện vật chìm nổi tuỳ theo chất liệu cụ thể…
10
Trang trí lớp học, tạo môi trưòng góc tốt chúng ta sẽ thu hút được trẻ chơi tốt
hơn, bộc lộ được các kĩ năng trong cuộc sống thông qua vai chơi.
Kết quả: Lớp học được trang trí đẹp mắt, sáng tạo, phù hợp. Các góc hoạt
động đực xắp xếp, phân bố hợp lý thuận tiện cho trẻ tham gia hoạt động trải
nghiệm. Trẻ hứng thú hơn khi tham gia hoạt động. Biết lấy và cất đồ dùng đồ chơi
đúng nơi quy định, sắp xếp gọn gàng, ngăn nắp.
3. Nâng cao chất lượng tổ chức cho trẻ hoạt động góc .
Hoạt động góc là một hoạt động quan trọng cho trẻ mẫu giáo ở trường mầm
non vì vậy nó phải đươc tổ chức một cách thường xuyên và liên tục. Bởi qua các
trò chơi trẻ được thực hành trải nghiệm, được giao tiếp với bạn bè thông qua đó
ngôn ngữ, tình cảm kỹ năng xã hội, nhận thức của trẻ được phát triển một cách
toàn diện.
Muốn cho trẻ hứng thú tham gia hoạt động, thích bắt chước, đưa các hoạt
động của người lớn vào vai chơi, chơi tích cực, chơi sáng tạo, nghĩ ra nhiều cách
chơi trong các góc... để đạt được điều đó trước khi chơi tôi thường trò chuyện với
trẻ về những gì liên quan đến vai chơi mà tôi sắp tổ chức.
Ví dụ: Để trẻ chơi trò chơi đóng vai gia đình. Tôi gợi ý và đặt câu hỏi cho
trẻ: “ Các con có biết ngày 8/3 là ngày gì không nhỉ? Ngày 8/3 là ngày lễ của bà,
của mẹ… Vậy ở nhà, bố và các con thường làm những gì để mẹ vui nào? Có thể
là chuẩn bị một bữa ăn thật ngon có món ăn mẹ thích, cắm hoa, cả nhà đi chơi…
qua đó để hướng dẫn trẻ đóng vai một gia đình tổ chức ngày 8/3 cho mẹ.
Với vai trò là người giáo viên tôi luôn tuân thủ các phần khi tiến hành tổ
chức các hoạt động góc. Mỗi chủ đề tôi tìm cho mình một cách ổn định tổ chức và
gây hứng thú riêng để trẻ không bị nhàm chán, luôn mở rộng hiểu biết.
Ví dụ: Chủ đề “Trường mầm non” cho trẻ hát bài “ Trường chúng cháu là
trường mầm non” sau đó trò chuyện với trẻ về chủ đề, mời trẻ chọn góc chơi, vai
chơi mà trẻ thích.
Với chủ đề “Thế giới thực vật” tôi xuất hiện bất ngờ là người “Làm vườn
giỏi” đến thăm lớp, trò chuyện về chủ đề, mời trẻ chọn góc chơi….
Khi triển khai góc chơi tôi căn cứ khả năng của trẻ mà hướng dẫn ( can thiệp)
kịp thời đúng lúc, đúng tình huống và đúng cách.
- Đối với những trẻ nhút nhát, ít sôi nổi, hứng thú chơi không bền thì tôi
chơi cạnh trẻ. Tôi sử dụng cùng một loại đồ chơi và chơi cùng một trò chơi giống
trẻ.
Ví dụ: Trong khi trẻ đang chơi: Quan sát thấy một cháu ở góc sách đang cầm
cuốn sách lật đi lật lại, tôi đến cạnh và nói: “ Tôi cũng rất thích xem tranh truyện
này, bác cho tôi cùng xem với nhé…” thế rồi tôi cầm sách đúng chiều, giở lật
từng trang từ trái sang phải, khuyến khích trẻ làm theo cô.
- Đối với trẻ chơi đơn điệu, lập lại thì tôi trực tiếp tham gia cùng nhưng vẫn
để trẻ tự điều khiển quá trình tiến triển của trò chơi.
Ví dụ: Quan sát trẻ đang chơi ở góc nấu ăn, có hai trẻ cùng nấu đi nấu lại
một món rau cải tôi đến bên và hỏi:
+ Hai bác nấu gì thế? ( Chúng tôi nấu canh rau cải)
+ Thế có ai nấu cơm chưa? ( Chưa ạ)
11
+ Vậy ai sẽ nấu đây? ( Để tôi nấu cho – Trẻ nói )
+ Thực đơn hôm nay ngoài cơm và canh còn có gì? ( Còn có tôm xốt cà chua
nữa )
+ Thế bác nào biết nấu món tôm xốt cà chua? ( Trẻ nói: Để tôi nấu cho )
+ Nấu món tôm xốt cà chua như thế nào hả bác? ( Trẻ trả lời)
+ Một mặt tôi vẫn để trẻ tự điều khiển trò chơi của mình, một mặt tôi đã tác
động lên tiến trình chơi của trẻ một cách khéo léo.
+ Đối với những trẻ đã có kỹ năng chơi, tôi dạy trẻ kỹ năng mới khó hơn, thể
hiện được vai trò trung tâm của trẻ.
( Hình ảnh: Trẻ trong vai cô cấp dưỡng )
Ví dụ: Đối với góc xây dựng thuộc chủ đề “Quê hương – Đất nước – Bác
Hồ”:
Tôi đến bên đặt câu hỏi gợi mở và tham gia chơi cùng trẻ.
+ Chào các bác xây dựng! Hôm nay các bác xây gì? (Chúng tôi xây Lăng
Bác Hồ) Ai là kỹ sư trưởng? (Là bác Hùng)
+ Theo ý bác đầu tiên chúng ta phải làm gì? (Xây hàng rào).
+ Tiếp theo các bác xây gì nhỉ? ( Xây Lăng Bác, vườn cây, vườn rau…)
+ Tôi cũng nghĩ thế, vậy bác hãy vào kho vận chuyển nguyên vật liệu ra nào.
+ Còn bác nào đi mua cây xanh về trồng?
+ Tôi thấy khu vực này cô nên trồng thêm các loại hoa cho đẹp nhé. Cứ như
thế tôi dùng câu hỏi mở nhằm gợi ý cho trẻ các nội dung chơi phong phú.
12
( Hình ảnh: Giáo viên gợi mở và tham gia chơi cùng trẻ )
- Đối với trẻ đã thành thạo kỹ năng chơi tôi quan sát theo dõi và tác động để
trẻ thực hiện tốt vai chơi của mình.
Ví dụ: Trẻ chơi trò chơi “ Bán hàng” Trẻ bán phải biết được tên các mặt
hàng, biết mời chào khách biết trả lại tiền thừa cho khách… Ngược lại người mua
hàng phải biết được tên mặt hàng mình cần mua, biết nhận lại đủ tiền thừa, biết
cảm ơn người bán khi ra về.
( Hình ảnh: Trẻ chơi trò chơi bán hàng )
13
- Đối với góc nấu ăn tôi đến bên và hỏi trẻ:
+ Thực đơn hôm nay có những gì? ( Trẻ kể ).
+ Bác nào đi chợ? Nhớ mua thực phẩm đúng thực đơn nhé!
+ Bác bếp trưởng, bác định bố trí bếp như thế nào? (Chúng tôi bố trí bếp
một chiều: Đây là bàn sơ chế, đây là bàn chế biến, còn đây là bàn chia ăn). Việc
sử dụng câu hỏi theo hệ thống lô gíc có tính chất định hướng giúp trẻ chơi tự tin,
thành thạo và có hồn.
Trong khi trẻ chơi tôi thường xuyên theo dõi trẻ và nắm bắt được những
tâm tư suy nghĩ của trẻ. Gợi hỏi trẻ để trẻ nêu lên ý nghĩ của trẻ như:
- Đến góc sách truyện tôi hỏi: Vì sao cháu không thích chơi ở góc này? thì
trẻ trả lời: Vì xem mãi mấy quyển sách này con không thích ạ; một cháu khác ở
góc tạo hình lại nói: Con chỉ thích tô màu con cá; Còn lại một số cháu không tập
trung vào góc chơi của mình mà hay đi dạo đến góc chơi của bạn, tôi tìm hiểu
nguyên nhân do việc phân bố góc chơi, đồ dùng, đồ chơi ở các góc chưa tách bạch
rõ ràng, chưa trang trí làm bắt mắt trẻ, nội dung chơi còn chung chung hay lí do
nào khác để dẫn đến vai chơi không thể hiện mối quan hệ với nhau, hay nói một
cách khác các góc chơi không hỗ trợ cho nhau, để có biện pháp kịp thời giúp đưa
trẻ vào vai chơi hứng thú hơn. Tôi tiếp tục theo dõi vào các giờ hoạt động sau để
ghi lại thật cụ thể những trẻ nào thích chơi ở những góc nào, với đồ chơi gì, trẻ
nào không thích chơi, nguyên nhân vì sao.
Muốn cho trẻ thực hiện hoạt động vui chơi ở các góc một cách rõ ràng, cụ
thể và mang tính chặt chẽ thì ngoài những biện pháp trên còn có một biện pháp
mà tôi nghĩ cũng rất quan trọng đó là: Nội dung chơi ở các góc. Cô phải nắm đuợc
nhu cầu chơi của trẻ. Vì vậy, muốn trẻ chơi tốt thì giáo viên cũng cần phải hiểu
được ý nghĩa của từng trò chơi.
VÝ dụ: Trong trò chơi xây dựng thì cô phải hiểu được ý nghĩa của trò chơi
xây dựng đối với trẻ là loại trò chơi biểu hiện khả năng tạo hình của trẻ, từ những
khối gỗ, khối nhựa, hộp giấy,… với những dạng kích thước khác nhau trẻ có thể
lắp ghép, xây dựng nên những công trình khác nhau như: xây công viên, xây
trường học,…hoặc từ những vật liệu thiên nhiên như vỏ sò, vỏ ốc, đá, sỏi, … trẻ
xây nên vườn trường, vườn cây, ao cá… trong những công trình đó sáng kiến của
trẻ được bộc lộ rõ nét.
Để giúp trẻ liên kết giữa các góc chơi với nhau tạo thành một thề thống
nhất tôi gợi ý để trẻ thực hiện.
Ví dụ: Xây dựng vườn cây của bé. Tôi đến góc xây dựng và nói: Xin chào
các bác, hôm nay các bác đang xây gì vậy nhỉ? ( Xây dựng vườn cây của bé bác
ạ). Trên đường tới đây tôi thấy trại giống cây trồng Nga Sơn đang thông báo có
rất nhiều loại giống cây tốt các bác hãy cử người tới mua đi kẻo hết đấy. Tiếp theo
tôi đến góc tạo hình và nói: Ôi các cô, các chú họa sỹ vẽ được nhiều cây, hoa đẹp
nhỉ các bác xây dựng sắp khánh thành công trình vườn cây của bé rồi chúng ta
hãy mang tặng những bức tranh của mình cho các bác ấy nhé… Cuối cùng tất cả
các góc chơi tập trung về góc xây dựng và cùng lắng nghe bác thợ cả giới thiệu về
công trình của mình và cắt băng khánh thành.
14
( Hỡnh nh: Bỏc th c ang gii thiu v cụng trỡnh ca mỡnh )
Khi tr chi tụi tr t th hin nhng hiu bit ca mỡnh, t chn vai m
tr thớch, t giao lu vi bn trong nhúm. Cụ l ngi quan sỏt, theo dừi tr lm
gỡ, núi gỡ, ng thi cụ can thip ỳng lỳc tr chi mt cỏch t nhiờn.
Kt qu: Tr hng thỳ khi tham gia hot ng bit t phõn vai chi, bit
liờn kt gia cỏc gúc chi bit k nng thao tỏc vai, k nng giao tip theo cỏc
ch giỏo dc.
4. Vai trũ ca giỏo viờn trong nh hng t chc cho tr hot ng gúc.
i vi giỏo viờn cn phi nõng cao trỡnh chuyờn mụn, luụn hc tp qua
sỏch bỏo, nm bt s i mi ca quỏ trỡnh hot ng tr cú kin thc sõu ỏp
ng c yờu cu ham hc hi khỏm phỏ ca tr.
Luụn cú ý tỡm tũi v su tm nhng trũ chi hay l, nhng ti khỏm phỏ
hng tr quan sỏt th nghim .
Sỏng to trong dựng chi vi cỏc nguyờn vt liu n gin, gn gi
xung quanh tr m hiu qu v nõng cao yờu cu t trũ chi ú.
Luụn cú hng thay i cỏch hng dn dựng chi, nguyờn vt liu
mi m, phong phỳ to hng thỳ thu hỳt tr tham gia hot ng.
Nm bt c ý tr, tụn trng ý kin ca tr da vo ý tr giỳp tr phỏt
trin theo mc tiờu chng trỡnh chm súc giỏo dc mm non mi.
Cụ luụn to c hi tr núi theo suy ngh ca mỡnh.
vật liệu đồ chơi mà trẻ thích để cung cấp kịp thời cho nhu cầu của Nhu cu gỡ
ca tr, hoc gúc chi ny liờn kt vi gúc kia cỏch no? Chớnh vỡ vy mun tr
chi tt thỡ tụi cng cn phi hiu c ý ngha ca tng trũ chi.
Vớ d: Trong trũ chi xõy dng thỡ cụ phi hiu c ý ngha ca trũ chi
xõy dng i vi tr l loi trũ chi biu hin kh nng to hỡnh ca tr, t khi
g, khi nha, hp giy. Vi nhng dng kớch thc khỏc nhau tr cú th lp
ghộp, xõy dng nờn nhng cụng trỡnh nh cụng viờn, trng hc hoc t
15
những vật liệu thiên nhiên như vỏ sò, ốc, đá, sỏi… trẻ xây nên vườn trường, vườn
cây… Trong những công trình đó sáng kiến của trẻ được bộc lộ rõ nét.
Tùy
theo hoàn cảnh sông, vốn sống và khả năng tưởng tượng mỗi trẻ đều có khả năng
riêng biệt và được biểu hiện trong các công trình của mình. Qua trò chơi thỏa mãn
nhu cầu tìm hiểu về đặc điểm, tính chất của thế giới xung quanh, đặc biệt là đồ vật
xung quanh trẻ.
Thông qua trò chơi trẻ rèn luyện khả năng lắp ghép xây dựng, đồng thời phát
triển trí tưởng tượng, ý thức, tình cảm, tính tò mò, tính ham hiểu biết…. Và đó
cũng là những phẩm chất cần thiết cho con người trong thời đại phát triển.
Trong trò chơi xây dựng tôi thường hay vấp phải một chủ đề chỉ xây dựng một
mô hình như: Chủ đề trường mầm non tôichỉ cho trẻ xây dựng trường mầm non,
xây dựng lặp đi, lặp lại nhiều lần trong chủ đề và đặc biệt là góc chơi xây dựng
không có mối liên hệ với góc chơi khác, tình trạng này sẽ làm cho trẻ nhàm chán
và không phát triển tính sáng tạo của trẻ. Từ đó tôi tìm ra biện pháp khắc phục
sau:
+ Tôi luôn luôn làm phong phú các mối quan hệ trong xã hội bằng cách liên
kết các góc chơi theo chủ đề thành một xã hội thu nhỏ, trong đó có nhiều nghành
nghề khác nhau, gốc xây dựng ở mẫu giáo phải có mối quan hệ qua lại giữa các
góc chơi khác, khi đó trẻ không những đặt mối quan hệ tong cùng nhóm mà còn
biết nhân rộng mối quan hệ với các nhóm khác. Khi chơi xây dựng ngoài tạo một
công viên nhất định, cô giáo còn có thể gợi ý cho trẻ mở rộng, liên kết với các góc
khác bằng những đường nối từ góc này sang góc kia, như từ khu chợ đến góc gia
đình, từ khu vui chơi đến khu cửa hàng, lúc này góc xây dựng làm nhiệm vụ trung
tâm nối các góc chơi lại với nhau, muốn đi chợ phải đi qua góc xây dựng. Tuy
nhiên ở góc chơi này tôi thường gặp khó khăn về vật liệu xây dựng, để khắc phục
điều này bằng cách lấy những thùng giấy, ống chỉ… để làm hàng rào, đường đi…
+ Hoặc để làm phong phú thêm góc chơi tôi dùng thùng giấy làm đường hầm
cho trẻ chui qua, nhằm tạo sự khéo léo, hứng thú cho trẻ.
+ Đôi khi công trình xây dựng còn phục vụ cho sự khởi đầu cho đóng vai.
Ví dụ: Xây nhà hát để bắt đầu cho trẻ chơi đóng kịch hoặc diễn rối.
+ Góc xây dựng còn là chỗ trưng bày sản phẩm của góc tạo hình sau khi trẻ
làm xong những sản phẩm, từ đó trẻ có thể kể về một câu chuyện mà các nhân vật
do chính trẻ tạo ra.
Đồ chơi cho trẻ cần đa dạng và phong phú. Nhiều đồ chơi của trẻ có kích
thước nhỏ nên làm lâu, đòi hỏi tôi phải chịu khó kiên trì khi làm đồ chơi cho trẻ.
Ngoài những gì bản thân tôi đã biết tôi còn hỏi thêm ở các bạn đồng nghiệp để tạo
ra các đồ dùng, đồ chơi phong phú hơn, phù hợp với nội dung chơi.
Muốn có nguồn nguyên liệu dồi dào ngoài việc kết hợp với phụ huynh tôi
còn liên hệ với các em ở trường tiểu học, trung học những đồ dùng thủ công mà
học sinh đã làm. Tìm kiếm các loại tranh ảnh, tờ lịch có tranh liên quan đến trò
chơi.
5. Phối kết hợp giữa hoạt động góc và hoạt động chung.
Ở trẻ mẫu giáo nói chung và trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi nói riêng hoạt động vui
chơi là hoạt động chủ đạo vì vậy hoạt động vui chơi đã có vị trí rất quan trọng
16
trong chế độ sinh hoạt hằng ngày của trẻ, đồng thời trong hoạt động học tập và
các hoạt động khác cũng vận dụng và khai thác các hình thức chơi . Hoạt động
chung cung cấp các kiến thức sơ đẳng để trẻ hoạt động góc đạt hiệu quả cao .
Chính vì thế mà trong giờ hoạt động chung tôi khai thác triệt để các kiến thức và
kĩ năng mà trẻ nắm được trong tiết học trẻ sẽ chuyển tải nội dung tri thức đó vào
quá trình chơi làm cho kĩ năng của trẻ thuần thục .
Khi hoạt động chung bằng cách cung cấp cho trẻ được tiếp thu kiến thức
trong giờ học giúp trẻ nắm vững các nọi dung yêu cầu của hoạt động học tập trẻ
sẽ áp dụng kiến thức đó vào việc chơi trong các góc. Đồng thời qua hoạt động góc
cũng góp phần cũng cố kỹ năng để trẻ thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của mình trong
giờ hoạt động chung hai hoạt động này luôn bổ trợ cho nhau và giúp trẻ thực hiện
tốt các yêu cầu mà cô đặt ra.
Khi thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới hiện nay, cũng như
chuơng trình đổi mới những năm trước đây, chúng ta lấy trẻ làm trung tâm của
giáo dục và theo nguyên tắc của giáo dục mầm non trẻ đuợc giáo dục ỏ mầm non
theo quy tắc “đồng tâm” phát triển. Chính vì thế mà trong khi tổ chức các hoạt
động trong ngày của trẻ tôi luôn bám chặt nội dung hoạt động theo chủ đề chủ
điểm . Tôi bám chặt các kĩ năng hướng dẫn trẻ thông qua các hoạt động học .
Với các hoạt động học rèn kĩ năng của trẻ như: hoạt động tạo hình, âm nhạc tôi
chú ý rèn trẻ vẽ , nặn, cắt dán, tô màu ... giúp trẻ thực hiện các thao tác khéo léo ,
sáng tạo tốt hơn trong góc Nghệ thuật ( khi hoạt động ở góc tạo hình) và góc học
tập làm sách. Khi chơi ở góc nghệ sĩ tý hon ở góc nghệ thuật trẻ đã được hinh
thành kĩ năng hát múa , biểu diễn tác phẩm ở giờ âm nhạc.
Khi trẻ được khám phá khoa học ở các hoạt động học trẻ được tìm hiểu về
bản thân, gia đình các mối quan hệ trong xã hội, các ngày hội ngày lễ, được làm
quen với các ngành nghề, được tìm hiểu về cây xanh, thế giới động vật, các
phương tiện giao thông và luật lệ giao thông ….Qua đó giúp trẻ có kiến thức về
xã hội trẻ sẽ mạnh dạn và hứng thú hoạt động hơn khi chơi ở trò chơi đóng vai
theo chủ đề , chơi xây dựng - lắp ghép ở góc khám phá khoa học và cả góc học
tập.
Sau khi trẻ được làm quen với các hình học, hình khối, nhóm đối tượng , số
lượng, các chữ số, định hướng trong không gian ……Sẽ giúp trẻ có sự định hình
tính toán trong việc xây dựng lắp ghép các công trình mà trẻ thích . Ví dụ : Trẻ
xây nhà bằng cách xếp chồng các hình khối có mặt phẳng lên nhau, trẻ xây hàng
rào thẳng và vuông vắn…..Hoặc trẻ chơi bán hàng ở góc mở bằng cách tính tiền
hàng và trả tiền lại cho khách ở góc phân vai, hay trẻ chơi xếp đúng số lượng
tương ứng đồ dùng ở góc học tập -sách…
Như vậy việc tổ chức tốt hoạt động chung ảnh hưởng rất lớn đến kết quả chơi
của trẻ ở hoạt động góc .Hoạt động học có thường xuyên và mang lại kết quả hay
không cũng chính là kết quả của hoạt động vui chơi. Vì thế mỗi người giáo viên
chúng ta phải thực hiện tốt chế độ sinh hoạt hằng ngày cho trẻ đảm bảo cung cấp
đầy đủ kiến thức cho trẻ bước vào tiểu học, phát huy tính tích cực lấy trẻ làm
trung tam của giáo dục. Có như vậy trẻ mới thực sự được chơi mà học
17
6. Tuyên truyền với phụ huynh tìm kiếm nguyên vật liệu phế thải làm đồ
dùng đồ chơi phục phụ cho hoạt động góc.
Muốn trẻ nâng cao chất lượng hoạt động góc và để có sự giáo dục đồng bộ
giữa gia đình và nhà trường là 1 việc làm hết sức cần thiết, bởi tất cả mọi khó
khăn trong học tập không thể thiếu được vai trò giải quyết khó khăn của phụ
huynh.
Bản thân là một giáo viên trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ, tôi luôn đặt lòng
yêu nghề lên trên hết đó là động lực cho tôi phấn đấu học hỏi. Ngoài ra cùng với
sự yêu nghề tôi luôn chú trọng tuyên truyền với các bậc phụ huynh. Ngay từ đầu
năm học để phụ huynh hiểu thêm về ý nghĩa, tác dụng của hoạt động góc, tôi đã tổ
chức 1 số hoạt động mẫu để giúp phụ huynh có nhận thức sâu sắc hơn về hoạt
động vui chơi này để phụ huynh nhận thức được rằng hoạt động góc là “Học
bằng chơi, chơi bằng học” vai trò của trò hoạt động góc cũng cực kỳ quan trọng
trong quá trình tư duy của trẻ.
( Hình ảnh: Tuyên truyền với các bậc phụ huynh )
Vì vậy, để có được nguồn nguyên vật liệu rất đa dạng và dồi dào nhưng làm
thế nào để tìm kiếm và lấy được chúng một cách dễ dàng nhất để tận dụng các
nguyên vật liệu dễ kiếm, rẻ tiền để làm đồ dùng giúp giáo viên vừa có điều kiện
tiết kiệm chi phí ? Đó cũng là một vấn đề không đơn giản.
Chính vì vậy tôi đã dùng biện pháp là tuyên truyền phối kết hợp với phụ
huynh để cùng hỗ trợ trong việc sưu tầm, tìm kiếm các nguyên vật liệu cần thiết
cho việc thực hiện các chủ đề giáo dục.
Trong năm học có thể chia làm nhiều đợt huy động phụ huynh, cũng có thể
phụ huynh đem vào ngay. Giáo viên có thể trao đổi trước từ đầu năm học đến các
chủ đề thì huy động thêm. Việc lựa chọn nguyên vật liệu để làm ĐDĐC cần chú
ý:
- Lựa chọn các nguyên vật liệu phải sạch, đảm bảo an toàn.
18
- Tận dụng những nguyên vật liệu phổ biến, rẻ tiền.
- Những vật liệu dễ vận động được từ phụ huynh, học sinh đóng góp.
- Vật liệu có màu sắc đẹp, có kích thước phù hợp vừa với tầm tay trẻ
Ví dụ: Để làm ngôi nhà bằng cói thì tôi đã tuyên truyền phụ huynh mang
cói khô đến lớp vì đây là sản phẩm sẵn có ở địa phương. Đặc biệt quê tôi nổi tiếng
với vùng chiếu cói Nga Sơn, việc lựa chọn các nguyên vật liệu từ cói, lõi cói để
làm ra các loại đồ chơi rất phong phú, từ đó lồng ghép vào các bài học rất bổ ích
cho trẻ.
+ Để làm các bức tranh phục vụ cho chủ đề giáo dục tôi đã vận động phụ
huynh mang những tờ lịch cũ, hoạ báo, vỏ trai, vỏ ngao, hột hạt,... để làm đồ dùng
đồ dạy học cho trẻ.
+ Làm chiếc thuyền bằng mo cau, chiếc ô tô bằng hộp bánh tôi đề nghị phụ
huynh tìm kiếm và cho trẻ mang tới lớp.
Hay để làm những con công thật ngộ nghĩnh đáng yêu tôi đã vận động phụ
huynh tìm kiếm những hộp sữa chua bỏ đi để làm những con công cho trẻ chơi
Thông qua các góc chơi của trẻ giúp phụ huynh thấy con mình được thể
hiện sự hiểu biết khi tham gia trò chơi, trẻ được giao lưu với bạn, được thảo luận
nhiều và nói lên được ý tưởng. Trẻ được tự phân công công việc: Ai là bác thợ cả,
ai là bác thợ phụ; Ai là cô cấp dưỡng, ai là cô bán hàng…Phụ huynh còn thấy
được vai trò của những trẻ được làm thủ lĩnh trong các buổi chơi sẽ giúp trẻ mạnh
dạn, tự tin trong cuộc sống, các cháu chơi ở nhóm xây dựng hầu hết là các bạn có
kiến thức tốt, sự mạnh dạn tự tin có sự tư duy sáng tạo.
Ngoài ra tôi còn trò chuyện, trao đổi với phụ huynh về các công trình, các
nội dung các góc chơi của trẻ trong chủ đề để phụ huynh cùng tôi sưu tầm các
nguyên liệu phế thải để làm đồ dùng, đồ chơi cho các cháu học.
Mặt khác tôi tuyên truyền với phụ huynh có điều kiện cho trẻ đi thăm quan
du lịch để trẻ được mở mang kiến thức và khơi dạy lòng ham hiểu biết về quá
trình phát triển lịch sử của đất nước như quan sát các công trình “ Lăng Bác”,
“Viện bảo tàng”, “trang trại chăn nuôi”…, quan sát một góc chợ quê, cửa hàng
bách hóa, phòng triển lãm tranh, trạm y tế… để trẻ nhận thức được về những điều
thực tế đang diễn ra, vì trẻ mầm non quá trình tư duy còn hạn chế. Để quá trình
chăm sóc nuôi dưỡng trẻ được tốt, rất cần sự phối kết hợp giữa nhà trường và phụ
huynh một cách hợp lý. Từ đó tác động đến quá trình phát triển nhận thức của trẻ
được hoàn thiện hơn.
* Kết quả: 95% phụ huynh tham gia thu thập nguyên vật liệu, tạo điều kiện
cho con em mình đi thăm quan. Luôn quan tâm động viên kịp thời tới trẻ, hướng
lái trẻ nhiều hơn tới việc làm đồ chơi và giữ gìn chúng. Từ đó giúp tôi hoàn thành
tốt đề tài nghiên cứu của mình.
IV. KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC
Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên, cùng với sự chỉ đạo của
Ban giám hiệu nhà trường, sự góp ý của các bạn đồng nghiệp trong trường qua
các buổi dự giờ. Lớp học của tôi đã thu hoạch được những kết quả như sau:
- Đối với giáo viên:
+ Nắm chắc nội dung, phương pháp tổ chức một giờ hoạt động góc cho trẻ.
19
+ Có nhiều kinh nghiệm trong việc sưu tầm nguyên vật liệu.
+ Nâng cao tay nghề trong việc làm đồ chơi.
- Đối với trẻ:
+ Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên t«i nhận thấy trẻ lớp tôi
đang dạy hứng thú hơn, khả năng giao tiếp mạnh dạn hơn, thể hiện vai chơi thuần
thục hơn, biết phân công công việc trong nhóm chơi phù hợp với trẻ.
+ Biết thể hiện tình cảm giao lưu giữa bạn bè, giữa trẻ và cô, thích chơi cùng
bạn và biết được nhiệm vụ của mình và bạn trong khi chơi, có thái độ tự giác cùng
bạn đến góc chơi, sáng tạo trong khi chơi.
+ Kết qu¶ kiÓm nghiÖm sau khi nghiªn cøu: ( Tháng 4 năm 2016 )
Nội dung khảo sát
Tổng
Kết quả khảo sát
số trẻ Trẻ đạt Tỷ lệ % Trẻ CĐ Tỷ lệ %
Trẻ hứng thú trong giờ chơi
32
28
91
3
9
Trẻ có kỹ năng chơi thành
32
29
91
3
9
thạo
Trẻ biết phân công công
32
28
88
4
12
việc trong nhóm
Trẻ biết lựa chọn công việc
32
28
88
4
12
phù hợp với khả năng của
mình.
Trẻ tự sáng tạo các ý tưởng
32
27
84
5
16
- Đối với phụ huynh: Có sự thay đổi nhìn nhận về việc học và chơi của con
mình, nhận thấy được tầm quan trọng của trò chơi hoạt động góc, có nhiều giúp
đỡ cho giáo viên trong việc tìm kiếm nguyên vật liệu làm đồ dùng.
C. KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
I. KẾT LUẬN
Qua việc lập kế hoạch thực hiện một số biện pháp cho việc hoạt động ở các
góc trong năm học, tôi đó rút ra một số kinh nghiệm sau:
- Có kế hoạch thực hiện hoạt động góc phù hợp với độ tuổi mầm non, phự hợp
theo chủ đề.
- Áp dụng tốt phương pháp dạy học tích cực vào lớp học.
- Tìm tòi đồ dùng, đồ chơi đẹp, hấp dẫn tạo sự thu hút đối với trẻ.
- Nội dung hoạt động ở các góc phù hợp với chủ điểm, cụ thể, rõ ràng.
- Biết kích thích động cơ bên trong của trẻ, gây hứng thú cho trẻ; Khen chê
đúng mức, động viên khích lệ kịp thời.
- Luôn giữ mối quan hệ chặt chẽ với phụ huynh, nhờ phụ huynh hỗ trợ đồ
dùng, đồ chơi.
Việc cho trẻ hoạt động góc là một giờ hoạt động vô cùng quan trọng hàng
ngày đối với trẻ không thể thiếu được. Vì thế, là một giáo viên cần xác định đây là
nhiệm vụ quan trọng phải khắc phục mọi khó khăn để tổ chức cho trẻ hoạt động
hàng ngày ở các góc. Vì vậy, giáo viên cần phải tổ chức thường xuyên và liên tục,
phải nắm được vai trò quan trọng của hoạt động góc đối với trẻ. Luôn tìm ra một
20
số biện pháp để cho trẻ thực hiện hoạt động một cách hứng thú, sáng tạo, tạo ra
một xã hội thu nhỏ trong ánh mắt và tâm hồn trẻ thơ.
Qua việc thực hiện áp dụng biện pháp mới tôi thấy trẻ thích chơi hơn, sáng tạo
hơn, sinh động hơn, nhanh nhẹn hơn, thay vào sự nhàm chán của trẻ ở những năm
học trước bằng những sự hứng thú, tập trung, giúp trẻ thể hiện được sự khéo léo,
óc tưởng tượng, sự giao lưu giữa bạn bè. Tạo cho giáo viên thêm phần khéo léo,
sáng tạo trong việc làm đồ dùng, đồ chơi cho trẻ. Biết tìm ra các giải pháp để thực
hiện tốt chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ. Tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn
diện, góp phần phát triển con người mới xã hội chủ nghĩa.
II. KIẾN NGHỊ
- Đối với nhà trường:
Ban giám hiệu cần tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ giáo
viên trong trường. Tổ chức các buổi tập huấn, trao đổi kinh nghiệm về tổ chức
hoạt động góc cho trẻ. Làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục để mua sắm trang
thiết bị đồ dùng, đồ chơi đầy đủ cho trẻ theo quy định.
- Đối với Phòng, Sở giáo dục
Được sự quan tâm của Đảng và ngành giáo dục chế độ của chúng tôi đã được
mở sang một trang mới. Chúng tôi đã được biên chế vào ngạch công chức nhà
nước .Do đó phần nào cũng yên tâm công tác và chăm sóc giáo dục các cháu. Tuy
nhiên trong quá trình giảng dạy thực tế bản thân tôi nhận thấy để đáp ứng chương
trình giáo dục mầm non mới hiện nay phải cần có rất nhiều đồ dùng, đồ chơi tuy
nhiên vì điều kiện kinh phí của nhà trường, của lớp và của phụ huynh chưa đáp
ứng được nhu cầu hiện nay. Vì vậy tôi mạnh dạn kiến nghị và đề xuất với các cấp,
các ngành, phòng giáo dục quan tâm hơn nữa về việc cấp phát thêm đồ dùng đồ
chơi cho các cháu. Đồng thời cũng giúp cho giáo viên chúng tôi có đầy đủ đồ
dùng, dồ chơi để dạy trẻ.
Trên đây, là “ Một số biện pháp nâng cao chất lượng tổ chức hoạt động
góc cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi tại trường mầm non Nga Thành” Tôi đã nghiên
cứu đưa vào thực nghiệm trong một năm qua và đã thu được những kết quả rất
đáng phấn khởi. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện cúng không tránh khỏi
những hạn chế tồn tại, rất mong được sự góp ý của Hội đồng khoa học ngành
cũng như của các bạn đồng nghiệp để bản thân tôi nâng cao hơn nữa trong việc tổ
chức hoạt động góc cho trẻ 4 – 5 tuổi được tốt hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ
Nga Sơn, ngày 15 tháng 5 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
của mình viết, không sao chép
của người khác.
Nguyễn Thị Quyên
Mai Thị Linh
21
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Chương trình giáo dục mầm non ( ban hành kèm theo thông tư số 17/2009/
BGD&ĐT ngày 19 tháng 07 năm 2009.
2. Hướng dẫn thực hiện chương trình giáo dục mầm non cho trẻ em 4 – 5 tuổi
3. Bồi dưỡng thường xuyên dành cho giáo viên mầm non
4. Môt số biện pháp hướng dẫn tổ chức hoạt động góc cho trẻ mẫu giáo 4- 5
tuổi.
5. Đặc điểm tâm lý học đại cương.
6. Một số tạp san, tạp chí giáo dục mầm non.
7. Hướng dẫn làm đồ dùng đồ chơi từ thiên nhiên cho trẻ mẫu giáo
8. Hướng dẫn làm đồ dùng đồ chơi từ nguyên vật liệu phế thải cho trẻ mẫu
giáo
9. Hướng dẫn làm đồ dùng đồ chơi từ lõi giấy cho trẻ mẫu giáo
22